Dłuższe życie zawodowe: gdzie jest praca dla osób po 50 roku życia ?
description
Transcript of Dłuższe życie zawodowe: gdzie jest praca dla osób po 50 roku życia ?
Dłuższe życie zawodowe: gdzie jest praca dla osób po 50 roku życia ?
Konferencja Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkichoraz Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej pt.: „Wyrównywanie szans na rynku pracy dla osób 50+ - Solidarność pokoleń”, Warszawa 27-28 czerwca 2012
Bogusława Urbaniak 2
Plan wystąpienia
1.Kierunki działań wg rekomendacji UE
2.Krajowe osiągnięcia w zakresie aktywizacji zawodowej osób w wieku 45/50+
3.Wyniki analiz wybranych badań przeprowadzonych wśród pracodawców ramach projektu „Wyrównywanie szans na rynku pracy dla osób 50+”
Bogusława Urbaniak 3
Pytanie stawiane we wszystkich krajach UE
Więcej możliwości godnej pracy dla starszych pracowników w wydłużającym się okresie życia zawodowego !
Czy to jest możliwe, skoro kryzys gospodarczy i wysoki poziom bezrobocia dotyka kraje Wspólnoty Europejskiej ?
Bogusława Urbaniak 4
W kwietniu 2012 r. ukazał się Komunikat Komisji Europejskiej „W
kierunku odnowy gospodarczej sprzyjającej zatrudnieniu”
Wsparcie tworzenia miejsc pracy i (re) alokacji siły roboczej powinno być ukierunkowane na małe i średnie przedsiębiorstwa, gdyż to one odpowiadają za 85% wzrostu liczby miejsc pracy netto w latach 2002-2010
PRZYSZŁOŚĆ – W
JAKIM KIERUNKU
NALEŻY ZMIERZAĆ?
Bogusława Urbaniak 5
„W kierunku odnowy gospodarczej sprzyjającej zatrudnieniu” Wśród rekomendowanych narzędzi wpływających pozytywnie na popyt na pracę, duże możliwości pracy dla osób w wieku 50/45+ stwarzają takie jak:
Propagowanie i wspieranie podmiotów gospodarki społecznej i przedsiębiorstw społecznych – podmioty te powinny uzyskać szczególne wsparcie, w tym poprzez zamówienia publiczne i dostęp do finansowania;
Przekształcenie pracy nieformalnej lub nierejestrowanej w legalne zatrudnienia;
Wyższe płace netto (m.in. świadczenia pracownicze, by zachęcić do podejmowania pracy);unikanie pułapki niskich płac
„W kierunku odnowy gospodarczej sprzyjającej zatrudnieniu” Kolejne rekomendowane narzędzia wpływające pozytywnie na popyt na pracę osób w wieku 50+/45+:
Wykorzystanie potencjału rozwojowego sektorów zielonych (zasobooszczędnych) i niskoemisyjnych ;
Rozwój sektora zdrowia i opieki społecznej (wzrost zatrudnienia w tych sektorach w UE był dwukrotnie wyższy od wzrostu zatrudnienia ogółem) ;
Bogusława Urbaniak 6
A w jaki sposób stymulować podaż pracy w wieku osób w wieku 50+/45+
Kraje członkowskie UE najczęściej sięgają po tradycyjną metodę „kija i marchewki”
Bogusława Urbaniak 7
Bogusława Urbaniak 8
Jako zachęty służą reformy rynku pracy, uwzględniające kwestie:
Zachęty podatkowe dla osób kontynuujących pracę
zawodową w starszym wieku; Pomoc w doborze i dostęp do możliwości uczenia się przez
całe życie za pośrednictwem poradnictwa zawodowego i szkoleń; wzrost znaczenia zawodu andragoga;
Elastyczny czas pracy dla tych, którzy go potrzebują; Bezpieczne i zdrowe warunki pracy;
Bogusława Urbaniak 9
Powstrzymanie nadmiernego stosowania niestandardowych umów i nadużywania fikcyjnego samozatrudnienia-
Wszystkie rodzaje umów o pracę powinny zapewniać pracownikom dostęp do podstawowego zbioru praw pracowniczych
Bogusława Urbaniak 10
Co już osiągnęliśmy ?
Wzrost średniego wieku odejścia na emeryturę:
w 2011 r. wyniósł 59,8 lat tj. o 1,6 lat więcej niż w
2008 r. (58,0 lat);
ale nadal jest b. niski, bo w UE =61,4 (2009r.) , zaś
np. w Norwegii aż 63, 6 (2010r.)
Bogusława Urbaniak 11
Osiągnięcia krajowe w zakresie aktywizacji osób w wieku 50+
Wiek odejścia na emeryturę wśród kobiet właściwie pokrywa się już z powszechnym wiekiem emerytalnym, gdyż wyniósł 59,5 lat; w przypadku mężczyzn – 60,1 lat , a więc pozostaje znacznie niższy niż wiek powszechny, równy 65 lat;
Staż pracy w momencie przejścia na emeryturę był nieco wyższy w przypadku kobiet (34,8 lat) niż mężczyzn (34,2 lata)
Bogusława Urbaniak 12
Gdzie szukać wyjaśnień przyczyn niskiej atrakcyjności zatrudnienia wśród osób w
wieku 45/50+ ?
Wyrównywanie szans na rynku pracy dla osób 50+
Faza 1:
Raport zawiera analizy dotychczas zrealizowanych programów skierowanych do osób 50+ w Polsce w latach 2004-2009:
• Krajowe i regionalne programy rynku pracy wobec aktywizacji zawodowej osób w wieku 50/45+;
• Fundusz Inicjatyw Obywatelskich – rola w wyrównywaniu szans na rynku pracy osób w wieku 50/45+;
• Rola środków pomocowych UE w aktywizacji zawodowej osób w wieku 50/45 +;
• Rola PO KL w aktywizacji zawodowej osób w wieku 50/45 +;
• Finansowanie inicjatyw w ramach projektów międzynarodowych
osoby 45+ • wywiady kwestionariuszowe CAPI (N = 3200)
pracodawcy • wywiady kwestionariuszowe CATI (N=1000)
• IDI (N=50)
instytucje rynku pracy • powiatowe urzędy pracy IDI (N=50)
• agencje zatrudnienia IDI (N=50)
• instytucje szkoleniowe IDI (N=50)
jednostki pomocy społecznej
• wywiady swobodne (N=50)
organizacje pozarządowe • IDI (N=50) Diag
noza
obe
cnej
sytu
acji
kobi
et i
męż
czyz
n 50
+ na
ry
nku
prac
y w
Pol
sce
Faza 2:
Poziom zatrudnienia osób w wieku 45/50+ zależy od sytuacji na lokalnym
rynku pracy
Sytuację oceniono oddzielnie dla każdego z 50 badanych powiatów pod kątem wartości 4 wskaźników determinujących sytuację starszych pracobiorców na lokalnym rynku pracy, tj.:
– Odsetka osób w wieku 45-69 lat wśród ogółu mieszkańców powiatu,– Stopy bezrobocia ogółem,– Udziału osób bezrobotnych w wieku 45-69 lat wśród ogółu osób
bezrobotnych w powiecie,– Odsetka mieszkańców miast w ogólnej liczbie mieszkańców.
Trzy obszary analizy – wypowiedzi pracodawców powiaty młode demograficznie,
o niskim udziale osób „starszych” wśród bezrobotnych, słabo zurbanizowane;
powiaty najstarsze demograficznie, o wysokim udziale osób „starszych” wśród bezrobotnych, silnie zurbanizowane;
Rynek pracy przychylny pracobiorcom w wieku 45+
Rynek pracy neutralny wobec pracobiorców w wieku 45+
Rynek pracy nieprzychylny pracobiorcom w wieku 45+
Czy stosunek pracodawców do starszych pracowników jest inny w
zależności od typu rynku pracy?
TAK !
Generalnie bardziej dogodnym miejscem pracy dla osób
w wieku 45/50+ jest obszar zdefiniowany jako RYNEK
PRACY PRZYCHYLNY OSOBOM W WIEKU 45+
JAKIE PRZESŁANKI SKŁANIAJĄ DO TEGO WNIOSKU
Pracodawcy z sektora publicznego i niepublicznego – czy różni ich stosunek
do starszych pracowników ?
TAK !
Generalnie sektor publiczny wydaje się bardziej dogodnym i
przychylnym miejscem pracy dla osób w wieku 45/50+
JAKIE PRZESŁANKI SKŁANIAJĄ DO TEGO WNIOSKU ?
Wykres 1. Rodzaj umowy łączącej pracowników w wieku 45+ z pracodawcą (% wskazań)
sektor publiczny sektor niepubliczny przychylny rynek pracy osobom 45+
neutralny rynek pracy wobec osób 45+
nieprzychylny rynek pracy osobom 45+
0
10
20
30
40
50
60
70
80
9085.4
24.7
40.1
23.7 22.8
14.7 14.6
22.7
10.213.8
52.1
43.948.1
39.6
45.143.6
50.1
45.441.3
56.2
dodatki stażowe awanse oparte na starszeństwie kontakty z emerytami z wiedzą eksperckąrekrutacja spośród emerytowanych pracowników organizacji
Wykres 2. Senioralność w polityce personalnej (% wypowiedzi)
Wykres 3.Tematyka szkoleń pracowniczych zrealizowanych w okresie minionych 5 lat kształtujących klimat organizacyjny sprzyjający zatrudnieniu osób w wieku 45+ (% wypowiedzi)
Wykres 4. Skala zainteresowania szkoleniami oferowanymi przez pracodawców wśród pracowników w wieku 45+
Wykres 5. Stopień zainteresowania szkoleniami oferowanymi przez pracodawców wśród pracowników w wieku 45+
sektor publiczny sektor niepubliczny0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
3.5 4.4
67.2
40.8
15.5
10.4 pracownicy 45+ chętni, lecz z oporamipracownicy 45+ równie chętni co pozostalipracownicy 45+ bardziej chętni niż pozostali
Wykres 6. Popularność programów finansowanych ze środków unijnych w ramach PO KL, dotyczących osób w wieku 45+ w latach 2004-2006 i 2007-2013 (% pracodawców uczestniczących w projektach skierowanych do osób 45+)
Wykres 7. Popularność programów (projektów) finansowanych ze środków unijnych dotyczących osób w wieku 45+, który był opracowany na potrzeby pracowników danej organizacji
Wykres 8.Nowelizacja Ustawy o promocji zatrudnienia .. itd. a decyzje zatrudnieniowe dotyczące osób w wieku 50+ wśród pracodawców sektora niepublicznego (zwolnienia z obowiązku opłacania składek na F. Pracy i F. Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych)
25.4
48
26.5
zrezygnowaliśmy ze zwolnień podjęliśmy decyzje o zatrudnieniu nowych pracownikównie miały wpływu na nasze dycyzje za-trudnieniowe
Wykres 9.Wpływ ulgi dla pracodawców w postaci krótszego okresu wypłaty wynagrodzenia za czas choroby pracownika, który ukończył 50 lat (14 dni choroby) na decyzje zatrudnieniowe w sektorze niepublicznym
Wnioski• Polityka wsparcia osób w
wieku 45/50+ na rynku pracy przynosi pozytywne efekty
• Trudno oddzielić skutki będące wynikiem aktywnej polityki państwa na rynku pracy od niezależnych decyzji podmiotów rynkowych
Wnioski• Ostoją dla pracowników w wieku
45/50+ jest sektor publiczny• W skali kraju pracodawcy w
powiatach, które uznano za „rynki pracy przychylne osobom w wieku 45+” (z uwagi na czynnik demograficzny, względnie dobrą sytuację w zakresie bezrobocia osób w wieku 45+) w większym zakresie stosują praktyki przyjazne utrzymaniu w zatrudnieniu osób w wieku 45/50+
Wnioski • utrzymujący się w
społeczeństwie mit o niechęci pracowników w wieku 45+ do szkoleń nie potwierdził się
• organizacje korzystające z projektów wspieranych z funduszy strukturalnych o tematyce „ageingowej” częściej w swych praktyce stosowały rozwiązania sprzyjające utrzymaniu w zatrudnieniu pracowników w wieku 45+
Wnioski
Wyrównywanie szans na rynku pracy dla osób 50+
Dziękuję za uwagę
Bogusława Urbaniak, Uniwersytet ŁódzkiAdres: [email protected]