budynek biurowo-usugowy przy zbiegu ulic Zwierzynieckiej, Roosevelta i Bukowskiejautor: Tomasz Wojciechowski | promotor: mgr in. arch. Maciej Miobdzki

INFO [ 7 ]

cel projektu [ 9 ]

dizajn [ 13 ]

ankieta [ 39 ]

analizy [ 65 ]

PROJEKT [ 131 ]

koncepcja [ 135 ]

inspiracje [ 147 ]

funkcja [ 155 ]

forma [ 161 ]

konstrukcja [ 175 ]

informacje dodatkowe [ 179 ]

+

spis ilustracji [ 193 ]

bibliografia [ 195 ]

7

9Celem projektu jest zaprojektowanie obiektu o funkcji biurowo-usugowej u zbiegu ulic Zwierzynieckiej, Roosevelta i Bukowskiej, stanowicego wraz z istniejc, zabytkow drukarni Concordia, Wielkopolskie Centrum Designu.

Obiekt, poprzez proponowany program funkcjonalny, ma wspiera rozwj szeroko rozumianego dizajnu jako istotnego czynnika postpu gospodarczego i kulturalnego Wielkopolski oraz wanego elementu promocji regionu.

Ma przy tym stanowi wany i aktywny orodek promocyjny i edukacyjny dla przedsibiorcw, projektantw i studentw kierunkw zwizanych z projektowaniem, a zarazem by wanym i atrakcyjnym miejscem kojarzonym z kultur i edukacj dla wszystkich mieszkacw miasta i regionu. Ma sta si miejscem interakcji pomidzy producentami, projektantami i odbiorcami, co w rezultacie ma doprowadzi do wzrostu wiadomoci znaczenia dizajnu wrd uytkownikw i podniesienia kompetencji projektantw oraz producentw.

Lokalizacja dziaki w centralnym punkcie miasta, przy jednym z najwikszych wzw komunikacyjnych, rondzie Kaponiera i na osi ulicy w. Marcin, oraz aktualny stan struktury przestrzennej, na obszarze objtym projektem, determinuj rozwizania formalne i funkcjonalne, ktre porzdkuj ukad przestrzenny miejsca, organizuj funkcjonowanie przestrzeni publicznej oraz zwikszaj walory widokowe struktury w skali miasta.

obiekt biurowousugowyprzy zbiegu ulic Zwierzynieckiej, Roosevelta i Bukowskiej

d izajn

ilu. 01 | d Design Festiwal 2008 |

13

analiza zagadnienia

ilu. 02 | infografika: przedmioty |

15rozumienie dizajnu

O dizajnie mwi si w Polsce coraz wicej. Dizajn sta si nie tylko interesujcym tematem dla rnego rodzaju magazynw lifestylowych, ale rwnie elementem wspierajcym wizerunkowo najrniejsze przedsiwzicia i kampanie promocyjne. Pojawiaj si nowe pisma, a take specjalne wydania istniejcych tytuw, ktre prezentuj rodzime i zagraniczne dokonania w dziedzinie dizajnu. Powstaj nowe marki, firmy i sklepy, ktre okrelaj siebie i swoje dziaania jako silnie zwizane z dizajnem. W kocu mamy w Polsce festiwale i wystawy, dziki ktrym nie tylko moemy podziwia na ywo najwspanialsze osignicia rodzimych i zagranicznych dizajnerw, ale co najwaniejsze, zapewniaj nam one bezporedni, osobisty kontakt ze rodowiskiem projektantw, stajc si platform wymiany wiedzy i dowiadcze. Zdawa by si mogo, e w kocu doceniamy i rozumiemy jako spoeczestwo niezwykle wan rol dobrze zaprojektowanych przedmiotw i usug. Zdajemy sobie spraw z zakresu i roli dizajnu. Okazuje si jednak, e nadal panuje przekonanie, e dizajn jest wartoci dodan, najczciej rozumian jako upikszenie ,bd stylizacja, za ktr producent, bd usugodawca, bdzie kaza nam dodatkowo zapaci. Tez t potwierdza chociaby okrelenie dizajnerski, coraz czciej uywane do opisu przedmiotw wyrniajcych si materiaem, bd form od innych powszechnie dostpnych na rynku. Ubrani zatem w dizajnersk odzie, z dizajnerskim zegarkiem na rku, siedzimy na dizajnerskim fotelu, w dizajnerskiej restauracji, do ktrej przyjechalimy na naszym nowym, dizajnerskim rowerze. Czy w takim wypadku zwyky rower nie ma nic wsplnego z dizajnem? Taki stan wiadomoci spoecznej wynika najprawdopodobniej z podejcia mediw do tematyki dizajnu, w tym w duej mierze wyej wymienionych magazynw lifestylowych, ktre ukazuj go gwnie jako rodzaj trendu, mody, pomijajc zoone problemy funkcjonalne, kulturowe, ergonomiczne, spoeczne, innowacyjne, wytwrcze czy ekonomiczne1. Nie bez znaczenia jest rwnie aktualna sytuacja, gdzie polskim projektantom znacznie trudniej przekada swoje pomysy na masowo, przemysowo tworzone obiekty, ktrych wikszo zostaa wytworzona gdzie indziej w centrach (projekt) i na peryferiach (produkcja) zglobalizowanego wiata. Przez to skupiaj si gwnie na projektowaniu graficznym i wizualnym oraz dizajnie wysokim (art design), ktrego drogie i produkowane w krtkich seriach obiekty dekoracyjne, meble i gadety, eliminuj inne rozumienia i formy twrczej praktyki jak jest dizajn2.

_ 1 Czesawa Frejlich, Pikno na co dzie; W: 2+3D nr I (22)/2007_ 2 Marek Krajewski, Spotkanie z obcym; W: Monika Rosiska Przemyle u/ycie, Warszawa Fundacja Nowej Kultury Bc Zmiana 2010

-10

brrr

wolno

A

B

16

ilu. 03 | infografika: co to jest dizajn? 1/2 |

-10

brrr

wolno

A

B

17definicja

Dizajn jest wszechobecny, dlatego te jakakolwiek prba dokadnego zdefiniowania zjawiska, okrelenia granic, bd cech charakterystycznych, okazuje si za kadym razem nieprecyzyjna, wykluczajc pewne jego formy i procesy. Starajc si jednak zaprojektowa przestrze, budynek, ktrego funkcja ma by cile zwizana z dizajnem, niezbdne wydaje si zrozumienie zoonoci i elementw skadowych tego pojcia.

W komentarzu do wystawy dIZAJN! dIZAJN! Micha Drod3, charakteryzuje dizajn nie jako rzeczy, lecz sposb ich uywania, jako budowanie sytuacji, nastroju, uatwianie lub utrudnianie komunikacji, budowanie obrazu czego i kogo. Zwraca rwnie uwag, e nie tylko rewolucyjne projekty maj wpyw na nasze ycie, ale kady otaczajcy nas drobiazg ksztatuje sposb codziennego funkcjonowania czowieka. Jedna z najbardziej wpywowych instytucji zajmujcych si problematyk i promocj dizajnu, brytyjska Rada Dizajnu (Design Council), powoana do ycia w 1944 roku, starajc si jak najszerzej opisa charakterystyk dizajnu, przedstawia pola jego oddziaywania. Dizajn jest tu zatem tym, co wpywa na nasz decyzj o zakupie konkretnego mebla, zapewnia zrozumia nawigacj po szpitalach, bd lotniskach, dziki niemu moemy dzi korzysta z bankowoci internetowej i duo atwiej wsiada i wysiada z londyskiej takswki. Dizajn moe by zatem postrzegany jako proces przetumaczenia okrelonej idei, pomysu, na uyteczny projekt, bez znaczenia, czy jest to samochd, budynek, grafika, bd okrelona usuga4. Tez t potwierdza definicja, ktr przedstawia Sir George Cox, byy prezes Design Council: Dizajn jest tym, co czy kreatywno i innowacyjno. Zmienia pomysy na praktyczne i atrakcyjne propozycje dla uytkownikw i klientw. Dizajn moe by zdefiniowany jako kreatywno zastosowana do okrelonego celu5. Bardziej precyzyjnie stara si zdefiniowa pojcie Harvard Graduate School of Design, za dizajn uznajc zintegrowany proces projektowy,

_ 3 wystawa dIZAJN! dIZAJN! Galeria Bielska BWA, Bielsko-Biaa 6.04 5.05.2002_ 4 Design Council, What is design, (publikacja elektroniczna: http://www0.hku.hk/bse/ interdisciplinary/what_is_design.pdf)_ 5 Sir George Cox, Cox Review of Creativity in Business: building on the UKs strengths, (publikacja elektroniczna: http://www.hm-treasury.gov.uk/d/Cox_review-foreword- definition-terms-exec-summary.pdf)

Pomys (De

sign

Brief)

Analiza (Ana

lysis)

Bada

nie (Research)

Specyfi

kacja (Spe

cific

ation)

Konc

epcja (Con

ceptua

lizing)

Doku

men

tacja (Docum

entation

)Ro

zwj (D

evelop

men

t)Ba

dania (Testing

insitu)

Wdroen

ie (Implem

entation

)Po

dsum

owan

ie procesu (S

ummary of process)

Reklam

a (Adv

ertisemen

t)Prod

ukt (Prod

uct)

dizajn przed produkcj

dizajn po wyprodukowaniudizajn w czasie produkcji

18

ilu. 04 | infografika: co to jest dizajn? 2/2 |

Pomys (De

sign

Brief)

Analiza (Ana

lysis)

Bada

nie (Research)

Specyfi

kacja (Spe

cific

ation)

Konc

epcja (Con

ceptua

lizing)

Doku

men

tacja (Docum

entation

)Ro

zwj (D

evelop

men

t)Ba

dania (Testing

insitu)

Wdroen

ie (Implem

entation

)Po

dsum

owan

ie procesu (S

ummary of process)

Reklam

a (Adv

ertisemen

t)Prod

ukt (Prod

uct)

dizajn przed produkcj

dizajn po wyprodukowaniudizajn w czasie produkcji

19definicja

wykorzystujcy trzy dziedziny: kreacj artystyczn, technologi, a take marketing, ktrego celem jest zwikszenie konkurencyjnoci firmy oraz podniesienie jakoci ycia ludzi6. Dizajn moe by zatem uznany za dziedzin cile zwizan z rozwojem przemysu, nauki, inynierii, technologii i sztuki. Suy uzyskaniu okrelonych cech przedmiotw, procesw, usug i powiza midzy nimi, obejmujc swoim zasigiem pi kategorii: (1) produkty (rozumiane jako efekt dziaalnoci firmy), (2) komunikacj (logo, opakowania, reklam), (3) informacje i interfejs (oznakowanie przestrzeni publicznej, system komunikacji z urzdzeniami, nawigacja, wyszukiwanie), (4) otoczenie (miejsce pracy, architektura, przestrze publiczna), (5) usugi (restauracje, procesy bankowe, ubezpieczenia, suba zdrowia)7.

Zoono procesu jakim jest dizajn mona rwnie sprbowa wyjani opierajc si na Modelu Racjonalnym (The Rational Model). Wyodrbnia on kolejne fazy procesu projektowania zaliczajc je do trzech gwnych grup: dizajn przed produkcj, dizajn w czasie produkcji i dizajn po wyprodukowaniu8. Kada faza stanowi niezaleny element, korzysta jednak z rezultatw etapw znajdujcych si przed, wpywajc zarazem na procesy nastpujce po niej, jest zatem integraln i niezbdn czci caoci. Kolejnym etapom moemy przypisa grup specjalistw, osb, ktrych pomysy, wynikajce z posiadanej wiedzy, dotychczasowych dowiadcze i obserwacji, w rnym stopniu wpywaj na cao procesu. Powstaa w ten sposb zoona zaleno pomidzy kolejnymi fazami (grupami), wymaga na kadym etapie efektywnej i zrozumiaej wielokierunkowej komunikacji oraz jasno sprecyzowanego celu. Naukowcy wynajd now technologi, producenci wyprodukuj produkt, inynierowie mog sprawi, by odpowiednio funkcjonowa, a specjalista od marketingu bdzie potrafi go wypromowa i sprzeda, lecz tylko projektant, specjalista, rozumie i wnika w kad z tych dziedzin (grup), zmieniajc koncepcj w co podanego, wykonalnego, odnoszcego komercyjny sukces oraz wnoszcego now jako i warto do ludzkiego ycia9.

Czym jest zatem dizajn? Uwzgldniajc wiele jego koncepcji mona stwierdzi, e jest to zoony proces twrczy, czcy i wykorzystujcy wiedz, dowiadczenie, obserwacje i emocje wszystkich zaangaowanych osb, ktrego jednym z najwaniejszych skadnikw jest komunikacja, zarwno zewntrzna jak i wewntrzna, a rezultatem zaspokojenie potrzeby odbiorcy.

_ 6 Marek Baczyk, Dizajn. A co to waciwie jest?; W: Metropolia nr 4 (5)/2007_ 7 informacje za stron internetow: http://www.wsnhid.pl/design-management- dm-799/co-to-jest-design.html_ 8 informacje za stron internetow: http://en.wikipedia.org/wiki/Design#cite_ref-12_ 9 Design Council, What is design, dz. cyt.

200%akcje firm wykorzystujcych dizajn przewyszaj indeksy innych kluczowych spek giedowych o

100225

20 mies.

kade 100 zainwestowane w dizajn zwiksza obrt o 225

200%200%firmy nie wykorzystujce dizajnufirmy wykorzystujce dizajn

proporcja rnicy kosztw naprawy bdu w czasie projektowania produktu, do kosztw naprawy bdu po wprowadzeniu produktu na rynek

firmy, ktre wykorzystuj dizajn, zwikszaj swj udzia w rynku rednio o ponad

12 %

33 %

4 %

26 %...6,3%

22

ilu. 05 | infografika: opacalno dizajnu |

23opacalno

Dizajn jest dzi nie tylko atrybutem nowoczesnych kapitalistycznych gospodarek, jest podstaw ekonomicznej konkurencyjnoci i nowoczesnoci. Skad czoowej dziesitki gospodarek wiata, w 80% pokrywa si z zestawieniem czoowej dziesitki pastw o najwyszym zastosowaniu dizajnu w gospodarce10. Gospodarka oparta na sektorach wykorzystujcych dizajn, podobnie jak tradycyjna, przeywa momenty lepsze i gorsze, jednak w kadym momencie radzi sobie duo lepiej. Co jednak ciekawsze, gospodarki tradycyjne, w swoim najlepszym momencie, osigaj gorszy wynik, ni gospodarki oparte na dizajnie w najgorszym stadium11.

Wnikliwe badania przeprowadzone wrd brytyjskich firm przez Rad Dizajnu (Design Council), dowodz opacalnoci wykorzystania dizajnu jako elementu zwikszajcego konkurencyjno i wyniki finansowe przedsibiorstwa. Najwaniejsze fakty zawarte w raporcie podsumowujcym badania12:

Kade 100 zainwestowane w dizajn zwiksza obrt firmy o 225.

Ponad 75% przedsibiorstw, w ktrych dizajn jest integralnym elementem kadej operacji, zwikszyo swoj konkurencyjno i obrt.

Mniej ni 50% przedsibiorstw, uwaajcych dizajn za integralny element swoich dziaa, konkuruje z innymi cen, w porwnaniu do 67% przedsibiorstw, ktre nie wykorzystuj dizajnu.

Akcje firm wykorzystujcych dizajn przewyszaj indeksy innych kluczowych spek giedowych o 200%.

Przedsibiorstwa, ktrych dizajn jest integralnym elementem, dwukrotnie czciej tworzyy nowe produkty i usugi.

Firmy, ktre wykorzystuj dizajn, zwikszyy swj udzia w rynku, rednio o 6,3 %.

Przedsibiorstwa, ktre ulepszyy swoje produkty i usugi poprzez dizajn, zauwayy znaczn popraw wynikw rynkowych.

Prezentowane powyej wyniki potwierdzaj rol dizajnu jako jednego z istotnych czynnikw decydujcych o konkurencyjnoci zarwno produktw, jak i caych przedsibiorstw. Niestety wiele polskich firm nadal traktuje inwestycje w dizajn jako zwyky (a co gorsze niepotrzebny!) koszt, a nie dugofalow, opacaln inwestycj.

_ 10 Marek Baczyk, Dizajn na wiecie; W: Metropolia nr 4 (5)/2007_ 11 Tomasz Achrem, Dizajn si opaca. Skd to wiadomo?; tame_ 12 Design Council, The Value of Design. Factfinder report, (publikacja elektroniczna: http://www.designfactfinder.co.uk:8080/ design-council/pdf/TheValueOfDesignFactfinder.pdf)

ilu. 06 | fotografia ICON 067 01/2009 |

25

4. najwikszy wytwrca mebli na wiecie Polska

26

ilu. 07 | aparat Alfa |

27aktualna sytuacja

Na pocztku trzeba zaznaczy, posikujc si zdaniem Jzefa A. Mrozka, e nie istnieje co takiego jak polskie wzornictwo, nie posiada ono adnych cech wsplnych, ktre mogy by je okrela, nie jest to aden styl narodowy, a jedynie wzornictwo w Polsce13. Pod koniec XIX wieku zosta zainicjowany przez Stanisawa Witkiewicza tzw. styl zakopiaski. Pniej, ju w XX wieku, zacz pojawia si styl dworkowy. W dwudziestoleciu midzywojennym najciekawsze polskie projekty znalazy swoje miejsce na wystawach wiatowych (m.in. w 1925 roku polski pawilon na Wystawie Sztuk Dekoracyjnych w Paryu dosta mnstwo nagrd; w 1937 roku na Wystawie wiatowej, take w Paryu, swoje projekty przedstawiali Barbara Brukalska i Jan Bogusawski)14. Jednake najwikszy wkad w histori polskiego dizajnu miay dwa awangardowe ugrupowania Blok i Praesens. Blok wnis projektowanie graficzne ,a Praesens skupia architektw, ktrych dziaania obejmoway projektowanie wszystkiego, co si we wntrzach budynkw miecio. Przed II wojn wiatow pojawia si grupa projektujcych inynierw (projekty bombowcw, lokomotyw, samochodw, motocykli itp.). Po wojnie rozwj polskich projektantw wyglda inaczej ni rozwj tej dziedziny na wiecie wszelkie dziaania zostay podporzdkowane gospodarce centralnie sterowanej. Pomimo to w latach 1945-1989 powstao wiele interesujcych rzeczy m.in. program Wandy Teklowskiej zainicjowany przy Instytucie Wzornictwa Przemysowego, wedug ktrego rda wszelkiej sztuki tkwi w twrczoci ludowej. IWP udzieli te wsparcia twrcom, ktrzy po 1956 roku odwoywali si do sztuki nowoczesnej, dodatkowo wadza udzielaa przyzwolenia na projektowanie towarw na rynek, takich jak artykuy gospodarstwa domowego, sprzt fotograficzny, motocykle i samochody (m.in. krzesa Teresy Kruszewskiej, wyroby z Zakadw Porcelany Stoowej mielw, samochd Smyk, aparat fotograficzny Alfa). W latach 70., gdy wydawao si, e projektanci wypracowali sobie miejsce w systemie, wikszo produktw, w najlepszym wypadku, bya co najwyej poprawna. Trudniej take o wybijajce si projekty w latach 80.; najciekawszymi dziaaniami byy podejmowane przez designerw produkcje wasnych projektw.

Jak pisze autor tekstu Wzornictwo przemysowe w Polsce: Na pocztku lat 90. XX wieku wzornictwo przemysowe zostao zaliczone przez ekspertw midzynarodowych do grupy dziedzin majcych w Polsce najwiksze perspektywy rozwoju. (), ale nie istniaa polityka pastwa dotyczca wzornictwa przemysowego15.

_ 13 Jzef A. Mrozek, Najciekawsze polskie projekty 1890-1990, w: Maciej Trzebeski, O! To design. Spotkanie z polskim designem, Fabryka Sztuki w odzi, d 2010, s. 8-9._ 14 Ibidem, s. 9._ 15 Micha Stefanowski, Wzornictwo w Polsce dzisiaj, Akademia Sztuk Piknych w Warszawie, Warszawa 2007, s. 3.

28

Po przeomie 1989/1990 zmiany, ktre zauwaamy to pojawienie si aspektu rynkowego, przemiany wewntrz zawodu, bezporednia konfrontacja z technik i technologi wiatow, zmiana w technikach wspomagajcych projektowanie (gwnie zastosowanie komputerw). Te zmiany kulturowo-cywilizacyjne spowodoway przemiany we wzornictwie, stylu ycia, iloci i jakoci produktw, a co za tym idzie zmienia si ich forma wizualna. Lata 1989-2006 to przede wszystkim dynamiczny rozwj gospodarki polskiej, ktry powinien powodowa zwrot ku dizjnowi poniewa co raz wicej przedsibiorstw potrzebuje wsppracy z projektantami (z ktrej niedostatecznie jednak korzysta).

Dzisiejsz sytuacj w tekcie Subiektywny raport o stanie polskiego wzornictwa Czesawa Frejlich okrela jako zmieniajc si z roku na rok na coraz lepsz, ktra spowodowana jest osigniciem i utrzymywaniem dobrego poziomu wytwrczoci16. Drugim wanym czynnikiem jest wdraany przez rzd program pt. Narodowa strategia rozwoju w latach 2007-2013, gdzie uwzgldniono wzornictwo. Jest coraz wicej dobrze wyksztaconych absolwentw, ktrych ksztaci si na siedmiu akademiach sztuk piknych, na dwch politechnikach i czterech uczelniach prywatnych, powstaj take nowe orodki ksztacenia (jak Akademia Designu w Poznaniu); istniej take studia podyplomowe czy wykady z zakresu wzornictwa. Od nowego roku akademickiego 2011/2012 pierwszych studentw przyjmie nowo powstaa School of Form w Poznaniu. Jak dowiadujemy si ze strony szkoy: Studia stacjonarne I stopnia trwaj cztery lata, a po ich ukoczeniu absolwenci i absolwentki uzyskaj tytu licencjata Szkoy Wyszej Psychologii Spoecznej na kierunku wzornictwo. Nowatorska koncepcja School of Form zakada poczenie nauki praktycznych umiejtnoci projektowych z humanistycznym rozumieniem wiata. Studenci bd si ksztaci pod okiem projektantw i wykadowcw z kraju i z zagranicy. Do dyspozycji bd mieli bardzo dobrze wyposaone laboratoria fotograficzne, filmowe i poligraficzne z dostpem do najnowszych technologii oraz oprogramowania. Bd mieli take moliwo skorzystania z warsztatw stolarskich, lusarskich oraz z pracowni ceramicznej i krawieckiej. Bd mieli take moliwo odbywania stay i praktyk w firmach o profilach zgodnych z wybran specjalizacj studiw17. Zatem co roku mamy bilans ok. 320 osb, ktre zdaj licencjata i 440 osb, ktre otrzymuje tytu magistra dizajnu. A jak dodaje Anna Bates w tekcie umieszczonym w styczniowym numerze czasopisma Icon z 2009 roku: dizajnerzy

_ 16 Czesawa Frejlich, Subiektywny raport o stanie polskiego wzornictwa, w: Maciej Trzebeski, O! To design . Spotkanie z polskim designem, Fabryka Sztuki w odzi, d 2010, s.14._ 17 Informacje za stron internetow: http://www.sof.edu.pl/index.php/school-of-form

29

w Polsce szkoleni s aby myle jak artyci18. Wikszo z tych osb jednak pniej i tak pracuje potem w reklamie... Szacuje si, e w naszym kraju zawd projektanta uprawia ok. 5-7 tysicy osb (90% pracuje na zlecenie a 10% na etatach). Zarwno firmy, jak i freelancerzy utrzymuj si nie tylko z wzornictwa, ale take z dziedzin pokrewnych. Najwiksza grupa projektantw wsppracuje z polskim przemysem meblarskim, ktry jest czwartym na wiecie producentem mebli niestety ilo bierze tutaj gr nad jakoci, w szczeglnoci wzornicz. Firmy, dla ktrych projektuje si meble to Iker, Vox, Noti, Comfort Living, Profi-m. Rzadko zleca si tutaj badania uytkowe. Polska to take najwikszy producent mebli Ikea. Inne firmy wsppracujce z polskimi firmami przy produkcji mebli nie podaj nawet miejsca produkcji swoich wyrobw. S to po prostu sprawy, ktre s trzymane w sekrecie przed reszt wiata. Rutynowo w naszym kraju zatrudnia si projektantw w przemyle AGD, w firmach Amica i Zelmer. Wiele maych i rednich przedsibiorstw produkujcych wszelakie urzdzenia, a take firmy transportowe, korzysta z usug profesjonalistw w dziedzinie wzornictwa. Coraz lepsz kondycj przejawia brana odzieowa i obuwnicza. Jak dalej w tekcie Subiektywny raport o stanie polskiego wzornictwa zauwaa Czesawa Frejlich: Cho liczba firm zatrudniajcych projektantw nie jest imponujca, to naley zauway tendencj wzrostow. Projekty, ktre akceptuj zleceniodawcy, mieszcz si na rednim poziomie wiatowych rozwiza i rzadko wida odwaniejsze propozycje19. Inna grupa projektantw tworzy dla wasnych marek (krtkie serie sprzedawane w sklepach), a jeszcze nastpna kwalifikowana jest do grona designu konceptualnego lub jako obiekt sztuki (ich prace wykorzystuj rodki charakterystyczne dla wzornictwa, ale wystawiane s w galeriach).

Istotnymi wydarzeniami dla polskiego designu by szereg inicjatyw oddolnych, inicjowanych przez rodowisko projektantw, SPFP, wykadowcw wyszych uczelni, i wydawcw czasopism branowych, majcych na celu zwrcenie uwagi spoeczestwa, mediw i wadz na znaczenie wzornictwa i zmian podejcia do tej dziedziny20. Zosta zorganizowany polski aneks do wystawy woskiego designu IDoT w Warszawie w 2003 roku, w 2004 roku na Biennale Projektowania w St-Etienne zorganizowano prezentacj prac modych polskich projektantw nagrodzonych Grand Prix, take w 2004 roku zorganizowano wystawy polskiego wzornictwa we Frankfurcie i Budapeszcie, w 2006 roku odbya

_ 18 Anna Bates, Insight Poland, Icon, nr 1/2009, s.51. _ 19 Czesawa Frejlich, Subiektywny raport o stanie polskiego wzornictwa, w: Maciej Trzebeski, O! To design . Spotkanie z polskim designem, Fabryka Sztuki w odzi, d 2010, s.16._ 20 Micha Stefanowski, Wzornictwo w Polsce dzisiaj, Akademia Sztuk Piknych w Warszawie, Warszawa 2007, s. 4.

aktualna sytuacja

30

si konferencja Wzornictwo kultura i gospodarka a take odbya si midzynarodowa konferencja stowarzyszenia Cumulus i towarzyszca jej wystawa Design PL. Wydarzenia te miay miejsce w Warszawie i w gwnej mierze byy inicjatyw SPFP Stowarzyszenia Projektantw Form Przemysowych (jest to pozarzdowa organizacja spoeczna). Inn organizacj, zrzeszajc twrcw modszego pokolenia jest utworzone w 2004 roku STGU Stowarzyszenie Twrcw Grafiki Uytkowej. Zrzesza ono czynnych projektantw wzornictwa, organizuje szereg profesjonalnych seminarium z udziaem zagranicznych goci oraz wystaw pokazujcych potencja twrczy swoich czonkw.

Od 2006 roku zmienia si sytuacja w Instytucie Wzornictwa Przemysowego (zaoony w 1950 roku prze prof. Wand Telakowsk), ktry od wielu lat przeywa zastj dyrekcja rozpocza wdraanie ambitnego programu zmieniajcego t instytucj i umoliwiajcego autentyczny wpyw na sytuacj wzornictwa w Polsce. Od 2006 roku dyrektorem jest Beata Bochiska, a od 2008 roku zosta on przeksztacony w spk z ograniczon odpowiedzialnoci. Jego dziaania koncentruj si na doradztwie i szkoleniach dla przedsibiorstw, administracji rzdowej i samorzdowej. Wprowadzono take program Dobry Wzr (program promocji polskich producentw i wzornictwa) oraz Design Modych. Z innych dziaa IWP naley wymieni: digitalizacj i udostpnienie przez internet zbiorw swojej biblioteki, wznowienie wydawania biuletynu, opracowanie publikacji branowych, modernizacj przestrzeni wystawienniczej, wprowadzenie programu Zaprojektuj Swj Zysk.

Od 2005 roku aktywnie zacz dziaa lski Zamek Sztuki i Przedsibiorczoci w Cieszynie. Do jego zada statutowych naley rozwj przedsibiorczoci i promocja wzornictwa przemysowego (ale odnoszcego si do regionu lskiego). Inicjatywa ta jest modelowym przykadem sukcesu. Projekt realizuje szereg wystaw oraz warsztatw, a take pomaga modym projektantom poprzez dziaania promocyjne oraz praktyczn pomoc przy zaoeniu wasnej firmy. Skupia i angauje wok siebie rodowisko polskich projektantw, a take nawizuje sie kontaktw midzynarodowych i wsppracuje z wieloma wiodcymi orodkami tego typu w Europie. Od 2006 roku organizuje konkurs lska Rzecz, ktry promuje produkty i realizacje graficzne pochodzce z regionu lskiego.

Inn inicjatyw jest Pomorskie Centrum Designu

31

zorganizowane w Gdyni, Design Centrum w Kielcach oraz planowane Wielkopolskie Centrum Designu w Poznaniu.

Od 1979 roku gromadzeniem spucizny polskiego designu zajmuje si Orodek Wzornictwa Nowoczesnego utworzony przy Muzeum Narodowym w Warszawie. Gromadzi on ponad 24 tysice obiektw, gwnie z okresu wczesnej dziaalnoci IWP, rzadko udostpnianych jednak szerszej publicznoci. Niestety od pewnego czasu gromadzi niewiele nowych obiektw. A ostatni ciekaw, aczkolwiek do niewielk jak na zbiory mieszczce si podobno w zakurzonych piwnicach, bya ekspozycja: Chcemy by nowoczeni. Polski design 1955-1968 z kolekcji Muzeum Narodowego w Warszawie (14.02-17.04.2011).

Od 2007 Ministerstwo Gospodarki wprowadzio program Innowacyjna Gospodarka przewidziany na lata 2007-2013. Na stymulowanie dziaalnoci B+R w przedsibiorstwach oraz wsparcie w zakresie wzornictwa przemysowego przeznaczono 186 mln euro. Dizajn zacz by zauwaany przez media i wadze, atmosfera wok niego wyranie si poprawia izwikszyo si te zrozumienie czym ta dziedzina jest.

W obszarze czasopism warto zwrci uwag na waciwie jedynie profesjonalnie wydawany i branowy 2+ 3D, a tak to teksty o polskim designie pojawiaj si na amach innych czasopism w tym kraju tylko, e incydentalnie. Istnieje take polskie wydanie Elle Decoration jednak z roku na rok jego poziom si obnia a materiay w wikszoci i tak s przedrukami z pierwotnych wyda.

Jeeli chodzi o targi, gdzie prezentowane s efekty pracy polskich uczelni projektowych to naley wymieni Midzynarodowe Targi Poznaskie oraz targi odbywajce si w Centrum Targowym EXPO XXI w Warszawie. Przy promocji polskiego designu zaangaowany by take Instytut Adam Mickiewicza dziki, ktremu odbyy si wczeniej wymienione wystawy w kraju i za granic (take w 2004 roku pod nazw Made in Poland zostaa zorganizowana wystawa we Frankfurcie, a w nowej formule zostaa zaprezentowana podczas Design Mai w Berlinie w 2007 roku). W Bielsku-Biaej ponownie organizowany jest konkurs Arting, a cieszyski Zamek wesp z 2+3D organizuje Najlepszy Dyplom, IWP w nowej formule organizuje Dobry Wzr (kategorie: dom, praca, sfera publiczna), gdzie wybierane s najlepsze wyroby z poprzedniego roku wyprodukowane oraz dystrybuowane w Polsce. lska Rzecz to ponownie inicjatywa cieszyskiego Zamku, ktra jest

aktualna sytuacja

Niemcy

Design Zentrum Bremen

Design Transfer Braunschweig

Designlabor Bremerhaven

Design Zentrum Nordrhein Westfalen

Hamburgunddesign

International Forum Design Hannover

Design-Initative Nord

Designzentrum Ludwigshafen

Institut fr Mediengestaltung

Bayern Design

Design Center Stuttgart

Design Zentrum Mecklenburg-Vorpommern

Hessen Design

Weimar Design Center

Designserver Sachsen

Designzentrum Sachsen-Anhalt

Design Zentrum Mnchen

Design Zentrum Saar

German Design Council

Internationales Design Zentrum

Wielkopolskie Centrum Designu

lski Zamek Sztuki i Przedsibiorczoci

Pomorski Park Naukowo-Technologiczny

Instytut Wzornictwa Przemysowego

Polska

32

ilu. 08 | infografika: porwnanie instytucji zwizanych z dizajnem |

PolskaNiemcy

33centra dizajnu w Polsce i w Niemczech

34

odpowiednikiem Dobrego Wzoru przeniesionego na region lski.

Innym przykadem dziaa promocyjnych/wspierajcych polski dizajn jest dziaajcy przy Wydziale Architektury i Wzornictwa byej poznaskiej ASP (obecnie Uniwersytet Artystyczny) Program Edukacyjno-Projektowy (PE-P), ktrego celem jest przygotowanie studentw do wsppracy z odbiorc producentem, przemysem i klientem.

Promowaniu polskiego designu sprzyja sytuacja midzynarodowa, gdzie polskie rodowisko zaczyna uczestniczy w festiwalach, targach, wystawach, konkursach czy konferencjach (m.in. nagroda w konkursie Red Dot, wystawa Polska! Year w Londynie iMediolanie, UnPolished Young Design From Poland wystawa pokazywana w Brukseli w 2009 roku, w Berlinie w 2010 i Neumnster w 2010 roku; w 2010 podczas festiwalu DMY w Berlinie dua liczba polskich modych twrcw wystawiaa swoje prace).

Zaczto te organizowa cykliczne imprezy o charakterze festiwali powiconych designowi. W padzierniku w odzi mona uczestniczy w d Design jest to najwiksza i najbardziej dynamicznie rozwijajca si impreza tego typu wPolsce. Festiwalowi towarzyszy konkurs make me!. Gdynia Design Days to propozycja festiwalu organizowanego wmiesicach letnich przez IWP. Jak czytamy na stronie internetowej organizatora: Celem GDD jest budowanie przestrzeni wymiany myli midzy rodowiskiem biznesu kreatywnego, pasjonatami wzornictwa, mieszkacami i turystami Trjmiasta, oraz wszystkimi poszukujcymi inspiracji i mdrej rozrywki21.

Nastpn imprez jest Arena Design organizowana przez Midzynarodowe Targi Poznaskie (pojawia si tu konkurs Top Design). Organizatorzy podaj, czym jest to wydarzenie: Arena DESIGN to projekt dedykowany wzornictwu iarchitekturze, bdcy unikatowym w swej formule spotkaniem polskich i zagranicznych projektantw, ekspertw w dziedzinie wzornictwa przemysowego i przedsibiorcw wiadomych kluczowej roli design w strategii firmy22.

Z tej okazji odbyo si wiele spotka, wykadw, wystaw, prezentacji, dyskusji. W tym roku wydarzeniu towarzyszyy te Targi Designu moodFORM dla firm inwestujcych w dobre wzornictwo oraz Targi Wntrz HOME DECOR wraz z Salonem

_ 21 Informacje za stron internetow: http://www.gdyniadesigndays.eu/index.php? option=com_content&view=article&id=2&Itemid=4&lang=pl)._ 22 Informacje za stron internetow: http://www.arenadesign.pl/pl/arenadesign _kompendium/o_arenie_design_2011/

35

Owietlenia i Techniki Owietleniowej LUMINEXPO. Dodatkowo wtym roku (2011) po raz pierwszy nagrodzeni zostali modzi twrcy studenci i absolwenci uczelni wyszych i policealnych o profilu technicznym i artystycznym. Zadaniem uczestnikw konkursu future generation byo opracowanie wizjonerskiej koncepcji dowolnie wybranego, niezrealizowanego do tej pory produktu lub obiektu architektonicznego wok tematu FORMY PRZYSZOCI.

Cho zdawa by si mogo, e na polskiej scenie projektowej jest wiele miejsc, instytucji, ktre zaspokajaj potrzeby wszystkich zainteresowanych to nadal istnieje wielka luka, ktr trzeba zapeni, wypeni czy uzupeni. W duej mierze wynika to z braku sprawnie dziaajcej i wsppracujcej ze sob sieci instytucji, wpierajcych wdraanie projektw innowacyjnych, edukacj projektantw, przedsibiorcw jak rwnie odbiorcw, wytworzonych dbr. Idzie ku lepszemu, cofa w rozwoju si ju nie powinnimy. Zauwaylimy wzrost zainteresowania dizjajnem ze strony mediw i decydentw. Polityka pastwa te powinna ulega radykalnej poprawie .Teraz tylko trzeba umiejtnie poczy ze sob wszystkie ju istniejce miejsca czy idee, trzeba w jak najwikszym stopniu wykorzysta potencja. A tym bardziej jeeli chodzi o sytuacj, ktra lada moment bdzie miaa moliwo narodzi si w Poznaniu mowa tu zarwno o School of Form, jak i o Arena Design. Dlatego potrzebne jest stworzenie centrum, ktre jest niezbdne w przestrzeni miasta, aktre pomoe w promocji dizajnu, edukacji, kontaktach na szczeblu krajowym i przede wszystkim na arenie midzynarodowej. Miejsce, ktre bdzie skupiao ludzi i myli bezporednio zwizane z polskim dizajnem. Podstawy tworzymy od dawna, a teraz potrzeba soczewki, ktra bdzie skupiaa w sobie wszelkie potrzebne czynniki do dalszego rozwinicia i cigego rozwijania si dizajnu. Polska i polscy projektanci nadal niestety jakby obawiali si swojej siy, siy tego co tworz i siy dizajnu po prostu. Dopiero co przeamuje si bariera jak producenci musieli przeama i uwiadomi sobie jak wany jest dizajn w szeroko pojmowanym przemyle, biznesie, czy te wcodziennym funkcjonowaniu kadego z nas i po prostu zacz pen par pracowa we wsppracy z projektantami (rzec mona nowych idei sic!). Polska to nie kraj sprzed 1989 rokiem, tylko kraj, ktry oddycha ju innym powietrzem, wyrasta w innej atmosferze i przed naszym pastwem otwieraj si bardzo obiecujce perspektywy. Niezbdne s zatem miejsca, obiekty, w ktrych edukacja, komunikacja i dowiadczanie dizajnu bd wspierane i promowane.

aktualna sytuacja

ank ieta

39

za pomoc serwisu webankieta.pl w dniach16-23.12.2008 / 105 osb

40

ilu. 09 | nogi |

sektory kreatywne 70%2928

10

4

11

8

72

1

architektura /29%

architektura wntrz /10%

formy przemysowe /4%

grafika uytkowa /11%

multimedia /8%

moda /1%

reklama /7%

finanse / bankowo /2%

usugi prawne /0%

inna /28%

wolny zawd/freelancer /23%

przedsibiorca/biznesmen /15%

pracownik etatowy /27%

praktykant/staysta /8%

student /19%

ucze /1%

inny /7%

brana

zawd

poniej 21 /4%

21 35 /76%

36 45 /9%

46 60 /9%

powyej 60 /2%wiek

23

7

15

27

191

8

osoby aktywne zawodowo 73%

4

76

9

9

2

osoby w wieku mobilnym 85%

41brana / zawd / wiek

ilu. 10 | infografika: respondenci |

dla kadej marki/firmy zostaa przypisana okrelona ilo punktw:0 punktw powszechnie znane i rozpoznawalne, o silnej pozycji na rynku 4 punkty nowe lub oferujce swe usugi/produkty cile okrelonej grupie

10

96

48

65

0%25%50%75%100%

0%25%50%75%100%

Rosenthal

Apple

SONY

IKEA

UNITED NUDE

Camper

H&M

Jean Nouvel

Zaha Hadid

AMS

Build

Kler

Noti

Symbioza

Vitra

HAY

4 pkt. /10%

2 pkt. /48%

1 pkt. /65%

0 pkt. /96%

42

ilu. 11 | infografika: znajomo marki |

dla kadej marki/firmy zostaa przypisana okrelona ilo punktw:0 punktw powszechnie znane i rozpoznawalne, o silnej pozycji na rynku 4 punkty nowe lub oferujce swe usugi/produkty cile okrelonej grupie

10

96

48

65

0%25%50%75%100%

0%25%50%75%100%

Rosenthal

Apple

SONY

IKEA

UNITED NUDE

Camper

H&M

Jean Nouvel

Zaha Hadid

AMS

Build

Kler

Noti

Symbioza

Vitra

HAY

4 pkt. /10%

2 pkt. /48%

1 pkt. /65%

0 pkt. /96%

43zaznacz wszystkie Tobie znane

cech

y od

powiada

jce

za wac

iwo

ci uy

tkow

e prod

ukt

u

np. musi by symbol sonia z podniesion trb

ergonomia 22%

zaawansowanie techniczne 22%

forma/wygld 78%

funkcjonalno 70%

materia/kolor 29%

wpyw na rodowisko 19%

producent/projektant 42%

cena 71%

opakowanie 8%

inna cecha 9%

ilu. 12 | infografika: cechy produktu |

cech

y od

powiada

jce

za wac

iwo

ci uy

tkow

e prod

ukt

u

np. musi by symbol sonia z podniesion trb

ergonomia 22%

zaawansowanie techniczne 22%

forma/wygld 78%

funkcjonalno 70%

materia/kolor 29%

wpyw na rodowisko 19%

producent/projektant 42%

cena 71%

opakowanie 8%

inna cecha 9%45

decydujce o zakupie, zaznacz 3 najwaniejsze

ciekawe

dobrany

egg

ekskluzywny

empatia

estetyka

formaformaformaformaformaformaformaformaformaformaformaFORMA

formatka

funkcja

funkcjonalnocfunkcjonalnofunkcjonalno

gupie pytanie!

grafika

innowacjainnowacjainnowacyjnoinnowacyjnoinnowcja

jako

konstrukcja

kreatywno

ksztatksztat

adneadnyadny

forma /11%

inne /37%

funkcjonalno /3%

innowacja /5%

adny /3%

moda /3%

myl /2%

nowatorstw

o /2%

nowoczesno /2%

oryginalno /4%

pomys /6%

projek

t /5%

styl /3%

symbioza /2%

sztuka /2%

uyteczno /2%

wygld /7

%

wzornictwo /4%

milutko

modamodamoda

modelowanie

moe rodzaj sztuki uytkowej

mylmyl

nowatorstwonowatorstwo

nowoczesnoscnowoczesno

nowoc

niemcyesno

oprawa

orginalnooryginalnooryginalnooryginalno

pikno

pomyspomyspomyspomyspomyspomysowo

ponadczasowo

poszukiwanie

praca

projektprojektprojektprojektPROJEKT

PROSTOTA

przedmiot

PRZEMYSLANY

przydatne

snobizm

stylstylSTYL

symbiozasymbioza

szalestwo

sztukaSZTUKA

ciema

WIEO

unikalno

uzytecznouyteczno

wieloplaszczyznowy

wygladwygladwygldwygldwygldwygldwygld

wyobraniawzornictwowzornictwowzornictwo

wzornictwo przemysowe

wzr

zabawa

zaskoczenie

46

ilu. 13 | infografika: sowo charakteryzujce dizajn |

ciekawe

dobrany

egg

ekskluzywny

empatia

estetyka

formaformaformaformaformaformaformaformaformaformaformaFORMA

formatka

funkcja

funkcjonalnocfunkcjonalnofunkcjonalno

gupie pytanie!

grafika

innowacjainnowacjainnowacyjnoinnowacyjnoinnowcja

jako

konstrukcja

kreatywno

ksztatksztat

adneadnyadny

forma /11%

inne /37%

funkcjonalno /3%

innowacja /5%

adny /3%

moda /3%

myl /2%

nowatorstw

o /2%

nowoczesno /2%

oryginalno /4%

pomys /6%

projek

t /5%

styl /3%

symbioza /2%

sztuka /2%

uyteczno /2%

wygld /7

%

wzornictwo /4%

milutko

modamodamoda

modelowanie

moe rodzaj sztuki uytkowej

mylmyl

nowatorstwonowatorstwo

nowoczesnoscnowoczesno

nowoc

niemcyesno

oprawa

orginalnooryginalnooryginalnooryginalno

pikno

pomyspomyspomyspomyspomyspomysowo

ponadczasowo

poszukiwanie

praca

projektprojektprojektprojektPROJEKT

PROSTOTA

przedmiot

PRZEMYSLANY

przydatne

snobizm

stylstylSTYL

symbiozasymbioza

szalestwo

sztukaSZTUKA

ciema

WIEO

unikalno

uzytecznouyteczno

wieloplaszczyznowy

wygladwygladwygldwygldwygldwygldwygld

wyobraniawzornictwowzornictwowzornictwo

wzornictwo przemysowe

wzr

zabawa

zaskoczenie

47podaj sowo, ktre najlepiej charakteryzuje dizajn

Wochy /29%

Dania /16%

Holandia /12%

Francja /8%

Niemcy /6%

Stany Zjednoczone /6%

Japonia /5%

Szwecja /5%

Wielka Brytania/5%

Hiszpania/4%

inne /5%

FinlandiaNorwegia

PolskaSzwajcaria

Zjednoczone Emiraty Arabskie

48

ilu. 14 | infografika: pastwo dizajn |

Wochy /29%

Dania /16%

Holandia /12%

Francja /8%

Niemcy /6%

Stany Zjednoczone /6%

Japonia /5%

Szwecja /5%

Wielka Brytania/5%

Hiszpania/4%

inne /5%

FinlandiaNorwegia

PolskaSzwajcaria

Zjednoczone Emiraty Arabskie

49ktre najbardziej kojarzy si z dizajnem

Zrich

Wiede

Geneva

Vancouver

Auckland

Dsseldorf

Monachium

Frankfurt

Bern

Sydney

Kopenhaga

Wellington

Amsterdam

Bruksela

Toronto

Berlin

Melbourne

Luxemburg

Ottawa

Sztokholm

Mercer C

onsulting, 200

8

Londyn

Wiede

Praga

Antwerpia

Salzburg

Madryt

Lizbona

Berlin

Liege

Lipsk

Konsorcjum

Metropo

lia, 2

006

Kopenhaga

Monachium

Tokyo

Zrich

Helsinki

Wiede

Sztokholm

Vancouver

Melbourne

Pary

Sydney

Honolulu

Madryt

Berlin

Barcelona

Montreal

Fukuoka

Amsterdam

Minneapolis

Kyoto

Mon

ocle, 2

007

Mediolan /29%

Londyn /12%

Kopenhaga /8%

Nowy Jork /7%

Berlin /6%

Tokyo /6%

Pary /4%

Barcelona /3%

d /2%

Sztokholm /2%

Wenecja /2%

inne /15%

Amsterdam

Brasilia

Dessau

Dubaj

Eindhoven

Hamburg

Helsinki

Hong Kong

Krakw

Los Angeles

Pozna

Rotterdam

Turyn

Weimar

Wrocaw

50

ilu. 15 | infografika: miasto dizajn |

Zrich

Wiede

Geneva

Vancouver

Auckland

Dsseldorf

Monachium

Frankfurt

Bern

Sydney

Kopenhaga

Wellington

Amsterdam

Bruksela

Toronto

Berlin

Melbourne

Luxemburg

Ottawa

Sztokholm

Mercer C

onsulting, 200

8

Londyn

Wiede

Praga

Antwerpia

Salzburg

Madryt

Lizbona

Berlin

Liege

Lipsk

Konsorcjum

Metropo

lia, 2

006

Kopenhaga

Monachium

Tokyo

Zrich

Helsinki

Wiede

Sztokholm

Vancouver

Melbourne

Pary

Sydney

Honolulu

Madryt

Berlin

Barcelona

Montreal

Fukuoka

Amsterdam

Minneapolis

Kyoto

Mon

ocle, 2

007

Mediolan /29%

Londyn /12%

Kopenhaga /8%

Nowy Jork /7%

Berlin /6%

Tokyo /6%

Pary /4%

Barcelona /3%

d /2%

Sztokholm /2%

Wenecja /2%

inne /15%

Amsterdam

Brasilia

Dessau

Dubaj

Eindhoven

Hamburg

Helsinki

Hong Kong

Krakw

Los Angeles

Pozna

Rotterdam

Turyn

Weimar

Wrocaw

51ktre najbardziej kojarzy si z dizajnem

Andersia Pozna

Apple Store 5th avenue New York City

ASP Pozna ul.Wolnica 8

bauchaus

Bauhaus

Bilbao muzeum

budka z kurczakami przy kupcu poznaskim

budynek bauhausu

budynki Zahy Hadid

butik w Seulu, projekt biura Mass Studies

Byker Wall, Newcastle

Casa Batll w Barcelonie

centrum Bilbao

Centrum Designu

design museum london

Disney Center Hall, Los Angeles, USA

Dworzec MPK, os. Sobieskiego, Pozna

fabryka Vitry w Wiedniu

Gugenheim Museum Ny

guggenheim

Hauptbanhof

hotel Park Inn W Krakowie przy ul. Monte Cassino

Hotel SAS Jacobsena, Kopenhaga

japoski szeregowiec - Hiszpania

Katedra zaprojektowana przez Gaudiego w Barcelonie

Krzywy dom

Kunsthaus Graz ,Peter Cook, Austria

LLoyd's Building Londyn

Miejska Biblioteka Publiczna; Jaworzno Rynek

MOMA

Moma iw New York

Museum of Modern Art - NewYork

muzeum dizajnu w londynie

Muzeum Gugenheima, Bilbao

muzeum guggenheima, nowy jork

Muzeum Guggenheima w Bilbao

Muzeum Guggenheima w Bilbao

muzeum sztuki nowoczesnej Kiasma w Helsinkach

muzeum sztuki wspczesnej, SANAA

muzeum w bilbao

muzeum w Bilbao

Muzeum w Groningen

Muzeum Sztuki Nowoczesnej, Centrum Pompidou, Pary

New Museum of Contemporary Art Nowy Jork

nowa siedziba MoMA, NYC, USA

np. Villa Berkel, Veenendaal, Holandia

Okrglak , Pozna

opera w Sydney

villa tugendhat w Brnie

Pod Orami Warszawa

Prada Aoyama Boutique

Prada Building Tokyo, Communications Tower Barcelona,

prada (NY, tokio)

private residence LENNY KRAVITZ

sala koncertowa w Millenium Park w Chicago

Siedziba Agory, Warszawa

siedziba vitra w wiel am rheim

Siedziba WWF, Zeist(Holandia)

Spalarnia mieci- (Hundertwasser) Wiede

Spot Dolna Wilda Pozna

Stadion olimpijski w Pekinie

stara drukarnia

stary browar/ poznan

stary browar, pozna

Stary Browar, Pozna

Stary Browar w Poznaniu

Stary Browar w Poznaniu

Swiss Re HQ, Londyn

tate modern

Unite d'Habitation

Walt Disney Concert Hall

willa Faling Water w Bear Run

willa nad wodospadem - chyba Corbusier

W Poznaniu Okrglak

Zamek Sztuki i Przeds.Cieszyn

Zote Tarasy

Zote tarasy Warszawa

Zote Tarasy Warszawa

Zona Tortona

Vitra Design Museum Franka Gehryego

odpowiedzi52

ilu. 16 | infografika: budynek dizajn |

53

ktry najbardziej kojarzy si z dizajnem

54

DOBRYM DESIGNEM

Dostpnoci dla kadej grupy spoecznej.

duza powierzchnia wystawiennicza, aula konfe-rencyjna, park maszynowy, biblioteka materia-owa, ksiegarnia

duza przestrzen ekspozycyjna byc opartym na prosty ale nowatorskim pomysle zainteresowac przechodni swoja ciekawa form badz nietypowym wygladem byc otwartym na ludzi-przechodni pozawlajc im wchodzic i spedzac czas wewnatrz a jednoczesnie w prosty sposob edukujc ich estetycznie (by doceniali wartosc zaprojektowanych rzeczy)

dua, nieograniczona, dostpna przestrze

elastycznoci, plastyczoci, moliwoci dosto-wowania formy do funkcji. pozdrawiam i ycz pwoodzenia z dyplomem

ergonomia

ergonomia,sympatyczny,zachechecajacy wyglad,swiezosc

form

FUNKCJONALNOSCIA

Funkcjonalnoci, wygod i estetyk.

Funkcjonalno, prezencja

funkcjonalny szalony

Idealnym polaczeniem funkcjonalnosci, estetyki oraz komunikacji wizualnejdodatkowo wyrozniac sie forma..materialami..nietypowymi rozwiaza-niami..a wszystko w odpowiednich ilosciach

jestem wzrokowcem, wic bardzo chetnie na-ciesz oczy. Dla mnie wiele znaczy tzw. pierwsze wrazenie. Powinien by dobrze zaprojektowany, najlepiej w nowoczesnym stylu z maym dodat-kiem kiczu, lecz bardzo gustownym :) jestem mi-nimalistk w kadej postaci, wic niech bdzie jak najmniej niepotrzebnych dodatkw, ktre czsto psuj cay wizerunek budynku... Moe wyszukana kolorystyka? koniecznie wyszukany ksztat.

kady jego element powinien peni przemylan fukncje,jak i aczy si z reszt w jednolit cao!

moim zdaniem budynek ten powinnien byc prosty jak opakowanie do mleka poniewaz w ten sposob podkresli swoje wnetrze i pokaze jego specyfike. Powinnien tez zawierac nowinki i niekonwencjo-nalne rozwiazania np drzi ktore sie nie otwieraja tylko znikaja w scianach podlogach czym tam jeszce . mysle tu o prostej bryle ale i tez zaskau-jacej. Fasada? niech fasade tworza towary tam dostepne . Mowie karton do mleka:)

Niczym - powinien by nieaktywny - niewidocz-ny (w sensie miejsca i kontekstu - wpasowany w zastany bagan urbanistyczny, komentujcy krtkowzroczne decyzje miejskich decydentw, podwaajcy kompetencje urzdnikw, wyzna-czajcy nowy/stary standard miejsca publicz-nego z funkcjami docelowymi, z szacunkiem do

Ale co to w ogle ma by Centrum Dizajnu? Jak mog cokolwiek pisa, jak nic nie wiem o jakich-klioliek zaoeniach. TYa ankieta jest w ty miejscu bezsensowna.

byc zaprojektowany przez uznanego architekta np przez pania Zaha Hadid

By czyst cian w galerii.

by dobrze zaprojektowany pod wzgldem bryy (ale w nawizaniu do ju istniejcych budynkw) i komunikacji wizualnej wewntrz.

by funkcjonalny i przeroczysty

By przykadem dobrej architektury, stylu, funkcjonalnoci.

By w Poznaniu, bo to blisko mojego miejsca za-mieszkania. Sawi wybitne polskie osignicia designerskie dwudziestolecia midzywojennego oraz lat szedziesitych.

Centrum designu to budynek- symbol. Znak nowoczesnoci, otwartoci na nowe niekon-wencjonalne, jeszcze nie odkryte rozwizania. Niekoniecznie ultranowoczesny, ale przycigaj-cy uwag. Obiekt przyjazny ludziom i rodowisku, otwarty, zachcajcy do odwiedzin.

ciekawa forma

Ciekawa nowoczesn form i funkcjonalnoci.

Ciekaw architektu pen designerskich rozwi-za , duymi przestrzeniami wystawowymi oglno dostpnymi dla zwiedzajcych, jak przestrzeni typu muzeum designu, multimedialn baz ofert pracy z caego wiata dla designerw,informacje o rnych konkursa z caego wiata, krtko m-wic dobrze przemyslany program funkcjonalny budynku, przejrzysto przestrzenii

Ciekaw form i funkcjonalnoci

ciekaw nowoczesn form

ciekaw , oryginaln form, dostpno,

Dla mnie przede wszystkim powinien czym zasko-czy - zarwno form, jak i programem. Powinien wypeni dizajnersk pustk w Poznaniu.

kontekstu niedocenionej prostoty lat 60. i 70.

nienaganna architektura, jednoczenie kontro-wersyjna i prowokujca

niepowtarzalny, nadajcy now tosamo miej-scu, o zrnicowanej kubaturze. na pewno musi wystpowa podzia na open space, poczony z wystawami. funkcja budynku powinna by podzielona od otwartej przestrzeni do zamkni-tych mniejszych kubatur, od gonej do cichej przestrzeni

nie mam zielonego pojecia

nie przytaczajco efekciarski chocia nowatorski w wypadku poznania oczekuje si chyba nowej wizytwki/ ikony

nowoczesna forma funkcjonalnosc

nowoczesnoscia i roznymi pomyslami, ktore sa wszech widoczne dla normalnego przechodnia

nowoczesnoci

nowoczesnoci

Nowoczesno , bez przesadnej awangardy , po-czona z ergonomi i co najwaniejsze aby nie kontrastowa za mocno z otoczeniem.

nowoczesny bardzo winien by

nowoczesny, kontrowersyjny, powinien rzuca si w oczy

Nowoczesny, oryginalny, zwracajcy uwag ale nie krzyczcy, prosty, bdcy tem dla sztuki w nim prezentowanej, w miejscu przestrzennym, otwartym, nie narzucajcym formy, lub stary budynek np poprzemysowa przestrze

NOWOCZESNY, WIEY, CHARAKTERYSTYCZNY, ZASKAKUJCY, ZABAWNY

odpowiada na potrzeby zaznaczone w pkt 11+ przestrze publiczna+ nowatorski projekt

Oryginaln form budynku. Surowa tkankowo

Oryginalny, niepowtarzalny wygld

oszczdnoc w formie, wntrzach. szacunek dla otoczenia. logika funkcji, sprytna i caociowa komunikacja wizualna. przestrzenie jasne, do-brze dowietlone, wielofunkcyjne.

otwartoci na modych projektantw i powinien edukowa jak najwiksz rzesz konsumentw

Otwartoci na nowoci , chci zapraszania do wsppracy osb modych i zdolnych.

otwartoci, nowoczesnoci, funkcjonalnoci, luzem, profesjonalizmem, rzetelnoci, interdy-scyplinarnoci, dostpnoci, wygod, elemen-tem zaskoczenia

pomysem, ide, funkcjonalnoci

powienien utosamia sie z miejscem w jakim

55

by powsta , powinien miec ciekaw oryginalna form pownien byc zaprojektowany przez kilku architektw

powinien byc inny, forma

Powinien byc jak facet- miec cos w sobie ;) Powinien byc oryginalny. Nie mozna przejsc obok niego obojetnie.

Powinien byc latwo dostepny i zachecajacy.

powinien byc nietypowy, wyrozniajacy sie form

powinien byc odjechany, przestrzenny, jasny

powinien by funkcjonalny, nowatorski, zachca do odwiedzania, zachwyca, mie dobry rozkad sal itd.,

powinien by kojarzony z nowoczesn sztuk i architektur

Powinien by nowoczesny w formie, sam w sobie powinien by dizajnerski! Przyjemnoci powinno by ju samo ogldanie go z zewntrz, a take przebywanie w jego wntrzu. Powinien inspirowa i wywoywa ch dziaania, rozwoju

powinien by: - sam w sobie dzieem designu - z zewntrz - by neutralny i by tylko tem dla designerskich dziaa i wystaw, ktre dziej sie wewntrz

Powinien miec otwarty, luzny charakter,np. za-adaptowanej fabryki, nigdy nie powinien byc do-konczony, powinien si zawsze zmieznia - y.

Powinien mie ciekawa brye, funkcjonalne i nie tuzinkowe wnetrze, by przyjazny dla ludzi i srodowiska.

Powinien mie histori - po starej fabryce lub biu-rach i zaskakujco odmienion funkjonalno, a jesli byby to budynek budowany od nowa, to powinien by przyjazny - ekologicznypod wzgl-dem zastosowanych materiaw, kolorystycznie przyjemny, dobrze zaprojketowany. Musi zawie-ra w sobie przynajmniej kilka pomysw, ktore sprawi, e stanie si miejscem kultowym (np. jak hotel na trasie W-wa Katowice zbudowany z odpadw budowlanych). Sama forma budynku powinna jednak by minimalistyczna, by nie przy-tacza prezentowanych prac artystw.

Powinien mie przestrze sprzyjajc prezento-waniu projektw: osobicie lubi gdy nowoczesne osignicia projektantw prezentowane s w at-mosferze starych, surowych, ceglanych murw. Architektura budynku powinna by stonowana, by lepiej eksponowa nowoci ze wiata designu. Dobrze by przestrze bya take dostosowana do tego by jak najlepiej rozadowa przepyw osb odwiedzajcych Centrum.

Powinien przynosi ludziom RADO, inspiracj do projektowania swojej wasnej przestrzeni yciowej, obudzi w ludziach kreatywne dziaa-nia w walce z szaroci i codzienn monotoni. Powinien by przestrzeni otwart dla ogu i byoby wspaniale gdyby poznaniacy w jakim

stopniu mieli wpyw na jego powstawanie /patrz Byker Wall-Erskina/. Dobrze by byo gdyby mieli oni moliwo customizacji/ nie znam niestety polskiego okrelenia/ chociaby czci budynku, poprzez moliwo malowania, lub oklejania np toalet, korytazy itd. Z drugiej strony, powinien te promowa osignicia polskiego i wiatowego designu, gdy wydaje sie e w Polsce nie wszyscy wiedz co to waciwie jest/starsze pokolenia

Powinien sam w sobie wiadczy o dizajnie.

Powinien si charakteryzowa tym, e jak wejdzie do niego Anglik to powie wonderful, a jak wej-dzie Polak to powie o kurwa.

powinien wyrozniac sie na tle wiekszosci polskich budynkow, zatem odpowiedni dizajn

Powinien zachca do wejcia,raczej prosty,sta-nowicy opraw zawartoci,czytelny z du ilo-ci wygodnych miejsc do posiedzenia. Moe jaki taras,ogrd ,atrium etc.

Prostota formy. Budynek pomimo swojej prostej formy, a zarazem nietypowej powinien zaska-kiwa rozwizaniami funkcjonalnymi jak i za-stosowanymi materiaami. Powinien wykorzy-stywa zasoby energii odnawialnej np. takie jak zakada si przy projektowaniu nowoczesnych samochodw. Budynek powinen rwnie powsta w podobnej technologii jak powstaja projekty de-signerskie. Taka filozofie wykoystaam robic mj dyplom. Mj projekt by wynikem analizy poszczeglnych detali samochw porsche. Moim tematem bya Korelacja form indrustrialnych i architektury - salon Porsche w Poznaniu.

PROSTOTA I FUNKCJONALNOSC

prostot form lech bez monotonnoci, to dla ekspoxycji rnego rodzaju designu

Prostot, niepowtarzalnoci

Prostot, wazne co bedzie w srodku :)

Przede wszystkim wntrzem zaprojektowanym w taki sposb, by mogo pomieci i pogodzi jak najwicej z powyszych propozycji programo-wych, wntrzem o nowoczesnym charakterze, czy-telnym, prostym, ukadzie, w ktrym przemiesz-czanie odbywa si w sposb intuicyjny, naturalny. Forma zewnetrzna takiego obiektu schodzi na drugi plan. Unika rozwiza jak z wystaw w dru-karni Concordia - ciekawy historyczny budynek, a wewntrz brd, kurz, odrapane tynki, i witajca nas kartka A4 przyklejona tam klejc oznaj-miajca wystawa pitro wyej (moe trafiem na jaki okres przejciowy, lub kiepsk organiza-cj, ale zapowiadana wystawa midzynarodowa to nie bya). Kontrast ornamentalnego zewntrza i surowego wntrza z pewnoci celowy, jednak czasy takich zabiegw ju miny. Wspczeni wymagaj pewnego poziomu estetyki.

Przejrzysty, zaskakujcy

Przyjemny dla oka modernistyczny budynek willowy.

rwnie dobrze mogo by go nieby

miay nowoczesny projekt architektoniczny (z wykorzystaniem multimediw, sterowanego owietlenia, nowoczesnych technologii,) obiekt majcy szanse sta si wizytwk miasta (nawet jeli jego skala nie jest dua)a z drugiej strony przycign mieszkacw. Budynek bdcy sym-bolem odrodzenia designu w Polsce i jego nowego znaczenia jako narzdzia napdzajcego gospo-dark a take rzeczy demokratycznej, dostpnej dla ludzi. Otwarty, funkcjonalny ukad (nie bu-dynek-twierdza ale obiekt wchodzcy w relacj z czowiekiem, zapraszajcy go do rodka).

wygldem

wygldem, funkcjonalnoci

wygld, funkcjonalno

Wygld powinien mnie zaskoczy, funkcjonal-no, atrakcje zwiazane z designem, wystawy, warsztaty.

wyjtkowa oryginalno

wyrozniajacym sie projektem architektonicznym, prostot, funkcjonalnoscia

wystawy i prezentacje najlepszych markowych producentw i projektantw

zaskakujc form, odzwierciedleniem aktualnych trendw, wysok jakoci materiaw, powinien si wyrnia, drani z odbiorc z zewntrz, nato-miast wewntrz powinien stanowi jedynie to dla prezentowanych przedmiotw czy funkcji.

Znajac zapedy czesci polskich architektow chcial-bym aby budynek nie odstraszal. Najlepiej zeby mi szczeka opadla na jego widok.

Z zewntrz powinien zosta w oryginalnej formie, to w rodku powinno si dzia. Powinna by w atwy sposb moliwo zmiany aranacji, wygod-ny, przestronny, funkcjonalny ciekawy

funkcjonalnoci (jesli bede osoba odwiedzaja-ca Centum chcialabym w latwy i szybki sposob dostac sie w zaplanowane miejsce - sklep, sala konferencyjna, czytelnia itp. - prosta komunika-cja wewnatrz) - prosta, nowoczesna forma (bry-a ksztat) - przystosowanie do potrzeb kazdego czowieka (osoby niepenosprawne) - nieskre-powana szeroka przestrzen

czym powinien si charakteryzowa

wystawy /88%

festiwal dizajnu /60%

ksigarnia / czytelnia /56%

kawiarnia / restauracja /41%

sklep /52%

warsztaty /45%

konferencje /26%

baza wdroe nowych technologii /21%

konsulting prawny /13%

konsulting finansowy /6%

park technologiczny /26%

inkubator dla firm projektowych /17%

prezentacje case study /25%

forum wymiany dowiadcze /14%

baza danych projektantw i firm /34%

56

ilu. 17 | infografika: elementy programu |

wystawy /88%

festiwal dizajnu /60%

ksigarnia / czytelnia /56%

kawiarnia / restauracja /41%

sklep /52%

warsztaty /45%

konferencje /26%

baza wdroe nowych technologii /21%

konsulting prawny /13%

konsulting finansowy /6%

park technologiczny /26%

inkubator dla firm projektowych /17%

prezentacje case study /25%

forum wymiany dowiadcze /14%

baza danych projektantw i firm /34%

57zaznacz 5, z ktrych najczeciej bdziesz korzysta

drukarnia Concordiakoniec XIX w.

Pawilon Reprezentacyjny19281929Roger Sawski

hotel Mercure (Merkury)19631965Jan CieliskiJan WgawskiHenryk Grochulski

dom studencki Jowita19601963Witold MilewskiZygmunt Skupniewicz

hotel Sheraton20052006Biuro Architektoniczne MAT

58

drukarnia Concordiakoniec XIX w.

Pawilon Reprezentacyjny19281929Roger Sawski

hotel Mercure (Merkury)19631965Jan CieliskiJan WgawskiHenryk Grochulski

dom studencki Jowita19601963Witold MilewskiZygmunt Skupniewicz

hotel Sheraton20052006Biuro Architektoniczne MAT

59przy rondzie Kaponiera (%)

60

ilu. 18 | ludzie |

61podsumowanie

Materia zgromadzony dziki ankiecie internetowej, jak przeprowadziem dostarczy niezwykle cennych informacji na temat oczekiwa, przyszych uytkownikw wzgldem budynku funkcjonujcego jako Centrum Designu u zbiegu ulic Roosevelta, Bukowskiej i Zwierzynieckiej.

Wielu respondentw podkrela, e planowany budynek powinien nawizywa do istniejcej zabudowy, by przezroczysty i wpasowany w panujcy w tej lokalizacji baagan urbanistyczny. Wielokrotnie podkrelana jest otwarto i atwo dostpu, jak rwnie przestronno i funkcjonalno wntrz. Pojawiaj si skrajne opinie dotyczce formy. Wiele osb uwaa, e budynek zwizany z dizajnem powinien by nowoczesny i zwracajcy uwag, nietypowy, podkrelajcy swoj funkcj, poprzez bry, bd zastosowane technologie. Powinien stanowi samym sob dzieo dizajnu. Niemniej jest jednak wiele opinii sugerujcych, eby forma bya znaczco uproszczona, nieagresywna, wycofana. Ma to by budynek dla ludzi, przyjazny dla nich i rodowiska w jakim ma zosta zbudowany.

Pytanie dotyczce programu funkcjonalnego, planowanego centrum, pomogo w duym stopniu przewidzie potrzeby przestrzenne okrelonych funkcji budynku. Najwicej osb uczestniczy bdzie, w wystawach (88 %) i festiwalach (60 %) organizowanych w przestrzeniach projektowanego budynku. Ponad poowa respondentw chtnie odwiedzi sklep (52 %) jak rwnie ksigarni / czytelni (56 %). Wielu uda si do kawiarnii (41 %) oraz wemie udzia w rnego rodzaju warsztatach (45 %) organizowanych przez centrum.

W najbliszym ssiedztwie planowanego budynku znajduje si kilka znaczcych, w skali struktury urbanistycznej jak i caego miasta, obiektw architektonicznych. Jako najbardziej wartociowy budynek wskazana zostaa drukarnia Concordia (48%). Najmniejsz warto dla przestrzni ma, wedug respondentw, dom studencki Jowita (4 %).

anal izy

ilu. 19 | przedmioty wykorzystane w terenie podczas analiz |

65

narzdzia

66

ilu. 20 | ortofotomapa |

dzielnice

Stare MiastoJeyceGrunwaldWilda

obrby

CentrumJeyceazarzWilda

67ortofotomapa + schemat

ilu. 21 | schemat lokalizacji projektu |

przejcie podziemne

N

ilu. 22 | sytuacja stan obecny |

przejcie podziemne

N

69

1:500

01

01

02

02

03

03

04

04

dom studencki Jowita19601963

Witold MilewskiZygmunt Skupniewicz

hotel Merkuryhotel Mercure

19631965

Jan CieliskiJan WgawskiHenryk Grochulski

hotel Sheraton20052006

Biuro Architektoniczne MAT

05

05

06

06

bloki mieszkalne Vesty1936

Marian Andrzejewski

drukarnia Concordiakoniec XIX w.

Pawilon Reprezentacyjny19281929

Roger Sawski

pow. dziaki: 7 336 m2

pow. drukarni: 1283 m2

pow. zieleni: 757 m2

pow. hotelu Sheraton: 1992 m2

pow. kwartau: 31 367 m2

pow. zabudowy: 11 136 m2

ilu. 23 | schemat wysokoci i model przestrzenny stan obecny |

01

01

02

02

03

03

04

04

dom studencki Jowita19601963

Witold MilewskiZygmunt Skupniewicz

hotel Merkuryhotel Mercure

19631965

Jan CieliskiJan WgawskiHenryk Grochulski

hotel Sheraton20052006

Biuro Architektoniczne MAT

05

05

06

06

bloki mieszkalne Vesty1936

Marian Andrzejewski

drukarnia Concordiakoniec XIX w.

Pawilon Reprezentacyjny19281929

Roger Sawski

71

schemat wysokoci / model przestrzenny

ilu. 24 | rondo Kaponiera 2006 widok oglny |

73

widok oglny

74

ilu. 2

6 | (S) widok

od strony

dworca PKP

|

ilu. 2

5 | (E) widok

od strony

cen

trum

|

75

ilu. 2

8 | (W) widok

od strony

ulic

y Zw

ierzyn

ieck

iej |

ilu. 2

7 | (N) widok

od strony

mostu Tea

tralne

go |

widoki N,S,E,W

76

ilu. 29 | elewacje od dworca Zachodniego do ulicy Dbrowskiego |

77

elewacje budynkw wzdu ulicy Roosevelta

ilu. 30 | rondo Kaponiera 1970 |

79

80

ilu. 31 | Pozna 1871 |

ilu. 33 | Pozna 1910 |

ilu. 32 | Pozna 1900 |

81

W XIX wieku Pozna by stolic najdalej na wschd posunitej prowincji pastwa pruskiego graniczcej z Cesarstwem Rosyjskim i w zwizku z tym wadze wyznaczyy temu miastu rol twierdzy, co prawie do koca wieku hamowao jego naturalny rozwj. W 1828 roku rozpoczto prace fortyfikacyjne, ktre ukoczono w latach siedemdziesitych; miasto otoczono murami, a jeszcze na pocztku XX wieku wstp do miasta odbywa si poprzez 12 bram. Na zewntrz znajdoway si liczne forty, a na pnocy grujca nad miastem Cytadela.

Wedug Najwyszego Regulaminu Promieniowego z 1847 roku teren projektu jako lecy na przedwale nalea do I rejonu obostrze fortecznych, co w praktyce oznaczao, e nie moga tam powstawa jakakolwiek trwaa zabudowa, ktra mogaby w razie wojny zapewnia ochron obcym wojskom. Wszystkie obiekty poza obszarem ufortyfikowanego miasta musiay mie nietrwa konstrukcj: drewnian lub ryglow (tzw. mur pruski). Rozwj urbanistyczny w kierunku zachodnim, oprcz wspomnianych ju murw obronnych, ograniczay te (od 1872-1873) tory Towarzystwa Kolei Grnolskiej (1846-1848), ktre uoono w obszernym wykopie tu za murami miasta. W 1889 roku nastpio pewne zagodzenie wymogw wojskowych i mogy tam ju powstawa budynki szachulcowe do dwch piter. Wadze miasta intensywnie zabiegay w Berlinie o zagodzenie lub cakowite zniesienie ogranicze militarnych, ale udao si to osign dopiero nadburmistrzowi Richardowi Wittingowi (sprawowa urzd w latach 1891-1902), co znalazo ostateczne potwierdzenie w 1902 roku, kiedy to przybyy do Poznania cesarz Wilhelm II w przemwieniu zapowiedzia likwidacj murw23. Stao si to wkrtce potem. W tym samym czasie przyczono do Poznania na interesujcym nas terenie dawniejsze wsie, m.in. azarz (St. Lazarus) oraz Jeyce (Jersitz).

To, e przed 1900 rokiem nasz teren administracyjnie nie nalea jeszcze do miasta, nie oznaczao, e ziemie tu pooone leay odogiem. Przeciwnie by tu dworzec kolejowy, cmentarz,

_ 23 Jakub Skutecki, Pozna na przeomie wiekw XIX i XX, fotografie sprzed lat, Wydawnictwo Ksigarnia Bestseller, Pozna 1992, s.5

funkcja i zagospodarowanie dziaki w przeszoci

82

ilu. 34 | Krlewska Szkoa Rzemios i Gospodarstwa Domowego 1903 |

ilu. 35 | widok z Kaponiery w stron terenw MTP / 1907 |

83

Krlewska Szkoa Rzemios i Gospodarstwa Domowego dla Dziewczt, kilka okazaych wielomieszkaniowych kamienic, w ktrych znalazy swoj siedzib Spdzielnia Mieszkaniowa Urzdnikw Niemieckich (naronik ulicy Zwierzynieckiej i Roosevelta), Spdzielnia Mieszkaniowa Urzdnikw Kolei (pnocna cz ul. Roosevelta) oraz najstarszy w Polsce ogrd zoologiczny powsta w 1874 roku. Pod koniec XIX wieku wytyczono tu dzisiejsz ulic Roosevelta, ktra pocztkowo nosia nazw Breslauer Chausse, Glogauer Strasse, a pniej, od 1903 Budde Strasse. Po jej zachodniej stronie rozcigay si pola i ki wsi Jeyce. Pod koniec XIX wieku przy dzisiejszej ulicy Roosevelta powstaway tzw. ogrdki rozrywkowe, czyli restauracje i piwiarnie wyposaone czsto w krgielnie, gdzie mieszkacy w bezporedniej bliskoci murw obronnych i bram spdzali, jak bymy dzi powiedzieli, czas wolny. Zachowaa si pocztwka wiatodrukowa z przeomu wiekw przedstawiajca jeden z ogrdkw rozrywkowych Wilhelma Klandego, ulokowany na naroniku dzisiejszej ul. Dbrowskiego nr 1 i Roosevelta nr 11: ogrdek (...) restauratora Klandego skada si z szachulcowych budynkw i obszernego ogrodu o przecinajcych si pod ktem prostym ciekach ze stolikami ustawionymi w gbi parceli. Do krytej gontem parterowej knajpki przylega wyszy budynek z pruskiego muru nakryty dwuspadowym dachem, w ktrym miecia si sala z dugimi stoami, gdzie biesiadowano i urzdzano tace. Budynki od ulicy odgrodzono potem z drewnianych sztachet. Ogrdek dziaa niemal do 1903 r., gdy zosta zlikwidowany, a na jego miejscu powstaa narona kamienica nr 11.24

Na charakter rejonu ulic: Gogowskiej, Roosevelta, Ronda Kaponiera, Zwierzynieckiej, Bukowskiej, Grunwaldzkiej, wpyny imprezy wystawowo-targowe. Pierwsza z nich, czyli Prowincjonalna Wystawa Przemysowa odbya si w 1895 roku, a wzio w niej udzia 630 wystawcw, w tym 173 firm polskich25. Wystawa ta odbya si nieco na pnoc od dzisiejszych terenw targowych. Niedaleko dworca kolejowego, czyli ju tam, gdzie targi odbywaj si do dzisiaj, w 1911 roku otwarto Wschodnioniemieck Wystaw Przemysu, Rzemiosa i Rolnictwa, prezentujc dorobek wschodnich prowincji pastwa pruskiego, a w 1917 Wystaw Zdobyczy Wojennych. Od 1921 roku corocznie odbywa si Targ Poznaski, ktry poczwszy od pitej edycji w 1925 roku uzyska nazw Midzynarodowy Targ Poznaski. W 1929 roku powierzono Poznaniowi organizacj Powszechnej Wystawy Krajowej (PeWuKa), ktra miaa pokaza osignicia

_ 24 Dorota Leniewska, Ulica Roosevelta w Poznaniu przeszo, teraniejszo, przyszo, _ 25 Jacek Jackowski, Najstarsze pocztwki poznaskie, Filokartysta, nr 1-2, 1998, s. 15

funkcja i zagospodarowanie dziaki w przeszoci

84

ilu. 36 | nieistniejcy budynek kina Batyk |

ilu. 37 | Kino Batyk zburzone |

85

pierwszego dziesiciolecia niepodlegej Polski. Wtedy to na 65 hektarach terenw targowych powstao 112 budynkw zaprojektowanych przez architektw z caej Polski. Piecz nad caoci sprawowa poznaski architekt Roger Sawski. Od strony ulicy Bukowskiej powsta tzw. Pawilon Reprezentacyjny, zwany te Rzdowym z charakterystyczn wie, ktry istnieje do dzi. W cigu 138 dni odwiedzio PeWuK 4,5 miliona osb...

Po drugiej stronie ulicy Bukowskiej w 1910 roku dla niemieckiej firmy Posener Buchdrukerei und Verlagsstalt wzniesiono budynek drukarni Concordia, ktry istnieje do dzi.

Zapewne z powodu PeWuKi w bezporedniej bliskoci targw na naroniku Bukowskiej i Roosevelta w cigu zaledwie pierwszych 6 miesicy 1929 roku (to zasuga firmy budowlanej inyniera Maksymiliana Garsteckiego) wedug projektu warszawskiego architekta Juliusza Zalewskiego powsta obszerny czteropitrowy budynek Pocztowej Kasy Oszczdnoci (PKO) wraz z sal kinow na 1100 miejsc. Na parterze miecio si sze pomieszcze sklepowych, kino i trzy mieszkania. Wyej zaplanowano ju tylko mieszkania pracownikw PKO, od kawalerek do mieszka piciopokojowych, wszystkie wyposaono we wszelkie wygody, z centralnym ogrzewaniem wcznie. Autorem projektu wntrz kina, w ktrym mieci si te Teatr Rewiowy, by. m.in. Jan Marcin Szancer.

Interesujcy nas teren bardzo ucierpia podczas II wojny wiatowej, wpierw we wrzeniu 1939 roku od bombardowania niemieckiego (kiedy zosta kompletnie zniszczony dzie- witnastowieczny budynek eskiej szkoy handlowo-przemysowej) oraz na Wielkanoc 1944, podczas bombardowania aliantw (w halach targowych mieciy si niemieckie zakady lotnicze Focke-Wulff, dlatego zniszczenia poszczeglnych hal oszacowano po wojnie na 70-100%). Dalsze zniszczenia, zwaszcza budynkw mieszkalnych przypady na stycze/luty 1945, kiedy toczyy si cikie walki o Cytadel.

W efekcie z powodu znacznych zniszcze zabudowy ulicy Roosevelta, w panoramie Jeyc pojawia si luka widoczna ze rdmiecia. Usilnie zastanawiano si nad tym, czym ma sta si ten obszar26. Odya idea City, ktra narodzia si jeszcze w latach 20. i 30. i ktra zakadaa rozszerzenie rdmiecia Poznania m.in. o tereny pooone wzdu ul. Roosevelta. W City miayby znajdowa si nowoczesne, dominujce w pejzau budynki penice funkcje administracyjne, handlowe, gastronomiczne

_ 26 Wicej na ten temat Dorota Leniewska, Ulica Roosevelta w Poznaniu przeszo, teraniejszo, przyszo, w: Monument t. II, red. Tadeusz Morysiski, Krajowy Orodek Bada Dokumentacji i Zabytkw, Warszawa 2006

funkcja i zagospodarowanie dziaki w przeszoci

86

ilu. 38 | koncepcja struktury zabudowy ulicy Roosevelta 1945 |

ilu. 39 | Plan Oglnego Zagospodarowania Przestrzennego z 1946 |

87

i usugowe. Ju w 1945 roku wykreowano wizj odbudowy ulicy Roosevelta, zgodnie z ktr poszczeglne kwartay miaa wypeni zabudowa obrzena. Wyjtkiem mia by rg ulic Roosevelta i Dbrowskiego, gdzie na pustym placu po zniszczonej kamienicy mia powsta wieowiec, grujcy nad ssiednimi budynkami.

Wedug Planu Oglnego Zagospodarowania Przestrzennego z 1946 (Poczak, Tomaszewski) projektowany obszar zosta oznaczony jako przeznaczony pod zabudow handlow. Cae rdmiecie zostao podzielone na: Stare Miasto, City Handlowe (miasto XIX-wieczne), Dzielnic Sdow, Dzielnic Uczelni oraz Plan Zachodni (Orodek Zachodni). Ten ostatni, to zbieg ulic Zwierzynieckiej, Gajowej i Bukowskiej, ktry mia peni funkcj placu rozjazdowo-postojowego, zbierajcego ruch z zachodniej czci Poznania, a silnym akcentem funkcjonalnym i architektonicznym na osi ul. wity Marcin mia by Dom Ludowy, czyli kompleks kulturalny z teatrem, sal koncertow, restauracj, kawiarni, czytelni, kinem, muzeum i konserwatorium. Plan Zachodni jako jedyny nie posiada poczenia z lasami. Zakadano rwnie, e nowe orodki wszystkich dzielnic powinny posiada dominanty wysokociowe.

Ogoszony w 1951 roku Plan Perspektywiczny Poznania (Poczaka) take zakada wczenie Jeyc, a zwaszcza rejonu ulic Bukowskiej, Zwierzynieckiej i Roosevelta w struktur rdmiecia. Ustala ponadto, e wysoko zabudowy powinna wzrasta wraz ze zblianiem si do centrum, by obniy si ponownie w obszarach przylegych do budowli zabytkowych. Poczak ustali take, gdzie powinno si lokalizowa wieowce. Wedug niego najlepiej nadaj si do tego wschodnie obrzee Jeyc (czyli interesujcy nas teren przy ul. Roosevelta i Zwierzynieckiej), poudniowe Winogrady, zachodnia cz Rataj oraz pnocna Wilda.

Plan Generalny Poznania z 1961 (Paszka) rwnie postulowa rozszerzanie centrum miasta w kierunku zachodnim o zabudowie rdmiejskiej. W koreferacie do tego Planu Wadysaw Czarnecki stwierdzi m.in., e dawne rdmiecie, czyli miasto XIX-wieczne zdominowane przez funkcje komunikacyjne, stracio przestrzenie publiczne, czyli tradycyjne miejsca spotka i wymiany pogldw mieszkacw i w zwizku z tym postulowa, aby nowoczesne centrum miasta powstao w okolicach ul. Zwierzynieckiej i na terenach kolejowych przy ul. Towarowej27. Miasto urzdza si dla ludzi zakoczy swoje wystpienie W. Czarnecki.

_ 27 Szczegowy Plan rdmiecia z 1969 (Bureta, Pudelewicz, Gaecki, Tatarkiewicz) zawiera rezygnacj z koncepcji nowoczesnego City na terenach kolejowych i tym samym powizania cigu handlowo-usugowego z ul. wity Marcin z ul. Roosevelta poprzez przykrycie wykopu kolejowego pytami elbetowymi.

funkcja i zagospodarowanie dziaki w przeszoci

88

ilu. 40 | dom studencki Jowita |

ilu. 41 | hotel Merkury |

ilu. 42 | rondo Kaponiera w 1970 |

89

Lata 60. i 70. to okres najwikszych zmian na omawianym obszarze. Rozpoczo si w 1960 roku od oddania do uytku 8-pitrowego budynku usugowo-mieszkalnego zakadu przetwrstwa spoywczego Amino (projektanci: Jerzy Liniewicz i Henryk Grochulski). Na parterze znajdowaa si kawiarnia, a na pitrach mieszkania pracownikw. W 1964 zrealizowano kolejny wieowiec przy Zwierzynieckiej, czyli dom akademicki Jowita. Jego projektantami byli Witold Milewski i Zygmunt Skupniewicz z poznaskiego Miastoprojektu. W trzynastu kondygnacjach naziemnych i dwch podziemnych mieciy si dwuosobowe pokoje studenckie, pomieszczenia administracji oraz synna galeria Akumulatory, klub studencki i stowka.

Rok pniej, czyli w 1965 roku rozpocz dziaalno orbisowski Hotel Merkury, najbardziej charakterystyczny budynek interesujcego nas obszaru. Powsta wedug projektu Jana Cieliskiego, Jana Wcawskiego i Henryka Grochulskiego. Budynek zakomponowano jako dwukondygnacyjn cz nisz i siedmiokondygnacyjn cz hotelow na planie litery Y. ciany zewntrzne oblicowano pytkami ceramicznymi, ktre wraz z oknami utworzyy ciekawy wzr szachownicowy. Gwne wejcie przekryto ekspresyjnym zadaszeniem.

Kolejnym drapaczem chmur, jaki powsta na rogu ul. Zwierzynieckiej i Gajowej by zbudowany w latach 1963-1967 11-pitrowy biurowiec Zjednoczenia Przemysu Ceramiki Budowlanej. Jego projektantem bya Aleksandra Hubert. Ze wzgldu na inwestora, elewacja zostaa oboona pytkami ceramicznymi.

Najwaniejsz i najduej trwajc inwestycj w tym rejonie bya przebudowa Ronda Kaponiera, podjto j w 1962, a ukoczono w 1973. Zakres prac by bardzo szeroki i obejmowa m.in. budow wiaduktu kolejowego, nowej skarpy kolejowej od Kaponiery do Mostu Teatralnego, tunelu i przejcia podziemnego dla pieszych oraz pierwszego w Poznaniu podziemnego parkingu na 95 samochodw. 19 maja 1973 rondo zostao otwarte, a z okazji 500. rocznicy urodzin nazwano je Rondem Mikoaja Kopernika. Podziemny parking nigdy nie by w peni wykorzystywany, dlatego w 1996 roku w nieuywanej czci otwarto Muzeum Motoryzacji.

W 2003 roku rozebrano budynek kina Batyk, czyli dawniejszy budynek Pocztowej Kasy Oszczdnoci, robic miejsce dla hotelu Sheraton. Z budynkw historycznych w interesujcym nas terenie pozostaa jedynie drukarnia Concordia, o ktrej powstaniu w 1911 roku pisaem wczeniej. Ze wzgldu na to, e projektowany budynek ma wspiera funkcj, jak drukarnia

funkcja i zagospodarowanie dziaki w przeszoci

90

ilu. 43 | rondo Kaponiera w 1973 |

91

peni obecnie, postanowiem przypomnie w skrcie histori tego budynku28. W czasie II wojny wiatowej budynek zosta znacznie uszkodzony, a po 1945 roku przeja go Drukarnia witego Wojciecha. Po odbudowie, ju w lutym 1945 roku uruchomiono tu druk prasy codziennej. W latach nastpnych w budynku mieciy si Poznaskie Zakady Graficzne, ktre wedug wpisu do ksig wieczystych z 1951 roku miay drukowa: gazety codziennie, czasopisma, formularze, a take miay prowadzi handel ksikami. W 1969 roku PZG poczyy si zakadami Graficznymi im. M. Kasprzaka funkcjonujc tak do padziernika 1994 roku, kiedy to przetarg na drukarni wygra Big Bank Gdaski. W grudniu 1997 roku Big Bank sprzeda drukarni firmie Nederpol Development & Investment z siedzib w Sopocie. W 2001 roku firma ta zaoya spk z miastem Pozna o nazwie Centrum Obsugi Biznesu, ktra staa si wacicielem omawianego budynku. W 2008 roku nowym wacicielem budynku staa si firma Pro Design spka, ktrej celem jest stworzenie w drukarni Centrum Designu.

Patrzc na dzieje obszaru, na ktrym mgby powsta projektowany budynek, warto zauway, e deniem wielu pokole urbanistw, architektw i wadz miasta, teren midzy ulicami Bukowsk, Zwierzynieck, Roosevelta i Kaponier, bdc dzisiaj bodaje najwaniejszym wzem komunikacyjnym centrum Poznania, od ponad stu lat, byo stworzenie w tym miejscu przestrzeni publicznej umoliwiajcej wymian myli i pogldw. Projektowany budynek, wspomagajcy biurowo i wystawowo pobliskie Centrum Dizajnu, jest, jak pokazaem, mocno osadzony w historii tego miejsca.

_ 28 http://www.pro-design.com.pl/index.php/historia-budynku.html

ilu. 4

4 | wejcie pod

rond

o Kap

oniera |

funkcja i zagospodarowanie dziaki w przeszoci

ilu. 45 | rondo Kaponiera 2009 |

93

95

Jeyce przewaa zabytkowa zabudowa o funk-cjach mieszkalnych (od wiejskich zagrd do se-cesyjnych kamienic) uzupeniona o: dwie wi-tynie i liczne budowle uytecznoci publicznej suce: administracji, lecznictwu i opiece spo-ecznej, szkolnictwu oraz kulturze. Pozostaoci po stacjonujcych wojskach jest zabudowa ko-szarowa kwartau pomidzy ulicami Bukowsk i M.Jackowskiego. Do dzi funkcje dydaktyczne spenia ogrd zoologiczny, a w czci pn. i pd.-wsch. znajduj si obszary przemysowe.

Wystpuje tu przenikanie funkcji i rnych typw zabudowy.

Uzupenienie stanowi funkcje oglnomiejskie i centrotwrcze, w tym o charakterze ponadlokal-nym specjalistyczne usugi handlu (MTP).

Na obszarze wystpuje niekorzystne nagromadze-nie zanieczyszcze atmosferycznych.

Obszar znajduje si pomidzy trzema strefa-mi koncentracji zanieczyszczenia powietrza: Centrum, Jeyce i Grunwald.

W podstrefie obowizuje zasada przenikania za-budowy o rnych wysokociach.

Obowizuje zasada wyznaczania krawdzi na skraju jednorodnych ukadw urbanistycznych tj. Wilda, Jeyce, azarz.

redni procent zab. dziaki budowlanej dla tere-nw brutto okrelono od 5 - 55%. W podstrefie nastpuje dogszczanie zabudowy.

Iglica Midzynarodowych Targw Poznaskich zamykajca ulic Towarow, jest bardzo silnym wyznacznikiem przestrzennym zarwno samego rdmiecia jak i caego miasta Poznania.

W obrbie podstrefy powstao kilka wspczesnych budynkw wysokich, ktre konkuruj z istniej-cymi historycznymi dominantami niszczc ad przestrzenny charakterystyczny dla rdmiecia. Gwnie dotyczy to pojedynczych dominant wyso-kociowych takich jak: domy studenckie przy ulicy Przybyszewskiego i Zwierzynieckiej, wieowiec zakadu przemysowego przy ulicy Dbrowskiego, czy budynek wysoki przy ulicy Gajowej. Obiekty te ze wzgldu na swoje gabaryty wprowadzaj dyso-nans w odbiorze historycznej tkanki miasta.

Haas samochodowy: ulica Roosevelta 76-80 dB, ulica Grunwaldzka 71-75 dB, Zwierzyniecka 66-70 dB.

Na terenie przewaga obiektw redniowysokich do 5 kondygnacji (MTP przewaga budynkw niskich do 4 kondygnacji).

Liczne obiekty wysokie i wysokociowe: hotel Mercure, dom studencki Jowita, iglica MTP, biu-rowiec Delta i biurowiec przy Gajowej.

Tereny PKP wzdu ulicy Roosevelta oznaczone jako gwne ograniczenie liniowe.

Rondo Kaponiera i Most Teatralny oznaczone jako bramy centrum miasta o pozytywnym odbiorze.

m2 w rejonach ulic Gajowa, Zwierzyniecka, Kraszewskiego, Sienkiewicza.

W ramach podkrelania indywidualnej specyfiki podstrefy, istnieje konieczno sprecyzowania i wyznaczenia tzw. miejsc bramowych zlokalizo-wanych przy gwnych wjazdach komunikacyj-nych do centrum. Z tego wzgldu wiadomych dziaa urbanistycznych i architektonicznych wymagaja skrzyowanie ulic F.D.Roosevelta w. Marcin (rondo Kaponiera).

Ustala si zakaz sytuowania budynkw wyso-kich i wysokociowych, z wyjtkiem obszaru tzw. Wolnych Torw oraz rejonu ul. Roboczej (teren uytkowany przez Zakady Naprawcze Taboru Kolejowego), na ktrych istnieje moliwo loka-lizacji grup budynkw wysokich pod warunkami wynikajcymi z obowizku sporzdzenia analiz obsugi komunikacyjnej caego terenu. Moliwo powstania budynkw wysokich naley uzaleni od stopnia ich ingerencji w krajobraz miasta, tak aby nie okalecza sylwety miasta.

Miejsca, gdzie wystpuj budynki lub zespoy budynkw wysokich i wysokociowych oddziay-wujce negatywnie, po zdekapitalizowaniu si masy budowlanej naley zagospodarowa lub za-budowa obiektami o charakterze i parametrach obowizujcych na danym terenie. Dotyczy to przede wszystkim zespou wieowcw przy uli-cy Norwida oraz pojedynczych dominant takich jak: dom studencki przy ulicy Przybyszewskiego, wieowce przy ulicy Dbrowskiego i przy ulicy Gajowej. Budynki te ze wzgldu na swoje gabaryty wprowadzaj dysonans w odbiorze historycznej tkanki miasta.

Naley bezwzgldnie chroni istniejce, histo-ryczne panoramy miasta widoczne z nastpu-jcych punktw i cigw widokowych: most Teatralny, most Uniwersytecki, most Dworcowy, cig widokowy od mostu Teatralnego do mostu Dworcowego.

Najwaniejsze przestrzenie publiczne (cigi i miejsca) to midzy innymi cig wzdu ulicy Roosevelta od mostu Dworcowego do mostu Teatralnego zapewniajcy wgld na historyczn panoram centrum miasta.

Obszar zosta oznaczony jako struktura komplet-na zamknity ukad kompozycyjny o strukturze czytelnej, kompletnej, jednorodnej, harmonij-nej, z moliwociami uzupenienia pojedynczymi dziakami.

Dom studencki Jowita, biurowiec Delta i biuro-wiec przy ulicy Gajowej oznaczone jako obiekty wysokie i wysokociowe o negatywnym oddzia-ywaniu nie wpisuj si w istniejce ukady urbanistyczne, nie krystalizuj i nie identyfikuj przestrzeni miasta.

Hotel Mercure i iglica MTP oznaczone jako obiekty wysokie i wysokociowe o pozytywnym oddziay-waniu wpywaj pozytywnie na ksztatowanie tkanki miejskiej, krystalizuj przestrze, iden-tyfikuj miejsce oraz wpisuj si pod wzgldem wizualnym w otoczenie.

Naley wyksztaci krawdzie dzielnic Jeyce i Wilda wzdu ulic I ramy, zachowujc obszary zieleni zorganizowanej centrum oraz okrelajc system miejsc szczeglnych tzw. bram centrum miasta.

Naley dy do promowania nowych potencjal-nych miejsc lokalizacji funkcji centrotwrczych, wykorzystujcych walory projektowanego ukadu komunikacyjnego miasta. Potencjalny teren pod poszerzenie centrum na obszarze tzw. Wolnych Torw kreowanie nowoczesnego centrum, po-przez czytelne wkomponowanie w przestrze miasta i powizanie z centrum historycznym.

Utrzymanie i koncentracja atrakcyjnych usug centrotwrczych i oglnomiejskich, w szczeglno-ci wzdu wanych przestrzeni publicznych.

Wprowadzenie rnorodnoci funkcjonalnej, w tym usug handlu o powierzchni sprzeday powyej 2000 m2 (w formie domw towaro-wych, galerii), kierowanych gwnie do miesz-kacw korzystajcych ze rodkw transportu zbiorowego.

Poszerzanie stref dla ruchu pieszego, m.in. wska-zanie ulic o dominacji handlu, jako ulic o priory-tecie dla ruchu pieszego.

Sposb zagospodarowania na terenach objtych form ochrony zabytkw lub w miejscach o szcze-glnym znaczeniu dla ksztatowania przestrzeni miejskiej, naley rozpatrywa indywidualnie z uwzgldnieniem specyfiki miejsca i szerokiego kontekstu przestrzennego.

Na terenie obecnego ogrodu zoologicznego przy ulicy Zwierzynieckiej ZP*, funkcj podstawow stanowi ziele publiczna. Dopuszcza si utrzyma-nie i wprowadzenie funkcji towarzyszcej: zoolo-gicznej, kultury, wystawienniczej, edukacyjnej, gastronomicznej, itp.

Zabudow podstrefy naley ksztatowa w formie uzupenie w pierzejach wzdu ulic i w zabudo-wie kwartaowej, nawizujc do charakteru ka-mienic rdmiejskich, z uwzgldnieniem specyfiki poszczeglnych dzielnic wielkomiejskich.

Dopuszcza si lokalizowanie obiektw handlo-wych o powierzchni sprzeday powyej 2000

*Studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania 18.01.2008

notatki

zgrupowanie intensywnej, zwartej zabudowy na obszarze funkcjonalnego rdmiecia

zabudowa rdmiejska

teren charakteryzujcy si zabudow wolno stojc, blokow, nie tworzc ukadw kwartaowych, na ktrym wyksztacona jest jedynie przestrze publiczna przestrzenie o innym charakterzewystpuj w minimalnym stopniu

zabudowa blokowa

teren ze znacznymi powierzchniami parkingowymi, na ktrym przewaa zabudowa wielkogabarytowa albo halowa

zabudowa wielkogabarytowa

obszar wymagajcy przeksztace funkcjonalno-przestrzennych

zabudowa o charakterze tymczasowym

obszar wskazany do zmiany przeznaczenia na park o powierzchni zabudowy nie przekraczajcej 15%, dopuszcza si wprowadzenie funkcji towarzyszcej: zoologicznej, kultury, wystawienniczej, edukacyjnej, gastronomicznej, itp.

tereny Starego ZOO

obszary z moliwoci lokalizacjiobiektw handlowych o powierzchnisprzeday powyej 2000 m2

w przypadku wyczenia tych obszarw z terenwzamknitych ich zagospodarowanie powinnozapewnia cigo powiza funkcjonalno-przestrzennych, reaktywacja obszau tzw. Wolnych Torw poprzez zmian przeznaczenia i charakteru zabudowy na rdmiejsk, dopuszcza lokalizacj grup budynkw wysokich

tereny zamknite

cigi widokowe

punkty widokowe

bramy centrum miasta

gwne liniowe ograniczenia

obiekty wysokie i wysokocioweo pozytywnym oddziaywaniu

obiekty wysokie i wysokocioweo negatywnym oddziaywaniu

osie widokowe

zabudowa kwartaowa wielorodzinna

lokalizacja projektu

krawd dzielnicy Jeyce

ilu. 46 | analiza studium 1:2500 |

zgrupowanie intensywnej, zwartej zabudowy na obszarze funkcjonalnego rdmiecia

zabudowa rdmiejska

teren charakteryzujcy si zabudow wolno stojc, blokow, nie tworzc ukadw kwartaowych, na ktrym wyksztacona jest jedynie przestrze publiczna przestrzenie o innym charakterzewystpuj w minimalnym stopniu

zabudowa blokowa

teren ze znacznymi powierzchniami parkingowymi, na ktrym przewaa zabudowa wielkogabarytowa albo halowa

zabudowa wielkogabarytowa

obszar wymagajcy przeksztace funkcjonalno-przestrzennych

zabudowa o charakterze tymczasowym

obszar wskazany do zmiany przeznaczenia na park o powierzchni zabudowy nie przekraczajcej 15%, dopuszcza si wprowadzenie funkcji towarzyszcej: zoologicznej, kultury, wystawienniczej, edukacyjnej, gastronomicznej, itp.

tereny Starego ZOO

obszary z moliwoci lokalizacjiobiektw handlowych o powierzchnisprzeday powyej 2000 m2

w przypadku wyczenia tych obszarw z terenwzamknitych ich zagospodarowanie powinnozapewnia cigo powiza funkcjonalno-przestrzennych, reaktywacja obszau tzw. Wolnych Torw poprzez zmian przeznaczenia i charakteru zabudowy na rdmiejsk, dopuszcza lokalizacj grup budynkw wysokich

tereny zamknite

cigi widokowe

punkty widokowe

bramy centrum miasta

gwne liniowe ograniczenia

obiekty wysokie i wysokocioweo pozytywnym oddziaywaniu

obiekty wysokie i wysokocioweo negatywnym oddziaywaniu

osie widokowe

zabudowa kwartaowa wielorodzinna

lokalizacja projektu

krawd dzielnicy Jeyce

971:2500

*Studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania 18.01.2008

ilu. 47 | struktura zabudowy 1:8500 |

991:8500

stare miasto

miasto XIX w.

stary rynek

PKP

dzielnica Zamkowa

MTP

Jeyce

lokalizacja projektu

ilu. 48 | elementy struktury miasta 1:8500 |

stare miasto

miasto XIX w.

stary rynek

PKP

dzielnica Zamkowa

MTP

Jeyce

lokalizacja p