Czesław Miłosz

Ogólne Informacje

Czesław Miłosz urodził się w 30 VI 1911 roku w Szetejniach nad Niewiążą (Litwa), zmarł 14 VIII 2004 roku po długiej chorobie. Został pochowany w Krakowie w krypcie kościoła Na Skałce. Był poetą, eseistą, tłumaczem i historykiem literatury. Młodość spędził w Wilnie.

Dzieciństwo i młodość

Czesław Miłosz był pierworodnym synem Aleksandra Miłosza i Weroniki Miłoszowej z Kunatów. Został ochrzczony w kościele Przemienienia Pańskiego w Świętobrości. Rodzina Miłoszów, pieczętująca się herbem Lubicz, cieszyła się starym szlacheckim

pochodzeniem.

Herb Lubicz

Wielkie Księstwo Litewskie, na którego dawnych terenach Miłosz się wychował, wraz ze swą wielokulturową i tolerancyjną atmosferą, wywarło decydujący wpływ na twórczość poety, a on sam często odwoływał się do wspomnień z dzieciństwa czego przykładem jest „Dolina Issy”. Inspirację stanowiło dla niego zarówno spokojne życie na wsi, jak i szalone podróże z ojcem. Ogromny wpływ na poetę wywarły także wydarzenia historyczne, których był świadkiem: rewolucja październikowa i wojna polsko-bolszewicka.

Czesław Miłosz po maturze przyjęty został na wydział prawa Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. Zaangażowany był w pracę sekcji Twórczości Oryginalnej Koła Polonistów. Był także współzałożycielem grupy poetyckiej "Żagary" i współredaktorem jej pisma. Lata studiów to również okres debiutu młodego poety. W roku 1930 w czasopiśmie uniwersyteckim "Alma Mater Vilnensis" pojawiły się wiersze: "Kompozycja" i "Podróż".

Twórczość:

„Poemat o Czasie Zastygłym” (1933)

„Trzy zimy. Poezje” (1936)

Okres II wojny światowej

Po rozpoczętej 1 września 1939 niemieckiej agresji na Polskę, Miłosz udał się na południe kraju. Kiedy 17 września na mocy paktu Ribbentrop-Mołotow wojska Armii Czerwonej rozpoczęły inwazję na wschodniej granicy Rzeczypospolitej, poeta znajdował się już w Rumunii. Wojska ZSRR zajęły Wilno, a potem przekazały je Litwinom. Miłosz powrócił do rodzinnego miasta, przyjmując obywatelstwo litewskie. Jednak już 14 czerwca 1940 roku 150 tys. żołnierzy ZSRR wkroczyło na teren Litwy i rozpoczęła się sowiecka okupacja. Poetą bardzo wstrząsnęły te wydarzenia, co miało odzwierciedlenie w jego poezji. Opuścił Wilno i przeniósł się do okupowanej przez Niemców Warszawy, gdzie pracował jako woźny w Bibliotece Uniwersyteckiej. Uczestniczył w podziemnym życiu literackim, pod pseudonimem Jan Syruć opublikował w 1940 r. tom „Wiersze”.

Twórczość

Tłumaczenia Jacques’a Maritaina „Drogami klęski”

Tłumaczenia Williama Szekspira „Jak wam się podoba”

„Ocalenie” (1945)

Okres powojenny Czesław Miłosz po wojnie przebywał krótko w

Krakowie, a pod koniec 1945 roku wstąpił do służby dyplomatycznej i pracował jako radca kulturowy placówek polskich w Stanach Zjednoczonych. W roku 1947 przyszedł na świat pierwszy syn Czesława Miłosza - Antoni Oskar. Poeta w 1949 roku przyjechał do Polski. Ustrój totalitarny wywołał u niego silny wstrząs. Wyjechał do Paryża i tam objął stanowisko I sekretarza Ambasady PRL. Pod koniec roku przyjechał do Polski i stracił paszport. Dzięki protekcji u Bieruta odzyskał go w 1951 roku i wyjechał znów do Paryża, gdzie poprosił o azyl polityczny. Wkrótce przyszedł na świat drugi syn poety - Piotr. Czesław Miłosz zamieszkał w Maisons - Lafitte, jego rodzina natomiast pozostała w USA.

Twórczość:

„Światło dzienne” (1953)

„Zniewolony umysł” (1953)

„Zdobycie władzy” (1953)

„Dolina Issy” (1955)

„Traktat poetycki” (1957)

„Kontynenty” (1958)

Późniejsze lataPrzez kolejnych dwadzieścia lat był zawodowo związany z

Uniwersytetem Kalifornijskim w Berkley.Przez cały ten czas Czesław Miłosz tworzył. Publikował

głównie w Paryżu i USA. Zdobywał renomę międzynarodowego poety, potwierdzoną przede wszystkim stypendium Guggenheima (1976), nagrodą The Neustadt International Prize for Literature (1978) i wreszcie literacką Nagrodą Nobla (1980). Dzięki tej nagrodzie w Polsce możliwa była publikacja utworów poety, który z powodu emigracji został uznany za zdrajcę i drukowanie jego tekstów było zabronione.

W 1981 roku po trzydziestu latach spędzonych na emigracji, Czesław Miłosz przyjechał do Polski, aby odebrać tytuł doktora honoris causa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Spotkał się wówczas z przedstawicielami "Solidarności”.

Ogromnym wyróżnieniem dla tego wybitnego poety było zaproszenie na Uniwersytet Harwardzki w Cambridge. Objął tam katedrę imienia Eliota Nortona, gdzie wygłosił sześć odczytów o poezji. W roku 1981 otrzymał doktorat honorowy Uniwersytetu Nowojorskiego.

W roku 1995 Czesław Miłosz został wyróżniony Orderem Wielkiego Księcia Giedymina II stopnia za zasługi dla Litwy, który odebrał osobiście z rąk prezydenta Algirdasa Brazauskasa. Poeta bardzo chętnie spotykał się z czytelnikami, wygłaszał opinie na temat współczesnej literatury, udzielał wywiadów na temat swojej twórczości, pochodzenia czy też pracy zawodowej. W spotkaniach tych często uczestniczyła jego druga żona - Caroll.W 1996 Polskie Radio przyznało mu Diamentowy Mikrofon.

W 1985 roku w Paryżu opublikowano autobiograficzną książkę "Zaczynając od moich ulic". Poeta otrzymał również honorowy doktorat Brandeis University. Rok później zmarła jego żona, Janina.

W 1989 roku Czesław Miłosz odwiedził Polskę po raz drugi i otrzymał dwa kolejne doktoraty: Uniwersytetu Harwardzkiego i Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.

W roku 1992 poeta przybył na Litwę, gdzie przyjął tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu im. Witolda Wielkiego w Kownie. W tym samym roku otrzymał także doktoraty honorowe uniwersytetów w Bolonii i w Rzymie.

Twórczość„Król Popiel i inne wiersze” (1962)

„Gucio zaczarowany” (1965)

„Miasto bez imienia” (1969)

„Widzenia nad zatoką San Francisco” (1969)

„Prywatne obowiązki” (1972)

„Gdzie wschodzi słońce i kędy zapada” (1974)

„Ziemia Urlo (1977)

„Ogród nauk” (1979)

„Świadectwo poezji” (1983)

„Piesek przydrożny” (1997)

„Życie na wyspach” (1997)

„Abecadło Miłosza” (1997)

„Inne abecadło” (1998)

„Wyprawa w dwudziestolecie (1999)

„To” (2000)

„Esse” (2001)

„Druga przestrzeń” (2002)

„Orfeusz i Eurydyka” (2003)

„Spiżarnia literacka” (2004)

„O podróżach w czasie” (2004)

Ciekawostki o Miłoszu

• Na podstawie jego powieści "Dolina Issy" Tadeusz Konwicki nakręcił w 1982 roku film o tym samym tytule.

• Tuż po wojnie Miłosz i Andrzejewski napisali scenariusz filmu na podstawie wspomnień Władysława Szpilmana. Z powodu wielu interwencji cenzorskich, straszliwie zniekształcających pierwotny zamysł, Miłosz wycofał swoje nazwisko z czołówki "Robinsona warszawskiego".

• Czesław Miłosz był członkiem Polskiej Akademii Umiejętności (PAU).

• Pisarz, zanim został laureatem literackiej Nagrody Nobla, w 1978 r.otrzymał nagrodę, zwaną "Małym Noblem", była to Międzynarodowa Nagroda Literacka Neustadt.

• Czesław Miłosz otrzymał tytuł Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.

• W roku 1974 Czesław Miłosz otrzymał nagrodę polskiego PEN Clubu za przekłady na język angielski poezji polskiej.

• Czesław Miłosz był Kawalerem Orderu Orła Białego.

• W 1989 roku otrzymał Medal Kongresu USA - Congressional Medal Of Arts za szczególny wkład w rozwój sztuki.

• W 1960 roku przeprowadził się do Stanów Zjednoczonych, gdzie wykładał literaturę słowiańską na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley oraz na Harvardzie.

• Był członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich (otrzymał legitymację nr 1).

• Studiował na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie.

• W 1978 roku Miłosz otrzymał Międzynarodową Nagrodę Literacką Neustadt zwaną "Małym Noblem".

Miłosz zmarł 14 sierpnia 2004 w Krakowie,przeżywszy 93 lata. Został pochowany w

KrypcieZasłużonych na Skałce.