Dobrostan zwierząt

1

Dopłaty bezpośrednie a Zasada Wzajemnej Zgodności

w gospodarstwach rolnych województwa dolnośląskiego

Dobrostan zwierząt

„Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich:Europa inwestująca w obszary wiejskie”

Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich

Szkolenie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach działania „Szkolenia zawodowe dla osób zatrudnionych w rolnictwie i leśnictwie” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-

2013 przeprowadzone w ramach operacji szkoleniowej – umowa nr 00001-6900 FA1900040/09. Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi

2

Wymogi w zakresie dobrostanu zwierząt

Dobrostan zwierząt wchodzi w zakres Obszaru C

unijnych

wymogów – kontrolowanych w Polsce od roku 2013.

Wprowadzenie wymogów tych ma na celu zapewnienie

zwierzętom zdrowia, komfortu bytowania, a także

zapobiegania zranieniom i cierpieniu.

3

Ogólne wymagania dotyczące ochrony zwierząt gospodarskich

Wybrane akty prawne:

Dyrektywa Rady 98/58/WE z 20 lipca 1998 r.

dotycząca ochrony zwierząt gospodarskich

Dyrektywa Rady 91/629/EWG z 19 listopada 1991

r. ustanawiająca minimalne normy ochrony cieląt

Dyrektywa Rady 91/630/EWG z 19 listopada 1991

r. ustanawiająca minimalne normy ochrony świń

4

Wymogi w zakresie dobrostanu zwierząt

W zakres wymogów wchodzą:

- ogólne wymagania dotyczące ochrony zwierząt

gospodarskich

oraz

- minimalne wymagania w zakresie ochrony cieląt

- minimalne wymagania w zakresie ochrony świń

5


obejmują wymagania w zakresie:

technologii stosowanych w chowie i hodowli zwierząt,

kwalifikacji osób obsługujących zwierzęta,

dozoru zwierząt,

żywienia z uwzględnieniem aspektu higienicznego,

zoohigieny,

komfortu zwierząt – zwłaszcza chorych,

jakości budynków i pomieszczeń, w których przebywają

zwierzęta,

przechowywania dokumentacji dotyczącej leczenia i padnięć,

6

Technologia chowu i hodowli zwierząt

Chów i hodowla zwierząt muszą uwzględniać potrzeby fizjologiczne

i behawioralne poprzez stworzenie odpowiednich warunków

utrzymania

zwierząt.

Technologie te nie mogą:

narażać zwierząt na urazy i zranienia (technopatie),

być źródłem cierpienia z powodu niemożności przejawiania

i zaspokajania potrzeb behawioralnych.

7

Kwalifikacje personelu obsługującego zwierzęta

Formalne, bądź będące rezultatem wieloletniego

doświadczenia praktycznego obejmują:

zadawanie paszy, pojenie,

pielęgnację i opiekę nad zwierzętami chorymi,

bezpieczną obsługę zwierząt,

obsługę urządzeń i sprzętu wykorzystywanego

w chowie zwierząt.

8

Obowiązkowy dozór

obejmuje:

uchwycenie symptomów zdrowia/choroby,

uchwycenie bezpiecznych/niebezpiecznych dla zwierząt

warunków,

uchwycenie obecności/braku znaków identyfikacyjnych

u zwierzęcia,

identyfikacje zagrożeń z tytułu głodu, pragnienia, obrażeń ciała

lub stresu.

Zwierzęta gospodarskie utrzymywane w pomieszczeniach powinny

być kontrolowane minimum raz dziennie (wyjątek cielęta 2x).

9

Żywienie – obejmujące aspekt technologicznyi higieniczny

dopilnowanie zastosowania siary w jak najkrótszym okresie

od urodzenia zwierząt,

uwzględnienie potrzeb pokarmowych – zależnych od wieku i

masy ciała zwierząt, zapewnienie jednoczesnego dostępu

do pasz objętościowych, treściwych i wody,

ograniczenie wpływu czynników oddziałujących na pobranie

paszy

– w tym przede wszystkim termicznych.

10

Żywienie – obejmujące aspekt technologiczny

i higieniczny cd.

Sposób zadawania paszy i wody nie może budzić

zastrzeżeń higienicznych:

urządzenia do zadawania paszy i pojenia muszą być

sprawdzane, co najmniej raz dziennie,

wykryte awarie należy natychmiast usuwać,

stosowanie alternatywnych metod karmienia i pojenia

na czas naprawy lub remontu.

11

Zoohigieniczny aspekt dobrostanu

Warunki mikroklimatyczne:

termiczno - wilgotnościowe - dostosowane do gatunku,

kategorii i wieku zwierząt,

hałas nie powinien przekraczać 85 dB,

zanieczyszczenia powietrza,

dopuszczalne stężenia gazów

• CO2 - 3000 ppm

• NH3 - 20 ppm

• H2S - 5 ppm

12

Zoohigieniczny aspekt dobrostanu c.d.

zapylenie powietrza,

– stopień zapylenia można zmniejszyć zapewniając

optymalną wilgotność powietrza w pomieszczeniach

(60-70%).

Wentylacja pomieszczeń pełni funkcję mikroklimatogenną;

niedowentylowanie, jak i przewentylowanie wywiera

ujemny wpływ na zdrowotność i produkcyjność zwierząt.

Wentylacja mechaniczna wymaga systemu alarmowego i

wentylacji „zapasowej”.

13

Zoohigieniczny aspekt dobrostanu cd.

Oświetlenie:

• naturalne

(stosunek powierzchni okien do podłogi) 1:18, 1:20

• sztuczne

- jarzeniowe 2 - 4 W/m2

- żarowe 8 - 16 W/m2

14

Komfort zwierząt

możliwość swobodnego poruszania się zwierząt

(swobodne położenie się, wstawanie, obracanie się,

dostęp do paszy, itp.)

odpowiednia ilość izolatek ze szczególnie komfortowymi

warunkami bytowania zwierząt,

miejsca przebywania zwierząt utrzymywane w czystości,

zapobieganie gromadzeniu się much, gryzoni,

podłogi równe, twarde i stabilne.

Pomieszczenia, kojce oraz ich wyposażenie nie mogą

stwarzać zagrożenia zranieniem zwierzęcia.

15

Dokumentacja leczenia i padnięć zwierząt

Właściciel zwierząt zobowiązany jest do przechowywania

dokumentacji leczenia zwierząt.

Należy również prowadzić zapisy padnięć zwierząt – datę

padnięcia,

gatunek, znaki identyfikacyjne (jeśli wymagają tego przepisy

ustawy o identyfikacji i rejestracji zwierząt), wiek, przyczyny

padnięcia.

Pamiętać należy, że zabronione jest samodzielne grzebanie,

utylizowanie zwłok zwierząt, o ile nie ma się do tego

uprawnień.

16

Minimalne wymagania w zakresie ochrony świń

Obejmują wymagania w zakresie:

norm powierzchniowych dla poszczególnych

kategorii zwierząt,

parametrów podłóg szczelinowych,

norm postępowania z lochami i prosiętami,

dopuszczalności form ograniczania ruchu zwierząt,

działań zapobiegających agresji.

17

Normy powierzchniowe dla poszczególnych kategorii

zwierząt

Dla poszczególnych grup wagowych przy

grupowym utrzymaniu od 0,15 do 0,65 m2 na

sztukę,

jak w tabeli poniżej (następny slajd), w m2/szt.

Przy wadze ponad 110 kg, co najmniej 1 m2

18

masa ciała (kg)

minimum

masa ciała (kg)

minimum

masa ciała (kg)

minimum

do 10 0,15 20-30 0,30 50-85 0,55

10-20 0,20 30-50 0,40 85-110 0,65


zwierząt cd.

19


zwierząt

Minimum powierzchni przy grupowym utrzymaniu

dla loszek po pokryciu wynosi od 1,48 do 1,80

m2/szt., dla macior od 2,03 do 2,48 m2/szt. –

rosnąc wraz ze spadkiem liczebności grupy

zwierząt, zgodnie

z tabelą poniższą (następny slajd), w m2/szt.

20

kategoria

min. dla grupy <6

szt.

min. dla grupy 6-40 szt.

min. dla grupy >40 szt.

loszki 1,80 1,64 1,48

maciory 2,48 2,25 2,03


zwierząt cd.

Minimum powierzchni dla knura zarodowego to 6

m2

W wypadku krycia w kojcu wzrasta do 10 m2

21

Parametry podłóg szczelinowych

Obejmują 2 wskaźniki szerokości:

belek

szczelin

Są one różne w zależności od grup technologicznych.

Tabela poniżej (następny slajd) obrazuje oba

wskaźniki

dla 5 grup technologicznych (podane w mm).

22

wskaźniki szerokości

prosięta

warchlaki knurki/loszki

hodowlane

tuczniki

lochy

belki 50 50 80 80 80

szczeliny 11 14 14 18 20

Parametry podłóg szczelinowych cd.

23

Dodatkowe normy postępowania z lochami i prosiętami

Obejmują m.in.:

odrobaczenie loch,

czyszczenie i dezynfekcję pomieszczeń,

wprowadzanie zwierząt do pomieszczeń przystosowanych

na czas proszenia,

oświetlenie sztuczne musi funkcjonować min. 8 godzin

dziennie o natężeniu 40 lx,

4-tygodniowy odchów prosiąt – przy możliwości skrócenia

do 3 tygodni.

Wyjątkiem od ww. zasad są wskazania natury weterynaryjnej.

24

Ograniczenia ruchu zwierząt

• Niedopuszczalne jest wiązanie i pętanie zwierząt oraz

drutowanie w obrębie pomieszczeń,

– wyjątkiem są zabiegi związane z kontrolowanym

ograniczeniem ruchu przez służbę weterynaryjną,

np. w związku ze szczepieniem.

25

Zabiegi na zwierzętach

Wykonywane do 7 dnia życia bez zastosowania

znieczulenia:

kastracja samców

nierutynowe:

skracanie kiełków u prosiąt,

obcinanie i skracanie ogonków u prosiąt.

Przy utrzymaniu pastwiskowym zakładanie kółka

nosowego.

26

Działania zapobiegające agresji

• materiały absorbujące uwagę zwierząt,

• wyrównanie w grupach zwierząt – wiekowe

i wagowe,

• równość w dostępie do paszy,

• eliminacja z grupy zwierząt agresywnych,

poranionych, słabych bądź chorych,

• zapewnienie przestrzeni umożliwiającej realizację

podstawowych potrzeb.

27

Minimalne wymagania w zakresie ochrony cieląt

Obejmują wymagania w zakresie:

norm powierzchniowych dla cieląt utrzymywanych

w kojcach indywidualnych,

norm powierzchniowych utrzymania grupowego cieląt,

pomieszczeń dla cieląt,

form ograniczania ruchu cieląt,

żywienia i pojenia cieląt.

28

Normy powierzchniowe dla cieląt utrzymywanych

indywidualnie

• szerokość - co najmniej wysokość zwierzęcia w

kłębie

• długość – co najmniej 1,1 długości ciała zwierzęcia

W kojcach indywidualnych mogą być utrzymywane

cielęta do 8 tygodnia życia. Wyjątek stanowi

izolacja w myśl zaleceń weterynaryjnych.

29

Normy powierzchniowe utrzymania grupowego cieląt

Minimalna powierzchnia na sztukę powinna

wynosić:

• 1,5 m2 do 150 kg

• 1,7 m2 - 150-220 kg

• 1,8 m2 - powyżej 220 kg

30

Pomieszczenia dla cieląt

• Cielętniki - muszą być zbudowane z materiałów

nieszkodliwych dla zwierząt i termoizolacyjnych.

• Elementy wyposażenia - zwłaszcza te, z

którymi zwierzęta mają bezpośredni kontakt

muszą nadawać się do umycia i dezynfekcji.

• Kojce - posiadają przegrody umożliwiające

kontakt wzrokowy oraz pozwalają na swobodne

położenie się, odpoczynek.

31

Formy ograniczania ruchu zwierząt

Dopuszczalne są niektóre formy ograniczania ruchu zwierząt.

Dotyczy to ograniczenia ruchu cieląt na czas zabiegów

weterynaryjnych, a szczególnie wiązania na czas pojenia

cieląt.

Wymogi:

wiązanie na okres nie dłuższy niż godzina,

sposób wiązania i użyte materiały mają wykluczyć

ewentualność duszenia bądź zranienia,

swoboda kładzenia się i wstawania.

32

Żywienie i pojenie cieląt

karmienie powinno odbywać się przynajmniej 2 razy

dziennie,

cielę po urodzeniu powinno otrzymać siarę nie później

niż w ciągu 6 godzin po urodzeniu,

powyżej 2 tygodnia życia cielę powinno mieć zapewniony

dostęp do odpowiedniej ilości świeżej wody,

zbilansowanie dawki pokarmowej musi pokryć

zapotrzebowanie na żelazo; średni poziom hemoglobiny we

krwi na poziomie 4,5 mmol/l,

cielęta muszą mieć zapewnioną w paszach objętościowych

wzrastającą ilość włókna od 50-250g między 8. a 20

tygodniem życia.

33

Lista sprawdzająca w zakresie dobrostanu zwierząt

Lp. Wymogi zgodności TAK NIE NIE DOTYCZY

UWAGI


1 W gospodarstwie stosowane są tylko dozwolone technologie chowu i hodowli zwierząt.

2 Osoby obsługujące zwierzęta posiadają odpowiednią wiedzę/kwalifikacje.

3 Zwierzęta gospodarskie (poza cielętami) utrzymywane w pomieszczeniach są doglądane przynajmniej raz dziennie.

4 W gospodarstwie znajduje się system oświetleniowy pozwalający na doglądanie zwierząt o każdej porze.

5 Zwierzęta gospodarskie otrzymują paszę dostosowaną do ich potrzeb.

6 Zwierzęta mają zapewniony dostęp do wystarczającej ilości wody.

34



UWAGI

Ogólne wymagania dotyczące ochrony zwierząt gospodarskich7 Zwierzęta utrzymywane grupowo nie karmione do woli lub z

automatycznych stacji żywieniowych mają zapewniony jednoczesny dostęp do pasz.

8 Zwierzęta utrzymywane w pomieszczeniach inwentarskich karmione są przynajmniej raz dziennie.

9 Sprzęt i urządzenia do karmienia i pojenia wykonany jest z materiałów nieszkodliwych dla zdrowia zwierząt i ludzi.

10 Sprzęt i urządzenia do karmienia i pojenia jest czyszczony i dezynfekowany regularnie.

11 Sprzęt i urządzenia do karmienia i pojenia jest w dobrym stanie technicznym i sanitarnym.

12 Sprzęt i urządzenia do karmienia i pojenia są tak skonstruowane i rozmieszczone, że zapobiegają zanieczyszczaniu znajdującej się w nich paszy lub wody.

13 Budynki i pomieszczenia inwentarskie są utrzymywane w czystości.

35



UWAGI

Ogólne wymagania dotyczące ochrony zwierząt gospodarskich14 Budynki i pomieszczenia inwentarskie są zbudowane

z materiałów nieszkodliwych dla zdrowia zwierząt i ludzi.

15 Budynki i pomieszczenia inwentarskie są zbudowane tak, że nie ma żadnych elementów wystających, ostrych itp., powodujących zranienie lub cierpienie zwierząt.

16 Podłogi, na których przebywają zwierzęta są gładkie, nie śliskie, stabilne i równe.

17 Miejsce, w którym odpoczywają zwierzęta jest wygodne, suche, czyste.

18 Zwierzęta utrzymywane grupowo mają możliwość jednoczesnego odpoczynku/leżenia.

19 Zwierzęta przebywające w pomieszczeniach mają zapewnione oświetlenie naturalne lub sztuczne.

20 W pomieszczeniach inwentarskich stosowany jest system wentylacji grawitacyjnej.

36



UWAGI


21 W pomieszczeniach inwentarskich stosowany jest system wentylacji mechanicznej.

22 W gospodarstwie posiadającym wentylację mechaniczną zapewniony jest system wentylacji awaryjnej.

23 W gospodarstwie posiadającym wentylację mechaniczną zapewniony jest system alarmowy/ostrzegawczy w razie awarii wentylacji mechanicznej.

24 System alarmowy/ostrzegawczy jest regularnie sprawdzany.

25 W pomieszczeniu inwentarskim poziom stężenia CO2, NH3 i

H2S nie jest szkodliwy dla zdrowia zwierząt.

26 W pomieszczeniu inwentarskim czyni się starania by zminimalizować obecność kurzu.

27 Zabiegi lekarsko weterynaryjne wykonywane są wyłącznie przez osoby posiadające takie uprawnienia.

37



UWAGI


28 Na zwierzętach nie wykonuje się zbiegów powodujących ich długotrwałe zranienie i cierpienie.

29 W gospodarstwie istnieje możliwość izolowania zwierząt chorych, słabszych.

30 Zwierzęta gospodarskie mają zapewnioną swobodę ruchów.

31 Zwierzęta gospodarskie utrzymywane w systemie otwartym mają zapewnione schronienie przed drapieżnikami, złymi warunkami atmosferycznymi, dostęp do wody. W okresie

zimowym w miejscach gromadzenia się zwierząt zapewniona jest ściółka i niezamarzająca pasza i woda.

Dodatkowe wymogi ochrony cieląt

32 Cielęta odsadzone utrzymywane w pomieszczeniu inwentarskim doglądane są przynajmniej dwa razy dziennie.

33 Cielęta odsadzone utrzymywane w systemie otwartym doglądane są przynajmniej raz dziennie.

38



UWAGI

Dodatkowe wymogi ochrony cieląt34 Nowonarodzone cielęta otrzymują siarę najpóźniej w ciągu 6

godzin po urodzeniu.

35 Dieta cieląt zabezpiecza ich potrzeby w zakresie ilości włókna i żelaza.

36 Cielęta w pomieszczeniach inwentarskich karmione są przynajmniej dwa razy dziennie.

37 Cielęta powyżej 2 tygodnia życia mają zapewniony dostęp do wody lub innych płynów zaspokajających pragnienie

38 Miejsce do leżenia dla cieląt do 2 tygodnia życia ma wyściółkę.

39 Cielęta mają zapewnione oświetlenie zgodnie z ich potrzebami.

40 Dla cieląt utrzymywanych pojedynczo (w tym na polecenie lekarza weterynarii) wymiary kojca są zgodne z przepisami.

39



UWAGI

Dodatkowe wymogi ochrony cieląt

41 Gospodarstwo ma prawo utrzymywać cielęta pojedynczo ze względu na wiek lub ilość cieląt w gospodarstwie.

42 Cielęta utrzymywane grupowo mają zapewnione minimalne powierzchnie zgodnie z wymogami.

43 Na ciele cieląt nie ma oznak długotrwałego ich wiązania oraz przestrzega się zakazu zakładania kagańców.

Dodatkowe wymogi ochrony świń

44 Miejsce do leżenia dla prosiąt ma wyściółkę.

45 Świnie mają zapewnione oświetlenie na poziomie minimum 40 lx przez 8 godzin dziennie.

46 W pomieszczeniach dla świń ciągły hałas nie przekracza 85 db.

47 Prosięta powyżej 2 tygodnia życia mają zapewniony dostęp do wody lub innych płynów zaspokajających pragnienie.

40



UWAGI

Dodatkowe wymogi ochrony świń48 Minimalne powierzchnie dla poszczególnych grup świń

utrzymywanych grupowo są zapewnione.49 W gospodarstwie loszki hodowlane i lochy pomiędzy 4

tygodniem po pokryciu a 1 tygodniem przed wyproszeniem utrzymywane są pojedynczo ponieważ w gospodarstwie: a) jest mniej niż 10 sztuk loch i loszek b) w gospodarstwie jest okres przejściowy do 31 grudnia 2012 roku.

50 Knury zarodowe mają zapewnioną, co najmniej minimalną (6 lub 10 m2/szt.) powierzchnię kojca.

51 Kojec knura jest usytuowany w sposób pozwalający mu na widzenie, słyszenie i wąchanie innych świń.

52 W gospodarstwie w celu zapobieżenia agresji świń utrzymywanych grupowo zapewnia się m.in.: materiały manipulacyjne, grupy zwierząt wyrównane pod względem wieku i wagi, jednoczesny dostęp do paszy, pasze objętościowe zapewniające poczucie sytości,eliminację z grupy zwierząt wyjątkowo agresywnych.

41



UWAGI

Dodatkowe wymogi ochrony świń53 Lochy i loszki prośne oraz samice z prosiętami mają

zapewnione:odrobaczenie, oczyszczone z pasożytów kojce,wyczyszczone i ewentualnie zdezynfekowane kojce,materiały do budowy gniazda najpóźniej na 1 tydzień przed wyproszeniem, na czas proszenia odpowiednią ilość miejsca.

54 Prosięta przebywające w kojcu z maciorą są zabezpieczone przed przygnieceniem przez maciorę.

55 Prosięta odsadzone w wieku przynajmniej 21 dni są przeniesione do wyspecjalizowanego, oczyszczonego i zdezynfekowanego pomieszczenia.

56 Prosięta nie są odsadzane przed upływem 28 dni, jeśli nie zagraża to zdrowiu i życiu maciory albo prosiąt lub nie zapewnia się wymogów z punktu powyżej.

42



UWAGI

Dodatkowe wymogi ochrony świń

57 W gospodarstwie świnie nigdy nie są wiązane i pętane.

58 Świnie utrzymywane w pomieszczeniach nie mają zadrutowanych/zakolczykowanych nosów.

Dziękuję za uwagę

Szkolenie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach działania „Szkolenia zawodowe dla osób zatrudnionych w rolnictwie i leśnictwie” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-

2013 przeprowadzone w ramach operacji szkoleniowej – umowa nr 00001-6900 FA1900040/09. Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi

„Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich:Europa inwestująca w obszary wiejskie”

Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich

Dobrostan zwierząt

Documents

Transcript of Dobrostan zwierząt