Projekt systemowy pn.: „Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w województwie lubuskim” realizowany ze środków Unii Europejskiej

DIAGNOZOWANIE I EWALUACJA POTRZEB OSÓB STARSZYCH

Dr Elżbieta Lipowicz

ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU

• Pojęcie, warunki i etapy lokalnej diagnozy partycypacyjnej

• Źródła danych o potrzebach seniorów w środowisku lokalnym oraz metody i techniki ich pozyskiwania

• Przegląd dostępnych raportów dotyczących potrzeb seniorów w środowisku lokalnym – analiza teoretyczno-metodologiczna

• Tworzenie mapy potrzeb seniorów w wybranym środowisku

• Pojęcie, funkcje i kryteria ewaluacji• Projektowanie badania ewaluacyjnego i analiza

dostępnych raportów ewaluacyjnych.

Literatura podstawowa:1. Babbie, E., Badania społeczne w praktyce, PWN, Warszawa 20052. Gruszczyński L., Kwestionariusze w socjologii. Budowa narzędzi do badań

surveyowych, Katowice 1999.3. Lisowski A., Badanie potrzeb społecznych, Interart, Warszawa 1996.4. Maison D., Zogniskowane wywiady grupowe, PWN, Warszawa 2001,5. Nawrotny A., Sztandar- Sztanderska K., Daszkowska - Kamińska A., Jak

diagnozować środowisko lokalne?, opracowanie dostępne na stronie http://www.rownacszanse.pl/books/3412_Poradnik_do_diagnozy_RS_2010_OKG.pdf

6. Wskaźniki społeczne jako narzędzia pomiaru skuteczności i efektywności polityki społecznej, pracy socjalnej,(red.) M.Bednarski, B.Szatur-Jaworska, IPiSS, Warszawa 1999.

7. Szarfenberg R., Kryteria ewaluacji w pomocy społecznej, opracowanie dostępne na stronie http://rszarf.ips.uw.edu.pl/pdf/kryteria_ewal.pdf

8. Urbanik A., Quo vadis? O partycypacyjnej diagnozie lokalnej, Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2011

Zagrożenia związane z brakiem diagnozy:

Niewłaściwe określenie potrzeb adresatów waszych działań

Niewłaściwe określenie kompetencji uczestników

Zlekceważenie barier, które istnieją w środowisku

Niewykorzystanie zasobów środowiskaDublowanie działań

WARUNKI DIAGNOZY PARTYCYPACYJNEJ

uczestnicy znają i rozumieją cel badania uczestnicy są zaproszeni do współtworzenia narzędzi

badawczych i realizacji badania wyniki cząstkowe i finałowe prezentuje się społeczności i

uczestnikom badania oraz się je z nimi konsultuje badanie jest widzialne w społeczności w badaniu zwraca się uwagę, żeby dać przestrzeń

wypowiedzi grupom zwykle marginalizowanym, wykorzystywane są partycypacyjne metody badawcze Źródło : A. Urbanik, Quo vadis? O partycypacyjnej diagnozie lokalnej, Instytut

Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2011

ZASADY DIAGNOSTYKI ŚRODOWISKA

1. Razem, czyli nie porywaj się na diagnozę w pojedynkę

2. Dociekliwość, czyli pytać, aż się dokopiemy

3. Różnorodność narzędzi badawczych, czyli nie nudzić

4. Odważna i zwięzła prezentacja wyników

1. KONTEKST LOKALNYCo wyróżnia nasze położenie?Co wyróżnia społeczność, która tutaj

mieszka?Jaka jest gęstość zaludnienia?Jak jest odległość od miasta większych

ośrodków?Jak skomunikowana jest nasza

miejscowość?Co jest naszym unikalnym lokalnym

zasobem?Jak nasza historia wpływa na naszą

teraźniejszość?Jakie tradycje lokalne warte są

zachowania?

Jak się tego dowiedzieć?• Wyszukując informacje, które są

dostępne w Urzędzie Gminy• Rozmawiając z osobą

odpowiedzialną za promocje w gminie, pasjonatem historii lokalnej

2. SENIORZY W MIEJSCOWOŚCI Ilu ich jest?Jak się dzielą pod względem grup

wiekowych?Jaki jest ich poziom wykształcenia?Jakie można wyróżnić pośród nich

grupy?Jaka jest ich sytuacja rodzinnaCzy któreś z tych grup są

dyskryminowane?O czym marzą seniorzy?Jakie są ich mocne strony? Jakie są

ich słabe strony?

Jak się tego dowiedzieć?- Czytając dane dotyczące

Seniorów w Urzędzie Gminy, Banku Danych Regionalnych;

- Rozmawiając z seniorami i osobami, które mają na co dzień z nimi styczność np. liderem lokalnego klubu seniora, lekarzem rodzinnym, księdzem, pielęgniarką środowiskową, sklepową.

3. RELACJEJak układają się relacje pomiędzy

poszczególnymi miejscowościami w gminie?

Jak układają się relacje pomiędzy poszczególnymi grupami?

Jakie są relacje pomiędzy pokoleniami?

Co udało się w tej społeczności zrobić wspólnie?

Co dotąd się nie udało?

Jak się tego dowiedzieć?

- Czytając: lokalną prasę, lokalne forum internetowe

- Rozmawiając z : seniorami, członkami lokalnych stowarzyszeń, księdzem, listonoszem itp..

4. PRZESTRZEŃ Jakie są odległości między

miejscowościami?Jak jest odległość od najdalszego

punktu do centrum gminy?Jak pokonują te dystanse seniorzy?Jakie są „miejsca seniorów” i jak z nich

korzystają?Jak jest infrastruktura sportowa,

kulturalna?Jak wykorzystywane są budynki

publiczne (szkoły, przedszkola, salki przy kościele, remiza, świetlica itp.)?

Jak w tej przestrzeni odnajdują się osoby niepełnosprawne?

Jak się tego dowiedzieć?- Przeprowadzając ankietę wśród

seniorów;- Obserwując miejsca, gdzie

spotykają się seniorzy (targ, przychodnia, cmentarz, park, skwer);

- Rozmawiając z seniorami, architektem, pasażerami oczekującymi na przystanku

5. INSTYTUCJE DZIAŁAJĄCE Z SENIORAMI I NA RZECZ SENIORÓW

Jakie instytucje mają przygotowana ofertę dla seniorów lub współpracują z seniorami?

Czy w miejscowości są liderzy grup seniorskich?

W jaki sposób samorząd wspiera działania na rzecz seniorów?

Jak się tego dowiedzieć?

- Czytając ofertę dla seniorów, którą instytucje promują w różnych miejscach (także Internecie), ogłoszenia w domu kultury, bibliotece

- -rozmawiając z seniorami, instruktorem domu kultury, bibliotekarką, przedstawicielami organizacji pozarządowych.

6.ZAINTERSOWANIA I CZAS WOLNY• Jakim wolnym czasem dysponują

seniorzy? Co ich ogranicza?• Z jakich zajęć korzystają• Co lubią robić, gdy nic nie muszą?• Na co najchętniej wydaliby

własne pieniądze?• Jakie środki finansowe są w stanie

przeznaczyć na czas wolny i rekreację?

Jak się tego dowiedzieć?-rozmawiając z seniorami i osobami

organizującymi czas wolny w danej społeczności np. instruktorem zajęć w domu kultury, domu seniora, ratownikiem na pływalni, bibliotekarzem;

-obserwując seniorów podczas lokalnych imprez;

- przeprowadzając ankietę wśród seniorów.

Projekt systemowy pn.: „Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w województwie lubuskim” realizowany ze środków Unii Europejskiej

Zapraszam na kolejne zajęcia.Kontakt – elipowicz@wp.pl