GSMONLINE.PL dla zainteresowanych nowymitechnologiami

Nasze prognozy na 2018 r.

2018-01-04

Jak corokurazemz

kolegami z TELEPOLIS.PL i TELKO.in próbujemy przewidzieć co ważnego zdarzy się wrozpoczętym roku na rynku telekomunikacyjnym w kraju, ale trochę i za granicą. Jak zwyklerozpatrujemy zmiany w biznesie operatorów, trendy technologiczne, ofertę producentów urządzeń izmiany preferencji konsumentów. Orange, T-Mobile, UPC, telefony komórkowe, światłowody,sztuczna inteligencja, częstotliwości... Jak się to wszystko ułoży?

1. Liberty Global sprzeda UPC Polska

W 2017 r. sprzedawaliśmy T-Mobile, więc dlaczego w 2018 r. nie sprzedać UPC?... A tak bardziejpoważnie... W grupie Liberty Global, do której należy polska sieć kablowa, sentymentów nie ma –liczy się tylko biznesowa logika. Jak z „excela” wychodzi, że z któregoś kraju lepiej... wyjść, to sięsprzedaje budowane przez długie lata aktywa, a pieniądze inwestuje gdzie indziej.

Że tak właśnie może się wydarzyć w Polsce, wewnątrz UPC wiadomo od dawna. Nie tak znowudawno Liberty Global było „o jeden podpis” od sprzedaży całej grupy spółek z regionu CentralnejEuropy niemieckiemu Deutsche Telekom. Mimo pracowitej integracji całej tej grupy spółek wostatnich latach, spokojnie Liberty może ją wyprzedawać w kawałkach. Równie pracowicieintegrowane były przecież sieci UPC w Austrii i Szwajcarii, co nie przeszkodziło sprzedażyaustriackiej spółki właśnie Deutsche Telekom.

Czy sytuacja może się powtórzyć w Polsce? Oczywiście, że jest to możliwe. Na rynkutelekomunikacyjnym dzisiaj w grę wchodzą wszelkie układanki. Od kilku lat sieci mobilne ochoczoskupują sieci kablowe, żeby jakoś podgrzać stygnący biznes. W Polsce fuzje i przejęcia mobilno-stacjonarne powinna zdynamizować decyzja Cyfrowego Polsatu o przejęciu Netii. To jest nowerozdanie w polskiej telekomunikacji.

Ogłoszona w ubiegłym roku przez T-Mobile Polska strategia wejścia na rynek stacjonarny, aż sięprosi o wsparcie zakupem któregoś z działających na tym rynku operatorów. Sama hurtowawspółpraca z Orange raczej nie wystarczy. Może strategiczne potrzeby T-Mobile Polska istrategiczne plany Liberty Global tym razem ułożą się współbieżnie? A może nie i pod koniec rokubędziemy musieli ogłosić: „pudło”... Jeżeli chodzi o fuzje i przejęcia bardzo trudno być prorokiem.

2. Pendolino wjedzie w zasięg sieci komórkowych i Wi-Fi

W styczniu 2014 r. PKP Intercity i T-Mobile Polska zawarły wartą 80 mln zł umowę, w ramach którejmadżentowy operator miał dostarczyć pasażerom Pendolino dostęp do Internetu. Już pozakończeniu przetargu i podpisaniu umowy okazało się (co było do przewidzenia), że T-Mobilepowinien wywiercić w dachach wagonów otwory, a to naruszyłoby gwarancję producenta.

I na tym etapie projekt komunikacji w Pendolino utknął. Termin wdrożenia był kilkakrotnieprzesuwany: najpierw na pierwszą połowę 2016 r., później na 2017 r. Z planowanych wstępnie„pierwszych miesięcy” ubiegłego roku zrobił się czerwiec, kiedy składy miały przeglądy techniczne.Ale i wtedy sprzęt nie został zainstalowany. W końcu w lipcu padła informacja, że 2017 r. nie będziejeszcze odpowiedni, ale w nagrodę dostaniemy repeatery sygnału sieci komórkowych.

We wrześniu Jarosław Oniszczuk, członek zarządu PKP Intercity, mówił o kolejnym etapie „montażuWiFi w Pendolino”. Za „tydzień, dwa tygodnie” miał powstać model montażu i ruszyć miałyzaawansowane rozmowy z Alstomem (producentem Pendolino). Opóźnienia zgoniono na kwietniowywypadek kolejowy koło Opola i fakt, że pociągi muszą być wyłączone z użytku podczas montażuinstalacji telekomunikacyjnych.

Padł też kolejny termin: „do końca przyszłego roku”. I choć fatum niewątpliwie wisi nad naszyminajszybszymi pociągami, to skłonni jesteśmy postawić, że rok 2018 rzeczywiście okaże sięprzełomowy. Już w styczniu 2016 r. Jacek Leonkiewicz (ówczesny prezes PKP Intercity) określiłbrak Wi-Fi w pociągach klasy premium, jako swoją największą porażkę. O jak wielkiej porażcemusiałby mówić Marek Chraniuk, obecny prezes zarządu przewoźnika, gdyby się nie wyrobił przezkolejne blisko 3 lata? Tak, to musi być 2018 r.

3. Sferia zrezygnuje z pasma 800 MHz

W tym roku wygasa rezerwacja Sferii (spółka zależna Cyfrowego Polsatu) na blok częstotliwości wpaśmie 800 MHz. Brzmi niezrozumiale? No to przypomnijmy, że użytkowanie tego właśnie bloku jestpowodem arbitrażu pomiędzy akcjonariuszami Sferii a państwem polskim. I że analogiczne bloki wpaśmie 800 MHz, jakie zdobyli konkurenci grupy CP były przedmiotem skandalu aukcyjnego z lat2014-2015. Okupionego astronomiczną kwotą ponad 9 mld zł z kasy operatorów. Wystarczy, abyinteresować się blokiem Sferii?...

Prawo jest nieubłagane. Za przedłużenie rezerwacji Sferia musiałaby zapłacić ok. 1,7 mld zł –średnią ofert z ostatniej aukcji. Czy to zrobi? Wątpliwe że za takie pieniądze, choć 800 MHz tostrategiczne pasmo. Prawdopodobne, że Sferia będzie próbowała negocjować z UrzędemKomunikacji Elektronicznej, jakieś preferencyjne warunki prolongaty częstotliwości, ale bez zmian wPrawie telekomunikacyjnym to się nie uda, choć paradoksalnie dla obu stron mogłoby to byćnajbezpieczniejszym i najkorzystniejszym sposobem załatwienia sprawy. Mimo tego, jeżeli Sferiazrezygnuje, UKE będzie musiał ogłosić nowe postępowanie, w którym... Sferia pewnie weźmieudział z nadzieją, że wylicytuje niższą stawkę, niż cena prolongaty. Może niższą, ale na pewno niedużo niższą – konkurenci z pewnością się o to postarają. Kolejnego częstotliwościowego spektaklupt. „Kto więcej krwi sobie upuści” należy się jednak spodziewać najwcześniej w roku 2019.

Tymczasem na wszelki wypadek grupa Cyfrowego Zwolniła pasmo 900 MHz, żeby tam uruchomićLTE. Razem z pokaźnymi zasobami radiowymi w wyższych zakresach częstotliwości (1800 MHz,2600 MHz) powinna sobie poradzić nawet bez 800 MHz. Zwłaszcza, że któryś z konkurentówpewnie udostępni jej swoją sieć LTE800. Dlaczego by nie? Pieniądz jest pieniądz.

4. Smartfony zmienią swój kształt

Ekspansja wyginanych smartfonów, to raczej jeszcze nie 2018 r. Prawdopodobnie znów skończy sięjedynie na prezentacji wymyślnego konceptu, bez żadnych konkretów – chociaż chcielibyśmy sięmylić. Znacznie szybciej odczujemy zmiany w klasycznych, niewyginanych telefonach. A wszystko toza sprawą nowych proporcji wyświetlaczy, których przedsmak mieliśmy w 2017 r.

Znane z telewizorów czy monitorów proporcje 16:9 zastąpione zostaną 18:9 czy 18,5:9. I tutajuwaga – niekoniecznie będzie to oznaczało więcej ekranu w obudowie o dotychczasowychrozmiarach. Tańsze konstrukcje nadal będą miały grube ramki po bokach, a przestrzenie nad i podwyświetlaczem wcale się nie skurczą. Efekt? Telefon wydłuży się w pionie i stanie się po prostuwiększy. To taka niskobudżetowa proteza w dążeniu do idei zaprezentowanej w iPhone’ie X, gdzieekran niemal w pełni zajmuje przedni panel urządzenia.

Negatywny efekt nowych proporcji będzie mniej widoczny we flagowych telefonach, których drogiewyświetlacze powinny niebawem dogonić rewolucję Apple’a przygotowaną we współpracy zSamsungiem.

Póki co mamieni będziemy absurdalnie dużymi przekątnymi, na które pozwalają nowe proporcje.Niestety, kosztem powierzchni ekranu (inna geometria). I w tym zamieszaniu, jak nigdy wcześniej,warto będzie pójść do sklepu i przymierzyć najpierw telefon do dłoni – sama przekątna wyświetlaczaniewiele nam powie.

5. Sztuczna inteligencja będzie głównym hasłem w technologii

Producenci smartfonów są biedni. Nasze najnowsze mobilne cacka mają już naprawdę wszystko.Są kamerami, telewizorami, trenerami, kalendarzami, mailami. Dwóm kamerom z tyłu towarzyszą jużdwie kamery z przodu. Plotki mówią już o trzech kamerach z tyłu. Nowe ekrany oblewają już całyprzód smartfonu. Trzeba coś nowego wymyślić, aby technologiczny wyścig nie zwolnił.

W zeszłym roku na nowy pomysł wpadł Huawei: „słuchajcie, powiedzmy klientom, że nasz telefonma w środku sztuczną inteligencję!”. Konkurenci spanikowali. Na szczęście dla nich okazało się, żena razie najdroższy smartfon Huawei potrafi rozróżnić np. pizzę od kota. Sztuczna inteligencja (SI)jest jednak maksymalnie nośnym hasłem i zapewne będzie głównym sloganem tegorocznychtargów w Barcelonie. Wystąpi tam w doborowym towarzystwie 5G.

Poza tym nasze telefony będą jeszcze lepiej rozpoznawały mową (będzie mogła być coraz bardziejpotoczna), będą lepiej rozpoznawały nasze twarze i otaczające nas przedmioty. Specjalne, nowe ibardziej wydajne procesory sprawią, że SI nie będzie musiała się komunikować z chmurą, a nasztelefon sam będzie umiał ułatwić nam codzienną egzystencję. Taka jest teoria. Zapewne tylkoniewielka część z tych usług realnie się nam przyda, ale i tak SI będzie w tym roku na rynkumobilnym hasłem przewodnim.

6. Światłowody zdobędą przewagę w walce o dusze klientów z kablówkami

Światłowody wygrają i nie ma już chyba co do tego większych wątpliwości. Ale na pewno jeszczenie w przyszłym roku. Sam światłowód zaczyna być natomiast bardzo gorącym tematem. Wprzyszłym roku do „światła” oprócz Orange zacznie nas przekonywać także T-Mobile i GrupaCyfrowego Polsatu. Hasła: „światłowód” i „Internet światłowodowy” pod koniec 2018 r. będziewidoczne wszędzie. Trochę gorzej będzie z zasięgiem tej technologii, bo – jak wiemy – sieci dopierosię buduje. Kablówki też będą musiały podjąć decyzje o migracji do „fiber”. Im wcześniej tym lepiej.Orange parę lat temu popełnił błąd i przespał światłowody. Kablówki powinny wyciągnąć z tej lekcjiwnioski. Ważne jest także to, żeby przy okazji nie oszukiwać klientów w komunikacji. Ostatniereklamy UPC mówią o tym, że Internet do domu klienta jest dostarczany już światłowodem, a jest totylko po części prawda. Łącza światłowodowe nie sięgają samego abonenta. Do naszych domówsygnał trafia już po podatnym na zakłócenia kablu koncentrycznym. Marketingowy „zabieg” UPCpokazuje jednak, że hasło „światłowód” zrobiło się nośne.

7. T-Mobile będzie nowym Playem

PLAY stracił swój pazur challengera. Giełdowy – od zeszłego roku – gracz obrósł trochętłuszczykiem. Dotyczy to na razie wizerunku, a nie wyników operacyjnych, bo one nadal zaskakująkonkurencję.

T-Mobile – „zawracający właśnie tankowiec” – by sparafrazować określenia, jakiego użył prezes nasytuację firmy, którą zarządza – ostrzy sobie ząbki, aby zająć pozycję rynkowego hultaja. Dowodemzeszłoroczna oferta bezlimitowego Internetu, która zaskoczyła konkurencję i bardzo dobrze sięsprzedaje. T-Mobile ma nad Playem dużą przewagę w postaci szybkiej, nowoczesnej sieci z dużymzasięgiem terytorialnym. Po częściowym wyrugowaniu ze swojej sieci PLAYa, T-Mobile wygrywawszystkie rankingi i benchmarki wydajności. W przyszłym roku do oferty tej sieci ma wejść takżestacjonarny światłowód. W kolejnym etapie pojawią się zapewne także usługi telewizyjne. Towszystko może sprawić, że to właśnie „madżentowi” będą najbardziej widoczni na rynku.

PLAY stawia na czysty mobile i jest to bez wątpienia odważna, choć ryzykowna strategia.Konkurenci okopują się na „linii konwergencji”, co ma sprawić, że klienci będą rzadziej niż do tej poryodchodzili do fioletowego lidera rynku.

8. T-Mobile wejdzie w hurtowe starcie z Orange

– Jakie starcie skoro list intencyjny o współpracy podpisany?! – można zapytać? Hola hola... Listintencyjny to jedno, ale szczegóły współpracy, to zupełnie co innego. Nie łudźmy się, że Orangeszeroko rozłożył ramiona, gorąco wyściska partnera i otworzy dla niego swoją sieć, by wraz z nimradośnie sprzedawać usługi... w sieci wybudowanej krwawicą setek milionów złotych. W takimscenariuszu współpraca operatorów obejmowałaby całą sieć Orange, a nie tylko budynkiwielorodzinne. W blokowiskach abonent wprost się potyka o kable różnych dostawców, więc Orangeznacznie bardziej potrzebuje partnera, by skutecznie sprzedawać usługi w świeżutkiej sieciświatłowodowej. Do kooperacji na osiedlach domów jednorodzinnych, gdzie konkurencja znaczniesłabsza, nie jest już taki skory.

Bez wątpienia Orange będzie się starał zmaksymalizować swoje korzyści, wspierając sprzedaż T-Mobile (będzie miał z tego chociaż hurtowy przychód) tam, gdzie sprzedawać trudno, i broniącswojej wyłączności tam, gdzie sprzedawać łatwo. Trudno oczekiwać, że T-Mobile grzecznie tozaakceptuje, więc przeciąganie liny pomiędzy partnerami jest raczej pewne.

Dodajmy, że podpisanie ramowego porozumienia o współpracy, to jedno, a uzgodnienietechnicznych szczegółów i wdrożenie ich w życie, to drugie. Nieporozumień nie zabraknie.Zwłaszcza, że T-Mobile Polska nie zna za bardzo rynku stacjonarnego i będzie się musiał gonauczyć. Tak samo, jak nie zna specyfiki hurtowej współpracy... z Orange. 10 lat temu Netia uczyłasię długo i boleśnie.

Zagadką pozostaje, czy domniemane spory partnerzy załatwią po cichu, czy wyjdą z nimi w blaskreflektorów? Jeżeli w arbitraż między nimi będzie się musiał zaangażować regulatora rynku, tobranżowy huczek jest raczej pewny.

Komercyjna współpraca T-Mobile z Orange nie pozostanie bez wpływu na regulowana ofertęhurtową operatora historycznego. Netia (a więc już grupa Cyfrowego Polsatu) pilnie obserwuje, jakiewarunki współpracy T-Mobile wynegocjuje z Orange. I będzie głośno krzyczeć, że chce co najmniejtakie same.

9. Trzy aparaty w telefonie to już za mało

Podwójny aparat fotograficzny z tyłu obudowy telefonu, to hit ostatnich dwóch lat. Przekonał się doniego Apple, przekonał się w końcu i Samsung, a na liście spóźnialskich zostały już tylko firmy Sonyi HTC. Bardzo spóźnione, bo dwa aparaty powoli stają się standardem średniej półki cenowejsmartfonów, a i konstrukcje z duetem z tyłu i z przodu obudowy kupimy już za przystępną cenę. Codalej? Czas na trzy aparaty z tyłu urządzenia.

I nie jest to jakaś abstrakcja, tylko efekt potrzeby wykreowanej przez topowych producentów. Rynekwyraźnie podzielił się w zależności od rodzaju zastosowanych obiektywów. Główny obiektyw łapie wkadrze tyle co zwykle, natomiast dodatkowe – u jednych producentów – dają dwukrotne przybliżenie(Apple, Xiaomi czy Samsung), u innych producentów mieszczą ekstremalnie dużo (niczym kamerkiGoPro np. LG, czy Asus), a jeszcze u innych są furtką do nakładania efektów cyfrowych (Huawei,Motorola). Nie ma sprzętu, który idealnie łączyłby to wszystko.

Najbardziej uniwersalnym rozwiązaniem byłoby połączenie stabilizowanego zoomu z SamsungaGalaxy Note8 z głównym (muśniętym sztuczną inteligencją) aparatem z Huaweia Mate 10 Pro orazultraszerokokątnym aparatem z LG V30. Dodajmy do tego podwójny aparat nad ekranem dorozmywania tła selfies i powstanie fotograficzna legenda godna… Nokii? To właśnie w przypadku tejmarki foto-rozwiązanie jest najwyższej jakości. Po znakomitej fotograficznie Lumii 950 XL czas znówrzucić rynek na kolana resztkami fińskiej myśli technologicznej z niemiecką optyką.

10. W biurach obsługi klientów pojawią się cyfrowi konsultanci

Kontakt z żywym człowiekiem na infolinii czy na internetowym czacie operatora będzie jeszczetrudniejszy. Wszystko za sprawą maszyn, które dzięki sieciom neuronowym i big data są corazdoskonalsze w udawaniu ludzi, w tym w podejmowaniu decyzji. Automaty już w 2017 r. zaczęły uniektórych operatorów łączyć konta klientów czy dekretować zgłoszenia. To jednak dopieroprzedsmak.

W 2018 r. „roboty” zaczną rozpatrywać proste reklamacje czy przyjmować zgłoszenia techniczne.Napisałeś odwołanie i liczysz na ludzkie rozpatrzenie sprawy? Możesz się przeliczyć – robotzamknie odwołanie i wyśle standardową formułkę.

Z kwartału na kwartał cyfrowym konsultantom będą przydzielane coraz to nowe zadania. Będzie tomiało, rzecz jasna, także dobre strony – nasze problemy powinny być rozwiązywane szybciej.Zamiast czekać aż konsultant przeklika cały CRM i wprowadzi notatkę, będzie tylko krótki kod iresztę zrobi robot. Zupełna eliminacja „przekaźnika białkowego” w tym procesie to może nie 2018 r.,ale już całkiem niedaleka przyszłość.

W pierwszej kolejności zbędni okażą się pracownicy internetowych czatów. W przypadku tej formykomunikacji już teraz widać daleko idącą automatyzację. Niebawem człowiek będzie potrzebnyjedynie do zadań ekstremalnych.

[w grudniu sprawdzimy, na ile sprawdziły się nasze przewidywania i podsumujemy je oddzielnymtekstem]

ŁUKASZ DEC (TELKO.IN), LECH OKOŃ (TELEPOLIS.PL), WOJCIECH PIECHOCKI(GSMONLINE.PL)