Collins Andy - Mowa Ciała [Co Znaczą Nasze Gesty]

5/20/2018 Collins Andy - Mowa Cia a [Co Znacz Nasze Gesty]

1/54

Andy Collins

Mowa ciaa


2/54

Andy Collins

Mowa ciaaCo znacz nasze gesty?CZOWIEK l NATURA 2(19)/2002

O F I C Y N A W Y D A W N I C Z A R Y T MW A R S Z A W A


3/54

Projekt okadki i stron tytuowychW ikt or Jedr zejec

Rysunki w tekcieTomasz az

Redakcja

Janina S nitkoRzeszut

KorektaA nto nin a W ojn aro wi cz

Iwona Brzeziska

Copyright by Andy Collinsi Oficyna Wydawnicza RYTM, 2002

W yda nie II

ISSN12303062

Skad i amanieStudio Graficzne Oficyny Wydawniczej RYTM Marcin Labus

Drukdzkie Zakady Graficzne

Oficyna Wydawnicza RYTM prowadzisprzeda wysykow ksiek z 25% rabatem.

Koszt wysyki pokrywa zamawiajcy tylko w wysokoci 7,00 z.Zamwienia mona skada pod adresem:

Oficyna Wydawnicza RYTMul. Grczewska 8,01180 Warszawa

tel./fax: (022) 6317792, lub tel.: 6320221 w. 155email: [email protected]

KSIGARNIA INTERNETOWAwww.rytmwydawnictwo.pl

Zosi ukszy

w dowd przyjani


4/54

W ST P

Jak wynika z oblicze niemieckiego naukowca, Alberta Meh

rabiana, tylko 7 procent informacji czerpiemy ze sw, 35 procentwn io sk uj em y z ton u go su i a 55 pro cen t z jz yk a cia a .

Na system komunikacji niewerbalnej skadaj si nie tylkonasze zachowania i gesty, ale take tony, ptony, postawy i nastro

je . N a ich p od sta wi e m on a o dga dn p raw dzi we in te nc je roz m wcy, a nawet przewidzie, jak zachowa si ten kto za chwil.

Praktyka potwierdza, e nie mona wysnuwa wnioskw napodstawie pojedynczych gestw. Wymowa ich bowiem moe byfaszywa. Dopiero zesp gestw i zachowa umoliwia poznanietego, co si kryje za wypowiadanymi sowami.

Nic zatem dziwnego, i jzyk ciaa, gestw i zachowa zyskuje ostatn io coraz ba rdz ie j na po pu la rn o ci . Z pow odz eni em wy ko rzystywany jest rwnie w biznesie. Ma on zastosowanie podczasnegocjacji, narad, rozmw indywidualnych, przy przyjmowaniukandydatw do pracy oraz w wielu innych sytuacjach. Poniszeopracowanie przyblia gwnie te tajniki komunikacji niewerbalnej, ktre mogznale praktyczne zastosowanie w rnych sytuacjach yciowych.

7


5/54

W PROW AD ZEN IE DO KOM UN IKA CJINIEWERBALNEJ

1

Mowa i jzyk

Mowa i jzyk s potnym czynnikiem rozwoju czowieka,

rozwoju jego psychiki i tym wszystkim, co pozwala mu na zdystansowanie si w procesie ewolucji od pozostaych naczelnych.Oczywicie, rozwj mowy odbywa si stopniowo i bardzo powoli. Przypuszcza si, e czowiek w swoim pierwotnym okresie posugiwa si czym w rodzaju pramowy. Istot pramowy mogo by

wz aj em ne sy gn al iz ow an ie zm ia n zj aw is k i prz edm io t w w otaczaj cy m w ie cie w as pek cie ich prz yda tn o ci do yc ia.

Z jednej strony wypowiadanie dwikw mownych (nadawca), z drugiej ich odbieranie i syszenie musiay mie swoje okrelone orodki nerwowe, te z kolei przyczyniy si do wyksztace

nia orodkw ruchowych mowy znajdujcych si w przedniej

i dolnej okolicy czoowej, natomiast orodek czuciowy mowy zlokalizowa si w tzw. okolicy suchowej mzgu.

Znaki pisane i drukowane odbierane s za pomoc orodkaciemieniowego, natomiast ze skomplikowanymi odruchami warunkowymi mowy pozostaj w cisym zwizku: caa przednia poowa pa tw m zgo wyc h, pa t skr on iow y i ciem ie ni ow y.

Rozbudowujce si coraz bardziej orodki mowy zmieniayposta mzgowia i kostn jam czaszki. Wynika z tego, i mowazrodzia si w warunkach spoecznego ycia prehistorycznego czo

wieka . Pra cz owi ek wy tw ar za jc y nar zdz ia pot rze bow a w asn ego kodu dodatkowych porozumie. wiadoma dziaalno i roz

wi ja j ca si z ni c i le mo wa dop row ad zi y cz owi eka od pre historycznych, bliskich zwierzcym, form bytowania do dzisiejszego rozwoju cywilizacyjnokulturowego.

Mimo i powszechnie sdzi si, e jzyk ciaa dany jest nam

niejako w sposb naturalny, to jednak jego wkad w wielkie bogac

' Wg L. Tkaczyk,NonVerbal Communication, Wrocaw 1996.

two psychiki wspczesnego czowieka jest imponujcy. Pramowaskupiaa si bardziej na roli oczu, rk i wyrazie mimicznym, ni narozumieniu tego, czym jest mowa w dzisiejszym ujciu.

Od najdawniejszych czasw zmiany mimiki twarzy uwaanoza wyraz emocji. Do zmian mimicznych doczaj si zwykle ruchy rk, a niekiedy i caego ciaa, zwane ruchami pantomimiczny

mi. Ten specyficzny kod jzykowy na pewnym etapie rozwoju czowiek a uze wn trzn ia si w for mie obrz dow ej lub tan eczn ej, jed nak wyraa jego uczucia.

W 1844 roku Ch . Be ll pos taw i mia hipo tez , e zmia nymimiczne wywodz si z dziaa praktycznych. Odsanianie i szcze

rzenie zbw jest pozostaoci z okresu, gdy uywano ich do gryzienia i atakowania wroga.

K. Darwin uwaa, e kada funkcja wyrazowa powstaa z funkcji praktycznej, ktra wyksztacia si na jednej z trzech drg: jakoszcztkowa posta rzeczywistych ruchw (np. szczerzenie zbw),

ja ko autentyczn a pos ta zesp ou ruc how ego (np. mi ech i ka nie )

lub zesp wspruchu wynikajcego z rozadowania napicia nerwowego na drogi motoryczne (np. dygotanie ciaa w gniewie).

Z teorii komunikacji niewerbalnej

Na przeomie wiekw jestemy wiadkami olbrzymiej ekspansjibada so cjo log ic zn ych i ps ych olo giczn ych zwi za ny ch z jz yki emciaa. Wielu naukowcw zadaje sobie pytanie: czym jest w istociekomunikacja niewerbalna? Jak funkcjonuje jzyk ciaa w powizaniu ze sowem i jak wpywa na nasze ycie codzienne? Czy uczymy si jzyka ciaa, czy moe jest on instynktowny?

Komunikacja, w sensie przekazu informacji, jest pojciemo bardzo szerokim zastosowaniu. Jeli mwimy o ludziach, wwczas kanaem komunikacyjnym mog by sowa (komunikacja

we rba lna ) lu b jz yk sy mb oli , zwa ny in ac ze j jz yk ie m kod u (komunikacja niewerbalna). Komunikacja niewerbalna suy zazwyczaj do uzupenienia mowy, do wspomoenia lub wzmocnieniaprzekazywanej wiadomoci.

8 9


6/54

Schyek XX wieku przynis znaczny postp w dziedzinie bada nad komunikacj niewerbalna. Przyczyniy si do tego m.in.:rozwj technik rejestracji magnetofonowej, magnetowidowej, elektromiografia czy te urzdzenia, ktrymi mona dokadnie rejestrowa ruch kadej czci ciaa oraz przy wsppracy technik komputerowych wykrela pynno tego ruchu.

Prace zapocztkowane w latach szedziesitych przez J. Fasla, A. M ehrabiana, R.L. Birdw hitela i wielu innych utoroway drogws p c ze sn ej na uce na tem at zac ho wa po za we rb al ny ch . N a po trzeby dalszych rozwaa porozumiewanie si moemy zdefinio

wa ja ko proc es, dz ik i kt rem u je dn os tk a prz ek azu je i ot rz ym uj einformacje. Informacjami, ktre naley przekaza, s fakty, mylii uczucia. Sposb ich przekazywania to:

mowa (komunikacja werbalna); gesty (komunikacja niewerbalna);symbole obrazkowe;

symbole pisma.

W is to ci e j zy k j es t czy m wi c ej ni r od ki em po ro zu mi ew ania si. Odgrywa on zasadnicz rol w porzdkowaniu dowiadcze i stabilizowaniu wiata. Przez odpowiednie posugiwanie si

j zy ki em cz o wi ek za pe wn ia so bi e za sp ok oj en ie sw oic h po tr ze bbi ol og ic zn yc h, zw ra ca na si eb ie uwa g, a tak e moe ste row a zachowaniem innych. Jzyk jest wic niezbdnym czynnikiem w procesie opisu i ksztatowania rzeczywistoci.

W jz yk u cia a mo emy wy r n i cz te ry ty py ek sp re sj i niewe rb al ne j:

Mimik twarzywyraz twarzy. Kinezjetyk pozycja ciaa, postawa, gesty i inne ruchy ciaa. Proksemik przestrzenna odlego midzy ludmi, kt

rzy wchodz ze sob w interakcje.

Parajzyk m.in. cechy gosu, wysoko i natenie oraztempo mwienia, wahania, bdy oraz inne zakcenia pynnocimowy.

1 0

ODLEGOCI I ZALENOCI MIDZYR O Z M W C A M I

Rytuay przestrzenne

W sp cz es ny me ne de r ry tu a y pr ze st rz en ne po wi ni en po

strzega jako obszar wyznaczony przez osob lub grup osb,w kt rym za ch od z r neg o ro dz aj u dz ia a ni a, wy pe n ia j ce tprzestrze. Dla dobrego biznesmena jest to cigle pole walki nadrodze do zdobycia przewagi i osignicia wytyczonego celu.Zwykle szuka si najszerszego obszaru osiganego pomidzydwojgiem lub grup ludzi i prbuje si go zaj dla siebie.

W wa lc e tej wc ho dz im y c i gl e w in te ra kc je ze st re fa mi dy st an sutworzonymi przez poszczeglnych partnerw gry rynkowej. Nastrefy dystansu maj wpyw m.in. czynniki kulturowe, rodzaj strefy (wiejska, miejska), wychowanie i wiele innych. Posiado

bd ca w as no c i dan ej oso by lu b mi ej sc e, w kt ry m ona re gu

larnie przebywa, sianowi prywatne terytorium i kada osoba bdzie staraa si go broni. Takie rzeczy, jak firma, biuro i dom,maj cile wyznaczone granice, w ktrych moemy wyrnirnego rodzaju podterytoria, porzdkujce prawo wasnoci domownikw lub w wypadku firmy i biura szefa firmy. Dlatego te przyszli negocjatorzy, petenci czy te klienci, ktrzy chc

osign jaki cel, wchodzc na czyje terytorium, musz umiej tn ie si po ni m por usz a, a sz cz eg l ni e ni e na ru sz a wy zn ac zo nych stref podterytorialn ych.

Miejsce przy stole

Przestrze narzuca nam okrelony rodzaj zachowa. Inaczejrozmawiamy w przytulnym gabinecie, inaczej w duym pomieszczeniu, a jeszcze inaczej w sali konferencyjnej. To, jakie zajmujemy miejsce przy stole, wywiera wpyw na nasz postaw i prze

bi eg roz mow y. F un kc jo nu je tu ta j k il ka sp ra wd zo ny ch ju za sa d.

1 1


7/54

R o z m o w y i n d y w i d u a l n e

W yd aj e si, e nic pros tsze go, j ak usi przy biu rku lub przystole ze swoim interlokutorem i zacz rozmow. Czy tak jest napewno? Bynajmniej.

Zazwycz aj siadamy na wprost siebie, twarz w twarz"(rys. la) . Niew ielka odlego od siebie sprawia, e atmosfera rozmowy jest cika. Krtki dystans krpuje i ogranicza, a przy tymmczy rozmwcw. Czsto nie wiemy, co mamy zrobi ze swoim

wzr oki em. D late go patr zym y w bla t stou lub zaj mu jem y si j ak imi drobiazgami.

Jeeli siadamy na wprost siebie po obu stronach duegostou, czyliz dystansem (rys. 1b), to te nie zajmujemy wygodnejpozycji. Trzeba patrze rozmwcy w oczy, gdy inaczej tracimyz nim kontakt. Ponadto trzeba podnosi nieco gos, aby by dobrzesyszanym.

Pozycja bokiem do siebie (rys.1c) jest rwnie niewygod

na do duszej rozmowy lub chociaby redniej. Wedug specjalistw od zalenoci przestrzennych, najkorzystniejsza jest pozycja na skos, czyli przez rg stou (rys.1d).Obaj partnerzy znajduj si wtedy na tyle blisko siebie, aby mcswobodnie rozmawia, a jednoczenie oddzielajcy ich kawaek

bla tu spra wia , e czu j si neu tra lni i be zpi ecz ni. Po zycj a ta pozwala na nieograniczony kontakt wzrokowy, daje moliwo posugiwania si jzykiem ciaa, a szczeglnie gestem. W tej pozycji,

w ktre j nar oni k biu rka sta now i cz ciow bari er, nie mo nawp raw dz ie uz ys ka stu pro cen tow ej swobody, mo na nat om ias tunikn podziau terytorialnegona powierzchnibiurka. Jest to naj

lepsza pozycja np. podczas negocj acji handlowych, w ktrej sprzedajcyprezenter moe pokaza w peni swj kunszt sprzedawcy.Dlatego te przesunicie krzesa w pocztkowej fazie rozmowy dorogu stou moe rozadowa napit atmosfer i przyczyni si dokorzystniejszych pertraktacji.

12

a) b)

c)d)

Rys. l. Najczciej zajmowane pozycje podczas rozmw indywidualnych: a) twa

rz w twarz, b) na wprost, ale z dystansem, c) bokiem do siebie, d) na skos

P o z y c j e s t r a t e g i c z n e w b i u r z e z g r u p o s b

Powysze uwagi odnosiy si na og do dwch lub trzechosb. Na co dzie jednak meneder (negocjator) ma czsto do czynienia z grup osb. T grup naley usadowi przy stole w takisposb, aby moliwie nie naruszy osobistego terytorium kadegoz czonkw grupy. W zwizku z tym do rozmw wykorzystuje sitrzy rodzaje stow:

St kwadratowy (rys. 2a). Taki ksztat mebla stwarza pomidzy osobami stosunki wspzawodnictwa i walki. Stoy takie snajbardziej odpowiednie do formalnych, rzeczowych i konkretnychrozmw oraz po dkrelaj stosunek zwierzchnik podwadny.

St prostoktny (rys. 2b). Wyduony ksztat stou orazposadzenie szefazwierzchnika na miejscu A mwi o tym, e taosoba ma najwikszy wpyw na pozostaych czonkw grupy. Przypozycji tej przyjmuje si, e za plecami osoby A nie mog znajdo

13


8/54

wa si drzw i, gdy w takiej sy tu ac ji prze wag ps ych ic zn mog aby os ig n os ob a B. Pr zy jm uj c jed na k, e A sied zi na poz ycj inajwikszych moliwoci, trzeba uzna, e jego zastpc moe byosoba B, a w dalszej kolejnoci C, D, E itd. Nawet dla postronnegoobserwatora takie usadzenie osb przy stole na sali obrad pozwalaprawidowo odczyta, kto kontroluje negocjacje, kto ma wpyw na

wa dz i kog o na le y wy r n i ju przy pow ita niu . Stokrgy (rys. 2c). Ten ksztat mebla biurowego pozwala na to, by grupa osb siedzca wok niego moga czu si swo

bod nie , a jed no cze n ie pob udz ona do dy sk us ji rozm awiaa jakrwnorzdni partnerzy. Oczywicie, siadajc przy okrgym stole,mona odnale miejsca i granice oddziaywania osb siedzcychnaprzeciwko siebie i doszukiwa si pozycji wspzawodniczcodefensywnych. Najczciej jednak stou okrgego uywa si do

wy tw orz en ia ni ef or ma ln ej , rel ak so we j atmos fer y w celu prze am ania barier istniejcyc h wrd potencjalnych dyskutantw.

b)

Rys. 2. Rodzaje stow wykorzystywanych do rozmw grupowych: a) stkwadratowy, b) st prostoktny, c) st okrgy

14

Regua Artura

Regua ta ma zastosowanie do grupy osb siedzcych przyokrgym stole. Jeeli systematycznie spotyka si w tym samymmiejscu to samo grono uczestnikw, zajmuj najczciej stae miejsca. W ybr tych miejsc nie jest przypadkowy.

Jeeli kto pierwszy raz bierze udzia w posiedzeniu danegogremium, to wybr przez niego miejsca (jeeli ma tak moliwo)wiadczy o roli, jak zamierza lub chociaby pragnie odegra

w tym spotk aniu .Sama regua wywodzi si z celtyckiej legendy o krlu Arturze

i rycerzach okrgego stou. Chodzi tu zarwno o ksztat mebla,jak i o wy zna cze nie mi ejs c oso bom ma j cy m przy nim zas i .

St okrgy ma to do siebie, e kademu z uczestnikw spotkania zapewnia ten sam status. Tak wic, mimo podlegoci subo we j, pa nu je pr zy na jm ni ej po zor na r wn or zd no po dm io t w.Przy okrgym stole optycznie nie s wyodrbnione strony pro

wa dz on yc h ne go cj ac ji , zawi er an eg o ko ntraktu itp. Pa nu je zat emo wiele cieplejsza i bardziej rzeczowa atmosfera posiedzenia.

W prz ypa dku nara dy su bo wej zaz wyc zaj je st tak, e mi ej sc ena wprost wejcia na sal, czyli najdalej od drzwi wejciowych,zajmuje prowadzcy spotkanie lub osoba znajdujca si w danejhierarchii subowej najwyej (rys. 3). Po jego prawej i lewej rceznajduj si osoby posiadajce najwiksze kompetencje subowelub odgrywajce najwaniejsz rol. Bliej przeciwlegej stronystou zasiadaj osoby mniej liczce si w tym towarzystwie. Naprzeciwko prowadzcego narad lub szefa za jmuj miejsce osoby,na ktrych z reguy skupia si krytyka prowadzcego. Na spotkania takie przychodz one pene obaw, z mniejszym lub wikszymstresem i chc by jak najdalej od swego chlebodawcy. Ten z kolei,si rzeczy, na nich najczciej zatrzymuje swj wzrok i do nichkieruje swoje sowa. Ponadto, jeli mwi bezporednio do nich, toze wzgldu na najwiksz odlego, podnosi gos. Natomiast doosb siedzcych w jego najbliszym ssiedztwie zwraca si ciszej,czsto ptonem i bardziej poufale.

15

c)

a)


9/54

Rys. 3. Zajmowanie miejsc przy okrgym stole wedug reguy Artura

Regua zegara

Podczas narady, konferencji lub negocjacji podzia miejsc przyokrgym stole bardzo przypomina tarcz tradycyjnego zegara(rys. 4).

16

Rys. 4. Zajmowanie miejsc przy stole wedug reguy zegara

Miejsce pocztku i koca, czyli godziny 12",zajmuje, rzeczjas na , szef . Po j eg o pr aw ej i lew ej rce, od po wied nio go dzi ny 11"i l", siedz najblisi wsppracownicy, adiutanci", np. ktryz zastpcw, szef produkcji, asystentka lub rzecznik prasowy, o iletaki jest w firmie. Najczcie j osoba siedzca po prawej rce szefazajmuje w przedsibiorstwie pozycj mocniejsz od osoby siedzcej po jego lewej rce.

Miejsca odpowiadajce godzinom 2" i 10" okupuj przewa ni e czyhacze" osoby czsto przeywajce wewntrzny niepokj lub frustracj. Ambicja popycha ich do przodu, chociabydo zajcia miejsca adiutantw". W oczekiwaniu na swoj szansstaraj si by zawsze dla szefa mili i dyspozycyjni. Jeli niecierpliwo zbyt mocno daje im zna o sobie, wwczas szuka j moli

wo c i gd zie in dz ie j, a gdy tako w dos trz eg , bez skr upu w odwr c si od dot ych cza sow ego pr yn cy paa.

Miejsca 3" i 9" godziny konferencyjnego cyferblatu zajmuj wypeniacze". Uwaaj, e ze wzgldw formalnych lubtaktycznych powinni by obecni na sali, nie zamierzaj jednak

17


10/54

wy st po wa z adn ym i po stul at am i. O gra nicza j si na og l j ed ynie do zaakcentowania swojej obecnoci poprzez aprobat lub dezaprobat czyjego wniosku. Ich zdanie bdzie wspbrzmie z opini wikszoci. Nic zatem dziwnego, e czsto przysypiaj, przegldaj dyskretnie pras, bezwiednie rysuj przerne bohomazylub bdz mylami zupenie w innych sferach ni temat posiedze

nia. Trzeba przyzna, e miejsca te s do tego celu najodpowiedniejsze i najbezpieczniejsze. Osoby te maj dogodne pole obserwa cji , nato mias t sam e nie s zb yt widoc zne . Sze f mus ia by si lekko wychyli, eby je mie w polu widzenia.

Miejsca odpowiadajce godzinom 8" i 4" zajmuj indywi du al i ci ". Nie s oni powizani adnymi nieformalnymi ukadami z pozostaymi uczestnikami posiedzenia. M aj wasne pogldy na temat omawianych spraw. Opieraj si w znacznym stopniuna krytyce dotychczasowych koncepcji funkcjonujcych w firmie.Brakuje im jednak odwagi, aby zainicjowa otwart konfrontacjz szefem lub jego najbliszym otoczeniem. Kiedy zostan do tego

sprowokowani lub o to zapytani, wwczas mniej lub bardziej otwarcie wyra to, co ich nurtuje. N ajczciej ich ulubi on broni jestkuluarowa krytykastatus quoprzedsibiorstwa.

Miejsca na dolnym biegunie, tam gdzie s godziny 6", 5"i 7", zajmuje opozycja" (wzgldem szefa). Najsilniejsz pozycj z tej trjki ma osoba siedzca na miejscu bdcym odpowiednikiem godziny 6", a nastpnie osoba zajmujca miejsce z jej prawe j stro ny. W pra ktyce gros polemiki rozgrywa si midzy trjktem grnym a dolnym. Ostrze krytyki jest najczciej skierowanew a ni e do opo zycji". S to m ie jsc a n aj ba rd zi ej nie wy go dne i stresogenne.

Przedstawiony tutaj schemat ma charakter modelowy. Rzadko si bowiem zdarza, aby w spotkaniu uczestniczyo akurat 12osb, i to przy stole okrgym. M a to jednak praktyczne odniesienie. Podczas kadego spotkania mona wyodrbni bowiem stref

w ad zy , stref opozycji oraz stref lub strefyneutralne.Nie ma nato wpywu ani liczba podmiotw, ani ksztat mebla, przy ktrymspotkanie si odbywa.

18

ANTROPOLOGIA PRZESTRZENI

Strefy ochronn e

Kady czowiek wyznacza sobie wasn stref ochronn. Sto niewidzialne granice, ktrych przekroczenie odczuwa jako naruszenie swojego prawa do osobnoci czy intymnoci.

A me ryk a sk i an tro pol og prz est rze ni, Edu ard Hal l, wy r niacztery kategorie dystansu midzy uczestnikami spotka nia:

Strefa intymna majca zasig do 45 cm. Granic t w sposbnaturalny wyznacza dotyk, ciepo lub zapach ciaa midzy poszczeglnymi osobami.

Strefa osobista majca zasig do 120 cm. Jest to strefa przyjani i poufaych rozmw. Granic t wyczuwaj bez trudu nasze oczyi uszy. Gos waha si tu midzy ptonem a tonem. Jeli nie mamyochoty na czyj zbyt poufay ton lub niewyg odny dla nas temat, wwczas wystarczy nieco si odsun, a skutek bdzie natychmiastowy.

Strefa oficjalna majca zasig do 360 cm. Najczciej wystpuje ona podczas narad, odpraw subowych, posiedze w mniejszym gronie itp.

Strefa publiczna powyej 360 cm. Charakteryzuje j porozumiewanie si tylko w jedn stron. Dua odlego midzy przemawia jcym a reszt uczestnik w spotkania zniechca do dialogu.Sytuacja taka wystpuje m.in. w duej sali konferencyjnej, w sali

wyk ad owe j itp.W yc zu cie w a ciwe go dy sta ns u m a i stotn e z nacze nie , z wa sz

cza w czasie rozmw prowadzonych na stojco, np. podczas oficjalnych rautw, koktajli, w kuluarach obrad itp. Jeli za bardzo

zbliymy si do swojego rozmwcy, a on sobie tego akurat nieyczy, wwczas w jego zachowanie wkrada si irytacja. W takim

przypadku interlokutor albo odsuwa si, albo dy do jak najszy bszego zakoczenia rozmowy. Zupenie inne wraenie odnosi si

w wc zas , kie dy oso ba sk raca jc a dy sta ns j es t dl a n as bar dzo atra kcyjna, np. ze wzgldu na swoje walory zewntrzne, zajmowanpozycj, potencjalne dla nas korzyci lub wizi uczuciowe.

19


11/54

Zachowywanie przez jedn ze stron dialogu wikszego ni normalnie dystansu sprawia wraenie, e nie jest ona zainteresowana trozmow albo odnosi si do danej osoby lub sprawy z rezerw.

Z powyszych rozwaa wynika, e jeli nie jestemy pewni,w jaki ej odle goc i stan wzgl dem drug iej osoby, lep iej nie wkra cza w jej obszar intymny.

Biurko to nie tylko mebel

Biurko w pracy narzuca pewien sposb zachowania; wytwarza wzgldem drugiej osoby, najczciej petenta, mimowoln sztywno i formalizm, w przeciwiestwie do rozmowy prowadzonej przymaym, okrgym stoliku. O soba siedzca za biurkiem od pocztku ma psychiczn przewag nad swoim interlokutorem. atwiej

je st je j prze z to nadawa ton roz mo wie lub mie ini cja tyw .Podczas rozmowy po obu stronach bi urka jednym ze staych

elementw jest kontakt wzrokowy. Jeeli ktra ze stron pragnie

zakoczy rozmow, wwczas przestaje podtrzymywa kontaktwz ro ko wy i di al og tra ci w wcz as na p yn no ci .Biurko odgrywa nie mniejsz rol w pracy zespoowej. Jeeli

w po mi es zc ze ni u pr ac uj e ki lk a os b, to wane s od le g oc i midzy ich stanowiskami pracy. Zazwyczaj potrzeba minimum 2 metrw odlegoci, aby jeden pracownik mg swobodn ie funkcjon owa w obe cno ci dru gie go. Pra kty ka do wod zi, e do piero dy stan sminimum 3 metrw midzy stanowiskami pozwala na efektywnprac. Panuje wtedy odpowiednia swoboda i nie wyczuwa si zobow iz ani a do podt rzym ywania kon wer sacj i.

Stolik swoistym polem gry

W tej gr ze uc ze stn icz ym y pow sze chn ie, cho cia na jcz ciej n ie wiadomie. Siadaj naprzeciwko siebie dwie osoby i mimo woli zaczynaj wytycza na blacie stou swoje terytorium. W jaki sposb tosi odbywa? Po prostu wszystkimi moliwym i przedmiotami znajdujcymi si akurat na stole. Najczciej na pierwszy ogie idzie

20

popielniczka, ktr jeden z uczestnikw przesuwa odruchowo narodek lub jeszcze troch dalej. Punktem granicznym m oe by paczka papierosw lub zapalniczka. W przypadku osb niepalcych wietnym rekwizytem jest dugopis, butelka z napojem, cukiernica lubspodeczek na saszetk z herbat. Pomysowo ludzka w tym przypadku nie zna granic. Czsto np. bywa tak, e jeden z rozmwcw

strzsa popi z papierosa, a nastpnie popielniczk odrucho wo przesuwa w stron partnera. Tamten dostrzega to i w gbi duszy mylio swoistym odwecie. Moe np. nala do szklanki napoju, a butelkinie postawi ju na dawnym miejscu, lecz przesunie do przodu.

A by si o tym prz eko na , na jl ep ie j je st pr zep ro wa dz i nast pujcy test. Podczas najbliszej rozmowy prosz, niby od niechcenia, dyskretnie przesun w kierunku partnera jeden lub wicejprzedmiotw znajdujcych si na stoliku. Teraz naley pod bylepretekstem wyj na chwil z pokoju. Po powrocie z pewnocizauwaycie, e przynajmnie j cz tych przedmiotw zostaa przesunita ku rodkowi stou lub nawet w wasz stron.

Powysze sytuacje maj miejsce przede wszystkim podczasrozmw o wikszym ciarze gatunkowym, w cikiej atmosferzespotkania lub w czasie rozmw, przynajmniej dla jednej ze stron,niewygodnych. W mniejszym stopniu da to si zauway w czasiespotkania towarzyskiego.

Zasada Kordy

Zdaniem niemieckiego specjalisty od jzyka ciaa, EduardaThiela, pomieszczenie subowe osoby penicej w przedsibiorstwie funkcj kierownicz powinno by odpowiednio usytuowane

wzg ld em po zos tay ch po mi es zcz e bi ur ow yc h fir my . Je el i macie moliwoci wyboru zajmijcie pokj narony, w ktach bo

wi em tr ad yc yj ni e ju kr yj e si w adza . W pr ze ciwn ym razie pr bapenienia funkcji szefa w rodkowym pokoju musi zawie, a przynajmni ej autorytet przeoonego zostanie pomniejszony.

Zasad t sprecyzowa amerykaski naukowiec, Michael Korda. Na podstawie licznych obserwacji stw ierdzi, e wpyw y w biu

21


12/54

rze malej wraz z rosncym oddaleniem od naronego pokoju. Gdynatomiast kto zajm uje pokj bezporednio obok szefa, zyska moliwo szybszego zrobienia kariery (wicej kontaktw, rozmw czsto poufnych, wicej polece przeoonego, a co za tym idzie,wi k sz a zn aj om o spr aw pr ze ds i bi or st wa ).

Taktyka rewolwerowcaTaktyka ta dotyczy usytuowania stanowisk pracy w pomiesz

czeniu subowym i brzmi nastpujco: duo widzie i mie zabe zp ie cz on e ty y.

Jest to nader proste w niewielkim pokoju, w ktrym swojestanowiska pracy maj tylko sami podwadni. O wiele bardziejskomplikowana jest sytuacja w przypadku w ielkich powierzchni biurowych, tzw. hal, jakie czsto spotyka si na Zachodzie.

Takie przeszklone monstrum nie jest korzystne ani dla bezporedniej wadzy, ktra przebywa razem z pracownikami, ani dla

personelu. Kierownicy dziaw zmuszeni s zrezygnowa wwczas z wielu tradycyjnych przywilejw, takich jak zacisze gabinetu, pewna sfera intymnoci, wasna sekretarka itd. Z koleipracownicy znajduj si pod sta obserwacj przeoonego,przynajmniej maj tego wiadomo, a take sami obserwujzachowanie zwierzchnika. Sytuacja, w ktrej pracownik czujesi ustawicznie obserwowany i sam stara si stale obserwowa,prowadzi do stresu.

Czy mona temu zaradzi? W ograniczonym zakresie, alemona. Przede wszystkim trzeba stara si zaj miejsce w rogusali, tyem do ciany. Osoba, ktra wybiera miejsce twarz do

ciany, jest na og niemiaa z natury i nie dy do awansu. Jeeli nie ma moliwoci zajcia miejsca naronego, wwczas trzebaprzystosowa do swoich potrzeb miejsce rodkowe. W tym celuws ka za ne je st zb ud ow an ie ba ri er od dz ie la j cy ch t en kl aw odreszty biura. Do tego celu su m.in. szafy i szafki, wieszak, dueroliny pokojowe, w tym take pnce. W ten sposb na rodkusali mona dla kilku osb utworzy mniej stresogenn stref.

22

Gdzie ustawi biurko szefa?

Zajmujc si komunikacj niewerbaln i zagospodarowaniemprzestrzeni w biurze, w grze o wadz mona wykorzysta szeregelementw znajdujcych si w wyej wymieniony ch pomieszczeniach dla podniesienia statusu spoecznego pracujcych w nich osb.

Gra o wadz moe toczy si za pomoc umiejtnie i sprytnieumeblowanego gabinetu (odpowiednia liczba stow kwadratowyc h, prostoktn ych , okrg ych) , strateg ii ust awien ia krzes e, wi elkoci tych krzese w stosunku do drugiej osoby itd.

Jeeli penisz kierownicz funkcj w przedsibiorstwie, wane jest, po kim dziedziczysz subowy pokj lub swj kcik. O ilenie wprowadzisz widocznych zmian w ustawieniu biurka czy wystroju wntrza, wwczas jednoznacznie bdziesz kojarzony z poprzednikiem. Przejmiesz jego image i trudno ci bdzie utrwaliw w ia do mo c i po dw ad ny ch w as n os ob ow o .

Jeeli w swoim pokoju czsto penisz rwnie funkcje repre

zentacyjne w stosunku do osb z zewntrz, to biurko najkorzystniej jest ustawi w rodkowej czci pomieszczenia w miarmol iwoc i tyem do okna; ma to t zalet, e jako gospodarz twarzmasz w cieniu, a go wystpuje w wietle wpadajcym przez okno.

Jeli zamierzasz duo pracowa we wasnym pokoju, korzystniej jest ustawi biurko tak, aby wiato padao na blat z boku.

W ntr ze pokoju su bow ego wi ele m wi o oso bowoci gospodarza. Przy wyposaaniu gabinetu pamita naley, e najwaniejsza jest ciana znajdujca si za twoimi plecami, gdy na niejspoczywa wzrok interesantw. Moesz wic w tym miejscu zawie

si swoje dyplomy, trofea lub co oryginalnego, co dobrze wiad

czy o gucie gospodarza. Na innych cianach porozmieszczaj to,co wzbogaca twoje ycie wewntrzne, to, co lubisz. Mog to byfotografie czonkw rodziny, pejzae, makrama itp. Nie wo lno jednak przesadza z liczb rekwizytw.

Odpowiedni wystrj gabinetu mona nazwa strategicznymw os i ga ni u ce lu . Pr zy ka d no wo cz es ne go ur z dz en ia ga bi ne tuprzedstawiamy na rysunku 5a, a poniej pierwotny stan umeblo

23


13/54

wa nia (rys. 5b). N ale y tak us tawi me ble w gab ine cie , aby zapewni sobie status wadzy nad swoimi pracownikami, a jednoczenie stworzy takie warunki, by podwadni, wtedy kiedy chcemy, czuli si u nas swobodnie i byli chtni do wsppracy.

Rys. 5. Przykad nowoczesnego zagospodarowania gabinetu szefa: a) stan pomodernizacji, b) stan pierwotny

Zmiany dokonane w gabinecie spowodoway, i biurko umieszczone przed przeszklon cian dziaow bardziej uwidocznio szefadla osb wchodzcych do gabinetu, a sam gabinet sta si zdecydo

wa nie wik szy. Krze so pos taw io ne przy biu rku w po zyc ji naro nej uczynio komunikacj bardziej otwart, natomiast umieszczony w drugim kocu gabinetu okrgy stolik z trzema identycznymikrzesami pozwoli na odbywanie nieformalnych spotka na zasadzie rwnorzdnoci. Wynikiem tych zmian bya poprawa stosunku szefpodwadny, szefa zaczto postrzega jako czowieka spokojnego i zrwnowaonego emocjonalnie.

Istnieje te moliwo, aby za pomoc niektrych przedmiotw uoonych strategicznie i uytych jako niew erbalnych sposo

24

bw ko mu nika cji z wiks zy status i wadz sze fa firm y. Z al icz ydo nich mona m.in. niskie kanapy dla goci, aparaty telefoniczne,popielniczki i inne rekw izyty o znacznej wartoci, ciany wyklejone dyplomami i nagrodami, sejf itp. Wszystkie te elementy podkrelaj status tego, kto zajm uje powysze pomieszczenie, czynicgo niedostpnym dla przecitnego petenta.

Biurko szefa a jego osobowo

A me ry ka s ki ma gazyn The In dep end ent " po da je, e biurko szefa zdradza jego osobowo. Na podstawie wieloletnich obserwacji psychologom udao si wyrni szereg prawidowoci.Tego typu analizy psychologiczn e s rwnie zaliczane do szeroko pojtego jzyka ciaa w biznesie, a przynajmniej znakomiciego wzbogacaj i uzupeniaj. Oto wybrane spostrzeenia dotyczce szefa:

Szef superzorganizowan y. Na jego biurku panuje wzorowy por zde k, bo zn aj du j si tyl ko prz edm iot y nie zbd ne. Zw racana to uwag rwnie w sekretariacie. Moesz miao zwraca sido niego w rnych sprawach, nawet osobistych, gdy lubi czusi potrzebny. Przywizuje wag do pozorw, dlatego stara si bymiy i uczynny, ale jeli odczuje brak uznania ze strony otoczenia,w wc zas mo e zas koc zy ci wy bu che m zo ci .

Szef efektowny. Lubi due biurko, a na nim duo wolnegomiejsca. Ceni wszelkie atrybuty swojej wadzy, a wic tytuowanie, uniono podwadnych, komplementy itp. Cechuje go duyspryt yciowy i przebiego w negocjacjach. Tak umiejtnie operuje swoim i zaletami i wadami, e trudno jest go czym zaskoczy.

Szef owca sukcesw. Gromadzi w szufladach biurka lubwo k sieb ie ws zy st ki e mo l iw e tro fea , a wic: odz nac zen ia, dyplomy, publikacje, otrzymane figurki itp. Jest zawsze dny osigni i ta, na ktrym mgby byszcze. Czsto lubi przechwalasi przed swoj sekretark. Odznacza si cechami przywdczymii organizatorskimi. Jest otwarty na nowe inicjatywy. W razie niepo

25


14/54

wod zen ia lub bra ku uzn ani a st aj e si mal kon tent em, a nie kie dynawet osob trudn do zniesienia .

Szef kolekcjo ner. Lubi na swoim biurku ustawia rnegorodzaju maskotki i inne drobiazgi. W pracy jest aktywny. W stosunku do najbliszego otoczenia, a zwaszcza swojej sekretarki starasi by przyjazny i rozmowny. Lubi wypytywa o ycie osobiste,

podwadnych traktuje po ojcowsku. Wad jego jest jednak brakdyskrecji.

Szef chaotyczny. Nie przeszkadza mu baagan na jego biurku. Jak na straganie mieszaj si tam rne dokumenty i przybory

biu row e, prz edm iot y oso bis te, a n a wsz yst kim pop rzy cze pia nychjes t mnstw o kart ecze k z naj r ni ejs zy mi i nfor ma cja mi . N igdy n iewie , gdzie co ley. Jego sekretark a m usi posi ada zdoln oci detektywistyczne, aby na zawoanie odnale odpowiedni dokument. Szefchaotyczny czsto zachowuje si histerycznie, ale mim o to jest lu

biany , kont aktow y i pot raf i twrcz o my le.

Przyjazne pokoje biurowe

Pomieszczenie do pracy powinno by tak urzdzone, by sprzyja o dobrem u sam opo czu ciu , od teg o bo wie m zale sukcesy zawodow e i nast awi enie psychic zne praco wnik w, z ja kim codziennie przychodz do firmy. Moesz popisa si wasn inwencj

w u rz dze niu sw oje go sta now isk a pra cy i wy str oj u w ntr za. Podaje my k ilk a ra d w t ym wzg ldz ie, wy wod zc ych si z m od ne j ost atnio chiskiej sztukifengshui. Skorzystaj z nich i wprowad doswojego najbliszego otoczenia wicej harmonii, a zyska na tymcaa instytucja.

Ksztat pomieszczenia. Powinien to by pokj kwadratowy lub pros tok tny, spr zyjaj cy uz ysk iw ani u dobrych efek tww pra cy. W sz elk ie inn e k szt at y pom iesz cze pot guj niep oroz umienia, konflikty i nerwow atmosfer.

Owietlenie. Bardzo wany element wyposaenia pomieszczenia. Pow inno by harmonijne i rwnomierne. Z byt jaskrawearwki mcz wzrok, osabiaj koncentracj i wywouj niepo

26

kj, podobnie jak wietliki, pod ktrymi bezporednio nie naleypracowa. Niewskazane jest te zawiesza nie tu nad biurkiem lampani innych przedmiotw, gdy dodatkowo oddziauj na nas swojenergi. Wystarczy lampka z boku biurka, wczana wtedy, gdyniedostateczne jest owietlenie naturalne.

Biurko. Podstawowe miejsce pracy powinno by usytuowa

ne tak, aby pracownik widzia cae pomieszczenie, bo wwczasje st naj bar dzi ej twr czy i cz uje si bez pie czn ie. D la b iurk a odpowie dnim mi ejs cem je st ust awi eni e go nie na wprost drzwi, leczprzy jednej z ssiadujcych z nimi cian.

Meble biurowe. Zarwno w gabinecie szefa, jak i w pomieszcz eniach pracownikw meble powinny mie zaokrglone lubowalne ksztaty. Wzmacniaj wtedy inwencj twrcz, myleniekoncepcyjne i kreatywno. N atomiast meble o ksztatach prostoktnych, kwadratowych i o ostrych kantach wskazane s do firmlub dziaw handlowych, gdzie tzw. tnca energia pobudza do szybkich dziaa, ale jednoczenie zwiksza nerwowo pracownikw.

W arto p am ita o og ln ej z asa dzi e, e pr zed mio ty okr ge e mi tu jdobr energi, a kanciaste negatywn. Przy naronikach mebli znajduj si najwiksze skupiska niepodanej energii tncej chi. Po

wo duj e to u zn aj du j ce j si w ta kim m ie jsc u oso by ze sam opoc zucie, a u pozostaych osb, sie dzcyc h przy stole, negatyw ne nasta

wie nie do nie j. M a to znac zenie podcz as narad czy rozm w gabinetowych.

Najbardziej odpowiednie s meble drewniane w naturalnychkolorach. Specjalici odfengshui radz unika bieli, czerni i po

wierz chni z wyso kim poyski em, bo przy czy niaj si do zmcz eniaoczu, osabienia ostroci widzenia i uczucia oglnego znuenia.

Drobne przedmioty. Z pomieszczenia naley systematycznie usuwa rzeczy niepotrzebne, popkane lub uszkodzone, bo zakcaj tylko przepyw dobrej energii. Urzdzenia i uywane naco dzie drobne przedmioty powinny znajdowa si w zasigu rki.Dokumenty zaleca si ukada poziomo i niewysoko, gdy spitrzone sprawiaj wraenie nadmiaru obowizkw i wpywaj deprymujco na osobowo pracujcych tam osb.

27


15/54

Remedia.S to przedmioty, ktre umieszczone w odpowiednich miejscach, poprzez swj ksztat, kolor i materia, z ktrego zostay wykonane, wpywaj na si i kierunek energii krcej w pomieszczeniach. W sekretariacie dobrze jest zawiesi dzwonki lub

kul, a na stoliku zapali wiec, kadzideko czy modny ostatniokominek aromatyczny. W ten sposb przegrodzone zostan poszczeglne rodzaje energii. Mie wraenie sprawiaj te osobiste drobiazgi. Moe to by zdjcie kogo bliskiego lub maskotka. Naley tylkoprzestrzega, aby drobnych przedmiotw nie byo zbyt duo.

Triki biurowe

Jeli chcesz wywrze wiksze wraenie na swoich rozmwcach, przesu swoje biurko moliwie najbliej drzwi. Chodzi o to,eby dla interesantw zostao niewiele miejsca. To ograniczenieprzestrzeni bdzie sugerowa petentowi, e jest kim mniej wanym, ni sam o sobie sdzi. D odatkowe wraenie wywrze te dua

przestrze, jak bdzie widzia za tob.W wie lu gabi neta ch sze fw mon a zauw ay, e dla pete nt wustawione s do niskie fotele lub sofy. Kto zajmie takie miejsce,znajdzie si dosy nisko w porwnaniu z gospodarzem, ktry i tak manad nim przewag psychiczn. Nic zatem dziwnego, e jeszcze bardziej pozwala traktowa si z gry. Zdaniem psychologw bliskopodogi osabia pewno siebie. Jeeli jeszcze do tego filia nk z kawlub popielniczk umieci si poza zasigiem rki, coraz bardziej uzmysawia si petentowi prg jego niemonoci lub niekompetencji.

Czsto miejsce, ktre proponuje szef w swoim gabinecie, zdradza po czci wstpne zamiary gospodarza. Jeeli jest to miejsce na

sofie i przy stoliku, koo ktrego siedzi te gospodarz, mona z duym prawdopodobiestwem wnioskowa, e rozmowa ta zakoczysi niczym, przynajm niej niczym konkretnym. S zef nie bdzie chcia,z rnych wzgldw, jednoznacznie odmwi probie lub odrzucipropozycj, ale te na ni nie ma zamiaru przysta. Jest to typowyprzykad tzw. gry w trzeci stron. Jeli natomiast od razu zaproponuje miejsce przy biurku, to sygna, e spraw traktuje serio.

GESTY I ZACHOWANIA

Ekspresja ciaa jest najwaniejsz czci komunikacji niewe rba ln ej . Prz eja wia si ona w pos tac i po jed ync zyc h lub zesp oowych ruchw i gestw. U ludzi mona wyrni trzy rodzajegestw: wrodzone, nabyte i dziedziczne. Oto prosty przykad prosz zaoy do na do. Pozornie nie ma znaczenia, ktra

do znajdzie si na wierzchu, ale sprbujmy je zmieni, a odczujemy wraenie niezgodnoci z przyzwyczajeniem. Jest to przy

kad gestu wrodzonego.Pod wpywem wychowania przejmujemy tzw. podstawy klu

czowe: umiech oznaczajcy zadowolenie, zmarszczenie brwi zmartwienie lub kopotliw sytuacj. Skinicie gow prawie za

wsze i wszdzie wyraa potwierdzenie (nawet niewidomi od uro

dzenia przytakuj ruchem gowy). Przeczce krcenie gow wynielimy z dziecistwa, gdy nie chcc je, odwracalimy gowod yeczki z jedzeniem. Uniwersalnym gestem jest te wzrusze

nie ramion, wyraajce brak zrozumienia.Naukowcy twierdz, e im wyej w hierarchii spoecznej stoidana osoba, tym jej sownictwo jest bogatsze, a gestykulacja hamowana. Natomiast u osb z nizin spoecznych gesty przewaajnad sowami.

Czy mona kogo wiadomie wprowadzi w bd? Niekiedytak, gdy kamstwa aktorw, adwokatw, spikerw lub niektrychhandlowcw, negocjatorw czy biznesmenw s trudniejsze dowy ch wy ce ni a ni in ny ch os b. N au czy li si on i pano wa nad reakcjami ciaa. K ady ruch jest wypracowa ny po to, aby podkreli

wag wy po wi ed zi. To zaw od ow cy.

Kady czowiek moe doskonali znajomo jzyka ciaa, gestw i zachowa poprzez obserwacj osb ze swojego otoczenia.Nauk naley rozpocz od wasne j osoby, zwracajc uwa g na to,

ja k rea gu je si w ok re lon yc h sy tu ac jach .

2928


16/54

Jzyk doni i rk

Nasze rce s niezwykle gadatliwe. Z pozornie niewanej, nerwow ej gry p alc w, mo na odczyt a my li . Rce n ic nie chc pr zemilcze i zatai adnej informacji. Najczciej spotykane przykady wymowy rk:

Rce cakiem przekrcone (rys. 6) taki ukad rk wskazujena zagmatwane ycie uczuciowe. Wntrza doni s zakryte, co moewiadczy, e osoba ta prbuje co zatai.

rys. 6

Szukanie oparcia (rys. 7) palec znajduje si w zacinitejdoni drugiej rki, co sygnalizuje, e nasz rozmwca nie bardzo

wie , co ma dal ej mw i.

rys. 7

Pocier ajce si agodnie opuszki palcw,ukad doni dowolny, (rys.8) ruchy takie wskazuj, i dana osoba znajduje si

30

w ko pot liw ej syt uac ji, nie chce ang ao wa si w ja k spraw ,ktra nie jest po jej myli.

Rce tkwi gboko w kieszeniach spodni (rys. 9) to postawa nie prz eni kni ona . Czow iek ten nie chce zdra dzi sw oj ej reakcji. Cechuje go hermetyczno oraz skrywanie wasnych odczui zamierze.

rys.9

Zacinita pi, schowana za plecami i podtrzymywanaw nad gar stk u drug d on i (rys. 10) oznac za, e roz mow a moemie ostry lub nieprzyjemny przebieg i stanowi odniesienie doukrytej broni, gotowej uderzy znienacka.

rys. 10

3 1

rys. 8


17/54

Rce splecione na piersi (rys. 11) sugeruj frustracj i negatywne nastawienie psychiczne. Im wyej s trzymane, tym gorszy

je st humor ich wa ci cie la, pod obn ie j ak stosu nek do tego, co syszy. W takim przypadku najlepiej jest da mu moliwo wypo

wied zeni a si, pom c sfor mu owa jak m yl, a na pe wno nie prz erywa, gdy to tylko pogbiaoby jego frustracj.

rys. 11

Podpieranie gowy (rys. 12) gest ten najczciej wskazujena zmczenie, kopotliw sytuacj, w jakiej ta osoba si znajduje,lub znuenie czyj dugotrwa przemow.

rys. 12

Pocieranie lub dotykanie koniuszka nosa (rys. 13) oznacza stan zamylenia lub prb szukania wyjcia z trudnej sytuacji.

rys. 13

32

Rce w kieszeniach, a kciuki na zewntrz (rys. 14) s wyrazem siy psychicznej i duej pewnoci siebie. Osoba tak trzyma

jca rce jes t goto wa prz yj wyz wan ie i zby tnio nie oba wia siniemiych dla niej niespodzianek.

rys. 14

Donie wsunite do tylnych kieszeni (rys. 15) taka postaw aujawnia, e osoba ta posiada due ambicje zawodowe lub dotyczce danej sprawy, ukrywa to jednak ze wzgldu na wrodzon niemiao lub brak siy przebicia.

rys. 15

Trzymanie rk w kieszeniach z przodu (rys. 16) stanowiprb podkrelenia swojej doniosej roli w jakiej sprawie. W rozmowie z t osob naley pamita o takcie i dyplomacji, gdy atwo j urazi.

rys. 16

33


18/54

Gesty wok twarzy

Dua ilo i rnorodno gestw wok twarzy czsto uchodzi naszej uwagi. Warto jednak zrozumie ich wymow. Poza tym

je st to bar dz o wd zic zne po le ob se rw ac ji. Ot o w ybr ane prz yk ad y:

Zakrywanie ust palcami lub doni jeli to ty mwisz,a suchajca ci osoba zakrywa usta, oznacza, e uwaa ona, imwisz nieprawd.

Machinalne pocieranie nosa jest sabsz form zakrywania ust. Osoba ta sdzi, e zakrywanie ust byoby nie na miejscu,wi c po cie ra no s. Po wo de m mo e by te sw dz eni e skr zyd eeknosa przy prbie kamstwa ze strony tej osoby. Wywoane to jestpodranieniem zakocze nerwowych stymulowanych przezmzg.

Bariera z doni (rys. 17) chroni przed ryzykiem wypowiedzenia zbyt zobowizujcych sw.

rys. 17

Splecione rce, sylwetka wyprostowana (rys. 18) jest totzw. postawazderzak. Dana osoba czuje si wystawiona na ataki,

je st wra liw a, przy goto wan a na agresj.

rys. 18

Kko z palca wskazujcego i kciuka (rys. 19) wzmocnienie sw, jednoczenie pytanie do siebie: czy wyraam si jasno?"

34

rys. 19

35


19/54

Rozczapierzone palce, lekko zgite (rys. 20) ch dominowa nia nad in ny mi.

rys. 20

Gestybariery (rys. 21). Wszystkie gesty poprawiania krawata, spodni, marynarki lub strzepywanie niewidocznego pyku togestybariery. Wyraaj one obaw przed niechtnym przyjciemlub agresj.

rys. 21

Zacinita pi (rys. 22) moe towarzyszy tylko niektrym sowom, moe wali w st lub boksowa powietrze", w kadym wypadku wyraa si i przekonanie o sukcesie.

rys. 22

36

Pocieranie podbrdka (rys. 23) spontaniczny gest kontaktuze sob, majcy doda pewnoci siebie.

rys. 23

Bawienie si okularami (rys. 24) przecina kontakt z rozmwc, by na nowo skoncentrowa si na innym temacie; gest blokujcy porozumienie.

rys. 24

Stany emocjonalne a gesty

Na podstawie zachowania osoby, z ktr prowadzimy rozmo

w, mo em y zor ie ntow a si, ja ki e je st je j na staw ie nie do nas,a take przewidzie niektre reakcje:

Niezdecydowanie wyraa si w obgryzaniu owka, paznokci, czyszczeniu okularw, wierceniu si, zakadaniu nogi na nog,Patrzeniu raz w jedn, raz w drug stron, braniu jakiego drobnego Przedmiotu do rki i odkadaniu go.

37


20/54

Ch dalszego suchania wyraa pocieranie doni o do, pochylenie do przodu gowy lub caego ciaa, patrzenie na rozmwc.

Gbokie zamylenie to ciskanie palcami skrzydeek nosa,patrzenie w pustk, gbokie oddechy.

Ch przerwania mwicemu oznacza palec wskazujcy

podniesiony do ust, wdychanie powietrza, podniesiona lekko rka,wz rok uc iekaj c y w bok , ka dze nie do ni na ram ieniu ro zmw cylub bawienie si jakim przedmiotom.

Zdenerwowanie ujawnia si w uderzaniu rki o rk, przestpowaniu z nogi na nog, wierceniu si i szybkim oddychaniu.

Niech, dezaprobata sugeruj to zacinite usta, pocieranie nosa, spogldanie w bok, stawanie bokiem do rozmwcy.

Ch wycofania si z rozmowy wskazuje na to obejmowanie domi swoich barkw lub ramion, zakadanie rki na rk,patrzenie w ziemi, odwracanie si, odwracanie tylko wzroku, lekkie garbienie si, zasanianie ust doni.

Wy wy s za ni e si oznacza podnoszenie palcw do gry,ws kaz yw ani e na kog o p alce m, p atr zen ie z gry, ob ejm ow ani e domi ramion lub stou.

Zakoczenie rozmowy to prostowanie si, wstawanie, zagldanie do dokumentw, papierw lub teczki, podniesiona gowa,

niepatrzenie na rozmwc.

Nastawienie rozmwcy wyraaj nastpujce zachowania i gesty:Nastawienie pozytywne: postawa otwarta, zrelaksowana, ramiona proste, rozchylone, ciao pochylone lekko do przodu,

38

rce wzdu bokw, gowa lekko uniesiona, umiech, patrzenie w oczy.

Nastawienie negatywne: rce w kieszeniach, ramiona skrzyowane,

chwytanie si za brod, rce ukryte za plecami, ramiona przykurczone, barki lekko uniesione, postawa napita, wzrok rozbiegany, donie zacinite, caa sylwetka spita, stanie bokiem.

Atr ybut otwar tej d on i

Otwarta do to oznaka szczeroci i otwartoci, jak rwnie

gest siy i wadzy. Otwarta do towarzyszy nam podczas skadania przysigi, ale take w czasie uzdrawiania lub bogosawienia.Stosujc w negocjacjach biznesowych gesty otwartej doni, spra

wi am y wr ae nie oso by wi ar ygo dn ej i szc zer ej w int en cja ch . Ua twia nam to dodatkowo rozmow, gdy drug stron taka postawanastraja do nas przyjanie.

Otwarta do ma dwojaki aspekt. Jeli wewntrzna strona doni jest zwrcona ku grze, mamy wwczas do czynienia z tzw.rk proszc. Jeli jest skierowana ku grze zewntrzn stron, tomamy do czynienia z tzw. rk rozkazujc. Gest rki proszcejmona stosowa wobec swoich przeoonych i osb wyej od nasstojcych w hierarchii subowej lub osb, od ktrych czego oczekujemy. Mona go te wykorzysta przy wszelkiej rwnorzdnoci podmiotw, np. podczas nego cjacji. Gest ten natomiast nie przystoi szefowi w stosunku do podwadnego, gdy odbioby to sinegatywnie na jego autorytecie. W ydawanie polece mona dodatkowo wzmacnia gestem, ale gestem doni rozkazujcej.

39


21/54

Otwarta do uatwia zdobycie zaufania, poprawia klimat stosunkw midzyludzkich, wzmacnia dania i wydawanie polece.Oto przykady:

Uderzenie doni w czoo oznacza popenienie gafy lub zapomnienie. Jest niczym innym jak klapsem dla wasnych szarychkomrek.

Zakadanie splecionych rk za gow znamionuje dupewno siebie, umiejtno rozwizywania zaistniaych problemw, a take odczuwanie przewagi psychicznej nad rozmwc.Osoba ta lubi poucza innych, wytyka im ich bdy i nie stroni odsarkazmu. Rozmowa z czowiekiem o takiej osobowoci jest dotrudna. Albo trzeba uzna jego racje, albo zmusi go do odwrotu.To drugie mona osign m.in. przez postawienie mu skompliko

wan ego probl emu do rozw iz ania lub przek azan ie po ufn ej info rmacji wskazujcej na popenienie przez niego powanego bdu.Jeli adna z tych metod nie przynosi skutku, wwczas trzeba przy

j tak sam p oz yc j i wa lc zy z nim je go w as n bro ni.

Bbnienie palcami po blacie to oznaka zniecierpliwienia,ale nie znudzenia. Osoba wykonujca ten gest daje do zrozumienia, e czyje w ystpienie czy nawet prowadzona dyskusja zbyt siprzedua. W takiej sytuacji najlepie j jest zagadn t osob, a jeszcze lepiej wcign j do dyskusji, a stan zniecierpliwienia szybko minie.

Palec wskazujcy skierowany w stron rozmwcy wiad

czy o tym, e dana osoba jest zdecydowana na zaart polemik.Palec jest jej orem zwikszajcym si argumentw. Jeeli wntrze doni jest zakryte ten kto pilnuje, aby nie odsoni swoichsabych punktw.

Ucisk doni ma duy wpyw na przebieg spotkania, gdystanowi pierwsze zetknicie jego uczestnikw. Wyrnia si rne

40

formy ucisku, m.in. strzelajcych kostek, nitej ryby, rkawiczki, ucisk kocami palcw itp. Na og osobnicy silni fizycznie lubpsychicznie ciskaj mocniej, jakby chcieli w ten sposb podkreli swoj dominacj. W rzeczywistoci ustpuj pod wzgldemintelektualnym.

Kciuk wyprostowany oznacza wzrost poczucia wasnej war

toci, pewno siebie i kontrolowanie sytuacji. Jest to rwnie przeja w s kry wanej zar ozu miao ci lub tum ion ej agr esji . N ato mia st zacinity lub zagity kciuk wiadczy o niepewnoci, obawie, zakompleksieniu i przyjciu w danej rozmowie postawy defensywnej.

Skrzyowanie rk na piersiach to wyraz postawy negatywnej lub obronnej. Osoba wykonujca ten gest nie czuje si pewnie lub bezpiecznie, ewentualnie nie zgadza si z tym, co mwi

jego rozmwca.

Ucisk doni

Podawanie sobie rk i uciski doni maj swj pocztek jeszcze w epoce jaskiniowej. Zazwyczaj nie uwiadamiamy sobie, ile

jed ny m u ci sk ie m do ni prz ek az uj em y i nf or ma cj i o na sze j ran dze ,postawie yciowej i zamiarach, np.:

Jeli ciskasz czyj rk po raz pierwszy i do tej osobyznajdzie si nad twoj doni, to nie ma w tpliwoci, e przed tob

je st r ozm w ca o d om in uj c ej oso bow oc i, kt ry n ie ja ko natu ral nieprbuje sobie podporzdkowa innych.

Podobnie jest te w sytuacji, kiedy kto podaje rk z gryi robi to w sposb zdecydowany. Jeeli biernie si temu poddasz,w wcz as z gry go dz is z si n a r ol oso by zdo mi now an ej. W ytraw nigracze ju podczas rutynowego witania si s w stanie zoriento

wa si w na staw ie ni u ps ych icz ny m sw oj eg o int erl oku tor a. M a toznaczenie podczas trudnych rozmw, gdy pozwala narzuci dogodn dla siebie taktyk. Dlatego nie naley pozwoli sobie na prze

41


22/54

krcanie doni do pozycji proszcej (grzbietem do dou). Rwnorzdni partnerzy tak podaj sobie rce, e powierzchnie doni dotykaj si w pozycji pionowej.

W jz yk u ciaa zna nyc h je st wi el e tec hni k, zar wn o ofe ns yw nych, jak i kontrchwytw dotyczcych powitania. Jeli zamierzamy rozpozna postaw naszego partnera lub zdominowa go, sto

sujemy opisane wyej sposoby ujmowania jego doni. Z kolei przysubtelniejszej lub delikatniejszej naszej konstrukcji psychicznejstarajmy si pozorowa osobowo znacznie silniejsz, ni to jest

w rze czy wisto ci . I tak : Aby zapobiec przekrceniu twojej doni w pozycj prosz

c, wystarczy zrobi krok do przodu i drugi w praw stron. Jeli kto wyciga wadczo do ciebie rk, uchwy j, niby

przez mae roztargnienie, za przegub. Partner poczuje si upokorzony lub odczuje, e nie pjdzie mu z tob atwo. Jednoczenieprzesyasz sygna, e nie stronisz od walki i przyjmujesz do niejwyzwanie.

Inn grup uciskw stanowi powitania na pokaz. S to gestyoburczne. W pierwszym przypadku osoba dominujca chwyta praw doni drug osob za do, a lew rk zakada na jejprzegub lub przedrami. Ma to oznacza du serdeczno, alew rze czy wisto ci je st wyr aze m zabor czo ci i gry pozo rw . Od mia n tej formy jest ciskanie praw doni doni partnera z jednoczesnym pooeniem swojej lewej rki na jego prawe rami. W tymprzypadku nie ma tu nic z serdecznoci. Po prostu osobnik zakadajcy rk usiuje trzyma t drug osob na dystans i jest gotw

do pokojowej z ni koegzystencji, ale na jego warunkach.Jeeli natomiast kto chwyta do drugiej osoby i zdecydowanym ruchem przyciga j do siebie, oznacza to, e pewnie czuje sitylko w swojej strefie ochronnej. Jest to gracz grony, ale tylko naswoim boisku.

42

Znaczenie ma te ukad palcw podczas prowadzonych rozmw. Jeeli rozmwca ukada palce zczonych doni w rodzaj kratskierowanych do gry, naley to odczyta, e osoba ta jest w peniprzekonana o swojej racji i wierzy w si swoich argumentw. Jestto najczciej gest szefw lub osb odgrywajcych dominujc rolw dan ym gro nie lub in stytuc ji. Je eli natom ias t pa lce z czo nyc hdoni osoby mwicej skierowane s w d, wwczas jest to zapo

wi ed de cy zji odm ow nej dla nas w dan ej spra wie , a da lsz e naszedowodzenie swoich racji, wskutek arogancji drugiej strony, nie bd

bran e pod uwa g.

Ucisk doni a charakter czowieka

Powitanie zbyt dugie(potrzsanie doni partnera przez dusz chwil, rys. 25) znamionuje osob pen szczeroci, towarzysk i troch naiwn. Zwracanie mu uwagi na mankamenty w pracyposkutkuje, ale tylko do pewnego stopnia, bo w gbi duszy i takpozostanie nieco infantylny.

rys. 25

Powitanie szarmanckie (rys. 26) stosowane do czsto cechuje osob zachowawcz w swoich pogldach. Nie wyraa onaaplauzu dla nowoci, gdy obawia si, e przysporz mu one kopotw. Lubi porusza si utartymi ciekami. Jeli udaoby si zmieni

je go nasta wie nie do pos tpu , by by wi etn ym wsp p rac own iki em .

rys. 26

43


23/54

Powitanie wylewne (rys. 27) charakteryzuje entuzjast. atwo przekona go do nowych koncepcji, ktre z radoci zacznierealizowa. Bywa zazdrosny o wzgldy szefa, ale jest cakowicieoddany firmie.

rys. 27

Ucisk lekki (rys. 28) jeeli rka witajcego spoczywa bezwa dnie w two jej doni, oznacza to, e nie jest pewny siebie. Brakuje mu odwagi w podejmowaniu decyzji. Ponadto bywa podejrzliwy, unika trudnych i skomplikowanychzada. Jeeli uda si pozyska jego zaufanie, bdzie bardzo przywizany i lojalny.

rys. 28

Ucisk niezrczny (witajcy nie potrafi pewnie uj twojejdoni, rys. 29) ujaw nia osob niemia i zamknit w sobie, oba

wi aj c si now ych syt uac ji. Br aku je je j te wy rob ien ia towa rzyskiego. Jeeli bdzie chwalona i zachcana do dalszych dziaa,uwierzy w swoje siy i moe by bardzo przydatna dla firmy.

rys. 29

44

Powitanie gwatowne (bardzo mocne ciskanie palcw, rys. 30) cechuje czowieka z trudem panujcego nad swoimi emocjami.Jest on skonny do wybuchw, ale uczciwy i wraliwy. Uparciedy do postawionego sobie celu i nieatwo go od tego odwie.

A by z nim pok ojo wo wsp is tnie , trzeba cier pliw ie zno si je goniekontrolowane czasem zachowania.

rys. 30

Ucisk przelotny (witajcy nie chwyta doni, lecz ledwo jmuska dotykajc palcw, rys. 31) zdradza osob zamknit

w sobi e, na jcz c iej wsk utek ja kic h prz ej i rozc zaro wa. Je eliwyrwi esz j z tej wewn trz nej emi gra cji , zdob dzi esz w nie j oddanego wsppracownika i przyjaciela.

rys. 31

Ucisk energiczny (rys. 32) ale bez przesady charakteryzuje czowieka zrwnowaonego, otwartego i bez kompleksw. Jestto partner lojalny w biznesie. Nie naley go jednak zawie, gdynie przebaczy ci tego nigdy. Na co dzie jest wymagajcy zarwno

w stosu nku do siebie, j ak i do inny ch.

rys. 32

45


24/54

Wymowa rk i ng

Nasze nogi s tak samo wymowne jak rce, a nawet jeszczebar dzi ej szczer e, gdy w mn iej szy m stopn iu p od lega j z nas zej strony kontroli. Za barierami z ramion i ng czujemy si pewniej.W syt uac jac h zagr oenia lub nie pew no ci bari era z rk po d wi adomie ma chroni grn poow ciaa, a skrzyowane nogi doln.Tak postaw obronn przyjmujemy take wwczas, kiedy jestemy atakowani za pomoc sw.

Jeeli podczas negocjacji zauwaycie tak postaw u swojegorozmwcy, to wskazane jest skonienie go do przejcia z pozycjidefensywnej do otwartej, aby dana rozmowa miaa charakter bardziej konstruktywny. Czy to trudne? Wcale nie. Jest na to szereg

wyp rb owa nych sposo bw. M ona zaint eresow a go doku men tami, poprosi o jakie wyjanienia, ktrych udzielenie nie sprawi mukopotu, zapyta poufale, co sdzi o danej sprawie itd. A by zachcigo do mwienia, mona te zachowa przez chwil milczenie.

Czsto osoba spita psychicznie lub znajdujca si w trudniejszej sytuacji usiuje uspokaja sam siebie. W tym celu manipulujelub bawi si guzikami, krawatem, zapalniczk lub szuka czego

w tore bce. To roz ad ow uj e cz cio wo nap ic ie. Pod obn funk cjspenia filianka z herbat. Osoba zdomino wana bdzie nieraz wiadomie siga nawet po puste naczynie, gdy sam gest przynosi chwilowe odprenie.

Znawca jzyka ciaa, Eduard Thiel, zaobserwowa pewne prawi d ow o ci wy st pu jc e po dcz as rozm w. Z az wy cz aj na po cz tkuspotkania dwch osb ich gestykulacja rni si od siebie. Natomiast w trakcie rozmowy nastpuje stopniowa synchronizacja, b

dca pochodn ich zgodnoci w sowach. Gesty zatem dostosowuj si do syt ua cji .

Mona rwnie w sposb wiadomy do takiej zgodnoci reakcji doprowadza. Jeeli chcemy si przypodoba swojemu rozmwcy, moemy naladowa jego gesty, ale subtelnie. Stworzy to sympatyczniejszy klimat spotkania. Najczciej ma to zastosowaniepodczas rozmowy podwadnego z przeoonym. Osoba znajdujca

si niej w hierarchii subowej nie moe kopiowa agresywnychgestw szefa, gdy wtedy sprawi wraenie konkurenta lub tego,kto moe zagrozi pozycji przeoonego. Zawsze lepiej zachowasi skromnie.

Ukad ng podczas siedzenia a osobowo czowieka

Obserwacje grupy psychologw brytyjskich z Manchesteru(A. Dickinson, J.G. Aurey, K. Robson) dowodz, e po tym, jakiukad ng przyjmujemy podczas siedzenia, mona uzyska wielecennych informacji o naturze tej osoby. Przyjrzyjmy si temu naprzykadzie ng kobiecych.

Stopy do rodka (rys. 33) cechuj osob sumienn i punktualn, lecz bez wikszej inicjatywy. Mona powierza jej odpowiedzialne zadania, ale trzeba wiedzie, e nie wyjdzie poza utartyschemat mylenia i dziaania.

rys. 33

Stopy rozchylone (rys. 34) ujawniaj osob dynamiczni zdecydowan w dziaaniu, nie lubic analizowa problemw anizagbia si w istot sprawy. To natura otwarta i komunikatywna,a czasami nawet zbyt wiele mwica.

rys. 34

46 47


25/54

Stopa na stop (rys. 35) oznacza natur niezalen, z trudem zmieniajc pogldy na temat ludzi i spraw. Na co dzie jestosob pogodn i weso, nie cierpi zbytniej dyscypliny oraz wszelkich ogranicze.

rys. 35

Noga na nog (rys. 36) charakteryzuje osob ambitn, ktrachtnie przyjmuje poz mdrej, dowiadczonej i przyjaznej dla innych. Dba o swoje sprawy materialne i potrafi je wyegzekwowa.

rys. 36

Stopy skrzyowane(rys. 37) wyraaj zrwnowaenie i konsekwencj. Takiej osoby nie przeraa bana, jak rwnie dobrze siczuje w towarzystwie intelektualistw. Jest mia i lubiana przezotoczenie.

rys. 37

Stopy zczone (rys. 38) zdradzaj skonno do refleksji,a take dokadno i skromno. W stosunku do osb ze swojegootoczenia taki czowiek zachowuje pewien dystans, a w towarzystwie sztywno.

rys. 38

Postawa w biznesie

Postawa czowieka ma rwnie swoj wymow take i w biznesie. Jej znajomo jest pomocna podczas prowadzenia negocjacji, narad i w wielu codziennych sytuacjach zawodowych, ktrych

jes te m y ucz est nik am i. A oto wy bra ne prz yk ad y:

Postawa szefa (rys. 39) rce tkwi w kieszeniach spodni,a wic znikaj z pola widzenia. Wyraz twarzy nieprzenikniony,a postawa wyczekujca, zmien iajca si wraz z rozwojem sytuacji.

rys. 39

48 49


26/54

Postawa szefowej lub rewolwerowca (rys. 40) rce opartena biodrach i stanie w rozkroku wiadcz z jednej strony o duejpewnoci siebie, a z drugiej o skupieniu, czujnoci i gotowocido riposty.

rys.40

Duet otwarty(rys. 41) dwch mczyzn stoi w pozycji otwartej, swobodnej i zaprasza trzeci osob o podobnym statusie doprzyczenia si do nich. Gdy podchodz nastpne osoby, tworzysi trjkt, kwadrat, koo itd. Sytuacja taka moe si zdarzy

w kuluar ach spot ka, narad , sym poz jw , pod cza s ko kta jl i itp. Tentyp postawy sprzyja nawizywaniu bliszej znajomoci przeoonych z podwadnymi, gdy nie stwarza barier wystpujcych naog w relacjach szefpracownik.

rys. 41

Duet zamknity (rys. 42) to bezporednie, bliskie skierowanie cia naprzeciw siebie. Dwie osoby wchodz wzajemnie na swojeterytorium, naruszajc nawet stref osobist, nie dopuszczajc do

wcz eni a si os b trzecich .

rys. 42

Postawa oburczna (rys. 43) przeoony lub osoba o zblionym statusie zawodowym podczas powitania lub poegnaniachwyta zazwyczaj do rozmwcy obiema rkami. Ten podwjnychwyt ma przekaza zwikszon porcj serdecznoci. Zarwno

biz nes me ni, a jes zc ze w wi ks zym sto pn iu po lity cy, pr b uj t tak tyk, obliczon na pokaz, podkreli szczegln yczliwo dladrugiej strony. W rzeczywistoci czowiek oburczny jest bardzozaborczy i daleki od naturalnej i bezinteresownej serdecznoci.

rys. 43

50 51


27/54

Protekcjonalna uprzejmo (rys. 44) tak wita gocia kto,kto najczciej zajmuje wysz pozycj w hierarchii subowej.Jego lewa rka pooona na ramieniu gocia z jednej strony mawiadczy o serdecznoci lub j udawa, a z drugiej trzyma gocia na dystans, czyli sam ingeruje w jego stref osobist, a odswojej trzyma go na bezpieczn odlego. Wym owa takiego gestu

je st nas tp uj ca: W szy stko w por zd ku, bd ziemy ze sob w sp

pracowa, ale na moich warunkach".

rys. 44

Trjkt otwarty (rys. 45) to spotkanie rwnoprawnych partnerw, bez napicia czy wrogoci. Wszyscy s zadowoleni, niktnie preferuje nikogo. Doskonay klimat do nawizywania owocnych kontaktw zawodowych.

rys.45

52

JZYK CIAA A PALENIE PAPIEROSA,PICIE KAWY, NOSZENIE OKULARW,

TELEFONOWANIE

Osoba palca papierosa lub noszca okulary wzbogaca jzykciaa i dostarcza obserwatorowi dodatkowych informacji o sobie.

No tak, ale przecie nie wszyscy s palaczami czy krtkowidzami... aden problem, bo niemal kady cywilizowany czowiek,zwaszcza w biznesie, telefonuje, pija kaw lub herbat.

Jak trzymasz papierosa?

Zazwyczaj palacz siga po papierosa po to, aby zniwelowawe wn trz ne nap ici e. Po os ig ni ciu stan u odp renia nie kon troluje si ju w takim stopniu jak poprzednio. Rwnie czsto decyduje si na kolejnego papierosa, kiedy ma podj wan decyzj.Chcc zyska nieco na czasie, wyjmuje papierosa, niekiedy obstu

kuje go z obu stron lub przeciga po nim palcami i dopiero zapala.W tym cza sie je go um ys int en sy wn ie pr ac uj e. T rz ym aj c zap alo nego papierosa, moe w kadej chwili zacign si i wypucikb dymu. Schodzi w tym czasie z linii wzroku swojego visavisi zyskuje moment na zastanowienie si. Niekiedy w ten sposbmoe pokry swoje zm ieszanie lub zaenowanie.

Wydmuchiwanie dymu przed siebie jest cakowicie naturalnym sposobem wydychania dymu. Przysowie jednak mwi, enawet brak informacji te stanowi informacj. Takie bowiem zachowanie wiadczy pozytywnie o tej osobie, gdy w tym, co mwi,nie ma ukrytych podtekstw.

Wydmuchiwanie dymu w gr jest charakterystyczne dlaosb silnych psychicznie, pewnych siebie, zajmujcych ekspono

wan e sta now isk o lub od gry wa jc yc h w iod c r ol w sw oim otocz eniu. Jeeli kto na co dzie nie wydycha dymu w ten sposb, a tylkoczyni to podczas konkretnej rozmowy, to znak, e przygotow uje ja

53


28/54

kie przedsiwzicie, ktre napawa go dum. Jeeli zdarzy si topodczas wanych negocjacji, to mona si spodziewa, e osoba tama mocne argumenty w swoim rku. Jest to poza porwnywalna dotwarzy pokerzysty, ktry w ten sposb zdradza si, e ma siln kart.Jeeli odnosi si to do osoby kontrolujcej okrelon dziaalno,mona liczy si z tym, e przejrza nas, wychwyci sabe punkty,a w kadym razie ma ju wyrobione zdanie na dany temat.

Wydmuchiwanie dymu kcikiem ust cechuje osob, ktranie zawsze chodzi prostymi drogami, ma naturalne skonnoci dokluczenia, krcenia i matactw, co w rzeczywistoci przyczynia sido komplikacji prostych nawet spraw. Ten sposb zachowania czciej odnosi si do kobiet, ktre wol nieraz zasoni si pokrtnwy m wk , ni prz yzn a si do niezro bienia czeg o.

Wydmuchiwanie dymu przez nos odnosi si najczciejdo osobowoci wyniosej, pewnej siebie i nie dopuszczajcej doswojej wiadomoci gosw krytyki. Taka osoba uwaa najczciej,e jej punkt widze nia jest najbardziej trafny, a podjte decyzje ssuszne.

Wydmuchiwanie dymu w d oznacza postaw negatywn.Osoba ta moe by niezadowolona z przebiegu rozmowy lub jest

w zy m hum orze ws kutek wc zen ie jsz yc h nie po wo dze . M oe teukrywa rzeczywiste odczucia i zamierzenia.

Chowanie arzcego si papierosa w doni wskazuje na osob o skryt ym c harakter ze, oszcz dn w sow ach i nie z aws ze m w ic

to, co naprawd myli. C zsto lubi chowa w rkawie przysowiowego asa w postaci kontrargumentw lub zaskakujc ej inform acji, ktremoe wykorzysta, o ile znajdzie si w trudnej sytuacji.

Czste strzepywanie popiou wiadczy o nerwowoci czynicej to osoby. Lubi ona wyolbrzym ia wasne osignicia i mwi o nichdugo. Innych sucha niechtnie, wytykajc przy tym ich sabostki.

54

Trzymanie papierosa w ustach to poza charakterystycznadla osoby bdcej na bakier z etykiet, szorstk i rubaszn. Jej dziaania s na og atwe do przewidzenia, gdy do koronkowych akcjinie starcza mu cierpliwoci. Lubi podporzdkowywa sobie innych.

Trzymanie papierosa w prawym kciku ust wskazuje nadalekowzroczno, wrodzony optymizm, zaufanie do ludzi, eks

pansywno, a zarazem du doz entuzjazmu w pracy i w yciuprywatnym. Osoba ta nie rozpamituje minionych niepowodze,tylko szuka moliwoci odniesienia sukcesu w przyszoci.

Trzymanie papierosa w lewym kciku ust okrela osob,ktra wie, czego chce, i nie waha si tego okazywa. Jeeli przetrzymuje dym w ustach, jest na najlepszej drodze do pyszakowatoci.

Trzymanie papierosa porodkuust znamionuje osob wraliw, spolegliw, atw w negocjacjach, ale zwracajc du uwa

g na etykiet, sposb bycia i w ogle kultur ycia codziennegozarwno u siebie, jak i u swoich partnerw. W rozwizywaniu pro

blem w kie ru je si zdr ow ym roz sd kie m, je st da lek a od nad mie rnego formalizmu.

Kciuk zatyka lub uderza w ustnik to charakterystycznygest osoby, ktra lubi dziaa pod presj czasu, pod dyktatem zegarka. Normalnie trudno jest jej zmobilizowa si do systematycznej pracy. W chwilach spitrzenia spraw wyzwala w sobie dodatkowe pokady energii i najczciej osiga zamierzony cel. W dziaaniu jest zdecydowana, stawia na swoim, prezentujc przy tymdu odporno fizyczn i psychiczn.

Nerwowo porusza palcami osoba z natury nerwowa i przezywajca wiele wtpliwoci. Jej myli szybko biegn w rnych

kierunkach. Napicie i nerwowo musz zosta rozadowane,a najproc iej uczyni to przez ruch, chociaby palcami.

55


29/54

Trzymanie papierosa midzy palcem rodkowym a serdecznym taki gest jest typowy dla wytrawnych graczy, w tym takegraczy yciowych. Potrafi si oni zachowywa nieszablonowoi zaskakiwa partnerw inwencj.

Trzymanie papierosa w rozstawionych palcach oznaczadu zdolno dostosowania si do sytuacji i warunkw gry, ale

take zmienne nastroje i ma odporno psychiczn. Gest ten charakterystyczny jest dla kobiet.

Uchwyt flecisty osoba trzymajca papierosa jak flet nie mazbyt silnej woli. atwo ulega presji swoich oponentw, a jej ufnodo ludzi graniczy nieraz z naiwnoci. Odznacza si za to doskona pamici.

Palenie fajki czsto jest objawem denia do zaakcentowa nia sw oj ej wy s zo ci. W pra kty ce za fa jk a lep iej ni pap ier ossuy do rozadowania napicia psychicznego. Dlatego w chwi

lach stresu smakosz fajki przystpuje do jej czyszczenia, nabijania i rozpalania. Samo pykanie jest ju tylko rutynow czynnoci, nie majc istotnego znaczenia. Jeeli takiemu palaczowischowa si fajk i przyprze go do muru wanymi argumentami,to nie mogc uciec w fajczany ceremonia, pewnie wywiesi b iaflag.

Palenie cygara znamionuje na og ludzi sukcesu lub pncych si szybko po szczeblach kariery. Jeli podczas rozmowy palacz cygara wydmuchuje dym do gry, oznacza to, e jest w do

bry m hum orze i ma poz yty wne nas taw ien ie do sweg o rozm wcy.Jeli wydmuchuje dym w d, nie naley si po tej rozmowie spodziewa nic dobrego.

Sposb trzymania filianki z kaw lub herbat

Ciekawym polem obserwacji psychologicznej jest sposb podnoszenia do ust filianki lub szklanki z uchwytem. Wspomniany juE. Thiel wyodrbni pod tym wzgldem kilka typw osobowoci.

Nerwus (trzyma w rku filiank z kaw, a take papierosa)

to czowiek zmczony codziennym nawaem zaj, zestresowany.Czsto wykonuje kilka czynnoci jednoczenie, np. popija kaw,zaciga si papierosem i czyta dokumenty. Nic wic dziwnego, epopenienie przez niego powaniejszego bdu jest tylko kwesticzasu, natomiast drobne uchybienia zdarzaj mu si nagminnie.

Lis (trzyma filiank w obu rkach) podczas rozmowy patrzynieufnie znad krawdzi filianki, z asaniajc si trzymanym naczyniem jak tarcz. Tak osonity czyha na sabe strony przeciwnika.

Szybki Bill (nie potrzebuje ucha przy filiance lub szklance)

lubi od razu chwyta okazje. Subtelno i takt nie zawsze s jegomocn stron. Jest niecierpliwy i bezporedni. Swoimi dziaaniam iprbuje zmierza prosto do celu.

Leniwiec (nie wyjmuje yeczki ze szklanki) to osoba zmczona i znudzona yciem, czsto wygodna do tego stopnia, e bywa niedbaa i zaniedbujca swoje podstawowe obowizki. Wskazane jestsprawdzenie po niej, czy w dokumentach wszystko jest w porzdku.

Paw (podnoszc filiank do ust, odgina na zewntrz maypalec) to typ gawdziarza, na og bardzo sympatycznego, alezabierajcego zbyt duo czasu na czcz gadanin.

Aktor (kocami palcw obraca filiank trzymajc j za dno) lubi zwraca na siebie uwag. Kada jego kwestia lub gest obliczona jest na efekt. Bycie w centrum zainteresowania jest jego yciow rol.

56 57


30/54

Wymowa okularw

Sposb noszenia, zdejmowania czy zakadania okularw,z psychologicznego punktu widzenia, moe by rwnie interesujcy, jak picie kawy czy palenie papierosw:

Zsunicie okularw nanos jest ruchem przeoonego pod

czas rozmowy dyscyplinujce j z podwadnym. Gest ten poprzedzazazwyczaj udzielenie reprymendy. Przeoonemu nie naley przerywa, a okulary znajd si ponownie na swoim staym miejscu.

Trzymanie oprawki przy ustach lub wkadanie kocwkizausznika do ust gest ten pomaga w koncentracji lub podjciudecyzji. N aukowcy uwaaj to za relikt okresu niemowlcego (ssanie piersi matki).

Zdjcie okularw jeli nasz rozmwca podczas wyraaniaswojej kwestii zdejmuje okulary, to znaczy, e dochodzi do mo

mentu podjcia decyzji w danej sprawie.

Zdejmowanie okularw obiema rkami i trzymanie ichw d on iac h wiadczy o tym, i rozmwca zorientowa si, e dasi podej lub znalaz si w kopotliwej sytuacji.

Demonstracyjne przecieranie okularw najczciej oznacza, e twj rozmwca ma odmienne zdanie w danej sprawie i ignoruje twoje racje.

Zdjcie i zoenie okularw twj rozmwca uzna rozmo

w za sko cz on .

58

Ksztat okularw a charakter czowieka

Bardzo dua oprawka osoba elastyczna w dziaaniu, otwartana wszelkie nowe inicjatywy i skonna do kompromisw.

Okulary w stylu retro (druciana oprawka, okrge szka) osoba zadowolona z przebiegu swojej kariery zawodowej, umiej

ca si cieszy nawet drobnymi osigniciami i bez obawy patrzcaw prz ys zo .

Oprawka rogowa umys analityczny. Osoba taka jest z natury powana i dba o swj autorytet. Lubi mie odrbne zdanie nadany temat, jeli nawet pr zystaje n a propozycj ogu.

Okulary lotnicze" osoba aktywna, dynamiczna, miewajca oryginalne plany i potrafica je zrealizowa.

Szka lekko przyciemnione osoba zdyscyplinowana we

wn tr zni e, ob ow i zk ow a i wy ma ga j ca , dz iaa jc a w sp os b prze mylany i nie znoszca improwizacji.

Okulary kocie" osoba skonna do ekstrawagancji, wywoywania wraenia, a take do zachowa agresywnych.

Ciemne okulary (noszone z wyboru, a nie ze wzgldw zdrowo tn ych ) zn am io nu j us po so bien ie pod stp ne, in te lig en cj , dobr pam i i um iej tn o na dra bian ia min.

Szka kontaktowe osoba pewna siebie, chcca samodziel

nie kierowa swoim yciem, panowa nad kad sytuacj i wszystko zawdzicza tylko sobie, nie lubica na nikim polega ani odnikogo zalee.

59


31/54

Sposb telefonowania

Zachowanie si podczas rozmowy przez telefon ujawnia niektre cechy naszego charakteru. Dlatego obse rwujc telefonujcosob, moemy wiele si o niej dowiedzie.

Zapalanie papierosa podczas rozmowy przez telefon wiad

czy o odrobinie egoizmu, pewnoci siebie, nonszalancji w zachowaniu. Palenie papierosa pomaga palaczowi w rozmowie, a przy duszej pogawdce daje zudzenie, e nie traci on cennego czasu.

Trzymanie suchawki na ramieniu zdradza osob, ktrachciaaby wykonywa sto czynnoci jednoczenie. To aktywnyoptymista, bdcy stale w ruchu. Chtnie deklaruje sw pomoc, alerzadko przyrzecze tych dotrzymuje.

Trzymanie suchawki w prawej rce ciska suchawk, jak

gdyby to bya rka przyjaciela, znamionuje osob serdeczn, penentuzjazmu i inwencji twrczej, ale niekiedy nudn i mczc przybl i sz ym po zna niu . W wi el u spr aw ach mo na je j j ed nak uf a .

Trzymanie suchawki w lewej rce jest zachowaniem typowy m, nie bd cy m wy r ni kie m cec h os ob ow o ci.

ywa gestykulacja podwiadomie ujawnia uzdolnienia aktorskie. Trudno takiej osobie przerwa rozmow, kiedy wpadnie w transmwienia. Gestykulacj ciga na siebie uwag otaczajcych j osb.

Rysowanie na kartce cechuje osob do interesujc, alenerwow, niecierpliw, wyadowujc si w bazgraniu na kartcepapieru. N ie lubi ona traci czasu na prne gadanie, lecz zmierzaprosto do celu.

Rozgldanie si dookoa chocia osoba ta jest zajta rozmow, nie spuszcza oka z otoczenia. Jej ciekawo prowadzi cz

60

sto do zbytniego interesowania si sprawami innych. Lubi ich ostrokrytykowa.

Trzymanie rki w kieszeni to poza ludzi udajcych, e panuj nad kad sytuacj. Jednak nie zawsze odpowiada to rzeczywi sto c i. M cz yzn a tra ktu je ko bie ty z gry, ch oc ia w gru nci erzeczy jest niemiay.

Rozmawianie bardzo cicho lub pszeptem a w dodatkuzakrywanie mikrofonu rk charakteryzuj e osoby z natury niemiaei strzegce swojej prywatnoci, w rzeczywistoci za gotowe nawe t d o naj gbs zy ch wy zna , ale prz ez te lef on .

Tiki i nawyki

Tiki to nie tylko skurcze mini twarzy czy te powtarzajcesi ruchy gowy lub rki. Tikami s rwnie niektre czynnoci,

ja ki e wy ko nu jemy aut om aty czn ie, nie w ia do mi e i mim o wo li. Sone wyrazem naszych okrelonych stanw psychicznych lub ner

wo we go po dn iec eni a. Oto wy bra ne prz yk ady :

Chrzkanie w czasie mwienia, szczeglnie przed wyduszeniem" pierwszego sowa wiadczy o kompleksie niszocii wrodzonej niemiaoci.

Pukanie palcami w powierzchni stou z jednej strony wiadczy o rozwinitej wraliwoci muzycznej, a z drugiej o roztargnie

niu, egoizmie i braku troski o wsplne dobro, a wic i o interesyfirmy, w ktrej pracuje.

Czste gaskanie brwi oznacza zbyt wybuja fantazj, ubarwi an ie rze cz yw ist yc h prz ey i zas y sza ny ch inf or ma cji , a takeupodobanie do m wienia nieprawdy.

61


32/54

Gaskanie lub pociganie si za wsy to wyraz niezbyt szerokich horyzontw umysowych. Osobowo typowo wykonawcza.

Pociganie nosem (oprcz kataru) cechuje natur pesymistyczn, nie wierzc we wasne moliwoci lub odc zuwajc kompleks winy.

Czste przygldanie si swoim paznokciom podczas mwi en ia zdradza udawanie lub mwienie w danej chwili nieprawdy.

Kopanie po drodze drobnych przedmiotw wyraa nieposkromion fantazj. Osob tak sta na niebanalny pomys.

Czste cytowanie podczas przemwienia myli innych osb znamionuje brak wyobrani i wasnych przekona, przecitno,ale zarazem prawo, uczciwo i szczero intencji.

Prawienie komplementw to cechy osoby o bardzo przecitnej inteligencji, a przy tym wyraa snobizm i niekiedy brakpoczucia rzeczywistoci.

Skonno do czstego uywania przezwisk i epitetw charakteryzuje osoby skonne do zoliwoci.

Upodobanie do powtarzania tych samych zwrotw towyr az potrze by cz yje go pop arcia.

Wypisywanie bez potrzeby swojego nazwiska na kartkach,notatkach itp. jest odbiciem prnoci i czstego postpowaniana bakier ze zdrowym rozsdkiem.

Reagowanie na otwarte za plecami drzwi jest gestem charakterystycznym dla malkontenta. O soba ta sabo zna realia, w ktrych przyszo jej dziaa, i nie ma zbytniej chci ich poznawa.

62

Wchodzenie po schodach biegiem wiadczy o przewrali

wie niu i nie sta o ci w p ogl da ch.

Spogldanie bez potrzeby na zegarek wyraa nerwowo,bra k pew no ci sie bie i p ocz uci a cza su.

Skonno do rozmowy z samym sob to znami sponta

nicznoci i braku opanowania.Bawienie si guzikiem u marynarki rozmwcy charakte

ryzuje upr i skonno do narzucania innym swojego zdania.

Obgryzanie paznokci lub przygryzanie dolnej wargi toobjaw marzycielskoci i bogatego ycia wewntrznego.


33/54

B U D O WA A N A TO M I CZ N A

W jzy ku ciaa, oprc z gest w, ruch w i zach owa , du rolodgrywa take budowa anatomiczna czowieka. Na jej podstawiemoemy wyrobi sobie wstpny pogld o kim nawet wwczas,kiedy znajduje si on w postaw ie statycznej. A oto najb ardziej charakterystyczne przykady:

Wz rost

Po wzrocie czsto mona wiele powiedzie o charakterzeczowieka. Osoby niskie bywaj zazwyczaj zapalczywe i porywcze. Chc by widoczne w towarzystwie i mie odpowiedni autorytet.

W ys oc y p atrz n a y cie sp ok oj ni ej i z wi ks z p ew no c i siebie . at wie j te p od por zd kow uj sob ie inny ch. Ju u lud w staroytnych, np. u Medyjczykw, krlem mg zosta tylko mczyzna susznego wzrostu.

Oczy

Oczy s zwierciadem duszy nie jest to stwierdzenie oryginalne, ale znajduje potwierdzenie w jzyku ciaa. Na przykad mruenie oczu moe oznaczapodstpno, bojaliwo, a nieraz poprostu krtkowzroczno. Oczy szeroko otwarte to przede wszystkim ufno poczona z naiwnoci, np. u dzieci.

C.C. Jung, szwajcarski twrca typologii opartej na podzialeludzi na introwertykw i ekstrawertykw, by zdania, e ludzi

zapatrzonych w siebie mona odrni po ich spojrzeniu. Introwe rty k ma ocz y nie co gb ie j os ad zo ne, na to mia st ek str aw er tykotwiera je szeroko, a jego s pojrzenie jest yw e i pene zaintereso

wa ni a.

Oczy owalne redniej wielkoci wiadcz o kierowaniu siw y ciu zd row ym ro zs d ki em .

64

Oczy wychodzce z orbit, zbyt szeroko otwarte to oznakanatury marzycielskiej, nie stronicej od przesady i mwienia nieprawdy.

Oczy o wyduonych kcikach charakteryzuj szerokie horyzonty umysowe .

Oczy bardzo wskie o ostrym, badawczym spojrzeniu majosoby zainteresowane przede wszystkim wasnym interesem i tymkierujce si take przy zaatwianiu spraw subowych. Nieobce

je st im r wn ie uc zucie za wi c i.

Oczy niespokojne, bdce w ustawicznym ruchu s wyrazem tupetu, cynizmu i niesolidno ci w wywizy waniu si z zadasubowych.

Oczy czsto wzniesione do gry to cecha fantasty, natchnionego jak ide lub przekonanego o wyjtkowym znaczeniu jego

planu. Z reguy stroni on od pracy fizycznej lub realizacji swojegoplanu.

Oczy mae, ciemne i wyraziste to oznaka krasomwcy lubczowieka dnego wiedzy.

Oczy szeroko rozstawione wiadcz o spokoju i opanowaniu, a take duej odpornoci psychicznej, sumiennoci i pracowitoci.

PowiekiPowieki grube osobowo zrwnowaona, ale w pracy ociaa.

Powieki cienkie prawdomwno.

Powieki czerwone i p odpuchnite zapalczywo i ktliwo.

65


34/54

Brwi

Brwi gste, czarne i szorstkie charakter nerwowy, czstoponury. Skada chtnie wiele deklaracji, z ktrych rzadko si pniej wywizuje.

Brwi rzadkie i szorstkie charakter niestay, lubicy trzyma

stron tego, ktry mu zaoferuje wiksze korzyci.

Brwi rzadkie i zarysowane ukowo dua ulego i kompromisowo w sprawach spornych, ale te niekiedy podstpno

w osi ga niu celu.

Brwi nisko zarysowane silny charakter. Dua zapobiegliwo o pow ier zon y j ej lub posi ada ny prze z ni ma jt ek.

Brwi szerokie silna osobowo, dua operatywno. dzawa dzy i p osi ada nia .

Brwi cienkie yczliwo i koleesko, lojalno, ale takeskryto rzeczywistych odczu oraz szybkie zraanie si trudnociami.

Dua odlego midzy brwiami natura mocna i przy tymskromna.

Maa odlego midzy brwiami n ieokieznany temperament.

uki brwiowe wysokie i skone nerwowo, ale jednoczenie wraliwo i takt.

Usta

Usta due, rozchylone znamionuj si i odwag. Osobata dobrze czuje si w pracy o zmiennym charakterze. Lubi zadania

66

ambitne, przynoszce w przypadku powodzenia znaczne korzycii uznanie.

Usta due, zacinite natura skpa i zachanna, dugo pamitajca doznane niepowodzenia.

Usta mae, rozchylone zamiowanie do porzdku, take

w d okum enta ch. Nie l ubi si uz ewn trzn ia, a tak e pr zej aw ia czsto sceptycyzm yciowy.

Usta pene osoba o chwiejnym i zmiennym charakterze,powolna w dziaaniu, atwo ulegajca wpywom otoczenia.

Usta rednie powaga, skromno i silna wola.

Usta drobne niemiao w kontaktach z innymi osobami,mae zdecydowanie w dziaaniu i trudnoci w podejmowa niu waniejszych decyzji.

Usta o misistych i wywinitych wargach osoba dobroduszna, ale bardziej stawiajca na rozkosze ycia ni na mobilizacj w pracy.

Usta wskie silny charakter, zawzito, skryto i yciowaprzebiego.

Usta w ksztacie serca osoba sympatyczna, yczliwa, alestronica od trudnoci.

Usta lekko umiechnite bogata osobowo, yczliwoi uczynno. C zsto jest to jednak umiech sztuczny.

Usta skrzywione natura sceptyczna o zmiennym humorze,krytyczna, ale o wybitnej niekiedy inteligencji.

67


35/54

Usta opuszczone osoba biorca ycie i sprawy zawodowezbyt powanie.

Kciki ust uniesione osob t cechuje pogodny nastrj, towarzysko i atwo w nawizywaniu kontaktw, szczeglnie handlowych.

Kciki ust opuszczone upr i konfliktowo.

Nos

Nos prosty, normalny kompromisowo i zamiowanie dopracy.

Nos prosty, dugi osoba nie angaujca si w to, w co niemusi, o zmiennym charakterze, cenica wygody.

Nos lekkogarbaty zamiowanie do pracy koncepcyjnej orazlojalno.

Nos finezyjny, wysmuky wraliwo, szlachetno i wewn trzn a rw now aga.

Nos mocno zadarty dua odwaga osobista oraz decyzyjno.

Nos zaostrzony, gruby osoba konfliktowa i o wskich horyzontach umysowych.

Nos krtki impulsywno, niekonsekwencja i skryto myli.

Nos krtki, zadarty towarzysko, ale take zmiennow dzia an iu.

Nos orli wynioso, zaangaowanie w pracy i troska o rodzin.

Nos wski dua intuicja i zaangaowanie w to, co robi.

68

Nos wydatny charakter refleksyjny, niecodzienna indywidualno, cechy przywdcze i obiektywizm.

Nos skrzywiony dynamizm i przedsibiorczo, zdolnokierowania innymi, ale take nieszczero i zawi.

Nos prosty, zaokrglony opanowanie, spokj i rwnowaga

wew ntr zna .

Nos paski, szeroki brak cierpliwoci i wiary we wasnemoliwoci, a przy tym osoba pedantyczna, pracowita, lecz maotowarzyska.

Wosy

Wos y kr ucz oczar ne silna osobowo i dua energia yciowa. W uczucia ch i przy jan i niesta o.

W os y ci emno blo nd zrwnowaenie, umiarkowanie i pokora.

Wosy bardzo jasne uczciwo, lojalno i zamiowanie dopracy ustabilizowanej.

Wosy biae czsto brak zrozumienia i wspczucia dla innych.

Wo sy rud e przywizanie do firmy i przyjaci, ale take

skonnoci do podstpu i n ielojalnoci.Wo sy bar dz o twar de upr i szorstko.

Wo sy krcone lekkomylno, wygodnictwo i skonnodo krtactwa.

69


36/54

Wo sy gste i mi kk ie dobroduszno i pozytywne nastawie nie do yc ia.

Wo sy z przed wcz esn siwi zn nerwowo i niecierpliwo.

Twarz

W edu g ame ryk ask iej psy ch olo g, San dry Coppe rfi eld, twarze ludzkie mona podzieli na trzy podstawowe grupy ksztatw:okrge, kwadratowe i trjktne. A oto charakterystyki osobowoci z nimi zwizane:

Twarz okrga osoba taka atwo nawizuje kontakty, jesttowarzyska i ekstrawertyczna. W pracy sprawdza si najbardziejna stanowiskach wymagajcych komunikatywnoci i szerokichkontaktw z ludmi.

Twarz kwadratow maj osoby energiczne i konsekwent

nie dce do celu, a przy tym pracowite i ostrone w yciu. Przedpodjciem wanie jszej decyzji uwanie analizuj one wszelkie za"i przeciw". Sprawdzaj si na stanowiskach wykonawczych, szczeglnie w takich zawodach jak: makler, konstruktor i akwizytor.

Twarz trjktna to twarz yciowego gracza. Stratega, myliciela wybiegajcego mylami w przyszo i dobrego planisty.Lubi on manipulowa innymi, ale te i nie stroni od pomocy. Naj wi ksz e pre dys poz ycje prz eja wia do zaw od w nau kow ych, technicznych i medycznych.

Psycholodzy oprcz podstawowych typw twarzy trafn ie oceniaj osobowo ludzi na podsta wie j eszc ze innych param etrw twarz y:

Owal twarzy regularny szczero, bezinteresowno, obiektywizm, spoecznikowskie podejcie do wielu spraw oraz zaangaowanie.

70

Owal twarzy szeroki umiejtno zrcznego lawirowaniaw t rudn ych syt uac jach i czst e osi g an ie celu . N a c o d zie pog odaducha i optymizm.

Owal dugi umys logiczny, dua pewno siebie, ale teskryto i nieszczero.

Twarz chuda, cera ta i powany wygld choleryk. Szybko zapala si do czego, ale i szybko opuszcza go zapa. Potrafijed na k wi ele ze swo ich pos tan owi e zre aliz owa . Chole ryk je stambitny i lubi wysuwa si na pierwszy plan.

Twarz pena, gruba flegmatyk. Nie poddaje si atwo emocjom. Jeeli ju si do czego przekona, jest wwcz as konsekwentnyi wytrway w deniu do osignicia celu.

Twarz chuda, blada melancholik. Na og udaje mu sidoprowadza do koca swoje plany. Jest lojalny w przyjani i stay

w po gl dac h.

Twarz pogodna, przyjazna, wiea cera sangwinik. Starasi unika trudnoci i komplikacji yciowych. Z zasady niczym sizbytnio nie przejmuje. Brakuje m u konsekwencji w deniu do celu.

Policzki

Pene i czerwone natura pogodna, towarzyska, lecz posiadajc a ma o w yob ra ni.

Pene i blade usposobienie ponure, niedbalstwo i niedokadno.

Suche i te nie panuje nad swoimi emocjami, konfliktowyi skpy.

Szczupa twarz osoba pracowita i obowizkowa.

71


37/54

Szczki wydatne realista, nie ufajcy nikomu, potraficybro ni swo ich cel w i prz eko na.

Podbrdek

Ostro zarysowany podbrdek przebiego, przesadnagrzeczno, skonno do mwienia nieprawdy.

Kwadratowy podbrdek zdecydowanie w dziaaniu, rozsdek, konsekwencja i upr.

Tpy podbrdek osoba szorstka i mao yczliwa.

Podbrdek wydatny i lekko zadarty osoba dna znacznych uprawnie i umiejca z nich korzysta.

Podbrdek may i zadarty duy rozsdek yciowy.

Podbrdek cofnity opanowanie i cierpliwo, ale rwniebrak sam odz ieln oci.

Czoo

Czoo wysokie i szerokie, pokryte prostopadymi zmarszczkami due zdolnoci umysowe i due dowiadczenie yciowe.Osoba ta yje wzniosymi ideami, ale zaniedbuje sprawy biece.

Czoo due, zaokrglone i bez zmarszczek osoba odwana,z tupetem. Trzyma zawsze z silniejszym i, a sabszymi pogardza.

W sk ie cz o o niezbyt szerokie horyzonty umysowe, ale zato dua sia woli. Ponadto wytrwao w pracy, skryto i ostrono w podejmowaniu decyzji.

Czoo paskie upr, brak elastycznoci w dziaaniu i nieprzyjmowanie krytyki.

72

Czoo niskie i wklse mdro yciowa i odwaga.

Czoo misiste obojtno i ospao.

Czoo wysokie, cofnite do tyu osoba o duej inteligencji.

Czoo gadkie ze zmarszczkami nad nasad nosa skon

no do gniewu i zoliwoci.Czoo wskie, wysunite upr i denie do samodzielnoci.

Czoo szerokie u dou i zaokrglone u gry os

Collins Andy - Mowa Ciała [Co Znaczą Nasze Gesty]

Documents

Transcript of Collins Andy - Mowa Ciała [Co Znaczą Nasze Gesty]