SZKODNIKI KRZYŻOWYCH CZ.2

Chowacz podobnik - Ceutorhynchus assimilis

Królestwo: Zoa – zwierzęta Podkrólestwo: Metazoa - tkankowce Typ: Arthropoda – stawonogi Podtyp: Hexapoda - sześcionogie Gromada: Insecta – owady Podgromada: Pterygota – uskrzydlone Rząd: Coleoptera - chrząszcze Rodzina: Curculionidae - ryjkowcowate

✔ POKOLENIA: 1✔ ZIMUJE: imago w glebie✔ USZKODZENIA: Od imago – minimalne – samica wygryza otworki w łuszczynach

do złożenia jaj. Pierwsze objawy w czasie początków kwitnienia. Larwy żerują na niedojrzałych nasionach; Łuszczyna żółknie, ‘zapada się’, następuje charakterystyczne staśmienie. Żerowanie głównie na rzepaku.

✔ SZKODLIWE: larwy✔ ZWALCZANIE: Niszczenie chwastów z rodziny krzyżowych. Zwalczanie chemiczne

– oprysk przy pojawieniu się imagines i przy wykształcaniu się łuszczyn. Próg szkodliwości: 4 chrząszcze na 25 roślin.

✔ PREPARATY: Alfamor 050 SC; Alfazot 050 EC; Decis 2,5 EC; Karate 025 EC

Chowacz czterozębny - Ceutorhynchus quadridens (= C. pallidactylus)

Rząd: Coleoptera - chrząszcze Rodzina: Curculionidae - ryjkowcowate

✔ POKOLENIA: 1✔ ZIMUJE: imago✔ USZKODZENIA: Samica składa jaja do nerwów głównych i ogonków liściowych,

potem larwy przenoszą się do pędu. Jaja i żerowanie po stronie bardziej nasłonecznionej – pęd rozwija się nierównomiernie – skręca w jedną stronę. Z czasem może się przełamać. Głównie rzepak.

✔ SZKODLIWE: głównie larwa✔ ZWALCZANIE: Jak u podobnika + 4-letnia przerwa po uprawie rzepaku na tym

samym polu. Próg szkodliwości – 2 chrząszcze na 25 roślin.✔ PREPARATY: Alfamor 050 SC; Decis 2,5 EC; Karate 025 EC; Fastac 100 EC;

Sherpa 10 EC

Chowacz brukwiaczek - Ceutorhynchus napi

Rząd: Coleoptera - chrząszcze Rodzina: Curculionidae - ryjkowcowate

✔ POKOLENIA: 1✔ ZIMUJE: imago w glebie✔ USZKODZENIA: Jaja składane po kilkanaście na jeden pęd, larwy żerują gromadnie.

Zahamowanie wzrostu, wyginanie i pękanie łodyg. Kapusty nie wiążą główek, a kalafiory – róż.

✔ SZKODLIWE: głównie larwa✔ ZWALCZANIE: Jak u czterozębnego. ✔ PREPARATY: Jak u czterozębnego.

Chowacz galasówek - Ceutorhynchus pleurostigma

Rząd: Coleoptera - chrząszcze Rodzina: Curculionidae - ryjkowcowate

✔ POKOLENIA: 1✔ ZIMUJE: imago (rasa wiosenna) lub larwa (rasa letnia)✔ USZKODZENIA: Jaja składane w szyjce korzeniowej rzepaku i kapustnych. Na

szyjce korzeniowej i dolnej części łodyg powstają zgrubienia – wyrośla – roślina namnaża tkankę dookoła larwy. Namnożenie włośników.

✔ SZKODLIWE: larwy✔ ZWALCZANIE: Jak u podobnika. Próg szkodliwości – 2-3 chrząszcze na 1 m2

✔ PREPARATY: Zaprawianie nasion: Promet 400 CS; Super Homai 70 DS; Zaprawa Marshal 250 DS. Oprysk: Decis 2,5 EC; Patriot 2,5 EC

Pchełka czarna – Phyllotreta atraPchełka smużkowana – Phyllotreta nemorumPchełka falistosmuga – Phyllotreta undulata

Rząd: Coleoptera - chrząszcze Rodzina: Chrysomelidae - stonkowate

✔ POKOLENIA: 1 (?)✔ ZIMUJE: imago w glebie✔ USZKODZENIA: Zależne od fazy rozwojowej; Imago niezbyt poważne punktowe

uszkodzenia – żer uzupełniający na rzodkwiach i rozsadach kapustnych. Składane ok. 20 jaj do gleby, żer larw na korzeniach. Osłabienie roślin, u młodych roślin może dojść do całkowitego zasuszenia.

✔ SZKODLIWE: głównie larwa✔ ZWALCZANIE: Zwalczanie larwy – zaprawianie nasion lub wysiew z preparatami

granulowanymi. Dorosłych – oprysk po pojawieniu się.✔ PREPARATY: Jak u chowacza galsówka.

Śmietka kapuściana – Delia brassicae (= D.radicum)

Rząd: Diptera – dwuskrzydłe (= muchówki) Rodzina: Anthomyiidae - śmietkowate

✔ POKOLENIA: 2-3 pokolenia na rok✔ ZIMUJE: poczwarka w bobówce w glebie✔ USZKODZENIA: Jaja składane do gleby przy rozsadzie krzyżowych. Żer larw 1

pokolenia (wczesnego, wiosennego) na korzeniach. Zostawiają otwartą drogę dla bakterii – korzeń gnije. Roślina w ogóle nie przyrasta (próbuje regenerować korzenie). Liście okrywowe rozsady żółkną i opadają. Larwy drugiego pokolenia żerują na późnych odmianach kapusty i kalafiora – samica składa jaja do rozety liściowej. Larwy jedzą miękisz u nasady ogonków – liście zewnętrzne opadają i zasychają. Główka albo się nie zawiązuje albo jest bardzo luźna.

✔ SZKODLIWE: larwy✔ ZWALCZANIE: Jak u chowacza galasówka.✔ PREPARATY: Jak u chowacza galasówka.

SZKODNIKI WARZYW CZ.1

Niszczyk zjadliwy (= Węgorek niszczyk) – Ditylenchus dipsaci

Królestwo: Zoa – zwierzęta Podkrólestwo: Metazoa - tkankowce Typ: Nemathelminthes – robaki obłe/obleńce Gromada: Nematoda – nicienie Rodzina: Anguinidae

✔ POKOLENIA: 1✔ ZIMUJE: larwa L2 jako larwa inwazyjna w resztkach roślinnych lub w glebie✔ USZKODZENIA: Na częściach podziemnych (łodyga, bulwa, stolony, cebule,

bulwocebule – ale nie korzenie). Rozprzestrzenianie wiązkami naczyniowymi. Żer na tkankach miękiszowych i tych otaczających nasiona. Na zbożach – karłowacenie, nadmierna rozkrzewienie, deformacja liści, grubienie części nasadowych, słaby system korzeniowy. Na ziemniakach – karłowacenie i pękanie bulw. Na marchwi – słabe wykształcenie korzenia, łatwe odrywanie się naci z główką od korzenia. Na cebulach – skręcanie szczypioru, słaby wzrost, grubienie części nasadowych. Żer także na cebuli magazynowej, na truskawkach, ozdobnych na gruncie i pod osłonami. Mogą powodować do 50% strat plonu.

✔ SZKODLIWE: głównie larwy (?)✔ ZWALCZANIE: Osuszanie gleb, płodozmian (np. żyto po cebuli i odwrotnie). W

przechowalniach temp. 0o C. Dodatkowo nematocydy doglebowe.✔ PREPARATY: Na cebule Vydate 240 SL po zbiorze na pole Nemazin 97 XX (?)

Mątwik burakowy – Heterodera schachtti

Gromada: Nematoda – nicienie Rodzina: Heteroderidae - mątwikowate

✔ POKOLENIA: 2✔ ZIMUJE: larwy w cystach✔ USZKODZENIA: Głównie na burakach, na komosowatych i krzyżowych – m.in. na

rzepaku i warzywach kapustnych. Objawy w czerwcu/lipcu – słaby wzrost roślin, żółknięcie liści. Nadmiar korzeni bocznych, tzw. ‘broda’. Spadek plonu o 30%, a zwartości cukru w burakach do 50%.

✔ SZKODLIWE: głównie larwy✔ ZWALCZANIE: 4-5 letni płodozmian – po burakach wysiew roślin ‘wrogich’ jak

lucerna, cykoria, cebula, kukurydza, żyto (ich wydzieliny korzeniowe stymulują larwy do opuszczania cyst, ale nie mogą się na nich żywić). Zwalczanie chwastów komosowatych, wcześniejszy siew buraków, obfitsze nawożenie, nematocydy

✔ PREPARATY: Vydate 240 SL (?)

Rozkruszek korzeniowy – Rhizoglyphus echinopus

Podtyp: Chelicerata - szczękoczułkowce Gromada: Arachnida - pajęczaki Rząd: Acarida - roztocze Rodzina: Tarsonemidae – różnopazurkowce Nadrodzina: Acaroidea - rozkruszki

✔ POKOLENIA: kilka na rok✔ ZIMUJE: imago i inne stadia w glebie i magazynach✔ USZKODZENIA: Głównie cebule i bulwocebule – także roślin ozdobnych.

Szczytowe partie liści zamierają, cebule wypełnione w środku czarną, cuchnącą mazią rozkruszonych tkanek.

✔ SZKODLIWE: larwy i imago (?)✔ ZWALCZANIE: Wysiew nie zakażonych nasion, ograniczenie nawadniania gleby,

usuwanie i niszczenie porażonych roślin. Niska temperatura i wilgotność w przechowalniach.

✔ PREPARATY: Przed wysadzeniem cebulę wysadkową należy moczyć przez 60 min w roztworze Nogosu 500 EC, Winylofosu 550 EC lub ActeUicu 500 EC

Śmietka kiełkówka – Delia platuraŚmietka cebulanka - Delia antiqua

Rząd: Diptera – dwuskrzydłe (= muchówki) Rodzina: Anthomyiidae - śmietkowate

✔ POKOLENIA: 2✔ ZIMUJE: poczwarka w bobówce w glebie✔ USZKODZENIA: Kiełkówka: Jaja składane do gleby w pobliżu np. ogórka czy fasoli. Żer larw na pęczniejących nasionach, liścieniach czy stożkach wzrostu. Wygryzanie kiełków i liścieni fasoli, grochu, łubinu, bobu, dyni, ogórka, kukurydzy i zbóż. Nasiona albo w ogóle nie

wschodzą albo mają uszkodzone liścienie/wierzchołek wzrostu, co prowadzi do zamierania.Cebulanka: Larwy pierwszego pokolenia wgryzają się do wschodzących roślin. Larwy drugiego pokolenia żerują na dolnych częściach starszych cebul. Na cebuli, czosnku, cebulowatych ozdobnych. Larwy wygryzają nasadę liścia sercowego siewek cebuli, szczypior siewek więdnie, zasycha.✔ SZKODLIWE: larwy✔ ZWALCZANIE: Zaprawianie nasion przed siewem zaprawami grzybobójczymi.

Prpearaty stosować bezpośrednio po siewie lub 5 dni po posadzeniu cebul. Podlewanie roślin preparatami po wschodach i w okresie nalotu muchówek.

✔ PREPARATY: Zaprawianie: Nomolt, Oftanol, Super Homai, Gaucho, Zaprawa Marshal. Bezpośrednio/5 dni po: Basudin GR, Diazinon GR. Podlewanie: Basudin, Bi-58, Diazinon, Diazol, Karate, Nurelle, Sumi Alpha

Udnica cebulowa – Eumerus strigatus

Rząd: Diptera – dwuskrzydłe (= muchówki) Rodzina: Syrphidae - Bzygowate

✔ POKOLENIA: 2✔ ZIMUJE: larwa w glebie, czasem w przechowalniach w cebulach✔ USZKODZENIA: Jaja składane przy cebulach lub pod łuskami cebul, larwy obu

pokoleń żerują w cebuli. ✔ SZKODLIWE: larwa✔ ZWALCZANIE: Jak u śmietek.✔ PREPARATY: Jak u śmietek.

Połyśnica marchwianka – Chamaepsila rosae (= Psila rosae)

Rząd: Diptera – dwuskrzydłe (= muchówki) Rodzina: Psilidae - połyśnicowate

✔ POKOLENIA: 2✔ ZIMUJE: poczwarka w bobówce, głównie w glebie✔ USZKODZENIA: Jaja składana u nasady roślin, larwy żerują w korzeniach marchwi,

pietruszki, selera gdy są jeszcze małe. Wychodzą do gleby i przepoczwarzają się. Larwy drugiego pokolenia żerują na korzeniach do jesieni. Zgryzanie bocznych korzeni, potem wyjadają długie korytarze w korzeniu głównym. Miejsca takie czernieją i są wypełnione odchodami. Żer na młodych roślinach może doprowadzić do ich zwiędnięcia.

✔ SZKODLIWE: larwa✔ ZWALCZANIE: Jak u śmietek.✔ PREPARATY: Jak u śmietek.

Trzep szparagówka – Platyparea poeciloptera

Rząd: Diptera – dwuskrzydłe (= muchówki)

Rodzina: Tephritidae - nasionnicowate

✔ POKOLENIA: 1✔ ZIMUJE: poczwarka w bobówce w podziemnych częściach szparaga✔ USZKODZENIA: Jaja składane do wierzchołków pędów szparaga, larwy wgryzają się

do pędu i żerują ku dołowi. Pędy rosną wolniej, ulegają staśmieniu – wierzchołki skręcają się pastorałowato, żółkną.

✔ SZKODLIWE: larwa✔ ZWALCZANIE: Pułapki lepowe, plantacje nie eksploatowane opryskiwać od połowy

kwietnia 2-3 razy co 7-10 dni. Plantacje eksploatowane po zakończeniu zbiorów.✔ PREPARATY: Basudin, Diazol