Cooling Matters• Informacje—StandardowyzakrespłytowychwymiennikówciepłaMicroPlate• Produkty—NiskotemperaturowasprężarkaspiralnaLLZ• Zastosowania—Zrównoważonepodejściedoczynnikówchłodniczych• Uwagidlainstalatorów—Cotrzebawiedziećoukładachchłodniczych

Informacje firmy Danfoss dla branży chłodnictwa i klimatyzacji

C z ę ś ć 2 • 2 0 1 3

Potencjał tworzenia efektu cieplarnianego (GWP) czynników chłodniczych, wzrost

popularności naturalnych czynników, takich jak węglowodory, dwutlenek węgla

i amoniak czy czynniki syntetyczne o niższym potencjale GWP — to tematy poruszane

w tym wydaniu Cooling Matters. Zaprezentujemy też oferowane przez firmę Danfoss

rozwiązania i elementy będące odpowiedzią na potrzeby naszych klientów, którym

zależy na praktycznych i bezpiecznych instalacjach, ale nie zadowala ich mniejsza

efektywność energetyczna.

W artykule na stronie 10 przedstawiamy obecnie dostępne czynniki chłodnicze oraz

sposoby, jakimi firma Danfoss radzi sobie w oferowanych produktach i rozwiązaniach

z problemami stwarzanymi przez te substancje. Mamy też dobrą wiadomość: firma Danfoss

zaktualizowała politykę dostaw elementów dla instalacji opartych na węglowodorach.

Wszystkie naturalne czynniki chłodnicze spełniają warunek niskiego potencjału GWP,

ale trzeba umieć z nimi postępować. Na stronie 6 omawiamy problem wysokiego

ciśnienia statycznego w układzie opartym na dwutlenku węgla oraz prezentujemy

produkty, które opracowano w firmie Danfoss, aby sprostać temu wyzwaniu.

Nasz cel to ciągłe rozwijanie oferty energooszczędnych i opłacalnych elementów

spełniających wymagania branży chłodniczej — dlatego wprowadzamy nowe

produkty. Zalicza się do nich standardowa gama płytowych wymienników ciepła Micro

Plate oraz nowa niskotemperaturowa sprężarka spiralna LLZ.

I wreszcie w tym wydaniu rozpoczynamy nową serię artykułów w sekcji „Uwagi dla

instalatorów” zatytułowaną „Co trzeba wiedzieć o układach chłodniczych”. Artykuły te

opierają się na kursach eLesson, które są dostępne bezpłatnie na stronie internetowej

Danfoss Learning dla wszystkich uczestników. Po rejestracji na stronie www.learning.

danfoss.pl uzyskasz dostęp do ponad 50 bezpłatnych kursów eLesson w języku

angielskim i 8 kursów w języku polskim z dziedziny chłodnictwa i klimatyzacji.

Oszczędzaj energię i chroń środowisko dzięki naszym rozwiązaniom opartym na CO2

Od

reda

kcji

Informacje—StandardowyzakrespłytowychwymiennikówciepłaMicroPlate,OptymaPlus™NewGenerationowiększejwydajności 3

PełnewycofaniezużyciaPML/PMLX 4

ZaworyNRViGBCdoCO2 5

BezpieczeństwosystemównaCO2podczasprzestoju 6

WziernikiSGP 8

SprężarkaspiralnaLLZ 9

Zrównoważonepodejściedoczynnikówchłodniczych 10

Cotrzebawiedziećoukładachchłodniczych—KomoryChłodniczeCzęść1 14Spis

treś

ci

2

Skorzystaj z fachowej wiedzy firmy Danfoss w dziedzinie instalacji CO2 w obiektach handlu spożywczego oraz w chłodnictwie komercyjnym i przemysłowym.

Wostatnichlatachdwutlenekwęglazyskujenaznaczeniu jako czynnik chłodniczy w wieluzastosowaniach.Conajważniejsze,zperspektywyśrodowiska i bezpieczeństwa CO2 jest jednymzniewieluczynnikówchłodniczych,którewdługimhoryzoncie czasowym mogą być używane

Info

rmac

je

3

Uniwersalność wreszcie w zasięgu ręki!Wystarczywiedzieć, żewymiennik ciepła jest dostępny zawsze,gdygopotrzebujesz.Prostaproceduraskładaniazamówienia;krótkiczasoczekiwanianadostawę.Ideałembyłbyniezawodny,uniwersalnyprodukt,któryjestodrazudostępnyigotowydoużytku.

TowłaśniedlategowfirmieDanfossopracowanostandardowyzakrespłytowychwymiennikówciepłaMicroPlate— linięproduktów,któresprawdzająsięniemalwewszystkichwarunkach.UrządzeniaznaszejuniwersalnejseriiDtoidealnywybórdlaprofesjonalistówbudujących i projektujących pompy ciepła, układy klimatyzacji,chłodnicze czy inne instalacje dostosowane do indywidualnychpotrzebklienta.

Najnowsze rozwiązania w dziedzinie budowy wymienników ciepłaProduktyznaszejuniwersalnejseriiDsąnietylkoprostewobsłudze,alerównieżnajlepszenarynku!Powstałyzzastosowaniemnajnowszychosiągnięć w dziedzinie budowy wymienników ciepła, dziękiczemucharakteryzująsięwydajnąwymianąciepła,ajednocześnienowoczesnąioszczędnąpodwzględemilościwykorzystanychmateriałówkonstrukcją.

Zawsze chcesz mieć pewność, że maksymalnie ograniczono wagę i zużycie czynnika chłodniczego. Dzięki wysokiej sprawnościwymiennikówMicroPlatemożeszosiągnąćobatecele.Lepszawymianaciepłaoznacza,żetensampoziomwydajnościmożnaosiągnąćprzyużyciumniejszegowymiennika ciepłaobardziej zwartejbudowie.Co za tym idzie, urządzenia te są lżejsze iwymagająużyciamniejszejilościczynnikachłodniczego.

W efekciemożliwe jest budowanie instalacji omniejszym śladziewęglowym, co stanowi istotną przewagę konkurencyjnąw dobiewiększejświadomościekologicznejikoniecznościpłaceniapodatkówzwiązanychochronąśrodowiska.SkorzystajzseriiDfirmyDanfoss,abybudowaćoszczędneiprzyjaznedlaśrodowiskaukłady!

Wybierz własny wymiennik ciepła — to prosteZnalezienienajodpowiedniejszegowymiennikaciepłaniepowinnonigdysprawiaćproblemów.Dlategozapewniamynarzędziainternetowe,któreułatwiajądokonaniewyboru.

Nasze oprogramowanie służące do dobrania wymiennika ciepła jest bardzo proste w obsłudze: od prostych narzędzi, takich jakwyszukiwarka odpowiedników starszych produktów i katalog produktów, po wszechstronne oprogramowanie HeXact. Wystarczywprowadzićkilkagłównychkryteriów,anaszsystemwspomaganiadecyzjizajmiesięresztą.

MożeszteżwkażdejchwiliskontaktowaćsięzfirmąDanfosswceluuzyskaniapomocylubzwrócićsiędoswojegolokalnegoprzedstawiciela.Po prostu powiesz nam, czego potrzebujesz. Dokładamywszelkich starań, aby usunąć wszelkie przeszkody— dzięki temu szybkootrzymaszodpowiedniprodukt!

winstalacjachchłodniczychsupermarketów.JednakCO2nie jestprostym zamiennikiem dla wszystkich istniejących czynnikówchłodniczych, a jego użyteczność w konkretnym zastosowaniutrzeba oceniać pod względem całkowitego wpływu na efektcieplarniany (TEWI — Total Equivalent Warming Impact) orazkosztóweksploatacjiwokresieużytkowania.FirmaDanfosszaliczaCO2donajbardziejprzydatnychczynnikówwchłodnictwieprzemysłowymorazwzastosowaniachzwiązanychzdetalicznąsprzedażążywności.Potwierdzatokierunekrozwojuproduktównarynkuchłodniczym.

Firma Danfoss oferuje szeroką gamę produktów do wszelkichzastosowań CO2, z uwzględnieniem układów podkrytycznych,transkrytycznych,układówpompowychisystemówhybrydowych.

AbyuzyskaćdalszeinformacjeoproduktachirozwiązaniachfirmyDanfossdlawszystkichzastosowańCO2,skontaktujsięzlokalnymprzedstawicielemhandlowymfirmyDanfosslublokalnąhurtowniąpartnerskąipoprośoegzemplarznaszejnowejbroszurypoświęconejCO2(numerliteraturyDKRCI.PB.000.T2.02).

Typoszereg agregatów Optyma Plus™ Nowej Generacji został rozszerzony o modele o większych wydajnościach.Największemodelesąjużdostępnewnowejwersjidozastosowańśredniotemperaturowych.RozszerzonyzakresagregatówOptymaPlusTMumożliwiainstalatoromoferowanietegorozwiązaniadokomórchłodniczych,sklepówosiedlowych,stacjibenzynowychorazmini marketów, które wymagają od 0,6 do 16,5 kWmocy chłodniczej w aplikacjach średniotemperaturowych i od 0,7 do 5,4 kWwaplikacjachniskotemperaturowych.

4

Info

rmac

je

4

„Dziękibardzoenergooszczędnymjednostkom, najcichszymnarynku, trwałym komponentom Danfoss oraz atrakcyjnemuwyglądowimogąbyć stosowanedopracywobszarach zwartejzabudowymieszkalnej.OptymaPlusTMosiągacorazwiększesuk-cesywEuropie.Umożliwiaosiągnięcie20%oszczędnościenergiiwporównaniuzpodobnymiproduktaminarynku,zmniejszającrachunki za energię elektryczną. Taka redukcja kosztów jestkluczowym czynnikiem na rynku. Rozszerzenie zakresu agre-gatówotwieranowemożliwościdlainstalatorówihurtowników”mówiOlegDudinkinkierowniksprzedaży.

Posiadając bardziej zwartą budowę, zredukowaną wagę orazkompletny sprzęt iokablowanieagregatOptymaPlusTMNowejGeneracjiumożliwiaszybkiibezproblemowymontaż,aobsługaiserwisnależydonajprostszych.

Dziękiunikalnejkonstrukcjiodpornejnaobciążeniemożliwyjestmontaż agregatu jednegonadrugim cooznacza że urządzeniamogą być montowane na bardzo małych powierzchniach bezpogarszaniawydajności jednostek lubograniczaniadostępudowszystkich elementów podczas serwisowania, konserwacjii napraw. Pozwala to na skrócenie czasu montażu i przynosioszczędności związane z wykonaniem lub stosowaniem dodat-kowych konstrukcji nośnych. Nowa konstrukcja z potrójnymidrzwiami umożliwia łatwy i szybki dostęp do wszystkich ele-mentów w razie potrzeby. Mikrokanałowe wymienniki ciepłasąłatwiejszeiszybszedoczyszczenianiżwymiennikilamelowe!Nowy sterownik elektroniczny Optyma PlusTM należący dostandardowegowyposażenia agregatu posiada wszystkie para-metry wcześniej zaprogramowane (R404A), należy jedyniewłączyćzasilanie,aproceschłodzeniarozpoczniesięsam.

Agregaty Danfoss OptymaTM oraz Optyma PlusTM są zgodne z dyrektywą ErP.

Od1stycznia2013r.,wszystkieagregatyskraplająceDanfossspełniająeuropejskie normy energetyczne i są zgodne z dyrektywą ErPdotyczącąproduktówistotnychpodwzględemzużyciaenergii.

OczymjestdyrektywaErP?

Wydana 21 października 2009r dyrektywa 2009/125/EC ustalaramywymagańeco-projektówproduktówurządzeńzwiązanychzenergię i nazywana jest dyrektywa ErP. Urządzeń związanych zenergię niekonieczniewykorzystują energię alemająwpływnazużycieenergiiprzezcoteżnaśrodowiskonaturalne(bezpośrednielubpośrednienp.oknaczy izolacja cieplna itp.) imogądlategosprzyjaćoszczędnościenergii.W czerwcu 2010 r zostały zdefiniowane nowe wymaganiadotyczącewentylatorów.Dotyczytowentylatorówktórepracująoddzielnielubsączęściąosobnegosystem.Tewyganiaobowiązująodstycznia2013r.DyrektywaErPzostaniewprowadzonawcałościpo2015rłączniezwymaganiamiCOP.

Zakończenie produkcji i sprzedaży zaworów grupy PM/PMLX od 1 Listopada 2013r.Klienci zyskają dzięki platformie zaworów ICV Flexline™

Od 2004r Danfoss produkuje najnowsze zawory z typoszeregu ICV Flexline™, które w pełni zastępują zawory PM. Z ostatnio wprowadzonym dwustopniowym zaworem elektromagnetycz-nym ICLX grupa zaworów ICV Flexline™ jest kompletna i w pełni zamienna z grupą zaworów PM.

Typoszereg ICVFlexline™ tobardzodobrezaworypokrywającepełenzakreszastosowań.Składasięzzaworów:ICS(serwosterow-anych),ICLX(dwustopniowych,elektromagnetycznych)orazICM(silnikowych),platformICVFlexline™wpełnizastąpiąstarytypo-szeregzaworówtypuPM.WzwiązkuztymkonieceryzaworówPM/PMLXjestrzeczywisty.

W 2011, dział chłodnictwa przemysłowego Danfoss ogłosiłzakończenieprodukcjizaworówtyposzereguPMzdniem1Listo-pada2013.Ponieważtadatazbliżasięnieubłaganie,poświęcamycorazwięcejuwagizmianiegrupzaworów.Dlategoprzygotowaliśmybroszurę ukazującą korzyści dla naszych klientów dzięki grupieICVFlexline™.Możnająprzeczytaćpokliknięciuwlinkponiżej.

PomimożeprzestajemyprodukowaćkompletnezaworyPM/PMLXzdniem1Listopada2013r.nadaldostępnebędączęścizamiennedoobsługiserwisowejzainstalowanychipracującyjużzaworów.

Info

rmac

je

5

Dzięki automatyce regulacyjnej wprowadzamy elementy armatury, dzięki którym układy chłodzenia CO2 stają się odporne na uszkodzenia

JakwspomnianowostatnimwydaniuCoolingMatters,automatykaregulacyjna jest tym rozwiązaniem rynkowym, które eliminujeniebezpieczeństwowystąpieniaprzerwywpracyukładuchłodzenia,gdziestosujesięCO2.NowyzakreswysokociśnieniowychzaworówkulowychizaworówzwrotnychfirmyDanfossdajenaszymklientompełnąofertęproduktówdostosowanychdoCO2,wysokiegociśnieniaroboczego (90barówMWP) i zaprojektowanychdo zachowaniaszczelnościwtrudnychwarunkach.

W niniejszym artykule na stronach 6 i 7, bardziej szczegółowoomawiamy skutki przerwy w pracy systemu napełnionegodwutlenkiemwęgla.Opisujemyteżsposób,wjakinoweelementyarmaturyfirmyDanfoss tworząwpołączeniuznaszymsystememregulacji CO2 bezpieczne,proste i oszczędne rozwiązania, którezapobiegajązagrożeniuwynikającychzprzerwwpracyukładówzCO2.

WypróbowaneisprawdzonePomimożezaworyPMsąwużytkuodwielulatisąsprawdzoneprzezwielunaszychklientów,rozwójtechnologicznyspowodowałżesąonejużprzestarzałewwieluzastosowaniach.ZakończenieprodukcjizaworówPM/PMLXbyłoplanowaneod2011r,wzwiązkuztymzaworyICS,któresązamiennikamiPM`ów,sądostępneod2004r.Od czasuwprowadzenia ich na rynek, ponad 90 000 za-worówICSzostałosprzedanychiprzynosząoneudokumentowanekorzyścinaszymklientom.

Korzyścidlanaszychodbiorców:ZaworyICS/ICLX/ICMprzynosząnaszymklientomszeregkorzyści,któryminajważniejszymisą:

• Korpusy bezpośrednio spawane, identyczne dla wszyst-kichzaworówICS(serwosterowanych),ICLX(elektromag-netycznych)iICM(krokowych)

• Ciśnienierobocze52barwpełnymzakresietemperaturod-60°Cdo+120°C

• Zrównoważonyprojektizoptymalizowanyprzepływ• Obniżonekosztyobsługi• Zwiększonaniezawodnośćiprzepustowość• O80%zmniejszoneryzykowyciekówdziekimagnetycz-nemusprzęgłuinowemusytemowiuszczelnień

• Pełnytyposzeregproduktów• Budowamodułowa• Zaawansowana elastyczność i oszczędzająca czasefektywność.

Aby ułatwić Państwu dobór nowych zaworów grupy ICV,stworzyliśmylistęzamiennikówzastarezaworyPM/PMLX.Wceluuzyskanialistyzamiennikówprosimyokontaktzlokalnymprzed-stawicielemfirmyDanfoss

Dalsze informacje na temat DanfossFlexline™ uzyskasz na naszej stroneinternetową:

www.danfoss.com/flexline

Dan

e te

chni

czne

6

Sztuka zapewnienia bezpieczeństwa podczas przestoju instalacji

Układy chłodnicze R744 CO2 powinny być tak samo odporne na uszkodzeniai łatwe w serwisowaniu jak inne komercyjne systemy chłodnicze. Jest tak w normalnych warunkach pracy. Jednakże, gdy nastąpi utrata zasilania, temperatura rośnie i ciśnienie w układzie CO2 może przekroczyć wartości zadane upustowych zaworów bez-pieczeństwa. Mimo iż nie występuje niebezpieczeń stwo, to jednak wyciek czynnika chłodniczego do otoczenia w końcu doprowadzi do sytuacji, w której system nie będzie działać bez uzupełnienia czynnika. Obecnie firma Danfoss wprowadza na rynek rozwiązanie eliminujące niebezpieczeństwo przerw w pracy systemu wynikają-cych z wysokiego poziomu ciśnienia podczas przestoju.

Układy chłodnicze,w których czynnikiem chłodniczym jest CO2,zapewniają szereg korzyści, takich jak najwyższa wydajność,wbudowanafunkcjaodzyskuciepłaorazmniejszyśladwęglowy.Wostatnichlatachpopularnośćzdobyłyukładyzarównopodkrytycznei transkrytyczne, szczególnie w urządzeniach chłodniczychwykorzystywanych w obiektach handlu spożywczego. Udziałnowychinstalacjiimodernizacji,wktórychwykorzystujesięCO2,jestznacznyiwzrasta.Możnapokusićsięostwierdzenie,żewciągukilku lat w niektórych obszarach miejskich będą zlokalizowanewielesklepów.Dużeawariesieciprzesyłuenergiielektrycznejniesączęste, ale jednak zdarzają się w dłuższym okresie. Awaria stacjitransformatorowej w skrajnych warunkach pogodowychwsierpnioweupałymożespowodować,żewielutechnikówbędziepróbowaćponownienapełnićteukłady,zanimżywnośćprzestanienadawaćsiędokonsumpcji.Pozbywaniesięproduktówspożywczych,którychzakupbyłznacznymwydatkiem,toponuraperspektywa.

Hipotetyczna lokalizacja chłodni z systemem CO2 w regionie Londynu.

Niezależnieodtego,czynastąpiawariasieciprzesyłuenergiielektrycznejczy też wyłączenie systemu podczas czynności serwisowych,świadomość,żesystemodpowiednioustawipoziomtemperaturyi ciśnieniaprzez co zapewnia komfort psychiczny.Dzięki nowej liniipodzespołów Danfoss zaprojektowanej w celu zapewnieniabezpieczeństwa podczas przestoju układy chłodnicze z CO2zapewniają klientom spokój. Nasze rozwiązania pozwalająuniknąć instalacji kosztownych systemów zasilania awaryjnego,którezawodząwłaśniewtedy,gdysąpotrzebne,akosztichobsługitechnicznej jest wysoki. Firma Danfoss określiła, że optymalnypoziom ciśnienia dla układów z funkcją działania podczasprzestojuwynosi90barów(1300psi).

Schemat typowego transkrytycznego, opartego na CO2 układu „booster”.

Wykres pokazujący wzrost ciśnienia wraz z temperaturą podczas przerwy w pracy systemu

Dan

foss

R64-

2103

.10

CCM

AKVH

NRV

GBCGBC

NRV

GBC

NRV

GBC

NRV

GBC

FC 103

Odolejacz

DMT

NRV

GBC

AKVH

NRV

FC 103

CCMT(ICMTS)

Zalecane wartości ciśnienia obliczeniowego

Odcinek wysokiego ciśnienia, wysokie ciśnienie (120–140 barów)Odcinek wysokiego ciśnienia, ciśnienie w odbieralniku (60–90 barów)Odcinek niskiego ciśnienia, ciśnienie ssania, część średniotemperaturowa (35–55 barów)Odcinek niskiego ciśnienia, ciśnienie ssania, część niskotemperaturowa (25–30 barów)

Dan

e te

chni

czne

7

Zawory kulowe (GBC) z funkcją działania podczas przestoju i zawory zwrotne (NRV)

Przeprowadziliśmyszerokozakrojonetestylaboratoryjneiterenowe,abyupewnićsię,żetepozornieprosteelementyspełniająwymogibranży.Nowąserięzaworówpoddawaliśmytestompraktycznymprzez ponad 2 lata, aby zapewnić kompatybilność materiałuisolidnedziałanie.Zaworyzfunkcjądziałaniapodczasprzestoju,o maksymalnym ciśnieniu roboczym 90 barów (1300 psi), dająmożliwość łatwego dostępu na potrzeby serwisu i pełnegowyłączeniasystemubezutratyzasilania.Zaworyzwrotnemożnastosowaćzarównowrurociągachgorącegogazu,jakiwwewnętrznychzaworachnadmiarowychciśnieniowych (przed lub za zaworem)wrozwiązaniach,wktórychzastosowanozaworykulowe.Zarównozaworyzwrotne, jak izaworykulowepoddanotestom,abyprzyzamkniętychzaworachmogływytrzymaćróżnicęciśnieńdo90barów.WszystkiezaworyfirmyDanfossdoCO2sąpoddawanetestomnazgodnośćzestandardamiokreślonymiwDyrektywieciśnieniowejorazsązgodnezwymogamiEN 12284,normyzharmonizowanejDyrektywyciśnieniowej.

• Maksymalneciśnienierobocze90barów(1300psi)• Różnicaciśnieńdo90barów(1300psi),gdyzamknięty• MateriałyuszczelnieńopracowanespecjalnienapotrzebyCO2

• Rozmiary do DN22 (7/8 cala) dostępne z przyłączamizmiedzi

Pełna linia regulatorów do obiegu transkrytycznego, przysto-sowanych do wysokiego ciśnienia podczas przestoju

Zawory kulowe i zwrotne to jedynie uzupełnienie nowoczesnejseriiproduktówfirmyDanfossz funkcjądziałaniapodczasprze-stojuidoobiegutranskrytycznego,kompatybilnejznagrodzonąlinią regulatorów ADAP-KOOL firmy Danfoss. MaksymalneciśnienieroboczedlawszystkichzaworówrozprężnychAKVH,CCM,CCMT i ICMTSwynosi co najmniej 90 barów. Zawory rozprężneAKVHdoregulacjiurządzeńchłodniczychstanowiąkolejnągene-rację zaworów rozprężnych AKV, które przez ponad25latzapewniaływysokąjakośćżywnościiznacznąoszczędnośćenergii.Stosowanerazemznajnowszągeneracjąregulatorówladchłodniczychorazregulatorówwydajnościukładówwielosprężarko-wychmogądaćwielekorzyści,któreopisanoponiżej.

ElektronicznyzawórrozprężnyAKVH:

• optymalizacjaminimalnegostabilnegoprzegrzania(MSS)zapewniającenajlepszeużycieparownika;

• zmienneciśnienieskraplaniawceluuzyskaniaoptymalnegowspółczynnikaCOP;

• optymalizacja Po w celu uzyskania optymalnegowspółczynnikaCOPizredukowanialiczbycykliodtajania;

• długażywotnośćsprawdzonawpraktyce;• przydatność do użytku dzięki wbudowanemu filtrowiiwymiennejdyszy,którezapewniajądokładnąregulacjępomodernizacjipokrywy;

• wysoka jakość żywności i zmniejszone straty przezzapewnieniestałejtemperaturypowietrza;

• mniejsza liczba cykli odtajania umożliwiająca obniżeniekosztóweksploatacji iuniknięciewysuszeniazamrożonejżywności;

• zabezpieczenie przed uszkodzeniem sprężarki w razieawariizasilaniadziękizaworowistandardowozamykanemuinieprzepuszczającemucieczy;

• cicheienergooszczędneuruchamianiecewkąEEC;• 90barówMWPi35barówMOPDdouniwersalnychzastosowań

ipodczasprzestoju;• zdalne monitorowanie i wykrywanie usterek urządzeńchłodzącychzapomocąsterownikówADAP-KOOL.

ZawórregulacyjnydoobiegutranskrytycznegoICMTS:

• regulacjadążącadonajwyższegopoziomuCOPzopaten-towanymalgorytmemwysokiegociśnienia;

• sprawdzonywpraktyce,ponad3000instalacjiod2006r.;• przeznaczony do obiegu transkrytycznego 140 barów(2030psig)MWPi90barów(1300psig)MOPD;

• przyłączemagnetycznezapewniającecałkowiciehermetyczneuszczelnieniesiłownika;

• możliwe sterowanie ręczne poprzez ICAD 600TSluburządzeniewielofunkcyjne;

• szerokizakresregulacji,dostępne4różnerozmiary.

ZawórregulacyjnydoobiegutranskrytycznegoCCMT:

• optymalnaregulacjanajwyższegosystemuCOPzopaten-towanymalgorytmemwysokiegociśnienia;

• przeznaczony do obiegu transkrytycznego 140 barów(2030psig)MWPi90barów(1300psig)MOPD;

• optymalny do małych i średnich aplikacji, dostępnyw3rozmiarach;

• Opatentowanaobciążonakonstrukcjagrzybkazwbudowa-nymfiltremsiatkowymdlazapewnienianiezawodnejpracy;

• przyłącza combo gwarantujące swobodę projektowania(lutowanelubspawane).

RegulatorwydajnościCCMizawórrozprężnycieczy:

• dokładneokreśleniepołożeniadlaoptymalnejregulacjiciśnieńmiędzystopniowychwsystemachzobiegiemtranskrytycznymCO2lubdlawtryskucieczywwymiennikachciepła;

• sprawdzonywpraktyce,ponad1500instalacjiod2009r.;• przyłącza combo gwarantujące swobodę projektowania(lutowanelubspawane).

• obudowazaworuwykonanazniskotemperaturowej stalinierdzewnej.

WięcejinformacjiimateriałówdotyczącychwszystkichproduktówDanfoss dostosowanych do CO2 z uwzględnieniem zaworukulowego (GBC) i zaworu zwrotnego (NRV) można znaleźć nastronieinternetowej:

www.danfoss.com/co2

DanfossLearning,naszainternetowaplatformaszkoleniowa,oferuje4dedykowaneszkoleniaeLessondotycząceCO2dozastosowańwchłodnictwie.

SubskrypcjaDanfossLearningirejestracjanawspomniane4szkoleniaelektroniczneeLessonorazwieleinnychjestcałkowiciebezpłatna.JużdziśzarejestrujsięwportaluDanfossLearning!

www.learning.danfoss.pl

Prod

ukty

8

Optymalna widocznośćtakże w zastosowaniach z wyższym ciśnieniemWziernik Danfoss SGP zapewnia optymalną widoczność i za-projektowano go tak, aby nadawał się również do zastosowań z wyższym ciśnieniem — przy maksymalnym ciśnieniu robo-czym do 52 barów. Oznacza to, że wziernik SGP nadaje się również do instalacji z czynnikami R410A, R32 i R744 do układów pod-krytycznych.

Rozwiązanie to, wprowadzane obecnie na rynek przez firmęDanfoss,jestodpowiedziąnapotrzebynaszychklientów,dotycząceelementów do instalacji z wyższym ciśnieniem. Ta niezawodnaidobrzeznanakonstrukcjazostałazaprojektowanadlamaksymalnegociśnieniaroboczegowynoszącego52bary.PonadtowewziernikuDanfosspoprawionoodbijanieświatła,coułatwiaoglądaniestanuczynnikachłodniczego.Kluczowecechy:

• maksymalneciśnienierobocze52bary;• optymalna skuteczność wskaźnika — ochrona układu

imniejszeryzykouszkodzeniasprężarki;• pełna gama rodzajów przyłączy: śrubunkowe, lutowane,

wkręcane;• zakrestemperaturypracy:-50°Cdo80°C• wysoka niezawodność dzięki minimalnej zależności

odtemperatury;• przystosowaniedoczynnikówHFC,HCFCiHC;• uszczelnienie zoptymalizowane pod kątem czynników

chłodniczych, zapewniające maksymalne bezpieczeństwoukładuizapobiegającewyciekomprzezwielelat;

Przystosowaniedoczynników

HFC,HCFCiHC

Uszczelnienie zoptymalizowane pod ką-

tem czynników chłodniczych, zapewnia-

jącemaksymalnebezpieczeństwoukładu

izapobiegającewyciekomprzezwielelat

Przyłącza:

lutowane × lutowane (na

ilustracji), śrubunek ze-

wnętrzny×zewnętrzny,śru-

bunek wewnętrzny × ze-

wnętrznylubwkręcane

Zakres temperatury

pracy:-50°Cdo80°CMaks.ciśnienierobocze:

do52barów

Wskaźnikwilgoci:

•zielony—suchy

•żółty—wilgotny

Wysoka niezawodność dzię-

ki minimalnej zależności od

temperatury

Zawartośćwilgoci(ppm—częścinamilion)

25°C 43°CZielony/

suchy

Kolor

pośredni

Ż ó ł t y /

mokry

Zielony/

suchy

Kolor

pośredni

Żółty/

mokry

R22 <30 30–120 >120 <50 50–200 >200

R134a <30 30–100 >100 <45 45–170 >170

R404A <20 20–70 >70 <25 25–100 >100

R407C <30 30–140 >140 <60 60–225 >225

R507 <15 15–60 >60 <30 30–110 >110

R410A <66 66–266 >266 <135 135–540 >540

WziernikSGPNdoukładuzczynnikiemHCFCiczynnikaminiepalnymi

Uwaga: Aby uzyskać dane dotyczące wilgotności dla innychczynników chłodniczych, takich jak R32 i R744, skontaktuj sięzfirmąDanfoss.

• temperaturaotoczeniaod-50°Cdo+80°C;• maksymalneciśnienieroboczePS/MWP52bary.

WziernikDanfossSGPnadajesiędopełnejgamyrodzajówprzyłączystosowanychwcałymukładzie:

• przyłączelutowane,• przyłącześrubunkowe,• przyłączewkręcane.

Wycofanie modelu SG+WrazzewprowadzeniemmodeluSGPwersjaSG+zostaniewycofana.ZostanąrównieżwycofaneniektórewersjeSG.OstatniezamówienianawersjęSG+będąprzyjmowanewtrzecimkwartale2013 r.

Łatwa zamianaDobraniezamiennikaSGPmodeluSGlubSG+niejestkłopotliwe.Jedynaróżnicawnumerzekatalogowymtozastąpienieznaku„-”wkodzieSGilitery„F”wkodzieSG+przezliterę„L”wkodzieSGP.

Przykład: SGN6s=014-0181 SGN+6s=014F0181 SGP6sN=014L0181

Prod

ukty

9

Zaprojektowany z myślą o wyższej wydajności i niezawodności nawet w niskich temperaturach.Nowa sprężarka spiralna LLZ Niezawodność oraz kompaktowa budowa sprawiają że sprężarki spiralne LLZ Danfoss są interesującą ofertą na rynku chłodniczym.

Obecnie dostępne są 4 modele sprężarek, charakteryzują sięzwartą budową i możliwością opcjonalnego zastosowaniawtryskupary.Zakreswydajnościchłodniczychod2,7do7kWprzypracy standardowej oraz od 3,9 do 9,9 kW z zestawemekonomizeraiwtryskiemdlaR404A.

Sprężarki LLZ są doskonałą propozycją do zastosowania w ni-skotemperaturowychaplikacjachchłodniczychtakichjakmroźnie,zamrażarki do lodów, pomieszczeń do przechowywania loduw mini marketach / supermarketach, restauracjach, sklepachosiedlowych,stacjachbenzynowychitp.Sprężarka ta doskonale nadaje się do stosowaniaw agregatachskraplającychozwartejbudowieorazwmiejscachoograniczonejprzestrzeni.Zaworyrotolockułatwiająpodłączenieiserwis.NiezawodnośćjestpriorytetemdlafirmyDanfoss.Zdajemysobiesprawężejesttokluczoweprzyspełnianiustandardówzwiązanychz przechowywaniem żywności.Opcjonalny zestaw ekonomizerapowoduje zwiększenie efektywności i wydajności sprężarkiz wtryskiem pary. System wykorzystuje dochładzacz na liniicieczowej.Podczasprocesucześćciekłegoczynnikaodparowujew ekonomizerze, a następnie jest wtryskiwana przez króciecciśnieniamiędzystopniowegosprężarki.Zapewniatododatkowąwydajnośćchłodnicząorazzwiększaefektywnośćukładu.

„Wiemy że rozszerzenie typoszeregu sprężarek spiralnychśredniotemperaturowychMLZoniskotemperaturoweLLZotwor-zynowemożliwościdlafirmzbranżychłodniczej.Mającdodys-pozycji sprężarki LLZ i MLZ możemy realizować rozbudowaneukładywielosprężarkowe.Zdrugiejstronymożliwajestbudowaprostych układów typu tandem.” Twierdzi Krzysztof Stawecki,koordynator sprzedaży Danfoss w Polsce. „Zastosowaniesprężarekspiralnychwchłodnictwiemawielezalet.Dziękizwartejbudowie łatwo je zastosować w agregatach skraplających, aefektywność energetyczna i cicha praca są dzisiaj kluczowedlakońcowych użytkowników. W ciągu ostatnich lat osiągnęliśmyznacznypostępwzakresiechłodnictwakomercyjnego”,dodaje.

Oszczędność energiiEfektywności energetyczna silnika oraz optymalizowany kształtspiral zapewniają najwyższą efektywność tych sprężarek.Dodatkowoopcjonalnywtryskparypozwalazwiększyćwydajnośćchłodnicząoponad20%.

Wysoka niezawodność i bezpieczeństwo przechowywanejżywności i towarów.Niezawodność tego typoszeregu sprężarekzapewnionajestprzezwieleczynników:konstrukcjaumożliwiającapodatność spiral, specjalnie zaprojektowane łożyska główne,uproszczonyprocesprodukcyjny(30%mniejczęści).Opatentowanezabezpieczenietermicznerównieżprzyczyniasiędozwiększenianiezawodności.Wszystkotowpływanazmniejszeniekosztówser-wisowych.

Cicha pracaSprężarkispiralnesąwyjątkowociche:spiraleumożliwiająpłynne,

stałesprężanie,brakzaworówssącychitłocznychorazunikalnyzawórzwrotnypłytkowopierścieniowyzapewniacichąpracę(bezwibracji).

Kompaktowa budowaPrzestrzeńzajmowanaprzezsprężarkę jestdo30%mniejszaniżalternatywnychrozwiązańcoobniżakosztylogistyczneiumożliwiamontażwmałychprzestrzeniach.

PodsumowanieProdukt: SprężarkaspiralnaLLZ

Zastosow-anie:

Aplikacjeniskotemperaturowewchłodnictwakomercyjnego

Czynnikchłodniczy:

R404A/R507/R407A/R22

Modele: LLZ013–2.8/3.9kW*LLZ015–3.5/5.1kW*LLZ018–4.1/6.0kW*LLZ024–6.9/9.9kW**Wydajnośćchłodniczaprzyzast.ekonomizerawarunkitestuwg.EN12900

LLZ013–12.8/20kBtu/h*LLZ015–16.1/24.5kBtu/h*LLZ018–18.8/28.7kBtu/h*LLZ024–23.5/33.8kBtu/h**Wydajnośćchłodniczaprzyzastosowaniuekonomizerawarunkitestuwg.ARI

Cechy: Kompaktowasprężarkaoniskimpoziomiehałasu,podatnośćspiral,efektywnakonstrukcjaZestawekonomizerajakoopcjazwtryskiemparyizwiększonawydajność.

Czyn

niki

chł

odni

cze

10

Zrównoważone podejście do czynników chłodniczychDanfoss zachęca do dalszego rozwoju i używania czynników chłodniczych o niskim potencjale tworzenia efektu cieplarnianego (GWP) z myślą o zatrzymaniu — i wreszcie odwróceniu — procesu globalnego ocieplenia, a także o zapewnieniu ciągłego dobrobytu i rozwoju gospodarczego na świecie oraz dobrej kondycji naszej branży w przyszłości. Umożliwimy naszym klientom osiągnięcie tych celów w dziedzinie czynników chłodniczych, kontynuując jednocześnie podnoszenie efektywności energetycznej urządzeń chłodniczych i klimatyzacyjnych.

Danfoss będzie aktywnie rozwijać produkty przystosowane donaturalnychisyntetycznychczynnikówoniskimpotencjaleGWP,aby spełnić potrzeby klientów, którzy poszukują praktycznychibezpiecznychrozwiązańoniepogorszonejefektywnościenerge-tycznej. Danfoss będzie rozpoznawalnym lideremprac nad roz-wiązaniami opartymi na naturalnych czynnikach chłodniczych.Wprzypadkuwęglowodorów,amoniakuidwutlenkuwęglabędziemyskupiać się z jednej strony na usuwaniu uciążliwych trudnościzwiązanychzłatwopalnością,toksycznością,korozyjnościąiskrajniewysokimciśnieniem,azdrugiej—nadostarczaniukonkurencyj-nychpodwzględemkosztówibardzoenergooszczędnychukładów.Danfossbędzierównieżrozwijaćiwspieraćproduktyprzystosowa-nedosyntetycznychczynnikówchłodniczychoniskimpotencjaleGWP,szczególniewzastosowaniach,wktórychrozwiązaniaopar-tenanaturalnychczynnikachsąniepraktycznelubnieopłacalne.

Chociażwbranżypoważnietraktujesięemisjęczynnikówchłodniczych,niemożnajejcałkowicieuniknąć.Dlategopotrzebnesączynnikichłodniczeoograniczonymlubzerowymwpływienaśrodowisko.Aby zrozumieć implikacje spowodowane zmianą stosowanychczynników chłodniczych, trzeba uwzględnić kwestie konstrukcjiukładów i możliwe zagrożenia. Chociaż z punktu widzeniatermodynamiki rozsądne jest stosowanie alternatywnychczynników, nie zawsze można je wykorzystać w istniejącychukładach.Przywyborzeczynnikówchłodniczychprzyszłościtrzebauwzględnićponiższekwestie(ichkolejnośćniemaznaczenia):

• sprawność(teoretyczna,objętościowa,potencjałoptymalizacjitechnologii);

• bezpieczeństwo(wtymtoksyczność,zapalnośćiwysokieciśnienie);

• oddziaływanienaśrodowisko:czynnikichłodniczepowinnycechować się zerowympotencjałemdegradacjiwarstwyozonowej(ODP)orazniskimpotencjałemtworzeniaefektucieplarnianego(GWP);

• własnościtermofizyczne:- punktkrytycznyipunktpotrójny,- niskipoziomciśnienia,- stosunekciśnieńczynnikawinstalacji;

• własnościchemiczne,takiejakkompatybilnośćmateriałowa,mieszalnośćzolejem,trwałośćchemicznaorazmieszalnośćzwodą;

• uzasadnienie ekonomiczne (w tym początkowy kosztukładuikoszteksploatacji);

• dostępnośćczynnikachłodniczego.

W tymartykuleprzedstawiono czterygłównegrupy czynnikówchłodniczychzeszczególnymuwzględnieniemwyżejwymienionychkwestii.Sątoczynnikinaturalne:węglowodory(HC),dwutlenekwęgla(CO2)iamoniak(NH3))orazsyntetyczne:wodorofluorowęglowodory(HFC)iwodorofluoroolefiny(HFO).

WęglowodoryWęglowodory zaliczają się do grupy naturalnych czynnikówchłodniczychorazmajązerowypotencjałODPipomijalnypotencjałGWP.Zzasadywęglowodorysąproduktemubocznymprzemysłupetrochemicznego.

Węglowodorysąłatwopalneitrzebaznimipostępowaćostrożnie.Jeśliużywasięichwsposóbodpowiedzialny,nadająsiędowieluzastosowańwchłodnictwieiklimatyzacji.Abyzapewnićbezpiec-zeństwo,wprowadzonoróżnemiędzynarodowe,regionalneorazkrajowenormyiprzepisywsprawiezastosowańwęglowodorów.

W roli czynników chłodniczych powszechnie wykorzystuje sięnastępującewęglowodory:

• izobutan(R600a),• propan(R290),• propylen(R1270).

Czynnik R600a jest używany przede wszystkim w domowychurządzeniach chłodniczych, w przypadku których szczególniewEuropiesubstancjatazastępujeczynnikizrodzinyHFC,takiejakR134a.Tendencjata jestwidocznatakżenacałymświecie,m.in.w Japonii, Stanach Zjednoczonych, Chinach i krajach AmerykiŁacińskiej.

Czynnikiem R290 zwykle zastępuje się substancje R22, R404Ai R134a w małych urządzeniach komercyjnych, takich jakzamrażarki do lodów, chłodziarki do butelek i napojów, pompyciepła,osuszaczeitp.

Propylen (R1270) jest używany jako zamiennik czynników R22i R502 m.in. w komercyjnych i przemysłowych układachchłodniczych,chłodniach,małychklimatyzatorachorazwwiększychklimatyzatorachiagregatachchłodniczych.

skraplającymwczasieprzestojualbokonstrukcyjnieprzystosowujesięjedowytrzymaniaciśnieniado90barów.

Dwutlenek węgla jest produktem ubocznym w procesachprzemysłowych, więc jako czynnik chłodniczy jest bardzo tani.WmiaręwzrostuliczbyinstalacjiCO2ichkosztzbliżasiędokosztuporównywalnychukładów(opartychnaHFC),amożliwedouzyskaniaograniczeniezużyciaenergiizmniejszakoszteksploatacji.Oparte na CO2 układy pośrednie, szczególnie w chłodnictwieprzemysłowym,mogąbyćtańszewbudowieniżichodpowiedniki,wktórychstosujesięglikol,więccechująsięmniejszymikosztamipoczątkowymiieksploatacji.

W przeciwieństwie do większości innych czynników dwutlenekwęglajestwykorzystywanywpraktycewtrzechróżnychobiegachchłodniczych:

• podkrytycznym(układykaskadowe),• transkrytycznym(układyopartetylkonaCO2),• wtórnego czynnika roboczego (CO2 używany jako czynnik

pośredniczący).

Wybórtechnikizależyodzastosowaniaidocelowejlokalizacjiukładu.

Czyn

niki

chł

odni

cze

11

Złagodzenie polityki firmy Danfoss w zakresie elementów do instalacji z łatwopalnymi czynnikamiUstosunkowując się do zwiększonego użycia łatwopalnychczynnikówchłodniczych,wtymwęglowodorów,firmaDanfosszmieniła zasady sprzedaży produktów przystosowanych dotakichczynników.KonsekwencjązłagodzeniapolitykifirmyDanfossjestsprzedażpodzespołówdowiększychukładów,opartychnałatwopalnychczynnikach, na całym świecie. W Unii Europejskiej i innychwybranychkrajachDanfossniebędziejużwymagaćpodpisaniaspecjalnejumowydotyczącejłatwopalnychczynników.

Zgodniezwcześniejszymizasadamisprzedażbyłaograniczonadoukładównapełnianychwilościmniejszejniż150giproduktówzzakresuchłodnictwaprzemysłowego.FirmaDanfossjestprzekonana,żełatwopalneczynnikichłodniczesąbezpieczne—niezależnieodtego,wjakimmiejscunaświeciesą stosowane— jeśli przestrzega się norm bezpieczeństwa.NowanormabezpieczeństwaISO 5149,którazostaniewkrótceopublikowana,wyznaczamiędzynarodowystandardbezpiec-zeństwa większych układów. Jest to główny powód, dlaktórego firma Danfoss rozpoczyna sprzedaż elementów dlawiększychukładównacałymświecie.

Złagodzenie polityki polega również na tym, że Danfoss niebędziejużwymagaćspecjalnejumowydotyczącejłatwopalnychczynników chłodniczych w niektórych krajach: w krajachczłonkowskichUniiEuropejskiejiEuropejskiegoStowarzyszeniaWolnego Handlu, Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, NowejZelandii, Australii i Chinach. Wcześniej takie umowy byływymaganenacałymświecie.Wycofanieumówwwybranychkrajachwynikastąd,żenormybezpieczeństwa funkcjonują w nich jako integralna częśćsystemuprawnego,więckonstruktorzyukładówmająobowiązekprzestrzegaćtychnorm.Należyzauważyć,żewzwiązkuzmniejsząpalnościąnowychczynników HFC firma Danfoss nie wymaga podpisywaniaspecjalnych umów w przypadku czynnika R32 i obecniedostępnychczynnikówHFO:R1234yfiR1234ze.

Dwutlenek węgla (CO2)Dwutlenekwęglajestczynnikiemwysokociśnieniowym.CiśnienieroboczeCO2 jestwysokie,zwykleod20do50barówpostronieniskiegociśnienia lubwukładziepodkrytycznymorazod60do130 barów w transkrytycznej części układu (zazwyczaj międzysprężarkąaregulatoremwysokiegociśnienia).Podczasprzestojutam,gdziejestobecnaciecz,ciśnieniemożeosiągnąćiprzekroczyćwartość ciśnienia nasycenia w temperaturze otoczenia. Z tegopowodu zwykle projektuje się układy z małym agregatem

Wkilkuzastosowaniachdwutlenekwęglamożebyćatrakcyjnyijestjużstosowanyobecnie.Otoprzykładoweobszaryzastosowań:

• chłodnictwo przemysłowe—dwutlenekwęgla jest zwyklestosowanywpołączeniuzamoniakiemwukładachkaskadowychalbojakoczynnikpośredniczący;

• sektorspożywczy/sprzedażydetalicznej—czasemwukładziekaskadowymzczynnikamiHFC,węglowodoramilubamoniakiem;

• pompyciepła;• chłodnictwowtransporcie.

Układ kaskadowy

Pompa

Czyn

niki

chł

odni

cze

12

Amoniak (NH3)Amoniak(NH3)tobardzoznanyczynnikchłodniczy.Jestszczególniepopularnywdużychzakładachprzemysłowych,wktórychmożnawpełniwykorzystaćjegozaletybezzagrożeniadlabezpieczeństwaosób pracujących przy instalacjach chłodniczych. Amoniak mabardzokorzystnewłasnościtermodynamiczne.Wwieluzastosowaniachokazujesięlepszyodczynnikówsyntetycznych,takichjakR22—jedenznajbardziejwydajnychzwiązkówHCFC.Mateżjednakkilkawad, którewykluczają jegoużywaniewchłodnictwie komercyjnym.Sąonezwiązanezkompatybilnościąmateriałową,toksycznościąorazpalnością.

Amoniak jestnaturalnymczynnikiemchłodniczym.Mazerowypo-tencjałODPiGWP.Tecechyorazjegowydajnośćsprawiają,żejesttojedenznajbardziejprzyjaznychdlaśrodowiskaczynnikówchłodniczych.

Amoniakjestbardzotaniąipowszechniedostępnąsubstancją.Instalacje amoniaku są zwykle stosunkowo drogie, ponieważwymagająużyciastalowychrur,otwartychsprężarekorazinstalacjiwieluzabezpieczeń,takichjakdetektorygazu.

Trwająpracenadopracowaniemukładównapełnianychmałąilościąamoniaku,pozwalającychwykorzystaćsprzyjającetermodynamiczneiśrodowiskowewłasnościamoniaku.

Przedmiotemtychpracsąm.in.:• projektyukładównapełnianychmałąilościączynnikaipowiązanych

algorytmówregulacji,• próbyoptymalizacjiwymiennikówciepła,• układyzasilaneciśnieniowo,• układykaskadowelubpołączeniezukładamiwtórnymizCO2jakoczynnikiempośredniczącym.

Obecnieamoniakjeststosowanyprzedewszystkimwchłodnictwieprzemysłowym:

• chłodniedystrybucyjne;• zamrażalnietunelowe;• browary;• zakładyprzetwórstwaspożywczego(rzeźnie,zakładyprodukcji

lodówitp.);• trawleryrybackie.

Wodorofluorowęglowodory (HFC) i wodorofluoroolefiny (HFO)SubstancjezgrupyHFCsąsyntetycznymiczynnikamichłodniczymi.Grupataobejmujewielezwiązkówimieszanin.GłównymczynnikiemopartymnajednymzwiązkujestczynnikR134a,natomiastnajważniejszemieszaninyHFCtoR404A(R125/R143a/R134a),R507(R125/R143a),R407C(R32/R125/R134a)orazR410A(R32/R125).MieszaninyzwiązkówHFCmogąbyćprzygotowaneodpowiedniodowszystkichrodzajówzastosowań.

PonieważwiększośćobecnieznanychzwiązkówHFCmawysokipotencjał GWP (zwykle od 1300 do 4000), skupiają na sobieszczególną uwagę organów nadzoru i ochrony środowiska.ZgodnieznajnowsząpropozycjąZespołuds.OcenyTechnologiczneji Ekonomicznej (TEAP) potencjał GWP w przedziale od 300 do1000uznajesięzaumiarkowany,od1000do3000—wysoki,aod3000do10 000—bardzowysoki.TradycyjneczynnikiHFCbędąnadalstosowane,alewmniejszejliczbieinstalacjiizeszczególnądbałościąwkwestiinieszczelnościorazwukładachnapełnianychmniejszą ilością czynnika chłodniczego.Obecnie bierze się poduwagękilkaczynników,któremogązastąpićtradycyjneczynnikiHFC.

CzynnikiR407AiR407FtomieszankizwiązkówHFC,którepoczątkowoopracowanojakozamiennikiczynnikaR22,aleponieważichpotencjałGWP jestmniejszyniż2000—znaczniemniejszyniżwprzypadkuczynnikaR404(3900)—obecnieuważasię,żemogąoneprzejściowozastąpićbezdodatkowychmodyfikacjiczynnikiR404AiR507.

PotencjałGWPczynnikaR32(675)jestdużomniejszyniżwprzypadkuR22(1810)iR410A(2100).Wporównaniuztradycyjnymiczynnikamio niskim potencjale GWP, takimi jak R290 (3,3), czynnik R32mastosunkowo wysoki potencjał GWP, ale z uwagi na większąwydajność, bezpieczeństwo i łatwośćwdrożenia stanowi bardzoopłacalneprzejściowe rozwiązaniewokresieobniżaniapoziomupotencjałuGWPobecniestosowanychczynnikówchłodniczych.

Substancje R1234yf i R1234ze to dwa nienasycone związki HFC,znanetakżejakozwiązkiHFO.CzynnikR1234yfwybranowprzemyślemotoryzacyjnym jako zamiennik R134a w układach klimatyzacjiw Europie, natomiast R1234ze to obiecujący kandydat dozastąpieniaR134awdużychagregatachchłodniczychzesprężarkamiodśrodkowymi. Obie te substancje mogą stać się ważnymiskładnikamiprzyszłychmieszanekzwiązkówHFC.

Należy zauważyć, że w związku z mniejszą palnością tychczynnikówDanfossniewymagapodpisywaniaspecjalnychumówwprzypadkuczynnikówR32,R1234yforazR1234ze.

Wkrótcenarynkupojawisięjeszczekilkainnychsubstancjiimieszanek.OgółemzwiązkiHFConiskimpotencjaleGWPsąumiarkowaniepalne.

TechnologieNiemaidealnegoczynnikachłodniczego—tooczywiste.Niektórez nich negatywnie oddziałują na środowisko, a inne stwarzajązagrożeniadlabezpieczeństwa.Czynnikichłodniczemuszątakżespełniać wymagania dotyczące opłacalności i efektywnościenergetycznej.Danfossoceniaróżneczynnikidowieluzastosowańi rozwija technologie pozwalające złagodzić negatywne cechynajlepszychpropozycji.Niektórezzaproponowanychrozwiązańsąjuż dostępne na rynku, więc już teraz można budować układy,któresąbardziejprzyjaznedlaśrodowiska.

Regulatory w instalacjach chłodniczychRegulatory w instalacjach węglowodorów.Danfossoferujegamęregulatorówdokomercyjnychukładówchłodniczychopartychnawęglowodorach,m.in. termostatycznezawory rozprężne,zaworyelektromagnetyczne,presostatyiregulatorytemperaturyorazar-maturę.Wprzypadkach,wktórych jest tomożliwe,Danfossbędzieterazkonsolidowaćofertęproduktów:standardoweproduktyzostanązmodernizowanepodkątemłatwopalnychczynnikówchłodniczych.Wefekciewpewnychprzypadkachzniknąspecjalnenumerykata-logowedlawęglowodorów.Procestenrozpocząłsięodarmatury:NRV (zawory zwrotne), BML (zawory odcinające) oraz SGP i SG

Czyn

niki

chł

odni

cze

13

(wzierniki). Kolejnym produktemwplanachsąfiltryodwadniaczeDCL.

Elementy do spawania i zawory blo-kowe do przemysłowych układów chłodniczych. Firma Danfoss opraco-wała gamę zaworów regulacyjnych i zaworyblokowedospawania (typICVi ICF)doprze-mysłowych instalacji chłodniczych. Produktytezdobyływ2005i2007r.nagrodyzainnowa-cyjność i zrewolucjonizowały tradycyjnie kon-serwatywnechłodnictwoprzemysłowe.Zaworypozwalają zmniejszyć liczbę króćców kołnie-rzowychidospawaniawukładzie,coogrom-nieograniczaryzykonieszczelności.Ponadtoelementytesąprzy-stosowane do wyższego ciśnienia, więc mogą być stosowane wpodkrytycznychukładachCO2.

Rozwiązanie firmy Danfoss do instalacji amoniaku z zasilaniem ciśnieniowym. Łączne użycie zaworu z siłownikiem (ICM)iregulatoraelektronicznego(EKC315A)wrazzczujnikiemciśnieniaitemperaturyułatwiasprostaniewyzwaniu,jakimjeststosowanieamoniakuwkompaktowychagregatachchłodniczychzzasilaniemciśnieniowym. Taki układ cechuje się bardzo krótkim czasemreakcji izachowujebardzostabilny,niskipoziomprzegrzaniawewszystkich warunkach obciążenia, co ogranicza do minimumryzykowstecznegoprzepływucieczydosprężarkiorazzapewniamaksymalnąefektywnośćenergetyczną.

Elementy do podkrytycznych instalacji CO2.Danfossoferujepełnągamęzaworów i regulatorówdokomercyjnych iprzemysłowychukładówkaskadowychopartychnaCO2.Chociażdokomercyjnychinstalacji chłodniczych sąprzeznaczone te sameprodukty, którenadająsiędopracyzczynnikiemR410A,przygotowanoodrębnągamęproduktówdlachłodnictwaprzemysłowegospecjalniepodkątemwymagańwynikającychzzastosowaniaCO2wroliczynnika.Jakwidaćnastronie5i6,możemytakżezaoferowaćnowyzawórzwrotny NRV i zawory kuloweGBC dlamaksymalnego ciśnieniaroboczego90barów.TakisamparametrmajątakżeelektronicznezaworyrozprężneAKVH.

Elementy do transkrytycznych instalacji CO2.Transkrytyczneukła-dyCO2 stawiają przedprojektantami jeszczewiększe wyzwania niż układy podkrytyczne,ponieważ poziom wysokiego ciśnienia jestokoło trzykrotniewyższy niżw przypadku ja-kichkolwiek innych czynników stosowanychw instalacjach komercyjnych. Firma Danfossjużopracowaławysokociśnieniowyzawórre-gulowany (ICMTS) oraz wysokociśnieniowyzawór rozprężny (CCMT)—maksymalne ci-śnienierobocze(MWP)obutychproduktówwynosi140barów.

Regulatory elektroniczneUkład regulacji ADAP-KOOL® i przetwornice częstotliwości. Firma Danfoss opracowała w pełni zintegrowane elektronicznesystemysterowaniadozarządzania,monitorowaniaioptymalizacjiwydajnościkomercyjnychukładówchłodniczychdlasupermarketówi/lubprzemysłowychinstalacjitechnologicznychzchłodzeniem.WsystemieADAP-KOOL®wykorzystujesięspecjalniezaprojektowaneregulatory chłodzenia i kombinacje zaworów oraz algorytmyadaptacyjnego układu regulacji wtrysku cieczy do parowników,natomiastregulatorywydajnościsprężarekiskraplaczyzapewniająefektywnąstrategięoptymalizacjizużyciaenergiiorazodpowiadają

zacałościowezarządzanieukładem.Dodatkowefunkcjeumożliwiająciągłemonitorowanieigenerowanieraportów o wykryciu ulatniania się czynnika chłodniczego(ułatwiające zapewnienie zgodności np. z przepisami o gazachfluorowanych)orazozużyciuenergiiiefektywnościenergetycznej,a także zestawień dotyczących stanu temperatury produktówwzwiązkuzwymaganiamiHACCP.Za ichpomocąnadzoruje sięcałysystemiprzeprowadzajegokonserwację.

SprężarkiSprężarki do stosowania z węglowodorami.FirmaDanfosszaliczasię do grona liderów rynku lekkich sprężarek komercyjnychprzystosowanych do pracy z węglowodorami. Oprócz gamysprężarekdoużytkudomowego,pracującychzczynnikiemR600a,firmaDanfosswprowadziładoofertysprężarkidomałychinstalacjikomercyjnych, takich jak zintegrowane skrzynie do lodów,wktórychczynnikiemchłodniczymjestpropan.

Sprężarki na czynniki R407A i R407F.DziałDanfossCommercialCompressors przygotował przewodnik na temat instalacjiimodernizacjisprężarekMTZ iMLZzczynnikiemR407A iR407F.ObateproduktywpełninadająsiędopracyzolejamiPOEiPVEdotych sprężarek, jednak z uwagi na duży poślizg temperaturowysubstancji R407A i R407F w przypadku niektórych elementówmożebyćkonieczneponownebadanienazgodnośćzwymaganiami.

Mikrokanałowe wymienniki ciepła (MCHE)FirmaDanfossoferujegamęmikrokanałowychwymiennikówcie-pładlabranżychłodniczej.Wykonanezaluminiummikrokanałowewymienniki ciepła sąnapełniannemałą ilościączynnikachłodni-czego (co zmniejsza oddziaływanie naśrodowisko i poprawia opłacalność).Wporównaniuzkonwencjonalnymiwy-miennikamilamelowymikonstrukcjetesąbardzokompaktoweilekkie.Techni-kawymiennikówMCHEzostałaopraco-wanawbranżymotoryzacyjnejwlatach80.dwudziestegowieku.Od 2004 r. są one coraz popularniejszew układach klimatyzacjii pojawiają się równieżwbranży chłodniczej.WymiennikiMCHEmożnastosowaćzkonwencjonalnymi(jakHFC)inaturalnymi(m.in. amoniak,węglowodory, anawetCO2wukładach transkrytycz-nych)czynnikamichłodniczymi.

Więcej informacjiW naszym internetowym portalu szkoleniowo-edukacyjnymDanfossLearningdostępnychjestkilkabezpłatnychszkoleńeLessonnatematczynnikówchłodniczych,m.in.węglowodorów,amoniakuiCO2(kilkamodułów)orazwprowadzeniedotematykisyntetycznychinaturalnychczynnikówchłodniczych.

Abyuzyskaćnajnowszeinformacjenawszystkiewyżejporuszonetematy, odwiedź stronę internetową firmy Danfoss poświęconąchłodnictwu (www.danfoss.pl) iwmenupo lewej stroniewskażodnośnik„Czynniki chłodnicze”.

Uw

agi d

la in

stal

ator

ów

14

Przeznaczenie komory chłodniczej Komorachłodniczajesttochłodzonepomieszczeniedoprzecho-wywania żywności, zapobiegająca obniżeniu się jakości łatwopsującychsięproduktówspożywczych.Podstawowymzadaniemkomorychłodniczej jest chłodzenie świeżej,wstępnie schłodzo-nejizamrożonejżywności.Wwarunkachchłodniczychprzecho-wujesiętakieproduktyjakmięso,jaja,produktymleczne,mrożonki,ryby,warzywa,owoce inapoje. Przechowywanie tak różnychpro-duktówwymagauwzględnieniawieluczynników.Takieproduktyjakmięsosą„martwe”,tzn.procesypsuciasięprodukturozpoczy-nają się tużpouboju. Z kolei takie rodzaje żywności jakowoceiwarzywasąwciąż„żywe”.Ichmetabolizmniezatrzymujesiępozbiorach,więcabyzapobiecobniżeniusięichjakości,należyutrzy-mywaćjewwarunkachodpowiedniejwilgotnościitemperatury.Wilgotnośćmarównieżdużeznaczeniedlamięsa,chociażutratywilgociniewidaćodrazupoprodukcie—jejkonsekwencjąjestpewnezmniejszeniezyskuzesprzedażynapodstawiemasy,aniewycofanie ze sprzedaży. Niektóre przetwory i napoje mlecznetrzebaprzechowywaćwtemperaturzeniższejodpewnejwarto-ści,abyzapobiecwystąpieniureakcjichemicznychiprocesówmi-krobiologicznych, które spowodowałyby pogorszenie jakościtychproduktów.

JakośćżywnościCooznacza jakość żywności?Pojęciem tymokreśla się zarównowłasności fizyczne, jak i wrażenia zmysłowe konsumentów.Doczynnikówodczuwanychindywidualniezaliczasięsmak,kolor,zapach i konsystencję. Własności fizyczne obejmują rodzajeipoziomyskażeniabakteryjnego,procesychemiczneorazrodzajeiilośćdodanychśrodkówkonserwujących.Jakośćżywnościmożnazapewnićwielomaróżnymisposobami.Wceluzachowaniajakościartykułów spożywczych stosuje się różne metody konserwacjii przechowywania, takie jak chłodzenie, wysuszanie, solenie,konserwowaniewcukrze,wędzenie,puszkowanie,napromienianiei ochrona przed światłem. W tym artykule przedstawiono tylkochłodzenie artykułów spożywczych jako sposób zachowania ich

Co trzeba wiedzieć o układach chłodniczychKomory chłodnicze (1)Rozpoczynamy nową serię artykułów zatytułowaną „Co trzeba wiedzieć o układach chłodniczych”. Opierają się one na wielu bez-płatnych modułach eLearning firmy Danfoss do samodzielnej nauki, przeznaczonych zarówno dla osób początkujących, jak i dla fachowców w dziedzinie chłodnictwa.

W pierwszym artykule z serii omówimy jedno z najważniejszych zastosowań chłodnictwa: komorę chłodniczą. Przedstawimy także szczególne cechy, sposoby i powody przechowywania produktów w warunkach chłodniczych.

jakości.Pobliższymzbadaniuokazujesię,żenajakośćżywnościprzechowywanejwchłodniwpływawieleczynników.Przykłademsą procesy mikrobiologiczne w składowanych produktach, m.inrozmnażaniesięmikroorganizmównapowierzchniproduktówiwichwnętrzu oraz rozwój bakterii na ich powierzchni. Na stanproduktów mogą także wpływać procesy chemiczne, takie jakutlenianie i hydroliza. W wielu takich procesach biorą udziałenzymy w produktach, pełniące rolę katalizatorów, któreprzyspieszająreakcję.Przykłademskutkówprocesówchemicznychjestpogorszenie się jakości tkanki łącznejwwołowinie.Na stanartykułówspożywczychwpływająrównieżprocesymechaniczne,w tym pakowanie i przenoszenie. Transport i przeładunekżywności to typowe procesy mechaniczne wpływające na jejjakość. Kolejnym czynnikiem jest wilgoć w chłodni. W takichpomieszczeniach zwykle utrzymuje się wysoki poziomwilgotności, aby zapobiec wyschnięciu chłodzonych towarów.Jeszcze innym istotnym czynnikiem jest natężenie przepływupowietrza. Należy stosować odpowiednią średnią wartość —natężenie przepływu powietrza nie może być zbyt duże(zwiększałoby stopień wysuszanie) ani zbyt małe(powodobywałobyrozwarstwieniepowietrza,acozatymidzie,napogorszenie procesów chłodzenia). W przypadku niektórychodmianowoców,np.jabłekigruszek,modyfikujesięnawetskładatmosfery w chłodni w celu zachowania ich jakości. W tym celuzwiększa się udział dwutlenku węgla w powietrzu, co spowalniaprocesy oddychania i gnicia, a w efekcie przedłuża okresprzechowywania. Dla plantatorów owoców każdy dodatkowydzień okresu przechowywaniama duże znaczenie ekonomiczne.Dla specjalistów w dziedzinie chłodnictwa najistotniejszymaspektem chłodni jest proces chłodzenia. Instalacja chłodniczamusi utrzymywać temperaturę na żądanym poziomie. Z regułyokresprzechowywaniamożnaprzedłużyć,zmieniająctemperaturę.

Licz

ba

Czas(godziny)

Uw

agi d

la in

stal

ator

ów

15

WpływtemperaturyTemperaturamaznacznywpływnamikrobiologiczne ichemiczneprocesy zachodzącewproduktach spożywczych.Niska temperaturaspowalnia rozwój mikroorganizmów. Ogólnie rzecz biorąc,szybkośćichrozwojuzmieniasięwykładniczowzględemtemperatury,cooznacza,żejużpodwyższeniutemperaturyokilkastopniodpowiadawyraźnywzrostszybkościrozwoju.Dlawielumikrobówoptymalnewarunki rozwojuzapewniatemperaturapowyżej0°C.Są jednakitakieorganizmy,którerozmnażająsiętakżewniższejtemperaturze,nawet–12°C.Głębokiemrożenieproduktówzregułyzabijatylkood10do90%mikroorganizmów.Innymisłowy,niejestmożliwasterylizacja produktów przez zamrażanie. Mikroorganizmami,które czasami można zabić przez głębokie mrożenie, są pasożyty.Do tego celu zwykle wystarcza kilkudniowe przechowywanieproduktóww temperaturze–20°C (np.przez tydzień). Temperaturawpływatakżenaprocesychemiczne.Imniższatemperatura,tymwolniejszy przebieg reakcji chemicznych, przy czym jednakwiększości reakcji nie można całkowicie zatrzymać, obniżająctemperaturę.Takieprocesyprzebiegająnadalażdopoziomuzerabezwzględnego (–273,15°C). W pewnych przypadkach (np.przechowywanie wołowiny) określony rodzaj degradacji tkankijestwręczpożądany.Przyschładzaniuświeżejżywności,np.mięsa,ważnejest,abynieobniżaćtemperaturyzbytszybko,ponieważmogłoby to spowodować uszkodzenie produktu. W przypadkuowoców iwarzyw temperaturawpływa nametabolizm, a co zatymidzie,nailośćciepławydzielanegowprocesachoddychania.

WilgotnośćinatężenieprzepływupowietrzaNa jakość żywnościwpływa takżewilgotność. Zawartośćwilgociwotaczającympowietrzuodgrywarolęwrozwojumikroorganizmów.Sprzyjamu także zawartośćwilgociw produktach spożywczych.W atmosferze o niskiej wilgotności produkty tracąwilgoć,więcspada ichmasa i jakość.Wynikastąd, żeabyzapewnićświeżośćidłuższyokrestrwałościartykułówspożywczych,trzebautrzymywaćokreślonypoziomwilgotnościwotaczającymjepowietrzu.Ciągłezachowywanieodpowiedniejzawartościwilgociwymagazkoleiutrzymywania stałej temperatury. Oprócz zawartościwilgoci dla

jakościważne jest także natężenie przepływupowietrza.Dobrąjakość powietrza w chłodni zapewnia odpowiednia szybkośćwymianypowietrza(zastępowaniaobecnegopowietrzaświeżym),ale natężenie jego przepływu wpływa także na chłodzeniei wysuszanie produktów: kiedy powietrze przemieszcza sięszybciej, ciepło jest szybciej odprowadzane z produktu, alejednocześnie przyspiesza się jego wysuszanie. Szybszeodwadnianieoznacza,żezproduktówzostanieusuniętawiększailość wody, więc będą one cechować się mniejszą zawartościąwilgoci. Wniosek: w chłodni należy zapewnić odpowiednieprędkośćprzepływupowietrza.Współczynnikproduktu(ProductFactor, PF) zależy od natężenia przepływu powietrza i rodzajużywności. Z reguły im wyższe natężenie przepływu powietrza,tym wyższy współczynnik produktu, ale jednocześnie wyższetempo wysuszania. Powierzchnia niektórych produktów (np.sałaty i grzybów) sprzyja odwadnianiu, natomiast innych (np.jabłek)jestpodtymwzględembardziejodporna.

PodsumowanieWtensposóbkończymypierwszączęśćprezentacjipoświęconejkomorom chłodniczym i chłodzonym produktom. W kolejnejczęścizajmiemysiękwestiąbudowyodpowiedniejchłodni.Skupimysię na praktycznych wyzwaniach i wymaganiach dotyczącychprzygotowaniawłaściwychwarunkówprzechowywaniaproduktów.

Dni

Temperatura

WołowinaSurowy kurczakJajaRyby, niska zawartość tłuszczuJabłkaPomarańczeBananyJabłka, atmosfera regulowana

Wsp

ółcz

ynni

k pr

oduk

tu P

F (x

10-

4)

Produkty

Brak ruchu powietrza

Prędkość powietrza między 0,005 a 0,15 m/s

Jabł

ka

Brok

uły

Kapu

sta

Mar

chew

Kala

�or

Kapu

sta

peki

ńska

Ogó

rek

Sała

ta

Mel

on

Grz

yby

Gru

szki

Trus

kaw

ki

Produkt Wilgotność (%)

Ziemniaki 90-95

Pomidory 90-95

Jabłka 90-95

Czosnek 65-70

Kurczaki 95-100

Świeżeryby 95-100

Świeżypomidor Niskawilgotność(uschniętypomidor)

Procesmikrobiologiczny Procesychemiczne Procesymechaniczne Wilgotność

Prędkośćpowietrza Atmosfera Proceschłodzenia Czasprzechowywania

Kont

akt

Info

rmac

je d

otyc

zące

inte

rnet

u

DanfossPolandSp.zo.o.ul.Chrzanowska5,05-825GrodziskMazowieckiTel.+48227550700•Faks:+48227550701info@danfoss.com•www.danfoss.pl

520B5815\DKRA.PZ.100.A1.49

Aktualizacja narzędzia do doboru zamienników ssprężarek – CompassPopularne narzędzie internetowe Compass (COMPressor Alternative Selection Software — oprogramowanie do doboru zamienników sprężarek) zostało już zaktualizowane i zawiera najpełniejszą bazę danych na rynku.

Bazadanychstanowiwyczerpującywykazsprężarekróżnychproducentów,umożliwiającywyszukiwaniewśródponadtysiącamodeli.

Uwzględnionowniejponad500numerówkatalogowychDanfoss,dwadodatkoweczynnikichłodnicze(R407AiR407F)oraznajnowszemodelesprężarekDanfoss.ZaliczasiędonichseriaScrollPSH,SH40ton,SH295orazWSH.

ZapomocąnarzędziaCompassmożnaterazznaleźćnajlepiejdopasowanyzamiennikDanfossdlawyrobówokoło26innychproducentówzcałegoświata,awbazieuwzględnionoponad7700numerówkatalogowychi11czynnikówchłodniczych.

Danfoss Learning – Twój bezpłatny dostęp do szkoleń z zakresu chłodnictwa w każdej chwili z dowolnego miejsca

Firma Danfoss wprowadziła na rynek nowy portalszkoleniowy«Danfoss Learning»którydostępnyjestw11różnychjęzykach.Portalotwartyjest24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu i 365 dni w roku………ijestdostępnycałkowiciezadarmo!Danfoss Learning jest platformą szkoleń online od-powiadającą potrzebom kształcenia zawodowego.Programszkoleńzapewniapoznawanienowychorazaktualizowanie i usystematyzowanie już nabytychkompetencji i umiejętności technicznych z zakresuchłodnictwa. Jeżeli jesteś instalatorem lub serwisan-tem urządzeń chłodniczych, jeżeli sprzedajesz urzą-dzenia chłodnicze, jeżeli jesteś studentem chłodnic-twa - powinieneś jak najszybciej odwiedzić stronęwww.learning.danfoss.pl i jaknajszybciej sięzareje-strować.

NaDanfoss LearningznajdzieciePaństwoszerokiwybórszkoleńzzakresu:-podstawchłodnictwaitechnologiichłodniczych–różnychaplikacjichłodniczychiklimatyzacyjnych(np.komorachłodnicza,pompyciepła,chillery,instalacjenaCO2,schładzalnikidomlekaitp.)–zagadnieńserwisowych(np.instalacjaiserwisTZR,instalacjaiserwisagregatówskraplających,instalacjaiserwisposzczególnychsprężarekDanfoss:MTZ,SZ,seriaH,HHP,SHitp.)-konkretnychproduktówDanfosspokazująceichcechy,zalety,korzyści,działanieitp.(np.zaworyrozprężnetermostatyczneielektroniczne,armaturainstalacjichłodniczych,sprężarkiiagregatyskraplająceDanfoss,itp.)

Danfoss LearningTwój bezpłatny dostępdoszkoleńzzakresuchłodnictwa

Technologies Products

Services Solutions