Dane środowiskowe2020

| 3

Spis treści

Przedmowa ...................................................... 3Użytkowanie terenów w Saksonii ..................... 4Ekonomia środowiska ...................................... 5Rozwój warunków klimatycznych w Saksonii ... 6Początek kwitnienia roślin sadowniczych ........ 8Rozwój emisji CO2 ............................................ 9Emisje substancji zanieczyszczających powietrze ....................................................... 10

Substancje zanieczyszczające powietrze - imisje ........................................... 11Drobny pył ...................................................... 12Tereny rolnicze o wysokich walorach przyrodniczych ............................................... 13Siedliska fauny i flory gatunków i biotopów w Saksonii ....................................... 14Rodziny pszczele w Saksonii ......................... 16

Stan lasu ........................................................ 17Azotan w wodach gruntowych ........................ 18Zużycie wody ................................................. 19Oczyszczone skażone powierzchnie gruntu ............................................................. 20Odpady komunalne ........................................ 21Geotermia ...................................................... 22

Przedmowa

Pojawiające się roczne dane środowiskowe do-starczają informacji w kwestii najważniejszych w Saksonii tematów doty-czących środowiska, ta-kich jak ochrona klimatu, gleba, powietrze, przyro-

da, jak również gospodarka o obiegu zamkniętym i ekonomia środowiska. W wielu obszarach ochro-ny środowiska opisanych w niniejszej broszurze należy odnotować pozytywne zmiany. Istnieją jednak również aktualne wyzwania, które stoją bezpośrednio przed nami, takie jak dostosowanie do zmian klimatycznych lub też zachowanie róż-norodności biologicznej, które widoczne są na podstawie danych środowiskowych.Utrzymujący się wzrost średnich temperatur, zmiany opadów i nasilające się zjawiska ekstre-

malne są wyraźnymi oznakami zmian klimatycz-nych w Wolnym Kraju Saksonii. Związane z tym zmiany mają daleko idące konsekwencje dla środowiska, społeczeństwa i gospodarki.Informacje uzyskiwane przy pomocy danych śro-dowiskowych i ukierunkowany transfer wiedzy są istotnymi warunkami tego, aby podjęte środki w zakresie ochrony klimatu i dostosowania do zmian klimatycznych odniosły sukces.Do osiągnięcia celów klimatycznych niezbędny jest rozwój energii odnawialnych. W ciepłownic-twie coraz ważniejszą rolę odgrywać może ener-gia geotermalna.W ostatnich latach burze, śniegołomy i susze w lasach doprowadziły do ekstremalnie wysokiego poziomu zniszczenia drewna. To spowodowało klęskę wskutek występowania kornika drukarza o nieznanych dotychczas rozmiarach w historii lasu. W efekcie tego stan lasu wyraźnie się po-gorszył i obniżył się do poziomu procentowo zbliżonego do początku lat 90. - przy czym na-

stąpiło to z powodu innego zespołu przyczyn.Utrzymanie różnorodności gatunkowej jest obec-nie jednym z największych wyzwań Wolnego Kraju Saksonia. Poprzez wyznaczenie obszarów chronionych, ekologiczne przekształcanie lasów i zrównoważone, przyjazne środowisku rolnictwo można ustabilizować i odtworzyć zagrożone ga-tunki. Jestem przekonany, że zaangażowanie obywatelskie i polityka ustanawiania ram mogą dalej stabilizować osiągnięty już dobry stan śro-dowiska i skutecznie sprostać wyzwaniom eko-logicznym naszych czasów.Aktualne i dalsze informacje na temat środowiska dostępne są w Internecie pod adresem:www.umwelt.sachsen.de.

Wolfram GüntherSaksoński minister ds. energii, ochrony klimatu, środowiska i rolnictwa

4 | | 5

Użytkowanie terenów w Saksonii

Zmiany w użytkowaniu terenów w Wolnym Kraju Saksonii są dynamiczne. Przedstawiono infor-macje procentowe dotyczące głównych rodza-jów użytkowania terenów w 2018 r. Największy udział mają tereny rolnicze przy udziale po-wierzchniowym wynoszącym 54 %. Tak jak mia-ło to miejsce dotychczas, ich udział maleje na korzyść nowego sposobu użytkowania w formie obszarów osadniczych i komunikacyjnych, które stanowią obecnie prawie 14 %. Wolne Państwo Saksonia dąży do ograniczenia tego nowego sposobu użytkowania terenów.

Użytkowanie terenów w Saksonii

Źródło: Krajowy Urząd Statystyczny Wolnego Kraju Saksonia

Tereny rolniczeLasy i inne obszary roślinnościOsiedlaRuchZasoby wodne

54 %

2 %4 %

10 %

30 %

Całkowita powierzchnia

Saksonii 1 844 996 ha

Ekonomia środowiska

Ekonomia środowiska stała się w ostatnich la-tach integralną częścią całej gospodarki Sak-sonii. Obecnie zatrudnionych jest tam ponad 17 000 osób. W większości obszarów ekonomii środowiska można zaobserwować trwale pozy-tywne trendy pod kątem obrotów i zatrudnienia. Wyjątek stanowiły lata 2012, 2013 i 2017. W tych latach następowały spadki w zakresie ochrony klimatu. W ostatnich latach obroty wzrosły przede wszystkim w zakresie zwalcza-nia hałasu i utrzymania czystości powietrza.

Obroty i zatrudnieni na rzecz ochrony środowiska w Saksonii4.000

3.500

3.000

2.500

2.000

1.500

1.000

500

0

Obr

oty

w m

ln E

UR

2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

20.000

18.000

16.000

14.000

12.000

10.000

8.000

6.000

4.000

Zatr

udni

eni

Źródło: Krajowy Urząd Statystyczny Wolnego Kraju Saksonia

Ochrona klimatu

Utrzymanie czystości powietrza

Zwalczanie hałasu

Ochrona gatunkowa i krajobrazowa

Ochrona i rekultywacja gleby, wód gruntowych i powierzchniowych

Gospodarka ściekowa

Gospodarka odpadami

Różne obszary środowiska

Zatrudnieni na rzecz ochrony środowiska

12.304 12.219

14.16414.756

16.811 16.932 17.170

11.853

6 | | 7

Średnia roczna temperatura w Saksonii, 1881 – 2019(jedenastoletnia średnia krocząca)

Opady w I okresie wegetacji (kwiecień do czerwca) w Saksonii, 1881 – 2019 (jedenastoletnia średnia krocząca)

Tem

pera

tura

pow

ietr

za w

° C

11

10

9

8

7

6

5

Opa

dy w

mm

350

300

250

200

150

100

50

Rozwój warunków klimatycznych w Saksonii

Grafiki przedstawiają średnie roczne wartości temperatury powietrza i sumy opadów atmosfe-rycznych w I okresie wegetacji (kwiecień - czer-wiec) w Wolnym Kraju Związkowym Saksonii w okresie od 1881 do 2019 r. Jedenastoletnia śred-nia krocząca zapewnia lepszą prezentację dłu-goterminowego rozwoju, ponieważ jest bardziej niezależna od poszczególnych lat.

Odpowiednie przedstawienie zmian klimatycz-nych jest możliwe dzięki zmianom temperatury powietrza w czasie. Wyższe temperatury prowa-dzą m. in. do przedłużenia okresów wegetacyj-nych i towarzyszą im ekstremalne warunki po-godowe (np. upały, susza) i związane z nimi

zagrożenia. Od 1971 r. każda dekada była cie-plejsza niż poprzednia, a od końca lat 80-tych i początku lat 90-tych w Saksonii występowało nagromadzenie najcieplejszych lat. Rok 2019 był najcieplejszym rokiem od czasu rozpoczęcia zapisów danych w 1881 roku.

Występowanie opadów w stosunku do tempera-tury w czasie i przestrzeni jest bardzo niejedno-rodne. Zmniejszenie ilości opadów w I okresie wegetacji spowalnia proces wzrostu roślin i zwiększa ryzyko nieurodzaju. Przede wszystkim w połączeniu ze wzrostem temperatur wpływa to coraz bardziej negatywnie m. in. na rolnictwo. Każda dekada od 1971 r. była bardziej sucha niż

poprzednia. Saksońscy rolnicy mogą dostoso-wać się do zmieniających się warunków dzięki udoskonalonej gospodarce wodnej. Działania obejmują środki począwszy od wyboru odmiany i gatunku owoców, poprzez dostosowane meto-dy uprawy roli i nawożenie, aż po nawadnianie określonych upraw i płodozmianów.

Źródło: Saksoński krajowy urząd ds. środowiska, rolnictwa i geologii, Niemiecka służba pogodowa ([niem.:] DWD),

Temperatura Opady

1881

1891

1901

1911

1921

1931

1941

1951

1961

1971

1981

1991

2001

2011

1881

1891

1901

1911

1921

1931

1941

1951

1961

1971

1981

1991

2001

2011

8 | | 9

Początek kwitnienia roślin sadowniczych

Początek kwitnienia roślin sadowniczych wyzna-cza dzień, w którym około 10 % kwiatów jest otwar-tych. Dla wybranej tutaj grafiki średnia jest oblicza-na ze wszystkich wziętych pod uwagę odmian. Wraz z początkiem kwitnienia rozpoczyna się roz-wój owoców, a wraz z nim decydująca dla uprawy owoców faza wegetacji. Początek kwitnienia jest również oznaką zmian klimatycznych. Przedsta-wione tutaj dane urzędu LfULG wskazują na słabą tendencję do wcześniejszego początku kwitnienia, a tym samym do dłuższego okresu wegetacji. Po-prawia to ogólne możliwości uprawy roślin o du-żym zapotrzebowaniu na ciepło, przy jednocze-snym ryzyku szkód spowodowanych przez wiosenne przymrozki.

Średni początek kwitnienia jabłoni w Dresden-Pillnitz 1992 do 2020

Źródło: Saksoński krajowy urząd ds. środowiska, rolnictwa i geologii

15. maj

10. maj

5. maj

30. kwiecień

25. kwiecień

20. kwiecień

15. kwiecień

10. kwiecień

5. kwiecień

31. marzec

26. marzec

1101009080706050403020100

Dat

a 10

% o

twar

tych

kw

iató

w (ś

redn

ia o

dmia

ny)

Em

isje

C0 2 w

mili

onac

h to

n

1992

1998

2004

2010

2017

1993

1999

2005

2011

2018

1994

2000

2006

2012

2019

1995

2001

2007

2013

2020

1996

2002

2008

2014

1997

2003

2009

2016

2015

1990

1996

2002

2008

2015

1991

1997

2003

2009

2016

1992

1998

2004

2010

1993

1999

2005

2011

1994

2000

2006

2012

1995

2001

2007

2014

2013

Rozwój emisji CO2

Emisje dwutlenku węgla stanowią ponad 90 % wszystkich antropogenicznych gazów cieplar-nianych, które przyspieszają zmiany klimatycz-ne poprzez ich akumulację w atmosferze. Na-dal głównymi sprawcami są duże instalacje spalania (duże zakłady przemysłowe wytwa-rzające energię elektryczną i ciepło). Spadek w latach 90. był możliwy był w związku z za-mknięciem wielu obiektów. Powodem wzrostu na początku pierwszej dekady XXI w. są nowe bloki energetyczne. Od 2002 r. emisje dwutlen-ku węgla utrzymują się na stabilnym poziomie.

Rozwój emisji CO2 w Saksonii 1990 do 2016

Źródło: Saksoński krajowy urząd ds. środowiska, rolnictwa i geologii

Duże instalacje spalania (GFA)

Przemysł (bez GFA) Małe instalacje spalania

Ruch Oczyszczanie ścieków,

kompostowanie, rolnictwo

10 | | 11Źródło: Saksoński krajowy urząd ds. środowiska, rolnictwa i geologii

Substancje zanieczyszczające powietrze - imisje

Aby ocenić jakość powietrza, pomiary wykonu-je się w lokalizacjach o różnym stopniu zaniec-zyszczenia. Grafika przedstawia przykład za-nieczyszczenia dwutlenkiem azotu (N02) w aglomeracji Drezna. Najwyższe stężenia wystę-pują - w zależności od natężenia ruchu - w punktach pomiarowych znajdujących się blisko ruchu. Na tle miejskim - z dala od głównych dróg - stężenie N02 spada. Poziom zanieczy-szczenia jest najniższy na peryferiach i na tere-nach wiejskich. Ogólnie zanieczyszczenia w ciągu ostatnich 15 lat stopniowo malały.

Emisje substancji zanieczyszczają-cych powietrze

Substancje zanieczyszczające powietrze mogą wywołać szereg negatywnych konsekwencji dla człowieka i środowiska. W latach 1990-2016 emisje substancji zanieczyszczających powie-trze w Wolnym Kraju Saksonii zostały znacznie zredukowane. Wynika to przede wszystkim z restrukturyzacji gospodarczej we wschodnich Niemczech w latach 90. W ostatnich latach nie można już stwierdzić żadnych istotnych efektów redukcji. Emisje amoniaku i tlenków azotu są nadal na wysokim poziomie.

Imisje substancji zanieczyszczających powietrze w SaksoniiEmisje substancji zanieczyszczających powietrze w Saksonii

Śre

dnia

war

tość

rocz

na N

0 2 w µ

g/m

3

Wsk

aźni

k (r

ok 1

990

=100

)

70

60

50

40

30

20

10

0

100 %

90 %

80 %

70 %

60 %

50 %

40 %

30 %

20 %

10 %

0 %2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

Punkt pomiarowy zlokalizowany blisko ruchu drogowego Drezno-BergstraßePunkt pomiarowy zlokalizowany blisko ruchu drogowego Drezno-Północ

Tlenek węgla (CO)

Tlenki azotu (NOx)

LZO*

Całkowity pył

* Lotne związki organiczne bez metanu

Amoniak (NH3)

Dwutlenek siarki (SO2)

Źródło: Saksoński krajowy urząd ds. środowiska, rolnictwa i geologii, rejestr emisji19

90

1996

2002

2008

2015

1991

1997

2003

2009

2016

1992

1998

2004

2010

1993

1999

2005

2011

1994

2000

2006

2012

1995

2001

2007

2014

2013

Tło miejskie

Peryferia

Roczna wartość graniczna NO2: 40 µg/m3

12 | | 13

Drobny pył

Najważniejszymi źródłami drobnego pyłu są procesy spalania i ruch drogowy. Ponieważ drobne cząsteczki pyłu w atmosferze mogą być przenoszone na duże odległości, mierzone stę-żenia są spowodowane nie tylko przez źródła zlokalizowane w Saksonii. Warunki meteorolo-giczne silnie wpływają na stężenia drobnych pyłów, a także są przyczyną wahań pomiędzy poszczególnymi latami. Dane o średnich rocz-nych wartościach dla określonych obszarów wskazują na stopniowy, niewielki spadek stężeń od 2000 r.

Dro

bny

pył -

PM

10 w

µg/

m3

40

35

30

25

20

15

10

Średnie roczne wartości stężenia PM10 w Saksonii dla określonych obszarów

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

Źródło: Saksoński krajowy urząd ds. środowiska, rolnictwa i geologii

Punkty pomiarowe zlokalizowane blisko ruchu drogowego

Tło miejskie

Tereny rolnicze o wysokich walorach przyrodniczych

W krajobrazie rolniczym szczególne znaczenie dla różnorodności biologicznej mają naturalne elementy krajobrazu i obszary użytkowane eks-tensywnie. Wskaźnik równoważy udział terenów rolniczych o wysokiej wartości przyrodniczej (High Nature Value = HNV) w całkowitej po-wierzchni terenów rolniczych. Długofalowa ewi-dencja może pokazać wpływ fundamentalnych zmian w użytkowaniu i strukturze krajobrazu (np. poprzez intensyfikację) na różnorodność biolo-giczną. Udział dla Saksonii już w 2009 r. wynosił ok. 12 %, co stanowiło wartość poniżej wartości docelowej 19 % określonej dla Niemiec na 2015 r. Od 2009 do 2013 r. ponownie znacznie spadł o ok. 1/3 do poziomu poniżej 9 %. Wychodząc od tego niskiego poziomu, od 2013 roku obserwuje się ponownie niewielki trend wzrostowy.

Tereny rolnicze o wysokich walorach przyrodniczych

Udz

iał w

%

14

12

10

8

6

4

2

0

Źródło: Saksoński krajowy urząd ds. środowiska, rolnictwa i geologii

Udział terenów rolniczych o wyjątkowo wysokiej wartości przyrodniczej ([niem.:] HNV I) Udział terenów rolniczych o wysokiej wartości przyrodniczej ([niem.:] HNV II) Udział terenów rolniczych o średniej wartości przyrodniczej ([niem.:] HNV III)

2009 2011 2013 2015 2017 2019

Ruch / hot spoty Obszary wiejskie

14 | | 15

Stan zachowania 47 typów biotopów siedlisk fauny i flory w Saksonii

Stan zachowania 92 grup gatunków siedlisk fauny i flory w Saksonii

Siedliska fauny i flory gatunków i biotopów w Saksonii

Po okresach sprawozdawczych 2001-2006 i 2007-2012 Wolne Państwo Saksonia w 2019 r. było w stanie uzupełnić pojawiający się co sześć lat raport z lat 2013-2018 o informacje o stanie siedlisk fauny i flory gatunków i biotopów.

W porównaniu do lat 2001-2006 ostatnie dwa raporty zawierały dane z ogólnokrajowego mo-nitoringu. Z tego powodu mogą one być ze sobą bezpośrednio porównywane.

W porównaniu z okresem sprawozdawczym 2007-2012 liczba niewystarczających i słabo oce-nianych typów biotopów nieznacznie wzrosła,

podczas gdy zmniejszyła się liczba biotopów kla-syfikowanych jako dobre. Zmiana w saksońskich grupach gatunków siedlisk fauny i flory wykazuje podobny wzór, chociaż liczba gatunków sklasyfi-kowanych jako korzystne poprawiła się.

Na płaszczyźnie federalnej saksońskie typy bio-topów przy około 15 % niekorzystnych ocen można obecnie ocenić jako ponadprzeciętnie dobre, podczas gdy gatunki są stosunkowo średnie.

Pomimo dobrej oceny w porównaniu ogólnokra-jowym, około dwie trzecie wszystkich gatunków

i typów biotopów w Saksonii nadal znajdują się w niekorzystnym lub w złym stanie. Jednak dzię-ki projektom ochrony przyrody i ścisłej współ-pracy ze stowarzyszeniami i wolontariuszami podejmowane są działania, które mogą zapew-nić ochronę i zachowanie saksońskich obszarów siedlisk fauny i flory.

Źródło: Saksoński krajowy urząd ds. środowiska, rolnictwa i geologii

Korzystny Niekorzystny, niewystarczający Niekorzystny, zły Nieznany

2007 – 2012 2007 – 2012

15

23

63

13

27

7

0

24

38

1812

26

38

19

9

2013 – 2018 2013 – 2018

16 | | 17

Stan lasu

Odsetek drzew wyraźnie uszkodzonych w stosunku do drzew, z których pobierano próbki w trakcie ba-dań w trakcie zbierania danych na temat stanu lasu jest ważnym wskaźnikiem oceny żywotności lasów. Wskaźnik ten zmniejszył się w latach 1991-2003 przede wszystkim z powodu spadku emisji dwutlen-ku siarki. Od tego czasu wahania wartości spowo-dowane są bardziej warunkami pogodowymi i szko-dliwymi czynnikami biotycznymi. Nadal znajdują się one na zbyt wysokim poziomie. W 2018 i 2019 r. ekstremalne warunki pogodowe, takie jak burze i poważne susze, będące skutkiem zmian klimatycz-nych, a także wynikający z tego masowy wzrost liczby szkodliwych organizmów, takich jak kornik drukarz, doprowadziły do bardzo gwałtownego wzrostu odsetka poważnie uszkodzonych drzew z 16 procent w 2017 r. do 30 procent w roku 2019.

Stan lasu

Źródło: Saksońskie Ministerstwo ds. Energii, Ochrony Klimatu, Środowiska i Rolnictwa, Raporty o stanie lasów Saksonii; przedsiębiorstwo państwowe Staatsbetrieb Sachsenforst - SBS

35

30

25

20

15

10

5

0

Udz

iał w

%

Odsetek wyraźnie uszkodzonych drzew na poziomie 2 lub wyższym

1992

1991

1998

2004

2010

2017

1993

1999

2005

2011

2018

1994

2000

2006

2012

2019

1995

2001

2007

2013

1996

2002

2008

2014

1997

2003

2009

2016

2015

Źródło: Saksoński fundusz ds. chorób

Rodziny pszczele w Saksonii

W ostatnich latach można zaobserwować stały wzrost liczby rodzin pszczelich utrzymywanych w Saksonii. W 2019 roku w Saksońskim fundu-szu ds. chorób zwierząt zarejestrowano 7 481 pszczelarzy i 58 367 rodzin pszczelich. Pozy-tywny rozwój wynika przede wszystkim z pozy-skiwania nowych pszczelarzy i wzmożonych działań promocyjnych. Około 80 % rodzimych upraw roślin użytkowych i dzikich jest zależnych od zapylania przez owady, z czego znaczna część jest zapylana przez pszczoły miodne. Oprócz produkcji miodu i produktów pszczelar-skich pszczelarze i ich rodziny pszczelarskie wnoszą istotny wkład w zachowanie środowiska naturalnego.

70.000

60.000

50.000

40.000

30.000

20.000

10.000

0

Rodziny pszczele w Saksonii

2017

1996

2002

2008

2015

2018

1997

2003

2009

2016

2019

1998

2004

2010

1999

2005

2011

2000

2006

2012

2001

2007

2014

2013

Licz

ba ro

dzin

psz

czel

ich

18 | | 19

Zużycie wody

Charakterystyczne zużycie wody w gospodar-stwach domowych i małych firmach w Wolnym Kraju Saksonii gwałtownie spadło, w szczegól-ności w latach 90-tych, w wyniku wprowadzenia technologii oszczędzania wody, rejestracji po-miarów zużycia i cen wody pokrywających kosz-ty. W ciągu ostatnich kilku lat widoczne były wyłącznie niewielkie wahania. W 2016 r. charak-terystyczne zużycie wody w Saksonii wynosiło 90 litrów na mieszkańca dziennie, w porównaniu ze średnią krajową wynoszącą 123 litry na miesz-kańca dziennie, znajdowało się na bardzo niskim poziomie.

Azotan w wodach gruntowych

Wysoka zawartość azotanu w wodach grunto-wych ma negatywne skutki. Na przykład ekosys-temy mogą eutrofizować lub może to mieć nega-tywny wpływ na zdrowie człowieka. Grafika przedstawia udział punktów pomiarowych w przeglądowej sieci pomiarowej jakości wód gruntowych (UEB) z przekroczeniami powyżej 25 mg/l azotanu (wartość niepokojąca wg Dyrek-tywy azotanowej WE) lub powyżej 50 mg/l (war tość progowa wg Rozporządzenia w sprawie wód gruntowych i wartość pomiarowa wg Dyrektywy azotanowej WE). Od 2008 r. odsetek punktów pomiarowych, w których prze-kroczono wartość progową, nieznacznie wzrósł.

Źródło: Saksoński krajowy urząd ds. środowiska, rolnictwa i geologii Źródło: Krajowy Urząd Statystyczny Wolnego Kraju Saksonia, Federalny Urząd Statystyczny

Azotan w wodach gruntowych Zużycie wody

40

35

30

25

20

15

10

5

0

160

140

120

100

80

60

40

20

0

Udz

iał w

%

W li

trach

na

mie

szka

ńca

i dzi

eń

1992 1995 1997 1998 1999 2000 2001 2004 2007 2010 2013 2016

Udział punktów pomiarowych z zawartością azotanu powyżej 25 mg/l Udział punktów pomiarowych z zawartością azotanu powyżej 50 mg/l

* Liczba punktów pomiarowych

Zużycie wody przez gospodarstwa domowe i małe firmy w Niemczech Zużycie wody przez gospodarstwa domowe i małe firmy w Saksonii

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

289* 292* 284* 261* 282* 272* 260* 246* 211* 223* 231* 228*

20 | | 21

Odpady komunalne

Z wykorzystaniem energii i surowców produkowa-ne są towary na potrzeby gospodarstw domo-wych, a następnie utylizowane jako odpady po zakończeniu okresu ich użytkowania. Ilość odpa-dów komunalnych oraz ilość odpadów z gospo-darstw domowych i odpadów wielkogabarytowych usuwanych z gospodarstw domowych wykazuje tendencję spadkową w całym badanym okresie, podczas gdy w ciągu ostatnich dziesięciu lat obie wartości utrzymywały się na prawie stałym pozio-mie. Przyczyniają się do tego między innymi na-stępujące czynniki: konsumpcja generująca nie-wiele odpadów, ponowne wykorzystanie zużytych towarów oraz systemy zbierania odpadów i opłat za odpady na zasadzie zanieczyszczający pono-si koszty. Nieznaczny wzrost ilości odpadów ko-munalnych z gospodarstw domowych od 2015 r. wynika w szczególności z usprawnionej selektyw-nej zbiórki odpadów organicznych.

Występowanie odpadów z gospodarstw domowych

Źródło: Saksoński krajowy urząd ds. środowiska, rolnictwa i geologiiŹródło: Saksoński krajowy urząd ds. środowiska, rolnictwa i geologii

Ilość odpadów komunalnych (łącznie)

500

400

300

200

100

Ilość

odp

adów

w k

g na

mie

szka

ńca

w ro

ku

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2016

2017

2018

2015

Oczyszczone skażone powierzchnie gruntu

W saksońskim rejestrze skażonych powierzchni gruntu zarejestrowanych jest łącznie 28 389 lo-kalizacji z 39 679 subobszarami. Całkowita licz-ba lokalizacji i subobszarów w ostatnich latach pozostawała na niemalże niezmiennym pozio-mie. Ciągle przeprowadzane badania potwier-dzają lub eliminują podejrzenie zagrożenia w zależności od użytkowania. Jeżeli nie ma po-trzeby podejmowania działań na badanych tere-nach z potwierdzonym podejrzeniem zagrożenia i przy obecnym sposobie użytkowania, obszary pozostają w rejestrze. Skuteczne postępowanie ze skażonymi terenami można zaobserwować przede wszystkim w rosnącej liczbie oczyszczo-nych subobszarów w porównaniu z całkowitą liczbą subobszarów.

Liczba i odsetek oczyszczonych skażonych powierzchni gruntu

41.000

40.000

39.000

38.000

37.000

36.000

35.000

16

14

12

10

8

6

4

Udz

iał s

ubob

szar

ów

Udz

iał w

%

Całkowita liczba subobszarów Udział oczyszczonych subobszarów

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

289

225196

176162 156 152 152 150 150 150

459415

396372

345 336320 323 321 324 331 334

150

Odpady domowe i wielkogabarytowe

22 | | 23

Tematy broszury w Internecie:

www.umwelt.sachsen.de www.landwirtschaft.sachsen.de www.geologie.sachsen.de

Geotermia

Energia geotermalna jest odnawialnym źródłem energii, którego wykorzystanie może znacząco przyczynić się do osiągnięcia celów ochrony kli-matycznej w kontekście transformacji energe-tycznej. Energia geotermalna podpowierzchnio-wa jest wykorzystywana w Wolnym Kraju Związkowym Saksonia do ogrzewania i chłodze-nia budynków, a także do przygotowania ciepłej wody, np. w domach jedno- i wielorodzinnych, biurowcach, szkołach i żłobkach. Pod koniec 2019 r. w Saksonii działało 15 664 systemów geo-termalnych o łącznej mocy około 185 megawatów (mocy cieplnej). Tempo wzrostu w ostatnich kilku latach wynosiło ok. 900 nowych instalacji rocznie. Najpopularniejsze formy wykorzystania w Sakso-nii to w około 90 % sondy geotermalne, a następ-nie kolektory geotermalne i systemy studni. Ist-niejące już w Saksonii instalacje pozwalają uniknąć rocznie ponad 40 000 ton emisji CO2.

Rozwój ogólnej liczby systemów geotermalnych w Saksonii (narastająco)

Źródło: Saksoński krajowy urząd ds. środowiska, rolnictwa i geologii

Licz

ba s

yste

mów

geo

term

alny

ch, n

aras

tają

co 20.000

18.000

16.000

14.000

12.000

10.000

8.000

6.000

4.000

2.000

2017

2002

2008

2015

2018

2003

2009

2016

2019

2004

2010

2005

2011

2000

2006

2012

2001

2007

2014

2013

Wydawca:Sächsisches Landesamt für Umwelt, Landwirtschaft und Geologie (LfULG)Pillnitzer Platz 3, 01326 DresdenTelefon: +49 351 2612–0E-Mail: lfulg@smul.sachsen.deTwitter: twitter.com/LFULGwww.lfulg.sachsen.deLfULG jest organem podległym Saksońskiemu Ministerstwu Energii, Ochrony Klimatu, Środowiska i Rolnictwa ([niem.:] SMEKUL). Niniejsza publikacja sfinansowana jest z wpływów podatkowych na podstawie budżetu uchwalonego przez posłów do parlamentu kraju związkowego Saksonii.Redakcja:Sebastian BartelReferat 21 sprawy polityczne, promocjaTelefon: +49 351 2612-2106E-Mail: sebastian.bartel@smul.sachsen.deProjekt i skład:genese Werbeagentur GmbH / Serviceplan Solutions 1 GmbH & Co. KGDruk:Lößnitz Druck GmbHZdjęcia:Pawel Sosnowski (wstęp), Laura Pashkevich – stock.adobe.com (tytuł)Zamknięcie wydania:23 października 2020 r

Wysokość nakładu:300 sztukPapier:Wydrukowano na papierze w 100 % pochodzącym z recyklinguMożliwości pozyskania: Niniejsza publikacja jest dostępna bezpłatnie pod adresem: Hammerweg 30, 01127 Dresden Telefon: +49 351 2103-671 | Telefax: +49 351 2103-681E-Mail: publikationen@sachsen.de www.publikationen.sachsen.de

Nota dystrybucyjna Niniejsza ulotka informacyjna została wydana przez rząd Saksonii w ramach konstytucyjnego obowiązku informowa-nia opinii publicznej. Nie może być ona wykorzystywana przez partie lub ich kandydatów lub pomocników w okresie sześciu miesięcy przed wyborami do celów prowadzenia kampanii. Dotyczy to wszystkich wyborów.