Chuong3 Dieu Che

download Chuong3 Dieu Che

of 16

Transcript of Chuong3 Dieu Che

  • 7/30/2019 Chuong3 Dieu Che

    1/16

    44

    CHNG 3

    IU CH

    3.1. nh ngha

    iu ch l qu trnh ghi tin tc vo 1 dao ng cao tn chuyn i xa nhbin imt thng s no (v d : bin , tn s, gc pha, rng xung...)

    Tin tc gi l tn hiu iu ch, dao ng cao tn gi l ti tin. Dao ng cao tn mangtin tc gi l dao ng cao tn iu ch.

    C 2 loi iu ch; iu bin v iu tn (gm iu tn v iu pha).

    3.2. iu bin

    iu bin l qu trnh lm cho bin ti tin bin i theo tin tc.Gi s tin tc vs v ti tin vtu l dao ng iu ha:

    tVv SSS cos= v tVv ttt cos= vi t>>SDo tn hiu iu bin:

    ttVVV tSStdb cos)cos( +=

    tcos)tcosV

    V(V tS

    t

    St += 1

    tcos)tcosm(V tSt += 1 (1)

    Trong : m l h siu ch. tn hiu khng b mo trm trng hoc qu iu ch th1m

    t)cos(Vm

    t)cos(Vm

    tcosVv sttsttttdb +++=22

    Vb

    t

    Hnh 3.1. th thi gian tn hiu iu bin

    1/2 mVt 1/2 mVt

    t- s t t+ s

    Vtvdb

    Hnh 3.2 Ph tn hiu iu bin

  • 7/30/2019 Chuong3 Dieu Che

    2/16

    45

    Ph ca tn hiu iu bin c dng nh hnh 3.2.

    Khi tn hiu iu ch c ph bin thin t maxmin SS th ph ca tn hiu iu bin cdng nh hnh 3.3

    Vb

    t+smax t+smintt-smax t-smin

    Vt

    Hnh 3.3 Ph ca tn hiu iu bin

    Quan h nng lng trong iu bin:Cng sut ti tin l cng sut bnh qun trong 1 chu k ca ti tin:

    ====T

    tt

    hdhdt~

    R

    VdtsinV

    TRR

    VRIP

    0

    222

    22

    2

    11

    =>2

    ~2

    ~t

    t

    VP

    Tng t: ttt

    bt PmV

    mmV

    P ==424

    1)

    2(

    2

    1 22

    22

    ~

    Cng sut ca tn hiu iu ch bin l cng sut bnh qun trong mt chu k ca tn hiuiu ch:

    )m

    (PPPP t~bt~t~db~2

    122

    +=+=

    m cng ln th P~b cng ln

    Khi m = 12

    3 t~db~ PP = v t~bt~ PP 41=

    T biu thc (1) suy ra:

    Vbmax = Vt(1+m)

    Do 22max~ )1(2

    1tVmP +

    Cc ch tiu cbn ca dao ng iu bin3.2.1 H s mo phi tuyn

  • 7/30/2019 Chuong3 Dieu Che

    3/16

    46

    )(

    ...)3()2( 22

    st

    stst

    I

    IIK

    ++=

    ( )St nI (n 2 ): Bin dng in ng vihi bc cao ca tn hiu iu ch.

    ( )StI : Bin cc thnh phn bin tn

    Trong : It: bin tn hiu ra

    VS: gi tr tc thi ca tn hiu vo

    A : gi tr cc i

    B : ti tin cha iu ch

    It

    B

    A

    V

    Hnh 3.4. c tnh iu ch tnh

    ng c tuyn thc khng thng to ra cc hi bc cao khng mong mun. Trong

    ng lu nht l cc hi ( St )2 c th lt vo cc bin tn m khng th lc c.

    gim K th phi hn ch phm vi lm vic ca biu ch trong a thng ca c tuyn. Lc

    buc phi gim h siu ch m.

    3.2.2 H s mo tn sm

    Gi : mo : h siu ch ln nht

    m0 m

    m : H siu ch ti tn sang xt.

    H s mo tn sc xc nh theo biu thc :

    m

    mM o= HocMdB = 20lgM

    nh gi mo tn s ny, ngi ta cn

    c vo c tuyn bin v tn s: Fsm = f(Fs)

    Vs = cteHnh 3.5. c tnh bin tn s

    Phng php tnh ton mch iu bin :Hai nguyn tc xy dng mch iu bin :

    - Dng phn t phi tuyn cng ti tin v tn hiu iu ch trn c tuyn ca phn t

    phi tuyn .

    - Dng phn t tuyn tnh c tham siu khin c. Nhn ti tin v tn hiu iuch nhphn t tuyn tnh .

  • 7/30/2019 Chuong3 Dieu Che

    4/16

    47

    3.2.3 iu bin dng phn tphi tuyn

    Phn t phi tuyn c dng iu bin c th l n in t, bn dn, cc n c

    kh, cun cm c li st hoc in trc tr s bin i theo in p t vo. Ty thuc vo

    im lm vic c chn trn c tuyn phi tuyn, hm sc trng ca phn t phi tuyn c

    th biu din gn ng theo chui Taylo khi ch lm vic ca mch l ch A ( =

    180o) hoc phn tch theo chui Fourrier khi ch lm vic ca mch c gc ct < 180o (

    ch AB, B, C)

    Trng hp 1: IU BIN CH A = 180o

    Mch lm vic ch A nu tha mn iu kin:

    ost EVV

  • 7/30/2019 Chuong3 Dieu Che

    5/16

    48

    Thay vD vo biu thc (1) ta nhn c :

    iD = a1(E0 + Vtcostt + Vscosst) + a2 (E0 + Vtcostt + Vscosst)2 +

    + a3( E0 + Vtcostt + Vscosst )3 +..... (2)

    Khai trin (2) v b qua cc s hng bc cao n 4 s c kt qu m ph ca n c biudin nh hnh 3.8.

    Khi a3 = a4 = a5 =.....a2n+1 = 0 (n = 1,2,3) ngha l ng c tnh ca phn t phi tuyn l1 ng cong bc 2 th tn hiu iu bin khng b mo phi tuyn.

    tha mn iu kin (*) mch lm vic ch A th m phi nh v hn ch cng sutra. Chnh v vy m ngi ta rt t khi dng iu bin ch A.

    Trng hp 2: IU BIN CH AB, B hoc C < 180oKhi < 180o, nu bin in p c vo diode ln th c th coi c tuyn ca n l

    mt ng gp khc.

    Phng trnh biu din c tuyn ca diode lc :

    iD = 0 khi vD 0

    = SvD khi vD > 0 S: H dn ca c tuyn

    Chn im lm vic ban u trong khu tt ca Diode (ch C).

    iD iD

    vD

    vD

    t

    t

    Vt

    Vs

    CS

    D

    +EO

    -

    Eo

    Hnh 3.10. c tuyn ca diode v thca tn hiu vo ra khi lm vic ch C

    Rt

    Hnh 3.9. Mch iu ch dng Diode

  • 7/30/2019 Chuong3 Dieu Che

    6/16

    49

    Dng qua diode l 1 dy xung hnh sine, nn c th biu din iD theo chui Fouriernh sau :

    iD = I0 + i1 + i2 + in +

    = Io + I1costt + I2cos2tt + I3cos3tt + .......+ Incosntt (3)

    I0 : thnh phn dng in mt chiu.

    I1: bin thnh phn dng in cbn i vi ti tin

    I2, I3.....In : bin thnh phn dng in bc cao i vi ti tin

    I0, I1 I3.....In : c tnh ton theo biu thc ca chui Fourrier :

    tdtniI

    tdtiI

    tdiI

    ttc

    Dn

    ttc

    D

    tc

    D

    .cos2

    .....................

    .cos.2

    .1

    1

    0

    =

    =

    =

    (4)

    Theo biu thc (*) ta c th vit :

    iD = S.vD = S( -E0 + VScosst + Vtcostt ) (5)

    Khi tt = th iD = 0 :

    0 = S.vD = S( -E0 + VScosst + Vtcos) (6)

    Ly (5) - (6) =>

    tcos)sin(SV

    i

    )sin(

    SV

    )sin(

    SV

    tsin.costsinSV

    tdtcos.costcos

    .SV

    td.tcos).costcos(SVI

    )costcos(SVi

    tt

    tt

    ttt

    ttt

    t

    otttt

    ttD

    =

    ==

    +

    =

    +

    =

    =

    =

    22

    1

    22

    124

    1

    2

    12

    4

    2

    2

    12

    2

    212

    2

    1

    00

    0

    1

    Vy tcos)sin(SV

    i tt

    = 2

    2

    11 (7)

    y c xc nh t biu thc (6) :t

    sso

    t

    sso

    V

    tcos.VE

    V

    tcos.VEcos

    =

    += (8)

    T biu thc (7) v (8) bin ca thnh phn dng in cbn bin thin theo tn hiu iuch (Vs).

  • 7/30/2019 Chuong3 Dieu Che

    7/16

    50

    3.2.4 iu bin dng phn ttuyn tnh c tham s thay i

    y l qu trnh nhn tn hiu dng b nhn tng t

    K = 1 vb

    ~

    vS(t)

    =~

    vt(t)

    E0

    Hnh 3.11. Mch iu bin dung phn t tuyn tnh

    vb = (Eo + VS.cosst) . Vt.costt

    vb = EoVt.costt +2

    . stVV cos (t+ S) t +2

    . stVV cos (t- s) t

    Cc mch iu bin c th :a. iu bin cn bng dng diode

    i = i1 - i2

    i1

    i2

    EO

    D2Cb

    Cb

    D1

    vS vdB

    Hnh 3.12. Mch iu ch cn bng dng diodevt

    in p t ln D1, D2 :

    (1)

    +=

    +=

    tVtVv

    tVtVv

    ttsS

    ttsS

    cos.cos

    cos.cos

    2

    1

    Dng in qua diode c biu din theo chui Taylo :

    (2)

    ++++=

    ++++=

    ...

    ...

    3

    23

    2

    22212

    3

    13

    2

    12111

    vavavaai

    vavavaai

    o

    o

    Dng in ra : i = i1 - i2 (3)

    Thay (1), (2) vo (3) v ch ly 4 vu ta nhn c biu thc dng in ra :

    i = A cos st + B cos 3st + C [cos (t+ s) t + cos (t- s) t]

    + D [cos (2t+ s) t + cos (2t- s) t] (4)

  • 7/30/2019 Chuong3 Dieu Che

    8/16

    51

    Trong :

    ===

    ++=

    23,2,

    2

    232

    32

    2

    3

    2

    3

    2

    31

    tStS

    S

    StS

    VVaDVVaC

    VaB

    VaVaaVA

    3ss t+s22t2t-st t+st-sHnh 3.13. Ph tn hiu iu bin cn bng

    b. Mch iu bin cn bng dng 2BJT

    Hnh 3.14. Mch iu bin cn bng dng 2 BJT

    vtVCC

    VS vdb

    Kt qu cng tng t nh trng hp trn.

    c. Mch iu ch vng

    Vt

    ~

    D3

    D

    Cb

    Cb D2

    D4

    D1

    vS vdb

    Hnh 3.15. Mch iu ch vng

    Gi : iI l dng in ra ca mch iu ch cn bng gm D1, D2

    iII l dng in ra ca mch iu ch cn bng gm D3, D4

    t - s t + s

    t

  • 7/30/2019 Chuong3 Dieu Che

    9/16

    52

    Theo cng thc (4) mc trn (iu bin cn bng dng diode) ta c c biu thc tnh iI :

    iI= A cosst + B cos 3st + C [cos (t+ s) t + cos (t- s) t]

    + D [cos (2t+ s) t + cos (2t- s) (*)

    Ta c : iII= iD3 - iD4 (1)

    Trong :

    (2)...vavavaai

    ...vavavaai

    3

    43

    2

    4241oD4

    333

    23231oD3

    ++++=

    ++++=

    Vi v3, v4 l in p t ln D3, D4 v c xc nh nh sau :

    tVtVv

    tVtVv

    sstt

    sstt

    coscos

    coscos

    4

    3

    +=

    =(3)

    Thay (3) vo (2) v sau thay vo (1), ng thi ly 4 vu ta c kt qu :

    iII= - A cosst - B cos 3st + C [cos (t+ s) t + cos (t- s) t]

    - D [cos (2t+ s) t + cos (2t- s) t]

    idB = iI+ iII= 2C [cos (t+ s) t + cos (t- s) t] (4)

    Vy : mch iu ch vng c th khc cc hm bc l ca s v cc bin tn ca2st, do mo phi tuyn rt nh.

    3.3. iu chn bin3.3.1. Khi nim

    Ph tn hiu iu bin gm ti tn v hai di bin tn, trong ch c cc bin tnmang tin tc. V hai di bin tn mang tin tc nh nhau (v bin v tn s) nn ch cn

    truyn i mt bin tn l thng tin v tin tc, cn ti tn th c nn trc khi truyn i.Qu trnh gi l iu chn bin.

    u im ca iu ch dn bin so vi iu ch hai bin :

    - rng di tn gim i mt na.

    - Cng sut pht x yu cu thp hn vi cng mt c ly thng tin.

    - Tp m u thu gim do di tn ca tn hiu hp hn,

    Biu thc ca iu chn bin :Vb (t) = Vt.2

    m. cos (t+ s) t

    m : h s nn ti tin,t

    S

    VVm = , m c th nhn gi tr t 0

  • 7/30/2019 Chuong3 Dieu Che

    10/16

    53

    3.3.2. Cc phng php iu chn bin

    3.3.2.1. iu ch theo phng php lcft2 (ft1 + fS)

    CCB1 CCB1LC1 LC2

    Dao ng

    ft2ft1

    Dao ng

    ft2 + ft1 + fSvS(t) ft1 + fSft1 fS

    Hnh 3.17. S khi mch iu ch theo phng php lc

    f1+fmaxf1+fmin

    2fmin

    f1+fmaf1+fminf1-fminf1-fmax

    ft1fsmaxfsmin

    0

    0

    0

    0

    0

    V5

    V4

    V3

    V2

    V1

    f

    f2 + f1+ fmaxf2 +f1+fmin

    f

    f2 + f1+ fmaxf2 +f1+fminf2 - f1-fmax f2

    2 = 2f1 + 2fmin

    f2 - f1-fmin

    f

    f

    f

    Ph tn hiu theo phng php lc

  • 7/30/2019 Chuong3 Dieu Che

    11/16

    54

    t : fs = fsmax - fsmin

    ft1 : tn s ca ti tn th nht ft2 : tn s ca ti tn th hai

    t

    SS

    t

    S

    f

    ff

    f

    fx minmax

    =

    = : h s lc ca b lc.

    Trong s khi trn y, trc tin ta dng mt tn s dao ngft1 kh nh so vi ditn yu cuft2 tin hnh iu ch cn bng tn hiu vo vs(t). Lc h s lc tng ln c th lc bc mt bin tn d dng. Trn u ra b lc th nht s nhn c mt tnhiu c di ph bng di ph ca tn hiu vo fs = fsmax -fsmin, nhng dch mt lng bngft1 trn thang tn s, sau a n biu ch cn bng th hai m trn u ra ca n l tnhiu ph gm hai bin tn cch nhau mt khong f = 2(ft1 + fs min) sao cho vic lc ly mtdi bin tn nhb lc th hai thc hin mt cch d dng.

    3.3.2.2. iu chn bin theo phng php quay pha

    Tn hiu ra ca 2 biu ch cn bng:

    VCB1 = VCB cosst costt =2

    1VCB [cos (t+ s) t + cos (t- s) t]

    VCB2 = VCB sinst sintt =2

    1VCB [- cos (t+ s) t + cos (t- s) t]

    Cu DiodeCCB1

    00

    900

    00

    900

    Cu DiodeCCB2

    vCB1

    MCHINTNGHOCHIU

    vCB2

    VDB

    vS

    vt

    Hnh 3.18. S mch iu chn bin theo phng php pha

    Hiu hai in p ta s c bin tn trn :

    VDB = VCB1 - VCB2 = VCB cos (t+ s) t

    Tng hai in p ta s c bin tn di :

    VDB = VCB1 + VCB2 = VCB cos (t- s) t

    3.4 iu tn v iu pha

  • 7/30/2019 Chuong3 Dieu Che

    12/16

    55

    3.4.1. Quan h gia iu tn v iu pha

    =dt

    d(1)

    Vi ti tin l dao ng iu ha :

    v(t) = Vt . cos (tt + o) = Vt . cos )t( (2)

    T (1) rt ra :

    (3) +=t

    o

    )t(dt).t()t(

    Thay (3) vo (2), ta c :

    v(t) = Vtcos [ ] (4) +t

    o

    tdtt )().(

    Gi thit tn hiu iu ch l tn hiu n m :

    vs = Vs cosst (5)

    Khi iu tn v iu pha th (t) v (t)c xc nh theo cc biu thc :

    (t) = t+ KtVs cosst (6)

    (t) = o + KfVs cosst (7)

    t : tn s trung tm ca tn hiu iu tn.

    Kt.Vs = m : lng di tn cc i

    Kf.Vs = m: lng di pha cc i

    (t) = t+ m cosst (8)

    (t) = o + m cosst (9)

    Khi iu tn th gc pha u khng i, do (t) = o.

    Thay (8), (9) vo (4) v tch phn ln, ta nhn c :

    +

    += osS

    mttdt tsintcosV)t(v (10)

    Tng t thay (t) trong (9) vo (4) v cho =(t) = cte ta c :

    vf(t) = Vt.cos (tt + m cos st+o) (11)

    Lng di pha t c khi iu pha : = m cos st

    Tng t vi lng di tn :

    =dt

    d= ms.sin st

    Lng di tn cc i t c khi iu pha:

    =sm = s.KfVs (12)

    Lng di tn cc i t c khi iu tn:

  • 7/30/2019 Chuong3 Dieu Che

    13/16

    56

    =KtVs (13)

    T (12) v (13) ta thy rng: im khc nhau cbn gia iu tn v iu pha l:

    - Lng di tn khi iu pha t l vi Vs v s

    - Lng di tn khi iu tn t l vi Vs m thi.

    T ta c th lp c hai s khi minh ha qu trnh iu tn v iu pha:

    Tch phn

    o hm

    iu pha

    iu tnvS

    vS

    T/h iu tn

    T/h iu pha

    Hnh 3.19. S khi qu trnh iu pha v iu tn

    3.4.2. Ph ca dao ng iu tn v iu pha

    Trong biu thc (10), cho o = 0, t fS

    m M=

    gi l h siu tn, ta s c biu

    thc iu tn : vt= Vtcos [tt+ Mf.sin tt] (14)

    Tng t, ta c biu thc ca dao ng iu pha :

    vf= Vtcos [tt + M. cos tt] (15)

    Trong :M = m

    Thng thng tn hiu iu ch l tn hiu bt k gm nhiu thnh phn tn s. Lc tn hiu iu ch tn s v iu ch pha c th biu din tng qut theo biu thc :

    Vdt= Vtcos [tt + ]=

    +m

    1iiSiti )cos(M

    Ph ca tn hiu iu tn gm c tt c cc thnh phn tn s t hp : tt + =

    m

    i

    Sii

    1

    Vi i l mt s nguyn hu t; -i

    3.4.3 Mch iu tn v iu pha3.4.3.1 iu tn dng diode bin dung

    CV

    Rv+

    C2

    R1RFC

    C1

    Cv

    L V

    VV

    Hnh 3.20. Mch iu tn dung Diode bin dung v c tuyn ca CV

  • 7/30/2019 Chuong3 Dieu Che

    14/16

    57

    L, Cv to thnh khung cng hng dao ng ca mt mch dao ng

    C1 : t ngn DC

    C2 : t thot cao tn n nh phn cc cho Cv

    RFC : cun cn cao tn

    R1 : trngn cch gia mch cng hng v ngun cung cp khi Rv thay i ( VPC thay i (

    CV thay i theo lm cho tn s cng hng ringVLC

    f2

    1= ca khung cng hng

    LCV thay i, dn n qu trnh iu tn.

    3.4.3.2 iu pha theo Amstrongvb1

    B1

    B2

    Tng

    Di

    pha 900

    vS

    mVt1

    mVt2

    Vt1

    v

    Vb2

    vb1

    Vt2

    Vb2

    Hnh 3.21. Mch iu pha theo Amstrong v th vector ca tn hiu

    Ti tin t thch anh a n biu bin 1 (B1) v iu bin 2 (B2) lch pha 90o,cn tn hiu iu ch vs a n hai mch iu bin ngc pha. in p ra trn hai biupha :

    vb1 = Vt1 (1 + m cos st) cos tt

    =2

    ])cos()[cos(cos 11 ttmVtV ststttt +++

    vb1 = Vt1 (1 - m cos st) sin tt

    =2

    ])sin()[sin(sin 22 ttmVtV ststttt +++

    th vc tca tn hiu v v vc t tng ca chng = + lmt dao ng c iu ch pha v bin . iu bin y l iu bin k sinh.

    1dbV

    2dbV

    V 1dbV

    2dbV

    hn chiu bin k sinh chn nh (< 0,35)

    3.4.3.3 iu tn dng Transistor in khng

    Phn tin khng : dung tch hoc cm tnh c tr s bin thin theo in p iu chttrn n c mc song song vi h dao ng ca b dao ng lm cho tn s dao ng thayi theo tn hiu iu ch. Phn tin khng c thc hin nhmt mch di pha trongmch hi tip ca BJT. C 4 cch mc phn tin khng nh hnh v.

  • 7/30/2019 Chuong3 Dieu Che

    15/16

    58

    Cch mcmch

    S nguyn l th vc t Tr sin khngTham s tng

    ng

    Mch phnp RC Z = j S

    RC

    Ltd = S

    RC

    Mch phnp RL

    Z = - jLS

    R

    Ctd =

    R

    LS

    Mch phnp CR

    Z = - jRCS`

    1

    Ctd = RCS

    Mch phnp LR

    Z = jRSL Ltd =

    RSL

    Vi mch phn p RC ta tnh c :

    BEVS

    V

    I

    VZ

    .== (IC= S.VBE IClun lun cng pha vi VBE)

    V

    __I VC

    _VR

    _

    V_

    _

    V_

    _

    IR

    C

    V_

    _

    I

    R

    L

    V_

    _

    I

    I

    C

    R

    R

    L

    VL

    _V

    VR

    VC

    _ VR_

    V_

    _I

    _

    _I

    _

    VL_ V

    VR

    _

    __I

  • 7/30/2019 Chuong3 Dieu Che

    16/16

    59

    Z=

    Cj

    CjR

    CjR

    CjVS

    V

    .

    1

    .

    1

    .1

    .

    1

    ..

    +=

    +

    Nu chn RCj