Czy wiem, ile chemii jem?

Czy wiem, ile chemii jem?

1niadanie1) kanapki2) parwki3) patki i kaszka manna.

Przykadowy jadospis jednodniowy(niadanie)

2E 471- grupa mono- i diglicerydw kwasw tuszczowych o zblionych waciwociach - naturalny (modyfikowany), emulgatory; rneE 330-kwas cytrynowy- odpady poprodukcyjne cukru; rneE 202-sorbinian potasu- syntetyczny; sery, margaryny i inneE 322-lecytyna- naturalny (gwnie z nasion soi), emulgator; rneE 160a-(alfa-,beta-)karoten, prowitamina A - ty, naturalny; produkty tuszczowe (np. maso)E 472a- E 471 dodatkowo estryfikowane kwasem octowym - naturalny (modyfikowany), emulgatory; rneE 412- guma guar, guaran - wycig z nasionCyamopsis tetragonolubus L.; saatki, majonezy, lody, zupyE1422- acetylowany adypinian diskrobiowyE 260-kwas octowy- syntetyczny lub fermentacyjny; marynaty: ledzie, grzyby, saatki...E 621-glutaminian sodu- syntetyczny, wzmocnienie smaku potraw; jak E 620E 211-benzoesan sodu- syntetyczny;E 150- karmel (czciowo zwglony cukier) - brunatna; wyroby cukierniczeE 170-wglan wapnia(pigment)- biay; pasty do zbw (rodek cierny), kalcpiryna (substancja osonowa)E 440a- pektyna - naturalny; przetwory owocoweE 331(a-c)-cytrynian sodu- jak E 330; rneE 952 - Cyklaminian soduE 954 - sacharynian soduE 950-acesulfam KE 951 - aspartamE 325-mleczan sodu- syntetyczny; sery, pieczywo, pasztetyE 316 - izoaskorbinian soduE 249-azotan(III) sodu (azotyn sodu)- syntetyczny; wdliny

3E 341c-ortofosforan wapnia (ortofosforan tripotasowy)- syntetyczny, regulator kwasowoci; rneE 450-452- fosforany i polifosforany sodu i potasu - syntetyczne; gwnie sery topioneE 420- sorbitol, syrop sorbitolowy - syntetyczny; lody, ciasta, wyroby cukiernicze trwae, owoce kandyzowaneE 300-kwas L-askorbinowy, witamina C - syntetyczny, konserwant; rneE 340b-wodoroortofosforan potasu (ortofosforan dipotasowy)- syntetyczny, regulator kwasowoci; rneE 472e- E 471 dodatkowo estryfikowane kwasem acetylo- lub diacetylowinowym - naturalny (modyfikowany), emulgatory; rneE 162- czerwie buraczana, betanina (wystpuje w burakach czerw.) - czerwony, naturalny; przetwory owocowe, namiastka misa produkowana z biaka soiE 450-452- fosforany i polifosforany sodu i potasu - syntetyczne; gwnie sery topioneE 250-azotan(III) potasu (azotyn potasu)- syntetyczny; wdlinyE 407- Karagen - naturalny (produkowany z wodorostw); jak E 401, odywki dla dzieciE 120- karmin, Natural Red 4 - czerwony, naturalny; rneE 262-octan sodu- syntetyczny; marynaty: ledzie, grzyby, saatki

4NIADANIE(Produkty)5ObiadI ZESTAW(wersja zdrowsza)Zupa pomidorowa (skad): mietana wiejska Rolmlecz 18% (mczka chleba witojaskiego, E 142)sos pomidorowy mascarpone kostka rosoowa woowa(Knorr) bulionetka drobiowa (Knorr) (guma ksantonowa mczka chleba witojaskiego maltodekstryna, biako 0,1/100g)kostka rosoowa bulion warzywny (glutaminian sodu [C5H8NO4Na], inozynian disodowy [C10H11N4Na2O8P], karmel amoniakalny, guanylan disodowy [E 627])ketchup kotlin biako (acetylowany adyspinian diskrobiowy, kwas octowy, benzoesan sodu)

6

Szwajcarski bulion warzywny (o obnionej zawartoci tuszczu)-hydrolizowane biako rolinne-maltodekstryna

Makaron Dobrusia-mka z pszenicy zwyczajnej-woda-masa jajowa pasteryzowana 9,1%-kurkuma 0,01%( ewentualnie ry brzowy)

7

I ZESTAW(wersja niezdrowa)Spaghetti (skad):opakowanie makaronu Pastanisos boloski Aspiro (z Biedronki) biako:1,3g (w 100g)8II ZESTAWZupa pomidorowa(Skad): mietana 18% (biako: 4,5g, skadniki: mleko pasteryzowane, biaka mleka, ywe kultury bakterii, ladowe iloci glutenu oraz orzechw) kostka rosoowa "Ros z kury" WINIARY, biako: 0.2 g (w 100 ml) ry naturalny SANKO< biako: 8,6g, skadniki: ry brzowy dugoziarnisty (naturalny)>

9III ZESTAWZupka chiska- zoty kurczak VIFON

skadniki:kluski (92,1%): mka pszenna, tuszcz rolinny, tapioka, skrobia modyfikowana E 1420, cukier, stabilizatory: trifosforan pentasodowy, guma guar, substancje spulchniajce: wglan sodu, wglan potasu, kurkuma; dodatki smakowe (7,9%): rafinowany olej palmowy, sl, cukier, wzmacniacze smaku: glutaminian monosodowy, guanylan disodowy, inozynian disodowy, suszone warzywa: marchew, zielona cebula, kolendra, curry w proszku (zawarto w dodatkach smakowych 6%), kurkuma, any, godzik, nasiona kolendry, cynamon, pieprz, czosnek, chilli, trawa cytrynowa, aromat, barwnik: beta-karoten, przeciwutleniacz E 306.

10Deser1.Budy Beta karoten - E160a C40H56 Barwnik bezpieczny dla zdrowiaRyboflawina - E101 C17H20N4O6 barwnik bezpieczny dla zdrowiaKurkumina - E100 - C21H20O6 barwnik - bezpieczny dla zdrowia jednak moe dziaa rakotwrczo2.Galaretkaelatyna wieprzowa - E441 kwas cytrynowy E330 - C6H8O7 regulator kwasowoci bezpieczny dla zdrowia (moe jednak powodowa uszkodzenia oczu w przypadku bezporedniego)antocyjany - E163 bezpieczny dla zdrowiamaltodekstryna - E414

11

3.Kisielkwas cytrynowy E330 - C6H8O7 regulator kwasowoci bezpieczny dla zdrowia (moe jednak powodowa uszkodzenia oczu w przypadku bezporedniego)annato - E160b barwnik - bezpieczny dla zdrowiamaltodekstryna - E414 syrop glukozowy E471 niebezpieczny dla zdrowia

4.Krem do ciasta utwardzony tuszcz rolinny - tuszcze utwardzone (uwodornione) s szkodliwe dla twojego zdrowia z dwu zasadniczych powodw: po pierwsze podwyszaj poziom "zego" cholesterolu LDL i trjglicerydw we krwi oraz wpywaj niekorzystnie na poziom "dobrego" cholesterolu HDL.Beta karoten - E160a C40H56 Barwnik bezpieczny dla zdrowiaelatyna wieprzowa - E441 Mono- i diglicerydy kwasw tuszczowych estryfikowane kwasem octowym E472aannato - E160b barwnik - bezpieczny dla zdrowiakurkumina - E100 - C21H20O6 barwnik - bezpieczny dla zdrowia jednak moe dziaa rakotwrczo125.Lodysyrop glukozowy E471 emulgator niebezpieczny dla zdrowiaGuma guar - E412Mczka chleba witojaskiego - E410Beta karoten - E160a C40H56 Barwnik bezpieczny dla zdrowialecytyna Fosfatydylocholina E322 emulgator - bezpieczny dla zdrowiapolirycynooleinian poliglicerolu E476 Mono- i diglicerydy kwasw tuszczowych E471 - bezpieczny dla zdrowia

13DESER(Produkty)14I ZESTAWa) napj gazowanyb) budy

Napj gazowany:1) Zbyszko 3 cytryny (dwutlenek wgla CO2, ester glicerolu (E445) C3H8O3 , guma arabska(E114) C6H9N3,karmel amoniakalno-siarczynowy (E150d) , przeciwutleniacz - kwas askorbinowy C6H8O6, beta-karoten C40H56, aspartam C14H18N2052) Fanta (dwutlenek wgla CO2, przeciwutleniacz - kwas askorbinowy C6H8O6, guma guar (E412) C6H10O5)3) Dingoo Orange ( dwutlenek wgla CO2, guma arabska(E114) C6H9N3, ester glicerolu (E445) C3H8O3, beta-apo-karotenal (E160e) C30H40O, przeciwutleniacz - kwas askorbinowy C6H8O6, cyklaminian sodu (E952) C6H12NNaO3S, aspartam C14H18N205, sacharynian sodu (E954) C7H5NO3S, acesulfam-K (E950) C4H4KNO4S, benzoesan sodu (E211) C6H5COONa)

Budy: 1) kurkumina (E100) C21H20O6, glicerol C3H8O32) skrobia modyfikowana, barwnik: annato (E160b) C25H30O43) kurkumina (E100) C21H20O6, beta-karoten C40H56

Podwieczorek

15II ZESTAWa) ciasteczka typu delicjeb) sok jabkowyCiasteczka typu delicje:1) glicerol C3H8O3, cytrynian sodu C6H5Na3O7, lecytyna sojowa (E322, E746), E471, koszenila (E120) C22H20O13, karoteny (E160a), wglan amonu (E503) (NH4)2CO32) wglan amonu (E503) (NH4)2CO3, glicerol C3H8O3, cytrynian sodu C6H5Na3O7, lecytyna sojowa (E322, E746), E4713) lecytyna sojowa (E322, E746), E471, E475, glicerol C3H8O3, cytrynian sodu C6H5Na3O7, beta-karoten C40H56, wodorwglan amonu (E503) (NH4)2CO3Sok jabkowy: 1) cytrynian sodu C6H5Na3O7, sacharynian sodu (E954) C7H5NO3S, acesulfam-K (E950) C4H4KNO4S

16III ZESTAWa) muslib) jogurtc) mleko + kakao w proszku = kakao

Musli:1) pirofosforan dwusodu, wglan sodu (E500b) NaHCO3, lecytyna sojowa (E322, E746), karmel amoniakalny (E150c), dwutlenek siarki SO22) wglan sodu (E500b) NaHCO3, lecytyna sojowa (E322, E746), mono - i diglecyrydy kwasw tuszczowych (E471), mieszanina tokoferoli (E306)Jogurty: 1) skrobia modyfikowana, guma guar (E412) C6H10O5), cytrynian sodu C6H5Na3O7, cytrynian wapnia (E333) Ca3C12H10O142) beta-karoten C40H56, betanina (E162)Mleko 2%Kakao: 1) lecytyna sojowa (E322, E746), wglan magnezu MgNO3,2) wglan wapnia (E170) CaCO3, lecytyna sojowa (E322, E746),

17IV ZESTAW Kanapka z szynk i serem: a) chlebb) masoc) serd) szynkaChleb:1) dioctan sodu (E262) C2H3NaO2Ser: 1) chlorek wapnia CaCl2, beta-karoten C40H56,2) karoteny (E160a) C25H30O43) chlorek wapnia CaCl2, azotan potasu KNO3, barwnik - annato (E160b) C25H30O4Margaryna: 1) mono - i diglecyrydy kwasw tuszczowych (E471), lecytyna (E322), sorbinian potasu (E202) C6H7KO2, karoteny (E160b) C25H30O42) mono - i diglecyrydy kwasw tuszczowych (E471), polirycynooleinian poliglicerolu (E476), beta-karoten C40H56, sorbinian potasu (E202) C6H7KO23) polirycynooleinian poliglicerolu (E476), mono - i diglecyrydy kwasw tuszczowych (E471), karoteny (E160b) C25H30O4

Szynka: 1) E451i, polifosforan sodu (E452i), karagen (E407) octan sodu (E262i) octan potasu (E621), askorbinian sodu (E301), izoaskorbinian sodu (E316) , azotan sodu (E250) NaNO22) E451, octan potasu (E621), karagen (E407a), izoaskorbinian sodu (E316), azotan sodu (E250) NaNO2

18KolacjaKanapka z twarogiem i demem truskawkowym + kakao

Maso ekstra-Mleczna Dolina 10g(0,1g cukier, 8,3g tuszcz, 5,5g kwasy tuszczowe nasycone)Margaryna Rama Familijna(woda, oleje rolinne (27%), tuszcze rolinne, skrobia modyfikowana, malanka w proszku, emulgatory (mono- i dli glicerydy kwasw tuszczowych, polirycynooleinian poliglicerolu, lecytyny), sl (0,3%), substancja konserwujca(sorbinian potasu), regulator kwasowoci (kwas cytrynowy), aromaty, barwnik(karoteny), witaminy A i D3.Margaryna Wyborna Extra (woda, oleje i tuszcze rolinne, emulgatory(mono- i dli glicerydy kwasw tuszczowych, polirycynooleinian poliglicerolu), maso (05,%), sl( 0,5%), substancja konserwujca (sorbinian potasu), regulator kwasowoci(kwas cytrynowy), aromat, witaminy(A, D3, E), barwnik (B-karoten).

19Dem truskawkowy niskosodzony-Owocowa Rapsodia (truskawki, cukier, woda, substancja elujca-pektyna, substancja zagszczajca-guma guar, regulatory kwasowoci-kwas cytrynowy i cytrynian trisodowy. Sporzdzony z 40g owocw na 100g produktu.Dem truskawkowy niskosodzony-owicz (truskawki, cukier, woda, syrop glukozowo-fruktozowy, substancja elujca-pektyna, substancja zagszczajca-guma guar, regulatory kwasowoci- kwas cytrynowy i cytrynian trisodowy, przeciwutleniacz-witamina C(kwas askorbinowy). Sporzdzony z 40g owocw na 100g produktu.Dem truskawkowy niskosodzony-Stoczek ( truskawki, woda, cukier, syrop glukozowo-fruktozowy, pektyna-substancja elujca, kwas cytrynowy-regulator kwasowoci, koncentrat soku z aronii, guma guar-substancja zagszczajca, cytrynian sodu-regulator kwasowoci, aromat, mleczan wapnia-regulator kwasowoci. Sporzdzony z 40g owocw na 100g produktu.

20Napj kakaowy NesquikNestle (cukier, kakao w proszku(18%) o obnionej zawartoci tuszczu (10-12%), emulgator(lecytyna sojowa), wglan magnezu, wglan wapnia, sl, aromat, prefiks witaminowy(witamina C, niecyna, witamina E, witamina B1, witamina B6, kwas foliowy, kwas pantotenowy, maltodekstryna), cynamon.Napj kakaowy Puchatek (cukier, kakao o obnionej zawartoci tuszczu (16,5%), glukoza, sl, aromat, emulgator(lecytyna sojowa), witamina E, witamina C, tiamina, ryboflawina, witamina B6, niacyna, witamina B12, biotyna, kwas pantotenowy, kwas glutenu.Kakao-Gellwe(tuszcz 10-12%).

Mleko-Mleczna Dolina250ml(11,8g cukier, 8g tuszcz; 4,8g kwasy tuszczowe nasycone, 0,1g sd,).Mleko Polskie-Mlekovita250ml (8g tuszcz, 7,5g biako, 11,7g wglowodany).

21Twarg tusty- Rolmlecz (8g tuszcz, 3,5g wglowodany, 16g biako).Twarg Mazurski Smak- Mlekpol (mleko, kultury bakterii mlekowych, 8g tuszcz, 5g kwasy tuszczowe nasycone. 3,5g wglowodany, 3,5g cukry, 16g biako, 0,2g sd).Twarg ptusty-Delikate (mleko, wap, bakterie fermentacji mlekowej, podpuszczka mikrobiologiczna).

Chleb rodzinny z ziarnami-Rafa Kazana (mka ytnia t.720, mka pszenna t.750, siemi lniane, nasiona sonecznika, otrby pszenne, dekstroza, nasiona sezamu, mka sodowa jczmienna, stabilizator guma guar, suchy zakwas pszenny, emulgator E472e, rodek do przetwarzania mki, kwas askrobinowy, enzymy, zakwas piekarski bas, woda, sl, drode).Chleb Wiejski krojony (mka pszenna, mka ytnia, woda, drode, sol, sd pszenny).

22

Skad produktw na kolacj:MASO/MARGARYNAMaso EkstraRama FamilijnaMargaryna Wyborna Extra

E471- mono- i diglicerydy kwasw tuszczowych dodatek do ywnoci z listy E, stosowany jako emulgator (rodek uatwiajcy uzyskanie emulsji oleju i wody). Kod E471 obejmuje mono- lub diglicerydy kwasw tuszczowych. Stosowany na przykad do produkcji margaryny.E476- polirycynooleinian poliglicerolu- syntetyczny emulgator i stabilizator otrzymywany z rcznika pospolitego. Stosowany gwnie w przemyle spoywczym do atwiejszego, lepszego i trwalszego mieszania skadnikw. E322- lecytyna- zwykle otrzymuje z tek jajek kurzych oraz z rzepaku lub ziaren soi. Jest niezbdna do funkcjonowania ukadu nerwowego organizmw zwierzcych. Jest dostpna komercyjnie w postaci czystej i stosowana jako dodatek do ywnoci oraz w celach leczniczych.

23E202- sorbinian potasu jest uywany jako rodek konsserwujcy do ywnoci, zwaszcza pieczywa, serw i sernikw (oraz innych ciast i wypiekw), wina, napojw gazowanych oraz czekolady.

E330- kwas cytrynowy jest uywany jako regulator kwasowoci i przeciwutleniacz w produktach spoywczych.

E160a- karoteny s pomaraczowo-tymi organicznymi barwnikami rolinnymi, wystpujcymi m.in. w wielu warzywach i owocach.

24DemTruskawkowy niskosodzony(Owocowa Rapsodia)Truskawkowy niskosodzony(owicz)Truskawkowy niskosodzony(Stoczek)

E412- guma guar - dodatek do ywnoci, umieszczony na licie E, jako E412, zagszczajcy oraz stabilizujcy produkty.E331- cytrynian sodu- uywany jest jako dodatek smakowy do napojw gazowanych o smaku cytrynowym.E327- mleczan wapnia- organiczny zwizek chemiczny, sl wapniowa kwasu mlekowego. Jest biaym krystalicznym ciaem staym. Otrzymuje si go dziaajc wglanem wapnia na kwas mlekowy. Stosowany jest jako dodatek do ywnoci (E327) oraz w medycynie.E300- kwas askorbinowy, witamina C- przeciwutleniacz, stosowany jako dodatek do ywnoci.

25KakaoKakao (Gellwe)Napj kakaowy Nesquik (Nestle)Napj kakaowy PuchatekTwargTrzykrotnie mielony tusty (Rolmlecz)Mazurski Smak (Mlekpol)Ptusty klasyczny (Delikate)ChlebWiejski krojonyRodzinny z ziarnamiMlekoPolskie (Mlekovita)Mleczna Dolina

26WSZYSTKIE SZKODLIWE ,,E Z DESERU, PODWIECZORKA I KOLACJI:E150dE412E952E954E950E211E160bE120E150cE333E262E202E476E451iE407E262iE621-ZAKAZANY W PRODUKTACH DLA DZIECI I NIEMOWLTE250E451E407aE100E414E746E330

27E 471Grupa mono- i diglicerydw kwasw tuszczowy o zblionych waciwociach

Jest nieszkodliwyE 330Kwas cytrynowyJest czciowo szkodliwy mog wystpi prchnica i podranienia zbwE 202Sorbinian potasuWywouje reakcje alergiczneE 322lecytynanieszkodliwaE 160aKaroten, prowitamina AnieszkodliwaE 472aMono- i diglicerydy kwasw tuszczowychnieszkodliweE 412Guma guaranSzkodliwo : wzdcia i skurcze odkaE 1422Acytelowany adypinian dyskrobiowynieszkodliwy

E260Kwas octowy nieszkodliwy

E621Glutaminian soduWzmocnienie smaku potraw28E211Benzoesan soduKonserwant ywnociE150KarmelWyroby cukierniczeE170Wglan wapniaUtwardzacz, biay barwnik spoywczyE440aPektynaPrzetwory owocoweE331

Cytrynian soduSmakowy i konserwujcy dodatek do ywnociE952Cyklaminian soduSztuczna substancja sodzcaE954Sacharynian soduSztuczny rodek sodzcyE950AcesulfamStosowany jako sodzikE 951AspartamSodzikE 325Mleczan soduKonserwujcy miso (dodatek do ywnoci)29E 316Izoaskorbinian soduSyntetyczny izomer witaminy CE 249Azotyn soduSuy do peklowania misa i utrwala czerwono row barw misaE 341cOrtofosforan wapniaNawozy fosforoweE 450 -452Fosforany i polifosforany soduRegulator kwasowoci, wzbogaca ywno w fosforE 420Sorbitolsodzik niskokaloryczny, substancja wypeniajcaE 300Kwas askorbinowyPrzeciwutleniacz stosowany jako dodatek do ywnociE 340bWodoroortofosforan potasuWykorzystywany m.in. do wyrobu pigmentw, proszkw do pieczenia i zmikczania wodyE 250Azotyn sodunieorganiczny zwizek chemiczny,slkwasu azotawegoisodu. Stosowany jest jako substrat przy produkcji barwnikw oraz jakododatek konserwujcy do ywnocio symboluE250.E 472eMono- i diglicerydy kwasw tuszczowych estryfikowane kwasem mono- i diacetylowinowym

Peni funkcj emulgatora i nonika. Dodawane s do herbatnikw, sucharw oraz pszennego pieczywa drodowego albo wyrabianego na zakwasie. Zwizki te zalicza si do substancji nieszkodliwych.E 162BetaninaNaturalnybarwnik spoywczykoloru ciemnoczerwonego do fioletowego, otrzymywany zburaka wikowego30E 450-452fosforany i polifosforany sodu i potasusyntetyczne substancje, ktre znajdziemy w serkach topionych. Zaburzaj one rwnowag wodn w organizmie, powoduj tycie i mog powodowa wzrost cinienia.E407Karagen

Nadmierna ilo karagenu moe przyczynia si do powstawania owrzodze ukadu pokarmowego, zmniejszonego wchaniania skadnikw mineralnych (np. potasu), a take dziaa przeczyszczajco. Nie powinien by spoywany przez dzieci. Poza przemysem spoywczym karagen wykorzystywany jest rwnie do produkcji kosmetykw, lekarstw przeciwkaszlowych i past do zbw.E120Kwas karminowy, koszenila, karminaorganiczny zwizek chemiczny, naturalny ciemnoczerwonybarwnik pozyskiwany z wysuszonych, zmielonychowadw, zwanychczerwcami kaktusowymi yjcych wMeksykuE262Octan soduJest stosowany jako dodatek do ywnoci o numerzeE262jako regulator kwasowoci i konserwant. Roztwr octanu sodu to skadnik aktywny ogrzewaczy termicznych, wykorzystywanych jakoogrzewacze do rkczy kompresy31E476Polirycynooleinian poligliceroluNie znaneE322LecytynaLecytyna jest naturalnym skadnikiem ciany komrkowej i jest rozkadana i wykorzystywana przez organizm bez adnych efektw ubocznych.E202Sorbinian potasuBrak w stosowanym steniu. Tylko nieliczny procent ludzi wykazuje delikatn pseudo-alergiczn reakcj.E330Kwas cytrynowyKwas cytrynowy i cytryniany s naturalnymi skadnikami ciaa. Ulegaj rozkadowi i s przyswajane przez organizm bez adnych efektw ubocznych. Rzadko zdarzaj si reakcje pseudo- alergiczneE160aKarotenyNieznane w steniach wystpujcych w ywnoci. Wysokie stenie wywouje ty koloryt skry. Karoten jest rdem witaminy A , dlatego te wysokie stenie bdzie wywoywao objawy zatrucia witamin A.32E412Guma guarNieznane, jeli stosowana zgodnie z zaleceniami. W wysokich steniach moe powodowa wzdcia powodowane fermentacj przez mikroflor jelitowE331Cytrynian soduKwas cytrynowy i cytryniany s naturalnymi skadnikami ciaa. Ulegaj rozkadowi i s przyswajane przez organizm bez adnych efektw ubocznych.E327Mleczan wapniaNie ma adnych efektw ubocznych u dorosych. D- i DL- mleczany (izomery przestrzenne) nie powinny by podawane maym dzieciom, poniewa nie produkuj jeszcze odpowiednich enzymw w wtrobie potrzebnych w prawidowym metabolizmie tych form mleczanw.E300Kwas askorbinowyBrak efektw ubocznych w stosowanych steniachE471Mono- i diglicerydy kwasw tuszczowychOrganizm metabolizuje je jak kady inny tuszcz. Zwizki wchodzce w skad E471 s wytwarzane w organizmie w sposb naturalny podczas procesu trawienia naturalnych tuszczw.33Beta karoten - E160a C40H56 Barwnik bezpieczny dla zdrowia - ry naturalny SANKO, Zbyszko 3 cytrynyryboflawina - E101 C17H20N4O6 barwnik bezpieczny dla zdrowiakurkumina - E100 - C21H20O6 barwnik - bezpieczny dla zdrowia jednak moe dziaa rakotwrczoelatyna wieprzowa - E441 - bezpieczny dla zdrowiaantocyjany - E163 bezpieczny dla zdrowiamaltodekstryna - E414 - bezpieczny dla zdrowia - bulionetka drobiowa (Knorr) - Szwajcarski bulion warzywny, kostka rosoowa "Ros z kury" WINIARY,kwas cytrynowy E330 - C6H8O7 regulator kwasowoci bezpieczny dla zdrowia (moe jednak powodowa uszkodzenia oczu w przypadku bezporedniego) - sos boloski Aspiro (z Biedronki), kostka rosoowa "Ros z kury" WINIARYannato - E160b barwnik - bezpieczny dla zdrowiasyrop glukozowy E471 niebezpieczny dla zdrowia - sos boloski Aspiro (z Biedronki)utwardzony tuszcz rolinny - Tuszcze utwardzone (uwodornione) s szkodliwe dla twojego zdrowia z dwu zasadniczych powodw: po pierwsze podwyszaj poziom "zego" cholesterolu LDL i trjglicerydw we krwi oraz wpywaj niekorzystnie na poziom "dobrego" cholesterolu HDL.Beta karoten - E160a C40H56 Barwnik bezpieczny dla zdrowiaMono- i diglicerydy kwasw tuszczowych estryfikowane kwasem octowym E472a - bezpieczny dla zdrowiaannato - E160b barwnik - bezpieczny dla zdrowiasyrop glukozowy - fruktozowy E471 emulgator niebezpieczny dla zdrowiaGuma guar - E412 bezpieczny dla zdrowia - sos boloski Aspiro (z Biedronki), ry naturalny SANKO, Fantalecytyna Fosfatydylocholina E322 emulgator - bezpieczny dla zdrowiapolirycynooleinian poliglicerolu E476 - bezpieczny dla zdrowiaMono- i diglicerydy kwasw tuszczowych E471 - bezpieczny dla zdrowiaKarboksymetyloceluloza E466 powoduje fermentacje w jelicie grubymKaragen E407 moe spowodowa owrzodzenia w przewodzie pokarmowym

34mczka chleba witojaskiego - E410 - bezpieczny dla zdrowia - mietana wiejska Rolmlecz 18%bulionetka drobiowa (Knorr) guma ksantonowa - E415 bezpieczny dla zdrowia - bulionetka drobiowa (Knorr)glutaminian sodu E621 syndrom chiskiej restauracji kostka rosoowa bulion warzywny, ry naturalny SANKOinozynian disodowy E631 moe powodowa problemy z nerkami - kostka rosoowa bulion warzywny, ry naturalny SANKOkarmel amoniakalny E150c - moe powodowa nadpobudliwo, podwyszy cinienie krwi - kostka rosoowa bulion warzywny,guanylan disodowy - E627 bezpieczny dla zdrowia - kostka rosoowa bulion warzywny, ry naturalny SANKOacetylowany adyspinian diskrobiowy E - ketchup kotlin biako kwas octowy E260 - bezpieczny dla zdrowia - ketchup kotlin biakobenzoesan sodu - E211 moe wywoa reakcje alergiczne - ketchup kotlin biakosyrop glukozowo fruktozowyguma guar E412 - bezpieczny dla zdrowia - sos boloski Aspiro (z Biedronki)rybonukleotydy disodowe - - bezpieczny dla zdrowia - kostka rosoowa "Ros z kury" WINIARYskrobia modyfikowana trifosforan pentasodowy E451 - bezpieczny dla zdrowia - ry naturalny SANKOwglan sodu E500 -moe powodowa krwawienie odkowo-jelitowe - ry naturalny SANKO35wglan potasu E501 - bezpieczny dla zdrowia - ry naturalny SANKOdwutlenek wgla E290 powoduje kwasic oddechow - Zbyszko 3 cytryny, Fanta, Dingoo Orangeester glicerolu - E445 - bezpieczny dla zdrowia - Zbyszko 3 cytryny, Dingoo Orangeguma arabska E414 - moe powodowa wystpienie objaww astmy - Zbyszko 3 cytryny, Dingoo Orangekarmel amoniakalno-siarczynowy - E150 zawiera czynnik rakotwrczy - Zbyszko 3 cytrynykwas askorbinowy E300 - bezpieczny dla zdrowia - Zbyszko 3 cytryny, Fanta, Dingoo Orangeaspartam E951 zabroniony dla osb chorych na fenyloketonuri - Zbyszko 3 cytrynybeta-apo-karotenal - E160e - bezpieczny dla zdrowia - Dingoo Orangecyklaminian sodu - E952 powoduje migreny - Dingoo Orangesacharynian sodu - E954 ma waciwoci mutagenne - Dingoo Orangeacesulfam-K - E950 moe doprowadzi do biaaczki - Dingoo Orangeglicerol E442 - bezpieczny dla zdrowia - Dingoo Orangecytrynian sodu E331 - - Sok jabkowylecytyna - E322 - bezpieczny dla zdrowiakoszenila - E120 - moe powodowa anafilaksjwglan amonu - E503 - bezpieczny dla zdrowiapirofosforan dwusodu E399 - bezpieczny dla zdrowia

36dwutlenek siarki E220 - moe powodowa objawy astmatycznemieszanina tokoferoli E306 - bezpieczny dla zdrowiabetanina E162 - bezpieczny dla zdrowiawglan magnezu E504 - bezpieczny dla zdrowiawglan wapnia E170i - bezpieczny dla zdrowiachlorek wapnia E509 - bezpieczny dla zdrowiaazotan potasu E252 maj silne dziaanie rakotwrcze i mutagennesorbinian potasu - E202 - moe powodowa pseudo-alergiczne reakcjeTrifosforany - E451 - bezpieczny dla zdrowiaoctan sodu E262 - bezpieczny dla zdrowiaoctan potasu - E621 powinny go unika go osoby z niewydolnoci nerekaskorbinian sodu - E301 - bezpieczny dla zdrowiaizoaskorbinian sodu - E316 - bezpieczny dla zdrowiaazotan sodu E250 powoduje migren, zaburza prace tarczycyoctan potasu E261 - bezpieczny dla zdrowiamleczan wapnia - E327 - bezpieczny dla zdrowia37E330 - kwas cytrynowy,jest naturalnym skadnikiem kadego ywego organizmu, peni wan rol w metabolizmie, znajduje si w owocach cytrusowych, kiwi, truskawkach i w wielu innych owocach;podwysza aktywno wielu przeciwutleniaczy, ale sam nim nie jest. Wykorzystywany jest gwnie jako regulator kwasowoci oraz jako skadnik aromatw. Wzmacnia struktur elu w marmoladach oraz redukuje enzymatyczne brunatnienie owocw i produktw owocowych.Jest pozyskiwany z cukru, a nie z owocw.Kwas cytrynowy nie powoduje raka

E202- Sorbinian potasu peni rol konserwujc,moe powodowapodranienia skry, alergie, astm, zapalenia skry. Swoje zastosowanie zjaduj w m.in.. :serach do smarowania pieczywa, twarogach, sernikach, pieczywach, syropach czekoladowy, napojach bezalkoholowe. Kosmetykach, maciach.Zalecana ostrono

E412- guma guar, peni rolstabilizujc, emulgujc,

38E612- czerwie buraczana,Naturalnybarwnikspoywczykoloru ciemnoczerwonego do fioletowego, otrzymywany zburaka wikowego W zastosowaniach spoywczych jest nieszkodliwa (zostaje cakowicie wydalona z organizmu wraz zmoczem ), ale w zwizku z tym, i zawieraazotany, jest niezalecana dla dzieci. Barwnik ten wykorzystuje si gwnie wcukiernictwie, przy produkcjideserw,galaretek,demw,lukrecji, a take do barwienianapojw bezalkoholowychorazkosmetykw.E211- benzoesan sodu,powszechnie wystpuj w wikszoci owocw, szczeglnie w jagodach. urawina jest bardzo bogatym rdem kwasu benzoesowego. Oprcz owocw, wystpuje w grzybach, cynamonie, godzikach i niektrych produktach mlecznych (jako efekt fermentacji bakteryjnej). Dla celw przemysowych produkowany jest z toluenu.benzoesany s uywane jako rodki konserwujce, zarwno przeciwko drodom, jak i bakteriom w kwanych produktach.Sorbitol (E 420)- t substancj znajdziemy w czekoladzie, cukierkach, lodach, gumach do ucia, demie, a take w produktach przeznaczonych dla cukrzykw. Poniewa sorbitol jest metabolizowany tylko czciowo, a reszta w jelicie grubym ulega fermentacji, powstaj wtedy gazy i mog pojawi si wzdcia. U osb wraliwych na t substancj moe pojawi si biegunka. Sorbitol nie moe by podawany niemowlakom do 1 roku ycia, poniewa moe wywoa u nich biegunk o ostrym przebieguE250 - azotan potasu. Praktycznie w kadej przetworzonej wdlinie znajdziemy ten rodek. Znajdziemy go take w nawozach chemicznych uywanych w rolnictwie. W ywnoci stanowi skadnik soli peklujcej miso, dajc wdlinom pikny, rowy kolor. Jest jednak rakotwrczy.E 450-452 to fosforany i polifosforany sodu i potasu - syntetyczne substancje, ktre znajdziemy w serkach topionych. Zaburzaj one rwnowag wodn w organizmie, powoduj tycie i mog powodowa wzrost cinienia.

39

E407 (Karagen) to zagstnik, nonik, substancja elujca oraz stabilizator czsto stosowany w produkcji artykuw spoywczych np. demach i innych przetworach owocowych, mleku w proszku, oraz niektrych produktach dla najmodszych. Jest on silnie rakotwrczy.E150(karmel)-Mieszanka o kompleksowej barwie brzowej. Wytworzone przez ogrzewanie na sucho lub palenie cukru w obecnoci zasad, amoniaku, siarczynu lub ich kombinacji. Rozpuszczalny w wodzie, o specyficznym, czasami gorzkim smaku, znajduje sie w wielu produktach. Przy spoyciu duych dawek mog wystpi problemy jelitowe.E952- cyklaminiany,s stosowane jakosztuczne rodki sodzcew ywnoci,odporne na warunki przetwarzania ywno.Wykorzystuje si je take wpastach do zbwi pynach do pukaniajamy ustnejw celu poprawy ich smaku. Cyklaminiany mog take wchodzi winterakcjez niektrymi lekami.E954-sacharyna, peni funkcj sodzc.Podrania przewd pokarmowy. Moe dawa produktom gorzkawy, metaliczny smak, dlatego stosowany najczciej w mieszankach z innymi substancjami sodzcymi. U zwierzt laboratoryjnych wywoyway nowotwory pcherza. Stosuje si je jako :skadnik sodzikw, napoje, produkty dla diabetykw.Zalecana ostronoE249- azotyn potasu, peni funkcj utrwalajc kolor, konserwujc. Znajduje sie w m.in :produktach misnych , wdzonych i marynowanych, przetworach rybnych.Przy wysokich steniach reaguje z hemoglobin i utrudnia przenoszenie tlenu przez krew. Moe wywoa astm, zapalenie nerek, , ble i zawroty gowy, problemy behawioralne.Jest niedozwolony dla dzieci poniej 6 miesicy. Naley unika.

40Projekt przygotowali:Grupa IIga DomaskaAmelia ElisKasia WlazoKamil WiniewskiGrupa IIFilip BerezowskiKacper JaskulskiMateusz ZgorzelakGrupa IIIAleksandra JaworskaMagda BielikKlaudia LachowszczakWiktoria WachowiczGrupa IVJulia SawickaMicha WachnikNorbert WjtowiczJakub Gregorek

Prezentacj przygotoway:Klaudia KnapiskaPaulina Jurczak41

Dzikujemy za uwag 42