Co ważniejsze datyCo ważniejsze daty

•325 r. - I Sobór Nicejski. Teodozjusz Wielki ogłosił

chrześcijaństwo religią obowiązującą;(chrześcijaństwo stało się religią obowiązującą, jednak jeszcze do VIII w. w wielu dzielnicach np. Italii dominowało pogaństwo);

• 381 r. - Sobór w Konstantynopolu uznał Kościół chrześcijański za podporę Rzymu;

• 395 r. - moment podziału na Cesarstwo Wschodnie i Zachodnie;

• 410 r. - Alaryk z wojskami Gotów najeżdża na Rzym;

• 455 r. - Wandalowie plądrują ostatecznie Rzym (umowna data zamykająca w historii Starożytność);

• 529 r. - Cesarz Justynian zamyka Akademie Platońską (umowna data zamykająca w filozofii Starożytność)

• 800 r. - Karol Wielki otrzymuje od Leona III diadem cesarski (Santo Impero Romano Carolingo)

• 1054 r. - Wielka Schizma – podział Kościoła na Wschodni (Prawosławny) i Zachodni (Katolicki)

Św. Augustyn [z Hippony] (354-430 r. n.e.)

Z życia:Syn św. Moniki;

- w latach 373- 382 jest wyznawcą manicheizmu (system religijny głoszący odwieczność dwóch sił: światła (dobra) i ciemności (zła)).- retor z wykształcenia- dopiero w 387 r. – przyjął chrzest- 391 r. – przyjął święcenia kapłańskie- 395 r. - został biskupem Hippony (obecnie Algieria)

• Najważniejsze dzieła:• O Państwie Bożym, • O wolnej woli, • Wyznania

Wprowadzenie Kilka istotnych rozróżnień

Wprowadzenie Kilka istotnych rozróżnień

2) Platonizm chrześcijański a arystotelizm chrześcijański (św. Augustyn) (św. Tomasz)

(interpretacja Pisma Św. z wykorzystaniem (interpretacja Pisma Św. z wykorzystaniem filozofii Platona i neoplatonizmu) filozofii Arystotelesa)

3) Philosophiae ancilla theologia (Filozofia służebnicą teologii) Augustyna – brak rozróżnienia między filozofią a teologią [stąd może wynikać trudność w zrozumieniu wykładu z myśli

Augustyna]

a

Autonomia filozofii względem teologii u Tomasza.

Wprowadzenie c.d.Kilka istotnych rozróżnień

Wprowadzenie c.d.Kilka istotnych rozróżnień

Teocentryczna filozofia Augustyna

Hierarchiczna struktura rzeczywistości

1. Na szczycie – Bóg – natura stwórcza (niezmienna w czasie i przestrzeni); (współistotna z dwoma pozostałymi osobami boskimi)

2. Forma pośrednia – Dusza ludzka – natura stworzona (niezmienna w przestrzeni, ale zmienna w czasie);

3. Forma najniższa – Świat cielesny – natura stworzona (zmienna w czasie i w przestrzeni).

1

2

3

Wszystko emanuje (tzn. wypływa) z Boga

DEMIURG-TWÓRCA , Rzemieślnik

Proces formowania

świata(akt twórczy)

OSOBOWY BÓG- STWÓRCA (4 atrybuty: wieczność,

niezmienność, mądrość, miłość)

Świat platońskich idei przeniesiony do umysłu

Boga

Proces Stwarzaniaświata(akt stwórczy)

PLEROMAŚwiat idei

Mate -ria

Mate -ria

Świat widzialny

(Świat cieni, pozorny,

odbicia idei)

Świat Stworzony

PLATON AUGUSTYN

Kim jest Bóg - Absolut

Absolut to niezmienna i wszechobecna Jednia:- podstawa wszelkiego istnienia (a)- zasada poznania (b)- norma postępowania (c)

• (Augustyn nie formułuje żadnych argumentów za faktem stworzenia świata, ani na rzecz istnienia Boga; w tym względzie jest on teologiem, czyli przyjmuje te prawdy dogmatycznie)

• Bóg jako podstawa istnienia (a)

W umyśle boskim tkwią, po platońsku pojmowane, idee wszystkich bytów [Bóg jako Logos-Mądrość], a przedmioty realne są ich realizacją.

Świat, kosmos, który nas otacza, jest ustanowiony wg koniecznych zasad harmonii: miary, liczby i ładu.

Jest nieustannie podtrzymywany w istnieniu przez Absolut na zasadzie kontemplacji i miłości.

Ogólna koncepcja człowieka- relacja duszy do ciała

• Bóg stworzył Niebo i Ziemie → Dusza i Ciało (obydwie sfery są zatem dobre) – wyraz miłości Bożej (czwarty atrybut)

• Dusza, jako stworzona na pierwszym miejscu, ma sobie podporządkować ciało; → poznanie intelektualne to poznanie Bożych idei [koncepcja iluminacji].(oderwanie od poznania zmysłowego – wątek „czysto” platoński)

[Absolut jako zasada poznania (b)]

Def. Człowiek to osoba → istota wolna i rozumna

Pochodzenie zła moralnego

• Zło moralne jest wynikiem istnienia ludzkiej wolnej woli;(zło naturalne – z niedoskonałości świata)

• Grzech pierworodny jako symbol pierwszego aktu wolitywnego;

• Dwa etapy w dziejach ludzkości:1) Stan doskonałości (charakterystyka – w stanie Raju człowiek obcował z mądrością bożą bezpośrednio, stąd jego życie było w pełni szczęśliwe)2) Stan upadku (charakterystyka; z chwilą gdy człowiek postanowił skorzystać z wolnej woli, sprzeniewierza się Bogu i wówczas następuje stan ziemski)

Szczegółowa koncepcja człowieka

Stan doskonałości↓

Człowiek w stanie upadku

↓

Dobrowolny akt wiary (w Jednego Boga, który jest Miłością i Mądrością)

↓Spłynięcie łaski bożej

(czyli częściowy powrót do stanu pierwotnego)= iluminacja boża

(miłość Boga i bliźniego jako najwyższa zasada moralna).

Dzięki Augustynowi całe wczesne średniowiecze w zasadniczej mierze w kwestii wiedzy, czynienia dobra, oraz zbawienia, opierało się na dwóch kategoriach:

• IluminacjaKoncepcja oświecenie

bożego, czy łaski bożej – głosi, że nikt nie może poznać prawdy ani czynić dobra bez uprzedniej łaski bożej

• PredystynacjaTeoria przeznaczenia do

zbawienia i potępienia, które są sprawą Boga, działającego wedle kryteriów dla ludzi nieodgadnionych