Par Jocelyne GIASSON

Roz. 8: Procesy opracowywania

Czytanie ze zrozumieniem

Procesy opracowywania

Czytający wyciąga często wnioski nieprzewidziane przez autora. Nie są one również niezbędne do dosłownego zrozumienia tekstu.

A zatem, cztający wychodzi poza sam tekst!

1.Przewidywanie.

2.Tworzenia wyobrażenia danej rzeczy, zjawiska,etc.

3.Reagowanie emocjonalne.

4.Rozważanie tekstu.

5.Dołączenie nowych informacji, do informacji już posiadanych.

5 typów procesów opracowywania:

Procesy opracowywania

1.Przewidywanie

= oznacza tworzenie hipotez na temat tego, co kolejno wydarzy się w tekście.

Dotyczy to przede wszystkim pomysłów i ma miejsce na poziomie tekstu, a nie zdania.

Rodzaje przewidywań:

- oparte na treści

- oparte a strukturze tekstu

Przykłady: str.138-139

Procesy opracowywania

Nauczanie a przewidywanie..

Przewidywanie czyni z czytania proces bardziej aktywny, stąd też bierze się lepsze zrozumienie.

należy więc uczyć tego czytelników mniej wprawionych, którzy często nie potrafią przewidywać podczas lektury.Przewidywanie i wskazówki:

- dobrze jest zachęcać uczniów do przewidywania na podstawie poszlak, szczególnie

tych bardzo subtelnych. Służy to uwrażliwianiu uczniów na przydatność wskazówek

zawartych w tekscie, pomocnych w ogólnym rozumieniu tekstu,

- dobrze jest również zachęcać uczniów do przewidywania, gdy brak jest wskazówek,

co ma pobudzać ich myślenie kreatywne ( przewidzieć znaczy zgadnąć).

Oba wyżej wymienione działania są bardzo pożyteczne i warto zdawać sobie z nich sprawę.Przewidywanie wiąże się z odwoływaniem się do wskazówek.

Procesy opracowywania

-Należy być czujnym przy potwierdzaniu i odrzucaniu hipotez (tak jak w podejściu naukowym) oraz uważać, by nie skupić się jedynie na poszukiwaniu wskazówek potwierdzających nasze przewidywania (jest to naturalna tendencja).

-tytuły, podtytuły, tablice, wprowadzenia, słowa napisane kursywą - mogą wpływać na powstające hipotezy (przewidywanie dalszego ciągu tekstu). Przykłady str. 141-2.

-dobrze jest poprosić uczniów o pobieżne przeczytanie tekstu i wypisanie 10 słów, które, wedłu nich, byłyby ważne w tekście. Następnie porównać listy słów różnych uczniów.

Przewidywanie zwiększa motywację i zaangażowanie czytającego względem tekstu oraz poprawia zrozumienie tekstu.

warunkowo!

Procesy opracowywania

2. Tworzenie wyobrażenia

W ostatnich latach przywiązywano szczególną wagę

do roli wyobrażenia w procesie czytania.

Jedynie wymiar wzrokowy w relacji z czynnością czytania został przestudiowany:

-większa zdolność zapamiętywania,

-sprawniejsze odnajdywanie analogii i porównywanie,

-narzędzie umożliwiające strukturyzację,

-wzrost zaangażowania czytającego oraz jego przyjemności z czytania.

według J.Giasson!

Procesy opracowywania

Dwie kategorie czytających:

- tacy, którzy spontanicznie tworzą w swojej głowie wyobrażenia (są to dobrzy czytelnicy, choć nie muszą wcale rozumieć lepiej niż inni)

- tacy, którzy nie tworzą spontanicznie przedstawień w swojej słowie: trening

udoskonala ich czytanie (czytający zmuszony jest bowiem do bycia skupionym na

tekście i do uświadomienia sobie koniecznych do analizy tekstu czynności).

Ćwiczenie tworzenia wyobrażeń jest pomocne w czytaniu ze zrozumieniem.

Dobra nowina

Procesy opracowywania

3. Odpowiedzi emocjonalne

- Czytający, który angażuje się emocjonalnie w czytanie, jest bardziej aktywny i dlatego więcej rozumie i zapamiętuje.

- Odpowiedzi emocjonalne są odpowiednie przy powieści lecz nie przy wszystkich rodzajach tekstów- należy o tym informować uczniów.

Konkretnie:

- prośba skierowana do uczniów (o odwołanie się do sytuacji przez

nich przeżytych, a zarazem analogicznych do tych z

opracowywanego tekstu),

- odgrywanie przez uczniów ważniejszych scen z tekstu,

- zapytanie: Jak byście się czuli na miejscu bohatera?,

- zachęcenie do poczucia się w skórze bohatera, w celu napisania

kartki z pamiętnika lub listu, itp.

Procesy opracowywania

4.Rozważanie

Rozważanie = "używanie swojej inteligencji do opracowania zawartości tekstu, do jego analizy i krytyki" (str.146)

Nauczenie sie wydawania osądów na temat tekstu.

Nauczenie się używania w życiu codziennym wiedzy pochodzącej z tekstu.

Kilka przykładów:

- nauczenie się rozróżniania faktów od opinii: jest to ważne, ponieważ

wiele tekstów ma na celu przekonanie o czymś,

- osądzenie wiarygodności danego źródła informacji,

- odróżnienie dwu aspektów języka: konotacyjnego od oznaczającego.

Procesy opracowywania

5.Integracja informacji wynikającej z tekstu z posiadanymi

już informacjami

Wprawiony czytelnik łączy informacje z tekstu z posiadaną już wiedzą.

Używanie swojej wiedzy stanowi część mikroprocesów, procesów integracji i makroprocesów

- Dotyczy to tworzenia nowych powiązań, któe nie są niezbędne do zrozumienia tekstu; jeśli te powiązania są odpowiednie, wówczas zachowanie informacji jest ułatwione.

Niektórym czytającym zdarza się pogubić na skutek niepotrzenego fantazjowania w trakcie opracowywania tekstu, co oddala ich od właściwego celu lektury.

Najkorzystniej jest, kiedy nauczyciel może pokazać jak on sam łączy informacje z teskstu z tymi już posiadanymi.

Procesy opracowywania

5 typów procesów opracowywania:

1.Przewidywanie.

2.Tworzenie wyobrażeń.

3.Reagowanie emocjonalne.

4.Rozważanie.

5.Łączenie nowych informacji z informacjami już posiadanymi.

W

skrócie: