Definicje zdrowia i choroby , teorie ich powstawania oraz związki z

mikro i makroekonomią

Zofia Słońska

CMKP , 2015

TO JAK ROZUMIEMY CO TO JESTZDROWIE (CHOROBA)WYZNACZANASZ SPOSÓB ZACHOWANIAWOBEC ZDROWIA (CHOROBY)

INSTYTUT KARDIOLOGII

PARADYGMAT BIOMEDYCZNY

NEGATYWNA DEFINICJA ZDROWIA:BRAK CHOROBY, ZABURZEŃ ZDROWOTNYCH

PARADYGMAT SOCJOEKOLOGICZNY

ZDROWIE JAKO ZASÓB JEDNOSTEK, ZBIOROWOŚCI I SPOŁECZEŃSTW

PROFESJONALNEDEFINICJEZDROWIA

LAICKIE DEFINICJEZDROWIA

INSTYTUT KARDIOLOGII

ZDROWIE W PRÓŻNI ZDROWIE JAKO REZERWY

ZDROWIE JAKO RÓWNOWAGA ZDROWIE FUNKCJONALNE

LAICKIE DEFINICJE ZDROWIA

NEGATYWNA DEFINICJA ZDROWIA -ZDROWIE TO BRAK CHOROBY. U PODŁOŻA LEŻY BRAK ŚWIADOMOŚCI WŁASNEGO ORGANIZMU

ZASOBY ORGANICZNO-BIOLOGICZNE,ODPORNOŚCI I WITALNOŚCI, KTÓREMOGĄ SIĘ ZWIĘKSZAĆ LUB ZANIKAĆW ZALEŻNOŚCI OD SPOSOBU ŻYCIACZŁOWIEKA

ZDOLNOŚĆ DO REALIZACJIZADAŃ ŻYCIOWYCH, PEŁNIENIARÓL SPOŁECZNYCH

ZDOLNOŚĆ UTRZYMYWANIA RÓWNOWAGI ŻYCIOWEJ I POCZUCIA, ŻE JEST SIĘ ZDOLNYM DO ROBIENIATEGO CZEGO SIĘ PRAGNIE

Z. SŁOŃSKA – OPRACOWANIE WŁASNE NA PODST. C. Herzlich, H.Sęk

STAN ZDROWIA (HEALTH STATUS)

ZDROWIE : HEALTH: koncepcja biomedyczna WELL-BEING: dobre samopoczucie i zdrowieWELLNESS: optymalny stan zarówno w wymiarze

funkcjonowania w życiu codziennym, jak i odczuwania życiowej satysfakcji, możliwy do osiągnięcia przez człowieka, w danym momencie i warunkach w jakich żyje (Bruhn i in.1977)ZDROWIE FUNKCJONALNE: stan w którymjednostka wykazuje optymalną umiejętnośćefektywnego pełnienia ról i zadań wyznaczonych

jej przez proces socjalizacji (T. Parsons, 1969)

CHOROBA:DISEASE: obiektywna, patologiczna zmiana w organizmie, odpowiada biomedycznej koncepcji chorobyILLNESS: samopoczucie człowieka będące wynikiem indywidualnej interpretacji i sposobu reagowania na symptomy chorobowe . Człowiek uważa się za chorego bo źle się czuje. SICKNESS: stan będący wynikiem uznania człowieka za chorego przez otoczenie społeczne. Człowiek uznany za chorego jest odmiennie traktowany niż osoby uważane za zdrowe.CHOROBA FUNKCJONALNA: odwrotność zdrowia funkcjonalnego

DEFINICJA ZDROWIA ŚOZ

STAN PEŁNEGO DOBROSTANUFIZYCZNEGO, PSYCHICZNEGOI SPOŁECZNEGO

A NIE JEDYNIE

BRAK CHOROBY CZY KALECTWA

INSTYTUT KARDIOLOGII

ZDROWIEFIZYCZNE

PSYCHICZNE

SPOŁECZNE

PRAWIDŁOWE FUNKCJONOWANIEORGANIZMU (ORGANÓW I NARZĄDÓW) ZDOLNOŚĆ LOGICZNEGO

MYŚLENIA;ZDOLNOŚĆ ROZPOZNAWANIA,WYRAŻANIA I KONTROLIUCZUĆ

ZDOLNOŚĆ PEŁNIENIARÓL SPOŁECZNYCH

ZDROWIE JAKO KONTINUUM

ZDROWIE (IDEALNE)

CHOROBA(POWAŻNA)

ŚRODOWISKO

STYL ŻYCIA SŁUŻBA ZDROWIA

GENETYKA

21% 16%

10%53%

POLA ZDROWIA , LALOND M. 1974

Model salutogenezy A. Antonovskyego

Uogólnione zasoby odpornościowe

Poczucie koherencji : zrozumiałość, sterowność , sensowność

DOSTĘP DO PODSTAWOWYCH ZASOBÓWSzansa na prozdrowotne zachowania pojawia się wówczas gdy w zasięgu jednostek, grup i zbiorowości społecznych znajdują się zasoby, takie jak pożywienie, ubranie, mieszkanie, wykształcenie czy świadczenia zdrowotne

Podstawowym wrogiem równości szans w dostępie do zasobów są NIERÓWNOŚCI SPOŁECZNE

ROZWIĄZANIEM WSPÓŁPRACA MIĘDZYSEKTOROWA

ŻRÓDŁO: Z. SŁOŃSKA, 2004

STATUS SPOŁECZNO-EKONOMICZNY A ZDROWIE

RÓŻNICUJE SZANSE NA DOSTĘP DO OPIEKI ZDROWOTNEJA TAKŻE SZANSE NA JEJ WYSOKĄ JAKOŚĆ

RÓŻNICUJE SZANSE NA NEGATYWNE ZDARZENIA ŻYCIOWE

RÓŻNICUJE STOPIEŃ POSIADANYCHZASOBÓW SPOŁECZNYCH IPSYCHOLOGICZNYCH

RÓŻNICUJE SZANSE NA PROZDROWOTNY STYL ŻYCIA

RÓŻNICUJE SZANSE NARAŻENIANA CZYNNIKI RYZYKA

RÓŻNICUJE SZANSE NARAŻENIANA ZACHOROWANIE I ZGON

ŻRÓDŁO: A. SŁOŃSKA OPR. WŁASNE

Relacje między środowiskiem społecznym a zdrowiem

ETYKIETOWANIE STEREOTYPYTABUWSPARCIE SPOŁECZNEMARGINALIZACJAWYKLUCZENIE

CZYNNIKI PROWADZĄCE DO MARGINALIZACJI LUB WYKLUCZENIA SPOŁECZNEGO

BEZROBOCIE,

UBÓSTWO

NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ

UZALEŻNIENIA

CHOROBY STYGMATYZUJĄCE

Źródło: Dane GUS,2009

Prognoza ludności Polski (w milionach)

Prognozowana liczba urodzeń (w tys.)

Źródło: Dane GUS,2009

POLSKA

% POPULACJI W WIEKU 0-14

EU

Źródło: European HFA Database, 2014

EU

POLSKA

% POPULACJI W WIEKU 65+

Źródło: European HFA Database, 2014

Przeciętne trwanie życia (w latach)

Źródło: Dane GUS,2009

Źródło: Dane GUS,2009

Prognoza ludności Polski w wieku 80 lat i więcej (w procentach )