Ćwiczenia z pomysłem Klasy 1 3 Szkoła podstawowa...

32
Ćwiczenia z pomysłem | Klasy 13 Szkoła podstawowa 1–3 Treści nauczania Umiejętności podstawowe Umiejętności ponadpodstawowe z podstawy programowej z programu nauczania z programu nauczania Klasa II 1. Edukacja polonistyczna 1.1 Uczeń korzysta z informacji: a) uważnie słucha wypowiedzi i korzysta Słucha wypowiedzi innych oraz tekstów czyta- Formułuje i stawia pytania w celu uzyskania z przekazywanych informacji, nych przez nauczyciela, kolegów i je rozumie. dodatkowych informacji. Słucha nagrań audycji radiowych i telewizyj- Odróżnia i właściwie reaguje na sygnały alar- nych i je rozumie. mowe w szkole oraz w najbliższym środowisku Słucha ze zrozumieniem pytań, poleceń, krót- pozaszkolnym, np. na ulicy. kich instrukcji wypowiadanych przez nauczy- ciela i kolegów. W czasie rozmowy stawia dodatkowe pytania i udziela odpowiedzi (słucha i mówi). Ilustruje usłyszane teksty za pomocą prac pla- stycznych. b) rozumie sens kodowania oraz dekodowania Czyta po cichu „od jednego rzutu oka” ze zro- Czyta głośno i po cichu ze zrozumieniem, informacji; odczytuje uproszczone rysunki, zumieniem wyrazy oraz krótkie zdania. wyciąga wnioski. piktogramy, znaki informacyjne, zna wszyst- Czyta głośno w sposób płynny krótkie teksty. Czyta poprawnie, płynnie, wyraziście, ze zrozu- kie litery alfabetu; czyta i rozumie teksty Czyta po cichu i głośno ze zrozumieniem: mieniem krótkie teksty. przeznaczone dla dzieci i wyciąga z nich krótkie teksty informacyjne, uproszczone wnioski, plany, pytania, polecenia, nazwy geograficzne, skróty, symbole, liczby zapisane cyframi i słow- nie, krótkie teksty encyklopedyczne, daty, zapisy w kalendarzu, niektóre znaki na mapie, niektóre schematy, niektóre rozkłady jazdy, plakaty teatralne, spisy treści. Czyta z podziałem na role. c) wyszukuje w tekście potrzebne informacje Korzysta z biblioteki. Sprawnie korzysta z różnych źródeł wiedzy i w miarę możliwości korzysta ze słowników Korzysta z różnych źródeł wiedzy i informacji, i informacji. i encyklopedii przeznaczonych dla dzieci, np. z podręczników, albumów, encyklopedii, Samodzielnie korzysta z podręczników, ćwi- słowników. czeń, materiałów pomocniczych, słowników, Korzysta pod kierunkiem nauczyciela z pod- encyklopedii i innych pomocy dydaktycznych. ręczników, ćwiczeń i innych pomocy dydak- tycznych. d) zna formy użytkowe: życzenia, zaproszenie, Rozpoznaje teksty użytkowe, np. zawiadomie- Wykorzystuje poznane formy użytkowe w ży- zawiadomienie, list, notatka do kroniki; po- nie, list, zaproszenie, życzenia z różnych okazji. ciu codziennym, np. życzenia, zaproszenie, list. trafi z nich korzystać; 1.2 Uczeń analizuje i interpretuje teksty kultury: a) przejawia wrażliwość estetyczną, rozszerza Systematycznie poszerza zakres słownictwa. Zainspirowany tekstem, opowiadaniem, sztuką zasób słownictwa poprzez kontakt z dzieła- teatralną, filmem tworzy opowiadania twór- mi literackimi, cze, np. ciąg dalszy opowiadania, dalsze losy bohaterów, inne zakończenie. b) w tekście literackim zaznacza wybrane frag- Wyodrębnia w utworze osoby, zdarzenia oraz Ustala kolejność wydarzeń. menty, określa czas i miejsce akcji, wskazuje fragmenty tekstu i zdania na określony temat. Wyodrębnia w tekście literackim postacie głównych bohaterów, główne i drugorzędne, charakterystyczne ce- chy bohatera, czas i miejsce akcji. c) czyta teksty i recytuje wiersze, z uwzględ- Czyta i recytuje wiersze z uwzględnieniem: in- Recytuje wiersze z uwzględnieniem: intonacji, nieniem interpunkcji i intonacji, tonacji, siły głosu, tempa, pauz, akcentu logicz- siły głosu, tempa, pauz, akcentu logicznego. nego oraz czyta krótkie fragmenty prozy. Autorka: Irena Zarzycka 18 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2014

Transcript of Ćwiczenia z pomysłem Klasy 1 3 Szkoła podstawowa...

Ćwiczenia z pomysłem | Klasy 1–3 Szkoła podstawowa 1–3

Treści nauczania Umiejętności podstawowe Umiejętności ponadpodstawowe z podstawy programowej z programu nauczania z programu nauczania

Klasa II

1. Edukacja polonistyczna

1.1 Uczeń korzysta z informacji:

a) uważnie słucha wypowiedzi i korzysta Słucha wypowiedzi innych oraz tekstów czyta- Formułuje i stawia pytania w celu uzyskania z przekazywanych informacji, nych przez nauczyciela, kolegów i je rozumie. dodatkowych informacji.

Słucha nagrań audycji radiowych i telewizyj- Odróżnia i właściwie reaguje na sygnały alar- nych i je rozumie. mowe w szkole oraz w najbliższym środowisku Słucha ze zrozumieniem pytań, poleceń, krót- pozaszkolnym, np. na ulicy. kich instrukcji wypowiadanych przez nauczy-

ciela i kolegów.

W czasie rozmowy stawia dodatkowe pytania

i udziela odpowiedzi (słucha i mówi).

Ilustruje usłyszane teksty za pomocą prac pla-

stycznych.

b) rozumie sens kodowania oraz dekodowania Czyta po cichu „od jednego rzutu oka” ze zro- Czyta głośno i po cichu ze zrozumieniem, informacji; odczytuje uproszczone rysunki, zumieniem wyrazy oraz krótkie zdania. wyciąga wnioski. piktogramy, znaki informacyjne, zna wszyst- Czyta głośno w sposób płynny krótkie teksty. Czyta poprawnie, płynnie, wyraziście, ze zrozu- kie litery alfabetu; czyta i rozumie teksty Czyta po cichu i głośno ze zrozumieniem: mieniem krótkie teksty. przeznaczone dla dzieci i wyciąga z nich krótkie teksty informacyjne, uproszczone

wnioski, plany, pytania, polecenia, nazwy geograficzne,

skróty, symbole, liczby zapisane cyframi i słow-

nie, krótkie teksty encyklopedyczne, daty,

zapisy w kalendarzu, niektóre znaki na mapie, niektóre schematy, niektóre rozkłady jazdy, plakaty teatralne, spisy treści.

Czyta z podziałem na role.

c) wyszukuje w tekście potrzebne informacje Korzysta z biblioteki. Sprawnie korzysta z różnych źródeł wiedzy i w miarę możliwości korzysta ze słowników Korzysta z różnych źródeł wiedzy i informacji, i informacji. i encyklopedii przeznaczonych dla dzieci, np. z podręczników, albumów, encyklopedii, Samodzielnie korzysta z podręczników, ćwi-

słowników. czeń, materiałów pomocniczych, słowników, Korzysta pod kierunkiem nauczyciela z pod- encyklopedii i innych pomocy dydaktycznych. ręczników, ćwiczeń i innych pomocy dydak- tycznych.

d) zna formy użytkowe: życzenia, zaproszenie, Rozpoznaje teksty użytkowe, np. zawiadomie- Wykorzystuje poznane formy użytkowe w ży- zawiadomienie, list, notatka do kroniki; po- nie, list, zaproszenie, życzenia z różnych okazji. ciu codziennym, np. życzenia, zaproszenie, list. trafi z nich korzystać;

1.2 Uczeń analizuje i interpretuje teksty kultury:

a) przejawia wrażliwość estetyczną, rozszerza Systematycznie poszerza zakres słownictwa. Zainspirowany tekstem, opowiadaniem, sztuką zasób słownictwa poprzez kontakt z dzieła- teatralną, filmem tworzy opowiadania twór- mi literackimi, cze, np. ciąg dalszy opowiadania, dalsze losy

bohaterów, inne zakończenie.

b) w tekście literackim zaznacza wybrane frag- Wyodrębnia w utworze osoby, zdarzenia oraz Ustala kolejność wydarzeń. menty, określa czas i miejsce akcji, wskazuje fragmenty tekstu i zdania na określony temat. Wyodrębnia w tekście literackim postacie głównych bohaterów, główne i drugorzędne, charakterystyczne ce-

chy bohatera, czas i miejsce akcji.

c) czyta teksty i recytuje wiersze, z uwzględ- Czyta i recytuje wiersze z uwzględnieniem: in- Recytuje wiersze z uwzględnieniem: intonacji, nieniem interpunkcji i intonacji, tonacji, siły głosu, tempa, pauz, akcentu logicz- siły głosu, tempa, pauz, akcentu logicznego.

nego oraz czyta krótkie fragmenty prozy.

Autorka: Irena Zarzycka

18 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2014

Ćwiczenia z pomysłem | Klasy 1–3 Szkoła podstawowa 1–3

Treści nauczania Umiejętności podstawowe Umiejętności ponadpodstawowe z podstawy programowej z programu nauczania z programu nauczania

Klasa II

d) ma potrzebę kontaktu z literaturą i sztu-

Czyta lektury wskazane przez nauczyciela

Czyta krótkie teksty wybrane przez siebie.

ką dla dzieci, czyta wybrane przez siebie i wypowiada się na ich temat. Czyta lektury i wyczerpująco wypowiada się i wskazane przez nauczyciela książki, wypo- Czyta krótkie teksty o życiu dzieci w innych na temat ich treści.

wiada się na ich temat; krajach.

1.3 Uczeń tworzy wypowiedzi:

a) w formie ustnej i pisemnej: kilkuzdaniową Tworzy kilkuzdaniowe ustne i pisemne wypo- Samodzielnie tworzy spójne wypowiedzi ust- wypowiedź, krótkie opowiadanie, krótki wiedzi na określony temat. ne i pisemne na określony temat.

opis, list prywatny, życzenia, zaproszenie, Pisze krótkie wypowiedzi na podstawie prze- Tworzy swobodne teksty na znane mu tematy. żyć, obserwacji, ilustracji, krótkich tekstów.

Pisze zdania opisujące przedmioty, osoby,

rośliny.

Pisze krótkie listy, pozdrowienia, życzenia do

bliskich, kolegów. Poprawnie adresuje list.

b) dobiera właściwe formy komunikowania się Dostosowuje formy komunikowania się do ofi- Wykorzystuje język symboli, wyrażeń, znaków, w różnych sytuacjach społecznych, cjalnej i nieoficjalnej sytuacji komunikacyjnej. gestów, sygnałów niewerbalnych w procesie We właściwy sposób artykułuje swoje potrze- komunikowania się.

by, oczekiwania.

c) uczestniczy w rozmowach, także inspiro- Prowadzi rozmowę (mówi i słucha) oraz W rozmowach prezentuje swój punkt widzenia wanych literaturą: zadaje pytania, udziela wypowiada się na temat własnych przeżyć, oraz przyjmuje informacje zwrotne.

odpowiedzi, prezentuje własne zdanie i for- wydarzeń z życia, czytanych lub wysłucha- W wypowiedziach używa wyrazów blisko-

mułuje wnioski; poszerza zakres słownictwa nych utworów literackich, oglądanych sztuk znacznych, wieloznacznych, o znaczeniu po- i struktur składniowych, teatralnych, filmów, wysłuchanych nagrań dobnym i przeciwnym.

i audycji.

Stawia pytania związane z wydarzeniami z ży-

cia, własnymi zainteresowaniami, czytanymi

i wysłuchanymi tekstami.

Udzielając odpowiedzi na pytania, zwraca

uwagę na poprawność gramatyczną formuło-

wanych zdań.

Wypowiada się na temat własnej pracy, oma-

wia jej przebieg i efekty.

d) dba o kulturę wypowiadania się; poprawnie Poprawnie formułuje i artykułuje zdania pytają- Dba o kulturę wypowiedzi. artykułuje głoski, akcentuje wyrazy, stosuje ce, oznajmujące, rozkazujące, wykrzyknikowe.

pauzy i właściwą intonację w zdaniu oznaj- Stosuje zwroty grzecznościowe.

mującym, pytającym i rozkazującym; stosuje

formuły grzecznościowe,

e) rozumie pojęcia: wyraz, głoska, litera, syla- Potrafi wskazać różnicę między głoską i literą. Zna alfabet, porządkuje wyrazy w kolejności ba, zdanie; dostrzega różnicę między literą Dzieli wyraz na sylaby. alfabetycznej według pierwszej litery.

i głoską; dzieli wyrazy na sylaby; oddziela Wyróżnia wyrazy w zdaniach i zdania w tek-

wyrazy w zdaniu, zdania w tekście, ście.

Zna alfabet.

Autorka: Irena Zarzycka

19 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2014

Ćwiczenia z pomysłem | Klasy 1–3 Szkoła podstawowa 1–3

Treści nauczania Umiejętności podstawowe Umiejętności ponadpodstawowe z podstawy programowej z programu nauczania z programu nauczania

Klasa II

f) pisze czytelnie i estetycznie (przestrzega

Pisze czytelnie, płynnie wyrazy i zdania,

Pisze czytelnie, płynnie zdania i krótkie teksty zasad kaligrafii), dba o poprawność grama- uwzględniając odpowiedni kształt liter oraz z zachowaniem poprawnego kształtu liter, pro- tyczną, ortograficzną oraz interpunkcyjną, poprawne ich łączenie, jednolite pochylenie porcji oraz właściwego rozmieszczenia. i właściwe rozmieszczenie.

Właściwie stosuje w piśmie kropkę, pytajnik,

wykrzyknik, wielką literę.

Pisze liczby w zakresie 20 za pomocą cyfr

i słownie.

g) przepisuje teksty, pisze z pamięci i ze słu- Przepisując teksty drukowane, stosuje właści- Przepisuje z podręcznika, tablicy i innych chu; we litery pisane, dwuznaki i zmiękczenia. źródeł, pisze z pamięci i ze słuchu teksty, prze- Pisze z pamięci i ze słuchu zdania oraz krótkie strzegając poznanych reguł gramatycznych, teksty z: ortograficznych i interpunkcyjnych. – wyrazami z rz i ó wymiennym,

– wyrazami z rz po spółgłoskach,

– wyrazami z h i ch najczęściej spotykanymi,

– wyrazami z ą i ę w różnych pozycjach,

– nie z czasownikami i przymiotnikami.

1.4 Uczeń wypowiada się w małych formach teatralnych:

a) uczestniczy w zabawie teatralnej, ilustruje Uczestniczy w zabawach teatralnych zainspiro- Aktywnie uczestniczy w pracy grupowej, peł- mimiką, gestem, ruchem zachowania boha- wanych tekstem, opowiadaniem, sztuką teatral- niąc w grupie różne funkcje związane z realiza- tera literackiego lub wymyślonego, ną, historyjką obrazkową, audycją. Ilustruje za- cją zadania.

chowania bohaterów poprzez mimikę, gest, ruch. Wiąże treść utworu literackiego, sztuki teatral- Przedstawia sytuacje życiowe w grach dramo- nej, audycji, filmu z różnymi środkami ekspresji. wych.

b) rozumie umowne znaczenie rekwizytu i umie Wykorzystuje rekwizyty w zabawach teatral- posłużyć się nim w odgrywanej scence. nych. Rozumie umowne znaczenie rekwizytu.

2. Język obcy nowożytny

Umiejętności podstawowe i ponadpodstawowe przewidziane do osiągnięcia podczas nauki języka obcego nowożytnego bazują na zapisach pod-stawy programowej kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych na I etapie edukacyjnym oraz na wybranych przez zespół nauczycieli materiałach edukacyjnych.

3. Edukacja muzyczna

3.1 W zakresie odbioru muzyki:

a) zna i stosuje następujące rodzaje

aktywno-ści muzycznej: – śpiewa proste melodie, piosenki z reper-

tuaru dziecięcego; wykonuje śpiewanki i

rymowanki; śpiewa w zespole piosenki

ze słuchu (nie mniej niż 10 utworów w roku szkolnym); śpiewa z pamięci hymn narodowy,

– odtwarza proste rytmy głosem, – odtwarza i gra na instrumentach perku-

syjnych proste rytmy i wzory rytmiczne,

– odtwarza i gra na instrumentach melo-dycznych proste melodie i akompania-menty,

Śpiewa piosenki jednogłosowe indywidualnie i zespołowo. Gra na dostępnych mu instrumentach mu-zycznych. Akompaniuje do piosenek i zabaw za pomocą

efektów akustycznych z wykorzystaniem róż-

nych przedmiotów, instrumentów perkusyj-

nych niemelodycznych. Prezentuje „echo rytmiczne” i inscenizuje piosenki. Interpretuje ruchem zmiany dynamiczne słu-chanych utworów. Zna kroki krakowiaka i polki oraz potrafi je zatańczyć.

Śpiewa piosenki ze słuchu, zbiorowo, z zasto-

sowaniem zmian tempa, artykulacji i dynamiki.

Śpiewa z pamięci hymn narodowy. Gra proste

melodie ze słuchu i częściowo z nut na do-

stępnych instrumentach melodycznych. Gra proste rytmy na instrumentach perkusyj-nych. Wykonuje i interpretuje ruchem zmiany dyna-

miczne słuchanych utworów muzycznych.

Wykonuje ćwiczenia rytmiczne i reaguje ru-

chem na zmianę rytmu.

Odróżnia niektóre tańce, np. oberka. Tańczy podstawowe kroki, np. krakowiaka, po-lki, tańca śląskiego.

Autorka: Irena Zarzycka

20 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o.,

Warszawa 2014

Ćwiczenia z pomysłem | Klasy 1–3 Szkoła podstawowa 1–3

Treści nauczania Umiejętności podstawowe Umiejętności ponadpodstawowe z podstawy programowej z programu nauczania z programu nauczania

Klasa II

– realizuje sylabami rytmicznymi, gestem

oraz ruchem proste rytmy i wzory ryt-

miczne; reaguje ruchem na puls rytmicz-

ny i jego zmiany, zmiany tempa, metrum i

dynamiki (maszeruje, biega, podskakuje);

realizuje proste schematy rytmiczne (ta-

taizacją, ruchem całego ciała), – wyraża ruchem nastrój i charakter

muzyki; tańczy podstawowe kroki i figury krako-wiaka, polki oraz innego, prostego tańca ludowego,

b) rozróżnia podstawowe elementy muzyki Rozróżnia podstawowe elementy muzyki Wyraża ruchem czas trwania wartości rytmicz-

(melodia, rytm, wysokość dźwięku, akom- i znaki notacji muzycznej; zna podstawowe nych i pauz. paniament, tempo, dynamika) i znaki notacji pojęcia.

muzycznej (wyraża ruchowo czas trwania

wartości rytmicznych, nut i pauz),

c) świadomie i aktywnie słucha muzyki (wyraża Rozpoznaje dźwięki wysokie i niskie ciche Określa charakter i nastrój utworu muzycz- swe doznania werbalnie i niewerbalnie) oraz i głośne, głosy ludzkie (sopran, bas, alt, tenor) nego. określa jej cechy: rozróżnia i wyraża środka- oraz brzmienie niektórych instrumentów Tworzy ilustracje muzyczne do opowiadań mi pozamuzycznymi charakter emocjonalny i rytm. i wierszy oraz swobodnie interpretuje ruchem muzyki, rozpoznaje utwory wykonane: solo Rozpoznaje długości trwania dźwięków. tematy rytmiczne, piosenki, utwory instru- i zespołowo, na chór i orkiestrę; orientuje Słucha utworów muzycznych i wypowiada się mentalne. się w rodzajach głosów ludzkich (sopran, na ich temat.

bas) oraz w instrumentach muzycznych Słucha piosenek, pieśni, miniatur instrumen-

(fortepian, gitara, skrzypce, trąbka, flet, talnych, odróżnia cechy charakterystyczne

perkusja); rozpoznaje podstawowe formy niektórych utworów (np. tańce): rytm, tempo, muzyczne – AB, ABA (wskazuje ruchem lub dynamikę i nastrój.

gestem ich kolejne części);

3.2 W zakresie tworzenia muzyki:

a) wie, że muzykę można zapisać i odczytać, Odczytuje proste wzory melodii, znaki notacji muzycznej, nazwy dźwięków gamy.

b) tworzy proste ilustracje dźwiękowe do tek- Tworzy proste tematy muzyczne, ilustracje Wykonuje inscenizacje piosenek i zabaw przy stów i obrazów oraz improwizacje ruchowe muzyczne do wierszy i opowiadań. Improwi- muzyce. do muzyki, zuje melodie do zrytmizowanych wierszy oraz

do podanego tematu rytmicznego.

Interpretuje ruchem piosenki, tematy rytmicz- ne i utwory instrumentalne.

c) improwizuje głosem i na instrumentach we- Improwizuje głosem i na instrumentach, zgod- Improwizuje melodie głosem i na instrumen- dług ustalonych zasad, nie z podanymi zasadami. tach do zrytmizowanych wierszy oraz do po-

danego tematu rytmicznego.

d) wykonuje proste utwory, interpretuje je Interpretuje wykonywane utwory zgodnie Gra na wybranym instrumencie krótkie utwory zgodnie z ich rodzajem i funkcją. z ich rodzajem i funkcją. z nut.

Autorka: Irena Zarzycka

21 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2014

Ćwiczenia z pomysłem | Klasy 1–3 Szkoła podstawowa 1–3

Treści nauczania Umiejętności podstawowe Umiejętności ponadpodstawowe z podstawy programowej z programu nauczania z programu nauczania

Klasa II

4. Edukacja plastyczna

4.1 W zakresie percepcji sztuki:

a) określa swoją przynależność kulturową po- Uczestniczy w życiu kulturalnym swojego śro- Interesuje się życiem kulturalnym swojego śro- przez kontakt z wybranymi dziełami sztuki, dowiska rodzinnego i szkolnego. dowiska lokalnego. zabytkami i z tradycją w środowisku ro- Poznaje placówki kultury działające w pobliżu dzinnym, szkolnym i lokalnym; uczestniczy miejsca zamieszkania.

w życiu kulturalnym tych środowisk, wie

o istnieniu placówek kultury działających

na ich rzecz,

b) korzysta z przekazów medialnych; stosuje Wie, co to jest przekaz medialny. Wykorzystuje wytwory przekazów medialnych ich wytwory w swojej działalności twórczej w swojej działalności. (zgodnie z elementarną wiedzą o prawach

autora);

4.2 W zakresie ekspresji przez sztukę:

a) ilustruje sceny i sytuacje (realne i fanta- Przedstawia w swoich pracach (rysunkach, Ilustruje sceny realne i fantastyczne inspirowa- styczne) inspirowane wyobraźnią, baśnią, pracach malarskich, rzeźbach, składankach, ne wyobraźnią, literaturą, muzyką, otoczeniem opowiadaniem, muzyką, korzysta z narzędzi pracach technicznych) zjawiska i wydarzenia społecznym i przyrodniczym. multimedialnych, z otaczającej rzeczywistości. Bezpiecznie i rozważnie korzysta z dostępnych

Uwzględnia w swoich pracach ruch postaci, narzędzi multimedialnych i technologii infor- sceny zbiorowe oraz wyraża swoje marzenia, macyjnych. wyobrażenia i nastrój.

Wykorzystuje utwór literacki, muzyczny, sztu-

kę teatralną, zmiany w przyrodzie w różnych

porach roku do wyrażania siebie poprzez pra-

ce plastyczno-techniczne.

b) podejmuje działalność twórczą, posługując Nazywa kolory, materiały, przybory i narzędzia W swoich pracach plastycznych i technicz- się takimi środkami wyrazu plastycznego wykorzystywane w działalności plastyczno- nych korzysta z różnych technik plastycznych, jak: kształt, barwa, faktura w kompozycji -technicznej. wykorzystuje różnorodne materiały, przybory na płaszczyźnie i w przestrzeni (stosując Sprawnie posługuje się przyborami i narzędzia- i narzędzia. określone materiały, narzędzia i techniki pla- mi. Przestrzega zasad bezpieczeństwa. Ma świadomość celu podejmowanych zadań styczne), Uwzględnia w swoich pracach: kształt, wiel- i ocenia ich efekty.

kość, barwę, proporcje, sytuacje przestrzenne,

układ, fakturę.

Dobiera techniki plastyczne, materiały, przy- bory do wykonywanych zadań plastyczno-

-technicznych, wykorzystując ich różnorodne

zastosowanie.

Przestrzega zasad bezpieczeństwa pracy.

Elastycznie reaguje na propozycje zmian

w czasie wykonywanej pracy.

c) realizuje proste projekty w zakresie form W procesie planowania, organizowania i reali- Projektuje oraz wykonuje płaskie i przestrzen- użytkowych, w tym służące kształtowaniu zacji różnorodnych zadań edukacyjnych korzy- ne formy użytkowe, uwzględniając zasady własnego wizerunku i otoczenia oraz upo- sta z rysunków pomocniczych. kompozycji. wszechnianiu kultury w środowisku szkol- Stara się realizować proste projekty w zakresie nym (stosując określone narzędzia i wytwo- form użytkowych.

ry przekazów medialnych); Stara się przedstawiać i wyrażać w swoich pra-

cach własne przeżycia, obserwacje, marzenia, wyobrażenia, otaczającą rzeczywistość przy- rodniczą i społeczną oraz świat fantazji.

Autorka: Irena Zarzycka

22 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2014

Ćwiczenia z pomysłem | Klasy 1–3 Szkoła podstawowa 1–3

Treści nauczania Umiejętności podstawowe Umiejętności ponadpodstawowe z podstawy programowej z programu nauczania z programu nauczania

Klasa II

4.3 W zakresie recepcji sztuki:

a) rozróżnia takie dziedziny działalności Próbuje określać dziedziny sztuk plastycznych, Rozróżnia niektóre dziedziny działalności twórczej człowieka, jak: architektura, sztuki specjalności zawodowe, narzędzia, działy sztu- twórczej człowieka, np. rzemiosło artystyczne, plastyczne oraz inne określone dyscypliny ki użytkowej, związek funkcji i formy. sztuka ludowa. sztuki (fotografika, film) i przekazy medialne Próbuje rozróżniać niektóre dziedziny dzia- Podaje przykłady obiektów z różnych dziedzin (telewizja, internet), a także rzemiosło arty- łalności twórczej człowieka: architektura, sztuki(w tym rękodzieła artystycznego i sztuki styczne i sztukę ludową, sztuki plastyczne, fotografika, film, telewizja, ludowej). internet.

b) rozpoznaje wybrane dzieła architektury Poznaje wybrane dzieła sztuki należące do Rozwija zainteresowania związane ze sztukami i sztuk plastycznych należące do polskiego polskiego i europejskiego dziedzictwa kultury. plastycznymi. i europejskiego dziedzictwa kultury; opisuje Rozumie podstawowe pojęcia z dziedziny

ich cechy charakterystyczne (posługując się sztuki.

elementarnymi terminami właściwymi dla

tych dziedzin działalności twórczej).

5. Edukacja społeczna

5.1 Uczeń odróżnia, co jest dobre, a co złe Stara się oceniać postępowanie swoje i innych, Ocenia postępowanie własne i innych w sytu- w kontaktach z rówieśnikami i dorosłymi; potrafi odróżnić, co jest dobre, a co złe. acjach typowych dla ucznia zgodnie z przyję- tymi normami i systemem wartości.

5.2 Uczeń odróżnia dobro od zła, stara się być Rozumie swoje role i przestrzega norm postę- Uczestniczy w działaniach charytatywnych na sprawiedliwym i prawdomównym; nie krzyw- powania jako członek różnych społeczności rzecz potrzebujących pomocy. dzi innych, pomaga słabszym i potrzebującym; (np. dziecko, uczeń, kolega, widz, pasażer).

Rozumie potrzebę działania na rzecz osób

potrzebujących.

5.3 Uczeń zna podstawowe relacje między Zna podstawowe relacje między najbliższymi. Szanuje pracę rodziców. najbliższymi; podejmuje obowiązki domowe Zna obowiązki domowe dziecka i stara się je Rozumie, że trzeba dostosować swoje wyma- i rzetelnie je wypełnia; identyfikuje się ze swo- wypełniać. gania do sytuacji ekonomicznej rodziny. ją rodziną i jej tradycjami; ma rozeznanie, że Poznaje tradycje swojej rodziny.

pieniądze otrzymuje się za pracę; rozumie, co Wykazuje poczucie przynależności do rodziny.

to jest sytuacja ekonomiczna rodziny, i wie, że Wie, że pieniądze otrzymuje się za pracę.

trzeba do niej dostosować swe oczekiwania;

5.4 Uczeń współpracuje z innymi w zabawie, Zna zasady i przestrzega reguł życia społecz- Uczy się, jak właściwie reagować w sytuacjach w nauce szkolnej i w sytuacjach życiowych; nego. trudnych, niebezpiecznych. Szuka lub udziela przestrzega reguł obowiązujących w społecz- Wykazuje poczucie przynależności do grup pomocy w sytuacjach zagrożenia ze strony ności dziecięcej oraz świecie dorosłych; wie, społecznych, w których funkcjonuje. innych ludzi. jak należy zachowywać się w stosunku do Nawiązuje pozytywne kontakty w grupie. Rozumie konieczność utrzymywania dobrych dorosłych i rówieśników (formy grzecznościo- Wie, jak należy zachowywać się w stosunku do relacji z sąsiadami. we); rozumie potrzebę utrzymywania dobrych osób dorosłych.

relacji z sąsiadami w miejscu zamieszkania; jest Podejmuje zadania wymagające troskliwości chętny do pomocy, respektuje prawo innych i opiekuńczości.

do pracy i wypoczynku;

5.5 Uczeń jest tolerancyjny wobec osób innej Akceptuje różnice między ludźmi, przejawia Jest tolerancyjny wobec osób innej narodowo- narodowości, tradycji kulturowej itp.; wie, że zachowania tolerancyjne i szacunek dla od- ści, tradycji kulturowej. wszyscy ludzie mają równe prawa; mienności.

5.6 Uczeń zna prawa ucznia i jego obowiązki Zna i stara się respektować prawa i obowiązki Chętnie uczestniczy w życiu szkoły i szkolnych (w tym zasady bycia dobrym kolegą), respektu- ucznia oraz zasady bycia dobrym kolegą. wydarzeniach. je je; uczestniczy w szkolnych wydarzeniach; Zna prawa ucznia i zawsze ich przestrzega oraz chętnie wypełnia obowiązki ucznia, dziecka.

Autorka: Irena Zarzycka

23 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2014

Ćwiczenia z pomysłem | Klasy 1–3 Szkoła podstawowa 1–3

Treści nauczania Umiejętności podstawowe Umiejętności ponadpodstawowe z podstawy programowej z programu nauczania z programu nauczania

Klasa II

5.7 Uczeń zna najbliższą okolicę, jej ważniejsze

Poznaje swoją najbliższą okolicę i jej najważ-

Uczestniczy w wydarzeniach organizowanych

obiekty, tradycje; potrafi wymienić status ad- niejsze obiekty oraz nazwę regionu, w którym przez lokalną społeczność.

ministracyjny swojej miejscowości (wieś, mia- mieszka; zna tradycje tego region.

sto); wie, w jakim regionie mieszka; uczestniczy

w wydarzeniach organizowanych przez lokalną

społeczność;

5.8 Uczeń wie, jakiej jest narodowości; wie, że Zna swoją narodowość i symbole narodowe Wykazuje poczucie tożsamości kulturowej, mieszka w Polsce, a Polska znajduje się w Eu- oraz rozpoznaje flagę i hymn Unii Europejskiej. historycznej i narodowej.

ropie; zna symbole narodowe (barwy, godło, Wie, że są ludzie zasłużeni dla miejscowości,

hymn narodowy) i najważniejsze wydarzenia w której mieszka, dla Polski i dla świata.

historyczne; orientuje się w tym, że są ludzie

szczególnie zasłużeni dla miejscowości, w któ-

rej mieszka, dla Polski i świata; rozpoznaje flagę

i hymn Unii Europejskiej;

5.9 Uczeń wie, jak ważna jest praca w życiu Poznaje pracę ludzi różnych zawodów i rozu- Szanuje i docenia znaczenie pracy w życiu człowieka; wie, jaki zawód wykonują jego naj- mie jej znaczenie. człowieka.

bliżsi i znajomi; wie, czym zajmuje się np. kole- Zna zawody osób, które mogą pomóc w trud-

jarz, aptekarz, policjant, weterynarz; nych i niebezpiecznych sytuacjach.

5.10 Uczeń wie, gdzie można bezpiecznie orga- Przestrzega zasad bezpieczeństwa w domu, Podejmując różnorodne formy aktywności, nizować zabawy, a gdzie nie można ich organi- szkole, na drodze, w środkach komunikacji, uwzględnia zasady bezpieczeństwa.

zować i dlaczego; w czasie kąpieli, zabaw na śniegu.

Unika sytuacji niebezpiecznych.

Przestrzega zasad bezpieczeństwa przeciwpo-

żarowego.

Przestrzega bezpieczeństwa dotyczącego za-

truć pokarmowych.

5.11 Uczeń zna zagrożenia ze strony ludzi; po- Uczy się, jak właściwie się zachowywać w sytu- Właściwie reaguje w sytuacjach trudnych, trafi powiadomić dorosłych o wypadku, zagro- acji zagrożenia. niebezpiecznych, szuka lub udziela pomocy żeniu, niebezpieczeństwie; zna numery telefo- Szuka porady w sytuacjach zagrożenia lub w sytuacjach zagrożenia.

nów: pogotowia ratunkowego, straży pożarnej, udziela pomocy innym.

policji oraz ogólnopolski numer alarmowy 112. Zna numery telefonów: pogotowia ratunko-

wego, policji, straży pożarnej i numer alarmo-

wy 112.

Rozpoznaje sygnały alarmowe (akustyczne)

w sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych, wła-

ściwie na nie reaguje.

Stara się właściwie reagować w sytuacjach

trudnych, niebezpiecznych, szuka lub udziela

pomocy w sytuacjach zagrożenia ze strony

innych ludzi.

6. Edukacja przyrodnicza

6.1 Uczeń obserwuje i prowadzi proste do- Wykazuje naturalną ciekawość poznawczą – Dokonuje różnorodnych pomiarów celem od- świadczenia przyrodnicze, analizuje je i wiąże stawia różnorodne pytania. krywania, sprawdzania, wnioskowania.

przyczynę ze skutkiem; Przeprowadza proste obserwacje, pomiary, Bada związki przyczynowo-skutkowe, przepro- ćwiczenia i doświadczenia. wadzając różnorodne doświadczenia.

Dostrzega w swoim otoczeniu cykle i regular-

ności.

Autorka: Irena Zarzycka

24 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2014

Ćwiczenia z pomysłem | Klasy 1–3 Szkoła podstawowa 1–3

Treści nauczania Umiejętności podstawowe Umiejętności ponadpodstawowe z podstawy programowej z programu nauczania z programu nauczania

Klasa II

6.2 Uczeń opisuje życie w wybranych eko-

Poznaje życie w wybranych ekosystemach:

Prowadzi hodowle i uprawy.

systemach: w lesie, ogrodzie, parku, na łące w lesie, ogrodzie, parku, w zbiornikach wod- Podaje przykłady korzyści przynoszonych

i w zbiornikach wodnych; wie, jakie warunki nych. przez zwierzęta środowisku.

są konieczne do rozwoju roślin i zwierząt Poznaje warunki konieczne do rozwoju roślin

w gospodarstwie domowym, w szkolnych i zwierząt.

uprawach i hodowlach itp.; wie, jaki pożytek

przynoszą zwierzęta środowisku, i podaje pro-

ste przykłady;

6.3 Uczeń nazywa charakterystyczne elementy Poznaje charakterystyczne cechy krajobrazów typowych krajobrazów Polski: nadmorskiego, Polski: nadmorskiego, nizinnego, górskiego.

nizinnego, górskiego;

6.4 Uczeń nazywa oraz wyróżnia zwierzęta Wymienia kilka typowych zwierząt dla danego Potrafi wymienić różne zwierzęta żyjące w wy- i rośliny typowe dla wybranych regionów regionu Polski. branym regionie Polski i rośliny rosnące na tym Polski; rozpoznaje i nazywa niektóre zwierzęta Wymienia i rozpoznaje niektóre zwierzęta terenie.

egzotyczne; egzotyczne.

6.5 Uczeń wyjaśnia zależność zjawisk przyrody Obserwuje zmiany zachodzące w otoczeniu Wyjaśnia zależność zjawisk przyrody od pór od pór roku; wie, jak zachować się odpowied- przyrodniczym (np. zmiany w przyrodzie, roku.

nio do warunków atmosferycznych; rośliny i zwierzęta w różnych ekosystemach

i w różnych porach roku), otoczeniu społecz-

nym (np. prace ludzi, ruch drogowy). Dostrzega

przyczyny zmian.

Świadomie podejmuje zachowania odpowied-

nie do warunków atmosferycznych.

6.6 Uczeń podejmuje działania na rzecz Rozumie konieczność ochrony środowiska Podejmuje działania na rzecz ochrony przyro- ochrony przyrody w swoim środowisku; wie, przyrodniczego, również w najbliższej okolicy: dy w swoim środowisku.

że należy segregować śmieci, rozumie sens nie śmieci, szanuje rośliny, zachowuje ciszę, Wie, jakie zniszczenia w przyrodzie powoduje stosowania opakowań ekologicznych; wie, że pomaga zwierzętom. człowiek.

należy oszczędzać wodę; wie, jakie zniszczenia

w przyrodzie powoduje człowiek (wypala-

nie łąk, zaśmiecanie lasów, nadmierny hałas,

kłusownictwo); chroni przyrodę: nie śmieci,

szanuje rośliny, zachowuje ciszę, pomaga zwie-

rzętom;

6.7 Uczeń zna wpływ przyrody nieożywionej Dostrzega w swoim otoczeniu przyrodniczym na życie ludzi, zwierząt i roślin: i społecznym cykle i regularności, funkcjonują-

ce prawa i zależności.

a) wpływ światła słonecznego na cykliczność Poznaje wpływ światła słonecznego na cyklicz- życia na Ziemi, ność życia na Ziemi.

b) znaczenie powietrza i wody dla życia czło- Poznaje wpływ powietrza i wody na życie lu- wieka, roślin i zwierząt, dzi, roślin i zwierząt.

c) znaczenie wybranych skał i minerałów dla Poznaje znaczenie wybranych skał i minerałów. człowieka (np. węgla i gliny);

6.8 Uczeń nazywa podstawowe części ciała Poznaje części ciała oraz organy wewnętrzne i organy wewnętrzne zwierząt i ludzi (np. ser- człowieka, np. serce, płuca, żołądek.

ce, płuca, żołądek);

Autorka: Irena Zarzycka

25 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2014

Ćwiczenia z pomysłem | Klasy 1–3 Szkoła podstawowa 1–3

Treści nauczania Umiejętności podstawowe Umiejętności ponadpodstawowe z podstawy programowej z programu nauczania z programu nauczania

Klasa II

6.9 Uczeń zna podstawowe zasady racjonal-

Dba o czystość ciała, higienę osobistą oraz

Rozumie konieczność właściwego odżywiania

nego odżywiania się, rozumie konieczność o ład i porządek otoczenia. się.

kontrolowania stanu zdrowia i stosuje się do Rozumie konieczność systematycznej kontroli zaleceń lekarza i lekarza dentysty; zdrowia.

6.10 Uczeń dba o zdrowie i bezpieczeństwo Podejmując różnorodne formy aktywności swoje i innych (w miarę swoich możliwości), bierze pod uwagę bezpieczeństwo własne

orientuje się w zagrożeniach ze strony roślin i innych.

i zwierząt, a także w zagrożeniach typu burza, Dostrzega niebezpieczeństwa związane ze zja-

huragan, śnieżyca, lawina, powódź itp.; wie, jak wiskami atmosferycznymi (burza, huragan, po-

trzeba zachować się w takich sytuacjach; wódź, śnieżyca). Orientuje się w zagrożeniach

ze strony roślin i zwierząt.

7. Edukacja matematyczna

7.1 Uczeń klasyfikuje obiekty i tworzy proste Klasyfikuje obiekty, tworzy serie, kontynuuje Zachowuje regularność w prostych motywach. serie; dostrzega i kontynuuje regularności; regularności.

Tworzy i klasyfikuje zbiory.

Porządkuje i numeruje elementy rosnąco i ma-

lejąco.

7.2 Uczeń liczy (w przód i w tył) od danej Przelicza zbiory w zakresie 100. liczby po 1, dziesiątkami od danej liczby w za- Liczy (w przód i w tył) od danej liczby po 1.

kresie 100 i setkami od danej liczby w zakresie Liczy dziesiątkami w zakresie 100 i setkami

1000; w zakresie 1000 (w przód i w tył).

7.3 Uczeń zapisuje cyframi i odczytuje liczby Zapisuje liczby za pomocą cyfr i słownie. Zapisuje wyrażenia mianowane, używając w zakresie 1000; rozumie dziesiątkowy system Wyodrębnia w zapisie liczby jednocyfrowe, skrótów.

pozycyjny; dziesiątki, setki. Zapisuje daty dowolnymi sposobami.

7.4 Uczeń ustala równoliczność porówny- Porównuje dowolne dwie liczby w zakresie Porównuje dowolne dwie liczby w zakresie wanych zestawów elementów mimo obser- 100. 1000 słownie i z użyciem znaków: <, >, =.

wowanych zmian w ich układzie; porównuje Stosuje znaki: <, >, =.

dowolne dwie liczby w zakresie 1000 (słownie

i z użyciem znaków <, >, =);

7.5 Uczeń dodaje i odejmuje liczby w zakre- Dodaje i odejmuje dowolne liczby w zakresie Sprawnie dodaje i odejmuje liczby w zakresie sie 100 (bez algorytmów działań pisemnych); 100. 100.

sprawdza wyniki odejmowania za pomocą Korzysta z przemienności dodawania. Sprawdza wyniki odejmowania za pomocą do- dodawania; Sprawdza dodawanie za pomocą odejmowa- dawania i odwrotnie.

nia i odwrotnie. Rozumie odwrotność tych Wykonuje łatwe równania jednodziałaniowe działań. z niewiadomą w postaci okienka.

7.6 Uczeń mnoży i dzieli liczby w zakresie ta- Mnoży i dzieli liczby w zakresie 30 oraz mnoży Pamięciowo mnoży i dzieli liczby w zakresie bliczki mnożenia (bez algorytmów działań pi- w zakresie 50. tabliczki mnożenia.

semnych); podaje z pamięci iloczyny; sprawdza Sprawdza dzielenie za pomocą mnożenia i od- Sprawdza wyniki dzielenia za

wyniki dzielenia za pomocą mnożenia; wrotnie. pomocą mnożenia i odwrotnie.

Rozumie odwrotność tych działań.

Korzysta z przemienności mnożenia.

7.7 Uczeń rozwiązuje łatwe równania jedno- Rozwiązuje łatwe równania jednodziałaniowe Korzysta z własności działań. działaniowe z niewiadomą w postaci okienka z niewiadomą w postaci okienka.

(bez przenoszenia na drugą stronę);

Autorka: Irena Zarzycka

26 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2014

Ćwiczenia z pomysłem | Klasy 1–3 Szkoła podstawowa 1–3

Treści nauczania Umiejętności podstawowe Umiejętności ponadpodstawowe z podstawy programowej z programu nauczania z programu nauczania

Klasa II

7.8 Uczeń rozwiązuje proste zadania tekstowe

Rozwiązuje proste zadania tekstowe oraz ukła-

Rozwiązuje trudniejsze zadania tekstowe.

(w tym zadania na porównywanie różnicowe, da treść zadań do sytuacji, rysunku, schematu,

ale bez porównywania ilorazowego); zapisu matematycznego.

Rozwiązuje proste zadania tekstowe na po-

równywanie różnicowe.

7.9 Uczeń wykonuje łatwe obliczenia pieniężne Dokonuje prostych obliczeń pieniężnych Uczy się, jak radzić sobie w codziennych sytu- (cena, ilość, wartość) i radzi sobie w sytuacjach (cena–ilość–wartość). acjach wymagających umiejętności obliczeń codziennych wymagających takich umiejętno- pieniężnych.

ści; zna będące w obiegu monety i banknoty;

zna wartość nabywczą pieniędzy; rozumie,

czym jest dług;

7.10 Uczeń mierzy i zapisuje wynik pomiaru Dokonuje obliczeń użytecznych w życiu, zwią- Poznaje pojęcie kilometra w sytuacjach życio- długości, szerokości i wysokości przedmiotów zanych z długością. wych.

oraz odległości; posługuje się jednostkami: Oblicza długości łamanych. Mierzy i zapisuje

milimetr, centymetr, metr; wykonuje łatwe wyniki pomiarów, stosując jednostki miary.

obliczenia dotyczące tych miar (bez wyrażeń Uczy się rysować przy linijce, odczytuje wska-

dwumianowanych i zamiany jednostek w obli- zania linijki w centymetrach.

czeniach formalnych); używa pojęcia kilometr

w sytuacjach życiowych, np. jechaliśmy auto-

busem 27 kilometrów (bez zamiany na metry);

7.11 Uczeń waży przedmioty, różnicuje Dokonuje obliczeń użytecznych w życiu zwią- Zapisuje wyniki pomiaru masy. przedmioty cięższe, lżejsze; używa określeń: zanych z masą. Poznaje miary masy.

kilogram, pół kilograma, dekagram, gram; wy- Waży przedmioty, używa jednostek masy.

konuje łatwe obliczenia, używając tych miar Odczytuje wskazania wagi.

(bez wyrażeń dwumianowanych i zamiany jed- Stosuje określenia kilogram, pół kilograma.

nostek w obliczeniach formalnych);

7.12 Uczeń odmierza płyny różnymi miarkami; Dokonuje obliczeń użytecznych w życiu zwią- Zapisuje wyniki pomiaru ilości płynów. używa określeń: litr, pół litra, ćwierć litra; zanych z ilością płynów.

Odmierza płyny różnymi miarkami, używa

określeń: litr, pół litra, ćwierć litra.

7.13 Uczeń odczytuje temperaturę (bez ko- Dokonuje obliczeń użytecznych w życiu, zwią- Uczy się odczytywania i zapisywania wyników nieczności posługiwania się liczbami ujemny- zanych z temperaturą. pomiarów w formie tabelek, kalendarzy, wy- mi, np. 5 stopni mrozu, 3 stopnie poniżej zera); Odczytuje wskazania termometru. kresów, diagramów.

7.14 Uczeń odczytuje i zapisuje liczby w syste- Odczytuje i zapisuje liczby w systemie rzym- Czyta znaki rzymskie (I–XII i więcej). mie rzymskim od I do XII; skim od I do XII.

7.15 Uczeń podaje i zapisuje daty; zna ko- Zna kolejność dni tygodnia, miesięcy. Zapisuje daty różnymi sposobami. lejność dni tygodnia i miesięcy; porządkuje Posługuje się kalendarzem. Porządkuje chronologicznie daty.

chronologicznie daty; wykonuje obliczenia Dokonuje obliczeń kalendarzowych (pełne Odczytuje wskazania zegarów w systemach: kalendarzowe w sytuacjach życiowych; od- miesiące). 12- i 24-godzinnym, wyświetlających cyfry i ze czytuje wskazania zegarów w systemach: Uczy się zapisywać i porządkować chronolo- wskazówkami.

12- i 24-godzinnym, wyświetlających cyfry i ze gicznie daty. Dokonuje obliczeń zegarowych.

wskazówkami; posługuje się pojęciami: godzi- Dokonuje obliczeń użytecznych w życiu zwią-

na, pół godziny, kwadrans, minuta; wykonuje zanych z czasem.

proste obliczenia zegarowe; Odczytuje wskazania zegarów,

posługuje się pojęciami: godzina, pół godziny,

kwadrans, minuta.

Wykonuje proste obliczenia zegarowe (pełne

godziny).

Autorka: Irena Zarzycka

27 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2014

Ćwiczenia z pomysłem | Klasy 1–3 Szkoła podstawowa 1–3

Treści nauczania Umiejętności podstawowe Umiejętności ponadpodstawowe z podstawy programowej z programu nauczania z programu nauczania

Klasa II

7.16 Uczeń rozpoznaje i nazywa koła, pro-

Rozpoznaje i nazywa figury geometryczne:

Oblicza długości linii łamanych, obwody pro-

stokąty (w tym kwadraty) i trójkąty (również koło, kwadrat, prostokąt, trójkąt. Rozpoznaje stokątów, trójkątów, kwadratów.

położone w różny sposób oraz w sytuacji, i nazywa figury nietypowe, np. zachodzące na

gdy figury zachodzą na siebie); rysuje odcinki siebie.

o podanej długości; oblicza obwody trójkątów Rysuje odcinki o podanej długości.

i prostokątów (bez wyrażeń dwumianowanych

i zamiany jednostek w obliczeniach formal-

nych);

7.17 Uczeń wyprowadza kierunki od siebie i in- Sprawnie określa kierunki w przestrzeni. nych osób; określa położenie obiektów wzglę- Wyprowadza kierunki od siebie i innych osób.

dem obranego obiektu, używając określeń: Sprawnie określa stosunki przestrzenne wzglę-

góra, dół, przód, tył, w prawo, w lewo, oraz ich dem obranego obiektu.

kombinacji;

7.18 Uczeń dostrzega symetrię (np. w rysunku Rysuje drugą połowę figury symetrycznej. Rysuje figury symetryczne. motyla); rysuje drugą połowę symetrycznej

figury;

7.19 Uczeń zauważa, że jedna figura jest po- Rysuje figury płaskie w powiększeniu i po- większeniem lub pomniejszeniem drugiej; ry- mniejszeniu (odcinki, linie proste, równoległe,

suje figury w powiększeniu i w pomniejszeniu. prostokąty, kwadraty, trójkąty), wykorzystując

przyrządy geometryczne.

8. Zajęcia komputerowe

8.1 Uczeń posługuje się komputerem w pod- Sprawnie posługuje się myszą – korzysta z jej Umie obsługiwać komputer w podstawowym stawowym zakresie; prawego i lewego przycisku. zakresie.

Rozpoznaje wybrane klawisze i wykonuje pole-

cenia z ich wykorzystaniem.

Rozpoznaje i nazywa nośniki (np. płyta CD.)

Poznaje najważniejsze elementy zestawu kom-

puterowego i ich przeznaczenie.

8.2 Uczeń posługuje się wybranymi programa- Umie uruchomić edukacyjną grę kompute- Posługuje się wybranymi programami i grami mi i grami edukacyjnymi, rozwijając swoje zain- rową; zna zasady jej działania, czyta prostą edukacyjnymi, rozwijając swoje zainteresowa- teresowania; korzysta z opcji w programach; instrukcję; korzysta z opcji w grach kompute- nia i poszerzając zakres wiadomości.

rowych.

8.3 Uczeń wyszukuje informacje i korzysta z nich:

a) przegląda wybrane przez nauczyciela strony Uczy się korzystać ze wskazanych przez na- Przegląda wybrane przez nauczyciela strony internetowe (np. stronę swojej szkoły), uczyciela adresów stron internetowych. internetowe (np. stronę swojej szkoły).

b) dostrzega elementy aktywne na stronie Poznaje elementy nawigacji na stronie inter- Dostrzega elementy aktywne na stronie inter- internetowej, nawiguje po stronach w okre- netowej. netowej, nawiguje po stronach w określonym ślonym zakresie, zakresie.

c) odtwarza animacje i prezentacje multime- Poznaje sposób odtwarzania animacji i prezen- Korzysta z przekazów multimedialnych. dialne; tacji multimedialnych. Autorka: Irena Zarzycka

28 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2014

Ćwiczenia z pomysłem | Klasy 1–3 Szkoła podstawowa 1–3

Treści nauczania Umiejętności podstawowe Umiejętności ponadpodstawowe z podstawy programowej z programu nauczania z programu nauczania

Klasa II

8.4 Uczeń tworzy teksty i rysunki:

a) wpisuje za pomocą klawiatury litery, cyfry Samodzielnie pisze za pomocą klawiatury Stosuje elementy formatowania tekstu (np. i inne znaki, wyrazy i zdania, litery, cyfry, wyrazy, zdania i krótkie teksty, kopiowanie, usuwanie, pogrubianie). korzystając z edytora tekstu w programie Mi- Zapisuje i drukuje opracowany samodzielnie crosoft Word. tekst lub rysunek. Stosuje niektóre elementy formatowania tek- stu (np. rozmiar i kolor czcionki).

b) wykonuje rysunki za pomocą wybranego Wykonuje rysunki, korzystając z podstawo- edytora grafiki, np. z gotowych figur; wych narzędzi z przybornika w edytorze

grafiki Paint.

8.5 Uczeń zna zagrożenia wynikające z korzystania z komputera, internetu i multimediów:

a) wie, że praca przy komputerze męczy Wie, że z komputera i z internetu trzeba ko- Zna zagrożenia wynikające z korzystania wzrok, nadweręża kręgosłup, ogranicza kon- rzystać tak, by nie narażać własnego zdrowia z komputera, internetu i multimediów. takty społeczne; wie, jak trzeba korzystać i bezpieczeństwa. Wie, że praca przy komputerze męczy wzrok, z komputera, żeby nie narażać własnego nadweręża kręgosłup, ogranicza kontakty spo- zdrowia, łeczne.

b) ma świadomość niebezpieczeństw wynika- Poznaje niebezpieczeństwa wynikające z ano- Rozumie, że podczas korzystania z sieci nie jących z anonimowości kontaktów i poda- nimowości kontaktów i podawania swojego wolno ujawniać swoich danych. wania swojego adresu, adresu. Informuje innych o zagrożeniach.

c) stosuje się do ograniczeń dotyczących ko- Stosuje się do regulaminu obowiązującego Poznaje ograniczenia dotyczące korzystania rzystania z komputera, internetu i multime- w pracowni komputerowej. z komputera, internetu i multimediów. diów Bezwzględnie przestrzega zasad prawidłowego Wie, że dzieci powinny korzystać tylko z gier włączania i wyłączania komputera. dostosowanych do wieku i poziomu umiejętno- ści najmłodszych użytkowników komputerów.

9. Zajęcia techniczne

9.1 Uczeń zna środowisko techniczne na tyle, że:

a) orientuje się w sposobach wytwarzania Dowiaduje się, w jaki sposób powstały przed- Interesuje się zagadnieniem „jak to zrobiono ?”. przedmiotów codziennego użytku („jak to mioty codziennego użytku, np. meble.

zrobiono?”): mebli, samochodów, sprzętu

gospodarstwa domowego,

b) rozpoznaje rodzaje maszyn i urządzeń: Rozpoznaje rodzaje środków transportu (sa- Rozpoznaje podstawowe narzędzia i przyrzą- transportowych (samochody, statki, samo- mochody, statki, samoloty). dy. loty), wytwórczych (narzędzia, przyrządy), Rozpoznaje urządzenia informatyczne(kompu- Zna zasady działania prostych urządzeń. informatycznych (komputer, laptop, telefon ter, laptop, telefon komórkowy).

komórkowy); orientuje się w rodzajach bu- Rozróżnia rodzaje budowli: budynki mieszkal-

dowli (budynki mieszkalne, biurowe, prze- ne, wieże, tunele, mosty.

mysłowe, mosty, tunele, wieże) i urządzeń Rozpoznaje urządzenia elektryczne, np. latar-

elektrycznych (latarka, prądnica rowerowa), kę.

c) określa wartość urządzeń technicznych Poznaje różne warunki wpływające na wartość z punktu widzenia cech użytkowych (łatwa urządzeń technicznych (cechy użytkowe, eko- lub trudna obsługa), ekonomicznych (tanie nomiczne, estetyczne).

lub drogie w zakupie i użytkowaniu), este-

tycznych (np. ładne lub brzydkie); Autorka: Irena Zarzycka

29 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2014

Ćwiczenia z pomysłem | Klasy 1–3 Szkoła podstawowa 1–3

Treści nauczania Umiejętności podstawowe Umiejętności ponadpodstawowe z podstawy programowej z programu nauczania z programu nauczania

Klasa II

9.2 Uczeń realizuje „drogę” powstawania przedmiotów od pomysłu do wytworu:

a) przedstawia pomysły rozwiązań technicz- Uczy się planować kolejne czynności. Projektuje i wykonuje płaskie i przestrzenne nych: planuje kolejne czynności, dobiera od- Uczy się dobierać właściwy materiał i narzę- formy użytkowe, uwzględniając zasady kom- powiednie materiały (papier, drewno, metal, dzia. pozycji. tworzywo sztuczne, materiały włókiennicze) Ustala niezbędne czynności prowadzące do Planuje kolejne czynności. Dobiera właściwy oraz narzędzia, zrealizowania zadania. materiał i narzędzia. Modyfikuje swoje działania w czasie wykony- wanych zadań.

b) rozumie potrzebę organizowania działania Potrafi pracować indywidualnie. Umiejętnie Rozumie potrzebę organizowania działania technicznego: pracy indywidualnej i zespo- działa w zespole. technicznego. łowej, W czasie działania technicznego przestrzega kolejności zadań.

Ocenia efekty własnej pracy.

Ma świadomość, że każda praca musi być za- kończona w określonym czasie.

c) posiada umiejętności: Uczy się odmierzać potrzebną ilość materiału. Potrafi ciąć tekturę. – odmierzania potrzebnej ilości materiału, Potrafi ciąć papier. Wykorzystuje gotowe zestawy do montażu – cięcia papieru, tektury itp., Korzysta z prostych instrukcji i schematów prostych obwodów elektrycznych. – montażu modeli papierowych i z two- rysunkowych.

rzyw sztucznych, korzystając z prostych Uczy się montować modele z papieru i two-

instrukcji i schematów rysunkowych, np. rzyw sztucznych, np. latawce, samoloty, ma- buduje latawce, makiety domów, mo- kiety.

stów, modele samochodów, samolotów

i statków,

– w miarę możliwości, montażu obwodów

elektrycznych, szeregowych i równole-

głych z wykorzystaniem gotowych zesta-

wów;

9.3 Uczeń dba o bezpieczeństwo własne i innych:

a) utrzymuje ład i porządek wokół siebie, Utrzymuje ład i porządek w miejscu pracy. Ma świadomość konieczności właściwej orga- w miejscu pracy; sprząta po sobie i pomaga Porządkuje miejsce pracy po zakończeniu nizacji stanowiska pracy. innym w utrzymaniu porządku, działań.

Wykazuje nawyk właściwego, oszczędnego wykorzystywania narzędzi i urządzeń tech-

nicznych.

b) właściwie używa narzędzi i urządzeń tech- Bezpiecznie korzysta z urządzeń technicznych, Sprawnie posługuje się różnymi narzędziami nicznych, narzędzi, materiałów. potrzebnymi do pracy. Potrafi uzasadnić dobór narzędzi, materiałów, Poznaje sposób korzystania z urządzeń infor- urządzeń technicznych do wykonywanych matycznych: telefonu komórkowego, kompu- działań. tera, laptopa.

c) wie, jak należy bezpiecznie poruszać się po Dostrzega niebezpieczeństwa związane z ru- Świadomie przestrzega przepisów ruchu dro- drogach (w tym na rowerze) i korzystać ze chem drogowym. gowego. środków komunikacji; wie, jak trzeba zacho- Rozumie potrzebę poznawania zasad bez-

wać się w sytuacji wypadku. piecznego poruszania się po drodze i korzysta-

nia ze środków lokomocji.

Autorka: Irena Zarzycka

30 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2014

Ćwiczenia z pomysłem | Klasy 1–3 Szkoła podstawowa 1–3

Treści nauczania Umiejętności podstawowe Umiejętności ponadpodstawowe z podstawy programowej z programu nauczania z programu nauczania

Klasa II

10. Wychowanie fizyczne i edukacja zdrowotna Podane umiejętności dotyczą dzieci o prawidłowym rozwoju fizycznym.

Umiejętności dzieci niepełnosprawnych ustala się stosownie do ich możliwości.

10.1 Uczeń w zakresie sprawności fizycznej:

a) realizuje marszobieg trwający co najmniej 15 Bierze udział w krótkich marszobiegach. Rozumie, że należy dbać o swoją sprawność minut, fizyczną.

b) umie wykonać próbę siły mięśni brzucha Świadomie wykonuje ćwiczenia gimnastyczne. Systematycznie wykonuje ćwiczenia gimna- oraz próbę gibkości dolnego odcinka kręgo- Poznaje próby mięśni brzucha oraz próbę gib- styczne wzmacniające mięśnie brzucha i krę- słupa, kości dolnego odcinka kręgosłupa. gosłupa.

c) potrafi pokonywać przeszkody naturalne Ćwiczy pokonywanie przeszkód naturalnych Pokonuje przeszkody, skacze i biega. i sztuczne; i sztucznych.

10.2 Uczeń w zakresie treningu zdrowotnego:

a) przyjmuje pozycje wyjściowe i ustawie- Reaguje ruchem na różne sygnały wzrokowe Przyjmuje poprawne pozycje wyjściowe do nia do ćwiczeń oraz wykonuje przewrót i dźwiękowe. ćwiczeń. w przód, Poznaje pozycje wyjściowe i ustawienia do Wykonuje przewrót w przód.

ćwiczeń.

Wykonuje ćwiczenia przygotowujące do prze- wrotu w przód.

b) skacze przez skakankę, wykonuje przeskoki Opanowuje skoki przez skakankę. Sprawnie skacze przez skakankę. jednonóż i obunóż nad niskimi przeszkoda- Wykonuje przeskoki jednonóż i obunóż nad

mi, niskimi przeszkodami.

c) wykonuje ćwiczenia równoważne bez przy- Wykonuje proste ćwiczenia równoważne Wykonuje ćwiczenia kształcące zręczność boru, z przyborem i na przyrządzie; w różnych układach. i zwinność, z przyborem i na przyrządzie.

10.3 Uczeń w zakresie sportów całego życia i wypoczynku:

a) posługuje się piłką: rzuca, chwyta, kozłuje, Rzuca i chwyta, kozłuje i toczy piłkę. Sprawnie rzuca, chwyta, celuje, kozłuje, odbija odbija i prowadzi ją, i prowadzi piłkę.

b) jeździ np. na rowerze, wrotkach; przestrzega Jeździ na rowerze. Chętnie podejmuje naukę jazdy na rolkach, zasad poruszania się po drogach, Świadomie przestrzega zasad poruszania się wrotkach.

po drogach.

c) bierze udział w zabawach, minigrach i grach Chętnie uczestniczy w grach i zabawach spor- Poznaje i stosuje przepisy minigier zespoło- terenowych, zawodach sportowych, respek- towych. wych. tując reguły i podporządkowując się decy- Stara się respektować zasady gier i zabaw. Rozumie rolę sędziego i podporządkowuje się zjom sędziego, Poznaje gry terenowe. jego decyzjom.

d) wie, jak należy zachować się w sytuacjach Stara się właściwie reagować na zwycięstwo Rozumie zasadę „fair play” i stara się ją stoso- zwycięstwa, i radzi sobie z porażkami w mia- i porażkę. wać. rę swoich możliwości;

10.4 Uczeń w zakresie bezpieczeństwa i edukacji zdrowotnej:

a) dba o higienę osobistą i czystość odzieży, Dba o czystość ciała, zęby, higienę osobistą, Rozumie konieczność systematycznej kontroli czystość odzieży. zdrowia.

Autorka: Irena Zarzycka

31 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2014

Ćwiczenia z pomysłem | Klasy 1–3 Szkoła podstawowa 1–3

Treści nauczania Umiejętności podstawowe Umiejętności ponadpodstawowe z podstawy programowej z programu nauczania z programu nauczania

Klasa II

b) wie, jakie znaczenie dla zdrowia ma właści-

Stara się dbać o swoje zdrowie.

Wie, jak należy się odżywiać, gdy prowadzi się

we odżywianie się oraz aktywność fizyczna, Rozumie znaczenie prawidłowego odżywiania aktywny tryb życia.

dla zdrowia. Chętnie podejmuje i systematycznie realizuje Przyjmuje prawidłową postawę ciała w zależ- działania związane z różnymi rodzajami aktyw- ności od podejmowanych form aktywności. ności ruchowej.

c) wie, że nie może samodzielnie zażywać Dostrzega niebezpieczeństwa związane z: lekarstw i stosować środków chemicznych zatruciami pokarmowymi, środkami chemicz-

niezgodnie z przeznaczeniem, nymi, narkotykami, grzybami, alkoholem,

papierosami, lekami, ogniem, urządzeniami

elektrycznymi.

d) dba o prawidłową postawę, np. siedząc Poznaje podstawowe ćwiczenia korygujące Dba o prawidłową postawę ciała w życiu co- w ławce, przy stole, postawę ciała. dziennym.

Przyjmuje prawidłową postawę, siedząc w ławce.

e) przestrzega zasad bezpiecznego zachowa- Przestrzega zasad bezpieczeństwa podczas Bezpiecznie posługuje się przyborami sporto- nia się w trakcie zajęć ruchowych; posługuje zajęć ruchowych. wymi.

się przyborami sportowymi zgodnie z ich

przeznaczeniem,

f) potrafi wybrać bezpieczne miejsce do za- Świadomie wybiera bezpieczne miejsce do Przestrzega zasad bezpieczeństwa i reguł baw i gier ruchowych; wie, do kogo zwrócić zabawy. współdziałania podczas zabaw i gier rucho- się o pomoc w sytuacji zagrożenia zdrowia Wie, do kogo zwrócić się o pomoc. wych.

lub życia. Wie, jak właściwie zachować się w sytuacji

zagrożenia.

11. Etyka

11.1 Uczeń rozumie, że ludzie mają równe Ocenia postępowanie swoje i innych jako czło- Rozumie, że wszyscy ludzie mają równe prawa. prawa, niezależnie od tego, gdzie się urodzili, nek różnych społeczności. Nie chwali się posiadanymi dobrami material- jak wyglądają, jaką religię wyznają, jaki mają Przestrzega reguł obowiązujących w grupie nymi.

status materialny; okazuje szacunek osobom dziecięcej.

starszym; Współpracuje z dziećmi w zabawach i w sytu-

acjach zadaniowych.

Grzecznie zwraca się do innych osób.

Wie, że ludzie żyją w różnych warunkach i dla-

tego nie można się chwalić bogactwem.

Okazuje szacunek starszym. Ustępuje miejsca

w autobusie, podaje upuszczony przedmiot,

przepuszcza starszych w drzwiach.

11.2 Uczeń zastanawia się nad tym, na co ma Wie, że nie można dążyć do zaspokojenia Zastanawia się nad tym, na czym mu zależy, wpływ, na czym mu zależy, do czego może swoich pragnień kosztem innych i kosztem do czego może dążyć, nie krzywdząc innych. dążyć, nie krzywdząc innych; stara się nieść niszczenia przyrody.

pomoc potrzebującym; Niesie pomoc potrzebującym, także w sytu-

acjach codziennych.

11.3 Uczeń wie, że dzieci niepełnosprawne Zdaje sobie sprawę, w jak trudnej sytuacji znaj- znajdują się w trudnej sytuacji, i pomaga im; dują się dzieci niepełnosprawne.

Stara się nieść pomoc niepełnosprawnym

w sytuacjach codziennych.

Autorka: Irena Zarzycka

32 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2014

Ćwiczenia z pomysłem | Klasy 1–3 Szkoła podstawowa 1–3

Treści nauczania Umiejętności podstawowe Umiejętności ponadpodstawowe z podstawy programowej z programu nauczania z programu nauczania

Klasa II

11.4 Uczeń wie, na czym polega prawdomów-

Zdaje sobie sprawę z tego, jak ważna jest praw-

Rozumie, jak ważna jest odwaga przeciwsta-

ność i jak ważna jest odwaga przeciwstawiania domówność. wiania się kłamstwu i obmowie, i ocenia z tej się kłamstwu i obmowie; potrafi z tej perspek- Stara się przeciwstawiać kłamstwu i obmowie. perspektywy zachowania bohaterów baśni, tywy oceniać zachowania bohaterów baśni, opowiadań, legend, komiksów.

opowiadań, legend, komiksów;

11.5 Uczeń wie, że nie można zabierać cudzej Wie, że nie wolno zabierać cudzej własności Wie, że należy naprawić wyrządzoną szkodę. własności, i stara się tego przestrzegać; wie, bez pozwolenia. Dostrzega, kiedy postaci z baśni, opowiadań, że należy naprawić wyrządzoną szkodę; do- Pamięta o oddawaniu pożyczonych rzeczy legend, komiksów nie przestrzegają reguły „nie strzega, kiedy postaci z baśni, opowiadań, i nie niszczy ich. kradnij”.

legend, komiksów nie przestrzegają reguły „nie

kradnij”; pamięta o oddawaniu pożyczonych

rzeczy, nie niszczy ich;

11.6 Uczeń nawiązuje i pielęgnuje przyjaźnie Stara się nawiązywać przyjaźnie. Współpracuje Pielęgnuje przyjaźnie w miarę swoich możli- w miarę swoich możliwości; z dziećmi w zabawach i sytuacjach zadanio- wości

wych.

11.7 Uczeń przestrzega reguł obowiązujących Przestrzega norm postępowania jako członek Aktywnie uczestniczy w pracy grupowej, peł- w społeczności dziecięcej (grzecznie zwra- społeczności szkolnej, domowej, lokalnej oraz niąc w grupie różne funkcje związane z realiza- ca się do innych, współpracuje w zabawach jako pasażer, widz, opiekun przyrody, uczest- cją zadania.

i w sytuacjach zadaniowych) oraz w świecie nik ruchu drogowego. Współpracuje w zabawach

dorosłych (grzecznie zwraca się do innych, Wykazuje poczucie przynależności do grup

ustępuje osobom starszym miejsca w autobu- społecznych, w których funkcjonuje: klasa,

sie, podaje upuszczony przedmiot itp.); szkoła, rodzina, środowisko lokalne.

11.8 Uczeń wie, że jest częścią przyrody, chroni Rozumie, że jest częścią przyrody. Uczestniczy w inicjatywach na rzecz ochrony ją i szanuje; nie niszczy swojego otoczenia. Wie, że nie może dążyć do zaspokojenia przyrody.

swoich potrzeb i pragnień kosztem niszczenia

przyrody.

Autorka: Irena Zarzycka

33 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2014

Ćwiczenia z pomysłem | Klasy 1–3 Szkoła podstawowa 1–3

Treści nauczania Umiejętności podstawowe Umiejętności ponadpodstawowe z podstawy programowej z programu nauczania z programu nauczania

Klasa III

1. Edukacja polonistyczna

1.1 Uczeń korzysta z informacji:

a) uważnie słucha wypowiedzi i korzysta Uważnie słucha wypowiedzi innych oraz tek- Słuchając innych, bierze pod uwagę ich punkt z przekazywanych informacji, stów czytanych przez nauczyciela, kolegów i je widzenia, dąży do kompromisu i porozumienia.

rozumie. Uwzględnia odmienność poglądów. Słucha nagrań audycji radiowych i telewizyj- nych i je rozumie.

Formułuje i stawia pytania w celu uzyskania

dodatkowych informacji.

Rozpoznaje sygnały alarmowe (akustyczne) w sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych oraz właściwie na nie reaguje.

Rozumie, że uważne słuchanie jest warunkiem

odbioru informacji.

b) rozumie sens kodowania oraz dekodowania Czyta głośno i po cichu ze zrozumieniem tek- Analizuje i porównuje teksty, wnioskuje. informacji; odczytuje uproszczone rysunki, sty literackie, wyciąga wnioski. Czyta liczby wielocyfrowe zapisane cyframi piktogramy, znaki informacyjne, zna wszyst- Czyta poprawnie, płynnie, wyraziście, ze zrozu- i słownie oraz wyrażenia mianowane. kie litery alfabetu; czyta i rozumie teksty mieniem, np. teksty informacyjne, informacje Czyta daty zapisane w różny sposób. przeznaczone dla dzieci i wyciąga z nich zawarte w kalendarzu, wskazania termometru, wnioski, wagi, linijki, informacje zapisane w formie

przepisu, regulaminu, spisy treści, cenniki.

Czyta z podziałem na role.

Czyta proste rysunki techniczne, schematy,

wykresy.

c) wyszukuje w tekście potrzebne informacje Korzysta z czytelni i biblioteki. Korzysta z róż- Sprawnie korzysta z różnych źródeł wiedzy i w miarę możliwości korzysta ze słowników nych źródeł wiedzy i informacji, np. z podręcz- i informacji, np. z podręczników, albumów, en- i encyklopedii przeznaczonych dla dzieci, ników, albumów, encyklopedii, słowników. cyklopedii, słowników.

d) zna formy użytkowe: życzenia, zaproszenie, Rozpoznaje teksty użytkowe, np. notatka do Stosuje i zna rolę form użytkowych (np. życze- zawiadomienie, list, notatka do kroniki; po- kroniki, zawiadomienie, list, zaproszenie, ży- nia, zaproszenie, zawiadomienie, trafi z nich korzystać; czenia z różnych okazji. list, notatka do kroniki) i grzecznościowych

w kontaktach międzyludzkich.

1.2 Uczeń analizuje i interpretuje teksty kultury:

a) przejawia wrażliwość estetyczną, rozszerza Systematycznie poszerza zakres słownictwa. W wypowiedziach używa wyrazów blisko- zasób słownictwa poprzez kontakt z dzieła- Wprowadza do czynnego słownika pojęcia: znacznych. mi literackimi, społeczne, przyrodnicze, plastyczne, matema-

tyczne, techniczne, muzyczne.

Nabywa wrażliwości na piękno słowa pisanego.

b) w tekście literackim zaznacza wybrane frag- Wyszukuje w tekście odpowiedni fragment Wyodrębnia w tekście wydarzenia decydujące menty, określa czas i miejsce akcji, wskazuje i argumentuje swój wybór. o zmianie postępowania bohaterów, zależno- głównych bohaterów, Wyodrębnia w tekście literackim postacie ści między wydarzeniami, fragmenty tekstu

główne i drugorzędne, charakterystyczne ce- zawierające np. opis, dialog. chy bohatera, zdarzenia istotne i mniej istotne, Wyszukuje w tekście informacje wyrażone czas i miejsce akcji. wprost i pośrednio (ukryte); Rozumie dosłowne i przenośne znaczenie wy- razów w wypowiedzi.

Autorka: Irena Zarzycka

34 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2014

Ćwiczenia z pomysłem | Klasy 1–3 Szkoła podstawowa 1–3

Treści nauczania Umiejętności podstawowe Umiejętności ponadpodstawowe z podstawy programowej z programu nauczania z programu nauczania

Klasa III

c) czyta teksty i recytuje wiersze, z uwzględ-

Czyta i recytuje z uwzględnieniem interpunkcji

Odróżnia język poetycki od mowy potocznej.

nieniem interpunkcji i intonacji, i intonacji. Wygłasza wiersz z pamięci oraz krótkie frag- Poprawnie akcentuje wyrazy i intonuje zdania. menty prozy z uwzględnieniem: intonacji, siły Recytuje wiersze z uwzględnieniem: intonacji, głosu, tempa, pauz, akcentu logicznego.

siły głosu, tempa, pauz, akcentu logicznego

oraz czyta krótkie fragmenty prozy.

d) ma potrzebę kontaktu z literaturą i sztu- Czyta książki wskazane przez nauczyciela i wy- Czyta książki i czasopisma wybrane przez ką dla dzieci, czyta wybrane przez siebie powiada się na ich temat. siebie.

i wskazane przez nauczyciela książki, wypo- Odczuwa potrzebę kontaktu z literaturą. Potrafi wypowiedzieć się na temat przeczyta- wiada się na ich temat; nej książki. Systematycznie rozwija zaintereso- wania czytelnicze.

1.3 Uczeń tworzy wypowiedzi:

a) w formie ustnej i pisemnej: kilkuzdaniową Tworzy swobodnie kilkuzdaniowe ustne i pi- Redaguje wielozdaniowe, spójne wypowiedzi wypowiedź, krótkie opowiadanie, krótki semne wypowiedzi na określony temat. ustne i pisemne w różnych formach literackich. opis, list prywatny, życzenia, zaproszenie, Potrafi napisać krótkie opowiadanie, list, opis, Tworzy dłuższe formy wypowiedzi, uwzględ- zaproszenie, zawiadomienie, ogłoszenie, no- niając zasady gramatyczne, reguły ortograficz- tatkę, życzenia. ne i interpunkcyjne.

Wykorzystuje teksty literackie do tworzenia wypowiedzi kreatywnych.

b) dobiera właściwe formy komunikowania się Dobiera właściwe formy komunikowania się. Prezentuje własne zdanie, uzasadniając swój w różnych sytuacjach społecznych, Stosuje środki językowe w zależności od adre- punkt widzenia, sygnalizuje prośby, potrzeby sata, treści, celu wypowiedzi. i oczekiwania.

Wykorzystuje język symboli, wyrażeń, sygna-

łów niewerbalnych w procesie komunikowania

się, nazywania i opisywania otaczającej rzeczy-

wistości.

c) uczestniczy w rozmowach, także inspiro- Wypowiada się na temat własnych przeżyć, Układa swobodne, spontaniczne, spójne wy- wanych literaturą: zadaje pytania, udziela wydarzeń z życia, utworów literackich, sztuk powiedzi i wielozdaniowe opowiadania twór- odpowiedzi, prezentuje własne zdanie i for- teatralnych, filmów, audycji. Stawia pytania cze na podstawie własnych przeżyć, doświad- mułuje wnioski; poszerza zakres słownictwa związane z wydarzeniami z życia, wypowie- czeń, obserwacji, treści czytanych i słuchanych i struktur składniowych, dziami nauczyciela i innych osób oraz omawia- oraz oglądanych sztuk teatralnych.

nymi tekstami. Wypowiada się na temat swojej roli w grupie, Udziela adekwatnych odpowiedzi na posta- ocenia efekty pracy własnej i grupy.

wione pytania.

d) dba o kulturę wypowiadania się; poprawnie Dba o kulturę wypowiedzi. W czasie rozmowy zachowuje formę dialogo- artykułuje głoski, akcentuje wyrazy, stosuje Stosuje zwroty grzecznościowe. wą (mówi i słucha), wyraża swoje odczucia. pauzy i właściwą intonację w zdaniu oznaj- W wypowiedziach świadomie stosuje zasady

mującym, pytającym i rozkazującym; stosuje gramatyki i frazeologii języka.

formuły grzecznościowe,

e) rozumie pojęcia: wyraz, głoska, litera, syla- Potrafi wskazać różnicę między głoską i literą. Rozpoznaje podstawowe części mowy, osoby ba, zdanie; dostrzega różnicę między literą Dzieli wyraz na sylaby. i czasy gramatyczne oraz rodzaje gramatyczne. i głoską; dzieli wyrazy na sylaby; oddziela Wyróżnia wyrazy w zdaniach i zdania w tekście.

wyrazy w zdaniu, zdania w tekście, Zna alfabet, porządkuje wyrazy w kolejności

alfabetycznej.

Autorka: Irena Zarzycka

35 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2014

Ćwiczenia z pomysłem | Klasy 1–3 Szkoła podstawowa 1–3

Treści nauczania Umiejętności podstawowe Umiejętności ponadpodstawowe z podstawy programowej z programu nauczania z programu nauczania

Klasa III

f) pisze czytelnie i estetycznie (przestrzega

Pisze czytelnie, płynnie zdania i krótkie teksty

Zna i stosuje reguły gramatyczne i ortogra- zasad kaligrafii), dba o poprawność grama- z zachowaniem poprawnego kształtu liter, pro- ficzne. tyczną, ortograficzną oraz interpunkcyjną, porcji oraz właściwego rozmieszczenia. Pisze symbole, skróty związane z realizowaną Właściwie stosuje w piśmie znaki interpunkcyj- tematyką. ne, wielką literę.

Pisze liczby za pomocą cyfr i słownie.

g) przepisuje teksty, pisze z pamięci i ze słu- Przepisuje z podręcznika, tablicy i innych Bezbłędnie przepisuje teksty z podręcznika, chu; źródeł, pisze z pamięci i ze słuchu teksty, prze- tablicy i innych źródeł. strzegając poznanych reguł gramatycznych,

ortograficznych i interpunkcyjnych.

1.4 Uczeń wypowiada się w małych formach teatralnych:

a) uczestniczy w zabawie teatralnej, ilustruje W różnych formach ekspresji prezentuje treści Aktywnie uczestniczy w pracy grupowej, peł- mimiką, gestem, ruchem zachowania boha- czytanych lub słuchanych tekstów. niąc w grupie różne funkcje związane z realiza- tera literackiego lub wymyślonego, Inscenizuje teksty lub ich fragmenty. cją zadania.

Przedstawia sytuacje życiowe w grach dramo- Rozpoznaje znaczenie niewerbalnych środków wych. komunikowania się (gest, wyraz twarzy, mimi- ka, postawa ciała).

b) rozumie umowne znaczenie rekwizytu i umie Rozumie umowne znaczenie rekwizytu. Samodzielnie projektuje i wykonuje rekwizyty posłużyć się nim w odgrywanej scence. Wykorzystuje rekwizyty w zabawach teatral- do odgrywanych scenek teatralnych.

nych.

2. Język obcy nowożytny

Umiejętności podstawowe i ponadpodstawowe przewidziane do osiągnięcia podczas nauki języka obcego nowożytnego bazują na zapisach pod-stawy programowej kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych na I etapie edukacyjnym oraz na wybranych przez zespół nauczycieli materiałach edukacyjnych.

3. Edukacja muzyczna

3.1 W zakresie odbioru muzyki:

a) zna i stosuje następujące rodzaje

aktywno-ści muzycznej: – śpiewa proste melodie, piosenki z reper-

tuaru dziecięcego; wykonuje śpiewanki i

rymowanki; śpiewa w zespole piosenki

ze słuchu (nie mniej niż 10 utworów w roku szkolnym); śpiewa z pamięci hymn narodowy,

– odtwarza proste rytmy głosem, – odtwarza i gra na instrumentach perku-

syjnych proste rytmy i wzory rytmiczne,

– odtwarza i gra na instrumentach melo-dycznych proste melodie i akompania-menty,

Śpiewa piosenki ze słuchu, zbiorowo, z zasto-

sowaniem zmian tempa, artykulacji i dynamiki.

Śpiewa z pamięci hymn narodowy. Gra proste

melodie ze słuchu i częściowo z nut na do-

stępnych instrumentach melodycznych. Gra proste rytmy na instrumentach perkusyj-nych. Wykonuje i interpretuje ruchem zmiany dyna-

miczne słuchanych utworów muzycznych.

Wykonuje ćwiczenia rytmiczne i reaguje ru-

chem na zmianę rytmu.

Odróżnia niektóre tańce, np. oberek. Tańczy podstawowe kroki, np. krakowiaka, po-lki, tańca kaszubskiego.

Śpiewa piosenki jednogłosowo indywidualnie z zastosowaniem zmian tempa, artykulacji i dynamiki. Potrafi zatańczyć wybrane układy taneczne (krakowiaka, polkę). Określa charakterystyczne cechy polskich tań-ców narodowych (poloneza, krakowiaka, mazura, kujawiaka i oberka). Korzysta z multimedialnych źródeł muzyki i in-formacji o muzyce.

Autorka: Irena Zarzycka

36 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o.,

Warszawa 2014

Ćwiczenia z pomysłem | Klasy 1–3 Szkoła podstawowa 1–3

Treści nauczania Umiejętności podstawowe Umiejętności ponadpodstawowe z podstawy programowej z programu nauczania z programu nauczania

Klasa III

– realizuje sylabami rytmicznymi, gestem

oraz ruchem proste rytmy i wzory ryt-

miczne; reaguje ruchem na puls rytmicz-

ny i jego zmiany, zmiany tempa, metrum i

dynamiki (maszeruje, biega, podskakuje);

realizuje proste schematy rytmiczne (ta-

taizacją, ruchem całego ciała), – wyraża ruchem nastrój i charakter

muzyki; tańczy podstawowe kroki i figury krako-wiaka, polki oraz innego, prostego tańca ludowego,

b) rozróżnia podstawowe elementy muzyki Rozróżnia podstawowe elementy muzyki Określa charakter i nastrój utworu muzycz-

(melodia, rytm, wysokość dźwięku, akom- i znaki notacji muzycznej; zna podstawowe nego. paniament, tempo, dynamika) i znaki notacji pojęcia.

muzycznej (wyraża ruchowo czas trwania

wartości rytmicznych, nut i pauz),

c) świadomie i aktywnie słucha muzyki (wyraża Słucha utworów muzycznych i niektóre z nich Słucha piosenek, pieśni, utworów muzycznych, swoje doznania werbalnie i niewerbalnie) rozpoznaje. określa ich skład, charakter, nastrój, budowę oraz określa jej cechy: rozróżnia i wyraża Rozróżnia ludzkie głosy (sopran, bas). Roz- utworu oraz ich cechy charakterystyczne. środkami pozamuzycznymi charakter emo- poznaje brzmienie niektórych instrumentów Rozpoznaje barwy czterech głosów ludzkich cjonalny muzyki, rozpoznaje utwory wyko- melodycznych i perkusyjnych. (sopran, bas, alt, tenor) oraz brzmienie niektó- nane: solo i zespołowo, na chór i orkiestrę; Rozpoznaje podstawowe formy muzyczne: rych instrumentów. orientuje się w rodzajach głosów ludzkich AB, ABA. Wie, do jakich grup należą poznane instru- (sopran, bas) oraz w instrumentach muzycz- Wyraża różnymi środkami charakter emocjo- menty. nych (fortepian, gitara, skrzypce, trąbka, flet, nalny muzyki, np. malując ilustracje do słucha- Tworzy ilustracje muzyczne do opowiadań perkusja); rozpoznaje podstawowe formy nych utworów. i wierszy oraz swobodnie interpretuje ruchem muzyczne – AB, ABA (wskazuje ruchem lub tematy rytmiczne, piosenki, utwory instru- gestem ich kolejne części); mentalne.

3.2 W zakresie tworzenia muzyki:

a) wie, że muzykę można zapisać i odczytać, Odczytuje znaki notacji muzycznej, proste Wykorzystuje w śpiewie oraz w grze na in- melodie oraz zapisy rytmiczne. strumentach znajomość pojęć i terminów muzycznych.

b) tworzy proste ilustracje dźwiękowe do tek- Wykonuje inscenizacje piosenek i zabaw przy Potrafi zaprezentować fragment układu ta- stów i obrazów oraz improwizacje ruchowe muzyce. Swobodnie interpretuje ruchem necznego według własnego pomysłu. do muzyki, tematy rytmiczne, piosenki, utwory instru-

mentalne.

Tworzy ilustracje muzyczne do opowiadań i wier- szy oraz swobodnie interpretuje ruchem tematy

rytmiczne, piosenki, utwory instrumentalne.

c) improwizuje głosem i na instrumentach we- Akompaniuje do piosenek i zabaw. Improwizu- Improwizuje melodie do zrytmizowanych dług ustalonych zasad, je głosem i na instrumentach, zgodnie z poda- wierszy oraz do podanego tematu rytmicz-

nymi zasadami. nego.

d) wykonuje proste utwory, interpretuje je Improwizuje melodie do zrytmizowanych Gra na wybranym instrumencie krótkie utwory zgodnie z ich rodzajem i funkcją. wierszy oraz do podanego tematu rytmicz- z nut.

nego. Zna wybrane przyśpiewki ludowe i wie, z któ- rego regionu kraju pochodzi melodia.

Autorka: Irena Zarzycka

37 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2014

Ćwiczenia z pomysłem | Klasy 1–3 Szkoła podstawowa 1–3

Treści nauczania Umiejętności podstawowe Umiejętności ponadpodstawowe z podstawy programowej z programu nauczania z programu nauczania

Klasa III

4. Edukacja plastyczna

4.1 W zakresie percepcji sztuki:

a) określa swoją przynależność kulturową po- Uczestniczy w życiu kulturalnym swojego Interesuje się życiem kulturalnym swojego śro- przez kontakt z wybranymi dziełami sztuki, środowiska. dowiska i kraju. zabytkami i z tradycją w środowisku rodzin- Zna placówki kultury działające na jego terenie. nym, szkolnym i lokalnym; uczestniczy w życiu

kulturalnym tych środowisk, wie o istnieniu

placówek kultury działających na ich rzecz,

b) korzysta z przekazów medialnych; stosuje ich Wie, co to jest przekaz medialny. Wykorzystu- wytwory w swojej działalności twórczej (zgod- je przekazy medialne we własnej twórczości.

nie z elementarną wiedzą o prawach autora); Rozumie, że nie wolno naruszać praw autora.

4.2 W zakresie ekspresji przez sztukę:

a) ilustruje sceny i sytuacje (realne i fanta- Ilustruje sceny realne i fantastyczne inspirowa- Kontroluje swoje działanie i w razie potrzeby styczne) inspirowane wyobraźnią, baśnią, ne wyobraźnią, literaturą, muzyką, otoczeniem modyfikuje je w toku realizacji. opowiadaniem, muzyką, korzysta z narzędzi społecznym i przyrodniczym.

multimedialnych, Bezpiecznie i rozważnie korzysta z dostępnych narzędzi multimedialnych i technologii infor- macyjnych.

b) podejmuje działalność twórczą, posługując W swoich pracach plastycznych i technicz- Uzasadnia swoje wybory technik, materiałów, się takimi środkami wyrazu plastycznego, nych korzysta z różnych technik plastycznych, narzędzi i przyborów. jak: kształt, barwa, faktura w kompozycji wykorzystuje różnorodne materiały, przybory Planuje kolejność podejmowanych czynności, na płaszczyźnie i w przestrzeni (stosując i narzędzia. Uwzględnia w swoich pracach: prowadzących do realizacji zadania. określone materiały, narzędzia i techniki pla- wielkość, kształt, barwę, fakturę. Projektuje Racjonalnie gospodaruje czasem podczas wy- styczne), i wykonuje płaskie i przestrzenne formy użyt- konywania zadań.

kowe, uwzględniając zasady kompozycji.

Organizuje stanowisko pracy i porządkuje je po zakończeniu zadania.

Ma świadomość celu podejmowanych zadań

i ocenia ich efekty.

Przestrzega zasad bezpieczeństwa pracy.

c) realizuje proste projekty w zakresie form Realizuje proste projekty w zakresie form Projektuje i wykonuje płaskie i przestrzenne użytkowych, w tym służące kształtowaniu użytkowych. Przedstawia i wyraża w swoich formy użytkowe, uwzględniając zasady kom- własnego wizerunku i otoczenia oraz upo- pracach własne przeżycia, obserwacje, marze- pozycji. wszechnianiu kultury w środowisku szkol- nia, wyobrażenia, otaczającą rzeczywistość nym (stosując określone narzędzia i wytwo- przyrodniczą i społeczną oraz świat fantazji.

ry przekazów medialnych); Przyczynia się do upowszechniania kultury

w środowisku szkolnym.

Realizuje proste projekty mające na celu

kształtowanie własnego wizerunku.

4.3 W zakresie recepcji sztuki:

a) rozróżnia takie dziedziny działalności Określa dziedziny sztuk plastycznych, specjal- Rozróżnia dziedziny działalności twórczej czło- twórczej człowieka, jak: architektura, sztuki ności zawodowe, czynności, narzędzia, działy wieka i wypowiada się na ich temat. plastyczne oraz inne określone dyscypliny sztuki użytkowej, związek funkcji i formy. Rozpoznaje wybrane dzieła architektury i sztuk sztuki (fotografika, film) i przekazy medialne Rozróżnia dziedziny działalności twórczej plastycznych należące do polskiego i europej- (telewizja, internet), a także rzemiosło arty- człowieka: architektura, sztuki plastyczne, skiego dziedzictwa kultury. styczne i sztukę ludową, fotografika, film, telewizja, internet, rzemiosło

artystyczne, sztuka ludowa.

Autorka: Irena Zarzycka

38 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2014

Ćwiczenia z pomysłem | Klasy 1–3 Szkoła podstawowa 1–3

Treści nauczania Umiejętności podstawowe Umiejętności ponadpodstawowe z podstawy programowej z programu nauczania z programu nauczania

Klasa III

b) rozpoznaje wybrane dzieła architektury

Rozpoznaje wybrane dzieła sztuki należące do

Rozwija zainteresowania związane ze sztuką.

i sztuk plastycznych należące do polskiego polskiego i europejskiego dziedzictwa kultury.

i europejskiego dziedzictwa kultury; opisuje Posługuje się podstawowymi pojęciami z dzie-

ich cechy charakterystyczne (posługując się dziny sztuki.

elementarnymi terminami właściwymi dla

tych dziedzin działalności twórczej).

5. Edukacja społeczna

5.1 Uczeń odróżnia, co jest dobre, a co złe Ocenia postępowanie swoje i innych, potrafi Ocenia postępowanie własne i innych w sytu- w kontaktach z rówieśnikami i dorosłymi; odróżnić, co jest dobre, a co złe. acjach typowych dla ucznia zgodnie z przyję- tymi normami i systemem wartości.

5.2 Uczeń odróżnia dobro od zła, stara się być Rozumie swoje role i przestrzega norm postę- Tłumaczy, odwołując się do przykładów, na sprawiedliwym i prawdomównym; nie krzyw- powania jako członek różnych społeczności czym polega działanie sprawiedliwe.

dzi innych, pomaga słabszym i potrzebującym; (np. dziecko, uczeń, kolega). Chętnie uczestniczy w działaniach charytatyw- nych na rzecz potrzebujących pomocy.

5.3 Uczeń zna podstawowe relacje między Wyjaśnia znaczenie rodziny w życiu oraz wska- Interesuje się tradycjami rodzinnymi. najbliższymi; podejmuje obowiązki domowe zuje przykłady praw i obowiązków

i rzetelnie je wypełnia; identyfikuje się ze swo- przysługujących poszczególnym członkom

ją rodziną i jej tradycjami; ma rozeznanie, że rodziny.

pieniądze otrzymuje się za pracę; rozumie, co Rozumie, że trzeba dostosować swoje wyma-

to jest sytuacja ekonomiczna rodziny, i wie, że gania do sytuacji ekonomicznej rodziny.

trzeba do niej dostosować swoje oczekiwania; Wykazuje poczucie przynależności do rodziny.

5.4 Uczeń współpracuje z innymi w zabawie, Rozbudza w sobie życzliwość wobec człon- Rozumie, że należy dbać o poprawne relacje w nauce szkolnej i w sytuacjach życiowych; ków rodziny, kolegów, nauczycieli i pracowni- z innymi ludźmi.

przestrzega reguł obowiązujących w społecz- ków szkoły. Nabywa postawy prospołeczne, podejmuje ności dziecięcej oraz świecie dorosłych; wie, Nawiązuje pozytywne kontakty w grupie. działania na rzecz innych.

jak należy zachowywać się w stosunku do Wykazuje szacunek i zrozumienie dla innych

dorosłych i rówieśników (formy grzecznościo- osób.

we); rozumie potrzebę utrzymywania dobrych Szanuje pracę własną i innych; wie, że pienią-

relacji z sąsiadami w miejscu zamieszkania; jest dze otrzymuje się za pracę.

chętny do pomocy, respektuje prawo innych Respektuje prawo innych do wypoczynku.

do pracy i wypoczynku; Rozumie konieczność utrzymywania dobrych

relacji z sąsiadami.

Właściwie reaguje w sytuacjach trudnych,

niebezpiecznych. Szuka pomocy lub jej udziela

w sytuacjach zagrożenia.

5.5 Uczeń jest tolerancyjny wobec osób innej Akceptuje różnice między ludźmi, przeja- Wyjaśnia, w czym przejawia się uprzejmość narodowości, tradycji kulturowej itp.; wie, że wia zachowania tolerancyjne i szacunek dla i tolerancja.

wszyscy ludzie mają równe prawa; odmienności, szanuje cudze pomysły, orygi- Jest wrażliwy na odrębność drugiego człowie- nalność; jest tolerancyjny wobec osób innej ka.

narodowości, tradycji kulturowej. Wdraża się do poznawania własnej odrębności i niepowtarzalności.

5.6 Uczeń zna prawa ucznia i jego obowiązki Potrafi komunikować się z rówieśnikami i do- Zna prawa ucznia i zawsze ich przestrzega oraz (w tym zasady bycia dobrym kolegą), respektu- rosłymi, rozwiązuje problemy bez użycia prze- chętnie wypełnia obowiązki ucznia, dziecka. je je; uczestniczy w szkolnych wydarzeniach; mocy i agresji. Podaje przykłady działań samorządu uczniow- Zna prawa i obowiązki ucznia. skiego w swojej szkole.

Ma potrzebę dzielenia się z innymi własną Podaje przykłady praw i obowiązków obywa- wiedzą, obserwacjami, spostrzeżeniami. teli Rzeczypospolitej Polskiej.

Autorka: Irena Zarzycka

39 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2014

Ćwiczenia z pomysłem | Klasy 1–3 Szkoła podstawowa 1–3

Treści nauczania Umiejętności podstawowe Umiejętności ponadpodstawowe z podstawy programowej z programu nauczania z programu nauczania

Klasa III

5.7 Uczeń zna najbliższą okolicę, jej ważniejsze

Poznaje otoczenie społeczne.

Prowadzi obserwacje najbliższej okolicy.

obiekty, tradycje; potrafi wymienić status ad- Uczestniczy w wydarzeniach organizowanych Zbiera informacje o swojej „małej Ojczyźnie”, ministracyjny swojej miejscowości (wieś, mia- przez lokalną społeczność. o wydarzeniach z przeszłości i aktualnych.

sto); wie, w jakim regionie mieszka; uczestniczy Zna swoją najbliższą okolicę i jej najważniejsze

w wydarzeniach organizowanych przez lokalną obiekty, zabytki oraz nazwę regionu, w którym

społeczność; mieszka; zna tradycje tego regionu.

5.8 Uczeń wie, jakiej jest narodowości; wie, że Zna swoją narodowość i symbole narodowe Interesuje się tradycjami i kulturą regionu mieszka w Polsce, a Polska znajduje się w Eu- oraz rozpoznaje flagę i hymn Unii Europejskiej. i kraju.

ropie; zna symbole narodowe (barwy, godło, Wie, że są ludzie zasłużeni dla miejscowości,

hymn narodowy) i najważniejsze wydarzenia w której mieszka, dla Polski i dla świata.

historyczne; orientuje się w tym, że są ludzie Wykazuje poczucie tożsamości kulturowej,

szczególnie zasłużeni dla miejscowości, w któ- historycznej i narodowej.

rej mieszka, dla Polski i świata; rozpoznaje flagę

i hymn Unii Europejskiej;

5.9 Uczeń wie, jak ważna jest praca w życiu Poznaje pracę ludzi różnych zawodów i rozu- Szanuje pracę ludzi różnych zawodów. człowieka; wie, jaki zawód wykonują jego naj- mie jej znaczenie.

bliżsi i znajomi; wie, czym zajmuje się np. kole- Zna zawody osób, które mogą pomóc w trud-

jarz, aptekarz, policjant, weterynarz; nych i niebezpiecznych sytuacjach.

5.10 Uczeń wie, gdzie można bezpiecznie orga- Dostrzega niebezpieczeństwa związane z ką- Podejmując zabawy, zwraca uwagę na bezpie- nizować zabawy, a gdzie nie można i dlaczego; pielą, zabawami na śniegu i lodzie, ruchem czeństwo miejsca i okoliczności.

drogowym, pozostawaniem bez opieki doro-

słych.

5.11 Uczeń zna zagrożenia ze strony ludzi; po- Potrafi właściwie zachowywać się w sytuacji trafi powiadomić dorosłych o wypadku, zagro- zagrożenia ze strony innych ludzi.

żeniu, niebezpieczeństwie; zna numery telefo- Zna numery telefonów: pogotowia ratunkowe-

nów: pogotowia ratunkowego, straży pożarnej, go, policji, straży pożarnej i numer alarmowy 112.

policji oraz ogólnopolski numer alarmowy 112. Rozpoznaje sygnały alarmowe (akustyczne)

w sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych, wła-

ściwie na nie reaguje. Właściwie reaguje w sy-

tuacjach trudnych, niebezpiecznych, szuka lub

udziela pomocy w sytuacjach zagrożenia.

6. Edukacja przyrodnicza

6.1 Uczeń obserwuje i prowadzi proste do- Obserwuje zmiany zachodzące w otaczającej Interesuje się światem przyrody, systematycz- świadczenia przyrodnicze, analizuje je i wiąże rzeczywistości przyrodniczej i społecznej, do- nie poszerza wiadomości.

przyczynę ze skutkiem; strzega przyczyny i skutki, formułuje wnioski.

6.2 Uczeń opisuje życie w wybranych eko- Potrafi opisać życie w wybranych ekosyste- Umiejętnie wykorzystuje różne źródła infor- systemach: w lesie, ogrodzie, parku, na łące mach. macji (korzysta z atlasów, katalogów, albu- i w zbiornikach wodnych; wie, jakie warunki Zna warunki konieczne do rozwoju roślin mów).

są konieczne do rozwoju roślin i zwierząt i zwierząt w gospodarstwie domowym, Dokonuje różnorodnych pomiarów w celu:

w gospodarstwie domowym, w szkolnych w szkolnych uprawach i hodowlach. sprawdzania, analizowania, klasyfikowania, uprawach i hodowlach itp.; wie, jaki pożytek Prowadzi hodowle i uprawy. porównywania, uogólniania, odkrywania, wnio- przynoszą zwierzęta środowisku, i podaje pro- Podaje przykłady korzyści przynoszonych skowania.

ste przykłady; przez zwierzęta środowisku.

Autorka: Irena Zarzycka

40 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2014

Ćwiczenia z pomysłem | Klasy 1–3 Szkoła podstawowa 1–3

Treści nauczania Umiejętności podstawowe Umiejętności ponadpodstawowe z podstawy programowej z programu nauczania z programu nauczania

Klasa III

6.3 Uczeń nazywa charakterystyczne elementy

Wymienia charakterystyczne cechy krajobra-

Wie, co to jest wyżyna, nizina, i potrafi wymie-

typowych krajobrazów Polski: nadmorskiego, zów Polski: nadmorskiego, nizinnego, górskie- nić jej charakterystyczne cechy.

nizinnego, górskiego; go. Rozpoznaje na mapie niziny, wyżyny, góry. Podaje przykłady zależności między cechami krajobrazu a formami działalności człowieka.

6.4 Uczeń nazywa oraz wyróżnia zwierzęta Wymienia kilka charakterystycznych i typo- Potrafi wymienić różne zwierzęta żyjące w wy- i rośliny typowe dla wybranych regionów wych zwierząt dla danego regionu Polski. branym regionie Polski i rośliny rosnące na tym Polski; rozpoznaje i nazywa niektóre zwierzęta Wymienia i rozpoznaje niektóre zwierzęta terenie ( w tym nazwy gatunków chronionych). egzotyczne; egzotyczne.

6.5 Uczeń wyjaśnia zależność zjawisk przyrody Obserwuje zmiany zachodzące w przyrodzie od pór roku; wie, jak zachować się odpowied- oraz dostrzega ich przyczyny i skutki.

nio do warunków atmosferycznych;

6.6 Uczeń podejmuje działania na rzecz Właściwie zachowuje się w stosunku do zwie- Ma potrzebę kontaktu z przyrodą. ochrony przyrody w swoim środowisku; wie, rząt, roślin i całej przyrody. Wyrabia w sobie nawyk ekologicznego stylu że należy segregować śmieci, rozumie sens Rozumie konieczność ochrony środowiska życia.

stosowania opakowań ekologicznych; wie, że przyrodniczego, również w najbliższej okolicy; Rozumie potrzebę segregacji odpadów, wska- należy oszczędzać wodę; wie, jakie zniszczenia podejmuje działania na rzecz ochrony przyro- zując na możliwość ich ponownego wykorzy- w przyrodzie powoduje człowiek (wypala- dy w swoim środowisku. stania.

nie łąk, zaśmiecanie lasów, nadmierny hałas, Wie, jakie zniszczenia w przyrodzie powoduje Zna formy ochrony przyrody stosowane

kłusownictwo); chroni przyrodę: nie śmieci, człowiek. w Polsce (parki narodowe, rezerwaty przyrody, szanuje rośliny, zachowuje ciszę, pomaga zwie- pomniki przyrody).

rzętom;

6.7 Uczeń zna wpływ przyrody nieożywionej Dostrzega w swoim otoczeniu przyrodniczym na życie ludzi, zwierząt i roślin: i społecznym cykle i regularności, funkcjonują-

ce prawa i zależności.

a) wpływ światła słonecznego na cykliczność Zna wpływ światła słonecznego na cykliczność życia na Ziemi, życia na Ziemi.

b) znaczenie powietrza i wody dla życia czło- Zna wpływ powietrza i wody na życie ludzi, wieka, roślin i zwierząt, roślin i zwierząt.

c) znaczenie wybranych skał i minerałów Zna znaczenie wybranych skał i minerałów. dla człowieka (np. węgla i gliny);

6.8 Uczeń nazywa podstawowe części ciała Wyróżnia i nazywa części ciała oraz organy we- Wymienia podstawowe funkcje organów we- i organy wewnętrzne zwierząt i ludzi (np. ser- wnętrzne np. serce, płuca, żołądek. wnętrznych ludzi.

ce, płuca, żołądek)

6.9 Uczeń zna podstawowe zasady racjonal- Zna podstawowe zasady Rozumie konieczność właściwego odżywiania nego odżywiania się, rozumie konieczność zdrowego odżywiania się. się, rozróżnia rodzaje żywności. Przestrzega kontrolowania stanu zdrowia i stosuje się Rozumie konieczność systematycznej kontroli zasad właściwego odżywiania się.

do zaleceń lekarza i lekarza dentysty zdrowia; stosuje się do zaleceń lekarzy (w tym

dentysty).

Dba o zdrowie, czystość, higienę, ład i porzą-

dek.

Autorka: Irena Zarzycka

41 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2014

Ćwiczenia z pomysłem | Klasy 1–3 Szkoła podstawowa 1–3

Treści nauczania Umiejętności podstawowe Umiejętności ponadpodstawowe z podstawy programowej z programu nauczania z programu nauczania

Klasa III

6.10 Uczeń dba o zdrowie i bezpieczeństwo

Podejmując różnorodne formy aktywności

swoje i innych (w miarę swoich możliwości), bierze pod uwagę bezpieczeństwo własne,

orientuje się w zagrożeniach ze strony roślin i innych.

i zwierząt, a także w zagrożeniach typu burza, Dostrzega niebezpieczeństwa związane ze zja-

huragan, śnieżyca, lawina, powódź itp.; wie, jak wiskami atmosferycznymi (burza, huragan, po- trzeba zachować się w takich sytuacjach wódź, śnieżyca). Orientuje się w zagrożeniach

ze strony roślin i zwierząt.

7. Edukacja matematyczna

7.1 Uczeń klasyfikuje obiekty i tworzy proste Klasyfikuje obiekty, tworzy serie, kontynuuje serie; dostrzega i kontynuuje regularności; regularności.

7.2 Uczeń liczy (w przód i w tył) od danej Liczy (w przód i w tył) od danej liczby po 1. liczby po 1, dziesiątkami od danej liczby w za- Liczy dziesiątkami w zakresie 100 i setkami kresie 100 i setkami od danej liczby w zakresie w zakresie 1000.

1000;

7.3 Uczeń zapisuje cyframi i odczytuje liczby Zapisuje cyframi i odczytuje liczby w zakresie w zakresie 1000; rozumie dziesiątkowy system 1000.

pozycyjny;

7.4 Uczeń ustala równoliczność porówny- Porównuje dowolne dwie liczby w zakresie wanych zestawów elementów mimo obser- 1000 (słownie i z użyciem znaków: <, >, =).

wowanych zmian w ich układzie; porównuje

dowolne dwie liczby w zakresie 1000 (słownie

i z użyciem znaków <, >, =);

7.5 Uczeń dodaje i odejmuje liczby w zakre- Dodaje i odejmuje liczby w zakresie 100. Korzysta z przemienności dodawania. sie 100 (bez algorytmów działań pisemnych); Sprawdza wyniki odejmowania za pomocą do- Dodaje i odejmuje liczby wielocyfrowe sprawdza wyniki odejmowania za pomocą dawania i odwrotnie. w przypadkach takich jak 230 + 80, dodawania; 460 – 2300. Dodaje i odejmuje liczby wielocyfrowe z wy- korzystaniem kalkulatora.

7.6 Uczeń mnoży i dzieli liczby w zakresie ta- Pamięciowo mnoży i dzieli liczby w zakresie Rozumie odwrotność działań. bliczki mnożenia (bez algorytmów działań pi- tabliczki mnożenia. Stosuje wygodne dla niego sposoby ułatwiają- semnych); podaje z pamięci iloczyny; sprawdza Sprawdza wyniki dzielenia za ce obliczenia. wyniki dzielenia za pomocą mnożenia; pomocą mnożenia i odwrotnie.

7.7 Uczeń rozwiązuje łatwe równania jedno- Rozwiązuje łatwe równania jednodziałaniowe Korzysta z własności działań. działaniowe z niewiadomą w postaci okienka z niewiadomą w postaci okienka.

(bez przenoszenia na drugą stronę);

7.8 Uczeń rozwiązuje proste zadania tekstowe Rozwiązuje proste zadania tekstowe. Roz- Rozwiązuje trudniejsze zadania tekstowe. (w tym zadania na porównywanie różnicowe, wiązuje zadania tekstowe na porównywanie Rozwiązuje zadania, stosując własne, po­ ale bez porównywania ilorazowego); różnicowe. prawne, wygodne dla niego strategie rozwią- zania. Czyta ze zrozumieniem teksty o tematyce matematycznej.

Autorka: Irena Zarzycka

42 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2014

Ćwiczenia z pomysłem | Klasy 1–3 Szkoła podstawowa 1–3

Treści nauczania Umiejętności podstawowe Umiejętności ponadpodstawowe z podstawy programowej z programu nauczania z programu nauczania

Klasa III

7.9 Uczeń wykonuje łatwe obliczenia pieniężne

Dokonuje obliczeń pieniężnych (cena–ilość–

Zamienia jednostki w obliczeniach pienięż-

(cena, ilość, wartość) i radzi sobie w sytuacjach wartość) i radzi sobie w codziennych sytu- nych.

codziennych wymagających takich umiejętno- acjach wymagających takich umiejętności.

ści; zna będące w obiegu monety i banknoty; Rozumie wartość nabywczą pieniędzy i wie,

zna wartość nabywczą pieniędzy; rozumie, czym jest dług.

czym jest dług; Zna będące w obiegu monety i banknoty.

7.10 Uczeń mierzy i zapisuje wynik pomiaru Posługuje się oznaczeniami i skrótami jedno- Zapisuje wyrażenia mianowane, używając długości, szerokości i wysokości przedmiotów stek miary długości. skrótów.

oraz odległości; posługuje się jednostkami: Odczytuje wskazania linijki.

milimetr, centymetr, metr; wykonuje łatwe Wykonuje łatwe obliczenia dotyczące tych

obliczenia dotyczące tych miar (bez wyrażeń miar.

dwumianowanych i zamiany jednostek w obli-

czeniach formalnych); używa pojęcia kilometr

w sytuacjach życiowych, np. jechaliśmy auto-

busem 27 kilometrów (bez zamiany na metry);

7.11 Uczeń waży przedmioty, różnicuje Wykonuje proste obliczenia, używając miar przedmioty cięższe, lżejsze; używa określeń: masy.

kilogram, pół kilograma, dekagram, gram; wy- Waży przedmioty, używa jednostek masy.

konuje łatwe obliczenia, używając tych miar Odczytuje wskazania wagi.

(bez wyrażeń dwumianowanych i zamiany jed-

nostek w obliczeniach formalnych);

7.12 Uczeń odmierza płyny różnymi miarkami; Wykonuje proste obliczenia, używając miar Zapisuje wyniki różnych pomiarów (ważenie, używa określeń: litr, pół litra, ćwierć litra; pojemności. mierzenie temperatura, czas).

Odmierza płyny różnymi miarkami, używa

określeń: litr, pół litra, ćwierć litra.

7.13 Uczeń odczytuje temperaturę (bez ko- Odczytuje wskazania termometru. Zapisuje wyniki pomiarów oraz obserwacji nieczności posługiwania się liczbami ujemny- w formie tabelek, kalendarzy, wykresów, dia- mi, np. 5 stopni mrozu, 3 stopnie poniżej zera); gramów.

7.14 Uczeń odczytuje i zapisuje liczby w syste- Odczytuje i zapisuje liczby w systemie rzym- Czyta i pisze znaki rzymskie (I – XII i więcej). mie rzymskim od I do XII; skim od I do XII.

7.15 Uczeń podaje i zapisuje daty; zna ko- Zapisuje daty różnymi sposobami. Ma świadomość czasu w skali dnia, w skali lejność dni tygodnia i miesięcy; porządkuje Porządkuje chronologicznie daty. roku, w skali lat, w skali historycznej.

chronologicznie daty; wykonuje obliczenia Dokonuje obliczeń kalendarzowych (pełne Sprawnie posługuje się zegarem w systemach kalendarzowe w sytuacjach życiowych; od- miesiące). 12- i 24-godzinnym. Sprawnie oblicza upływ czytuje wskazania zegarów w systemach: Odczytuje wskazania zegarów w systemach: czasu na zegarze.

12- i 24-godzinnym, wyświetlających cyfry i ze 12- i 24-godzinnym, wyświetlających cyfry i ze Dokonuje obliczeń zegarowych (pełne minuty). wskazówkami; posługuje się pojęciami: godzi- wskazówkami; posługuje się pojęciami: godzi-

na, pół godziny, kwadrans, minuta; wykonuje na, pół godziny, kwadrans, minuta.

proste obliczenia zegarowe; Wykonuje proste obliczenia zegarowe (pełne

godziny).

7.16 Uczeń rozpoznaje i nazywa koła, pro- Oblicza długości linii łamanych, obwody pro- Rysuje za pomocą przyrządów geometrycz- stokąty (w tym kwadraty) i trójkąty (również stokątów, trójkątów, kwadratów. nych odcinki, linie proste, łamane, równoległe położone w różny sposób oraz w sytuacji, Rysuje odcinki o podanej długości. Rozpoznaje oraz figury płaskie na sieci kwadratowej.

gdy figury zachodzą na siebie); rysuje odcinki i nazywa figury geometryczne: koło, kwadrat,

o podanej długości; oblicza obwody trójkątów prostokąt, trójkąt. Rozpoznaje i nazywa figury

i prostokątów (bez wyrażeń dwumianowanych nietypowe, np. zachodzące na siebie.

i zamiany jednostek w obliczeniach formal-

nych);

Autorka: Irena Zarzycka

43 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2014

Ćwiczenia z pomysłem | Klasy 1–3 Szkoła podstawowa 1–3

Treści nauczania Umiejętności podstawowe Umiejętności ponadpodstawowe z podstawy programowej z programu nauczania z programu nauczania

Klasa III

7.17 Uczeń wyprowadza kierunki od siebie i in-

Posiada orientację i wyobraźnię przestrzenną.

nych osób; określa położenie obiektów wzglę-

dem obranego obiektu, używając określeń:

góra, dół, przód, tył, w prawo, w lewo, oraz ich

kombinacji;

7.18 Uczeń dostrzega symetrię (np. w rysunku Rysuje figury symetryczne. motyla); rysuje drugą połowę symetrycznej

figury;

7.19 Uczeń zauważa, że jedna figura jest po- Rysuje figury w powiększeniu i pomniejszeniu większeniem lub pomniejszeniem drugiej; ry- oraz zachowuje regularność w prostych mo-

suje figury w powiększeniu i w pomniejszeniu. tywach.

8. Zajęcia komputerowe

8.1 Uczeń posługuje się komputerem w pod- Umie obsługiwać komputer w podstawowym Komunikuje się z komputerem za pomocą stawowym zakresie; zakresie. ikon, przycisków, menu i okien dialogowych. Sprawnie posługuje się myszą i klawiaturą.

8.2 Uczeń posługuje się wybranymi programa- Poprawnie nazywa najważniejsze elementy Posługuje się podstawowym słownictwem mi i grami edukacyjnymi, rozwijając swoje zain- zestawu komputerowego i zna ich przezna- informatycznym. teresowania; korzysta z opcji w programach; czenie.

Korzysta z pomocy dostępnej w programach

i grach edukacyjnych.

8.3 Uczeń wyszukuje informacje i korzysta Samodzielnie uruchamia niektóre programy. Samodzielnie zdobywa informacje w wykorzy- z nich: Korzysta z poznanych opcji w programach. staniem technologii komputerowej. Posługuje się wybranymi programami i grami Korzysta z zasobów sieci internet i progra- edukacyjnymi, rozwijając swoje zainteresowa- mów multimedialnych (w tym programów nia i poszerzając zakres wiadomości edukacyjnych) z różnych przedmiotów i dziedzin wiedzy.

a) przegląda wybrane przez nauczyciela strony Przegląda wybrane przez nauczyciela strony Korzysta z poczty elektronicznej przy realizacji internetowe (np. stronę swojej szkoły), internetowe (np. stronę swojej szkoły). projektów klasowych, szkolnych lub międzysz- Wyszukuje informacje, korzystając ze wskaza- kolnych. nych przez nauczyciela adresów stron interne-

towych, i umie z nich skorzystać.

b) dostrzega elementy aktywne na stronie Dostrzega elementy aktywne na stronie inter- internetowej, nawiguje po stronach w okre- netowej, nawiguje po stronach w określonym ślonym zakresie, zakresie.

c) odtwarza animacje i prezentacje multime- Odtwarza animacje i prezentacje multime- Sprawnie korzysta z przekazów multimedial- dialne; dialne. nych; stosuje ich wytwory w swojej działalno- ści twórczej (zgodnie z elementarną wiedzą o prawach autora).

Autorka: Irena Zarzycka

44 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2014

Ćwiczenia z pomysłem | Klasy 1–3 Szkoła podstawowa 1–3

Treści nauczania Umiejętności podstawowe Umiejętności ponadpodstawowe z podstawy programowej z programu nauczania z programu nauczania

Klasa III

8.4 Uczeń tworzy teksty i rysunki:

a) wpisuje za pomocą klawiatury litery, cyfry Wpisuje za pomocą klawiatury litery, cyfry Sprawnie pisze, korzystając z edytora tekstu i inne znaki, wyrazy i zdania, i inne znaki, wyrazy, zdania i krótkie teksty. w programie Microsoft Word. Stosuje wybrane elementy formatowania tek- stu (np. kopiowanie, usuwanie, pogrubianie).

Zapisuje i drukuje opracowany samodzielnie

tekst lub rysunek.

b) wykonuje rysunki za pomocą wybranego Wykonuje rysunki za pomocą wybranego edy- Sprawnie tworzy rysunki w programie Paint. edytora grafiki, np. z gotowych figur; tora grafiki.

8.5 Uczeń zna zagrożenia wynikające z korzystania z komputera, internetu i multimediów:

a) wie, że praca przy komputerze męczy Wie, że z komputera i z internetu trzeba ko- Przestrzega podstawowych zasad bezpiecznej wzrok, nadweręża kręgosłup, ogranicza kon- rzystać tak, by nie narażać własnego zdrowia i higienicznej pracy przy komputerze, wyjaśnia takty społeczne, wie, jak trzeba korzystać i bezpieczeństwa. Zna zagrożenia wynikające zagrożenia wynikające z niewłaściwego korzy- z komputera, żeby nie narażać własnego z korzystania z komputera, internetu i multi- stania z komputera. zdrowia, mediów.

Wie, że praca przy komputerze męczy wzrok, nadweręża kręgosłup, ogranicza kontakty spo-

łeczne.

b) ma świadomość niebezpieczeństw wynika- Ma świadomość niebezpieczeństw wynikają- Szanuje prywatność innych osób. jących z anonimowości kontaktów i poda- cych z anonimowości kontaktów i podawania

wania swojego adresu, swojego adresu.

Rozumie zagrożenia w kontaktach z nieznajo- mymi osobami.

c) stosuje się do ograniczeń dotyczących ko- Stosuje się do regulaminu obowiązującego rzystania z komputera, internetu i multime- w pracowni komputerowej. Stosuje się do

diów ograniczeń dotyczących korzystania z kompu- tera, internetu i multimediów.

Wie, że dzieci powinny korzystać tylko z gier

dostosowanych do wieku i poziomu umiejętno-

ści najmłodszych użytkowników komputerów.

9. Zajęcia techniczne

9.1 Uczeń zna środowisko techniczne na tyle, że:

a) orientuje się w sposobach wytwarzania Orientuje się, w jaki sposób powstały przed- przedmiotów codziennego użytku („jak to mioty codziennego użytku, np. meble.

zrobiono?”): meble, samochody, sprzęt go-

spodarstwa domowego,

b) rozpoznaje rodzaje maszyn i urządzeń: Rozpoznaje rodzaje środków transportu (sa- Opisuje urządzenia techniczne ze swojego transportowych (samochody, statki, samo- mochody, statki, samoloty). otoczenia, wyróżnia ich funkcje. loty), wytwórczych (narzędzia, przyrządy), Rozpoznaje podstawowe narzędzia i przyrządy. Wymienia podstawowe zasady bezpiecznego informatycznych (komputer, laptop, telefon Rozpoznaje urządzenia informatyczne (kom- zachowania się w domu, w tym komórkowy); orientuje się w rodzajach bu- puter, laptop, telefon komórkowy). posługiwania się urządzeniami elektrycznymi, dowli (budynki mieszkalne, biurowe, prze- Rozróżnia rodzaje budowli: budynki mieszkal- korzystania z gazu, wody. mysłowe, mosty, tunele, wieże) i urządzeń ne, biurowe, przemysłowe oraz wieże, tunele, elektrycznych (latarka, prądnica rowerowa), mosty.

Rozpoznaje urządzenia elektryczne, np. latarka.

Autorka: Irena Zarzycka

45 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2014

Ćwiczenia z pomysłem | Klasy 1–3 Szkoła podstawowa 1–3

Treści nauczania Umiejętności podstawowe Umiejętności ponadpodstawowe z podstawy programowej z programu nauczania z programu nauczania

Klasa III

c) określa wartość urządzeń technicznych

Określa wartość urządzeń technicznych z róż-

z punktu widzenia cech użytkowych (łatwa nych punktów widzenia.

lub trudna obsługa), ekonomicznych (tanie

lub drogie w zakupie i użytkowaniu), este-

tycznych (np. ładne lub brzydkie);

9.2 Uczeń realizuje „drogę” powstawania przedmiotów od pomysłu do wytworu:

a) przedstawia pomysły rozwiązań technicz- Planuje kolejne czynności. Dobiera właściwy Projektuje i wykonuje płaskie i przestrzenne nych: planuje kolejne czynności, dobiera od- materiał i narzędzia. formy użytkowe, uwzględniając zasady kom- powiednie materiały (papier, drewno, metal, pozycji. tworzywo sztuczne, materiały włókiennicze)

oraz narzędzia,

b) rozumie potrzebę organizowania działania Potrafi pracować indywidualnie i w zespole. technicznego: pracy indywidualnej i zespo- Rozumie potrzebę organizowania działania

łowej, technicznego.

c) posiada umiejętności: Potrafi odmierzać potrzebną ilość materiału. – odmierzania potrzebnej ilości materiału, Potrafi ciąć papier i tekturę.

– cięcia papieru, tektury itp., Potrafi montować modele z papieru i tworzyw

– montażu modeli papierowych i z two- sztucznych, np. latawce, samoloty, makiety.

rzyw sztucznych, korzystając z prostych W miarę możliwości montuje obwód elek-

instrukcji i schematów rysunkowych, np. tryczny pod kierunkiem nauczyciela.

buduje latawce, makiety domów, mo-

stów, modele samochodów, samolotów

i statków,

– w miarę możliwości, montażu obwodów

elektrycznych, szeregowych i równole-

głych z wykorzystaniem gotowych zesta-

wów;

9.3 Uczeń dba o bezpieczeństwo własne i in- Ma poczucie odpowiedzialności za zdrowie nych: i bezpieczeństwo własne i innych w szkole,

w domu, na ulicy, w czasie zabaw.

a) utrzymuje ład i porządek wokół siebie, Utrzymuje ład i porządek w miejscu pracy w miejscu pracy; sprząta po sobie i pomaga i wie, dlaczego trzeba to robić.

innym w utrzymaniu porządku,

b) właściwie używa narzędzi i urządzeń tech- Bezpiecznie używa narzędzi, materiałów, urzą- Sprawnie korzysta z urządzeń informatycz- nicznych, dzeń. nych: telefonu komórkowego, komputera, laptopa.

c) wie, jak należy bezpiecznie poruszać się po Ma świadomość możliwych zagrożeń zdrowia Zna przepisy ruchu drogowego obowiązujące drogach (w tym na rowerze) i korzystać ze i życia. pieszych i rowerzystów. środków komunikacji; wie, jak trzeba zacho- Wie, jak bezpiecznie korzystać ze środków ko-

wać się w sytuacji wypadku. munikacji i poruszać się po drogach.

Wie, gdzie i jak szukać pomocy w sytuacji

wypadku.

Autorka: Irena Zarzycka

46 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2014

Ćwiczenia z pomysłem | Klasy 1–3 Szkoła podstawowa 1–3

Treści nauczania Umiejętności podstawowe Umiejętności ponadpodstawowe z podstawy programowej z programu nauczania z programu nauczania

Klasa III

10. Wychowanie fizyczne i edukacja zdrowotna Podane umiejętności dotyczą dzieci o prawidłowym rozwoju fizycznym.

Umiejętności dzieci niepełnosprawnych ustala się stosownie do ich możliwości.

10.1 Uczeń w zakresie sprawności fizycznej:

a) realizuje marszobieg trwający co najmniej Bierze udział w marszobiegach. 15 minut,

b) umie wykonać próbę siły mięśni brzucha Systematycznie wykonuje ćwiczenia gimna- Sprawnie korzysta z różnych przyborów gim- oraz próbę gibkości dolnego odcinka kręgo- styczne wzmacniające mięśnie brzucha i krę- nastycznych. słupa, gosłupa. Systematycznie dba o własną sprawność fi-

Umie wykonać próbę mięśni brzucha oraz pró- zyczną. bę gibkości dolnego odcinka kręgosłupa.

c) potrafi pokonywać przeszkody naturalne Pokonuje przeszkody naturalne i sztuczne. i sztuczne;

10.2 Uczeń w zakresie treningu zdrowotnego:

a) przyjmuje pozycje wyjściowe i ustawie- Reaguje ruchem na różne sygnały wzrokowe Uprawia wybraną dyscyplinę sportową. nia do ćwiczeń oraz wykonuje przewrót i dźwiękowe.

w przód,

b) skacze przez skakankę, wykonuje przeskoki Pokonuje niskie przeszkody jednonóż i obu- jednonóż i obunóż nad niskimi przeszko- nóż, skacze przez skakankę.

dami,

c) wykonuje ćwiczenia równoważne bez przy- Wykonuje ćwiczenia: równoważne w różnych boru, z przyborem i na przyrządzie; układach, kształcące skoczność i zwinność.

10.3 Uczeń w zakresie sportów całego życia i wypoczynku:

a) posługuje się piłką: rzuca, chwyta, kozłuje, Rzuca i chwyta, kozłuje, odbija i toczy piłkę. Sprawnie rzuca, chwyta, celuje, kozłuje, odbija odbija i prowadzi ją, i prowadzi piłkę, biega, skacze, pokonuje prze-

szkody.

b) jeździ np. na rowerze, wrotkach; przestrzega Jeździ na rowerze, rolkach, wrotkach. zasad poruszania się po drogach,

c) bierze udział w zabawach, minigrach i grach Bierze udział w grach i zabawach sportowych. Rozumie i stosuje przepisy mini gier zespoło- terenowych, zawodach sportowych, respek- Respektuje zasady gier i zabaw oraz podpo- wych. tując reguły i podporządkowując się decy- rządkowuje się im.

zjom sędziego,

d) wie, jak należy zachować się w sytuacjach Właściwie reaguje na zwycięstwo i porażkę. zwycięstwa, i radzi sobie z porażkami w mia-

rę swoich możliwości;

Autorka: Irena Zarzycka

47 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2014

Ćwiczenia z pomysłem | Klasy 1–3 Szkoła podstawowa 1–3

Treści nauczania Umiejętności podstawowe Umiejętności ponadpodstawowe z podstawy programowej z programu nauczania z programu nauczania

Klasa III

10.4 Uczeń w zakresie bezpieczeństwa i eduka-

Przestrzega zasad bezpieczeństwa i reguł

cji zdrowotnej: współdziałania podczas zajęć ruchowych.

a) dba o higienę osobistą i czystość odzieży, Dba o czystość ciała, prawidłową postawę, żeby, higienę osobistą, czystość odzieży oraz

ład i porządek w otoczeniu.

b) wie, jakie znaczenie dla zdrowia ma właści- Wie, jak należy się odżywiać, gdy prowadzi się Rozróżnia i nazywa rekreacyjne formy aktyw- we odżywianie się oraz aktywność fizyczna, aktywny tryb życia. ności ruchowej i niektóre dyscypliny sportu. Wyjaśnia znaczenie odpoczynku (w tym snu), odżywiania się i aktywności ruchowej w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu.

c) wie, że nie może samodzielnie zażywać Dostrzega niebezpieczeństwa związane lekarstw i stosować środków chemicznych z zatruciami pokarmowymi, środkami che-

niezgodnie z przeznaczeniem, micznymi, narkotykami, grzybami, używkami,

papierosami, lekami, ogniem, urządzeniami elektrycznymi i gazowymi, molestowaniem

seksualnym, wymuszeniami, ruchem drogo-

wym, pozostawaniem bez opieki dorosłych.

d) dba o prawidłową postawę, np. siedząc Wykonuje podstawowe ćwiczenia korygujące Systematycznie koryguje postawę, np. siedząc w ławce, przy stole, postawę ciała. w ławce, przy stole.

e) przestrzega zasad bezpiecznego zachowa- Przestrzega zasad bezpieczeństwa podczas Bezpiecznie posługuje się nietypowymi przy- nia się w trakcie zajęć ruchowych; posługuje zajęć ruchowych. borami gimnastycznymi. Rozumie zasady się przyborami sportowymi zgodnie z ich właściwego zachowania podczas imprez spor- przeznaczeniem, towych i przestrzega tych zasad.

f) potrafi wybrać bezpieczne miejsce do za- Potrafi wybrać bezpieczne miejsca do zabawy. Zawsze przestrzega zasad bezpiecznej zabawy baw i gier ruchowych; wie, do kogo zwrócić Wie, jak właściwie zachowywać się w sytuacji w różnych miejscach. się o pomoc w sytuacji zagrożenia zdrowia zagrożenia.

lub życia.

11. Etyka

11.1 Uczeń rozumie, że ludzie mają równe Rozumie, że ludzie mają równe prawa, nieza- prawa, niezależnie od tego, gdzie się urodzili, leżnie od tego, gdzie się urodzili, jak wyglądają,

jak wyglądają, jaką religię wyznają, jaki mają jaką religię wyznają, jaki mają status materialny.

status materialny; okazuje szacunek osobom Okazuje szacunek starszym.

starszym;

11.2 Uczeń zastanawia się nad tym, na co ma Zastanawia się nad tym, na co ma wpływ, na Podejmuje inicjatywy na rzecz ludzi potrzebu- wpływ, na czym mu zależy, do czego może czym mu zależy, do czego może dążyć, nie jących pomocy. dążyć nie krzywdząc innych; stara się nieść krzywdząc innych. Stara się nieść pomoc po-

pomoc potrzebującym; trzebującym.

Autorka: Irena Zarzycka

48 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2014

Ćwiczenia z pomysłem | Klasy 1–3 Szkoła podstawowa 1–3

Treści nauczania Umiejętności podstawowe Umiejętności ponadpodstawowe z podstawy programowej z programu nauczania z programu nauczania

Klasa III

11.3 Uczeń wie, że dzieci niepełnosprawne

Rozumie trudną sytuację dzieci niepełno-

znajdują się w trudnej sytuacji, i pomaga im; sprawnych.

Stara się nieść pomoc niepełnosprawnym.

11.4 Uczeń wie, na czym polega prawdomów- Wie, na czym polega prawdomówność i jak Przeciwstawia się kłamstwu i obmowie. ność i jak ważna jest odwaga przeciwstawiania ważna jest odwaga przeciwstawiania się kłam-

się kłamstwu i obmowie; potrafi z tej perspek- stwu i obmowie; potrafi z tej perspektywy

tywy oceniać zachowania bohaterów baśni, oceniać zachowania bohaterów baśni, opowia- opowiadań, legend, komiksów; dań, legend, komiksów.

11.5 Uczeń wie, że nie można zabierać cudzej Wie, że nie można przywłaszczać sobie cudzej Stara się naprawić wyrządzona szkodę. własności, i stara się tego przestrzegać; wie, własności, i stara się tego przestrzegać.

że należy naprawić wyrządzoną szkodę; do- Wie, że należy naprawić wyrządzoną szkodę.

strzega, kiedy postaci z baśni, opowiadań, Dostrzega, kiedy postaci z baśni, opowiadań, legend, komiksów nie przestrzegają reguły „nie legend, komiksów nie przestrzegają reguły „nie

kradnij”; pamięta o oddawaniu pożyczonych kradnij”.

rzeczy, nie niszczy ich;

11.6 Uczeń nawiązuje i pielęgnuje przyjaźnie Starannie dobiera przyjaciół i pielęgnuje przy- w miarę swoich możliwości; jaźnie w miarę swoich możliwości.

11.7 Uczeń przestrzega reguł obowiązujących Aktywnie uczestniczy w pracy grupowej, peł- w społeczności dziecięcej (grzecznie zwra- niąc w grupie różne funkcje związane z realiza- ca się do innych, współpracuje w zabawach cją zadania.

i w sytuacjach zadaniowych) oraz w świecie Współpracuje w zabawach

dorosłych (grzecznie zwraca się do innych,

ustępuje osobom starszym miejsca w autobu-

sie, podaje upuszczony przedmiot itp.);

11.8 Uczeń wie, że jest częścią przyrody, chroni Wie, że jest częścią przyrody, chroni ją i sza- Podejmuje inicjatywy na rzecz ochrony przy- ją i szanuje; nie niszczy swojego otoczenia. nuje. rody.

Autorka: Irena Zarzycka

49 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2014