Diagnoza środowiskowa lokalnego zagrożenia przemocą
Transcript of Diagnoza środowiskowa lokalnego zagrożenia przemocą
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie –
Puławy 2014
Studio Diagnozy i Profilaktyki 30-011 Kraków
ul. Oboźna 17/5 tel. (12) 446-42-60
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
Spis treści
Wprowadzenie ............................................................................................................................ 3
Rozdział I – Charakterystyka Miasta Puławy ............................................................................ 7
Rozdział II – Charakterystyka badania ...................................................................................... 9
Cel badania ............................................................................................................................. 9
Charakterystyka badanej grupy – dorośli mieszkańcy Puław ................................................ 9
Charakterystyka badanej grupy – specjaliści zajmujący się przeciwdziałaniem przemocy w
rodzinie ................................................................................................................................. 11
Wykorzystana metoda i technika badawcza ......................................................................... 13
Rozdział III– Wyniki badań wśród dorosłych mieszkańców Puław ........................................ 14
Rozdział IV – Wyniki badań wśród specjalistów zajmujących się przeciwdziałaniem
przemocy w rodzinie ................................................................................................................ 36
Podsumowanie ......................................................................................................................... 52
Aneks ........................................................................................................................................ 56
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
Wprowadzenie
Raport przedstawia wyniki badań przeprowadzonych w 2014 roku wśród
401 dorosłych mieszkańców oraz 40 profesjonalistów zajmujących się w swojej pracy,
między innymi, problematyką przemocy, a w szczególności problematyką przemocy
w rodzinie. Diagnoza zawiera informacje na temat występowania problemu przemocy
w rodzinie oraz okoliczności i postaw związanych z tym zjawiskiem w mieście Puławy.
Głównym celem diagnozy było pozyskanie wiarygodnych informacji na temat zjawiska
przemocy w rodzinie, natomiast końcowe wnioski służą poprawie skuteczności działań
w przeciwdziałaniu temu zjawisku.
Diagnoza jest wyrazem komplementarnego i zintegrowanego planowania społecznego,
którego celem jest identyfikacja i ukazanie problemów społecznych, w tym przede wszystkim
problemów zjawiska przemocy, które występują w mieście Puławy oraz podjęcie próby
wskazania metod ich rozwiązania, zgodnie z możliwościami, jakie wynikają z zadań
nałożonych na samorząd.
Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie nakłada na samorząd obowiązek
opracowania i realizacji programu dążącego do zmniejszenia skali zjawiska przemocy
w rodzinie oraz zwiększenia skuteczności udzielanej pomocy osobom jej doświadczającym.
Odpowiednio przygotowane i wdrażane działania powinny doprowadzić do rozwiązania
kluczowych problemów związanych z przemocą na terenie miasta. W ogólnej metodologii
tworzenia tego typu dokumentów najistotniejszym elementem jest rzetelne rozpoznanie skali
problemu. Niniejsza diagnoza jest, zatem punktem wyjścia i podstawą do planowania
i podejmowania działań.
Adresatami niniejszej diagnozy są mieszkańcy miasta, a w tym między innymi osoby
stosujące i doświadczające przemocy w rodzinie oraz jednostki organizacyjne zajmujące się
pracą z rodzinami, w których występują problemy związane z przemocą oraz wszyscy,
którym zależy na promowaniu życia bez przemocy w środowisku lokalnym. Poszukiwanie
skutecznych możliwości rozwiązywania problemów społecznych musi uwzględniać fakt, że
problemy te zazwyczaj nie występują pojedynczo, a wystąpienie jednego problemu implikuje
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
szereg innych. Dlatego przystępując do planowania sposobów rozwiązywania problemów
społecznych konieczne jest uwzględnienie wielokierunkowego i kompleksowego
oddziaływania nie tylko na skutki wystąpienia danych problemów, a przede wszystkim na
źródło ich wystąpienia.
Kluczowym zadaniem jest więc stworzenie możliwości współpracy pomiędzy różnymi
podmiotami działającymi w obszarze polityki społecznej. Realizacja powyższych oczekiwań
w tym zakresie wymaga podejmowania wieloaspektowych i wielokierunkowych działań
strategicznych, a zwłaszcza: - uprzedzających, czyli diagnozujących, informujących
i edukacyjnych kierowanych do ogółu mieszkańców miasta, w tym także do osób
zajmujących się zawodowo pomaganiem osobom potrzebującym, - interwencyjnych
tj. opiekuńczych kierowanych do osób doznających przemocy w rodzinie, a pouczających
i izolujących kierowanych do osób stosujących przemoc w rodzinie, - wspierająco-
terapeutycznych dla osób uwikłanych w przemoc domową (ofiara, świadek, sprawca) oraz -
działania edukacyjno - korekcyjne dla osób uwikłanych w przemoc domową a także działania
kompensacyjne – niwelujące luki i deficyty; oraz partycypacyjne – poszerzające uczestnictwo
społeczne w życiu publicznym i zapobiegające wszelkim przejawom dyskryminacji,
wykluczeniu społecznemu i marginalizacji.
Problem przemocy w rodzinie dotyka osób różnej płci i wieku, pochodzących ze
wszystkich warstw społecznych. Najczęściej ofiarami przemocy są dzieci, osoby okresowo
lub trwale niepełnosprawne, czy też wykluczone społecznie ze względu na starość, chorobę,
jak również kobiety.
Wystąpienie przemocy zaburza funkcjonowanie systemu rodzinnego, naruszając tym
samym podstawowe prawa człowieka, niszcząc poczucie jego godności, szacunku i zaufania.
Przywrócenie prawidłowego funkcjonowania rodziny wymaga podjęcia oddziaływań wobec
wszystkich członków tej rodziny, a więc zarówno wobec osób doznających przemocy jak
również osób stosujących przemoc.
Społeczne przyzwolenie na przemoc w rodzinie i bezkarność sprzyja osobom ją
stosującym, uniemożliwiając świadkom tych aktów właściwe rozpoznanie i reagowanie na
zaistniałą sytuację. Istotne jest więc uświadomienie społeczeństwu istniejących
mechanizmów psychologicznych sprzyjających utrzymaniu się przemocy oraz zwalczenie
istniejących stereotypów.
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
Należy przy tym pamiętać, że zwiększona liczba ujawnianych przypadków przemocy
w rodzinie świadczy o poszerzeniu wiedzy na temat tego zjawiska. A każdy zgłoszony
przypadek przemocy w rodzinie to odpowiedź społeczeństwa na brak przyzwolenia na to
zjawisko, to świadomość, że przemoc w rodzinie jest przestępstwem.
Przeciwdziałać zjawisku przemocy w rodzinie można poprzez podejmowanie działań
o charakterze interdyscyplinarnym, które poprzez kompleksowe, wielowymiarowe udzielanie
pomocy rodzinom dotkniętym przemocy w rodzinie, koordynację działań podmiotów
działających w tym zakresie – zwiększają jej skuteczność oraz umożliwiają wzajemne uczenie
się, dzielenie wiedzą i doświadczeniami.
Zbadanie zjawiska przemocy jest dość trudne. Często bowiem osoby doznające
przemocy nie przyznają się do tego, co może być spowodowane, między innymi,
racjonalizacją, usprawiedliwianiem sprawców, obwinianiem siebie. Przemoc, zarówno ta
fizyczna, jak i psychiczna, jest zjawiskiem dość powszechnym w polskiej społeczności,
o czym świadczą wyniki CBOS cytowane poniżej.
„Ogółem 23% dorosłych Polaków deklaruje, że padło ofiarą przemocy. Co dziesiąty (10%) doświadczył agresji
na ulicy, ale nie w pobliżu domu, natomiast co czternasty (7%) – w najbliższej okolicy miejsca zamieszkania.
W domu z aktami przemocy spotkało się 6% dorosłych. Co dwudziesty (5%) padł ofiarą przemocy w lokalu
gastronomicznym – restauracji, kawiarni, na dyskotece. Mniej liczne grupy doświadczyły agresji w pracy bądź
w szkole, w środkach komunikacji lub w jakimś innym miejscu (po 3%). Mężczyźni znacznie częściej niż kobiety
przyznają, że zdarzyło im się paść ofiarą agresji (odpowiednio: 28% i 18%).”
„Większość dorosłych (68%) przyznaje, że w ich domach zdarzają się różnego rodzaju konflikty, sprzeczki lub
awantury”. 1
Niektórzy respondenci przemilczają zjawisko przemocy w rodzinie, gdyż stanowi ona
temat wstydliwy, dlatego też uzyskiwane wyniki badania nie odzwierciedlają w pełni skali
zjawiska w mieście. W celu minimalizowania tych efektów, w badaniu zastosowano pytania
dotyczące znajomości przypadków przemocy w najbliższym otoczeniu oraz osobistych
doświadczeń respondentów z przemocą – jako osób doznających przemocy oraz osób
stosujących przemoc.
Przeprowadzone badania miały na celu oszacowanie skali i form przemocy w rodzinie,
diagnozę postaw mieszkańców wobec problemu przemocy w rodzinie, znajomość instytucji
pomagających osobom w rodzinach, w których występuje przemoc oraz diagnozę
1 CBOS „Przemoc i konflikty w domu”, 2009r.
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
instytucjonalnych zasobów do przeciwdziałania przemocy. W badaniu profesjonalistów
zwrócono szczególną uwagę na opinie respondentów dotyczące interdyscyplinarnej
współpracy, której celem jest przeciwdziałanie przemocy.
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
7
Rozdział I – Charakterystyka Miasta Puławy
Miasto Puławy położone jest w powiecie puławskim, w zachodniej części
województwa lubelskiego, nad Wisłą, na skraju Małopolskiego Przełomu Wisły. Miasto
zajmuje powierzchnię 5049 km² i sąsiaduje z gminami: Kazimierz Dolny, Końskowola,
Janowiec, Puławy, Żyrzyn.
Struktura ludności w podziale na wiek i płeć stanowi podstawę większości analiz
demograficznych, gdyż determinuje skalę i rodzaj potrzeb społecznych. Poniższy wykres
przedstawia liczbę ludności zameldowanej na pobyt stały w Puławach (dane dotyczą stanu na
dzień 14 grudnia 2014 roku). W 2014 roku miasto Puławy zamieszkiwało
48461 mieszkańców ogółem, w tym 22581 mężczyzn oraz 25880 kobiet. Analizując sytuację
demograficzną ze względu na wiek należy zauważyć, że dominuje ludność w wieku
produkcyjnym (60,8%), natomiast ludność w wieku poprodukcyjnym (23,2%) przeważa
ludność w wieku przedprodukcyjnym (16%).
Tab. 1. Liczba mieszkańców zameldowanych na pobyt stały. Stan na dzień 14.12.2014. Źródło danych:
Urząd Miasta Puławy.
Wiek Mężczyzn Kobiet Ogółem
0 - 2 645 553 1198
3 230 213 443
4 - 5 486 449 935
6 216 199 415
7 216 216 432
8 - 12 1065 982 2047
13 - 15 671 652 1323
16 - 17 524 445 969
18 225 230 455
19 - 65 14804 14804
19 - 60 14211 14211
> 65 3499 3499
> 60 7730 7730
Ogółem 22581 25880 48461
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
8
Do zasobów środowiska lokalnego w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie
zaliczyć należy następujące podmioty:
1. Komenda Powiatowa Policji w Puławach.
2. Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Puławach.
3. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Puławach.
4. Organizacje pozarządowe oraz podmioty prowadzące działalność pożytku publicznego.
- Fundacja PRAESTERNO
- Katolickie Stowarzyszenie Pomocy Osobom Potrzebującym AGAPE
- Puławskie Stowarzyszenie Ochrony Zdrowia Psychicznego
- Stowarzyszenie BARWY TĘCZY
- Stowarzyszenie MONAR Poradnia Profilaktyki, Leczenia i Terapii Uzależnień
- Stowarzyszenie RODZINA
- Towarzystwo NOWA KUŹNIA
5. Placówki ochrony zdrowia z terenu miasta Puławy.
6. Placówki oświatowe z terenu miasta Puławy.
7. Poradnia Terapii Uzależnienia i Współuzależnienia od Alkoholu w Puławach.
8. Powiatowe Centrum Pomocy w Rodzinie w Puławach.
9. Prokuratura Rejonowa w Puławach.
10. Sąd Rejonowy w Puławach.
11. Zespół Interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie w Puławach.
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
9
Rozdział II – Charakterystyka badania
Cel badania
Celem badania było poznanie skali zjawiska przemocy, w szczególności przemocy
w rodzinie, a także ocena działań, których celem jest przeciwdziałanie tej patologii
społecznej. Realizując badanie skupiono się przede wszystkim na uzyskaniu informacji na
temat wiedzy o przypadkach występowania lokalnie różnych form przemocy oraz oceny
prowadzonych działań mających na celu przeciwdziałanie przemocy. Badaniem objęto
dorosłych mieszkańców oraz profesjonalistów zajmujących się w swojej pracy zawodowej
problematyką przemocy.
Charakterystyka badanej grupy – dorośli mieszkańcy Puław
Badaniami objęto 401 dorosłych mieszkańców Puław. Wśród badanych osób,
54,6% stanowiły kobiety, natomiast 45,4% - mężczyźni. Poniższe tabele przedstawiają
wybrane charakterystyki grupy badanych dorosłych mieszkańców.
Tab. 2. Wykształcenie badanych dorosłych mieszkańców.
Wykształcenie respondentów Dorośli mieszkańcy
Podstawowe 8,7%
Gimnazjalne 6,2%
Zawodowe 20,4%
Średnie 37,4%
Wyższe 27,2%
Większość badanych mieszkańców Puław (64,6%) posiadała wykształcenie co
najmniej średnie, jedna piąta respondentów zakończyła edukację na poziomie szkoły
zawodowej, 6,2% badanych mieszkańców posiadało wykształcenie gimnazjalne. Wśród
badanych znajdowały się również osoby z wykształceniem podstawowym. Odpowiedziało
w ten sposób 8,7% respondentów.
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
10
Tab. 3. Wiek badanych dorosłych mieszkańców.
Wiek respondentów Dorośli mieszkańcy
18-29 lat 26,4%
30-39 lat 24,9%
40-49 lat 21,4%
50-59 lat 11,5%
Powyżej 60 lat 15,7%
Powyższa tabela przedstawia wyniki dotyczące wieku badanych dorosłych
mieszkańców Puław. Ponad jedna czwarta respondentów znajdowała się w przedziale wieku
18-29 lat, 24,9% badanych – 30-39 lat, 21,4% respondentów – 40-49 lat,
11,5% respondentów – 50-59 lat, natomiast 15,7% badanych mieszkańców Puław miało
powyżej 60 lat.
Tab. 4. Zatrudnienie badanych dorosłych mieszkańców.
Zatrudnienie respondentów Dorośli mieszkańcy
Praca stała 75,6%
Praca dorywcza 5,7%
Działalność gospodarcza 7,2%
Rencista/emeryt 4,7%
Bezrobotny 3,7%
Student 3%
Zdecydowana większość badanych mieszkańców Puław (75,6%) posiadała stałą pracę,
5,7% respondentów posiadało pracę dorywczą, 7,2% badanych osób prowadziło działalność
gospodarczą, 4,7% badanych osób stanowili renciści i emeryci, 3,7% respondentów było
bezrobotnymi, natomiast 3% badanych osób studiowało.
Tab. 5. Stan cywilny badanych dorosłych mieszkańców.
Stan cywilny respondentów Dorośli mieszkańcy
W związku małżeńskim 64,3%
W związku nieformalnym 11%
Rozwiedziony/w separacji 5%
Wdowiec/wdowa 0,7%
Kawaler/panna 19%
Większość badanych mieszkańców Puław pozostawała w związku małżeńskim,
11% badanych osób tworzyło związek nieformalny, 5% badanych było rozwiedzionych lub
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
11
w separacji, 0,7% badanych osób stanowili wdowcy i wdowy, natomiast 19% respondentów –
kawalerowie i panny.
Charakterystyka badanej grupy – specjaliści zajmujący się przeciwdziałaniem
przemocy w rodzinie
W badaniu wzięło udział 40 specjalistów zajmujących się przeciwdziałaniem
przemocy w rodzinie. Wśród badanych 82,1% respondentów stanowiły kobiety, natomiast
17,9% - mężczyźni. Poniższe tabele przedstawiają wybrane charakterystyki grupy
badanych profesjonalistów.
Tab. 6. Wykształcenie badanych profesjonalistów.
Wykształcenie respondentów Respondenci
Średnie 10%
Licencjat 5%
Wyższe magisterskie 62,5%
Studia podyplomowe 22,5%
Większość badanych specjalistów zajmujących się przeciwdziałaniem przemocy
posiadała wykształcenie wyższe magisterskie, 22,5% badanych ukończyło studia
podyplomowe, 5% badanych posiadało licencjat, natomiast 10% badanych posiadało
wykształcenie średnie.
Tab. 7. Kierunek wykształcenia.
Kierunek wykształcenia respondentów Respondenci
Psychologia 12,5%
Resocjalizacja 7,5%
Socjologia 5%
Pedagogika 25%
Praca socjalna 12,5%
Medycyna 25%
Prawo 0%
Inne 12,5%
Wśród badanych specjalistów zajmujących się przeciwdziałaniem przemocy, jedna
czwarta badanych osób miała wykształcenie medyczne, jedna czwarta respondentów –
wykształcenie pedagogiczne, 12,5% badanych osób – psychologiczne, 12,5% badanych osób
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
12
kształciło się w kierunku pracy socjalnej, 7,5% respondentów miało wykształcenie związane
z resocjalizacją, 5% badanych osób – socjologią. Ponadto 12,5% badanych specjalistów
wskazało na inne kierunki wykształcenia.
Tab. 8. Reprezentowana instytucja.
Reprezentowana przez respondentów instytucja Respondenci
Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 12,5%
Ośrodek Pomocy Społecznej 20%
Ochrona zdrowia 25%
Oświata 20%
Policja 5%
Sąd 10%
Inne (organizacje pozarządowe) 7,5%
Jedna czwarta badanych specjalistów zajmujących się przeciwdziałaniem przemocy
reprezentowała służbę zdrowia, 20% badanych – Ośrodek Pomocy Społecznej, 20% badanych
– oświatę, 12,5% badanych – Miejską Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,
10% respondentów – Sąd, 7,5% badanych – organizacje pozarządowe, natomiast
5% respondentów reprezentowało Policję.
Tab. 9. Doświadczenie w zajmowaniu się problematyką przemocy w rodzinie
Staż pracy respondentów Respondenci
5 lat lub mniej 25%
6-10 lat 27,5%
11-15 lat 20%
16 lat lub więcej 27,5%
Powyższa tabela przedstawia wyniki dotyczące stażu pracy respondentów. Wśród
badanych specjalistów zajmujących się przeciwdziałaniem przemocy, 25% badanych osób
posiadało staż pracy 5 lat lub mniej, 27,5% badanych osób – 6-10 lat, 20% badanych osób –
11-15 lat, natomiast 27,5% respondentów – 16 lat lub więcej.
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
13
Wykorzystana metoda i technika badawcza
Badanie dorosłych mieszkańców Puław zrealizowane zostało przy użyciu
standaryzowanego kwestionariusza ankiety rozdawanego i odbieranego przez ankieterów
w miejscach publicznych. W badaniu profesjonalistów również zastosowano standaryzowany
kwestionariusz ankiety przesłany do przedstawicieli różnych instytucji i organizacji
zajmujących się przeciwdziałaniem przemocy na terenie miasta. Zarówno w przypadku badań
dorosłych mieszkańców oraz profesjonalistów posłużono się ankietą o wysokim poziomie
standaryzacji, co oznacza, że większość pytań miała charakter zamknięty. Konstruując
narzędzia badawcze kierowano się listą pytań wskazanych przez zleceniodawcę.
Skonstruowano osobny kwestionariusz ankiety dla osób dorosłych oraz specjalistów
zajmujących się przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie. Wszystkie zastosowane w badaniu
kwestionariusze zostały umieszczone na końcu raportu w aneksie.
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
14
Rozdział III– Wyniki badań wśród dorosłych mieszkańców Puław
W naszym badaniu interesowało nas przede wszystkim zbadanie skali zjawiska
przemocy w mieście oraz wiedza respondentów na temat działań mających na celu
przeciwdziałanie przemocy. Na początek zapytaliśmy, czy respondenci zauważyli zmiany
w natężeniu różnych incydentów przemocy.
Tab. 10. Czy według Pana/Pani w ciągu ostatnich 5 lat liczba incydentów…
Rodzaj przemocy Zwiększyła się Zmniejszyła się Bez zmian Nie wiem
Przemoc w rodzinie 43,6% 4,7% 26,4% 25,2%
Przemoc w miejscu pracy 15% 15% 27,7% 42,4%
Przemoc rówieśnicza 49,9% 4,5% 25,4% 20,2%
Przemoc fizyczna 44,1% 6,5% 25,9% 23,4%
Przemoc psychiczna 51,4% 3,5% 21,9% 23,2%
Przemoc ekonomiczna 33,5% 4,2% 17,7% 44,5%
Przemoc seksualna 24,4% 6,7% 27,9% 40,9%
Przemoc wobec kobiet 23% 10,8% 30,8% 35,5%
Przemoc wobec mężczyzn 15,5% 7,2% 29,4% 47,9%
Przemoc wobec dzieci 39,7% 12,2% 28,2% 20%
Przemoc wobec osób starszych 21,9% 8,7% 33,4% 35,9%
Przemoc wobec osób psychicznie
zaburzonych
11,8% 11% 27,5% 49,8%
Przemoc wobec osób
niepełnosprawnych/ długotrwale
chorych
7,5% 13% 29,4% 50,1%
Największy wzrost natężenia incydentów przemocy miał miejsce według
respondentów w przypadku przemocy psychicznej, przemocy rówieśniczej, przemocy
fizycznej, przemocy w rodzinie, a także w przypadku przemocy wobec dzieci. Znacznie
mniejszy odsetek badanych przyznał, że wzrost natężenia incydentów przemocy wystąpił
w przypadku przemocy wobec osób niepełnosprawnych i przewlekle chorych, osób
psychicznie zaburzonych, przemocy w miejscu pracy, a także przemocy skierowanej do
mężczyzn. Największy odsetek badanych mieszkańców Puław wskazał, że spadek natężenia
przemocy miał miejsce w przypadku przemocy w miejscu pracy, przemocy wobec dzieci,
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
15
przemocy wobec osób zaburzonych psychicznie, a także przemocy wobec kobiet. Największy
odsetek badanych mieszkańców Puław wskazał na brak zmian w natężeniu incydentów
w przypadku przemocy wobec osób starszych, przemocy wobec kobiet, przemocy wobec
mężczyzn oraz przemocy wobec osób niepełnosprawnych/przewlekle chorych. Należy
podkreślić, że znaczna część respondentów deklarowała, że nie posiada wiedzy na ten temat.
W badaniu zadano respondentom pytania dotyczące znajomości rodzin, w których
występuje przemoc fizyczna, psychiczna, ekonomiczna oraz seksualna. Większość badanych
mieszkańców Puław deklarowała, że nie zna żadnej rodziny, w której występuje przemoc
fizyczna. Nieco mniej niż jedna trzecia badanych przyznała, że zna jedną lub dwie takie
rodziny, natomiast niewielki odsetek badanych deklarował, że zna więcej takich rodzin.
Poniższa tabela przedstawia odpowiedzi badanych na to pytanie.
Tab. 11. Znajomość rodzin, w których występuje przemoc fizyczna.
Znajomość rodzin, w których występuje przemoc fizyczna Ogółem
Nie znam takich rodzin 65,1%
Tak, znam jedną, dwie takie rodziny 30,4%
Tak, znam pięć takich rodzin 1,7%
Tak, znam do 10 takich rodzin 1,7%
Tak, znam ponad 10 takich rodzin 1%
Respondenci odpowiadali również na pytanie, kim są osoby doznające przemocy
fizycznej, o których wiedzą badani. Zdecydowana większość badanych mieszkańców
zaznaczyła, że zna kobiety doznające przemocy fizycznej. Ponad jedna trzecia badanych
odpowiedziała, że zna dzieci w wieku 6-13, które doznają przemocy fizyczne. Znaczny
odsetek badanych wskazywał ponadto na młodzież w wieku 13-18 lat, osoby dorosłe oraz
starsze. Poniższy wykres przedstawia odpowiedzi badanych na to pytanie. Istniała możliwość
zaznaczenia więcej niż jednej odpowiedzi przez każdego badanego.
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
16
Ponad połowa badanych mieszkańców nie zna rodzin, w których występuje przemoc
psychiczna. Wśród osób znających takie rodziny, zdecydowana większość deklaruje
znajomość jednej lub dwóch rodzin.
Tab. 12. Znajomość rodzin, w których występuje przemoc psychiczna.
Znajomość rodzin, w których występuje przemoc psychiczna Ogółem
Nie znam takich rodzin 53,6%
Tak, znam jedną, dwie takie rodziny 40,6%
Tak, znam pięć takich rodzin 3,7%
Tak, znam do 10 takich rodzin -
Tak, znam ponad 10 takich rodzin 2%
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
17
Podobnie, jak miało to miejsce w przypadku przemocy fizycznej, zdecydowana
większość respondentów odpowiedziała, że zna kobiety doznające przemocy psychicznej.
Ponadto znaczny odsetek badanych wskazywał na dzieci w wieku 6-13 lat, młodzież w wieku
14-18 lat, osoby dorosłe, starsze, a także mężczyzn. Poniższy wykres przedstawia odpowiedzi
na pytanie o znajomość różnych osób doznających przemocy psychicznej. Istniała możliwość
zaznaczenia więcej niż jednej odpowiedzi przez każdego badanego.
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
18
Mniejszy odsetek respondentów deklaruje, że zna rodziny, w których występuje
przemoc ekonomiczna. Wśród osób odpowiadających twierdząco na to pytanie, zdecydowana
większość respondentów skazywała na znajomość jednej lub dwóch takich rodzin.
Nieznaczny odsetek respondentów wskazywał na znajomość większej liczby takich rodzin.
Tab. 13. Znajomość rodzin, w których występuje przemoc ekonomiczna.
Znajomość rodzin, w których występuje przemoc ekonomiczna Ogółem
Nie znam takich rodzin 80,3%
Tak, znam jedną, dwie takie rodziny 19%
Tak, znam pięć takich rodzin 0,2%
Tak, znam do 10 takich rodzin 0,2%
Tak, znam ponad 10 takich rodzin 0,2%
Podobnie, jak w przypadku przemocy fizycznej oraz psychicznej, zdecydowanie
przeważa odsetek respondentów przyznających, że zna kobietę doznającą przemocy
ekonomicznej. Stosunkowo duży odsetek badanych mieszkańców Puław wskazywał ponadto
na znajomość młodzieży w wieku 14-18 lat, osób dorosłych, starszych, a także pracujących
i mężczyzn. Poniższy wykres przedstawia odpowiedzi badanych na to pytanie. Istniała
możliwość zaznaczenia więcej niż jednej odpowiedzi przez każdego badanego.
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
19
Zdecydowana większość badanych mieszkańców nie zna żadnej rodziny, w której
występuje przemoc seksualna. Takie rodziny zna 6% respondentów.
Tab. 14. Znajomość rodzin, w których występuje przemoc seksualna.
Znajomość rodzin, w których występuje przemoc seksualna Ogółem
Nie znam takich rodzin 94%
Tak, znam jedną, dwie takie rodziny 6%
Tak, znam pięć takich rodzin -
Tak, znam do 10 takich rodzin -
Tak, znam ponad 10 takich rodzin -
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
20
Badani mieszkańcy najczęściej deklarowali znajomość kobiet doznających przemocy
seksualnej. Respondenci wskazywali ponadto na dzieci w wieku 6-13 lat oraz młodzież
w wieku 13-18 lat.
Podsumowując, największy odsetek respondentów deklarował znajomość rodzin,
w których występuje przemoc psychiczna. Mniejszy odsetek badanych mieszkańców
deklarował, że zna przynajmniej jedną rodzinę, w której występuje przemoc fizyczna oraz
ekonomiczna, natomiast stosunkowo nieduży odsetek badanych przyznał, że zna
przynajmniej jedną rodzinę, w której występuje przemoc seksualna. Niezależnie od formy
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
21
przemocy, grupą najbardziej zagrożoną jej doświadczaniem są kobiety. Przemoc dotyka
stosunkowo często dzieci w wieku szkolnym oraz młodzież w wieku 14-18 lat, a także osoby
starsze. Mężczyźni zagrożeni są najbardziej doświadczaniem przemocy psychicznej oraz
ekonomicznej. Ponad połowa respondentów (53,5%) wie o przypadkach przemocy
w rodzinie, kiedy osoba stosująca przemoc znajdowała się pod wpływem alkoholu lub
substancji psychoaktywnych.
Mieszkańcom Puław zadano również pytanie o to, jak zareagowali w sytuacji bycia
świadkiem przemocy. Jedna czwarta respondentów przyznała, że taka sytuacja w ogóle nie
miała miejsca. Badani w sytuacji bycia świadkiem przemocy stosunkowo często zawiadamiali
odpowiednie służby oraz wysłuchiwali osoby doznającej przemocy. Nieznacznie mniejszy
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
22
odsetek badanych wskazywał na motywowanie do skorzystania z różnych form pomocy.
Należy podkreślić, że wśród badanych były również osoby, które nie interweniowały.
Odpowiedziało w ten sposób 4,6% badanych.
Blisko połowa respondentów (48,9%) przyznała, że wie, jakie placówki udzielają
pomocy osobom doznającym przemocy oraz osobom stosującym przemoc w rodzinie.
Respondenci wymienili: ośrodek terapii uzależnień, Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej,
poradnię psychologiczno-pedagogiczną, Komendę Powiatową Policji w Puławach, Niebieską
Linię, grupy wsparcia, grupę AA, Centrum Interwencji Kryzysowej, Dom Pomocy
Społecznej, Kościół, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, Miejską Komisję
Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, sąd, szpital, Urząd Miasta, Fundację pomocy
kobietom i dzieciom, telefon zaufania, świetlicę socjoterapeutyczną, Straż Miejską, MONAR,
Poradnię rodzinną, kuratora, psychologa, pedagoga, radcę prawnego oraz Pogotowie dla ofiar
przemocy.
Badani mieszkańcy Puław zostali poproszeni o ustosunkowanie się do kilku
stwierdzeń na temat przemocy w rodzinie. Nieco mniej niż jedna trzecia respondentów zgadza
się ze stwierdzeniem, że krzyczenie na dziecko jest dopuszczalną metodą wychowawczą,
a prawie jedna czwarta badanych deklaruje, że osoby doznające przemocy w rodzinie
akceptują swoją sytuację. Należy podkreślić, że wśród respondentów pewien odsetek
badanych deklarował, że klapsy nie są przemocą, w małżeństwie jedna osoba ma prawo
decydować, z kim współmałżonek może się kontaktować, nikt nie powinien wtrącać się
w sprawy rodziny oraz nie istnieje coś takiego, jak gwałt w małżeństwie, polegający na
zgwałceniu żony przez męża lub męża przez żonę. Uzyskane wyniki wskazują na to, że wśród
dorosłych mieszkańców Puław nadal utrzymują się szkodliwe przekonania, które utrudniają
przeciwdziałanie przemocy i stygmatyzują osoby doświadczające przemocy. Najmniejszy
odsetek badanych odpowiadał, zgadzając się ze stwierdzeniami, że silne zdenerwowanie
usprawiedliwia użycie obraźliwych, upokarzających wyzwisk wobec członka rodziny, są
sytuacje, w których przemoc jest uzasadniona, o przemocy można mówić tylko wtedy, gdy
widoczne są ślady na ciele;, zaś dziecko powinno bać się rodziców strach ułatwia
posłuszeństwo i szacunek z ich strony. Największy odsetek badanych mieszkańców Puław nie
potrafił się ustosunkować do następujących stwierdzeń dotyczących przemocy w rodzinie:
„osoby doznające przemocy w rodzinie akceptują swoją sytuację”, „udzielając pomocy można
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
23
jeszcze bardziej zaszkodzić osobie pokrzywdzonej”, „nakrzyczenie na dziecko to
dopuszczalna metoda wychowawcza” oraz „w prywatne sprawy rodziny nikt nie powinien się
wtrącać”. Poniższa tabela przedstawia odpowiedzi respondentów.
Tab. 15. Opinie respondentów na temat różnych stwierdzeń dotyczących przemocy w rodzinie.
Czy zgadza się Pan/Pani z następującymi tezami: Tak Nie Trudno
powiedzieć
Mąż/ żona ma prawo decydować o tym, z kim jego współmałżonek
może się kontaktować.
14% 73,6% 12,5%
Silne zdenerwowanie usprawiedliwia użycie obraźliwych,
upokarzających wyzwisk wobec członka rodziny.
0,5% 90,5% 9%
Wydzielanie pieniędzy i kontrolowanie wszystkich wydatków, to
przejaw gospodarności współmałżonka.
7,5% 74,3% 18,2%
Są sytuacje, w których przemoc w rodzinie jest uzasadniona. 1,5% 89,5% 9%
O przemocy można mówić tylko wtedy, gdy widoczne są ślady na
ciele np. siniaki, rany itp.
2,7% 93,5% 3,7%
W prywatne sprawy rodziny nikt nie powinien się wtrącać. 10,2% 59,9% 29,9%
Udzielając pomocy można jeszcze bardziej zaszkodzić osobie
pokrzywdzonej.
12% 53,9% 34,2%
Osoby doznające przemocy w rodzinie akceptują swoją sytuację. 24,9% 34,2% 40,9%
Rodzice nie muszą pytać dziecka o zgodę, jeśli chcą wydać jego
pieniądze.
7,5% 75,8% 16,7%
Nakrzyczenie na dziecko to dopuszczalna metoda wychowawcza. 28,4% 37,9% 33,7%
Klapsy nie są przemocą. 14,7% 64,6% 20,7%
Dziecko powinno bać się rodziców, strach ułatwia posłuszeństwo
i szacunek z ich strony.
2,8% 89,8% 7,5%
Nie istnieje coś takiego, jak gwałt w małżeństwie, polegający na
zgwałceniu żony przez męża lub męża przez żonę.
12% 78,6% 9,5%
W kolejnym pytaniu badani zostali poproszeni o odpowiedź na temat częstości
doświadczania różnych form przemocy w swoim życiu. Największy odsetek respondentów
wskazywał na doświadczanie różnych przejawów przemocy psychicznej (poniżanie,
wymyślanie, kpienie, wyśmiewanie), najmniejszy natomiast odsetek badanych mieszkańców
przyznawał, że kiedykolwiek doświadczył przemocy ekonomicznej bądź seksualnej. Należy
zaznaczyć, że zdecydowana większość osób, które doświadczały przemocy, deklarowały, że
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
24
takie doświadczenia miały raz, kilka razy w życiu. Niewielki odsetek respondentów
doświadczał przemocy kilka razy w tygodniu lub codziennie. Poniższa tabela przedstawia
odpowiedzi badanych na to pytanie.
Tab. 16. Częstość doświadczania przez respondentów różnych form przemocy.
Jak często doświadcza
Pan/Pani następujących
form przemocy?
Nigdy Raz, kilka
razy w
życiu
Kilka razy
w roku
Kilka
razy w
miesiącu
Kilka
razy w
tygodniu
Codziennie
Popychanie 68,6% 23,7% 4,5% 0,5% 2,7% -
Szarpanie 74,6% 17,7% 5% 0,7% 2% -
Uderzanie 75,6% 20,4% 2,7% 0,2% 1% -
Rzucanie przedmiotami 78,3% 15,2% 5,5% - 1% -
Nadmierna kontrola 66,6% 22,2% 8,2% 2,7% 0,2% -
Poniżanie i krytykowanie 58,9% 26,2% 7,2% 6,5% 1% 0,2%
Wulgarne wymyślanie/
zwymyślanie
61,8% 25,2% 7% 5,5% - 0,5%
Kpienie/ wyśmiewanie 62,3% 25,9% 5,5% 5,2% 1% -
Szantażowanie 69,6% 23,2% 6,7% 0,2% 0,2% -
Groźby 70,1% 19,7% 9,5% 0,5% - 0,2%
Zaniedbywanie/brak
opieki
81,4% 11,8% 6,5% - - 0,2%
Niszczenie rzeczy
osobistych
85,8% 13% 0,5% - 0,5% 0,2%
Ograniczanie kontaktu z
rodziną/przyjaciółmi
90% 7,7% 2,2% - - -
Dotykanie intymnych
części ciała wbrew woli
95% 4,5% 0,5% - - -
Zmuszanie do stosunku
seksualnego
97% 3% - - - -
Niezaspokajanie potrzeb
materialnych rodziny
81,2% 16,3% 1,5% - 0,5% 0,5%
Nadmierna kontrola
wydawanych pieniędzy
81,5% 17,5% 0,5% - 0,5% -
Odbieranie zarobionych
pieniędzy
93,7% 6,3% - - - -
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
25
Badani doświadczali przemocy głównie ze strony współmałżonka oraz ojca. Ponadto
wymieniali również inne osoby, jak współpracownik, znajomy, pracodawca oraz obce osoby.
Poniższy wykres przedstawia odpowiedzi na pytanie, kto stosował wobec nich przemoc.
Blisko połowa badanych jest przekonana, że zagrożenie ponownym doświadczaniem
przez nich różnych form przemocy jest małe, natomiast ponad jedna trzecia badanych nie ma
zdania na ten temat. Stosunkowo nieduży odsetek respondentów przyznawał, że takie
zagrożenie jest duże bądź bardzo duże.
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
26
Tab. 17. Ocena zagrożenie ponownym doświadczaniem przemocy.
Jak ocenia Pan/Pani zagrożenie, że
doświadczy Pan/Pani ponownie
następujących form przemocy?
Duże Raczej duże Raczej małe Małe Nie wiem
Popychanie 6% 4,7% 5% 46,6% 37,7%
Szarpanie 5,5% 4,2% 6% 46,4% 37,9%
Uderzanie 7% 1,7% 6,5% 47,1% 37,7%
Rzucanie przedmiotami 4,7% 2,5% 6,7% 48,1% 37,9%
Nadmierna kontrola 5,2% 2,7% 8% 46,1% 37,9%
Poniżanie i krytykowanie 6,8% 5,5% 7,3% 42,1% 38,3%
Wulgarne wymyślanie/
zwymyślanie
7,7% 5,2% 7,7% 39,9% 39,4%
Kpienie/ wyśmiewanie 8% 4,2% 7,2% 42,6% 37,9%
Szantażowanie 7% 3,7% 5,7% 43,6% 39,9%
Groźby 6,7% 3,5% 6,2% 44,6% 38,9%
Zaniedbywanie/brak opieki 3,5% 3,7% 4% 48,6% 40,1%
Niszczenie rzeczy osobistych 5,5% 1,7% 3,7% 49,6% 39,4%
Ograniczanie kontaktu z
rodziną/przyjaciółmi
5,2% 1% 4,7% 48,6% 40,4%
Dotykanie intymnych części ciała
wbrew woli
6% 1,7% 1,7% 52,4% 38,2%
Zmuszanie do stosunku
seksualnego
6,2% 1,2% 1,7% 52,6% 38,2%
Niezaspokajanie potrzeb
materialnych rodziny
5,8% 1,8% 3% 52,1% 37,3%
Nadmierna kontrola wydawanych
pieniędzy
3,7% 2,7% 3,5% 50,6% 39,4%
Odbieranie zarobionych pieniędzy 4,5% 2% 4% 50,6% 38,9%
W badaniu został również uwzględnione pytanie dotyczące stosowania w swoim życiu
przemocy. Znacznie mniejszy odsetek respondentów deklarował, że stosował różne formy
przemocy w swoim życiu. Należy zaznaczyć, że jedynie w przypadku wulgarnego
wymyślania oraz gróźb takie incydenty miały miejsce kilka razy w miesiącu. Największy
odsetek badanych przyznawał, że zdarzało mu się poniżać i krytykować, wyśmiewać oraz
wulgarnie wymyślać. Natomiast najmniejszy odsetek badanych deklarował, że zdarzało mu
się stosować takie formy przemocy, jak niszczenie rzeczy osobistych, ograniczanie kontaktów
z rodziną i znajomymi, niezaspokajanie potrzeb materialnych rodziny, odbieranie wszystkich
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
27
pieniędzy, a także stosować przemoc seksualną. Poniższa tabela przedstawia odpowiedzi
badanych na to pytanie.
Tab. 18. Częstość stosowania przez respondentów różnych form przemocy.
Jak często stosuje
Pan/Pani następujące
formy przemocy?
Nigdy Raz, kilka
razy w
życiu
Kilka razy
w roku
Kilka
razy w
miesiącu
Kilka
razy w
tygodniu
Codziennie
Popychanie 87,7% 11,3% 1% - - -
Szarpanie 90,5% 8,2% 1,2% - - -
Uderzanie 86% 12,7% 1,2% - - -
Rzucanie przedmiotami 87,8% 12% 0,2% - - -
Nadmierna kontrola 89,3% 8,5% 2,2% - - -
Poniżanie i krytykowanie 81,3% 14,2% 4,5% - - -
Wulgarne wymyślanie/
zwymyślanie
82,5% 13,7% 2,7% 1% - -
Kpienie/ wyśmiewanie 81,8% 16,5% 1,7% - - -
Szantażowanie 92,5% 5,2% 2,2% - - -
Groźby 88,8% 8,5% 1,7% 1% - -
Zaniedbywanie/brak
opieki
92,7% 6% 1,3% - - -
Niszczenie rzeczy
osobistych
96,8% 1,5% 1,7% - - -
Ograniczanie kontaktu z
rodziną/przyjaciółmi
96,3% 2,5% 1,2% - - -
Dotykanie intymnych
części ciała wbrew woli
97,5% 1,5% 1% - - -
Zmuszanie do stosunku
seksualnego
97,8% 1,2% 1% - - -
Niezaspokajanie potrzeb
materialnych rodziny
95,3% 3,7% 1% - - -
Nadmierna kontrola
wydawanych pieniędzy
91% 6,7% 2,2% - - -
Odbieranie zarobionych
pieniędzy
96,5% 2,5% 1% - - -
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
28
Badani najczęściej stosowali różne formy przemocy wobec współmałżonka oraz syna.
Ponadto wskazywali również na inne osoby – kolegów w czasach szkolnych.
Poniższy wykres przedstawia porównanie odsetka respondentów doświadczających
oraz stosujących przemoc. Można zauważyć znaczne różnice między oboma wynikami.
Zdecydowanie większy odsetek respondentów doświadczył kiedykolwiek różnych form
przemocy niż ją stosował. Największe różnice wystąpiły w przypadku szantażowania,
nadmiernej kontroli, poniżania i krytykowania, wulgarnego wymyślania/zwymyślania,
kpienia/wyśmiewania oraz popychania, najmniejsze natomiast różnice wystąpiły w przypadku
zmuszania do stosunku seksualnego, dotykania intymnych części wbrew woli, odbierania
zarobionych pieniędzy oraz ograniczania kontaktu z rodziną/przyjaciółmi.
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
29
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
30
Zdecydowana większość ankietowanych przyznaje, że w ich rodzinach zdarzają się
sprzeczki, kłótnie, awantury, ale bardzo rzadko, 12,7% ankietowanych deklaruje, że kłótnie
mają miejsce kilka razy w miesiącu, 3,2% ankietowanych - kilka razy w tygodniu,
0,5% ankietowanych - niemal codziennie. W przypadku 12% respondentów nigdy nie
zdarzyła się rodzinna awantura.
Jako najbardziej dotkliwe formy przemocy respondenci ocenili różne przejawy
przemocy seksualnej, uderzanie, groźby, szantażowanie oraz odbieranie zarobionych
pieniędzy. Badani mieszkańcy stosunkowo nisko oceniają dotkliwość niektórych przejawów
przemocy fizycznej. Największy odsetek respondentów ocenił jako raczej nieodczuwalne
bądź nieodczuwalne następujące formy przemocy: popychanie, rzucanie przedmiotami,
nadmierną kontrolę wydawanych pieniędzy, szarpanie oraz nadmierną kontrolę. Poniższa
tabela przedstawia odpowiedzi badanych na to pytanie.
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
31
Tab. 19. Ocena dotkliwości różnych form przemocy.
Jak ocenia Pan/Pani dotkliwość
następujących form przemocy?
Dotkliwe Raczej
dotkliwe
Raczej
nieodczuwalne
Nieodczuwalne Nie
wiem
Popychanie 40,4% 28,9% 14% 3% 13,7%
Szarpanie 45,6% 30,9% 9% 2% 12,5%
Uderzanie 69,6% 16,5% 2,2% 1% 10,7%
Rzucanie przedmiotami 50,4% 23,2% 11,7% 2,7% 12%
Nadmierna kontrola 38,9% 38,4% 7,7% 2,7% 12,2%
Poniżanie i krytykowanie 56,9% 27,2% 3,5% 1,7% 10,7%
Wulgarne wymyślanie/
zwymyślanie
58,9% 26,7% 0,7% 3% 10,7%
Kpienie/ wyśmiewanie 56,4% 26,2% 5% 1,7% 10,7%
Szantażowanie 67,8% 18,5% 1% 1,7% 11%
Groźby 69,5% 14% 4,2% 1,5% 10,8%
Zaniedbywanie/brak opieki 46,4% 38,4% 4% 0,5% 10,7%
Niszczenie rzeczy osobistych 51,9% 31,7% 4% 1,7% 10,7%
Ograniczanie kontaktu z
rodziną/przyjaciółmi
57,1% 27,9% 2,5% 1,7% 10,7%
Dotykanie intymnych części ciała
wbrew woli
80% 7% 0,5% 1,7% 10,8%
Zmuszanie do stosunku
seksualnego
80% 7% 0,5% 1,7% 10,8%
Niezaspokajanie potrzeb
materialnych rodziny
51,1% 34,4% 1,2% 1,7% 11,5%
Nadmierna kontrola
wydawanych pieniędzy
46,1% 29,4% 10,7% 1,7% 12%
Odbieranie zarobionych
pieniędzy
65,6% 17,2% 4,5% 1,7% 11%
Kolejne dwa wykresy przedstawiają odpowiedzi respondentów na pytanie o to,
z jakich form pomocy oraz z pomocy jakich placówek korzystali w sytuacji, gdy stosowali
bądź doświadczali przemocy. Procenty nie sumują się do 100, gdyż istniała możliwość
zaznaczenia więcej niż jednej odpowiedzi przez każdego badanego. Zdecydowana większość
badanych mieszkańców przyznała, że nigdy nie doświadczyła ani nie stosowała przemocy.
Ponad jedna trzecia badanych deklarowała, że nigdy nie korzystała z żadnej pomocy. Wśród
najczęściej wymienianych form pomocy znalazły się konsultacje psychologiczne, pomoc
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
32
medyczna oraz procedura „Niebieskie Karty”. Największy odsetek badanych mieszkańców,
którzy doznawali bądź stosowali kiedykolwiek przemoc, deklarował, że korzystał z pomocy
Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Policji.
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
33
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
34
Badani mieszkańcy Puław zapytani zostali o najbardziej oczekiwane przez nich oraz
najbardziej skuteczne według nich, działania zmierzające do przeciwdziałania przemocy.
Poniższa tabela przedstawia odpowiedzi badanych na oba pytania.
Tab. 20. Działania zmierzające do przeciwdziałania przemocy – najbardziej oczekiwane przez
respondentów oraz najbardziej skuteczne według respondentów.
Działania zmierzające do przeciwdziałania przemocy Najbardziej oczekiwane
przez respondentów
Najbardziej skuteczne
według respondentów
Informacja o zjawisku przemocy 39,4% 35,7%
Informacja o działaniu Policji 33,4% 35,4%
Informacja o działaniu Prokuratury 16,7% 20,2%
Informacja o działaniu Sądu 16,2% 18,2%
Informacja o instytucjach pomagającym osobom
doznającym przemocy
45,4% 32,7%
Warsztaty dla rodziców zwiększające umiejętności
wychowawcze
23,7% 21%
Dodatkowe formy spędzania wolnego czasu dla dzieci i
młodzieży
22% 18,2%
Konsultacje psychologiczne 39,9% 44,1%
Konsultacje psychiatryczne 14,7% 21%
Konsultacje prawne 26,2% 23,2%
Pomoc socjalna 23,2% 24,9%
Pomoc medyczna 16,2% 14%
Pomoc materialna 16,7% 18,5%
Pomoc całodobowa 16% 19,5%
Mediacje rodzinne 26,4% 23,2%
Terapia małżeńska 26,9% 24,7%
Telefon zaufania 22% 24,2%
Grupa wsparcia/ grupa terapeutyczna dla osób
doznających przemocy
28,2% 35,2%
Programy oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych dla
osób stosujących przemoc
13,2% 16,5%
Zakaz kontaktowania się z osobą pokrzywdzoną 23,9% 25,7%
Zakaz zbliżania się do osoby pokrzywdzonej 29,2% 35,4%
Opuszczenie lokalu mieszkalnego 18,2% 23,4%
Kara pozbawienia wolności 21,4% 39,2%
Procedura „Niebieskie Karty” 15,7% 15,5%
Dozór kuratora sądowego 26% 37,2%
Działania interwencyjne 24,2% 34,2%
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
35
Należy zauważyć, że najbardziej skuteczne w opinii respondentów działania
zmierzające do przeciwdziałania przemocy nie zawsze były działaniami najbardziej przez
nich oczekiwanymi. Wśród najbardziej oczekiwanych działań respondenci wymieniali:
informowanie o instytucjach pomagających osobom doznającym przemocy, udzielanie
konsultacji psychologicznych, informowanie o zjawisku przemocy, a także informowanie
o działaniu Policji, natomiast najbardziej skutecznymi działaniami według respondentów są
konsultacje psychologiczne, kara pozbawienia wolności, dozór kuratora sądowego,
informowanie o zjawisku przemocy oraz działaniu Policji, zakaz zbliżania się do osoby
pokrzywdzonej, grupa wsparcia/ grupa terapeutyczna dla osób doznających przemocy, a także
działania interwencyjne.
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
36
Rozdział IV – Wyniki badań wśród specjalistów zajmujących się
przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie
Prawie jedna trzecia badanych specjalistów deklarowała, że zjawisko przemocy
w gminie miejskiej jest nasilone, ponad połowa badanych uważała, że jest ono umiarkowane.
Niewielki odsetek badanych oceniał skalę przemocy jako niewielką lub nie miał zdania na ten
temat.
W kolejnym pytaniu respondenci odpowiadali, czy zauważyli zmiany w natężeniu
różnych incydentów przemocy. Największy wzrost natężenia incydentów przemocy według
badanych osób nastąpił w przypadku przemocy rówieśniczej, przemocy psychicznej,
przemocy w rodzinie, przemocy fizycznej i przemocy wobec dzieci, a także przemocy
ekonomicznej oraz przemocy wobec osób starszych. Najmniejszy wzrost natężenia zjawiska
w ciągu ostatnich 5 lat, według respondentów, nastąpił w przypadku przemocy w miejscu
pracy, przemocy wobec osób niepełnosprawnych/długotrwale chorych oraz przemocy wobec
osób psychicznie zaburzonych. Największy odsetek badanych specjalistów wskazał, że
spadek natężenia przemocy miał miejsce w przypadku przemocy w rodzinie, przemocy wobec
osób niepełnosprawnych/długotrwale chorych, przemocy wobec dzieci oraz przemocy wobec
osób psychicznie zaburzonych. Największy odsetek badanych specjalistów wskazał na brak
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
37
zmian w natężeniu incydentów w przypadku przemocy wobec kobiet, przemocy w rodzinie,
przemocy w miejscu pracy oraz przemocy fizycznej. Poniższa tabela przedstawia odpowiedzi
badanych na to pytanie.
Tab. 21. Czy według Pana/Pani w ciągu ostatnich 5 lat liczba incydentów…
Rodzaj przemocy Zwiększyła się Zmniejszyła się Bez zmian Nie wiem
Przemoc w rodzinie 47,5% 12,5% 32,5% 7,5%
Przemoc w miejscu pracy 12,5% 5% 30% 52,5%
Przemoc rówieśnicza 55% 2,5% 10% 32,5%
Przemoc fizyczna 40% 15% 30% 15%
Przemoc psychiczna 55% 2,5% 25% 17,5%
Przemoc ekonomiczna 35% 0% 25% 40%
Przemoc seksualna 20% 5% 20% 55%
Przemoc wobec kobiet 25% 7,5% 37,5% 30%
Przemoc wobec mężczyzn 27,5% 2,5% 22,5% 47,5%
Przemoc wobec dzieci 37,5% 10% 27,5% 25%
Przemoc wobec osób starszych 32,5% 7,5% 17,5% 42,5%
Przemoc wobec osób psychicznie
zaburzonych
17,5% 10% 17,5% 42%
Przemoc wobec osób
niepełnosprawnych/ długotrwale
chorych
12,5% 12,5% 25% 50%
W badaniu zadano respondentom pytania dotyczące znajomości rodzin, w których
występuje przemoc fizyczna, psychiczna, ekonomiczna oraz seksualna. Zaledwie
12,5% badanych profesjonalistów deklarowało, że nie zna żadnej rodziny, w której występuje
przemoc fizyczna. Jedna piąta badanych przyznała, że zna jedną lub dwie takie rodziny, jedna
piąta badanych – 5 takich rodzin, 7,5% badanych – do 10 rodzin, natomiast 40% badanych
przyznało, że zna ponad 10 rodzin, w których występuje przemoc fizyczna.
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
38
Respondenci odpowiadali również na pytanie, kim są osoby doznające przemocy
fizycznej, o których wiedzą badani. Zdecydowana większość badanych mieszkańców
zaznaczyła, że przemocy fizycznej doznają kobiety. Nieco mniej niż połowa badanych
odpowiedziała, że zna dzieci w wieku 6-13, osoby dorosłe, które doznają przemocy fizyczne.
Ponad jedna trzecia badanych deklarowała, że zna osoby bezrobotne doznające przemocy
fizycznej, natomiast blisko jedna trzecia respondentów wskazywała na znajomość osób
pracujących, które doznają przemocy fizycznej. Znaczny odsetek badanych wskazywał
ponadto na mężczyzn, młodzież w wieku 14-18 lat oraz dzieci w wieku 3-5 lat. Poniższy
wykres przedstawia odpowiedzi badanych na to pytanie. Każdy badany mógł zaznaczyć
więcej niż jedną odpowiedź.
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
39
Podobnie, jak miało to miejsce w przypadku przemocy fizycznej, 12,5% badanych
profesjonalistów nie zna rodzin, w których występuje przemoc psychiczna. Wśród osób
znających takie rodziny, jedna czwarta badanych deklaruje znajomość jednej lub dwóch
rodzin, 12,5% badanych – 5 rodzin, jedna piąta badanych – do 10 rodzin, natomiast nieco
mniej niż jedna trzecia respondentów przyznała, że zna ponad 10 takich rodzin.
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
40
Podobnie, jak miało to miejsce w przypadku przemocy fizycznej, zdecydowana
większość respondentów odpowiedziała, że zna kobiety doznające przemocy psychicznej.
Ponadto znaczny odsetek badanych wskazywał na osoby dorosłe, dzieci w wieku 6-13 lat,
mężczyzn, osoby bezrobotne, osoby starsze, a także młodzież w wieku 14-18 lat. Poniższy
wykres przedstawia odpowiedzi na pytanie o znajomość osób doznających przemocy
psychicznej. Każdy badany mógł zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź.
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
41
Mniejszy odsetek respondentów deklaruje, że zna rodziny, w których występuje
przemoc ekonomiczna. Wśród osób odpowiadających twierdząco na to pytanie, większość
respondentów skazywała na znajomość jednej lub dwóch takich rodzin. Mniejszy odsetek
respondentów wskazywał na znajomość większej liczby takich rodzin.
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
42
Podobnie, jak w przypadku przemocy fizycznej oraz psychicznej, zdecydowanie
przeważa odsetek respondentów przyznających, że zna kobietę doznającą przemocy
ekonomicznej. Stosunkowo duży odsetek badanych wskazywał ponadto na znajomość osób
bezrobotnych, starszych, a także dorosłych, którzy doznają przemocy ekonomicznej.
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
43
Zdecydowana większość badanych nie zna żadnej rodziny, w której występuje
przemoc seksualna, 12,5% badanych zna jedną, dwie takie rodziny, 5% badanych – 5 takich
rodzin, 5% badanych – do 10 rodzin.
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
44
Badani najczęściej deklarowali znajomość kobiet doznających przemocy seksualnej.
Wśród osób, które doznają przemocy seksualnej, respondenci wymieniali ponadto osoby
dorosłe, bezrobotne, zaburzone psychicznie, pracujące. Niepokojąca jest informacja, że
badani specjaliści znają dzieci w wieku 3-5 lat oraz dzieci w wieku 6-13 lat, które doznały
przemocy seksualnej. Poniższy wykres przedstawia odpowiedzi badanych na to pytanie.
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
45
W kolejnym pytaniu respondenci zostali poproszeni o ocenę skuteczności działań
zmierzających do przeciwdziałania przemocy. Największy odsetek badanych profesjonalistów
jako skuteczne ocenił funkcjonowanie grupy wsparcia dla osób doznających przemocy,
organizowanie dodatkowych form spędzania wolnego czasu dla dzieci i młodzieży, karę
pozbawienia wolności dla sprawców przemocy, udzielanie konsultacji prawnych, zakaz
zbliżania się do osoby pokrzywdzonej oraz opuszczenie lokalu mieszkalnego. Największy
odsetek respondentów ocenił jako raczej nieskuteczne bądź nieskuteczne następujące
działania zmierzające do przeciwdziałania przemocy: poddanie się leczeniu odwykowemu,
programy oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych dla osób stosujących przemoc, zakaz
kontaktowania się z osobą pokrzywdzoną, zakaz zbliżania się do osoby pokrzywdzonej oraz
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
46
opuszczenie lokalu mieszkalnego. Szczegółowe zestawienie odpowiedzi badanych na to
pytanie przedstawia poniższa tabela.
Tab. 22. Ocena skuteczności działań zmierzających do przeciwdziałania przemocy.
Działania zmierzające do
przeciwdziałania przemocy
Skuteczne Raczej
skuteczne
Raczej
nieskuteczne
Nieskuteczne Nie wiem
Działania informacyjno-edukacyjne
dot. zjawiska przemocy (ulotki,
broszury, plakaty)
20% 57,5% 12,5% 5% 5%
Kampanie społeczne i akcje
informacyjne poświęcone
problematyce przemocy
25% 60% 5% 2,5% 7,5%
Szkolenia, narady i konferencje
poświęcone problematyce przemocy
15% 65% 5% 10% 5%
Programy profilaktyczne dla dzieci i
młodzieży
35% 37,5% 7,5% 0% 20%
Warsztaty dla rodziców zwiększające
umiejętności wychowawcze
37,5% 45% 7,5% 0% 10%
Dodatkowe formy spędzania wolnego
czasu dla dzieci i młodzieży
45% 42,5% 2,5% 0% 10%
Konsultacje psychologiczne 35% 52,5% 0% 0% 12,5%
Konsultacje psychiatryczne 27,5% 50% 2,5% 0% 20%
Konsultacje prawne 40% 52,5% 0% 0% 7,5%
Pomoc socjalna 30% 45% 10% 2,5% 12,5%
Pomoc medyczna 27,5% 37,5% 12,5% 2,5% 20%
Pomoc materialna 22,5% 47,5% 15% 0% 15%
Pomoc całodobowa 22,5% 50% 10% 0% 17,5%
Mediacje rodzinne 22,5% 50% 12,5% 2,5% 15%
Terapia małżeńska 22,5% 50% 7,5% 0% 20%
Telefon zaufania 25% 52,5% 7,5% 0% 15%
Grupa wsparcia/grupa terapeutyczna
dla osób doznających przemocy
47,5% 35% 5% 2,5% 10%
Programy oddziaływań korekcyjno-
edukacyjnych dla osób stosujących
przemoc
17,5% 37,5% 20% 7,5% 17,5%
Poddanie się leczeniu odwykowemu 22,5% 40% 20% 10% 7,5%
Zakaz kontaktowania się z osobą
pokrzywdzoną
32,5% 30% 20% 5% 12,5%
Zakaz zbliżania się do osoby
pokrzywdzonej
40% 27,5% 17,5% 7,5% 7,5%
Opuszczenie lokalu mieszkalnego 40% 22,5% 20% 5% 12,5%
Kara pozbawienia wolności 45% 37,5% 7,5% 2,5% 7,5%
Procedura „Niebieskie Karty” 30% 45% 12,5% 2,5% 10%
Dozór kuratora sądowego 30% 50% 10% 2,5% 7,5%
Działania interwencyjne 32,5% 52,5% 2,5% 2,5% 10%
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
47
Ponad trzy czwarte badanych pozytywnie ocenia lokalnie prowadzone działania
zmierzające do przeciwdziałania przemocy. Niewielki odsetek badanych ocenia te działania
źle, zaś jedna piąta badanych nie ma zdania na ten temat.
Ponad połowa badanych profesjonalistów pozytywnie ocenia funkcjonowanie zespołu
interdyscyplinarnego, zaś zaledwie 5% respondentów wypowiada się o nim negatywnie.
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
48
Do największych korzyści wynikających ze współpracy interdyscyplinarnej
zmierzającej do przeciwdziałania przemocy respondenci głównie zaliczają bezpośrednią
komunikację i szybki przepływ informacji, poznanie się i nawiązane kontaktów między
przedstawicielami instytucji pomocowych, lepszą koordynację działań tych instytucji oraz
kompleksowe i wieloaspektowe udzielanie pomocy rodzinie dotkniętej przemocą. Poniższa
tabela przedstawia szczegółowo odpowiedzi badanych na pytanie o korzyści ze współpracy
interdyscyplinarnej. Procenty nie sumują się do 100, gdyż istniała możliwość zaznaczenia
więcej niż jednej odpowiedzi przez każdego badanego.
Tab. 23. Korzyści ze współpracy interdyscyplinarnej zmierzającej do przeciwdziałania przemocy
w rodzinie.
Korzyści ze współpracy interdyscyplinarnej Odpowiedzi
Nie dostrzegam żadnych korzyści 2,5%
Bezpośrednia komunikacja i szybki przepływ informacji 65%
Poznanie się i nawiązanie kontaktów między przedstawicielami instytucji pomocowych 55%
Wzajemne uczenie się, dzielenie się wiedzą i doświadczeniami 50%
Lepsza koordynacja działań służb i instytucji 55%
Wzajemne wsparcie pomiędzy pracownikami służb i instytucji 42,5%
Lepsza znajomość lokalnej oferty pomocowej 52,5%
Bardziej efektywne wykorzystanie dostępnych możliwości oraz lokalnych zasobów 30%
Zwiększenie skuteczności działań pomocowych dla osób doznających przemocy w rodzinie 52,5%
Dostosowanie działań do lokalnych potrzeb, możliwości i uwarunkowań 22,5%
Kompleksowe, wieloaspektowe udzielanie pomocy rodzinie dotkniętej przemocą w
rodzinie
55%
Zwiększenie bezpieczeństwa osób poszkodowanych 32,5%
Zwiększenie motywacji osób stosujących przemoc w rodzinie do zmiany swoich zachowań 40%
Przyspieszenie realizacji działań pomocowych i interwencyjnych 40%
Wskazywanie priorytetów i potrzeb finansowania działań 7,5%
Trudno powiedzieć 5%
Inne 0%
W trakcie współpracy interdyscyplinarnej, osoby działające w obszarze
przeciwdziałania przemocy napotykają na różne problemy. W kolejnym pytaniu badani
udzielali odpowiedzi na temat trudności napotykanych w trakcie współpracy
interdyscyplinarnej. Respondenci najczęściej wymieniali problemy wynikające z trudności
pogodzenia obowiązków i ograniczeń czasowych wielu osób, brak instrumentów do
egzekwowania podjętych wspólnie decyzji, realizacji zaplanowanych działań, trudności
w kompletowaniu dokumentacji, utrudnienia biurokratyczne oraz kierowanie się
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
49
partykularyzmem interesów poszczególnych instytucji. Poniższa tabela przedstawia
odpowiedzi badanych na to pytanie. Procenty nie sumują się do 100, gdyż istniała możliwość
zaznaczenia więcej niż jednej odpowiedzi przez każdego badanego.
Tab. 24. Trudności przy współpracy interdyscyplinarnej zmierzającej do przeciwdziałania przemocy
w rodzinie.
Trudności przy współpracy interdyscyplinarnej Odpowiedzi
Nie dostrzegam żadnych trudności 15%
Niewystarczająca komunikacja i przepływ informacji między członkami 15%
Brak współpracy między członkami 12,5%
Spotkania wymagają pogodzenia obowiązków i ograniczeń czasowych wielu osób 52,5%
Braki w zasobach po stronie instytucji zaangażowanych do pracy w zespole
interdyscyplinarnym
10%
Brak instrumentów do egzekwowania podjętych wspólnie decyzji, realizacji
zaplanowanych działań
45%
Trudności w podejmowaniu decyzji zespołowo 5%
Trudności w kompletowaniu dokumentacji, utrudnienia biurokratyczne 42,5%
Brak zaangażowania lub nierówne zaangażowanie członków w prace 27,5%
Brak profesjonalnego przygotowania członków do prac w zespole, brak szkoleń 27,5%
Wypalenie zawodowe przedstawicieli realizujących zadania 10%
Brak wypracowanych sposobów, procedur i narzędzi pracy/ współpracy 10%
Kierowanie się partykularyzmem interesów poszczególnych instytucji 40%
Brak kompetentnej koordynacji pracy członków 2,5%
Nierówne traktowanie członków 7,5%
Ograniczenia budżetowe 25%
Trudno powiedzieć 5%
Inne 2,5%
Do najmocniejszych stron funkcjonowania zespołu interdyscyplinarnego i grup
roboczych największy odsetek badanych zaliczał skupienie się na praktycznym
rozwiązywaniu problemów, fakt, że członkowie reprezentują różne instytucje, istnieje
sprawny przepływ informacji między członkami, przedstawiciele różnych instytucji
utrzymują partnerskie relacje między sobą. Poniższa tabela przedstawia odpowiedzi badanych
na to pytanie. Procenty nie sumują się do 100, gdyż istniała możliwość zaznaczenia więcej niż
jednej odpowiedzi przez każdego badanego.
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
50
Tab. 25. Najmocniejsze strony funkcjonowania zespołu interdyscyplinarnego i grup roboczych.
Najmocniejsze strony funkcjonowania zespołu interdyscyplinarnego i grup roboczych Odpowiedzi
Sprawna komunikacja i przepływ informacji między członkami 52,5%
Partnerskie relacje we współpracy między przedstawicielami różnych instytucji 42,5%
Zgrane, dobrze znające się, lubiące się osoby 12,5%
Członkowie reprezentują różne instytucje 65%
Działania są skoordynowane, ustalone są cele i zasady pracy zespołu 35%
Kompetentni, posiadający wiedzę i doświadczenie członkowie 35%
Wzajemne wsparcie między członkami podczas prac z indywidualnym przypadkiem 30%
Skupienie się na praktycznym rozwiązywaniu problemów 72,5%
Odpowiednia liczba członków 10%
Konsekwentne egzekwowanie podjętych wspólnie decyzji 17,5%
Członkowie zajmują decyzyjne stanowiska w swoich instytucjach 12,5%
Poparcie kierownictwa instytucji, których przedstawiciele wchodzą w skład zespołu 15%
Współpraca nie tylko na poziomie gminy, ale także z powiatem 5%
Trudno powiedzieć 10%
Inne 0%
Do najsłabszych stron funkcjonowania zespołu interdyscyplinarnego i grup roboczych
respondenci najczęściej zaliczali niewystarczające kompetencje, wiedzę i doświadczenie
członków. Prawie jedna trzecia badanych nie miała zdania na ten temat. Poniższa tabela
przedstawia odpowiedzi badanych na to pytanie. Procenty nie sumują się do 100, gdyż
istniała możliwość zaznaczenia więcej niż jednej odpowiedzi przez każdego badanego.
Tab. 26. Najsłabsze strony funkcjonowania zespołu interdyscyplinarnego i grup roboczych.
Najsłabsze strony funkcjonowania zespołu interdyscyplinarnego i grup roboczych Odpowiedzi
Brak sprawnej komunikacji i przepływu informacji między członkami 5%
Brak wzajemnego wsparcia pomiędzy członkami podczas pracy z indywidualnym
przypadkiem
7,5%
Wśród członków brakuje przedstawicieli niektórych instytucji 15%
Członkowie nie zajmują decyzyjnych stanowisk w swoich instytucjach 5%
Brak poparcia kierownictwa instytucji, których przedstawiciele wchodzą w skład zespołu 5%
Niewystarczające kompetencje, wiedza i doświadczenie członków 20%
Brak koncentracji na praktycznym rozwiązywaniu problemów 10%
Niekonsekwentne egzekwowanie podjętych wspólnie decyzji 12,5%
Nieodpowiednia liczba członków (zbyt mała lub zbyt duża) 7,5%
Autorytarność niektórych członków, dominacja niektórych osób 10%
Chaotyczne działania, brak lub nieprzestrzeganie ustalonych celów i zasad pracy 12,5%
Trudno powiedzieć 32,5%
Inne 5%
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
51
Badani profesjonaliści odpowiadali również na pytanie o to, co powinno się zmienić,
by działania prowadzone w celu przeciwdziałania przemocy były bardziej skuteczne.
Największy odsetek badanych wskazywał na potrzebę zwiększenia bezpieczeństwa osób
poszkodowanych, systematyczne podnoszenie kompetencji przedstawicieli służb, zwiększenie
dostępności różnych form pomocy dla osób doznających przemocy oraz przyspieszenie
realizacji działań pomocowych i interwencyjnych. Poniższa tabela przedstawia odpowiedzi
badanych na to pytanie. Procenty nie sumują się do 100, gdyż istniała możliwość zaznaczenia
więcej niż jednej odpowiedzi przez każdego badanego.
Tab. 27. Proponowane zmiany zmierzające do bardziej skutecznego przeciwdziałania przemocy
w rodzinie.
Proponowane zmiany Odpowiedzi
Systematyczne podnoszenie kompetencji przedstawicieli służb 65%
Lepsza komunikacja i szybszy przepływ informacji między przedstawicielami służb 12,5%
Zwiększenie dostępności różnych form pomocy dla osób doznających przemocy 40%
Lepsza koordynacja działań służb i instytucji 25%
Lepsza znajomość lokalnej oferty pomocowej 15%
Zwiększenie dostępności działań pomocowych dla osób doznających przemocy 30%
Zwiększenie skuteczności działań pomocowych dla osób doznających przemocy 37,5%
Zwiększenie dostępności działań pomocowych dla osób stosujących przemoc 22,5%
Zwiększenie skuteczności działań pomocowych dla osób stosujących przemoc 30%
Lepsze rozpowszechnienie ofert pomocy dla osób doznających przemocy w rodzinie 27,5%
Lepsze rozpowszechnienie ofert pomocy dla osób stosujących przemoc w rodzinie 20%
Dostosowanie działań do lokalnych potrzeb, możliwości i uwarunkowań 25%
Zwiększenie bezpieczeństwa osób poszkodowanych 62,5%
Przyspieszenie realizacji działań pomocowych i interwencyjnych 40%
Utworzenie przyjaznego pokoju przesłuchań 25%
Trudno powiedzieć 7,5%
Inne 0%
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
52
Podsumowanie
W podsumowaniu badań przeprowadzonych w Puławach można wyróżnić zasadnicze
problemy, jakie pojawiły się w wypowiedziach dorosłych mieszkańców oraz profesjonalistów
na temat przemocy, w tym przemocy w rodzinie. W drugiej części podsumowania
przedstawiono opinie respondentów na temat prowadzonych działań oraz ocenę współpracy
interdyscyplinarnej mającej na celu przeciwdziałanie przemocy.
1. Charakterystyka problemu przemocy, w tym przemocy w rodzinie.
a) Największy odsetek badanych mieszkańców Puław deklarował, że wzrost natężenia
incydentów przemocy w ciągu ostatnich 5 lat miał miejsce w przypadku przemocy
psychicznej, przemocy rówieśniczej, przemocy fizycznej, przemocy w rodzinie,
a także przemocy wobec dzieci. W badaniu profesjonalistów uzyskano zbliżone
wyniki. Największy wzrost natężenia incydentów przemocy według badanych
profesjonalistów nastąpił w przypadku przemocy rówieśniczej, przemocy psychicznej,
przemocy w rodzinie, a także w przypadku przemocy fizycznej oraz przemocy wobec
dzieci.
b) Największy odsetek badanych mieszkańców Puław (46,4%) deklarował znajomość
przynajmniej jednej rodziny, w której występuje przemoc psychiczna. Mniejszy
odsetek badanych mieszkańców deklarował, że zna przynajmniej jedną rodzinę,
w której występuje przemoc fizyczna (34,9%) oraz ekonomiczna (19,7%), natomiast
stosunkowo nieduży odsetek badanych (6%) przyznał, że zna przynajmniej jedną
rodzinę, w której występuje przemoc seksualna. Niezależnie od formy przemocy,
według badanych mieszkańców, grupą najbardziej zagrożoną jej doświadczaniem są
kobiety. Przemoc dotyka stosunkowo często dzieci w wieku szkolnym oraz młodzież
w wieku 14-18 lat, a także osoby starsze. Mężczyźni zagrożeni są najbardziej
doświadczaniem przemocy psychicznej oraz ekonomicznej.
c) Badanie profesjonalistów również wykazało, że najbardziej rozpowszechniona jest
przemoc fizyczna oraz psychiczna. Do znajomości przynajmniej jednej rodziny,
w której występuje przemoc fizyczna bądź psychiczna przyznało się
87,5% respondentów. Mniejszy odsetek badanych profesjonalistów deklarował, że zna
przynajmniej jedną rodzinę, w której występuje przemoc ekonomiczna
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
53
(67,5% respondentów) oraz seksualna (22,5% respondentów). Podobnie, jak miało to
miejsce w badaniu dorosłych mieszkańców, wśród ofiar przemocy dominują kobiety.
Przemoc dotyka ponadto stosunkowo często dzieci w wieku szkolnym oraz osoby
starsze.
d) Największy odsetek badanych mieszkańców Puław deklarował, że doświadczył
różnych przejawów przemocy psychicznej (poniżanie, wymyślanie, kpienie,
wyśmiewanie), najmniejszy natomiast odsetek badanych mieszkańców przyznawał, że
kiedykolwiek doświadczył przemocy ekonomicznej bądź seksualnej. Należy
zaznaczyć, że zdecydowana większość osób, które doświadczały przemocy,
deklarowały, że takie doświadczenia miały raz, kilka razy w życiu. Znacznie mniejszy
odsetek respondentów deklarował, że stosował różne formy przemocy w swoim życiu.
Największy odsetek badanych mieszkańców przyznawał, że zdarzało mu się poniżać
i krytykować, wyśmiewać oraz wulgarnie wymyślać. Natomiast najmniejszy odsetek
badanych deklarował, że zdarzało mu się stosować takie formy przemocy, jak
niszczenie rzeczy osobistych, ograniczanie kontaktów z rodziną i znajomymi,
niezaspokajanie potrzeb materialnych rodziny, odbieranie wszystkich pieniędzy,
a także stosować przemoc seksualną.
e) Blisko połowa badanych mieszkańców Puław (48,9%) przyznała, że wie, jakie
placówki udzielają pomocy osobom doznającym przemocy oraz osobą stosującym
przemoc w rodzinie.
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
54
2. Opinie respondentów na temat prowadzonych działań oraz współpracy
interdyscyplinarnej.
a) Badani mieszkańcy zostali poproszeni o podanie najbardziej oczekiwanych przez nich
działań oraz najbardziej skutecznych działań, których celem jest przeciwdziałanie
przemocy. Wśród najbardziej oczekiwanych działań respondenci wymieniali:
informowanie o instytucjach pomagających osobom doznającym przemocy,
informowanie o zjawisku przemocy oraz udzielanie konsultacji psychologicznych,
a także informowanie o działaniu Policji, natomiast najbardziej skutecznymi
działaniami według respondentów są konsultacje psychologiczne, kara pozbawienia
wolności, dozór kuratora sądowego, informowanie o zjawisku przemocy oraz
działaniu Policji, zakaz zbliżania się do osoby pokrzywdzonej, a także działania
interwencyjne. Uzyskane wyniki pokazały, że wysoka ocena skuteczności pewnych
działań niekoniecznie oznacza, że badani sami skorzystaliby z nich w sytuacji
doznawania przemocy.
b) Większość badanych profesjonalistów (77,5%) pozytywnie ocenia lokalnie
prowadzone działania mające na celu przeciwdziałanie przemocy. Najbardziej
skutecznymi działaniami, w ocenie badanych profesjonalistów, są: grupy wsparcia dla
osób doznających przemocy, kara pozbawienia wolności dla sprawców przemocy,
organizowanie dodatkowych form spędzania wolnego czasu dla dzieci i młodzieży,
udzielanie konsultacji prawnych, zakaz zbliżania się do osoby pokrzywdzonej oraz
opuszczenie lokalu mieszkalnego. Wśród działań, które należałoby podjąć, by
przeciwdziałanie przemocy było bardziej skuteczne, największy odsetek badanych
wskazywał na potrzebę zwiększenia bezpieczeństwa osób poszkodowanych,
systematyczne podnoszenie kompetencji przedstawicieli służb, zwiększenie
dostępności różnych form pomocy dla osób doznających przemocy oraz
przyspieszenie realizacji działań pomocowych i interwencyjnych.
c) Mniejszy odsetek badanych profesjonalistów (62,5%) bardzo dobrze bądź dobrze
ocenia funkcjonowanie Zespołu Interdyscyplinarnego. Do największych korzyści
wynikających ze współpracy interdyscyplinarnej zmierzającej do przeciwdziałania
przemocy badani profesjonaliści zaliczają głównie bezpośrednią komunikację i szybki
przepływ informacji, nawiązane kontaktów między przedstawicielami instytucji
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
55
pomocowych, lepszą koordynację działań tych instytucji oraz wieloaspektowe
udzielanie pomocy rodzinie dotkniętej przemocą. Do najmocniejszych stron
funkcjonowania zespołu interdyscyplinarnego i grup roboczych największy odsetek
badanych profesjonalistów zaliczał to, że członkowie reprezentują różne instytucje,
istnieje sprawny przepływ informacji między osobami, członkowie zespołu skupiają
się na praktycznym rozwiązywaniu problemów, zaś przedstawiciele różnych instytucji
utrzymują partnerskie relacje między sobą. Do najsłabszych stron funkcjonowania
zespołu interdyscyplinarnego i grup roboczych badani profesjonaliści najczęściej
zaliczali niewystarczające kompetencje, wiedzę i doświadczenie członków.
d) W trakcie współpracy interdyscyplinarnej, osoby działające w obszarze
przeciwdziałania przemocy napotykają na różne problemy. Badani profesjonaliści
najczęściej wymieniali problemy wynikające z trudności pogodzenia obowiązków
i ograniczeń czasowych wielu osób, brak instrumentów do egzekwowania podjętych
wspólnie decyzji, nadmiar biurokracji oraz kierowanie się partykularyzmem interesów
poszczególnych instytucji.
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
56
Aneks
ANKIETA DLA DOROSŁYCH MIESZKAŃCÓW - PRZEMOC
Ankieta ma na celu określenie skali przemocy w gminie oraz poznanie doświadczeń i opinii mieszkańców na temat rodzajów
i częstotliwości aktów przemocy. Zwracamy się do Pana/Pani z prośbą o udzielenie szczerych odpowiedzi na pytania ankiety.
Ankieta jest całkowicie anonimowa, a uzyskane wyniki zostaną poddane analizie statystycznej i przyczynią się do zwiększenia
skuteczności zwalczania przemocy oraz efektywności udzielania pomocy ofiarom na terenie gminy. Po przeczytaniu każdego
pytania, proszę się zastanowić i zaznaczyć odpowiedź, która jest najbliższa temu, co Pan/Pani.
1. Płeć
1. Kobieta
2. Mężczyzna
2. Wiek
1. 18-29 lat
2. 30-39 lat
3. 40-49 lat
4. 50-59 lat
5. Powyżej 60 lat
3. Wykształcenie
1. Podstawowe
2. Gimnazjalne
3. Zawodowe
4. Średnie
5. Wyższe
4. Zatrudnienie
1. Praca stała
2. Praca dorywcza
3. Działalność gospodarcza
4. Rencista/emeryt
5. Bezrobotny
6. Student
5. Stan cywilny
1. W związku małżeńskim
2. W związku nieformalnym
3. Rozwiedziony/w separacji
4. Wdowiec/wdowa
5. Kawaler/panna
PYTANIA DOTYCZĄCE PRZEMOCY
6. Czy według Pana/Pani w ciągu ostatnich 5 lat liczba incydentów…
Zwiększyła się / Zmniejszyła się /Pozostała bez zmian/ Nie wiem
1. Przemocy w rodzinie 1
2. Przemocy w miejscu pracy 2
3. Przemocy rówieśniczej 3
4. Przemocy fizycznej 4
5. Przemocy psychicznej 5
6. Przemocy ekonomicznej 6
7. Przemocy seksualnej 7
8. Przemocy wobec kobiet 8
9. Przemocy wobec mężczyzn 9
10. Przemocy wobec dzieci 10
11. Przemocy wobec osób starszych 11
12. Przemocy wobec osób psychicznie zaburzonych 12
13. Przemocy wobec osób niepełnosprawnych/ 13
długotrwale chorych
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
57
7. Czy zna Pan/Pani rodziny, w których występuje przemoc fizyczna?
1. Nie (Proszę przejść do pytania 9)
2. Tak, znam jedną, dwie takie rodziny
3. Tak, znam pięć takich rodzin
4. Tak, znam do 10 takich rodzin
5. Tak, znam ponad 10 takich rodzin
8. Jakie zna Pana/Pani osoby doznające przemocy fizycznej? (Można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź)
1. Kobiety
2. Mężczyźni
3. Małe dzieci do 2 roku życia
4. Dzieci przedszkolne, w wieku 3-5 lat
5. Dzieci szkolne, w wieku od 6 do 13 lat
6. Młodzież szkolna, w wieku od 14 do 18 lat
7. Osoby w wieku dorosłym
8. Osoby starsze
9. Osoby zaburzone psychicznie
10. Osoby niepełnosprawne/ przewlekle chore
11. Osoby pracujące zarówno na stałe, jak i dorywczo
12. Niepracujący zarobkowo, bezrobotni
13. Nie wiem/ trudno powiedzieć
9. Czy zna Pan/Pani rodziny, w których występuje przemoc psychiczna?
1. Nie (Proszę przejść do pytania 11)
2. Tak, znam jedną, dwie takie rodziny
3. Tak, znam pięć takich rodzin
4. Tak, znam do 10 takich rodzin
5. Tak, znam ponad 10 takich rodzin
10. Jakie zna Pana/Pani osoby doznające przemocy psychicznej? (Można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź)
1. Kobiety
2. Mężczyźni
3. Małe dzieci do 2 roku życia
4. Dzieci przedszkolne, w wieku 3-5 lat
5. Dzieci szkolne, w wieku od 6 do 13 lat
6. Młodzież szkolna, w wieku od 14 do 18 lat
7. Osoby w wieku dorosłym
8. Osoby starsze
9. Osoby zaburzone psychicznie
10. Osoby niepełnosprawne/ przewlekle chore
11. Osoby pracujące zarówno na stałe, jak i dorywczo
12. Niepracujący zarobkowo, bezrobotni
13. Nie wiem/ trudno powiedzieć
11. Czy zna Pan/Pani rodziny, w których występuje przemoc ekonomiczna?
1. Nie (Proszę przejść do pytania 13)
2. Tak, znam jedną, dwie takie rodziny
3. Tak, znam pięć takich rodzin
4. Tak, znam do 10 takich rodzin
5. Tak, znam ponad 10 takich rodzin
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
58
12. Jakie zna Pana/Pani osoby doznające przemocy ekonomicznej? (Można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź)
1. Kobiety
2. Mężczyźni
3. Małe dzieci do 2 roku życia
4. Dzieci przedszkolne, w wieku 3-5 lat
5. Dzieci szkolne, w wieku od 6 do 13 lat
6. Młodzież szkolna, w wieku od 14 do 18 lat
7. Osoby w wieku dorosłym
8. Osoby starsze
9. Osoby zaburzone psychicznie
10. Osoby niepełnosprawne/ przewlekle chore
11. Osoby pracujące zarówno na stałe, jak i dorywczo
12. Niepracujący zarobkowo, bezrobotni
13. Nie wiem/ trudno powiedzieć
13. Czy zna Pan/Pani rodziny, w których występuje przemoc seksualna?
1. Nie (Proszę przejść do pytania 15)
2. Tak, znam jedną, dwie takie rodziny
3. Tak, znam pięć takich rodzin
4. Tak, znam do 10 takich rodzin
5. Tak, znam ponad 10 takich rodzin
14. Jakie zna Pana/Pani osoby doznające przemocy seksualnej? (Można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź)
1. Kobiety
2. Mężczyźni
3. Małe dzieci do 2 roku życia
4. Dzieci przedszkolne, w wieku 3-5 lat
5. Dzieci szkolne, w wieku od 6 do 13 lat
6. Młodzież szkolna, w wieku od 14 do 18 lat
7. Osoby w wieku dorosłym
8. Osoby starsze
9. Osoby zaburzone psychicznie
10. Osoby niepełnosprawne/ przewlekle chore
11. Osoby pracujące zarówno na stałe, jak i dorywczo
12. Niepracujący zarobkowo, bezrobotni
13. Nie wiem/ trudno powiedzieć
15. Czy wie Pan/Pani o przypadkach przemocy domowej w otoczeniu, kiedy sprawca przemocy był pod wpływem
alkoholu lub substancji odurzających?
1. Tak
2. Nie
16. Jakie działania podjął/podjęła Pan/Pani w sytuacji bycia świadkiem przemocy?
1. Brak interwencji
2. Wysłuchanie osoby doznającej przemocy
3. Przekazanie informacji o możliwości uzyskania pomocy
4. Motywowanie do skorzystania z różnych ofert pomocy
5. Rozmowa z osobami z najbliższego otoczenia tej osoby
6. Rozmowa z osobą stosującą przemoc
7. Zawiadomienie odpowiednich służb
8. Taka sytuacja nie miała miejsca
9. Inne/Jakie………………………………………………………………………………………………………………
17. Czy wie Pan/Pani, jakie placówki udzielają pomocy osobom doświadczającym oraz stosującym przemoc w
rodzinie?
1. Tak, wiem/jakie?.......................................................................................................... .............................................
……………………………………………………………………………………………………………………...
2. Nie, nie wiem
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
59
18. Czy zgadza się Pan/Pani z następującymi tezami:
Mąż/ żona ma prawo decydować o tym, z kim jego współmałżonek może się kontaktować.
1. Tak
2. Nie
3. Trudno powiedzieć
Silne zdenerwowanie usprawiedliwia użycie obraźliwych, upokarzających wyzwisk wobec członka rodziny.
1. Tak
2. Nie
3. Trudno powiedzieć
Wydzielanie pieniędzy i kontrolowanie wszystkich wydatków, to przejaw gospodarności współmałżonka.
1. Tak
2. Nie
3. Trudno powiedzieć
Są sytuacje, w których przemoc w rodzinie jest uzasadniona.
1. Tak
2. Nie
3. Trudno powiedzieć
O przemocy można mówić tylko wtedy, gdy widoczne są ślady na ciele np. siniaki, rany itp.
1. Tak
2. Nie
3. Trudno powiedzieć
W prywatne sprawy rodziny nikt nie powinien się wtrącać.
1. Tak
2. Nie
3. Trudno powiedzieć
Udzielając pomocy można jeszcze bardziej zaszkodzić osobie pokrzywdzonej.
1. Tak
2. Nie
3. Trudno powiedzieć
Osoby doznające przemocy w rodzinie akceptują swoją sytuację.
1. Tak
2. Nie
3. Trudno powiedzieć
Rodzice nie muszą pytać dziecka o zgodę, jeśli chcą wydać jego pieniądze.
1. Tak
2. Nie
3. Trudno powiedzieć
Nakrzyczenie na dziecko to dopuszczalna metoda wychowawcza.
1. Tak
2. Nie
3. Trudno powiedzieć
Klapsy nie są przemocą.
1. Tak
2. Nie
3. Trudno powiedzieć
Dziecko powinno bać się rodziców, strach ułatwia posłuszeństwo i szacunek z ich strony.
1. Tak
2. Nie
3. Trudno powiedzieć
Nie istnieje coś takiego, jak gwałt w małżeństwie, polegający na zgwałceniu żony przez męża lub męża przez żonę.
1. Tak
2. Nie
3. Trudno powiedzieć
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
60
19. Jak często doświadcza Pan/Pani następujących form przemocy?
Nigdy/ Raz, kilka / Kilka razy w/ Kilka razy/ Kilka razy/ Codziennie
razy w życiu /ciągu roku /w miesiącu/ w tygodniu
1. Popychanie 1
2. Szarpanie 2
3. Uderzanie 3
4. Rzucanie przedmiotami 4
5. Nadmierna kontrola 5
6. Poniżanie i krytykowanie 6
7. Wulgarne wymyślanie/zwymyślanie 7
8. Kpienie, wyśmiewanie 8
9. Szantażowanie 9
10. Groźby 10
11. Zaniedbywanie/ brak opieki 11
12. Niszczenie rzeczy osobistych 12
13. Ograniczanie kontaktów z rodziną/
przyjaciółmi 13
14. Dotykanie intymnych części ciała
wbrew woli 14
15. Zmuszanie do stosunku seksualnego 15
16. Niezaspokajanie potrzeb materialnych
rodziny 16
17. Nadmierna kontrola wydawanych
pieniędzy 17
18. Odbieranie zarobionych pieniędzy 18
20. Kto wobec Pana/Pani stosuje przemoc?
1. Nikt
2. Współmałżonek
3. Córka
4. Syn
5. Matka
6. Ojciec
7. Rodzeństwo
8. Inna osoba/Jaka?....................................................................................................................................................
21. Jak ocenia Pan/Pani zagrożenie, że doświadczy Pan/Pani ponownie następujących form przemocy?
Duże/ Raczej duże/ Raczej małe/ Małe/ Nie wiem
1. Popychanie 1
2. Szarpanie 2
3. Uderzanie 3
4. Rzucanie przedmiotami 4
5. Nadmierna kontrola 5
6. Poniżanie i krytykowanie 6
7. Wulgarne wymyślanie/zwymyślanie 7
8. Kpienie, wyśmiewanie 8
9. Szantażowanie 9
10. Groźby 10
11. Zaniedbywanie/ brak opieki 11
12. Niszczenie rzeczy osobistych 12
13. Ograniczanie kontaktów z rodziną/
przyjaciółmi 13
14. Dotykanie intymnych części ciała
wbrew woli 14
15. Zmuszanie do stosunku seksualnego 15
16. Niezaspokajanie potrzeb materialnych
rodziny 16
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
61
17. Nadmierna kontrola wydawanych
pieniędzy 17
18. Odbieranie zarobionych pieniędzy 18
22. W każdej rodzinie czasami zdarzają się nieporozumienia i konflikty. Czy w Pańskiej rodzinie zdarzają się
sprzeczki, kłótnie, awantury?
1. Nie, nigdy się nie zdarzyły
2. Tak, zdarzają się, ale bardzo rzadko
3. Tak, kilka razy w miesiącu
4. Tak, kilka razy w tygodniu
5. Tak, niemal codziennie
23. Jak często stosuje Pan/Pani następujące formy przemocy?
Nigdy/ Raz, kilka / Kilka razy w/ Kilka razy/ Kilka razy/ Codziennie
razy w życiu /ciągu roku /w miesiącu/ w tygodniu
1. Popychanie 1
2. Szarpanie 2
3. Uderzanie 3
4. Rzucanie przedmiotami 4
5. Nadmierna kontrola 5
6. Poniżanie i krytykowanie 6
7. Wulgarne wymyślanie/zwymyślanie 7
8. Kpienie, wyśmiewanie 8
9. Szantażowanie 9
10. Groźby 10
11. Zaniedbywanie/ brak opieki 11
12. Niszczenie rzeczy osobistych 12
13. Ograniczanie kontaktów z rodziną/
przyjaciółmi 13
14. Dotykanie intymnych części ciała
wbrew woli 14
15. Zmuszanie do stosunku seksualnego 15
16. Niezaspokajanie potrzeb materialnych
rodziny 16
17. Nadmierna kontrola wydawanych
pieniędzy 17
18. Odbieranie zarobionych pieniędzy 18
24. Wobec kogo stosuje Pan/Pani przemoc?
1. Nie stosuję przemocy
2. Współmałżonka
3. Córki
4. Syna
5. Matki
6. Ojca
7. Rodzeństwa
8. Innej osoby/Jakiej?.......................................................................................................... ..........................................
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
62
25. Jak ocenia Pan/Pani dotkliwość następujących form przemocy?
Dotkliwe/ Raczej / Raczej / Nieodczuwalne/ Nie wiem
dotkliwe nieodczuwalne
1. Popychanie 1
2. Szarpanie 2
3. Uderzanie 3
4. Rzucanie przedmiotami 4
5. Nadmierna kontrola 5
6. Poniżanie i krytykowanie 6
7. Wulgarne wymyślanie/zwymyślanie 7
8. Kpienie, wyśmiewanie 8
9. Szantażowanie 9
10. Groźby 10
11. Zaniedbywanie/ brak opieki 11
12. Niszczenie rzeczy osobistych 12
13. Ograniczanie kontaktów z rodziną/
przyjaciółmi 13
14. Dotykanie intymnych części ciała
wbrew woli 14
15. Zmuszanie do stosunku seksualnego 15
16. Niezaspokajanie potrzeb materialnych
rodziny 16
17. Nadmierna kontrola wydawanych
pieniędzy 17
18. Odbieranie zarobionych pieniędzy 18
26. Z jakich form pomocy korzystał/a Pan/Pani w sytuacji doznawania/stosowania przemocy? (Można zaznaczyć
więcej niż jedną odpowiedź)
1. Nie doznawałem/am ani stosowałem/am przemocy
2. Nie korzystałem/am z pomocy
3. Programów profilaktycznych dla dzieci i młodzieży
4. Warsztatów dla rodziców zwiększających umiejętności wychowawcze
5. Konsultacji psychologicznych
6. Konsultacji psychiatrycznych
7. Konsultacji prawnych
8. Pomocy socjalnej
9. Pomocy medycznej
10. Pomocy materialnej
11. Pomocy całodobowej
12. Mediacji rodzinnych
13. Terapii małżeńskiej
14. Telefonu zaufania
15. Grupy wsparcia/grupy terapeutycznej dla osób doznających przemocy
16. Programów oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych dla sprawców przemocy
17. Procedury „Niebieskie Karty”
18. Inne/Jakie?........................................................................................... ......................................................................
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
63
27. Z pomocy jakich placówek korzystał/a Pan/Pani w sytuacji doznawania/stosowania przemocy?(Można zaznaczyć
więcej niż jedną odpowiedź)
1. Nie doznawałem/am ani stosowałem/am przemocy
2. Nie korzystałem/am z pomocy
3. Ośrodka Pomocy Społecznej
4. Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie
5. Zespołu Interdyscyplinarnego
6. Grupy roboczej
7. Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
8. Policji
9. Prokuratury
10. Sądu
11. Placówki ochrony zdrowia
12. Placówki oświatowej (przedszkole/szkoła)
13. Placówki wsparcia dziennego (świetlicy socjoterapeutycznej)
14. Kościoła, wspólnoty wyznaniowej
15. Centrum Interwencji Kryzysowej
16. Poradni terapii uzależnienia
17. Poradni MONAR
18. Punktu Konsultacyjnego
19. Innej/Jakiej?.................................................................................................................................................. ............
28. Jakiej formy pomocy zmierzającej do przeciwdziałania przemocy Pan/Pani oczekuje/oczekiwałby najbardziej?
(Można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź)
1. Informacja o zjawisku przemocy
2. Informacja o działaniu Policji
3. Informacja o działaniu Prokuratury
4. Informacja o działaniu Sądu
5. Informacja o instytucjach pomagającym osobom doznającym przemocy
6. Warsztaty dla rodziców zwiększające umiejętności wychowawcze
7. Dodatkowe formy spędzania wolnego czasu dla dzieci i młodzieży
8. Konsultacje psychologiczne
9. Konsultacje psychiatryczne
10. Konsultacje prawne
11. Pomoc socjalna
12. Pomoc medyczna
13. Pomoc materialna
14. Pomoc całodobowa
15. Mediacje rodzinne
16. Terapia małżeńska
17. Telefon zaufania
18. Grupa wsparcia/ grupa terapeutyczna dla osób doznających przemocy
19. Programy oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych dla osób stosujących przemoc
20. Zakaz kontaktowania się z osobą pokrzywdzoną
21. Zakaz zbliżania się do osoby pokrzywdzonej
22. Opuszczenie lokalu mieszkalnego
23. Kara pozbawienia wolności
24. Procedura „Niebieskie Karty”
25. Dozór kuratora sądowego
26. Działania interwencyjne
27. Inne/Jakie?....................................................................................... ..........................................................................
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
64
29. Jakie są, według Pana/Pani, najbardziej skuteczne działania zmierzające do przeciwdziałania przemocy? (Można
zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź)
1. Informacja o zjawisku przemocy
2. Informacja o działaniu Policji
3. Informacja o działaniu Prokuratury
4. Informacja o działaniu Sądu
5. Informacja o instytucjach pomagającym osobom doznającym przemocy
6. Warsztaty dla rodziców zwiększające umiejętności wychowawcze
7. Dodatkowe formy spędzania wolnego czasu dla dzieci i młodzieży
8. Konsultacje psychologiczne
9. Konsultacje psychiatryczne
10. Konsultacje prawne
11. Pomoc socjalna
12. Pomoc medyczna
13. Pomoc materialna
14. Pomoc całodobowa
15. Mediacje rodzinne
16. Terapia małżeńska
17. Telefon zaufania
18. Grupa wsparcia/ grupa terapeutyczna dla osób doznających przemocy
19. Programy oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych dla osób stosujących przemoc
20. Zakaz kontaktowania się z osobą pokrzywdzoną
21. Zakaz zbliżania się do osoby pokrzywdzonej
22. Opuszczenie lokalu mieszkalnego
23. Kara pozbawienia wolności
24. Procedura „Niebieskie Karty”
25. Dozór kuratora sądowego
26. Działania interwencyjne
27. Inne/Jakie?.................................................................................................................. ...............................................
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
65
ANKIETA - PROFESJONALIŚCI - PRZEMOC
Ankieta ma na celu określenie skali przemocy w gminie oraz ocenę skuteczności prowadzonych działań, których celem jest
przeciwdziałanie przemocy. Zwracamy się do Pana/Pani z prośbą o udzielenie szczerych odpowiedzi na pytania ankiety.
Ankieta jest anonimowa. Po przeczytaniu każdego pytania, proszę się zastanowić i zaznaczyć odpowiedź, która jest najbliższa
temu, co Pan/Pani.
1. Płeć
1. Kobieta
2. Mężczyzna
2. Wykształcenie
1. Średnie
2. Licencjat
3. Wyższe magisterskie
4. Studia podyplomowe
3. Kierunek wykształcenia
1. Psychologia
2. Resocjalizacja
3. Socjologia
4. Pedagogika
5. Praca socjalna
6. Medycyna
7. Prawo
8. Inne/Jakie?......................................................................................................... ........................................................
4. Reprezentowana instytucja
1. Zespół Interdyscyplinarny
2. Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
3. Ośrodek Pomocy Społecznej
4. Ochrona zdrowia
5. Oświata
6. Policja
7. Sąd
8. Poradnia terapii uzależnienia
9. Inna/Jaka?................................................................................................................... ..............................................
5. Doświadczenie w zajmowaniu się problematyką przemocy w rodzinie
1. 5 lat lub mniej
2. 6-10 lat
3. 11-15 lat
4. 16 lat lub więcej
PYTANIA DOTYCZĄCE PRZEMOCY
6. Jak ocenia Pan//Pani skalę zjawiska przemocy w gminie?
1. Bardzo nasilone
2. Nasilone
3. Umiarkowane
4. Niewielkie
5. Nie występuje
6. Trudno powiedzieć
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
66
7. Czy według Pana/Pani w ciągu ostatnich 5 lat liczba incydentów…
Zwiększyła się / Zmniejszyła się /Pozostała bez zmian/ Nie wiem
1. Przemocy w rodzinie 1
2. Przemocy w miejscu pracy 2
3. Przemocy rówieśniczej 3
4. Przemocy fizycznej 4
5. Przemocy psychicznej 5
6. Przemocy ekonomicznej 6
7. Przemocy seksualnej 7
8. Przemocy wobec kobiet 8
9. Przemocy wobec mężczyzn 9
10. Przemocy wobec dzieci 10
11. Przemocy wobec osób starszych 11
12. Przemocy wobec osób psychicznie zaburzonych 12
13. Przemocy wobec osób niepełnosprawnych/ 13
długotrwale chorych
8. Czy zna Pan/Pani rodziny, w których występuje przemoc fizyczna?
1. Nie (Proszę przejść do pytania 10)
2. Tak, znam jedną, dwie takie rodziny
3. Tak, znam pięć takich rodzin
4. Tak, znam do 10 takich rodzin
5. Tak, znam ponad 10 takich rodzin
9. Jakie zna Pana/Pani osoby doznające przemocy fizycznej? (Można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź)
1. Kobiety
2. Mężczyźni
3. Małe dzieci do 2 roku życia
4. Dzieci przedszkolne, w wieku 3-5 lat
5. Dzieci szkolne, w wieku od 6 do 13 lat
6. Młodzież szkolna, w wieku od 14 do 18 lat
7. Osoby w wieku dorosłym
8. Osoby starsze
9. Osoby zaburzone psychicznie
10. Osoby niepełnosprawne/ przewlekle chore
11. Osoby pracujące zarówno na stałe, jak i dorywczo
12. Niepracujący zarobkowo, bezrobotni
13. Nie wiem/ trudno powiedzieć
10. Czy zna Pan/Pani rodziny, w których występuje przemoc psychiczna?
1. Nie (Proszę przejść do pytania 12)
2. Tak, znam jedną, dwie takie rodziny
3. Tak, znam pięć takich rodzin
4. Tak, znam do 10 takich rodzin
5. Tak, znam ponad 10 takich rodzin
11. Jakie zna Pana/Pani osoby doznające przemocy psychicznej? (Można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź)
1. Kobiety
2. Mężczyźni
3. Małe dzieci do 2 roku życia
4. Dzieci przedszkolne, w wieku 3-5 lat
5. Dzieci szkolne, w wieku od 6 do 13 lat
6. Młodzież szkolna, w wieku od 14 do 18 lat
7. Osoby w wieku dorosłym
8. Osoby starsze
9. Osoby zaburzone psychicznie
10. Osoby niepełnosprawne/ przewlekle chore
11. Osoby pracujące zarówno na stałe, jak i dorywczo
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
67
12. Niepracujący zarobkowo, bezrobotni
13. Nie wiem/ trudno powiedzieć
12. Czy zna Pan/Pani rodziny, w których występuje przemoc ekonomiczna?
1. Nie (Proszę przejść do pytania 14)
2. Tak, znam jedną, dwie takie rodziny
3. Tak, znam pięć takich rodzin
4. Tak, znam do 10 takich rodzin
5. Tak, znam ponad 10 takich rodzin
13. Jakie zna Pana/Pani osoby doznające przemocy ekonomicznej? (Można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź)
1. Kobiety
2. Mężczyźni
3. Małe dzieci do 2 roku życia
4. Dzieci przedszkolne, w wieku 3-5 lat
5. Dzieci szkolne, w wieku od 6 do 13 lat
6. Młodzież szkolna, w wieku od 14 do 18 lat
7. Osoby w wieku dorosłym
8. Osoby starsze
9. Osoby zaburzone psychicznie
10. Osoby niepełnosprawne/ przewlekle chore
11. Osoby pracujące zarówno na stałe, jak i dorywczo
12. Niepracujący zarobkowo, bezrobotni
13. Nie wiem/ trudno powiedzieć
14. Czy zna Pan/Pani rodziny, w których występuje przemoc seksualna?
1. Nie (Proszę przejść do pytania 16)
2. Tak, znam jedną, dwie takie rodziny
3. Tak, znam pięć takich rodzin
4. Tak, znam do 10 takich rodzin
5. Tak, znam ponad 10 takich rodzin
15. Jakie zna Pana/Pani osoby doznające przemocy seksualnej? (Można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź)
1. Kobiety
2. Mężczyźni
3. Małe dzieci do 2 roku życia
4. Dzieci przedszkolne, w wieku 3-5 lat
5. Dzieci szkolne, w wieku od 6 do 13 lat
6. Młodzież szkolna, w wieku od 14 do 18 lat
7. Osoby w wieku dorosłym
8. Osoby starsze
9. Osoby zaburzone psychicznie
10. Osoby niepełnosprawne/ przewlekle chore
11. Osoby pracujące zarówno na stałe, jak i dorywczo
12. Niepracujący zarobkowo, bezrobotni
13. Nie wiem/ trudno powiedzieć
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
68
16. Jak ocenia Pan/Pani skuteczność działań zmierzających do przeciwdziałania przemocy?
Skuteczne/ Raczej / Raczej / Nieskuteczne/ Nie wiem
skuteczne nieskuteczne
1. Działania informacyjno-edukacyjne dot.
zjawiska przemocy (ulotki, broszury, plakaty 1
2. Kampanie społeczne i akcje informacyjne
poświęcone problematyce przemocy 2
3. Szkolenia, narady i konferencje poświęcone
problematyce przemocy 3
4. Programy profilaktyczne dla dzieci i
młodzieży 4
5. Warsztaty dla rodziców zwiększające
umiejętności wychowawcze 5
6. Dodatkowe formy spędzania czasu wolnego
dla dzieci i młodzieży 6
7. Konsultacje psychologiczne 7
8. Konsultacje psychiatryczne 8
9. Konsultacje prawne 9
10. Pomoc socjalna 10
11. Pomoc medyczna 11
12. Pomoc materialna 12
13. Pomoc całodobowa 13
14. Mediacje rodzinne 14
15. Terapia małżeńska 15
16. Telefon zaufania 16
17. Grupa wsparcia/ grupa terapeutyczna dla
osób doznających przemocy 17
18. Programy oddziaływań korekcyjno-
edukacyjnych dla osób stosujących przemoc 18
19. Poddanie się leczeniu odwykowemu 19
20. Zakaz kontaktowania się z osobą
pokrzywdzoną 20
21. Zakaz zbliżania się do osoby pokrzywdzonej 21
22. Opuszczenie lokalu mieszkalnego 22
23. Kara pozbawienia wolności 23
24. Procedura „Niebieskie Karty” 24
25. Dozór kuratora sądowego 25
26. Działania interwencyjne 26
27. Inne/Jakie? 27
17. Jak ocenia Pan/Pani działania prowadzone lokalnie zmierzające do przeciwdziałania przemocy?
1. Bardzo dobrze
2. Dobrze
3. Źle
4. Bardzo źle
5. Trudno powiedzieć
18. Jak ocenia Pan/Pani funkcjonowanie zespołu interdyscyplinarnego?
1. Bardzo dobrze
2. Dobrze
3. Źle
4. Bardzo źle
5. Trudno powiedzieć
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
69
19. Jakie dostrzega Pan/Pani korzyści ze współpracy interdyscyplinarnej zmierzającej do przeciwdziałania przemocy
w rodzinie? (Można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź)
1. Nie dostrzegam żadnych korzyści
2. Bezpośrednia komunikacja i szybki przepływ informacji
3. Poznanie się i nawiązanie kontaktów między przedstawicielami instytucji pomocowych
4. Wzajemne uczenie się, dzielenie się wiedzą i doświadczeniami
5. Lepsza koordynacja działań służb i instytucji
6. Wzajemne wsparcie pomiędzy pracownikami służb i instytucji
7. Lepsza znajomość lokalnej oferty pomocowej
8. Bardziej efektywne wykorzystanie dostępnych możliwości oraz lokalnych zasobów
9. Zwiększenie skuteczności działań pomocowych dla osób doznających przemocy w rodzinie
10. Dostosowanie działań do lokalnych potrzeb, możliwości i uwarunkowań
11. Kompleksowe, wieloaspektowe udzielanie pomocy rodzinie dotkniętej przemocą w rodzinie
12. Zwiększenie bezpieczeństwa osób poszkodowanych
13. Zwiększenie motywacji osób stosujących przemoc w rodzinie do zmiany swoich zachowań
14. Przyspieszenie realizacji działań pomocowych i interwencyjnych
15. Wskazywanie priorytetów i potrzeb finansowania działań
16. Trudno powiedzieć
17. Inne/Jakie?.................................................................................................................. ...............................................
20. Jakie dostrzega Pan/Pani trudności przy współpracy interdyscyplinarnej zmierzającej do przeciwdziałania
przemocy w rodzinie? (Można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź)
1. Nie dostrzegam żadnych trudności
2. Niewystarczająca komunikacja i przepływ informacji między członkami
3. Brak współpracy między członkami
4. Spotkania wymagają pogodzenia obowiązków i ograniczeń czasowych wielu osób
5. Braki w zasobach po stronie instytucji zaangażowanych do pracy w zespole interdyscyplinarnym
6. Brak instrumentów do egzekwowania podjętych wspólnie decyzji, realizacji zaplanowanych działań
7. Trudności w podejmowaniu decyzji zespołowo
8. Trudności w kompletowaniu dokumentacji, utrudnienia biurokratyczne
9. Brak zaangażowania lub nierówne zaangażowanie członków w prace
10. Brak profesjonalnego przygotowania członków do prac w zespole, brak szkoleń
11. Wypalenie zawodowe przedstawicieli realizujących zadania
12. Brak wypracowanych sposobów, procedur i narzędzi pracy/ współpracy
13. Kierowanie się partykularyzmem interesów poszczególnych instytucji
14. Brak kompetentnej koordynacji pracy członków
15. Nierówne traktowanie członków
16. Ograniczenia budżetowe
17. Trudno powiedzieć
18. Inne/Jakie?.................................................................................................................. ...............................................
21. Jakie są według Pana/Pani najmocniejsze strony funkcjonowania zespołu interdyscyplinarnego i grup roboczych?
(Można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź)
1. Sprawna komunikacja i przepływ informacji między członkami
2. Partnerskie relacje we współpracy między przedstawicielami różnych instytucji
3. Zgrane, dobrze znające się, lubiące się osoby
4. Członkowie reprezentują różne instytucje
5. Działania są skoordynowane, ustalone są cele i zasady pracy zespołu
6. Kompetentni, posiadający wiedzę i doświadczenie członkowie
7. Wzajemne wsparcie między członkami podczas prac z indywidualnym przypadkiem
8. Skupienie się na praktycznym rozwiązywaniu problemów
9. Odpowiednia liczba członków
10. Konsekwentne egzekwowanie podjętych wspólnie decyzji
11. Członkowie zajmują decyzyjne stanowiska w swoich instytucjach
12. Poparcie kierownictwa instytucji, których przedstawiciele wchodzą w skład zespołu
13. Współpraca nie tylko na poziomie gminy, ale także z powiatem
14. Trudno powiedzieć
15. Inne/Jakie?......................................................................................................................................... ........................
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie – Puławy 2014
70
22. Jakie są według Pana/Pani najsłabsze strony funkcjonowania zespołu interdyscyplinarnego i grup roboczych?
(Można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź)
1. Brak sprawnej komunikacji i przepływu informacji między członkami
2. Brak wzajemnego wsparcia pomiędzy członkami podczas pracy z indywidualnym przypadkiem
3. Wśród członków brakuje przedstawicieli niektórych instytucji
4. Członkowie nie zajmują decyzyjnych stanowisk w swoich instytucjach
5. Brak poparcia kierownictwa instytucji, których przedstawiciele wchodzą w skład zespołu
6. Niewystarczające kompetencje, wiedza i doświadczenie członków
7. Brak koncentracji na praktycznym rozwiązywaniu problemów
8. Niekonsekwentne egzekwowanie podjętych wspólnie decyzji
9. Nieodpowiednia liczba członków (zbyt mała lub zbyt duża)
10. Autorytarność niektórych członków, dominacja niektórych osób
11. Chaotyczne działania, brak lub nieprzestrzeganie ustalonych celów i zasad pracy
12. Trudno powiedzieć
13. Inne/Jakie?.................................................................................................................. ...............................................
23. Co powinno się zmienić, by działania zmierzające do przeciwdziałania przemocy były bardziej skuteczne? (Można
zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź)
1. Systematyczne podnoszenie kompetencji przedstawicieli służb
2. Lepsza komunikacja i szybszy przepływ informacji między przedstawicielami służb
3. Zwiększenie dostępności różnych form pomocy dla osób doznających przemocy
4. Lepsza koordynacja działań służb i instytucji
5. Lepsza znajomość lokalnej oferty pomocowej
6. Zwiększenie dostępności działań pomocowych dla osób doznających przemocy
7. Zwiększenie skuteczności działań pomocowych dla osób doznających przemocy
8. Zwiększenie dostępności działań pomocowych dla osób stosujących przemoc
9. Zwiększenie skuteczności działań pomocowych dla osób stosujących przemoc
10. Lepsze rozpowszechnienie ofert pomocy dla osób doznających przemocy w rodzinie
11. Lepsze rozpowszechnienie ofert pomocy dla osób stosujących przemoc w rodzinie
12. Dostosowanie działań do lokalnych potrzeb, możliwości i uwarunkowań
13. Zwiększenie bezpieczeństwa osób poszkodowanych
14. Przyspieszenie realizacji działań pomocowych i interwencyjnych
15. Utworzenie przyjaznego pokoju przesłuchań
16. Trudno powiedzieć
17. Inne/Jakie?.................................................................................................................. ...............................................
Miejsce na dodatkowe uwagi i sugestie:
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………….