Chwa∏a Tobie, o Dzieci´, Wieki, wieków tysiàce, I˝eÊ ... · Rok za∏o˝enia 1920 Rok XLIX...

32
6 > Rok za∏o˝enia 1920 Rok XLIX Nr 7 (392) 2010 Chwa∏a Tobie, o Dzieci´, Wieki, wieków tysiàce, I˝eÊ przyszed∏ na ziemi´ Czyniç wiosn´ i s∏oƒce! (Or-Ot) Jako to przed Âwi´tami bywa i przed Rokiem Nowym, sk∏adamy Wam ˝yczenia: Miejcie si´ dobrze – Druhny i Druhowie – przyjaciele roztomili ,,Âpiewaka ,, ! I o to pro- simy, byÊcie w Roku Nowym przyczyniç si´ raczyli do powi´kszenia liczby jego czytel- ników. Dzi´ki te˝ sk∏adamy wszystkim, którzy dotàd rozpowszechniali ,,Âpiewaka ,, i piÊmiennymi swymi pracami zasilali; o równà nadal ˝ycz- liwoÊç przy tym si´ zwracamy, wszystkim zaÊ Âwiàt dobrych z serca winszujemy i nadziei wszelkich w Nowym Roku spe∏nienia. Redakcja ,,Âpiewaka ,, i Zarzàd G∏ówny Âlàskiego Zwiàzku Chórów i Orkiestr

Transcript of Chwa∏a Tobie, o Dzieci´, Wieki, wieków tysiàce, I˝eÊ ... · Rok za∏o˝enia 1920 Rok XLIX...

6>

Rok za∏o˝enia 1920 Rok XLIX ● Nr 7 (392) 2010

Chwa∏a Tobie, o Dzieci´,Wieki, wieków tysiàce,I˝eÊ przyszed∏ na ziemi´Czyniç wiosn´ i s∏oƒce!

(Or-Ot)

Jako to przed Âwi´tami bywa i przed RokiemNowym, sk∏adamy Wam ˝yczenia:

Miejcie si´ dobrze – Druhny i Druhowie –przyjaciele roztomili ,,Âpiewaka,,! I o to pro-simy, byÊcie w Roku Nowym przyczyniç si´raczyli do powi´kszenia liczby jego czytel-ników.

Dzi´ki te˝ sk∏adamy wszystkim, którzy dotàdrozpowszechniali ,,Âpiewaka,, i piÊmiennymiswymi pracami zasilali; o równà nadal ˝ycz-liwoÊç przy tym si´ zwracamy, wszystkim zaÊÂwiàt dobrych z serca winszujemy i nadzieiwszelkich w Nowym Roku spe∏nienia.

Redakcja ,,Âpiewaka,, i Zarzàd G∏ównyÂlàskiego Zwiàzku Chórów i Orkiestr

2 ÂPIEWAK ÂLÑSKI • nr 6 (391) 2010

– dwumiesi´cznik Zarzàdu G∏ównego Âlàskiego Zwiàzku Chórów i Orkiestr z siedzibà w Katowicach. Zwiàzek nasz jest spadkobiercà Zwiàzku Âlàskich Kó∏ Âpiewaczych za∏o˝onegow 1910 roku. Pismo zacz´∏o si´ ukazywaç w roku 1920. Nr 7 (392) 2010 przygotowa∏ do dru-ku redaktor prowadzàcy – Andrzej Wójcik oraz Rajmund Hanke, ks. prof. Antoni Reginek,

Krzysztof K. Kaganiec. Redakcja techniczna – Grzegorz Swoboda. Korekta: Jadwiga Mandera-Wojtynek. Adres redakcji: 40-035 Katowice, ul. Plebiscytowa 17/4, tel./faks 32259-90-39 e-mail: [email protected].

Druk: Us∏ugi Poligraficzno-Reklamowe „Pozytyw”.

Wszystkie materia∏y zamieszczone w „Âpiewaku Âlàskim” oraz dodatku nutowym „Âlàskie Zeszyty Nutowe” pozyskiwane sà od Autorów na warunkach honorowych. Materia∏y do publikacji przyjmowane sà wy∏àcznie w formie korespondencji elektronicznej ([email protected]) lub pocztà (dyskietka z tekstem, zdj´ciami i wydruk).

Numer 7 (392) wydano dzi´ki Êrodkom otrzymanym z funduszy Samorzàdu

Województwa Âlàskiego i Urz´du Miasta Piekary Âlàskie

W numerze:Z prac Zarzàdu G∏ównego ÂZChiO

˚eby by∏o o czym myÊleç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2B´dzie si´ dzia∏o!

Kalendarz imprez i koncertów na rok 2011 – rok jubileuszowy 100-lecia I Zjazdu na Zadolu zespo∏ów zrzeszonych w Zwiàzku Âlàskich Kó∏ Âpiewaczych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

Kronika muzycznaBabie Lato w Paniówkach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10III Mi´dzynarodowy Dzieƒ Muzyki w Mys∏owicach . . . . . . . . . . . 10Rydu∏towska „Cecylia” w Krakowie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11II Przeglàd Chórów i Zespo∏ów Okr´gu Tarnogórskiego . . . . . . . . 12Józek Pieczka by∏by na pewno zadowolony . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

Pisali o nasCzy jesteÊmy ulubieƒcami prasy? Niekoniecznie . . . . . . . . . . . . . . 14Chóry pielgrzymowa∏y do Piekar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14Jubileusz chórów i orkiestr . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15RadoÊç Êpiewania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

Z kart historiiNiecodzienne spotkanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

Na bezrybiu, czyli o nas w Radiu Z felietonów radiowych A. Wójcika

Wiwat! Niech ˝yjà talenta. Galowy Koncert Stulecia Zwiàzku Âlàskich Kó∏ Âpiewaczych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

Barani róg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20Jubileusze

Sto lat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22Z polotem szczerej Êpiewaczej polsko-czeskiej przyjaêni.

Jubileuszowy koncert „Hejna∏u-Echa” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24Pasjonat na miar´ jubileuszu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

Podró˝eSrebrna wst´ga dla „Camertonu” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26

PublicystykaMuzyka w KoÊciele ewangelickim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

WspomnienieOdszed∏ Mistrz niedoÊcigniony . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

Dokumenty i materia∏yGórnicze orkiestry d´te (do 1992 roku) – cz. V . . . . . . . . . . . . . 29

˚eby by∏oo czym myÊleç

Nieprawdopodobne to, ale praw-dziwe: zbli˝amy si´ niepostrze˝enieku koƒcowi jubileuszowego rokustulecia Zwiàzku Âlàskich Kó∏ Âpie-waczych!

Nie czas na pe∏ny bilans dokonaƒi ewentualnych zaniedbaƒ oraz pora-˝ek mijajàcego roku. Ka˝dy z naszresztà, jeÊli tylko interesuje si´funkcjonowaniem Zwiàzku, samz siebie formu∏uje jakieÊ oceny –czàstkowe i ogólne, pochlebne i kry-tyczne. Trzeba b´dzie to wszystkojakoÊ pozbieraç, pouk∏adaç, zastano-wiç si´, wyciàgnàç wnioski…

Materia∏u do przemyÊleƒ nie bra-kuje. Prawdopodobnie sprzyjaç imb´dzie zimowa aura – gdy z domuwychodziç si´ nie chce, a na stolikule˝à i kolorowymi ok∏adkami wabiàkolejne wydania „Âpiewaka”.

By by∏o o czym myÊleç i dyskuto-waç: po to w ka˝dym z nich starali-Êmy si´ przekazywaç informacje

blach, by póêniej przejÊç na wybraneinstrumenty). Poza górnikami grajàwi´c w orkiestrze emeryci, pracow-nicy innych zak∏adów, uczniowieszkó∏ podstawowych, Êrednich orazmuzycznych. Sà te˝ liczni reprezen-tanci rodzin muzykujàcych z pokole-nia na pokolenie: Ulfigów, Wandzi-ków, Sitków, Lipiƒskich, Monsów.Do 1988 r. próby odbywa∏y si´w wypo˝yczonej Êwietlicy huty„Slesia” w Âwi´toch∏owicach-Lipi-nach, aktualnie w sali orkiestry Za-sadniczej Szko∏y Górniczej przyKWK „Âlàsk”. We w∏asnej bibliote-ce orkiestra zgromadzi∏a ok. tysiàcapozycji nutowych, w tym wiele kom-pozycji Józefa Szweda, Józefa Âwi-dra i Józefa Podobiƒskiego.

W latach 70. Orkiestra „Âlàsk”uczestniczy∏a w I i II Ogólnopol-

skim Festiwalu Górniczych OrkiestrD´tych o Z∏otà Przechodnià Batut´Dyrygenckà w Bytomiu. Pod dyrek-cjà M. Kaszuby otrzyma∏a: w 1964r. wyró˝nienie w V Przeglàdzie Gór-niczych Orkiestr D´tych w Zabrzu,w 1990 – dyplom za udzia∏ w X Fe-stiwalu Muzyki Polskiej w Gliwi-cach, w 1991 – II miejsce w I etapieIII Ogólnopolskiego Konkursu Or-kiestr Zak∏adowych (eliminacje dofina∏u w Poznaniu) oraz nagrod´Dyrektora Centralnego OÊrodkaMetodyki i Upowszechniania Kultu-ry w finale tego˝ konkursu w Pozna-niu, w 1992 – dyplom za udzia∏w XII Festiwalu Muzyki PolskiejOrkiestr D´tych w Gliwicach.W Poznaniu muzycy rudzcy wyko-nali te˝ musztr´ paradnà. Innymosiàgni´ciem sà jej nagrania w Pol-

skim Radiu w Katowicach, w 1992równie˝ z zespo∏em bigbandowym.Od 1988 systematycznie uczestni-czy∏a w koncertach letnich w Kato-wicach, Zabrzu, Gliwicach, RudzieÂl. i w Chorzowie. Bierze równie˝udzia∏ w ˝yciu religijnym w RudzieÂl., we wszystkich imprezach kopal-nianych, a ma∏y sk∏ad orkiestryuczestniczy∏ w obchodach barbórko-wych w Ibbenburen w Niemczech.Partie solowe wykonywali najcz´-Êciej: Leon Piechota, Adam Czeka∏ai prezes Jan Ciba. Zespó∏ zrzeszonyjest w PZChiO oraz (jako jedenz niewielu na Âlàsku) w (WASBE)World Association for SymphonieBands and Ensembles.Odpowiedzi na ankiet´ autoryzowa∏

Miros∏aw Kaszuba(c.d.n.)

ÂPIEWAK ÂLÑSKI • nr 6 (391) 2010 31

Z okazji trwajàcego wcià˝ jubileuszowego roku stu-lecia Zwiàzku Âlàskich Kó∏ Âpiewaczych polecamyksià˝k´ Andrzeja Wójcika „CzeÊç PieÊni! Z dziejówÊlàskiego ˝ycia muzycznego i Êpiewaczego szkicei materia∏y êród∏owe, cz´Êç pierwsza, do 1939 roku”.„Jest to niewàtpliwie swoista opowieÊç, napisana tak,˝e chce si´ jà czytaç” – napisa∏ jeden z recenzentów.

Cennym uzupe∏nieniem tej ksià˝ki mo˝e byç spo-rzàdzony przez Rajmunda Hankego „S∏ownik biogra-ficzny polskiego Êpiewactwa Górnego Âlàska”, któryjest …rzetelnym êród∏em wiadomoÊci o wybitnychÂlàzakach i licznych osobistoÊciach, które […] swo-imi dokonaniami wspiera∏y aspiracje tutejszego lu-du…

Zach´camy do lekturyW okresie Êwiàt Bo˝ego Narodzenia, Nowego Roku i w ogóle w czasie zimowym, gdy dzieƒ krótki, zazwy-

czaj mamy nieco wi´cej czasu. Mo˝na go poÊwi´ciç na ciekawà lektur´. Dobrze si´ sk∏ada, bowiem dysponu-jemy dwiema nowoÊciami ksià˝kowymi, którymi pragniemy zainteresowaç czytelników „Âpiewaka”. Obieksià˝ki, których ok∏adki tu reprodukujemy, dost´pne sà za niewygórowanà cen´ w biurze Âlàskiego ZwiàzkuChórów i Orkiestr przy ulicy Plebiscytowej w Katowicach. Mogà byç mi∏ym prezentem pod choink´, alboi z innej jakiejÊ okazji.

grajàcych (pracowników i emerytówkopalni oraz uczniów szkó∏ muzycz-nych II stopnia). Gra∏a na instru-mentach zakupionych przez dyrek-cj´ kopalni. Finansowana by∏a przezza∏og´ (z dobrowolnych sk∏adek)oraz kopalni´ (dotacje). Kopalniau˝ycza∏a orkiestrze sal´ prób, po-mieszczenia magazynowe, biuroweoraz naprawy instrumentów. Siedzi-ba orkiestry kilkakrotnie by∏a zmie-niana, ale zawsze warunki do pracyby∏y odpowiednie. Zasoby nutowepochodzàce z prywatnych staraƒ dy-rygentów oraz z wymiany z innymizespo∏ami gromadzono we w∏asnejbibliotece.

Orkiestra rekrutowa∏a rozkochanew muzyce rodziny: braci Grabiec –Franciszka i Józefa, reprezentantówrodziny Wala – Zygfryda d∏ugolet-niego dyrygenta tego˝ zespo∏u i jegosyna Dariusza, aktualnie kierujàcegoorkiestrà, rodziny Brzoza – Ewaldai jego wnuka Marka Pietrasa.Chcia∏bym te˝ podkreÊliç wielkieprzywiàzanie muzyków do naszegozespo∏u, którym bardzo zale˝a∏o, byosoby odchodzàce na emerytur´ niemusia∏y ˝egnaç si´ z orkiestrà, leczgraç w niej nadal, kontynuowaçswoje pasje.

Dyrygentami byli: Franciszek Pa-welec (1966–1968), Adolf Przyby-lak (1968–1976) – gra∏ w WielkiejOrkiestrze Symfonicznej PolskiegoRadia i Telewizji, Zygfryd Wala(1976–1991) i Dariusz Wala (od1991). Funkcje prezesów Zarzàdóww orkiestrze pe∏nili: Stanis∏aw Ko-czor, Boles∏aw Kopel, Leon Lasek –przewodniczàcy zak∏adowego ZZG,mgr in˝. Jan K∏osok (1987–1991),Zdzis∏aw Sabela (od 1991), a wraz

z nim w sk∏ad Zarzàdu wchodzà:Micha∏ OÊliz∏o – sekretarz, RudolfSpieƒ – skarbnik, Alfred Tesarczykgospodarz.

Orkiestra koncertowa∏a w Jastrz´-biu-Zdroju w ramach imprez letnichorganizowanych przez Urzàd Miastai Zarzàd Uzdrowiska Jastrz´bie, conajmniej raz w kwartale na tereniekopalni – dla za∏ogi, sporadyczniew sàsiednich miejscowoÊciach,a tak˝e w domach wczasowychw Ustroniu. Dwukrotnie koncerto-wa∏a w Stonawie z okazji Dnia Gór-nika. Zdobywa∏a dobre wynikiw konkursach: uczestniczy∏a w fina-le Ogólnopolskiego Festiwalu Gór-niczych Orkiestr D´tych w Bytomiu(1977), w przeglàdzie orkiestr d´-tych w Jastrz´biu muzycy otrzymalinagrod´ w postaci samowaru za naj-lepiej wykonany utwór rosyjskiegokompozytora (1977 i 1978), w prze-glàdzie w Wodzis∏awiu zdobyli IVmiejsce i w roku nast´pnym – III(1984 i 1985).

Najcz´Êciej i najch´tniej wykony-wano: George Gershwina „Wiàzan-k´ melodii”, Leonarda Bernsteinawiàzank´ West Side Story, WillegoLoflera „Treff Punkt City” ale tak˝euwertury do oper: „Nabucco” Giu-seppe Verdiego, „Sroka z∏odziejka”oraz Cyrulik Sewilski” GioaccinoRossiniego oraz „Fedora” PiotraCzajkowskiego. Orkiestra wspó∏pra-cowa∏a z Markiem Zajfrydem, któ-rego kompozycje by∏y wykonywanena koncertach.

Uzyskane Êrodki finansowe by∏yograniczone. Uniemo˝liwia∏o topraktycznie szerszà dzia∏alnoÊç arty-stycznà, co te˝ zgodne by∏o z nasta-wieniem, ˝e orkiestr´ powo∏ano by

uÊwietnia∏a imprezy z okazji Êwiàtresortowych i paƒstwowych, a tak˝eby gra∏a na pogrzebach. Je˝eliwbrew tym niedogodnoÊciom mo˝esi´ poszczyciç pewnymi sukcesami,nale˝y przypisaç je dobrej pracy dy-rygentów, a przede wszystkim du˝e-mu zaanga˝owaniu muzyków. Tuwygrywa∏a dobra atmosfera i radoÊçp∏ynàca ze wspólnego muzykowa-nia.

Na ankiet´ odpowiedzi udzieli∏Zdzis∏aw Sabela

*Orkiestra Zak∏adowa

KWK „Âlàsk” w Rudzie Âl.Jeszcze w XIX w. powsta∏a stara

kopalnia „Âlàsk” w Chropaczowie.Wtedy orkiestr´ prowadzi∏ Peikert.Po I wojnie Êwiatowej kapelmi-strzem zosta∏ Jan Woêny (orkiestraliczy∏a ok. 30 cz∏onków), a po IIwojnie zosta∏ nim wojskowy kapel-mistrz Karol Niewiadomski (tr´-bacz). W latach 1952–1960 funkcj´t´ pe∏ni∏ puzonista Antoni Gajek.W latach 1963–1964 po∏àczono ko-palni´ „Matylda” w Lipinach z ko-palnià „Âlàsk” w Chropaczowiei wtedy utworzono jednà orkiestr´.Do 1974 roku prowadzi∏ jà kapel-mistrz Augustyn Gruszka. By∏ moc-no zaanga˝owany w dzia∏alnoÊç mu-zycznà przy kopalni. Oprócz orkie-stry prowadzi∏ zespó∏ jazzowy, do-kona∏ wielu nagraƒ radiowych, tak˝euda∏o mu si´ przeszkoliç i pozyskaçbardzo du˝o narybku (a˝ po dzieƒdzisiejszy trzonem orkiestry sà wy-chowankowie kapelmistrza Grusz-ki).

W Rudzie Âl.-Koch∏owicach po-czàtkowo orkiestr´ prowadzi∏ Pa-we∏czyk, nast´pnie klarnecista Przy-bylok, a w latach 1980–1988 tak˝eklarnecista tego zespo∏u Jerzy Knop.We wrzeÊniu 1980 r. kierownictwoartystyczne objà∏ mgr Miros∏aw Ka-szuba, absolwent Akademii Mu-zycznej w Katowicach. Obecniedzia∏a przy kopalni du˝a orkiestrad´ta sk∏adajàca si´ z 45 instrumenta-listów oraz Big Band KWK „Âlàsk”liczàcy 17 cz∏onków. Przy orkiestrzeprowadzona jest szko∏a gry na in-strumentach muzycznych, którà kie-ruje kapelmistrz z pomocà tr´bacza(gospodarza orkiestry) Adama Cze-ka∏y, Wernera Pyrcha∏y oraz JanaCiby (m∏odzi entuzjaÊci muzykowa-nia zaczynajà od nauki gry na wer-

30 ÂPIEWAK ÂLÑSKI • nr 6 (391) 2010

6

Orkiestra D´ta KWK „Moszczenica”, 1990, dyr. Zygfryd Wala.

ÂPIEWAK ÂLÑSKI • nr 6 (391) 2010 3

o bie˝àcych sprawach Êpiewaczo-muzycznego ˝ycia, i o tym, co zaj-mowa∏o uwag´ uczestników posie-dzeƒ Zarzàdu G∏ównego, jak rów-nie˝ o pracach podejmowanychprzez jego Prezydium. Ani si´ obej-rzymy, a ju˝ trzeba si´ b´dzie z tegowszystkiego wyliczyç; zaplanowa-ny na 10 kwietnia 2011 roku spra-wozdawczy zjazd delegatów nadej-dzie równie szybko, jak pierwszyi drugi w tym roku atak zimy, któryznów zaskoczy∏ nie tylko drogo-wców.

Wst´pny bilans dokonaƒ i trudno-Êci z jakimi borykaliÊmy si´ w mija-jàcym roku zosta∏ ju˝ w∏aÊciwie do-konany i przedstawiony na ostatnimposiedzeniu Zarzàdu G∏ównego,które oby∏o si´ we wtorek, 23 listo-pada. Zakres tego swoistego podsu-mowania dotyczy∏ okresu trzechmiesi´cy – poczynajàc od wrzeÊnia,ÊciÊlej zaÊ rzecz ujmujàc od… Od-sieczy Wiedeƒskiej na Kahlenbergu.Bra∏ udzia∏ w tej Odsieczy, a raczejw uroczystoÊciach upami´tniajàcychtamto historyczne wydarzenie, ChórArchikatedralny z Katowic pod wo-dzà swego dyrygenta, Krzysztofa K.Kagaƒca (wi´cej o tej eskapadzie,która odby∏a si´ w dniach 10–12wrzeÊnia, pisaliÊmy w poprzednimwydaniu „Âpiewaka”).

Potem nast´powa∏y kolejne roz-liczne wydarzenia. Spisane drobnàczcionkà wype∏ni∏y trzy kartki pa-pieru formatu A4, wi´c nie sposóbka˝demu z nich poÊwi´ciç choçbykilka s∏ów. Skupiç si´ przeto trzebana tym, co najwa˝niejsze. Choçbydlatego, by zosta∏o jeszcze miejscena opracowane ju˝ Kalendarium za-mierzeƒ na rok przysz∏y. Inna spra-wa to ta, ˝e o niektórych przedsi´-wzi´ciach ju˝ pisaliÊmy, albo pisze-my w tym wydaniu. Powtórzyç za-tem wypada tylko, ˝e wÊród wyda-rzeƒ wrzeÊnia na czo∏o wysun´∏a si´pracoch∏onna, wymagajàca wielustaraƒ organizacyjnych, pod ka˝-dym jednak wzgl´dem udana Piel-grzymka Chórów i Orkiestr doMB Piekarskiej, po∏àczona z kon-certem laureatów Festiwalu PieÊniMaryjnej „Magnificat – 2009”. Niemniejsze znaczenie mia∏ nasz g∏os,który na Kongresie Kultury Woje-wództwa Âlàskiego zabra∏ AndrzejWójcik – sekretarz Zwiàzku, autorspecjalnie przygotowanego raportuo naszej Êpiewaczo-muzycznej kon-dycji.

Paêdziernik rozpoczà∏ si´ pracànader intensywnà. O˝ywienie da∏osi´ zauwa˝yç tak w zespo∏ach, jaki w okr´gach. Co za tym idzie, prze-∏o˝y∏o si´ na wzrost i tak doÊç wyso-ki aktywnoÊci i temperatur´ pracybiura Zarzàdu G∏ównego i prezy-dium Zwiàzku. Z rzeczy najwa˝niej-szych tyczàcych tego miesiàca wy-mieniç wypada imprezy, które wpi-sa∏y si´ w Mi´dzynarodowy DzieƒMuzyki (1 paêdziernika). Tu – dzi´-ki inicjatywie prezeski, StefaniiAdamik, szczególnie wyró˝ni∏ si´Okr´g Mys∏owicki. OczywiÊcie wy-darzeniem, które pod wzgl´dem or-ganizacyjnym wymaga∏o specjalnejpieczo∏owitoÊci by∏ VIII ZjazdKonfraterni Najstarszych Chórówi Orkiestr w Rybniku-Niedobczy-cach. Ka˝dy, kto 3 paêdziernikauczestniczy∏ w tym spotkaniu, wy-niós∏ prawdopodobnie jak najlepszewra˝enia. Podzi´kowania za przygo-towanie Zjazdu nale˝à si´ dzia∏a-czom Okr´gu Rybnickiego, którypod wieloma wzgl´dami uznaç wy-pada za jedno z najpr´˝niej dzia∏ajà-cych ogniw Zwiàzku.

Najtrudniejszym i najbardziej pra-coch∏onnym przedsi´wzi´ciem mi-jajàcego okresu by∏o przygotowaniei zrealizowanie Galowego Koncer-tu Stulecia Zwiàzku Âlàskich Kó∏Âpiewaczych (10 paêdziernika). Toniemal cud, ˝e przy bardzo ograni-czonych Êrodkach uda∏o si´ ten kon-cert zorganizowaç. By∏o to mo˝liwedzi´ki niebywa∏ej koncentracji si∏.Najwa˝niejszym okaza∏ si´ jednakupór i konsekwencja z jakà przezniemal roczny okres przygotowaƒdosz∏a do osiàgni´tego celu garstkadzia∏aczy skupiona wokó∏ prezesaRomana Warzechy. Szkoda, ˝e takniewielu chórzystów i muzykóww∏àczy∏o si´ do pomocy. Szkoda

jeszcze wi´ksza, ˝e ci, co cz´stoz boku stojà, najwi´cej potem majàdo powiedzenia. Ale to, zdaje si´,jest jakaÊ taka nasza ogólnonarodo-wa przypad∏oÊç, na którà nie mamyprostego lekarstwa.

Nagromadzi∏o si´ te˝ w ostatnimokresie, g∏ównie w listopadzie,mnóstwo jubileuszy. Ca∏y ich wysypobserwujemy zw∏aszcza wtedy, gdyzbli˝a si´ w kalendarzu dzieƒ Êw.Cecylii. Staramy si´ byç wsz´dzie,choç nie zawsze to ∏atwe. W tym ro-ku te jubileusze chórów, orkiestri okr´gów mia∏y szczególny charak-ter, wpisywa∏y si´ bowiem w obcho-dy stulecia, a co za tym idzie, by∏yokazjà uhonorowania szczególniezas∏u˝onych osób, zespo∏ów i insty-tucji Laurami i Medalami Stuleciaoraz odznakami honorowymiZwiàzku. O tych jubileuszach wspo-minamy na osobnych stronach rów-nie˝ w tym wydaniu „Âpiewaka”,przeto wspomnijmy tylko ogólnie,˝e ka˝de takie Êwi´to ma dla naswielkie znaczenie i niewàtpliwieumacnia ka˝dego z nas w przekona-niu o wyjàtkowoÊci i d∏ugowieczno-Êci naszego ruchu.

Cieszymy si´, gdy to przekonaniedzielà z nami – tak jak na przyk∏adw Okr´gu Wodzis∏awskim, czy Tar-nogórskim – przedstawiciele lokal-nych samorzàdów, pos∏owie i sena-torowie. Niestety przekonaliÊmy si´,˝e z jakichÊ nieznanych nam dotàdpowodów nie mo˝emy liczyç na po-dobne zrozumienie wÊród samorzà-dowej reprezentacji stolicy Âlàska,Katowic. Nie omieszkamy ich jed-nak o przyczyny zapytaç, a potem,przy kolejnych wyborach rozliczyç.

Tegoroczny grudzieƒ zaczà∏ si´Ênie˝nie i mroênie, troch´ jakbywbrew temu, co nam o ociepleniuklimatu dziennikarze bajà. Po kon-certach barbórkowych i kolejnychjubileuszach zacznie si´, ju˝ 9 grud-nia, wielkie Êlàskie kol´dowanie.Razem z nim wejdziemy w NowyRok 2011.

Jaki b´dzie? To od nas zale˝y, odka˝dego z osobna i od wszystkichrazem. Trzymajmy si´ i nie dajmyponieÊç emocjom, jakie rodzà si´ zez∏ych podszeptów, które czasemspaç nie dajà. Róbmy swoje. Bo tonie krasnoludki, tylko my budujemypomyÊlnoÊç w∏asnà i ca∏ej naszejzbiorowoÊci.

A powody do myÊlenia? Tych ni-gdy nie braknie: same si´ znajdà.

STYCZE¡ 2011

2.01.2011 Koncert Kol´d Strzybnica Chór „Angelusg. 16.00 KoÊció∏ Parafialny Tarnowskie Góry

5.01.2011 Koncert Kol´d ¸aziska Górne Chóry Okr´gu Okr´g Miko∏owskiSala Elektrowni Miko∏owskiego ÂZChiO„¸aziska”

6.01.2011 Koncert Kol´d Orzesze-ZawiÊç Chóry TÂ „Modus g. 15.00 KoÊció∏ M´czeƒstwa Vivendi”

Âw. Jana Chrzciciela Katowice-Piotrowice

6.01.2011 Wspólne Êpiewanie starych Miasteczko Âlàskie Chór „Sienkiewicz” Parafia WNMPg. 16.00 i zapomnianych kol´d KoÊció∏ WNMP Miasteczko Âlàskie i Chór

6.01.2011 Msza Êw. w intencji Miko∏ów Chór „Harmonia”g. 17.30 chórzystów Bazylika Êw. Wojciecha Miko∏ów

Po mszy Êw. spotkanie kol´- Miko∏ówdowe w∏adz samorzàdowych Salka chórui sympatyków

6.01.2011 Koncert Kol´d Rybnik, KoÊció∏ Chór „Seraf” Rybnikp.w. Królowej Anio∏ów

9.01.2011 Msza Êw. Inauguracyjna Katowice-Piotrowice Chóry Mieszany TÂ „Modus Vivendi”g. 17.00 10-lecie Tow. Âpiewaczego KoÊció∏ NCiKCh i Kameralny Katowice Piotrowice

„Modus Vivendi” TÂ „Modus Vivendi”g. 18.00 Koncert Kol´d Chór Dzieci´cy

„Bo˝e S∏oneczka”Parafii NCiKCh Katowice-Piotrowice

9.01.2011 Koncert Kol´d ¸aziska Dolne Chóry Okr´gu Miko- Okr´g Miko∏owskiKoÊció∏ Parafialny ∏owskiego ÂZChiO ÂZchiO

9.01.2011 Koncert Kol´d Pniowiec Chór „Angelus”g. 15.00 KoÊció∏ Parafialny Tarnowskie Góry

9.01.2011 Koncert Kol´d Bojszowy, KoÊció∏ Chór „Jutrzenka”p.w. Narodzenia BojszowyÂw. Jana Chrzciciela

9.01.2011 Dzieci grajà i Êpiewajà Rybnik, KoÊció∏ p.w. Dzieci´ce chóry dla Dzieciàtka Jezus Êw. Józefa Robotnika i grupy wokalne,

Chór „Seraf” Rybnik

9.01.2011 Kol´dy w czasie mszy Êw. Katowice Chór Êw. Cecyliig. 9.00 KoÊció∏ NMP Katowice-Józefowiec

11.01.2011 Koncert z okazji 11-lecia dzia- Ruda Âlàska-Halemba Chór „Cantate Deo”∏alnoÊci Chóru „Cantate Deo” KoÊció∏ Parafialny Ruda Âlàska-Halemba

12.01.2011 Spotkanie Noworoczne Dzia∏a- Rybnik-Niedobczyce Zarzàd Okr´gu czy Okr´gu Rybnickiego – Dom Kultury Rybnickiego ÂZChiOodwiedziny duszpasterskie

4 ÂPIEWAK ÂLÑSKI • nr 6 (391) 2010

Kalendarz imprez i koncertów na rok 2011 –rok jubileuszowy 100-lecia I Zjazdu na Zadolu zespo∏ów

zrzeszonych w Zwiàzku Âlàskich Kó∏ Âpiewaczych

Data Co Gdzie Wykonawcy Organizator

ÂPIEWAK ÂLÑSKI • nr 6 (391) 2010 29

6

Zak∏adowa Orkiestra D´ta KWK

im. ZMP w ˚orach

W roku 1979 za∏o˝ycielem orkie-stry kopalnianej w ˚orach by∏ OttonSich. Od 1985 r. dyrygentem zosta∏mgr Jan Ludwik, który anga˝ujàcDyrekcj´ Kopalni i ZasadniczejSzko∏y Górniczej równoczeÊnieutworzy∏ M∏odzie˝owà Orkiestr´D´tà – obie dzia∏ajà nieprzerwanie,a tak˝e, przy MOD prowadzi∏ szkó∏-k´ gry na instrumentach muzycz-nych.

Orkiestra zaczyna∏a od 9 muzy-ków, od 1986 r. przeobrazi∏a si´w wielkà orkiestr´ marszowà ok.60-osobowà, obecnie liczy 30 entu-zjastów muzykowania. Grali w niejgórnicy, emeryci, uczniowie ZSGi Szko∏y Muzycznej. WÊród nich:Marcin Ochojski (instrument: tràb-ka), Dariusz Wala (klarnet) i An-drzej Piekorz (puzon) – studenciAkademii Muzycznej w Krakowie;Zbigniew Tkocz (obój) i MaciejÂwitacz (flet) – studenci AM weWroc∏awiu; Micha∏ Gajda (obój) –student AM w Katowicach. Jedno-czeÊnie ze szkó∏ki gry na instrumen-tach d´tych przy MOD w ˚orach doPaƒstwowej Szko∏y Muzycznej IIst. w Rybniku trafili: DariuszKempny, Krzysztof Pi∏ka i Zbi-gniew Krótki.

Od poczàtku istnienia orkiestryprezesem Zarzàdu jest dyrektor ds.pracowniczych kopalni mgr Tade-usz Joƒczyk, skarbnikiem JanuszGóral, a sekretarzem Henryk Maƒ-ka. Zarówno orkiestra zak∏adowajak i m∏odzie˝owa aktywnie uczest-niczy∏y w ˝yciu kulturalnym ˚or

i regionu, zdobywajàc nagrody i wy-ró˝nienia. Najwi´kszym osiàgni´-ciem ZOD KWK im. ZMP by∏o uzy-skanie III miejsca w fina∏owym XIIPrzeglàdzie Orkiestr D´tych orazwyró˝nienia w musztrze paradnej,tak˝e III miejsca w fina∏owym Prze-glàdzie Górniczych Orkiestr D´tychw Leszczynach (1989); z okazji 70-lecia Akademii Górniczo-Hutniczejw Krakowie zaproszona zosta∏a naprzeglàd musztry paradnej, któryodby∏ si´ na krakowskim Rynku.Natomiast dla MOD liczy∏y si´ naj-bardziej: I miejsce w III BiennalePo∏udniowych Orkiestr D´tychw Nysie (1987), II miejsce w Prze-glàdzie Orkiestr M∏odzie˝owychw Tomaszowie Mazowieckim(1988). W finale MOD w Inowro-c∏awiu orkiestra ˝orska znalaz∏a si´w gronie pi´ciu najlepszych. MODuczestniczy∏a te˝ w WojewódzkimFestiwalu Kultury M∏odzie˝y Szkol-nej w latach 1989–1990 i uzyskiwa-∏a wyró˝nienia w kategorii „S”,a w roku nast´pnym – wyró˝nienie„S” – „Z∏ota 10.” (znalaz∏a si´w gronie 10 najlepszych zespo∏ówwojewództwa katowickiego).Uczestniczy∏a te˝ w mi´dzynarodo-wym konkursie MOD w Jastrz´biuZdroju. Orkiestra zak∏adowa i m∏o-dzie˝owa cz´sto gra∏y wspólnie z in-nymi zespo∏ami muzycznymi; za-k∏adowa wspó∏pracowa∏a z orkie-strami najbli˝szego regionu, nato-miast MOD z zespo∏ami w Rado-miu, Zielonej Górze, Be∏chatowie.

Orkiestra nie wykonywa∏a utwo-rów oratoryjno-kantatowych, nato-miast w jej repertuarze sporo by∏odzie∏ muzyki powa˝nej, m.in.: S.Moniuszki Taƒce góralskie, Jawnu-

ta, Mazur z op. „Halka”; F. ChopinaPolonez A-dur; L.v. Beethovena Pa-rafraza z Symfonii; F.A. BieldieuUwertura z op. Demaphor; BramsaTaniec w´gierski; Kurpiƒskiego Ca-vatina – solo na tràbk´; H. KolditzaUwertura Feniks; Milwida-KrentzaAndantino z koncertu na obój i or-kiestr´; Fransa v. Suppe’go Lekkakawaleria.

Z muzyki rozrywkowej najch´t-niej orkiestra gra∏a utwory:

– w latach1987–1988: Teda Hu-gensa Suit´ barokowà; Podobiƒskie-go Marsz górniczy; Glena MilleraParade; W. Langego Parada soli-stów; J. Kwiatkowskiego WeseliklarneciÊci; J. Szweda M∏odego gór-nika; Loeve’go My Fair Lady;

– w 1989 roku: Teda Hugensa Su-it´ barokowà, Pawane im Blue; W.Leflera KapryÊne klarnety; BujaraPielgrzym; I. Berlina Aleksan-der’s Ragtime Band; Diexiego Su-per ekspres; Adolfa Angsta ZungenAkrobatik; G. Gershwina Wish To;W. Langego B∏ysk puzonów, Paradasolistów; Kwiatkowskiego Na Par-kurze – Galop, Weseli klarneciÊci; J.Bocka Gdybym by∏ bogaty; Ed-mondsona Koncert dixlandowy, Di-xland Spektakularum; BernsteinaWest side story; J. Straussa MarszaRadetzkyego; H. Hurum Concita forBand; Waringtona Super ekspres,Marsz dixlandowy; utwory Beatle-sów i inne.

˚orska orkiestra górnicza nale˝a∏ado PZChiO.

Odpowiedzi na ankiet´ udzieli∏Jan Ludwik

*Zak∏adowa Orkiestra

D´ta KWK „Moszczenica” w Jastrz´biu-Zdroju

Kopalnia „Moszczenica” zosta∏aoddana na Barbórk´ w 1965 r., a za-k∏adowa orkiestra d´ta rozpocz´∏adzia∏alnoÊç w roku nast´pnym. Za-∏o˝ycielami byli: Alfred Tesarczyk –cz∏onek i aran˝er orkiestry oraz Sta-nis∏aw Koczor ówczesny przewod-niczàcy Zwiàzku Zawodowego Gór-ników KWK „Moszczenica”. Liczy-∏a 32 instrumenty i tyle samo osób

Górnicze orkiestry d´te (do 1992 roku) – cz. VPowtórz´ si´, ale warto jeszcze raz zwróciç uwag´ na spraw´ o wielkim

znaczeniu: nie op∏aca si´ bagatelizowanie obowiàzku dokumentowaniadzia∏alnoÊci spo∏eczno-kulturalnej. Nie musz´ tego uzasadniaç, bo w grun-cie rzeczy zdajemy sobie z tego spraw´. Niestety, w wielu odpowiedziachna rozes∏anà przeze mnie (w 1992 roku) ankiet´ informowano mnie, ˝e re-jestru koncertów nie prowadzono, albo ˝e orkiestra nie posiada swegokronikarza. Ankieterzy przyznawali, ˝e zaniedbania te by∏y dla nich bardzok∏opotliwe, t∏umaczyli: „Orkiestra niestety nie posiada∏a swego kronika-rza, co ogranicza∏o mo˝liwoÊç szczegó∏owego wypowiedzenia si´ w niniej-szej ankiecie”. Skoro wi´c wiemy, ˝e rezygnujàc z prowadzenia kronikw zespo∏ach dewaluujemy w ten sposób w∏asnà prac´ – czy mo˝emy liczyçna usprawiedliwienie? (raj)

By∏ cz∏onkiem honorowym naszegoZwiàzku. Wybitnym – dziÊ powiedzieli-byÊmy raczej – wielkim kompozytorem,mistrzem niedoÊcignionym, jakim nieka˝de pokolenie mo˝e si´ poszczyciç.Dla piszàcego te s∏owa by∏ wymagajà-cym, na pozór surowym, ale w gruncierzeczy serdecznym, a nawet czu∏ym pe-dagogiem. Uczy∏ oddanych pod Jegoopiek´ adeptów sztuki muzycznej rze-telnoÊci warsztatu, dyscypliny, szacun-ku i pokory wobec opornej materiidêwi´kowej, zg∏´bienia tajemnic formyporzàdkujàcej t´ materi´ i nadajàcejkszta∏t sensowny luênym pomys∏om.

Niektóre chóry w∏àczy∏y Jego dzie∏ado swojego repertuaru. Za ka˝dym ra-zem gdy je wykonujà, doÊwiadczajàkontaktu z innà, nieziemskà rzeczywi-stoÊcià. Poprzez Êpiewane dêwi´ki todoÊwiadczenie udziela si´ s∏uchaczom.Dzi´ki temu staje si´ ono udzia∏emwielu ludzi. Niezwyk∏e jest to, ˝e niepochodzi ono od fizycznego herosa,muzyka Góreckiego jest bowiem odbi-ciem si∏y ducha, a ten jak wiadomo –nie jest z tego Êwiata. Ta duchowa si∏apozwala∏a twórcy III Symfonii poko-nywaç rozmaite trudnoÊci, w tym s∏a-boÊç cia∏a n´kanego znoszonymi oddzieciƒstwa dolegliwoÊciami.

– Kiedy komponuj´, nigdy si´ niezastanawiam, czy nowy utwór komuÊsi´ spodoba czy te˝ nie – mówi∏. – Dlamnie najwa˝niejsza jest osobista satys-fakcja, niezmierna frajda wr´cz, gdyzyskam przekonanie, i˝ skomponowa-∏em coÊ w taki sposób, w jaki uprzed-nio us∏ysza∏em w wyobraêni.

Przy innej zaÊ okazji kompozytorwyzna∏:

– Muzyka jest dla mnie rezultatemreligijnej koncentracji i medytacji.

T´ „koncentracj´” i „medytacj´”w sposób najbardziej wyrazisty uciele-Êniajà zapewne chóralne dzie∏a Mi-strza. On sam nie znosi∏ kompromisów,by∏ w ˝yciu i w twórczoÊci do bóluuczciwy; niezale˝nie od Êrodków jaki-mi si´ pos∏ugiwa∏, stara∏ si´ mówiçprawd´ – o sobie i otaczajàcym goÊwiecie. Wielu komentatorów JegotwórczoÊci dostrzeg∏o te˝ istotny jejzwiàzek ze s∏owem, które nieod∏àczniekojarzy si´ z brzmieniem ludzkiegog∏osu. Z podziwem podkreÊlajà oni, i˝

Górecki zna∏ pot´g´ s∏owa, jego powa-g´ i znaczenie. Ta w∏aÊciwoÊç jego in-tuicji i wiedzy popartej doÊwiadcze-niem sprawia∏a, ˝e jak niewielu innychpotrafi∏ wnikaç w treÊç i moc przes∏a-nia ukrytego w ka˝dym s∏owie. Szcze-gólnie jednak w S∏owie dotykajàcymtajemnicy istnienia, ludzkiej egzysten-cji i wzajemnych relacji mi´dzy stwo-rzeniem i jego Stwórcà.

Ten rodzaj wra˝liwoÊci w konfronta-cji z rzeczywistoÊcià bywa êród∏em bó-lu. Musia∏ i Górecki go odczuwaç. Stàds∏owa, jakie wypowiedzia∏ przy okazjiprzyjmowania tytu∏u Doktora HonorisCausa Akademii Muzycznej w Krako-wie. Warto je tu przypomnieç:

– Czas, który nam dano jest czasemtrudnym. Jest to czas, w którym wszyst-ko mo˝na – mam tutaj na myÊli sztuk´– wszystko jest dozwolone. Nie ma˝adnych regu∏, ˝adnych nakazów. Na-sta∏ nam czas uÊwi´conego chamstwa –czy jak to dobitnie okreÊli∏ S∏awomirMro˝ek: »Czas sakralizacji chamstwa«.Sztuka zosta∏a doprowadzona do ca∏ko-witej dewastacji, popada w ruin´ i mniew tym wszystkim coraz trudniej si´ od-naleêç. Prosz´ mnie êle nie zrozumieç –ja nie jestem przeciwnikiem nowejsztuki, ja jestem przeciwnikiem cham-stwa i destrukcji w sztuce. Jestem prze-ciwnikiem niszczenia tego, co najcen-niejsze w cz∏owieku: wzruszenia. TenÊwiat potrzebuje pi´kna, by nie pogrà-˝yç si´ w rozpaczy (...) Tylko pi´knojest wartoÊcià rzetelnà. Wszelka prawdai wszelkie dobro majà byç tworzywemdla pi´kna (...)

Tylko pi´kno jest wartoÊcià rzetelnà.To pi´kno, owa „wartoÊç rzetelna”

podbija cen´ chóralnych dzie∏ Mistrza.Sprawia, i˝ sà one skarbem bezcen-nym. Ograniczone ramy formalne tego

Wspomnienia nie pozwalajà na szerszàprezentacj´ choçby i wybranych utwo-rów z tego zamkni´tego ju˝ skarbca.Przecie˝ nie sposób nie zauwa˝yç, i˝znajdujà si´ w nim rzeczy takie, jak po-Êwi´cone Bydgoszczy Miserere – in-spirowane dramatycznymi wydarze-niami z marca 1981 roku, kiedy to mi-licja pobi∏a w tym mieÊcie przedstawi-cieli „SolidarnoÊci”, jak medytacyjneAmen, czy nawiàzujàcy do muzyki lu-dowej cykl Szeroka woda, albo pieʃWis∏o moja, Wis∏o szara.

W skarbcu utworów Góreckiego od-najdujà chóry i – chyba coraz cz´Êciejb´dà po nie si´gaç – takie arcydzie∏a,jak: Pod Twojà obron´ na chór miesza-ny a cappella op. 56 – skomponowane„…w Katowicach od soboty 30 listopa-da 1985 roku do poniedzia∏ku 2 grudnia1985 roku”; Na Anio∏ Paƒski na du˝ychór mieszany a cappella op. 57 – pisa-ne „…w Katowicach od czwartku 20marca 1986 roku do soboty 29 marca1986 roku […] z okazji przeniesieniazw∏ok – prochów Kazimierza Przerwy-Tetmajera z Warszawy do Zakopane-go”; skomponowana w 2004 roku PieʃRodzin Katyƒskich, op. 81 na chór mie-szany a cappella; ch´tnie i przy ró˝nychokazjach przez Êlàskie chóry ÊpiewaneZdrowaÊ bàdê Maryja op. 54.

W innym fragmencie cytowanegoju˝ wystàpienia z okazji przyj´cia god-noÊci Doktora Honoris Causa Akade-mii Muzycznej w Krakowie, HenrykMiko∏aj Górecki powiedzia∏:

– Nale˝´ ju˝ do pokolenia odchodzà-cego. Pokolenia, które zachodzàcezmiany w naszej sztuce, kulturze widzitroch´ w ostrzejszym Êwietle. A mo˝etroch´ ostrzej je osàdza. Naturalniezdaj´ sobie spraw´, ˝e ka˝de nowe po-kolenie rzàdzi si´, post´puje wed∏ugswoich praw, ale stawiam sobie pyta-nie: czy te nowe prawa, nowe regu∏y sàdobre? Na to pytanie odpowie namprawdopodobnie historia.

Odszed∏ Mistrz niedoÊcigniony.W sztafecie pokoleƒ Jego miejsce innizaj´li. Teraz ich w∏asnoÊcià sà pytania,które Mistrz postawi∏, przed nimi zaÊnieodgadniona przysz∏oÊç i czas naszukanie odpowiedzi.

Czy znajdà?Andrzej Wójcik

28 ÂPIEWAK ÂLÑSKI • nr 6 (391) 2010

ODSZED¸ MISTRZ NIEDOÂCIGNIONYO tym, ˝e z∏o˝ony niemocà przebywa∏ od d∏u˝szego czasu w klinice, wiedzieliÊmy od samegopoczàtku. Nikt jednak nie bra∏ pod uwag´ mo˝liwoÊci, ˝e si´ ju˝ nie spotkamy. ˚e nie zdà˝y-my przekazaç przyznanego Mu przez Zarzàd G∏ówny – Medalu Stulecia Zwiàzku Âlàskich Kó∏Âpiewaczych.

HENRYK MIKO¸AJ GÓRECKI6.12.1933–12.11.2010

15.01.2011 XIX Adoracja Chórów Katowice-Panewniki Chóry i Orkiestry Zarzàd G∏ównyg. 15.00 i Orkiestr Górnego Âlàska Bazylika Górnego Âlàska ÂZChiO

przy ˚∏óbku Jezusowym o.o. Franciszkanów

15.01.2011 Koncert Kol´d Katowice, Dom Chóry TÂ „Modus g. 13.30 Pomocy Spo∏ecznej Vivendi” Katowice-

„Zacisze” Piotrowice Piotrowice

16.01.2011 Koncert Kol´d Miasteczko Âlàskie Chór „Sienkiewicz” Chór „Sienkiewicz”KoÊció∏ WNMP oraz GoÊç

16.01.2011 XIX Koncert Kol´d Chudów Chóry i Orkiestra g. 15.00 KoÊció∏ NMP Królowej Gminy Giera∏towice

Anio∏ów

16.01.2011 Koncert Kol´d Katowice, Archikatedra Chór „Archikate-g. 16.30 Chrystusa Króla dralny” Katowice

16.01.2011 XVII Koncert Kol´d Gaszowice Chór „Bel Canto”KoÊció∏ Parafialny Gaszowice

16.01.2011 Koncert Kol´d Katowice-We∏nowiec Chór Êw. Cecyliig. 17.00 KoÊció∏ Wspomo˝enia Katowice-We∏nowiec

Wiernych

16.01.2011 Koncert Kol´d Katowice-Podlesie Chóry TÂ „Modus g. 15.00 KoÊció∏ Parafialny Vivendi” Katowice-

Piotrowice

16.01.2011 Koncert Kol´d Katowice-Kostuchna Chóry TÂ „Modus g. 17.00 KoÊció∏ Parafialny Vivendi”

19.01.2011 Koncert Kol´d Repty, GórnoÊlàskie Chór „Angelus”g. 18.30 Centrum Rehabilit. Tarnowskie Góry

23.01.2011 Koncert Kol´d Orzesze-Woszczyce Chóry Okr´gu Miko- Okr´g Miko∏owskiKoÊció∏ Parafialny ∏owskiego ÂZChiO ÂZChiO

23.01.2011 Koncert Kol´d Gliwice Chór KatedralnyKoÊció∏ Katedralny Gliwice

23.01.2011 Koncert Kol´d Boruszowice Chór „Angelus”KoÊció∏ Parafialny Tarnowskie Góry

23.01.2011 XV Gminny i XI Powiatowy Bojszowy Nowe Chór „Jutrzenka” Gmina BojszowyPrzeglàd Zespo∏ów KoÊció∏ MB Bojszowy Bieruƒski OÊrodekKol´dowych Uzdrowienia Chorych Chór„Polonia”Bieruƒ Kultury

23.01.2011 Koncert Kol´d Rybnik Chóry Okr´gu KoÊció∏ Rybnickiego ÂZChiO

30.01.2011 Koncert Kol´d Kopanina, OÊrodek Chór „Angelus”g. 15.00 Pomocy Spo∏ecznej Tarnowskie Góry

30.01.2011 Msza Êw. i Koncert Kol´d Rybnik, Kaplica Szpi- Chór „Bel Canto”tala Wojewódzkiego Gaszowice

30.01.2011 Kol´dowanie u Józefa Rybnik, KoÊció∏ p.w. Chór „Seraf” RybnikÊw. Józefa Robotnika

31.01.2011 XX Spotkania Kol´dowe Miko∏ów Chór „Harmonia”, chóryg. 18.00 Chórów MDK Rynek pow. miko∏owskiego

01.2011 Koncert Kol´dowy Rydu∏towy, KoÊció∏ TÂ „Cecylia” Rydu∏- [email protected]. Êw. Jerzego towy, ZW „Melodia”

Pstrà˝na, Chór „Ceci-lianum” KrzyszkowiceChór „Schola Canto-rum” Vresina Czechy

ÂPIEWAK ÂLÑSKI • nr 6 (391) 2010 5

Data Co Gdzie Wykonawcy Organizator

6

6 ÂPIEWAK ÂLÑSKI • nr 6 (391) 2010

styczeƒ 2011 Koncert Kol´d Bieruƒ Chór „Polonia”KoÊció∏ Êw. Bart∏omieja Bieruƒ

styczeƒ 2011 Koncerty Kol´d Katowice Chór M´ski „Hejna∏”KoÊcio∏y katowickie Katowice Piotrowice

styczeƒ 2011 XVII Wodzis∏awskie Spotkania Wodzis∏aw Âl., KoÊció∏ Chóry Okr´gu Wodzi-g. 16.00 Kol´dowe p.w. Êw. Herberta s∏awskiego ÂZChiO

LUTY 2011

6.02.2011 Koncert Kol´d Lyski, KoÊció∏ TÂ Chór Mieszanyp.w. Êw. Ma∏gorzaty „Ma∏gorzata” Lyski

12.02.2011 Koncert Kol´d Lyski TÂ Chór MieszanySala OSP „Ma∏gorzata” Lyski

12.02.2011 Zabawa Karnawa∏owa Miko∏ów Chór „Harmonia” g. 20.00 MDK Rynek Miko∏ów i sympatycy

11-12.02.2011 Warsztaty muzyczne Katowice TÂ „Modus Vivendi”Dom Katechetyczny Katowice Piotrowice„Nazaret”

19.02.2011 Walny Zjazd Delegatów Rybnik Zarzàd Okr´gu Okr´gu Rybnickiego ÂZChiO Rybnickiego ÂZChiO

27.02.2011 Koncert Karnawa∏owy Miko∏ów Chór „Harmonia” g. 17.00 (muzyka filmowa) MDK Rynek Miko∏ów

27.02.2011 Msza Êw. w intencji: Katowice-Józefowiec Chór Êw. Cecylii3 rocz. Êmierci Barbary KoÊció∏ p.w. Êw. Józefa Katowice-JózefowiecZielonki-Rusin42 rocz. Êmierci ks. prob. Józefa Stokowego2 rocz. Êmierci ks. pra∏. prof. Jerzego Pawlika

luty 2011 Msza Êw. odpustowa Bieruƒ Chór „Polonia”Êw. Walentego KoÊció∏ Êw. Walentego Bieruƒ

luty 2011 Oprawa uroczystoÊci poÊwi´ce- Katowice TÂ „Modus Vivendi”nia nowych hal Fabryki Dom Socjalny Katowice-PiotrowiceMaszyn FAMUR

MARZEC 2011

5.03.2011 Walne Zebranie Sprawozdaw- Wodzis∏aw Âlàski Delegaci Okr´gu cze Okr´gu Wodzis∏awskiego Wodzis∏awskiegoÂZChiO

6.03.2011 Msza Êw. w intencji ks. prob. Katowice-Józefowiec Chór Êw. CecyliiZenona Dro˝d˝a z okazji KoÊció∏ Parafialny Katowice-Józefowiecurodzin

9.03.2011 Oprawa liturgii mszy Êw. Katowice, Archikatedra Chór „Archikatedralny”popielcowej p.w. Chrystusa Króla

18.03.2011 Droga Krzy˝owa Katowice-Józefowiec Chór Êw. CecyliiKoÊció∏ Parafialny Katowice-Józefowiec

27.03.2011 Koncert PieÊni Postnych Bojszowy, KoÊció∏ Chór „Jutrzenka”p.w. Narodzenia BojszowyÊw. Jana Chrzciciela

27.03.2011 Wyst´p na Gorzkich ˚alach – Gaszowice Chór „Bel Canto”PieÊni Postne KoÊció∏ Parafialny Gaszowice

Data Co Gdzie Wykonawcy Organizator6

ÂPIEWAK ÂLÑSKI • nr 6 (391) 2010 27

Muzyka w koÊciele ewangelickimW Polsce KoÊció∏ Ewangelicko-

Augsburski ma szeÊç diecezji, który-mi kierujà ksi´˝a biskupi, a ichzwierzchnikiem jest Biskup KoÊcio-∏a, ks. Jerzy Samiec. W naszym kra-ju luteran jest oko∏o 95 tysi´cy. Wewszystkich diecezjach sà chóry ko-Êcielne, które raz w roku organizujàzjazdy. Istniejà równie˝ zespo∏y wo-kalne, wokalno-instrumentalne i or-kiestry.

Diecezja katowicka, bo o niejw dalszej cz´Êci jest mowa, obejmu-je tereny od Wo∏czyna po NowySàcz, a kieruje nià ks. biskup Tade-usz Szurman z Katowic. Tutaj dzia-∏a 21 chórów mieszanych, 5 zespo-∏ów wokalnych, 6 wokalno-instru-mentalnych i 3 instrumentalne. Chó-ry z Chorzowa, Katowic i Mys∏owicnale˝à do Âlàskiego Zwiàzku Chó-rów i Orkiestr i biorà czynny udzia∏w imprezach organizowanych przezten zwiàzek, a dalsze zamierzajàwstàpiç. O chórach z Jastrz´bia-Zdroju, Katowic i Chorzowa obro-niono w Êlàskich uczelniach pracemagisterskie. Âpiewacy ci prezentu-jà nie tylko repertuar religijny, aletak˝e Êwiecki o znacznym stopniutrudnoÊci. Wykonujà go w koÊcio-∏ach, na imprezach o charakterzeÊwieckim i zagranicà, a zespo∏y pro-wadzà równie˝ wysoko wykwalifi-kowani fachowcy. Z okazji zjazduchórów, który odby∏ si´ 10 maja2009 r. w Chorzowie, PZChiO Od-dzia∏ w Katowicach wyda∏ nr 7„Âpiewaka Âlàskiego”, a jest onw ca∏oÊci poÊwi´cony ewangelikomoraz „Zeszyty Nutowe” nr 2, gdziezamieszczono 10 pieÊni wybranychi opatrzonych wst´pem przez Ew´Bocek-Orzyszek. Przy wspó∏udziale˝ony Ewy Bocek, opracowa∏em Mo-nografi´ ewangelickich chórów i ze-spo∏ów, którà wydano w 2005 r.Przewodniczàcym Komisji Chórówi Muzyki KoÊcielnej jest ks. dr Ma-rian Niemiec z Opola.

Wspomnieç nale˝y równie˝ o re-citalach organowych, które odbywa-jà si´ w koÊcio∏ach. Kiedy w latach60. ubieg∏ego stulecia studiowa∏emw katowickiej uczelni muzycznej,oÊrodków, gdzie odbywa∏y si´ takiekoncerty by∏o kilka: Oliwa, Kamieƒ

Pomorski, Le˝ajsk, Frombork, Kra-ków, nieco póêniej Wis∏a-Zdrój. Po1985 r. jest ich wiele i to wsz´dzietam gdzie zaistnia∏a potrzeba propa-gowania tej literatury, a organy na-dajà si´ do tego celu. Do wielu obec-nie koÊcio∏ów do∏àczy∏y równie˝Êwiàtynie ewangelickie tej˝e diece-zji. Na przyk∏ad w Zabrzu, ju˝ poraz pi´tnasty Waldemar Krawieczorganizowa∏ Mi´dzynarodowy Fe-stiwal Organowy, gdzie jeden z kon-certów odby∏ si´ na organach firmyGustava Heinze z 1923 r. W Klucz-borku od 25 lat organizowany jestEuropejski Festiwal Muzyki organo-wej, a grajà tam na instrumencie fir-my Schlag und Söhne z 1898 r. Jegoorganizatorem jest ks. prob. HenrykSchröder. Innym oÊrodkiem jestKraków, gdzie koÊció∏ ewangelickiznajduje si´ na trasie z Rynku G∏ów-nego na Wawel. Tam sà organy fir-my Adolfa Lammerta z 1844 r. Bo-gate tradycje ma tak˝e koÊció∏ kate-dralny w Katowicach. Mamy tutajnajwi´ksze, bo 51-g∏osowe organy,które w 1922 r. zbudowa∏a firmaWilhelma Sauera. W Êwiàtyni tej,oprócz tradycyjnych koncertów or-ganowych od 15 lat w ramachOtwartych Dni KoÊcio∏a Jerzy Sie-chowski organizuje tak˝e recitaleorganowe, w tym monograficzne.

Wymienione instrumenty, ale rów-nie˝ z innych Êwiàtyƒ ewangelic-kich, Julian Gembalski nagra∏ dlaRadia Katowice. W czasie tych spo-tkaƒ wyst´pujà znani w kraju i zagranicà organiÊci, tak˝e wokaliÊci,inni instrumentaliÊci i chóry.

Marcin Luter (1483–1546) by∏gruntownie wykszta∏conym mni-chem augustiaƒskim zakonu ˝ebra-czego. Doktor Pisma Âwi´tego, pro-fesor teologii uniwersytetu w Wit-tenberdze. Tam te˝ na drzwiach Ko-Êcio∏a Zamkowego w 1517 r. przybi∏95 swoich tez, wzywajàcych do re-formy KoÊcio∏a, dlatego nazywanyjest Ojcem Reformacji, a jej hym-nem jest pieʃ „Warownym grodemjest nam Bóg”. W 1525 r. za∏o˝y∏w Wittenberdze drukarni´ nut.W czasie nauki odebra∏ równie˝podstawy wykszta∏cenia muzyczne-go – mia∏ pi´kny g∏os tenorowy, któ-rym czasem zarabia∏ na ˝ycie, gra∏na lutni, pisa∏ teksty pieÊni i kompo-nowa∏ do nich melodie. Mówi∏:„Muzyce wyznaczam najwy˝szemiejsce i najwy˝sze zaszczyty, tu˝za teologià”. Gdy zrzuci∏ habit, o˝e-ni∏ si´ z zakonnicà, z którà mia∏ sze-Êcioro dzieci. Jego grób znajduje si´w KoÊciele Zamkowym pod ambo-nà, z której wyg∏osi∏ wiele kazaƒ.

Henryk Orzyszek

Muzykujàcy Luter w otoczeniu rodziny. Foto: Bernard Ficek

Grupa wokalna „Camerton” z ¸a-zisk Górnych wywalczy∏a srebrow kategorii chórów kameralnychpodczas dwudziestego Mi´dzynaro-dowego Festiwalu PieÊni Adwento-wych i Bo˝onarodzeniowych w Pra-dze. – To dla nas du˝e wyró˝nienie,pami´taç trzeba, ˝e „Camerton” ist-nieje niespe∏na trzy lata, a w tymczasie uda∏o si´ uzyskaç tak dobrypoziom wykonawczy. Dwudziesty,jubileuszowy festiwal by∏ dla nasszcz´Êliwy – mówià Ewa i GrzegorzKaczmarczykowie, dyrygenci gru-py. Od 26 do 28 listopada w Pradzewystàpi∏o kilkadziesiàt chórówz trzynastu krajów, równie˝ tak od-leg∏ych jak Singapur, Portugalia czyFinlandia. Prezentowa∏y si´ zespo∏ydzieci´ce, m∏odzie˝owe, chóry jed-norodne, kameralne oraz du˝e.Oprócz przes∏uchaƒ konkursowychka˝dy z zespo∏ów kol´dowa∏ w jed-nym z praskich koÊcio∏ów, „Camer-ton” w koÊciele Salwatoriaƒskim.Chóry po∏àczone wystàpi∏y zaÊw Pradze podczas tradycyjnego za-palania ogromnej choinki na zat∏o-czonym Rynku G∏ównym. Wyszeh-

rad, Most Karola, barwne zabytko-we uliczki i wiele innych miejscchórzyÊci zwiedzali z panià prze-wodniczkà.

– MogliÊmy pojechaç na festiwaldzi´ki wsparciu finansowemu Urz´-du Miasta w ¸aziskach Górnych,który pokry∏ koszt udzia∏u w impre-zie. Cz∏onkowie grupy wzi´li na sie-bie ci´˝ar finansowy zwiàzanyz przejazdem oraz zakupem strojów.Wszystkim, którzy przyczynili si´do naszego sukcesu serdecznie dzi´-

kujemy. Chcemy nadal promowaçnasze miasto – mówi Andrzej Bula,prezes „Camertonu”.

Warto przypomnieç, ˝e grupa,która jest cz∏onkiem ÂlàskiegoZwiàzku Chórów i Orkiestr, dzia∏aspo∏ecznie, nie majàc ˝adnej sta∏ejdotacji, a dyrygenci nie pobierajàwynagrodzenia za prac´. Próby ze-spo∏u odbywajà si´ przy parafii MBKrólowej Ró˝aƒca Âwi´tego w ¸a-ziskach Górnych dzi´ki przychylno-Êci tutejszego proboszcza ks. dr. Jac-ka Wojciecha.

Mi´dzynarodowy Festiwal PieÊniAdwentowych i Bo˝onarodzenio-wych w Pradze ma swojego patrona,zmar∏ego trzy lata temu kompozyto-ra i pedagoga Petera Ebena. Przypo-mnijmy, ˝e podobnie, srebrnà wst´-g´ otrzyma∏a kilka lat temu w Pra-dze miko∏owska „Harmonia”, a brà-zowà ∏aziski chór „Echo”, prowa-dzony wtedy przez obecnych dyry-gentów „Camertonu”.

Cz∏onkowie grupy wspominaç b´-dà d∏ugo wspania∏à atmosfer´ pod-czas og∏aszania wyników, pi´kne za-bytki Pragi, przyjazny hotel „Top”i szybkie metro, które pozwala∏ozdà˝yç na wyst´py. Sp´dziliÊmy tuwiele pi´knych chwil, sporo uczàcsi´ tak˝e od innych – mówià cz∏on-kowie „Camertonu”, dodajàc, ˝e –by∏o to prawdziwe Êwi´to muzyki.Wi´cej o grupie wokalnej z ¸aziskGórnych oraz samym festiwalu znaj-dziemy na stronach internetowych:www.camerton.laziska.pl, www.pra-guefestival.cz/christmas.htm

S∏awomir Rybok

26 ÂPIEWAK ÂLÑSKI • nr 6 (391) 2010

Srebrna wst´ga dla „Camertonu”

Srebrni laureaci na praskiej estradzie

Srebrni laureaci

ÂPIEWAK ÂLÑSKI • nr 6 (391) 2010 7

31.03.2011 „Twoja i Moja – Nasza Droga Rybnik Chór „Seraf” RybnikKrzy˝owa” Rozwa˝anie Drogi KoÊció∏ p.w. Êw. JózefaKrzy˝owej przeplatane Robotnikawierszami i pieÊniami

marzec 2011 Walne Zebranie Sprawozdaw- Miko∏ów Chór „Harmonia” czo-Wyborcze Cz∏onków salka chóru Miko∏ówChóru „Harmonia” Miko∏ów ul. Krakowska

KWIECIE¡ 2011

2.04.2011 Okr´gowy Koncert Papieski ¸aziska Górne Chór „Harmonia” Okr´g Miko∏owskiJanowi Paw∏owi II KoÊció∏ Parafialny Miko∏ów, chóry Okr´- ÂZChiO

gu Miko∏owskiego

2.04.2011 „Twoja i Moja – Nasza Droga Rybnik-Smolna Chór „Seraf” RybnikKrzy˝owa” Rozwa˝anie Drogi KoÊció∏ o.o. Francisz-Krzy˝owej przeplatane kanówwierszami i pieÊniami

3.04.2011 Koncert Muzyki Sakralnej Rybnik, KoÊció∏ p.w. Chóry Okr´gu im. G.G. Gorczyckiego Królowej Aposto∏ów, Rybnickiego ÂZChiO

Giera∏towice, KoÊció∏p.w. MB Szkaplerznej

10.04.2011 Walny Zjazd Delegatów Katowice, Delegaci ÂZChiO ZG ÂZChiOg. 10.00 Âlàskiego Zwiàzku Chórów Szko∏a Muzyczna

i Orkiestr ul. Teatralna

10.04.2011 Koncert PieÊni Postnych Wyry Chóry Okr´gu Okr´g Miko∏owskiKoÊció∏ Parafialny ÂZChiO ÂZChiO Miko∏owskiego ÂZChiO

10.04.2011 Koncert KATY¡-SMOLE¡SK Rybnik Chór „Seraf” Rybnikku czci zamordowanych Sala Biblioteki Miejskiejw Katyniu oraz ofiar tragedii pod Smoleƒskiem w 2010 r.

10.04.2011 Koncert PieÊni Wielkopostnych Strzybnica Chór „Angelus”g. 16.00 KoÊció∏ Parafialny Tarnowskie Góry

15.04.2011 Oprawa mszy Êw. odpustowej Miasteczko Âlàskie Chór „Sienkiewicz” g. 11.00 KoÊció∏ WNMP Miasteczko Âl.

MB Siedmiobolesnej

17.04.2011 Oprawa uroczystoÊci Niedzieli Katowice-Piotrowice TÂ „Modus Vivendi”Palmowej KoÊció∏ NCiKCh Katowice-Piotrowice

17.04.2011 „Twoja i Moja – Nasza Droga Rybnik Chór „Seraf” RybnikKrzy˝owa” Rozwa˝anie Drogi KoÊció∏ w dzielnicyKrzy˝owej przeplatane wierszami i pieÊniami

17.04.2011 Koncert Pasyjny Katowice-Piotrowice Chóry TÂ „Modus Vi- g. 18.00 KoÊció∏ NCiKCh vendi” Katowice-Pio-

trowice oraz GoÊcie

17.04.2011 Oprawa uroczystoÊci Niedzieli Gaszowice Chór „Bel Canto” Palmowej Wykonanie Pasji KoÊció∏ Parafialny Gaszowice

17.04.2011 Wykonanie Pasji wg. Strzybnica Chór „Angelus”Êw. Mateusza KoÊció∏ Parafialny Tarnowskie Góry

17.04.2011 Koncert Pasyjny Miko∏ów Chór „Harmonia” Bazylika Êw. Wojciecha Miko∏ów

17.04.2011 Oprawa uroczystoÊci Niedzieli Katowice-Józefowiec Chór Êw. Cecyliig. 10.30 Palmowej KoÊció∏ Êw. Józefa Katowice-Józefowie

Data Co Gdzie Wykonawcy Organizator

6

8 ÂPIEWAK ÂLÑSKI • nr 6 (391) 2010

17.04.2011 Wykonanie Pasji Bojszowy, KoÊció∏ Chór „Jutrzenka” M´ki Paƒskiej p.w. Narodzenia Bojszowy

Âw. Jana Chrzciciela

17.04.2011 Oprawa uroczystoÊci Niedzieli Miasteczko Âl. Chór „Sienkiewicz” g. 9.30 Palmowej Miasteczko Âl.

21.04.2011 PieÊni Postne Bieruƒ Chór „Polonia” BieruƒKoÊció∏ Êw. Bart∏omieja

21-23.04.2011 Oprawa muzyczna Triduum Katowice-Piotrowice TÂ „Modus Vivendi”Paschalne KoÊció∏ NCiKCh Katowice-Piotrowice

22.04.2011 Ceremonia Wielkiego Piàtku Katowice, Archikatedra Chór g. 18.00 Godzina PieÊni Pasyjnej p.w. Chrystusa Króla „Archikatedralny”

22.04.2011 Ceremonia Wielkiego Piàtku Katowice-Józefowiec Chór Êw. Cecyliig. 18.00 KoÊció∏ Êw. Józefa Katowice-Józefowiec

22.04.2011 Ceremonie Wielkiego Piàtku. Gaszowice Chór „Bel Canto” Adoracja Krzy˝a Êw. KoÊció∏ Parafialny Gaszowicei Bo˝ego Grobu

22.04.2011 Wykonanie Pasji wg. Êw. Jana Strzybnica Chór „Angelus”KoÊció∏ Parafialny

23.04.2011 Ceremonie Wielkiej Soboty Katowice-Józefowiec Chór Êw. CecyliiKoÊció∏ Êw. Józefa Katowice-Józefowiec

23.04.2011 Ceremonie Wielkiej Soboty Gaszowice Chór „Bel Canto” KoÊció∏ Parafialny Gaszowice

24.04.2011 Wielkanocna Suma Katowice, Archikatedra Chór g. 12.00 Pontyfikalna p.w. Chrystusa Króla „Archikatedralny”

24.04.2011 Oprawa mszy Êw. Bieruƒ Chór „Polonia” BieruƒWielkanocnej KoÊció∏ Êw. Bart∏omieja

25.04.2011 Oprawa uroczystoÊci Katowice-Józefowiec Chór Êw. CecyliiPoniedzia∏ku Wielkanocnego KoÊció∏ Êw. Józefa Katowice-Józefowiec

30.04.2011 Koncert PieÊni Wielkanocnych Ruda Âlàska-Halemba Chór „Cantate Deo”KoÊció∏ Bo˝ego Ruda Âl. HalembaNarodzenia

kwiecieƒ 2011 Oprawa mszy Êw. z okazji Miasteczko Âlàskie Chór „Sienkiewicz”450-lecia istnienia Miasteczka KoÊció∏ WNMP Miasteczko ÂlàskieÂlàskiego

kwiecieƒ 2011 Koncert PieÊni Wielkanocnych Rydu∏towy TÂ „Cecylia” KoÊció∏ Êw. Jerzego Rydu∏towy

Chór „Bel Canto” Gaszowice

kwiecieƒ 2011 Oprawa mszy Êw. odpustowej Rydu∏towy TÂ „Cecylia” KoÊció∏ Êw. Jerzego Rydu∏towy

MAJ 2011

1.05.2011 XIX GórnoÊlàskie Prezentacje Chorzów Chóry i Orkiestry ZG ÂZChiOg. 11.00-18.00 Chórów i Orkiestr GórnoÊlàski Park ÂZChiO zg∏oszone Okr´g Chorzowsko-

Etnograiczny Âwi´toch∏owicki„Skansen”

14.05.2011 Eliminacje X Festiwalu PieÊni Gliwice-SoÊnica Chóry zakwalifiko- ZG ÂZChiOMaryjnej „Magnificat-2011” KoÊció∏ NMP wane do eliminacji Okr´g Gliwicko-

Wspomo˝enia ZabrskiWiernych

Data Co Gdzie Wykonawcy Organizator6

ÂPIEWAK ÂLÑSKI • nr 6 (391) 2010 25

HENRYK MANDRYSZ. Po-staç znana w spo∏ecznym ruchumuzycznym. Na pewno na Gór-nym Âlàsku. 1 paêdziernika 2010roku obchodzi∏ okràg∏y jubileusz– 50 lat pracy artystycznej.

Donios∏a, a zarazem sympatycz-na uroczystoÊç odby∏a si´ w Miej-skim Domu Kultury w Zabrzu.Wybór miejsca nie móg∏ byç przy-padkiem. Bowiem to miejsce, tu˝przy zabytkowej kopalni Guido,sta∏o si´ jego drugim domem jakoszefa kopalnianej orkiestry d´tej„Makoszowy”. Gdyby skomaso-waç godziny prób i wyst´pów z or-kiestrà, wliczajàc w to czas po-Êwi´cony na aran˝acj´ utworów, toby∏by to wielomiesi´czny ciàg mu-zycznej pracy.

Zaczà∏ orkiestrowe granie jakosiedemnastolatek. Kolej na kapel-mistrzostwo przysz∏a gdy mia∏ 36lat. Tak wi´c od 30 lat prowadzijednà z najlepszych orkiestr d´-tych. Nie tylko w skali Âlàska. Naj-bardziej dumne z orkiestry jest Za-brze. Od wielu lat Henryk Man-drysz ze swojà orkiestrà ubarwiagraniem wiele uroczystoÊci orazmiejskich imprez. Poziom orkie-stry, niezale˝nie od poziomu po-szczególnych muzyków, nie by∏bymo˝liwy bez wiedzy i umiej´tnoÊcijej dyrygenta. Ile˝ to razy widocz-ny by∏ w galowym górniczymmundurze. Bàdê to maszerujàcz bu∏awà z przodu orkiestry, bàdêto dyrygujàc pa∏eczkà zza dyry-genckiego pulpitu. Ale dzia∏alnoÊçHenryka Mandrysza to nie tylkod´ta orkiestra. Z równym powo-dzeniem prowadzi dwa Êlàskie chó-

ry – przyszowicki „S∏owik” i or-nontowickà „Jutrzenk´”. Przeto niedziwota, ˝e na jubileuszowà gal´przyby∏o liczne grono jego obec-nych i by∏ych chóralnych Êpiewa-ków. W przerwie koncertowej galiwspó∏tworzyli d∏ugà kolejk´ tych,którzy osobiÊcie pragn´li jubilato-wi z∏o˝yç ˝yczenia, kwiaty lubsymboliczny upominek. Te chwil´poprzedzi∏y gratulacje, z∏o˝one ju-bilatowi m.in. przez prezydenta Za-brza, Urszul´ Maƒk´-Szulik. By∏ykolejne wyrazy uznania od przed-stawiciela Kurii Biskupiej (za opra-w´ muzycznà liturgii podczas po-bytu Jana Paw∏a II w Gliwicach,uÊwietnianie muzykà uroczystoÊcimaryjnych w sanktuarium w Ru-dach), pos∏ów Miros∏awa Seku∏yi Tadeusza Witty, kierownictwa

kopalni oraz delegacji bratnich or-kiestr i chórów. Specjalny list gra-tulacyjny odczyta∏ prezes ZarzàduG∏ównego Âlàskiego ZwiàzkuChórów i Orkiestr, Roman Warze-cha. Do gratulacji do∏àczy∏ przy-znany jubilatowi medal „StuleciaZwiàzku Kó∏ Âpiewaczych”.

Do rangi imprezy dostosowanyby∏ program. Wyst´p orkiestryKWK „Makoszowy” zaczà∏ si´ odzagrania hejna∏u miasta. Pierwszàcz´Êç stanowi∏y utwory sakralnei te, które od poczàtku istnienia, to-warzyszy∏y orkiestrze. Us∏yszeli-Êmy m.in. „Panis Angelicus” oraz,w zwiàzku z rokiem chopinow-skim, Poloneza A-dur. Drugà cz´Êçgali stanowi∏o kilka szlagiero-wych, Êwiatowych melodii, w tymze „Skrzypka na dachu”, z operetki„Weso∏a wdówka” oraz z repertu-aru Andrea Bocelli’ego „Con tePartiro”. Niewàtpliwà atrakcjà im-prezy by∏ popis dwójki wokalnychsolistów, Anny Jaskó∏ki (sopran)i Ireneusza Miczki (baryton).

Nie raz a dwa razy Mistrzowi od-Êpiewano i zagrano „sto lat”. Nieoby∏o si´ bez szampaƒskiego toa-stu. Imprez´ sprawnie, na luzie po-prowadzi∏ Marian Wilczek, które-mu kilkakrotnie uda∏o si´ wcià-gnàç jubilata w dialog wspomnieƒi wypowiedzi zwiàzanych z arty-stycznym ˝yciorysem.

Ducha benefisu celnie puentujàs∏owa prezydenta Zabrza: „Trudnosobie wyobraziç Zabrze i orkiestr´bez Henryka Mandrysza. Sà ze so-bà mocno powiàzani. Choç przy-chodzà m∏odzi, on ciàgle trwa”.

Jan Maria Dyga

Pasjonat na miar´ jubileuszu

przebogatà dyskografi´, jest laure-atem krajowych i zagranicznychkonkursów Êpiewaczych. Wiosnàbie˝àcego roku zosta∏ absolutnymzwyci´zcà 11. Festiwalu Chóralnegow Nowym Jorku. Szkoda, ˝e tenznakomity i wspania∏y zespó∏ wÊródpolskiej spo∏ecznoÊci zaolziaƒskiejjest prawie ˝e nieznany!

Na Koncercie Jubileuszowym podbatutà swej za∏o˝ycielki i kierow-niczki artystycznej, Evy ·einerovej(akompaniament fortepianowy Hana·obrová), w utworach B. Brittena

(„Ceremony of Carols”), T. Korga-nowa („Szorochi”), J. B. Kopfiivy(„Salve Regina) i J. Viãara – osza∏a-miajàca pieʃ „Gorole” (Pobili si´dwa górale ciupagami) Êpiewanaprzez zespó∏ w j´zyku polskim, po-twierdzi∏ „Permonik”– chocia˝ jestzespo∏em amatorskim – swojà pro-fesjonalnà, Êwiatowà(!) rang´ arty-stycznà. PieÊni w wykonaniu „Per-monika” wywo∏a∏y wÊród publicz-noÊci wielki podziw i burz´ niemilk-nàcych oklasków. Zaproszenie „Per-monika” na uroczystoÊç jubileuszo-

wà „Hejna∏u-Echo” skwitowaç nale-˝y z wielkim uznaniem. By∏ to strza∏w samà dziesiàtk´!

Przemi∏ym akcentem koncertu by-∏o wspólne odÊpiewanie przez „Per-moníka” i „Hejna∏u-Echa” dwu pie-Êni – „˚yczenie” F. Chopina i „Nebena zemi” J. JeÏka pod dyrekcjà obudyrygentów.

Chóralny karwiƒski Koncert Jubi-leuszowy by∏ serdecznà, niekurtu-azyjnà polsko-czeskà imprezà Êpie-waczà.

Józef Wierzgoƒ

W sobot´ 6 listopada br. w salikoncertowej Podstawowej Szko∏yArtystycznej w Karwinie (Republi-ka Czeska) Êwi´towa∏ swój pi´knyjubileusz urodzinowy Chór M´ski„Hejna∏-Echo”, który od dokonanejw 1964 roku fuzji karwiƒskiego„Echa” i frysztackiego „Hejna∏u”dzia∏a przy MK PZKO w KarwinieFrysztacie. Starszym z po∏àczonychchórów jest „Echo”, które powsta∏ow 1920 roku, m∏odszym zaÊ „Hej-na∏”, który powsta∏ jako chór harcer-ski w roku 1935 we Frysztacie.

Koncert jubileuszowy mia∏ wyjàt-kowy charakter, choçby z tego po-wodu, ˝e obok jab∏onkowskiego„Gorola” jest „Hejna∏-Echo” ju˝ tyl-ko jednym z dwu dzia∏ajàcych naZaolziu m´skich zespo∏ów Êpiewa-czych.

WÊród goÊci koncertu nie zabra-k∏o konsula generalnego JerzegoKronholda, z gratulacjami przybyliprzedstawiciele Zrzeszenia Âpiewa-czo-Muzycznego, Âlàskiego Ko-Êcio∏a Ewangelickiego A.W. w Kar-winie, dyrekcji karwiƒskiej Podsta-wowej Szko∏y Artystycznej, MKPZKO w Karwinie Frysztacie i Kar-winie Starym MieÊcie, zaprzyjaênio-nego chóru „Piast” z ˚yglina (RP),bratnich chórów zaolziaƒsklich„Dêwi´k”, „Lira”, „Stonawa”, „Ka-lina”.

Koncert Jubileuszowy, który pro-wadzi∏a Danuta Farana, by∏ naderudany, uroczysty,dostojny i... wzru-

szajàcy. Chór-Jubilat pod batutàm∏odego Andrzeja Szyji, który pro-wadzi „Hejna∏-Echo” od jesieni2004 roku, zaprezentowa∏ si´ w ró˝-norodnym i wdzi´cznym repertu-arze, który publicznoÊç przyj´∏a˝yczliwie i z uznaniem. By∏ m.in.uroczysty „Polonez” S. Moniuszkiz opery „Halka” i pieʃ W. Lachma-na do chyba jednego z najbardziejsugestywnych tekstów patriotycz-nych w literaturze polskiej –„Idziem do ciebie, Ziemio Matkonasza” M. Konopnickiej. By∏y wy-mowne pieÊni B. Smetany „Vûno”i E. SuchoÀa „Aka si mi krásná”,„Chór strzelców” K.M. Webera

z opery „Wolny strzelec”, by∏a wià-zanka pieÊni górniczych T. Popio∏-ka, pieʃ S. Krajewskiego „Takie∏adne oczy”, a na zakoƒczenie po-godna pieʃ zaolziaƒskiego kompo-zytora P. Kalety „Najlepiej weso∏ymbyç”. Ciep∏o przyj´∏a te˝ publicz-noÊç dwie pieÊni wy∏onionego z ze-spo∏u nowego oktetu m´skiego.

Na fortepianie akompaniowa∏aobu zespo∏om Wanda Miech, któraod wielu lat ofiarnie wspó∏pracujez „Hejna∏em-Echo”, równie˝ jakozast´pca dyrygenta. Ona te˝ jakoznana na naszym terenie ambitnai doÊwiadczona solistka zagra∏a wal-ca Es-dur F. Chopina i fantazj´z podnios∏ego „WarszawskiegoKoncertu” R.A. Sehla.

Nadzwyczajnym goÊciem arty-stycznym uroczytoÊci jubileuszowejby∏ znakomity karwiƒski, ponad 50-osobowy Koncertowy Chór „Per-moník”, który zrzesza m∏odzie˝w wieku od lat trzynastu. Chór ob-chodzi w bie˝àcym sezonie koncer-towym 45-lecie swego istnienia.„Permonik” jest zespo∏em, któregobardzo wysoki poziom artystycznypodziwia∏a publicznoÊç wielupaƒstw europejskich – od Szwecjipo Grecj´, od Anglii po Rosj´, trzy-krotnie koncertowa∏ chór w USA,Êpiewa∏ w Korei Po∏udniowej,Hong-Kongu, Chinach, Japonii.Wspó∏pracuje z wieloma dyrygenta-mi i orkiestrami symfonicznymi, ma

24 ÂPIEWAK ÂLÑSKI • nr 6 (391) 2010

Z polotem szczerej Êpiewaczej polsko-czeskiej przyjaêni

Jubileuszowy koncert „Hejna∏u-Echa”

Jubilat – Chór M´ski „Hejna∏-Echo”

„Permonik” i Eva ·einerová

ÂPIEWAK ÂLÑSKI • nr 6 (391) 2010 9

21.05.2011 Eliminacje X Festiwalu Pszów Chóry zakwalifiko- ZG ÂZChiOPieÊni Maryjnej Bazylika NMP wane do eliminacji Okr´g „Magnificat-2011” Wodzis∏awski

CZERWIEC 2011

5.06.2011 XIX Âwi´to Âlàskiej PieÊni Republika Czeska Chóry zakwalifiko- Unia ChórówChóralnej „Trojok Âlàski” wane do uczestnictwa Czeskich

5.06.2011 XVI Mi´dzynarodowa Republika Czeska Laureaci nominowani ZG ÂZChiONagroda im. Stanis∏awa ÂZChiO, Oddzia∏ Moniuszki Bielski PZChiO,

ZÂM RepublikiCzeskiej, Unia Chórów Czeskich

11.06.2011 Eliminacje X Festiwalu PieÊni Tarnowskie Góry Chóry zakwalifiko- ZG ÂZChiOMaryjnej „Magnificat-2011” KoÊció∏ wane do eliminacji Okr´g Tarnogórski

WRZESIE¡ 2011

17.09.2011 Fina∏ X Festiwalu PieÊni Piekary Âlàskie Chóry zakwalifiko- ZG ÂZChiOMaryjnej „Magnificat-2011” Bazylika NMP wane w eliminacjach

PAèDZIERNIK 2011

2.10.2011 IX Zjazd Konfraterni Rybnik-Niedobczyce Chóry zg∏oszone ZG ÂZChiONajstarszych Chórów Dom Kultury Okr´g Rybnickii Orkiestr Woj. Âlàskiego

8.10.2011 Zjazd Chórów i Orkiestr dla Piotrowice – Ligota Chóry i Orkiestry ZG ÂZChiOUpami´tnienia 100-lecia Zadole zg∏oszoneI Zjazdu chórów zrzeszonych w Zwiàzku Âlàskich Kó∏ Âpiewaczych

LISTOPAD 2011

5.11.2011 Ogólnopolski Festiwal Katowice Chóry zakwalifiko- ZG ÂZChiOPolskiej PieÊni Chóralnej MDK Bogucice wane

Koncerty zespo∏ów od maja 2011 zamieszczone b´dà w kolejnym numerze „Âpiewaka Âlàskiego”, prosimy o uzupe∏-nienie danych przez zespo∏y, które nie dostarczy∏y informacji o swoich przedsi´wzi´ciach.

Data Co Gdzie Wykonawcy Organizator

Dziewi´tnastego wrzeÊnia br. poraz drugi odby∏ si´ w Paniówkach fe-styn Babie Lato. Impreza na po˝e-gnanie lata powsta∏a z inicjatywychóru „Cecylia” w Paniówkach. Po-mys∏ zrodzi∏ si´ po imprezie listopa-dowej, która mia∏a miejsce w goÊcin-nej restauracji, prowadzonej przez p.Violett´ ¸o˝yƒskà. PodejmowaliÊmywtedy zaprzyjaêniony chór „Stona-wa” z Zaolzia. Ten wspólny listopa-dowy koncert zainspirowa∏ nas dopodj´cia nowego wyzwania jakimby∏ Festyn BABIE LATO.

W ubieg∏ym roku po raz pierwszyfestyn zorganizowany by∏ w ramachobchodów 100-lecia Êpiewactwa naÂlàsku oraz 25-lecia chóru „Cecy-lia”. Przy pi´knej s∏onecznej pogo-dzie mieszkaƒcy naszego so∏ectwa,Gminy Giera∏towice i przyjezdni go-Êcie mogli uczestniczyç w plenero-wej imprezie pod go∏ym niebem,zorganizowanej w centrum Panió-wek. O 16.30 zgromadzonà publicz-noÊç przywita∏y: Andronika Krawiec– dyrygentka naszego chóru, Stefa-nia Rudnik – prezeska chóru „Cecy-lia” i Violetta ¸o˝yƒska – w∏aÊciciel-ka goÊcinnej Restauracji. Publicz-noÊç gromkimi brawami przyj´∏a ar-tystów i zaproszonych goÊci: WójtaGminy Giera∏towice – JoachimaBargiela, dyrektora GOK – Paw∏aRosickiego i so∏tysa Paniówek –Ma∏gorzat´ Domin. Festyn rozpo-cz´∏a Orkiestra D´ta KWK „Halem-ba” pod dyr. Norberta Gemandra;muzycy grali standardy muzyki roz-rywkowej i filmowej, publicznoÊçnagrodzi∏a ich licznymi brawami.

Wielkim wzi´ciem cieszy∏a si´podczas festynu loteria fantowa. Lo-sy rozchodzi∏y si´ jak przys∏owiowe„ciep∏e bu∏eczki”. A by∏o co wygraç:zaproszenie do restauracji na kolacj´

dla dwóch osób, telefon komórkowy,nierdzewne naczynia kuchenne, ze-gar Êcienny – wszystkie losy wygra-ne. GoÊcie siedzieli pod namiotamiprzy ∏awach i stolikach a kelnerzy re-alizowali zamówienia. Chór „Cecy-lia” w pierwszej cz´Êci zaÊpiewa∏trzy Êlàskie piosenki „Zielony moste-czek”, „Przy studzience” i „Âlàskiehasiorki” przy akompaniamencieakordeonisty, Paw∏a Widery. Go-Êciem specjalnym festynu by∏ LucekCzerny – znany z Radia Piekary i te-lewizji Silesia; pi´knà Êlàskà gwarà,swymi opowiastkami i wicami uba-wi∏ nas do ∏ez. Wykona∏ te˝ kilkapiosenek znanych z radia Piekaryi telewizji Silesia.

Zespó∏ „Old Band” z Zabrza przy-grywa∏ uczestnikom festynu do taƒ-ca; kilka odwa˝nych par szlifowa∏oPaniowskie bruki i doskonale si´ ba-wi∏o.

Arie ze znanych operetek wykona-∏a urocza miko∏owianka, AgnieszkaJadamus – artystka dysponujàcapi´knym sopranem. Tak˝e klowniz miko∏owskiego Stowarzyszenia„UÊmiech” swymi gagami zabawialigoÊci.

Pod koniec imprezy ju˝ przy Êwie-tle latarni chór „Cecylia” wykona∏„Piosenk´ Stacha Matysiaka”, a na-st´pnie – razem w widownià – popu-larne piosenki biesiadne i cudownà„Cyganeri´”. Dwie ciemnow∏oseCyganki z „Cecylii” taƒczy∏y, przyczym na mandolinie gra∏ „nasz” Cy-gan.

Na zakoƒczenie wszyscy odÊpie-wali „Ballad´ o Przyjaêni”.

Mam nadziej´, ˝e Babie Lato sta-nie si´ imprezà cyklicznà i wpisze nasta∏e do kalendarza imprez organizo-wanych w Gminie Giera∏towice.

Jerzy Skrzyde∏

10 ÂPIEWAK ÂLÑSKI • nr 6 (391) 2010

Babie Lato w PaniówkachBabie Lato w Paniówkach

III Mi´dzynaro-dowy DzieƒMuzyki w Mys∏owicach● Rok Chopinowski,● Stulecie Âlàskiego Zwiàzku

Chórów i Orkiestr w Mys∏o-wicach

Mi´dzynarodowy Dzieƒ Muzykipo raz pierwszy zosta∏ zorganizo-wany w Domu Kultury w Mys∏o-wicach w roku 1983 z inicjatywyStefanii Adamik – wtedy nauczy-cielki muzyki w SP nr 1 i cz∏onkaISME.

GoÊciem, który wtedy wystàpi∏przed naszà m∏odzie˝owà publicz-noÊcià by∏ zabrzaƒski chór „Reso-nans Con Tutti” pod dyr. NorbertaKroczka.

W nast´pne lata z tej okazji by∏yorganizowane muzyczne spotka-nia dla m∏odzie˝y klas V-VIIIw Szkole Podstawowej nr 1.

Pomys∏ obchodów Mi´dzynaro-dowego Dnia Muzyki w MiejskimCentrum Kultury w Mys∏owicachwróci∏ 1 paêdziernika 2009 roku;zatytu∏owaliÊmy go „ I Mi´dzyna-rodowy Dzieƒ Muzyki w Mys∏o-wicach”.

Sal´ widowiskowà wype∏ni∏awtedy wy∏àcznie mys∏owicka m∏o-dzie˝ gimnazjalna (Gimnazjum nr1, Gimnazjum nr 2 i GimnazjumDwuj´zyczne im. T. KoÊciuszki).W programie wystàpi∏y nasze chó-ry, a w s∏owie wià˝àcym by∏y wia-domoÊci z ˝ycia i twórczoÊci Cho-pina, Moniuszki oraz „spacerkiempo historii muzyki”. Wszystko za-

ÂPIEWAK ÂLÑSKI • nr 6 (391) 2010 23

Jaka b´dzie replika zjazdu, któryodby∏ si´ sto lat temu?

Mo˝e podobnie si´ zdarzy jak ca∏-kiem niedawno, w niedziel´ 10 paê-dziernika 2010 roku w CentrumKultury im. Krystyny Bochenekw Katowicach na Galowym Koncer-cie Stulecia Zwiàzku Âlàskich Kó∏Âpiewaczych: przyb´dà w wielkiej,a byç mo˝e i w wi´kszej jeszczeliczbie Êlàscy Êpiewacy i muzycy,nie zawiodà s∏uchacze…

A Êlàskie media? Jak si´ zacho-wajà?

Prawdopodobnie znów, tak jak te-raz i wiele razy przedtem; nie raczàbyç obecne, nie zni˝à si´ do naszegopoziomu, bo to – w wyobra˝eniukierowników redakcji i dziennikarzynie b´dzie wydarzen ie godneuwagi, ˝aden news wywo∏ujàcydreszczyk emocji. Gdyby ktoÊ kogoÊzabi∏, ten by uciek∏, po drodze coÊzdefraudowa∏, wr´czy∏ ∏apówk´i jeszcze z opozycyjnej partii wypro-wadzi∏ na manowce dziesiàtek albodwie zbuntowanych zwolenników –a, to co innego!

Chcia∏oby si´ przy tej okazji za-pytaç:

– A za co wam p∏acimy?

No, ale kto ma je zadaç?Z drugiej strony nie ma si´ o co

szarpaç: nawet Konkurs Chopinow-ski medialnie przegra∏ z wydarze-niami takimi, jak „Taƒce z gwiazda-mi”, albo rytualne taƒce polityków.Ci – zw∏aszcza przy okazji powodzialbo innych nieszcz´Êç, równie˝przed kolejnymi wyborami, nieszcz´dzà publicznoÊci „wdzi´cz-nych gestów i poetyckich s∏ów”. Dlanich publiczne i komercyjne stacjetelewizyjne. Dla nich kamery i mi-krofony, dla nich pióra i p´kajàcew szwach prasowe ∏amy.

Lud to kupuje! Lud tego chce!Dziedzictwo kultury, to˝samoÊç,

tradycji? – Na co to komu!? – mó-wià i przekonujà, powtarzajàc milio-ny razy refren swojej Êpiewki.

Na chóry, w dodatku amatorskie,ma∏o kto zwraca uwag´:

– Takie to staroÊwieckie. ˚ebychoç troch´ offowe by∏y…

Zaraz, zaraz, jest nadzieja: jeszczetroch´ i b´dziemy undergroundem –kulturowà mniejszoÊcià, offkulturàniszà, czy jak tam kto chce. B´dzie-my w podziemiu Êpiewaç czterog∏o-sowe chora∏y Bacha, potem pieÊniMoniuszki i innych undergroundo-

wych kompozytorów. Trzeba jesz-cze tylko siwe w∏osy na t´czowoprzemalowaç i b´dzie super! Na tojest moda, jest zapotrzebowanie!Wi´c kasa si´ znajdzie. I lud to kupi,bo tego chce.

Róbmy dalej swoje.Tymczasem zaÊpiewajmy sobie

„Sto lat” i nie martwmy si´.Jutro?Jutro pomyÊlimy jak uchroniç

Âlàsk przed kulturowà degrengola-dà, przed zapomnieniem o dzie-dzictwie kultury, to˝samoÊci i tra-dycji.

Teraz szykujmy si´ do kolejnegoÊlàskiego, Êpiewaczego stulecia, dorepliki pierwszego zjazdu, zorgani-zowanego przez Zwiàzek ÂlàskichKó∏ Âpiewaczych na Zadolu pod Ka-towicami.

Dla poprawy samopoczucia i dlazach´ty kilka fotografii z GalowegoKoncertu Stulecia z pewnoÊcià si´przyda.

Andrzej Wójcik——————

Szerzej o Jubileuszowym KoncercieStulecia w felietonie „Vivat! Niech˝yjà talenta” w dziale „Na bezrybiu,czyli o nas w Radiu”.

Tort stulecia Rozpoczyna prezes R. Warzecha Dla „Modusek”te˝ wystarczy∏o

Âpiewajà po∏àczone chóry, dyryguje Krzysztof K. Kaganiec

Ju˝ teraz zapowiadamy kolejne Êlà-skie, Êpiewacze stulecie: w paêdzier-niku 2011 roku obchodziç b´dziemypamiàtk´ pierwszego zjazdu, zorga-nizowanego przez Zwiàzek ÂlàskichKó∏ Âpiewaczych na Zadolu pod Ka-towicami. Zwiàzek, który powsta∏pó∏tora roku wczeÊniej, wyraênie na-biera∏ rozp´du. Tamten zjazd odby∏si´ 8 paêdziernika 1911 roku. Czterydni póêniej, w czwartek 12 paêdzier-nika, w za∏o˝onym przez WojciechaKorfantego „Polaku” tak pisano:

„Wprawdzie ju˝ dawniej by∏ Zjazdpodobny w Zadolu, ale by∏ to Zjazdluênych Towarzystw naszych Êpie-wackich, niepo∏àczonych w Zwià-zek. W ostatnià niedziel´ by∏ pierw-szy Zjazd Kó∏ Âpiewackich, po∏àczo-nych w Zwiàzek. Zjazd uda∏ si´ wy-Êmienicie. Pogoda sprzyja∏a wybor-nie, a ludu przyby∏o razem z Ko∏amiÊpiewackiemi oko∏o 6 tysi´cy. Jakprogram zapowiada∏, odby∏o si´

o godzinie 11 nabo˝eƒstwo w ko-Êciele OO. Franciszkanów w sàsied-nim Panewniku na intency´ naszychTowarzystw Êpiewackich. – Po po∏u-dniu krótko po godz. 3, po odÊpiewa-niu przez ogó∏ kilku zwrotek pieÊni„Znasz ty t´ ziemi´”, wstàpi∏ namównic´ wiceprezes Zwiàzku, Wiel.ks. kapelan PoÊpiech, i donoÊnyma wymownym g∏osem wita∏ serdecz-nie wszystkich i dzi´kowa∏ za takliczne przybycie na to Êwi´to pieÊniojczystej; zach´ca∏ goràco do piel´-gnowania tego cennego skarbu, ja-kim jest nasza pi´kna pieʃ polska;zach´ca∏ Êpiewaków do m´skiegowytrwania w mnogich przeciwno-Êciach, które ich spotykajà ze stronyprzeciwników. Pi´knà t´ mow´ za-koƒczy∏ has∏em „CzeÊç.pieÊni!” –Dalej wed∏ug programu wyst´powa-∏y poszczególne Ko∏a Êpiewackie lubte˝ zbiorowo wszystkie razem do po-pisów. Mi´dzy poszczególnymi wy-

st´pami przygrywa∏a weso∏o dobrakapela p. Stiebitza z Bytomia, a przyzbiorowych wyst´pach towarzyszy∏aÊpiewowi. – Popisy wszystkie uda∏ysi´ bardzo dobrze. Zdawa∏o si´, ˝ewyst´py by∏y co jeden to ∏adniejszy.Je˝eli si´ zwa˝y, ˝e to sà wszystkoÊpiewacy nie zawodowi, ale amato-rzy, którzy zwykle po codziennychci´˝kich pracach schodzà si´, nierazw odleg∏ych i niewykwintnych loka-lach, dla çwiczenia i piel´gnowaniadrogiej nam wszystkim pieÊni ojczy-stej, to wobec tych popisów podzi-wiaç trzeba poÊwi´cenie Êpiewaków,ich wytrwa∏oÊç, sprawnoÊç ichi zdolnoÊci bàdê co bàdê wielkie.RzeczywiÊcie czeÊç takim Êpiewa-kom! CzeÊç m∏odzie˝y, która zape∏-nia Towarzystwa Êpiewackie! Nicte˝ dziwnego, ˝e s∏uchacze ze zapa-∏em oklaskiwali poszczególne popi-sy, i pewnie wszyscy bardzo zado-woleni do domu wrócili.”

22 ÂPIEWAK ÂLÑSKI • nr 6 (391) 2010

Sto lat

Pod batutà Les∏awa Podolskiego koncertowa∏a Orkiestra D´ta KWK „SoÊnica”

Nasze sztandary

Laur Stulecia dla prof. J. Âwidra i miko∏owskiej „Harmonii”

Fotoreporta˝Tomasza KawkiFotoreporta˝

Tomasza Kawki

ÂPIEWAK ÂLÑSKI • nr 6 (391) 2010 11

W ostatnim numerze „KLUKI”(„KLUKA” – pismo TowarzystwaMi∏oÊników Rydu∏tów – A.W.)wspomina∏am o pobycie chóru „Ce-cylia" w Krakowie. Na placu Matej-ki spotka∏o si´ ok. 1,5 tys. chórzy-stów z ca∏ej Polski by wspólnie za-Êpiewaç „Rot´” M. Konopnickiej,która by∏a po raz pierwszy zaÊpie-wana w∏aÊnie w Krakowie, w 1910roku podczas ods∏oni´cia PomnikaGrunwaldzkiego.

By∏o to wspania∏e prze˝ycie. „Rota” w tak licznym wykonaniu

brzmia∏a donoÊnie i bardzo uroczy-Êcie. Go∏´bie na placu nagle wzbi∏ysi´ w niebo i krà˝y∏y nad g∏owamichórzystów. Potem przenieÊliÊmysi´ do roku 1910:

Do Królewskiego Miasta Krako-wa przyje˝d˝a z zagranicy pianistaIgnacy Paderewski, fundator pomni-ka grunwaldzkiego by dokonaç jegouroczystego ods∏oni´cia. Wtedy zo-staje odÊpiewana „Rota”, witajà Gow∏adze ówczesnego Krakowa,mieszkaƒcy oraz krakowskie kwia-ciarki. Mistrz da∏ krótki koncert for-tepianowy, podzi´kowa∏ za mi∏eprzyj´cie i odjecha∏ powozem do ho-telu.

Znowu mamy 2010 rok. TrwajàuroczystoÊci pod pomnikiem, prze-mawiajà w∏adze Krakowa, a chóryÊpiewajà „ Marsz I Brygady”. Na-st´pnie wszyscy przenoszà si´ nakrakowski Rynek, gdzie jak zwyklegwarno, kolorowo, t∏umy turystów.Chóry Êpiewajà „Gdybym Ci ja mia-∏a..." (bity rekord Êwiata w maso-wym wykonaniu piosenki). Dziew-cz´ta rozdajà batoniki „Danusia”(rozdano ponad 1000 sztuk). W pew-nym momencie na Rynku, obokkwiaciarek zbiera si´ t∏um turystów.W ruch idà kamery i aparaty fotogra-ficzne. Niektórzy taƒczà inni próbujàÊpiewaç. Co si´ dzieje? To otoczonyturystami Êpiewa Chór „Cecylia”i Zespó∏ „Melodia” z Pstrà˝nej.

ZaÊpiewaliÊmy kilkanaÊcie ludo-wych piosenek, w tym wi´kszoÊç

Êlàskich. DostaliÊmy du˝e brawa,pozowaliÊmy do zdj´ç. Zespó∏ „ Me-lodia” by∏ w Êlàskich strojach i cià-gle by∏o s∏ychaç pytanie: skàd jeste-Êcie? Tak oto „Cecylia” i „Melodia”podbi∏y Kraków. Ale to nie by∏ ko-niec atrakcji. PojechaliÊmy do Opac-twa Benedyktynów w Tyƒcu, gdziew koÊciele, przed o∏tarzem te˝ za-ÊpiewaliÊmy kilka sakralnych utwo-rów.

Ten bardzo udany wyjazd do Kra-kowa i Tyƒca by∏ niesamowitymprze˝yciem. Dopisa∏a pogoda, hu-mory i organizacja. Podzi´kowaniaza zorganizowanie, za∏atwieniei czuwanie nad wszystkim dla p. A.Tomanka. To by∏ ju˝ trzeci wyjazdnaszego chóru, zorganizowanyprzez p. A. Tomanka wspólnie z Ze-spo∏em „Melodia”. Ale gdyby niesponsorzy to by∏oby ci´˝ko. Chóryto raczej biedne organizacje. Chcia-∏abym bardzo podzi´kowaç pro-boszczowi z Pstrà˝nej ks. Krzyszto-fowi Spyrze, senatorowi R.P. A.Motyczce oraz pos∏owi R. Zawadz-kiemu. To dzi´ki nim mogliÊmy byçw Krakowie wÊród chórów z ca∏ejPolski. By∏y z nami te˝ dyrygentkiD. Mi∏owska z chóru „Cecylia”, L.Tomanek z Zespo∏u „Melodia” i p.U. Matuszek z chóru „Lira”. Nicdziwnego, ˝e nasze wyst´py by∏ytak udane. Zdj´cia z krakowskiejuroczystoÊci mo˝na zobaczyç w in-ternecie.

El˝bieta Jankowska

Rydu∏towska „Cecylia” w Krakowie

koƒczy∏ quiz i rozdanie ciekawychupominków.

Tegoroczny II Mi´dzynarodowyDzieƒ Muzyki w Mys∏owicach roz-pocz´∏y prezentacje pi´ciu naszychchórów: ˚eƒski Chór Harmonia,Chór Mieszany im. Êw. Grzegorza,chór Êw. Cecylii, Chór Jubilate Deooraz M´ski Chór Hejna∏. Koncertmia∏ zakoƒczyç obchody RokuChopinowskiego i po∏àczony by∏z quizem dla m∏odzie˝y oraz wr´-czeniem laureatom upominkówz mys∏owickimi emblematami.

Trzecià intencjà tegorocznychobchodów by∏o uczczenie stuleciaÂlàskiego Zwiàzku Chórów i Or-kiestr o/Mys∏owice. Przedstawi-ciele Zarzàdu G∏ównego ÂZChiOwr´czyli Laury 100-lecia. Otrzy-mali je: Okr´g Mys∏owicki Âlà-skiego Zwiàzku Chórów i Orkiestri Alojzy Bara – mentor mys∏owic-kich chórzystów, dyrygent z ponad60-letnim sta˝em. Z tej samej oka-zji wiceprezes Zwiàzku – JacekTuralik oraz sekretarz ZarzàduG∏ównego – Andrzej Wójcik wr´-czyli Medale Stulecia, które otrzy-mali: Stefania Adamik, ˚eƒskiChór Harmonia (97 lat dzia∏alno-Êci) oraz Edward Lasok – zas∏u˝o-ny dla Zwiàzku przedstawiciel Ra-dy Miasta Mys∏owice.

Wypada dodaç, ˝e dh AlojzyBara zosta∏ dodatkowo uhonoro-wany pieÊniami gratulacyjnymiwykonanymi z ró˝nych cz´Êci saliwidowiskowej przez kolejneuczestniczàce w imprezie zespo∏y,zrzeszone w okr´gu Mys∏owickimÂZChiO. Imprez´ zakoƒczy∏o za-proszenie zebranych do Galerii,gdzie odbywa∏ si´ wernisa˝ wysta-wy „Chopin w karykaturze”.

Stefania Adamik

12 ÂPIEWAK ÂLÑSKI • nr 6 (391) 2010

16 paêdziernika 2010 roku Szko∏aMuzyczna I stopnia im. I.J. Pade-rewskiego w Tarnowskich GórachgoÊci∏a mi∏oÊników Êpiewu. ZarzàdOkr´gu Tarnogórskiego ÂZChiOzorganizowa∏ II Przeglàd Chórówi Zespo∏ów dzia∏ajàcych na tereniepowiatu tarnogórskiego i poza jegogranicami. W imprezie uczestniczy-∏y niemal wszystkie zrzeszonew okr´gu grupy Êpiewacze: Zespó∏wokalno-taneczny „Groszki” z ˚y-glina, Zespó∏ folklorystyczny „Bry-nica” z Brynicy, Chór m´ski „Piast”z ˚yglina, Chór mieszany „Niezda-reczka” z. Niezdary, Ludowy zespó∏Êpiewaczy „O˝arowianki” z O˝aro-wic, Chór m´ski im. F. Nowowiej-skiego z Rept Âlàskich, Chór mie-szany „S∏owiczek” z Rept Âlàskich,Chór mieszany „Angelus” ze

Strzybnicy, Chór mieszany „Sona-ta” z Kalet, Chór mieszany „Canzo-na” z Tarnowskich Gór, Chór mie-szany „Sienkiewicz” z MiasteczkaÂlàskiego, Chór mieszany „Kole-jarz” z Tarnowskich Gór, Chór mie-szany „Hejna∏” ze Strzebinia, Chórmieszany „Moniuszko” z Tarnow-skich Gór, Chór mieszany „Lutnia”z Kosz´cina, Chór mieszany „Har-monia” z Tarnowskich Gór-Laso-wic.

Uroczystego otwarcia Przeglàdudokona∏ prezes Okr´gu Tarnogór-skiego ÂZChiO – Grzegorz Pitas.Witajàc Êpiewaków oraz goÊci ˝y-czy∏ wszystkim radoÊci p∏ynàcejz udzia∏u w Przeglàdzie oraz przy-jemnego odbioru prezentowanychpieÊni. PodkreÊli∏, ˝e tegoroczna im-preza wpisuje si´ w jubileuszowe

obchody 100-lecia ruchu Êpiewacze-go na Âlàsku i 90-lecia Okr´gu Tar-nogórskiego. Barbara Pauly i BeataPiegza zapowiadajàc kolejnychuczestników tego szczególnego wy-darzenia muzycznego, przedstawia-∏y równie˝ krótkà histori´, najwa˝-niejsze osiàgni´cia oraz tytu∏y pre-zentowanych utworów.

Formu∏a Przeglàdu pozwoli∏a nadowolny dobór repertuaru. Ka˝dychór i zespó∏ zaprezentowa∏ frag-ment swojego artystycznego dorob-ku, dlatego mo˝na by∏o us∏yszeçutwory zarówno Êwieckie, jak i reli-gijne, autorstwa polskich i zagra-nicznych kompozytorów ró˝nychepok. W nawiàzaniu do trwajàcegoRoku Chopinowskiego wykonanezosta∏y tak˝e utwory FryderykaChopina. II Przeglàd Chórów i Ze-

II Przeglàd Chórów i Zespo∏ów Okr´gu Tarnogórskiego

Józek Pieczka by∏by na pewno zadowolonyW 2009 roku podczas Walnego

Zebrania Delegatów Okr´gu Wodzi-s∏awskiego PZChiO, na wniosekprezesa okr´gu Krystiana Dziuby,delegaci podj´li uchwa∏´ o organi-zowaniu – poczàwszy od 2010 roku– Festiwali PieÊni Âlàskiej im. Józe-fa Pieczki (Józef Pieczka by∏ w la-tach 1979–2004 wiceprezesem,a potem prezesem Okr´gu Wodzi-s∏awskiego, zmar∏ 1 paêdziernika2004 roku).

Sta∏o si´: 11 listopada 2010 rokuo 16.30 w Miejskim OÊrodku Kul-tury w Radlinie rozpoczà∏ si´ I Fe-stiwal PieÊni Âlàskiej im. JózefaPieczki.

W imprezie uczestniczy∏o pi´ç ze-spo∏ów Êpiewaczych: Chór M´ski„Echo” Biertu∏towy z Radlina poddyr. Tymoteusza Kubicy, Zespó∏Wokalny „Olzanki” z Olzy p. dyr.Ireny Witek-Bugli, Chór Mieszany„Lira” z Rydu∏tów-Or∏owca p. dyr.Urszuli Matuszek, Chór Mieszany„Jadwiga” z Wodzis∏awia Âlàskiegop. dyr. Donaty Mi∏owskiej, ChórMieszany im. „Stanis∏awa Moniusz-ki” z Czy˝owic p. dyr. Barbary Gro-belny oraz Orkiestra Górnicza KWK„Marcel” z Radlina p. dyr. Francisz-ka Magiery.

Zgodnie z regulaminem wszystkiezespo∏y Êpiewacze wykonywa∏y po cztery utwory a cappella lub z to-warzyszeniem instrumentalnym.WÊród nich obowiàzkowo musia∏byç zawarty element Êlàski (autortekstu, kompozytor lub Êlàska gwa-ra). Repertuar jak i wykonanie pie-Êni przypad∏y chyba do gustu liczniezebranej publicznoÊci, o czymÊwiadczy∏y przed∏u˝ajàce si´ grom-kie brawa.

Osobnym wydarzeniem by∏ kon-cert Orkiestry Górniczej kopalni„Marcel”, która swoim wyst´pempodbi∏a serca znajàcych si´ na mu-zyce widzów. Zaprezentowaneprzez orkiestr´ utwory jeszcze d∏ugonucono po zakoƒczeniu imprezy.

Radosny Festiwal PieÊni Âlàskiejpoprzedzony zosta∏ uroczystymi obchodami jubileuszu 90-leciaOkr´gu Wodzis∏awskiego ÂZChiO.W pierwszych rz´dach wÊród GoÊci,którzy przyj´li zaproszenie i byliobecni na koncercie, zasiedli mi´dzyinnymi: pose∏ RP Henryk Siedla-czek, cz∏onkowie Zarzàdu G∏ówne-go ÂZChiO – prezes Roman Warze-cha, sekretarz Andrzej Wójcik, ka-pelan ks. dr Antoni Reginek, prze-wodniczàcy Rady Powiatu Wodzi-

s∏awskiego – Eugeniusz Wala, pre-zydent Wodzis∏awia Âlàskiego –Mieczys∏aw Kieca, burmistrz Radli-na Barbara Magiera, burmistrz Pszo-wa Marek Hawel, przewodniczàcyRady m. Radlin Jacek Sobik, dyr.ds. produkcji Centrum Wydobyw-czego Po∏udnie – Andrzej Badaj,dyr. pracy KWK Marcel Jacek Sku-pieƒ, propagator kultury polskiej naZaolziu – Józef Wierzgoƒ, delegacjakopalni „Karvina” w Karwinie (Re-publika Czeska) oraz wielu przed-stawicieli firm, zak∏adów pracy, in-stytucji i stowarzyszeƒ, którychw tym miejscu trudno wymieniç.

Po wprowadzeniu pocztów sztan-darowych, odegraniu „Hejna∏u Gór-noÊlàskiego”, odÊpiewaniu pieÊni„Gaude Mater Polonia”, przedsta-wieniu historii 90-lecia Okr´gu, na-stàpi∏a uroczysta chwila wr´czaniawyró˝nieƒ z okazji 90-lecia Okr´guWodzis∏awskiego ÂZChiO oraz 100-lecia Âlàskich Kó∏ Âpiewaczych.

Na wniosek pos∏a RP H. Siedlacz-ka i europos∏a B. Marcinkiewicza,Minister Kultury i Dziedzictwa Na-rodowego przyzna∏ Odznak´ Hono-rowà „Zas∏u˝ony dla Kultury Pol-skiej”, którà uhonorowany zosta∏Okr´g Wodzis∏awski ÂZChiO, Chór

ÂPIEWAK ÂLÑSKI • nr 6 (391) 2010 21

zawdzi´cza chór swoje istnienie.I miejscowemu organiÊcie, zarazempierwszemu dyrygentowi, EmilowiChodziƒskiemu.

DziÊ dyrygentkà koch∏owickiegochóru jest Beata Ràba-Tomica, ab-solwentka Uniwersytetu Âlàskiego,która tajniki swego powo∏ania zg∏´-bia∏a na Wydziale Pedagogiczno-Artystycznym w Cieszynie. Pro-gram przygotowany pod kierunkiempani Beaty poza dzie∏ami Mozarta,Cesara Francka i Verdiego obejmo-wa∏ tak˝e Msz´ G-dur FranciszkaSchuberta. Wykonanie owych dzie∏wzbogaci∏ udzia∏ Rudzkiej OrkiestryKameralnej oraz solistów: ÊwietnieÊpiewajàcej sopranistki KarolinyWidery, znanego tenoraFeliksa Widery oraz basa,W∏odzimierza Skalskiego.

Obszerne wn´trze pi´k-nie odnowionego i dzi´kistaraniom ksi´dza kanoni-ka Jerzego Lisczyka przy-wróconego do ˝ycia ko-Êcio∏a Trójcy Przenaj-Êwi´tszej w Koch∏owicachdos∏ownie p´ka∏ow szwach. EmocjonalnazaÊ temperatura odbiorumuzyki wzrasta∏a z ka˝-dym zaÊpiewanym utwo-rem. Si´gn´∏a zenitu gdyzabrzmia∏a Msza Schuber-ta. Wyzwoli∏y si´ przytym doznania podobne douczucia mi∏oÊci. To doj-mujàce prze˝ycie ka˝degoi ka˝dà opanowa∏o, ogar-n´∏o te˝ wszystkich ra-zem, wi´c owacje na sto-

jàco by∏y ju˝ tylko s∏abym, choç do-noÊnym jego odbiciem.

Zatem mi∏oÊç by∏a êród∏em sukce-su koch∏owickiego chóru, któremu˝yczyç trzeba nast´pnego stuleciaowocnej dzia∏alnoÊci oraz wzlotów,których pu∏ap okreÊli∏ przebieg nie-dzielnego wieczoru. PodkreÊliç wy-pada, ˝e do sukcesu przyczyni∏a si´równie˝ niespo˝yta energia prezesachóru, Jana Kasperczyka orazwspó∏dzia∏anie w∏adz samorzàdo-wych Rudy Âlàskiej, za co nale˝à si´im s∏owa uznania i podzi´kowania.

Przed nami kolejne okazje do trà-bienia na baranim rogu. Jego sygna∏zapowie najpewniej doznania niemniejsze od tych przed chwilà opo-

wiedzianych. Le˝à wi´c na biurkuzaproszenia na jutrzejszy (11 listo-pada) koncert z okazji 90-lecia wo-dzis∏awskiego okr´gu ÂlàskiegoZwiàzku Chórów i Orkiestr i na 90lecie okr´gu tarnogórskiego, któreobchodzone b´dzie w najbli˝szà so-bot´ (13 listopada).

Tydzieƒ póêniej, w sobot´ 20 li-stopada, w Gliwicach odb´dzie si´koncert z okazji 65-lecia Akademic-kiego Chóru Politechniki Âlàskiej.Wiadomym jest, i˝ przez ten znako-mity zespó∏ przewin´∏o si´ wieluadeptów sztuki in˝ynierskiej. Nie-którzy stali si´ s∏ynnymi wynalazca-mi, inni wdziali profesorskie togi,wszyscy odczuwali radoÊç arty-stycznych sukcesów odnotowanychw kronikarskich zapisach Chóru,który cieszy si´ zas∏u˝onà s∏awà,si´gajàcà najdalszych zakàtkówÊwiata – od Syberii przez Kanad´,Stany Zjednoczone po Urugwaj, Ar-gentyn´, Kore´ Po∏udniowà…

Jeszcze w listopadzie zapowiadajàswoje jubileusze: chór mieszany„Zorza” w Wyrach – 90-lecie, Cecy-lia Mys∏owice-Krasowy – 30-lecie,Cecylia w Paniówkach – 25-lecie,Canzona w Tarnowskich Górach –15-lecie. Nie braknie jubileuszo-wych obchodów i w grudniu.

Na tym koƒcz´. Choç pora spóê-niona jeszcze raz wypróbuj´ zad´ciew róg barani, ˝eby przy tych pi´k-nych okazjach nie sprawi∏ zawodu.Potem udam si´ na spoczynek. Do-branoc Paƒstwu.

Dekoracja sztandaru Chóru Cecylia w Koch∏owicach.

Wykonawcy jubileuszowego koncertu 100-lecia koch∏owiciej „Cecylii”

(Felieton wyg∏oszony 10 listopada2010 roku w magazynie muzycznymRadia Katowice „Res Musica” podredakcjà Henryka Cierpio∏a. Audy-cja nadawana jest w godzinach22.15–23.00)

DziÊ dàç b´d´ w barani róg… Nies∏ychaç? No, to jeszcze raz… Zno-wu nic… Mo˝e innym razem si´uda.

Powodów d´cia w ten nieskompli-kowany instrument zebra∏o si´ ostat-nio, oj, zebra∏o… Dopiero co odby∏si´ koncert galowy stulecia ZwiàzkuÂlàskich Kó∏ Âpiewaczych, ju˝ nanast´pne uroczyste obchody trzebaby∏o si´ wybieraç.

Trwa sezon jubileuszy.W gruncie rzeczy jubileusz, czyli

„lecie”, jest Êwi´tem nie tylko pod-nios∏ym, ale i radosnym, nawet za-bawnym. No bo, prosz´ mi∏ych s∏u-chaczy i czytelników – có˝ dostojne-go jest w… baranie? PrzecierajàPaƒstwo… uszy? Trudno si´ dziwiç!Wobec tego bardziej serio przypo-mn´: u˝ywany potocznie wyraz „ju-bileusz” pojawi∏ si´ w Êredniowiecz-nej ∏acinie, która przej´∏a odpowied-nio przysposobione s∏owo hebraj-skie „jÿbïl”, w samej rzeczy ozna-czajàce barana, albo te˝ „tràbieniena rogu baranim”, rzecz jasna przyjakiejÊ specjalnej okazji.

By∏o takà okazjà czterdziestolecieZabrzaƒskiego Chóru M∏odzie˝owe-go „Resonans con tutti”…

Poniewa˝ u˝yty przed chwilà ba-rani róg nie wydal dêwi´ku, rezy-gnuj´ z kolejnej próby i przechodz´do streszczenia… mi∏osnej historii.Na uwag´ zas∏uguje fakt, ˝e pe∏nyjej zapis czyta si´ z wypiekami natwarzy. Prawd´ mówiàc, nie by∏obyResonansu, gdyby nie mi∏oÊç Nor-berta i Marii oraz mi∏oÊç obojga domuzyki. To ona powo∏a∏a do istnie-nia wielki dziÊ Resonans.

Po kolei:– w 1970 roku Maria Kroczek zo-

sta∏a nauczycielkà fizyki w IV LOim. Miko∏aja Reja w Zabrzu;

– w tym samym czasie mà˝ pani„psorki”, Norbert, wcià˝ jeszczeprze˝ywa∏ wydarzenie sprzeddwóch lat, kiedy to zosta∏ pozba-wiony stanowiska chórmistrzaw jednym z zabrzaƒskich koÊcio-∏ów:

– Maria, widzàc i czujàc cierpie-nia m´˝a, u˝y∏a sobie tylko wiado-mych „sposobów”. Te sprawi∏y, ˝eNorbert postanowi∏ za∏o˝yç szkolnychór. OczywiÊcie w czwartym LO.

To poczàtek historii. Ciàg dalszy –równie pasjonujàcy – z powodu ko-niecznoÊci oszcz´dzania czasu ante-nowego pomijam, lecz niezbyt ch´t-nie.

Jest wielce prawdopodobne, ˝ewÊród mieszkaƒców Zabrza, nawettych, którzy na co dzieƒ nie interesu-jà si´ muzykà, has∏o Resonans contutti wywo∏uje ˝ywy oddêwi´k; poczterdziestu latach jednoznaczniejest ono kojarzone z chórem, b´dà-cym wizytówkà miasta, jego chlubà.W Zabrzu zespó∏ si´ narodzi∏, dora-sta∏, dojrzewa∏. Teraz liczy sobie 40lat i …wcià˝ jest m∏ody! Szczegól-nym zaÊ owocem osiàgni´tej dojrza-∏oÊci sà przyjaênie i skojarzonew chórze ma∏˝eƒstwa, podobno ju˝w liczbie pi´çdziesi´ciu pi´ciu!Z Resonansem zwiàzane jest te˝ ˝y-cie dwóch i pó∏ tysiàca ju˝ Êpiewa-ków!

Jubileuszowe koncerty chóru podhas∏em „40 lat pasji, muzyki, przy-jaêni” odby∏y si´ 22 i 23 paêdzierni-ka. Drugi z koncertów, opatrzony ty-tu∏em „Resonans i przyjaciele”,zgromadzi∏ w Domu Muzyki i Taƒ-ca komplet s∏uchaczy. Mimo, i˝up∏yn´∏y od tego wydarzenia prawietrzy tygodnie, wcià˝ jestem podwielkim wra˝eniem Êpiewu 200 nie-mal m∏odych osób, reprezentujàcychwszystkie pokolenia Êpiewaków ze-spo∏u, który przy tej okazji uhonoro-wany zosta∏ mi´dzy innymi Meda-lem Stulecia Âlàskiego ZwiàzkuChórów i Orkiestr.

Tyle na temat by tak rzec „zale-g∏y”.

W minionà niedziel´ (7 listopada– AW) by∏em uczestnikiem i Êwiad-kiem wydarzenia, które odnotowuj´tu z najwy˝szym wzruszeniemi uznaniem. Gdyby to by∏o mo˝liwe,dà∏bym teraz po trzykroç w baraniróg na czeÊç stuletniego ChóruÂwi´tej Cecylii przy parafii TrójcyPrzenajÊwi´tszej w Rudzie Âlàskiej-Koch∏owicach. Jestem wdzi´cznychórzystom tego zespo∏u za zapro-szenie do poprowadzenia jubile-uszowego koncertu. Ju˝ pierwszazaÊpiewana nuta zapowiada∏a prze-˝ycia muzyczne najwy˝szej próby.

Choç w koch∏owickim chórze Êpie-wajà amatorzy, uda∏o im si´ wznieÊçna wy˝yny niekiedy tylko i to z tru-dem osiàgane przez artystów profe-sjonalnych!

Znany kompozytor, Jan Maklakie-wicz wzywa∏ przed laty czytelnikówjednego ze swych artyku∏ów, by za-pisywali si´ do chórów. „Nic tak lu-dzi nie zespala, nie ∏àczy z sobà, jakwspólna praca” – pisa∏. I stwierdza∏:„Takim klasycznym przyk∏ademwznios∏ej solidarnoÊci sà zespo∏ychóralne […] Tworzy si´ w tych ze-spo∏ach […] uczucie ju˝ nie tylkoprzyjaêni i kole˝eƒskoÊci, ale wr´czczujà si´ one jak jedna wielka, odda-na sobie rodzina”.

Koch∏owicka „Cecylia” jest takàrodzinà. Utworzona zosta∏a w 1910roku – tym samym, w którym po-wsta∏ Êlàski zwiàzek Êpiewaczy. Jejhistoria si´ga jednak odleglejszejprzesz∏oÊci i wià˝e si´ z dziejamiTowarzystwa Êw. Alojzego. Skupia-∏o ono m∏odzie˝ m´skà z zapa∏emÊpiewajàcà polskie pieÊni i piosenki.Podobnej pasji oddawa∏y si´ koch∏o-wickie dziewcz´ta zrzeszonew Kongregacji Marjaƒskiej. Zach´-ca∏ ich do tego ks. proboszcz Lu-dwik Tunkiel. Jemu to mi´dzy inny-mi – duchownemu, który „z górno-Êlàskiego ludu polskiego pochodzi∏”

20 ÂPIEWAK ÂLÑSKI • nr 6 (391) 2010

Barani róg

Serkretarz Zwiàzku A. Wójcik pre-zentuje Laur Stulecia po wyg∏osze-niu laudacji.

ÂPIEWAK ÂLÑSKI • nr 6 (391) 2010 13

M´ski „Echo” Biertu∏towy z Radli-na oraz Krystian Dziuba.

Wyró˝nienie Zarzàdu G∏ównegoÂZChiO: „Laur 100-lecia ZwiàzkuÂlàskich Kó∏ Âpiewaczych” zawk∏ad w budowaniu tradycji ama-torskiego ruchu muzycznego na Âlà-sku otrzyma∏ Okr´g Wodzis∏awskiÂZChiO oraz dh Pawe∏ Kowol.

„Medal 100-lecia Zwiàzku Âlà-skich Kó∏ Âpiewaczych” za wielo-letnià twórczà wspó∏prac´ i krzewie-nie amatorskiego ruchu muzycznegona Âlàsku otrzyma∏ Samorzàd Wo-dzis∏awia Âlàskiego, Samorzàd Ra-dlina, Samorzàd Pszowa, MiejskiOÊrodek Kultury w Radlinie, Chór

Mieszany „Echo”-Syrynia, ChórMieszany „Jadwiga” Wodzis∏aw Âl.,Chór Mieszany „Cecilianum”–Krzy˝kowice, Chór Mieszany „S∏o-wik n. Olzà”– Olza, Chór Mieszanyim. „Juliusza S∏owackiego” – Ra-dlin, Bogus∏aw Cichy, KrystianDziuba, Józef Ró˝aƒski, Alfred Sze-besta, Romuald Tomczyk.

Na wniosek Zarzàdu Okr´gu Wo-dzis∏awskiego, Zarzàd G∏ównyÂZChiO przyzna∏ tak˝e: HonorowàOdznak´ „Z∏otà z Wieƒcem Lauro-wym”, którà otrzymali Jan Drozdek,Alfred Szebesta, Eryk Sz´dzielorz,Ryszard Wachtarczyk oraz Honoro-wà Odznakà „Z∏otà”, którà udekoro-

wani zostali Janusz Majewski i Hen-ryk Stiel.

W dniu Âwi´ta Niepodleg∏oÊci do-pisa∏a pogoda, dopisali wykonawcyi w szczególnoÊci dopisa∏a publicz-noÊç, która zebra∏a si´ w MOKw Radlinie na imprezie, której g∏ów-nym organizatorem by∏ Okr´g Wo-dzis∏awski ÂZChiO, przy wydatnejpomocy sprawdzonych darczyƒców.W tym miejscu nale˝a∏oby podzi´-kowaç wszystkim, którzy w jakikol-wiek sposób pomagali w organizo-waniu naszych imprez w roku Jubile-uszu 90-lecia naszego Okr´gu: bar-dzo, bardzo serdecznie dzi´kujemy!

Krystian Dziuba

spo∏ów zakoƒczono „WalczykiemTarnogórskim” wykonanym przezchór „Harmonia”, a póêniej po razkolejny przez wszystkich chórzy-stów pod kierunkiem dyrygenta, Ro-mana Kota.

Zarzàd Okr´gu TarnogórskiegoÂZChiO dzi´kuje dyrygentom zabardzo dobre przygotowanie zespo-∏ów. Dzi´kujemy tak˝e prezesomchórów za okazanà pomoc w organi-zacji Przeglàdu. Szczególne s∏owapodzi´kowania nale˝à si´ wszyst-kim wykonawcom za w∏o˝ony trudpodczas çwiczeƒ, cierpliwoÊçw oczekiwaniu na wyst´p, a przedewszystkim za obecnoÊç na naszymPrzeglàdzie. Dzi´ki Wam nasza im-preza sta∏a si´ wspólnym Êwi´tem„ludzi Êpiewu” w Tarnowskich Gó-rach. JesteÊmy wszyscy jednà rodzi-nà, którà ∏àczy muzyka i Êpiew, coby∏o widaç podczas Przeglàdu.Dzi´kujemy tak˝e mgr Marii Jan-kowskiej – dyrektor PSM w Tar-nowskich Górach za udost´pnienie

sali koncertowej. S∏owa podzi´ko-wania kierujemy, równie˝ do Jaro-s∏awa MyÊliwskiego – redaktora na-czelnego tygodnika „Gwarek” za

obecnoÊç na Przeglàdzie oraz patro-nat medialny nad naszymi przedsi´-wzi´ciami.

Grzegorz Pitas

Uczestnicy II Przeglàdu Chórów i Zespo∏ów Okr´gu Tarnogórskiego

Za chwil´ rozpocznie si´ koncert

Chóry pielgrzymowa∏ydo Piekar

Âlàskie chóry i orkiestry pielgrzy-mowa∏y wczoraj do Piekar Âlàskich,by oddaç ho∏d Matce Boskiej Pie-karskiej. W tym roku modlitewneczuwanie na wzgórzu nabra∏o szcze-gólnego znaczenia, bo wypada∏ow okràg∏à, 100, rocznic´ powstaniaZwiàzku Âlàskich Kó∏ Âpiewaczych.

UroczystoÊç uÊwietni∏ wyst´pubieg∏orocznych laureatów festiwa-lu „Magnificat” – chóru Modus Vi-vendi z Katowic Piotrowic.

Âpiewacy otrzymali w zesz∏ym ro-ku pierwsze miejsce w kategoriichóry mieszane. W sk∏ad towarzy-stwa Êpiewaczego z Katowic wcho-dzà dwa chóry: mieszany (liczy 25osób) i kameralny (12). Pomimokrótkiego, bo 9-letniego sta˝u w ka-rierze dostàpi∏ zaszczytu, jakim by∏wyst´p przed samym papie˝em Ja-nem Paw∏em II.

– By∏o to niezapomniane prze˝y-cie w naszej historii. Spotkanie z Oj-cem Âwi´tym na zawsze pozostaniew naszej pami´ci – wspomina AnnaSzawiƒska, dyrygentka.

Repertuar katowickiej grupy sta-nowià nie tylko polskie dzie∏a muzy-ki klasycznej i ludowej, ale tak˝eznane utwory kompozytorów Êwia-towej s∏awy takich jak: Bach, Cho-pin, Vivaldi. Modus Vivendí ozna-cza sposób na ˝ycie. – Tak mo˝nanas scharakteryzowaç. Do naszegogrona nale˝à lekarze, prawnicy, eko-

14 ÂPIEWAK ÂLÑSKI • nr 6 (391) 2010

Czy jesteÊmy ulubieƒcami prasy? NiekoniecznieWspominaliÊmy o tym w poprzednim numerze „Âpie-

waka”. W bie˝àcej edycji naszego pisma tak˝e dajemytemu wyraz, zach´cajàc do przeczytania refleksji tyczà-cej Galowego Koncertu Stulecia (por. dzia∏ „Jubile-usze” w nim felieton pt. „Sto lat”).

Od czasu do czasu jednak zdarza si´, ˝e o nas piszà.To prawda: nie zawsze rzetelnie i z pe∏nà informacjào danym wydarzeniu. Niekiedy – jak mo˝na si´ przeko-naç, czytajàc jednà z zamieszczonych poni˝ej relacji –nawet nie dotykajà jego istoty. Ale jednak, choçby tylkow tytule je uwieczniajà.

Szczególnie interesujà si´ wydarzeniami organizowa-nymi przez poszczególne zespo∏y lub terenowe ogniwaZwiàzku dziennikarze prasy lokalnej, wzgl´dnie lokal-nych mutacji prasy wojewódzkiej. Dzi´kujemy im za toi prosimy o wi´cej dobrych tekstów – o nas i o naszejdzia∏alnoÊci.

W dalszej cz´Êci prezentujemy kilka zebranych przeznas w ostatnim czasie prasowych wycinków. Okazuje

si´ najpierw, ˝e dziennikarskie zainteresowanie towa-rzyszy∏o Êlàskim zespo∏om Êpiewaczym i muzycznymw ich wrzeÊniowej pielgrzymce do maryjnego Sanktu-arium w Piekarach Âlàskich (niedziela, 19 wrzeÊnia br.).Nast´pnego dnia na ∏amach pisma „Polska. DziennikZachodni” nr 220 (19.818) ukaza∏a si´ relacja, któràprzygotowa∏a Katarzyna Nylec (tekst ten – wraz jego re-produkcjà – uzupe∏niamy obiecanym w poprzednim nu-merze serwisem zdj´ciowym z pielgrzymki).

Z przyjemnoÊcià odnotowujemy tak˝e krótkà informa-cj´ o uroczystoÊci jubileuszowej Okr´gu tarnogórskiegoÂZChiO. Wzbogacona zdj´ciem zrobionym w momen-cie przekazania Okr´gowi nowego sztandaru, notatka taukaza∏a si´ w gliwickiej mutacji „GoÊcia Niedzielnego”.Wi´cej na ten sam temat w Dodatku Kulturalnym tygo-dnika „Gwarek” napisa∏a Agnieszka Kochel i – co wa˝ne– wzbogaci∏a swój tekst bogatym serwisem zdj´ciowym.

Dysponujàc fotografiami oddanymi do naszej dyspo-zycji ilustrujemy nimi prezentowane teksty.

Rozwa˝ania tajemnic Ró˝aƒca prowadzi∏ ks. prof. Antoni Reginek, Êpie-wa∏ m.in. Chór M´ski „Echo” Biertu∏towy. Foto: Tomasz Kawka

ÂPIEWAK ÂLÑSKI • nr 6 (391) 2010 19

Canto” I Liceum Ogólnokszta∏càce-go im. Powstaƒców Âlàskichw Rybniku, jak Akademicki ChórPolitechniki Âlàskiej w Gliwicachi równie˝ z tà uczelnià zwiàzanyAkademicki Zespó∏ Muzyczny czyM∏odzie˝owy Chór „Resonans contutti” im. Norberta GrzegorzaKroczka z Zabrza; oczywiÊcieuczestniczy∏o w koncercie niecostarsze pod wzgl´dem wieku chó-rzystów Towarzystwo Âpiewacze„Modus Vivendi” z Piotrowic i po-nad stuletnia „Harmonia” z Miko∏o-wa, „doros∏y” pod ka˝dym wzgl´-dem chór „Ogniwo” z Katowici chór katowickiej archikatedry –wszystkie razem w znakomitymwykonaniu utworów GrzegorzaGerwazego Gorczyckiego HenrykaMiko∏aja Góreckiego, KrzysztofaKarola Kagaƒca i Wojciecha Kilara.

Nie zapomnieliÊmy, ˝e galowykoncert stulecia zbieg∏ si´ w czasiez odbywajàcym si´ w WarszawieMi´dzynarodowym Konkursem Pia-nistycznym imienia FryderykaChopina, ˝e wpisa∏ si´ w Rok Cho-pinowski upami´tniajàcy dwóch-setnà rocznic´ urodzin wielkiegokompozytora. Nawiàzaniem dotych wydarzeƒ by∏o wykonaniez fortepianowym towarzyszeniemAntoniego Bro˝ka Poloneza A-durop. 40 nr 1 w chóralnym opracowa-niu Adama Minchejmera.

Wyraênie wzruszony dedykowa-nymi sobie wykonaniami profesorÂwider uhonorowany zosta∏ pod-czas koncertu Laurem StuleciaZwiàzku Âlàskich Kó∏ Âpiewa-czych.

W dalszej cz´Êci wieczoru LaurStulecia przekazany zosta∏ tak˝eprzedstawicielce reprezentujàcejprotektora jubileuszowego rokustulecia, zmar∏ego w tragicznymwypadku lotniczym pod Smoleƒ-skiem prezydenta Rzeczypospoli-tej, profesora Lecha Kaczyƒskiego.Laurem uhonorowany zosta∏ pod-czas koncertu tak˝e istniejàcy od1908 roku w Miko∏owie chór mie-szany „Harmonia”.

Oprócz Laurów wr´czone zosta∏ytak˝e Medale Stulecia. Otrzymali jeobecni na koncercie profesorowieJan Wincenty Hawel i Jan Wojta-cha, wspó∏twórczyni sukcesów za-brzaƒskiego chóru Resonans contutti Maria Kroczek oraz przedsta-wiciel samorzàdu miasta Miko∏ów,burmistrz Jan Balcer.

W czasie przerwy w koncercie je-go uczestnikom i s∏uchaczom za-proponowano skosztowanie tortustulecia o ∏àcznej powierzchni dwui pó∏ metra kwadratowego. Odby∏asi´ tak˝e promocja dwóch nowychksià˝ek: opracowanego przez Raj-munda Hankego S∏ownika biogra-ficznego polskiego ÊpiewactwaGórnego Âlàska” oraz tomu autoratej relacji pod tytu∏em „CzeÊç Pie-Êni! Z dziejów Êlàskiego ˝ycia mu-zycznego i Êpiewaczego szkicei materia∏y êród∏owe cz´Êç pierw-sza do 1939 roku”.

Drugà cz´Êç galowego koncertustulecia Zwiàzku Âlàskich Kó∏Âpiewaczych wype∏ni∏ nader udanywyst´p Orkiestry D´tej KopalniW´gla Kamiennego „SoÊnica”z Gliwic. Pod kierunkiem Les∏awaPodolskiego wykona∏a mi´dzy in-nymi Marsza i Poloneza z muzykiWojciecha Kilara do filmu „PanTadeusz” oraz Mazura z opery„Straszny Dwór” Moniuszki, costa∏o si´ okazjà do przypomnieniam∏odzieƒczego utworu poetyckiegokompozytora, który pisa∏:

Nam zaÊ fortuna, choç bryka,Zawsze wszelako weso∏o.Zawsze nam w g∏owie muzyka,Choç cz´sto boso i go∏o;Kolej losów niepoj´ta,Lecz weso∏oÊç nie przelewki…Wiwat! Niech ˝yjà talenta,

Do Zarzàdu G∏ównego ÂlàskiegoZwiàzku Chórów i Orkiestr b´dàce-go organizatorem i gospodarzemjubileuszowego koncertu galowegonap∏yn´∏y listy i telegramy gratula-cyjne wraz z ˝yczeniami na dalszelata dzia∏alnoÊci. Nades∏ali je mi´-dzy innymi Marsza∏ek Wojewódz-twa Âlàskiego, Bogus∏aw Âmigiel-ski oraz arcybiskup metropolita ka-towicki ks. dr. Damian Zimoƒ, któ-ry w swoim liÊcie napisa∏:

„Kultura, którà wspó∏tworzycie[…] jest wyrazem Waszego pi´kne-go cz∏owieczeƒstwa Cz∏owiek two-rzy kultur´ – i cz∏owiek przez niàtworzy siebie. Tworzy siebie we-wn´trznym wysi∏kiem ducha: myÊli,woli, serca.…cz∏owiek tworzy kul-tur´ we wspólnocie z innymi, cow szczególny sposób wyra˝a si´w harmonii g∏osów i dêwi´ków.S∏uchajàc siebie nawzajem w trak-cie wykonywania danego dzie∏a za-pewne odczuwacie Paƒstwo t´

wspólnot´ wokó∏ siebie, a jednocze-Ênie sami czujecie si´ jej cz´Êcià”.

Teraz, gdy od galowego koncertudzieli nas ju˝ pewien dystans cza-sowy zastanawiam si´, jakà barw´i kszta∏t jaki ma to nasze stulecie.Czy szarà jak d˝d˝ysty dzieƒ listo-padowy, ch∏odny? Czy przyprószo-ne jest zimowà siwiznà, jak g∏owystarców? Czy podobne jest raczejdo p∏odnej jesieni, „ca∏ej w drogichplonach”, strojnej w odcienie z∏ota,˝ó∏ci, czerwieni i ugrów, albo dobrzemiennego lata, które daje na-dziej´ obfitego zbioru?

Mo˝e wiosn´ przypomina, jestzapowiedzià nowego ˝ycia, którechóralny Êpiew ptaków og∏asza po-Êród Êwie˝ej zieleni?

Prze˝ywamy to nasze stulecie odd∏u˝szego czasu i d∏ugo pewnie b´-dziemy je prze˝ywaç – zanurzeniw zieleni, bieli, z∏ocie i purpurze,we wszystkich odcieniach wzrusze-nia. Niezwyk∏oÊç chwili, podobnado tej sprzed stu lat, zgromadzi∏anas w niedzielne, paêdziernikowepopo∏udnie tak licznie w katowic-kim Centrum Kultury. Mo˝e b´dziesi´ o niej po wieku wspominaç taksamo, jak my wspominany tamtowydarzenie, które sto lat temu da∏opoczàtek Zwiàzkowi Âlàskich Kó∏Âpiewackich?

Andrzej Wójcik—————————

Galowy Koncert Jubileuszowy 100-lecia Zwiàzku Âlàskich Kó∏ Âpiewa-czych odby∏ si´ 10 paêdziernika 2010roku w Centrum Kultury im. K. Bo-chenek w Katowicach. Wykonawcy:Orkiestra D´ta KWK „SoÊnica” p.dyr. Les∏awa Podolskiego, M∏odzie˝o-wy Chór „Bel Canto” z Rybnika p.dyr. Lidii Blazel-Marszolik, Chór Mie-szany „Harmonia” z Miko∏owa p. dyr.El˝biety Krusz, Chór Mieszany „Mo-dus Vivendi” p. dyr. Anny Szawiƒ-skiej, Akademicki Chór PolitechnikiÂlàskiej p. dyr. Tomasza Giedwi∏∏y,Akademicki Zespó∏ Muzyczny Poli-techniki Âlàskiej p. dyr. KrystynyKrzy˝anowskiej ¸obody, M∏odzie˝owyChór „Resonans con tutti” z Zabrza p.dyr. Waldemara Ga∏àzki, Chór archi-katedralny z Katowic p. dyr. Krzyszto-fa K. Kagaƒca, Chór Mieszany „Ogni-wo” z Katowic p. dyr. Krzysztofa Mar-tyniaka. Akompaniament fortepiano-wy – Antoni Bro˝ek. Kierownictwo ar-tystyczne Krzysztof K. Kaganiec, pro-wadzenie koncertu Barbara Czaykow-ska i Andrzej Wójcik.

(Felieton wyg∏oszony 20 paêdzier-nika 2010 roku w magazynie mu-zycznym Radia Katowice „Res Mu-sica” pod redakcjà Henryka Cier-pio∏a. Audycja nadawana jest w go-dzinach 22.15–23.00)

CzeÊç PieÊni!Tak to si´ zacz´∏o. By∏ ponie-

dzia∏kowy wieczór, 18 kwietnia1910 roku. Bytom. Dom Katolic-kich Towarzystw u pana Wieczor-ka, przy ulicy Krawieckiej. Micha∏Wolski, aptekarz, wypowiedzia∏ tes∏owa. I us∏ysza∏ odzew: CzeÊç Pie-Êni – wypowiedziany chórem przezÂlàzaczki i Âlàzaków przyby∏ychna zebranie.

Tak samo jak wtedy, has∏emCzeÊç pieÊni, rozpoczà∏ si´ GalowyKoncert Stulecia Zwiàzku ÂlàskichKó∏ Âpiewaczych, który przy pe∏nejwidowni, w obecnoÊci tysiàca

i wi´cej osób odby∏ si´ w niedziel´,dziesiàtego paêdziernika w Cen-trum Kultury imienia Krystyny Bo-chenek w Katowicach.

Tadeusz Ró˝ewicz pisa∏ kiedyÊ:„…wystarczy, jeÊli wype∏ni si´kszta∏t sobie wyznaczony. Ca∏atwórczoÊç to dà˝enie do najpe∏niej-szego wyra˝enia, do wype∏nieniaw∏asnego kszta∏tu”.

„Wype∏nianiem kszta∏tu sobieprzeznaczonego” zdaje si´ byç ˝y-cie obecnego na koncercie JózefaÂwidra, twórcy imponujàcej liczbydzie∏, które dos∏ownie „trafi∏y podstrzechy”. ÂciÊlej trafi∏y one do Êlà-skich chórów. Nie tylko do Êlàskichchórów…

Profesor Âwider, który niedawnoukoƒczy∏ osiemdziesiàty rok ˝ycia,po∏àczony jest ze spo∏ecznym ru-chem muzycznym wi´zami Êcis∏y-mi i trwa∏ymi. Znana i ceniona jestpraca spo∏eczna kompozytora, któ-

ry w latach 1968 – 1974 w ówcze-snym Êlàskim Oddziale PolskiegoZwiàzku Chórów i Orkiestr pe∏ni∏funkcj´ dyrektora artystycznego.Stàd dedykacja, którà Êlàscy chó-rzyÊci podczas galowego koncertuw∏asnego stulecia podzi´kowaliznakomitemu ArtyÊcie, Nauczycie-lowi i Spo∏ecznikowi za Jego przy-jaêƒ, ˝yczliwoÊç i gotowoÊç dowspó∏pracy, za chóralne dzie∏a,których muzyczna forma – z∏àczo-na z pi´knymi poetyckimi tekstamiKochanowskiego, Norwida, Ka-sprowicza, Staffa, Tuwima, Ga∏-czyƒskiego, Herberta … jest dlawielu êród∏em radoÊci Êpiewania.

Co istotne i wzmacniajàce nadzie-j´ na przysz∏y rozwój Êlàskiego har-monijnego gard∏owania, wykonaw-cami utworów kompozytora w de-dykowanej mu cz´Êci jubileuszowejgali by∏y przede wszystkim chórym∏ode, jak M∏odzie˝owy Chór „Bel

18 ÂPIEWAK ÂLÑSKI • nr 6 (391) 2010

Jest wielce prawdopodobne, i˝rzeêbiarz widoczny na jednej z foto-grafii we wn´trzu swojej pracowniobok siedzàcego na krzeÊle StefanaMariana Stoiƒskiego, to twórca po-mnika Moniuszki w Katowicach,Wincenty Chorembalski (1890–1960), którego widzimy obok mode-lu swojego dzie∏a na innym zdj´ciu,dodanym tu dla porównania.

Stefan Marian Stoiƒski (1891–1945) by∏ jednà z najbardziej zas∏u-˝onych postaci w historii Êlàskiegoruchu Êpiewaczo-muzycznego – wy-bitnym muzykiem, kompozytoremi dyrygentem, Êwietnym publicystà,znawcà ró˝nych aspektów muzycz-nej kultury ludowej.

Warto podkreÊliç, i˝ jego nagrobekna katowickim cmentarzu przy ulicyFrancuskiej, zbudowany wg projektuwybitnego artysty, Edwarda Piwo-

warskiego (1910–1974) przez firm´Sikory z Bielska, ufundowany zosta∏w ca∏oÊci przez Êlàskich Êpiewaków.PoÊwi´cenie pomnika odby∏o si´ 13

kwietnia 1947 po zakoƒczeniu obra-dujàcego w tym dniu XXV WalnegoZebrania Delegatów Zwiàzku.

Andrzej Wójcik

Na zdj´ciu lewym: S.M. Stoiƒski w towarzystwie brata Kazimierza i jegosynów Andrzeja i Marka. Na zdj´ciu prawym S.M. Stoiƒski w towarzystwienieznanych nam osób.

Wiwat! Niech ˝yjà talentaGalowy Koncert Stulecia Zwiàzku ÂlàskichKó∏ Âpiewaczych

ÂPIEWAK ÂLÑSKI • nr 6 (391) 2010 15

Miasteczko Âlàskie. TarnogórskiOkr´g Âlàskiego Zwiàzku Chórówi Orkiestr obchodzi∏ 90 lat istnienia.Jubileusz wiàza∏ si´ ze 100-leciemzorganizowanego Êpiewactwa naÂlàsku. Z tej okazji Msz´ Êw.w Miasteczku Âlàskim odprawi∏ bpJan Wieczorek, który poÊwi´ci∏ rów-nie˝ sztandar okr´gu tarnogórskiegoÂZChiO. Jego fundatorem jest JózefKorpak, starosta tarnogórski. Jakpowiedzia∏ Grzegorz Pitas, okr´gtarnogórski jest jednym z najwi´k-szych w kraju. – Nale˝y do niego 18chórów, dwa zespo∏y ludowe, jedendzieci´cy oraz cztery orkiestry.Uczestniczymy w wielu przeglà-dach, koncertach i festiwalach. Naj-cz´Êciej s∏ychaç nas jednak w na-szych koÊcio∏ach – podkreÊli∏ prezestarnogórskiego okr´gu ÂZChiO.Podczas Mszy Êw. wystàpi∏y po∏à-czone chóry, którymi dyrygowa∏aStefania Biela, dyrygent okr´gowy,a zagra∏a orkiestra z Miasteczka Âlà-skiego. – Wasz Êpiew i muzyka nietylko upi´kszajà liturgi´, ale sàwspania∏à formà uwielbienia Boga –powiedzia∏ w homilii bp Wieczorek.Podczas okolicznoÊciowego spotka-nia „Laurem 100-lecia” uhonorowa-no okr´g ÂZChiO oraz orkiestr´z Miasteczka Âlàskiego.

RadoÊç ze Êpiewania

90-lecie tarnogórskiego okr´guÂlàskiego Zwiàzku Chórów i Or-kiestr oraz 100-lecie ruchu Êpiewa-czego na Âlàsku – te dwa jubileuszeby∏y okazjà do Êwi´towania dla mi-∏oÊników muzyki z naszego rejonu.Spotkali si´ w sali spó∏ki „Koral”w Miasteczku Âlàskim. WczeÊniejuczestniczyli w mszy Êwi´tej w mia-steczkowskim koÊciele, podczasktórej poÊwi´cono sztandar tarno-górskiego okr´gu.

Amatorski ruch Êpiewaczy na zie-mi tarnogórskiej i lublinieckiej ∏àczyludzi o ró˝nych profesjach i pozycji.Cieszymy si´, ˝e naszym Êpiewa-niem dajemy radoÊç innym – mówi∏Grzegorz Pitas, prezes tarnogórskie-go okr´gu ÂZChiO. Zauwa˝y∏, ˝ejest on ewenementem w skali krajupod wzgl´dem liczby zrzeszonychcz∏onków. – Mamy 18 chórów, 2 ze-spo∏y folklorystyczne, 4 orkiestryd´te i 1 zespó∏ dzieci´cy. Do tegokilka zespo∏ów jest o krok od wstà-pienia do zwiàzku – kontynuowa∏Pitas.

Na jubileuszowym spotkaniu po-jawili si´ parlamentarzyÊci – NellyRokita i Tomasz G∏ogowski. Bylite˝ przedstawiciele w∏adz starostwaoraz samorzàdów miast i gmin z na-szego terenu. – Od grudnia ubieg∏e-go roku jesteÊmy autonomicznymzwiàzkiem. W ten sposób wrócili-Êmy do korzeni zaznacza∏ RomanWarzecha, prezes Âlàskiego ZChiO.Doda∏, ˝e coraz cz´Êciej amatorskiezespo∏y muzyczne reprezentujà pro-fesjonalny poziom.

Jubileuszowe spotkanie by∏o oka-zjà do wr´czenia wielu odznaczeƒ.Medale 100-lecia Zwiàzku ÂlàskichKó∏ Âpiewaczych otrzyma∏y samo-rzàdy miast Tarnowskie Góry i Mia- 6

Przy pi´knej pogodzie modlitewna w´drówka Êpiewaków i muzyków by∏aprze˝yciem radosnym. Foto: Tomasz Kawka

nomiÊci. ¸àczy nas jedno; mi∏oÊç domuzyki – podkreÊla Szawiƒska.

Pasj´, którà stawia ponad wszyst-ko, zaszczepili w pani Urszuli – dziÊprezesce chóru – jej rodzice.

– Ojciec gra∏ na akordeoniea wspólnie z mamà nale˝eli do chó-

ru parafialnego, dlatego muzyka zawsze by∏a obecna w moim domu – uÊmiecha si´ Urszula Warzecha. –Dzisiaj nie pozostaj´ samotna w re-alizacji swojego hobby, bo ma∏˝o-nek równie˝ jest Êpiewakiem – do-daje.

Jubileusz chórów i orkiestr

steczko Âlàskie oraz Starostwo Powiato-we. Odebrali je burmistrzowie ArkadiuszCzech i Bronis∏aw Dro˝d˝ oraz starostaJózef Korpak. Je˝eli chodzi o w∏odarzaTarnowskich Gór, to podkreÊlano, ˝e jestmuzykiem, gra w orkiestrze parafialnej.Sam Czech przypomnia∏, ˝e jego dziadekw 20-leciu mi´dzywojennym prowadzi∏tarnogórski chór „Lutnia”.

Medalami 100-lecia uhonorowano tak-˝e chóry: „S∏owiczek” z Rept Âl., „Lut-nia” z Kosz´cina, „Sienkiewicz” z Mia-steczka Âlàskiego, „Jutrzenka” z Nak∏aÂl. i „Harfa” z Radzionkowa oraz zas∏u-˝onych dzia∏aczy – Jana Dud´, Czes∏awaHuzara, Wiktora Goniwiech´, BernardaGra∏´, Alojzego Darmasa, AugustynaNowaka, Dorot´ Wystemp i KrystianaSochora. Otrzyma∏ go tak˝e „Piast” z ˚y-glina, jednak odznaczenie wr´czono ju˝w czerwcu, podczas obchodów jubile-uszu chóru. Laur 100-lecia Zwiàzku Âlà-skich Kó∏ Âpiewaczych trafi∏ do tarno-górskiego okr´gu ÂZChiO i do MiejskiejOrkiestry D´tej z Miasteczka Âlàskiego.Ta ostatnia uÊwietnia∏a swojà grà jubile-uszowe spotkanie.

Ponadto wr´czano honorowe odznakiÂZChiO. Z∏otà z wieƒcem laurowymotrzymali: Alojzy Darmas, GenowefaHorzela, Gabriela Nikiel, Longin Micha-lik, Stefan Wyrwo∏, Dorota Wystemp,z∏otà z laurem – Romuald Sosna, BernardRenk, Jacek Pieczyk, Anna Bonk, Ga-briela Gulba, Norbert Machura, AdolfAlbrecht, Jerzy Janiczek, Franciszek Je-lonek, z∏otà – Gerard Nowak, Lidia Pie-czyk i Bronis∏aw Jóêwiak, cz∏onek hono-rowy okr´gu tarnogórskiego, a bràzowà –Wies∏awa Olek, Monika Ligienza, Kata-rzyna Izydorczyk, Andrzej Janas, MarianWagner, Franciszek Bogacki. Z∏otà ho-norowà odznakà z wieƒcem laurowymuhonorowano tak˝e chór „Sienkiewicz”z Miasteczka Âlàskiego.

Po wr´czeniu odznaczeƒ i sk∏adaniu˝yczeƒ przyszed∏ czas na jubileuszowykoncert. Wystàpi∏y: chóry „Piast”, „Ja-dwi˝ki”, „Canzona” i „Allegro”, zespó∏„O˝arowianki” oraz zespó∏ dzieci´cy„Groszki”. Potem chórzyÊci i cz∏onkowieorkiestr zacz´li biesiadowanie i wspólneÊpiewanie.

Organizatorami jubileuszowych uro-czystoÊci byli Okr´g TarnogórskiÂZChiO i Burmistrz Tarnowskich Gór,a wspó∏organizatorami TarnogórskieCentrum Kultury, Starostwo Powiatoweoraz burmistrzowie i wójtowie miasti gmin, na terenie których dzia∏ajà zespo-∏y b´dàce cz∏onkami zwiàzku. Sztandardla jubilata ufundowa∏ Starosta Tarno-górski.

16 ÂPIEWAK ÂLÑSKI • nr 6 (391) 2010

6

Nowy sztandar Okr´gu Tarno-górskiego ÂZChiO

Chwila wr´czania Laurów i Me-dali Stulecia oraz honorowychodznak Zwiàzku.

Jubileuszowe spotkanie towarzyskie uÊwietni∏a swojà grà MiejskaOrkiestra D´ta z Miasteczka Âlàskiego

W jubileuszowym spotkaniu towarzyskim uczestniczy∏o ok. 500 osób.

ÂPIEWAK ÂLÑSKI • nr 6 (391) 2010 17

Do tego niecodziennego spotka-nia dosz∏o w piàtkowe przedpo∏u-dnie, 29 paêdziernika. Gdy przedzbli˝ajàcym si´ dniem WszystkichÂwi´tych delegacja Zarzàdu G∏ów-nego (Roman Warzecha – prezes,Andrzej Wójcik – sekretarz, ks.prof. dr hab. Antoni Reginek – ka-pelan ÂZChiO, Eleonora S∏adkow-ska – kierownik biura) zbli˝y∏a si´w swoim obchodzie do mogi∏y Ste-fana Mariana Stoiƒskiego okaza∏osi´, i˝ krzàtajà si´ przy niej dwiepanie, jak si´ okaza∏o – krewnedawnego prezesa Zwiàzku ÂlàskichKó∏ Âpiewaczych, jego dyrektoraartystycznego i redaktora „Âpiewa-ka”.

Spotkanie by∏o bardzo mi∏ei owocne. Dosz∏o po nim do wymia-ny korespondencji. ZostaliÊmy tak˝eobdarowani reprodukcjami niezna-nych dotàd fotografii z rodzinnegoalbumu paƒstwa Stoiƒskich.

Oto objaÊniajàce wszystko frag-menty listów, które dotar∏y do nasdrogà elektronicznà wraz z za∏àczo-nymi fotografiami:

Szanowni PaƒstwoJest mi i mojej mamie niezmiernie

mi∏o, ˝e by∏o nam dane spotkaç si´na grobie mego stryjecznego pra-dziadka S.M. Stoiƒskiego.

W za∏àczniku przesy∏am 2 zdj´-cia:

1. Z naszego spotkania 29.10.2010 r.

2. Jest to zdj´cie ze zbiorów ro-dzinnych, na którym obok S.M. Sto-iƒskiego siedzi mój pradziadek Ka-zimierz (brat S.M. Stoiƒskiego).Zdj´cie jest z 1934 roku, a na kola-nach siedzà synowie Kazimierza,od lewej: Andrzej oraz Marek – mójdziadek.

Pozdrawiam serdecznie Paƒstwaw imieniu swoim i rodziców Jadwi-gi i Ryszarda Stoiƒskich

Monika i Jadwiga Stoiƒska

Szanowni PaƒstwoJest nam bardzo mi∏o, i˝ wys∏ane

zdj´cia sà dla Paƒstwa wartoÊcio-we i warte zamieszczenia w „Âpie-waku”. Dlatego pozwoliliÊmy sobiewys∏aç Paƒstwu jeszcze kilka zdj´ç.

Niestety nie wiemy kto towarzyszyStoiƒskiemu na zdj´ciach i samichcielibyÊmy na przyk∏ad poznaçnazwisko artysty rzeêbiarza, w czy-ich uroczystoÊciach pogrzebowychuczestniczy stryj oraz czy pani poprawej stronie na zdj´ciu grupo-wym to jego ˝ona Stefania Stoiƒska.Zdj´cia pochodzà ze zbiorów ro-dzinnych, dotar∏y do nas niedawnoi bez opisu.

Pozdrawiamy serdecznieStoiƒscy

Bardzo cieszymy si´ z tego, ˝emo˝emy otrzymane zdj´cia opubli-kowaç jako pierwsi. Równie˝ namnie uda∏o si´ poznaç okolicznoÊciw jakich zosta∏y one zrobione. Niepotrafimy te˝ nic powiedzieço osobach widocznych na nichw towarzystwie Stoiƒskiego. Mo˝-liwe, ˝e pomogà nam w ustaleniuich to˝samoÊci czytelnicy naszegopisma, zw∏aszcza starsi wiekiemÊpiewacy, którzy mogà pami´taçdawne lata.

Niecodzienne spotkanie

Przy grobie Stefana Mariana Stoiƒskiego. Od lewej: Monika Stoiƒska(prawnuczka Kazimierza Stoiƒskiego, brata Stefana Mariana), EleonoraS∏adkowska, Roman Warzecha, ks. prof. Antoni Reginek i Andrzej Wójcik

W pracowni Wincentego Chorem-balskiego, twórcy pomnika Mo-niuszki.