Dany jest ciąg n-elementowy. Elementy tego ciągu są różne. Wskaż największy element ciągu.

Start

Podaj n, a

max := a

Pisz max

Stop

l = n

Nie

l := l + 1

Tak

l := 1

a > max

Podaj a

NieTak

1

2

Tablice

Tablicą nazywamy złożoną strukturę danych, która zawiera zbiór elementów tego samego typu.Rodzaje tablic:

– jednowymiarowe,– wielowymiarowe.

5 11 8 3 21 2 3 4 5

t[1] t[2] t[i]

3

Tablice (wpisywanie i wypisywanie)

Start

i > k

Nie

i := 1

Podaj a

t[i] := a

i := i + 1

Tak

Stop

Start

i > k

Nie

i := 1

Pisz t[i]

i := i + 1

Tak

Stop

4

Tablice

Start

i > k

Nie

Suma := 0

k = 3

Suma := Suma + t[i]

i := i + 1

Tak

Stop

i := 1

Średnia := Suma / k

Pisz Średnia

Obliczenie średniej z elementów tablicy

5

Tablice wielowymiarowe

3

2

1

4321

3219

-6957

01162wiersze

kolumny

Tablica o 3 wierszach i 4 kolumnach

6

Tablice

• dostęp do elementów tablicy uzyskujemy poprzez podanie nazwy tablicy, a w nawiasach kwadratowych wartości indeksu (numeru żądanego elementu),

• jeżeli tablicę nazwiemy t, to zapis t[3,4] będzie oznaczał element w trzecim wierszu i czwartej kolumnie, czyli element o wartości równej 3,t[1,1]=2t[1,2]=6

tablica

Wpisywanie do tablicy wielowymiarowejStart

i > k

i := 1

Tak

Stop

Nie

j > k

j := 1

Tak

i := i + 1

Podaj a

t[i,j] := a

j := j + 1

Nie

7

TabliceStart

i > m

i := 1

Tak

Stop

Nie

j > n

j := 1

Tak

i := i + 1

Nie

Max = t[1,1]W = 1K = 1

Pisz Max, W, K

t[i,j] > Max Tak

Max = t[i,j]W = iK = j

Nie

j := j + 1

Znalezienie elementu maksymalnego w tablicy o wymiarach m x n

8

Języki programowania

9

10

Od problemu do programu

Problem

Algorytm

Program

11

Język programowania

• zbiór instrukcji oraz zasad składni, dzięki którym powstaje kod źródłowy programu,

• każdy język programowania określa pewną notację, służącą do zapisywania tekstu programu,

• służy do przedstawiania algorytmów w postaci programów komputerowych,

• jest językiem formalnym (podlega jednoznacznym regułom –sens zdania nie może zależeć od interpretacji lub kontekstu),

• postać instrukcji musi być bardzo precyzyjna – zgodna z zasadami składni (nie może zabraknąć żadnego znaku, instrukcje musza być napisane poprawnie),

• kolejność zapisywania instrukcji musi odpowiadać kolejności operacji realizujących dany algorytm,

12

Klasyfikacja języków programowania

Rodzaj podziału Opis Przykład

poziom wykonania programu

wysokiego poziomuPascal, C, Java, Visual Basic, SQL i inne

niskiego poziomu (poziom

maszynowy)Assemblery i Cg

sposób wykonaniainterpretowane

Basic, JavaScript, PHP, LOGO

kompilowane Pascal, C, C++, Java

13

Klasyfikacja języków programowaniaRodzaj Opis Przykład

zastosowanie

tworzenie aplikacji internetowych

Java, JavaScript, PHP

dostęp do baz danych SQL

obliczenia matematyczne

Fortran

programowanie sztucznej inteligencji

LISP, Prolog

model programowania

liniowe BASIC, Fortran

strukturalne Pascal, C

zdarzeniowe Visual Basic

obiektowe C++, Object Pascal, Java

14

Klasyfikacja języków ze względu na modele programowania

• programowanie liniowe – program jest ciągiem instrukcji, nie wyróżnia się bloków strukturalnych, np. zawierających instrukcje warunkowe, nie wyodrębnia się procedur czy funkcji,

• programowanie strukturalne – program ma określoną strukturę, w której można wyodrębnić deklaracje, definicje oraz bloki instrukcji,

• programowanie obiektowe – program to zbiór obiektów, z których każdy posiada określone właściwości i metody, służy do realizacji złożonych projektów;

• programowanie zdarzeniowe – program to zbiór obiektów, ale kolejność wykonywania instrukcji zależy od faktu zaistnienia określonych zdarzeń (np. naciśnięcie przycisku myszy, wprowadzenie danej, upływ określonego czasu),

Kilka zasad programowania1. Stosuj zrozumiałe nazwy zmiennych (np. dla obliczenia sumy –

suma lub S, dla podatku – podatek).2. Pewne nazwy zarezerwuj dla zmiennych używanych

wielokrotnie, np. sterujących pętlami – i, j; ilość elementów w zbiorze n, m.

3. Sporządź listę używanych zmiennych.4. Dziel program na moduły realizujące mniejsze fragmenty

zadania.5. Dbaj o przejrzystość tekstu programu i zachowuj czytelność

jego struktury (np. każda instrukcja w nowym wierszu, stosowanie wcięć instrukcji, komentarze).

6. Unikaj stosowania instrukcji skoku.7. Pisz programy odporne na błędy użytkowników! Zabezpiecz

przed wprowadzaniem błędnych danych i błędem typu zmiennych (wyświetl odpowiedni komunikat, unikaj zawieszania się lub przerwania pracy programu).

15

16

Struktura programu

• nagłówek – tutaj podajemy nazwę programu,

• blok główny:– cześć deklaracyjna (tutaj „zapowiadamy” jakie

zmienne czy stałe będą używane w programie),– część wykonawcza.

17

Etapy programowania

1. Implementacja algorytmu – zapisanie algorytmu w postaci ciągu instrukcji języka programowania wysokiego poziomu – powstaje kod źródłowy.

2. Kompilacja programu – tłumaczenie programu źródłowego na kod maszynowy (translacja – przetłumaczenie na język niskiego poziomu rozumiany przez procesor).

3. Uruchomienie i wykonanie programu.4. Testowanie programu – prześledzenie działania dla

kilku różnych wartości zmiennych.

18

Problemy z błędami kompilacji i wykonania

• błędy kompilacji – wykrywane w czasie kompilacji, np. błędnie zapisane słowo kluczowe, zła postać instrukcji,

• błędy wykonania – np. dzielenie przez zero, brak wolnej pamięci, brak dostępu do pliku,

• błędy logiczne – np. zapętlenie programu, nieokreślone wartości zmiennych (program nie robi tego, czego się od niego oczekuje). Błędy te nie są wykrywane podczas kompilacji.

Visual Basicfor Applications

19

20

Dlaczego VBA?

• język wbudowany jest w pakiet MS Office (każda aplikacja wchodząca w skład pakietu ma zintegrowane środowisko tworzenia aplikacji, czyli edytor VB),

• język programowania (Visual Basic) jest stosunkowo łatwy i ma długie tradycje,

• można wykorzystywać go również do innych zadań, np. skrypty Windows, strony internetowe (VBS),

21

Makropolecenie (makro)

• proste programy przechowujące serię poleceń zarejestrowanych przez użytkownika za pomocą rejestratora makr lub wpisanych ręcznie.

Planowanie makra:• co chcemy zautomatyzować (cel procedury, kolejne

kroki),• zaplanowanie wykonywanych czynności (nie można

pominąć żadnego kroku).

22

Edytor VBA – środowisko programistyczne

W celu przejścia do okna Edytora VBA można wybrać jedną z czynności:

• wybrać polecenie: Narzędzia Makro Edytor Visual Basic,

• wybrać kombinację klawiszy Alt + F11,• wybrać polecenie: Narzędzia Makro Makra,

zaznaczyć dane makro i kliknąć przycisk Edycja,• na bieżącym arkuszu wybrać menu podręczne i

polecenie Wyświetl kod programu.

23

Okno Edytora VBA

Korzystając z narzędzi okna można:• przeglądać i edytować kod procedur,• pisać własne procedury VBA,• projektować formularze,• przeglądać i modyfikować właściwości

obiektów,• testować procedury i wyszukiwać błędy.

24

okno Eksploratora projektów

okno Właściwości

okno Kodu

25

Okno Eksploratora projektów

• wyświetla hierarchiczną listę aktualnie otwartych projektów oraz zawartych w nich elementów,

• elementami projektu są:– arkusze,– wykresy,– ThisWorkbook – odwołanie do skoroszytu, w

którym jest przechowywany dany projekt,– moduły– klasy – specjalne rodzaje modułów, które

pozwalają na definiowanie własnych obiektów,– formularze, odwołania do innych projektów.

służy do zarządzania projektami i poruszania się między nimi,

okno można uruchomić na trzy sposoby: z menu View wybierając polecenie

Project Explorer, kombinacją klawiszy Ctrl + R, klikając na pasku narzędzi

odpowiedni przycisk (Project Explorer).

26

Okno Właściwości

• zawiera listę wszystkich właściwości dostępnych dla zaznaczonego obiektu oraz ich aktualne ustawienia,

• właściwość obiektu można ustawić lub czytać (niektóre właściwości są tylko do odczytu).

27

Okno Kodu (programu)

• służy do wpisywania, przeglądania lub edycji kodu programu,

• okno można uruchomić:– z okna Eksploratora projektów

(przycisk Pokaż kod),– z menu View wybierając Code,– z klawiatury naciskając klawisz F7.

28

Pasek narzędzi Edycja (Edit)• zawiera kilka narzędzi ułatwiających wpisywanie i formatowanie

kodu programu

lista właściwości

szybkie informacje

informacje o parametrze

wcięcia

oznacz blok jako komentarz

usuń oznaczenie komentarza

29

Okno Przeglądarka obiektów (Object Browser)

Okno zawiera klasy, metody, właściwości, zdarzenia i stałe dostępne z bibliotek obiektów i procedur w projekcie. Można go używać do znajdowania i używania obiektów stworzonych w projekcie, a także obiektów z innych aplikacji.

Wywołanie okna: z klawiatury – klawisz F2, z menu View poleceniem Object Browser, z paska narzędzi.

30

Okno Instrukcji bezpośrednich (Immediate)

• do okna można wpisać lub wkleić linię kodu i uruchomić ją przez przyciśnięcie klawisza Enter,

• jeśli instrukcję poprzedzimy znakiem zapytania (?) lub słowem print, to po wybraniu klawisza Enter w nowej linii pojawi się odpowiedź,

• można skopiować i wkleić kod z okna Immediate do okna kodu, ale nie można zapisać kodu w oknie Immediate,

31

Okno Instrukcji bezpośrednich (Immediate)

• do okna można wpisać lub wkleić linię kodu i uruchomić ją przez przyciśnięcie klawisza Enter,

• jeśli instrukcję poprzedzimy znakiem zapytania (?) lub słowem print, to po wybraniu klawisza Enter w nowej linii pojawi się odpowiedź,

• można skopiować i wkleić kod z okna Immediate do okna kodu, ale nie można zapisać kodu w oknie Immediate,

32

Okno Instrukcji bezpośrednich

Okna Instrukcji bezpośrednich (Immediate) używa się do:• testowania problematycznego lub nowo wprowadzonego kodu, • kwestionowania lub zmiany wartości zmiennych podczas

działania aplikacji; gdy wykonanie programu jest zatrzymane, można przypisywać nowe wartości zmiennym,

• kwestionowania lub zmiany wartości właściwości podczas działania programu,

• wywoływania procedur z kodu programu,• przeglądania debuggingu kodu podczas wykonywania programu,okno Immediate może być przeciągane i ustawiane na całym

ekranie, chyba że jest ustawione jako okno zakotwiczone (w opcjach zakładki Docking okienka dialogowego Options)

Wywołanie okna Instrukcji bezpośrednich: z menu View wybierając polecenie Immediate Window, z klawiatury – kombinacją klawiszy Ctrl + G.

33

Rejestracja makropolecenia

Zadanie – zarejestruj makro zmieniające kolor siatki arkusza na zielony.

Postępowanie:1. Sprawdzamy, przed zarejestrowaniem makra,

czy potrafimy wykonać zadanie.2. Rejestrujemy makro.3. Odtwarzamy makro.

34

Rejestracja makra - kroki1. Wywołanie rejestratora

Narzędzia Makro Zarejestruj nowe makro…2. Ustalenie właściwości makra

3. Rejestracja makra

4. Zakończenie makra

zatrzymaj rejestrowanieGdzie przechowywać makro?• Skoroszyt makr osobistych – makro przechowywane w tym miejscu dostępne będzie w

każdej chwili (dla każdego skoroszytu)• Nowy skoroszyt – Excel utworzy nowy skoroszyt i umieści w nim tworzone makro• Ten skoroszyt – makro zostanie zarejestrowane w skoroszycie, który jest w danej chwili

aktywny

1. wywołanie okna Opcje

3. zatwierdzenie zmiany koloru siatki przez naciśnięcie OK

2. zmiana koloru siatki

Pasek narzędzi z przyciskiem pozwalającym na zatrzymanie makra

35

Odtwarzanie makra

Sposoby odtwarzania makra:• w programie (tutaj Excel) w oknie Makr,• przypisanie do przycisku na pasku narzędzi,• przypisanie makra jako nowego polecenia

menu,• uruchamianie poprzez naciśnięcie ustalonej

wcześniej kombinacji klawiszy,• uruchomienie procedury z okna Visual Basic.

36

Uruchamianie makra z okna Makro

Aby wywołać okno Makro można:- wybrać polecenie: Narzędzia Makro Makra…,- nacisnąć kombinację klawiszy: Alt + F8.Następnie w oknie Makro:

1. zaznacz makro do uruchomienia 2. kliknij ten przycisk