ALMA MATER 55

Chińczycy świętują nadejście Nowego Roku zgodnie z tradycyjnym kalendarzem księżycowym. 18 lutego br. rozpoczął się Rok Świni w żywiole Wody. Uroczy-ste obchody tego wydarzenia – tzw. Święto Wiosny – trwają dwa tygodnie i jest to najważniejszy czas dla Chińczyków. Rok Świni zakończy się 2 lutego 2008 roku.

W chińskim horoskopie Świnia to dobry znak. Jest symbolem płodności i mę-skości, stąd wróżbiarze prze-powiadają, że Nowy Rok będzie szczęśliwy dla rodzin, a urodzeni pod tym znakiem będą cieszyć się szczęściem, powodzeniem i bogactwem. Będą rzetelni, dobroduszni, łagodni, spokojni, przyjaźni, uprzejmi, melancholijni, ko-chający prawdę, tolerancyjni, ale również samolubni, kłótli-wi, niespokojni, łatwowierni, rozrzutni, złośliwi i gadatliwi. Rok Świni ma przynieść także po-myślność w interesach, mogą jednak pojawić się napięcia, konfl ikty, klęski żywiołowe i epidemie. Poza Chinami nadejście nowego roku w lutym świętowano również w Korei, Japonii, Wietnamie, na Tajwanie i w Singapurze, a także w chińskich dzielnicach wielkich miast, czyli wszędzie tam, gdzie Chińczycy żyją w diasporze.

Chiny przyjęły kalendarz gregoriań-ski w 1911 roku, po rewolucji i obaleniu cesarstwa. Dziś obowiązuje w urzędach państwowych i instytucjach, natomiast wiele świąt, w tym właśnie Nowy Rok i Święto Wiosny, jest obchodzonych według tradycyjnego kalendarza księżycowego. Chiński kalendarz sięga swoimi początkami 2637 roku p.n.e., kiedy to, jak mówi legen-da, cesarz Huang Di zapoczątkował jego pierwszy cykl. Jest połączeniem kalendarza słonecznego i księżycowego. Składa się z sześćdziesięcioletnich cykli obejmujących pięć okresów po 12 lat, które są kombinacją dwunastu zodiakalnych zwierząt (agresywny Szczur, pracowity Bawół, uśmiechnięty Tygrys, rozważny Zając, wspaniały Smok, przebiegły Wąż, utalentowany Koń, delikatna Koza, szczęśliwa Małpa, nadęty i dumny Kogut, wierny Pies, su-mienna Świnia) i pięciu żywiołów (Drzewo, Ogień, Ziemia, Metal, Woda). Rozpoczęcie chińskiego Nowego Roku jest świętowane

CHIŃSKI NOWY ROKw pierwszym dniu przedziału rocznego wyznaczonego w chińskim kalendarzu księżycowym. Poszczególnym latom patronują konkretne zwierzęta i żywioł, następujące po sobie według ściśle określonej kolejności. Zgodnie z tradycją chińską wraz z nadejściem Nowego

Roku rozpoczyna się okres szczęścia i wzajemnej życz-liwości.

Chińczycy wierzą, że po-szczególne zwierzęta z zodia-ku mają moc całorocznego władania na Ziemi, a każdy człowiek, niezależnie od miej-sca urodzenia, ma na dnie serca ukryte zwierzę roku, w którym przyszedł na świat. Dlatego w Chinach przywią-zuje się ogromną wagę do znaku zodiaku wynikającego z kalendarza lunarnego, co ma bezpośrednie przełoże-nie na przykład na stosunki w pracy czy dostępność do nauki w lepszej szkole.

Legenda głosi, że tradycja świętowania Nowego Roku

narodziła się na wsiach starożytnych Chin, kiedy wraz z przyjściem wiosny mieszkańcy zawieszali czerwone szarfy, rzucali petardy, palili bambus, bili w bębny i gongi, aby odstraszyć mityczną be-stię zwaną nian, polującą na ludzi w noc przed Nowym Rokiem. Współcześnie słowo nian oznacza rok, a pojęciem guo nian określa

się celebrowanie okresu noworocznego. Do świętowania Nowego Roku Chiń-

czycy przygotowują się już miesiąc wcześniej. Zbliżanie się starego roku ku końcowi jest okazją do wypełnienia osobistych celów i rozwiązania większo-ści problemów, na przykład podliczenia ksiąg rachunkowych oraz spłacenia długów i pożyczek. Kupuje się także w tym czasie świąteczne produkty (aby jak najlepiej przyjąć gości), prezenty i materiały służące do wykonania nowo-rocznych dekoracji. Charakterystyczne są już wspomniane zwoje noworoczne czyli

pasy papieru – koniecznie czerwone (kolor ten symbolizuje powo-dzenie) – naklejane dookoła drzwi. Umieszcza się na nich senten-cje mające na celu zapewnienie domowi wszelkiej pomyślności i szczęścia. Zwoje wiesza się parami, a trzeci (nieobowiązkowy) umieszcza się poziomo nad drzwiami. Na Tajwanie charakte-rystyczną noworoczną ozdobą jest ananas, który symbolizuje rozkwit, rozwój i powodzenie. W wieczór poprzedzający Nowy

Festiwal otworzył pokaz Tańca Pięciu Lwów w wykonaniu instruktorów Centrum Choy Lee Fut Kung Fu Polska

A. W

ojn

ar

56 ALMA MATER

Rok rodzina, ubrana na czerwono, spotyka się podczas uroczystej kolacji. Podawane są ryby, kurczak, dania wegetariańskie, spe-cjalne danie słodkie – Fa-choi, a także pierożki, które są wróżbą pomyślności. Na przykład spożywane podczas kolacji krewetki mają zapewnić siły witalne i szczęście, a wodorosty pomyślność w interesach. Po kolacji często odwiedza się kwiaciarnię, by zakupić czerwone kwiaty, które mają zapewnić do-mowi szczęście i powodze-nie. Popularne są kwiaty brzoskwini symbolizujące długie życie. Świętowanie chińskiego Nowego Roku trwa dwa tygodnie i jest nazywane Świętem Wiosny. Na ulicach pojawiają się setki lampionów w kształcie danego znaku zodiaku, para-dy z kroczącymi smokami, tańczącymi lwami i jedno-rożcami oraz fajerwerki. Organizowane są też koncer-ty, wystawy i pokazy sztuk walki. Według tradycyjne-go kalendarza chińskiego, w każdym dniu Święta Wios-ny powinno wykonywać się określone czynności. W pierw-szym wita się duchy niebios i ziemi. Wiele osób nie je w ten dzień mięsa, wierząc, że zapewnia to życie długie i szczęśliwe. W drugim dniu Chińczycy modlą się do przodków i do bóstw, w ten dzień przypadają także urodziny wszystkich psów. Trzeci dzień przeznaczony jest na odwie-dziny u teściów. Piątego dnia nie opuszcza się domu, gdzie czeka się na pojawienie bóstwa bogactwa, nie odwiedza się też nikogo, gdyż może to przynieść pecha. Natomiast dzień dziewiąty to urodziny Nefrytowego Cesarza (najwyższe bóstwo taoizmu) – Chińczycy składają mu ofiary, a o północy modlą się do boga niebios. W okresie noworocznym spożywa się też specyfi czne potra-wy, między innymi specjalne ciasto noworoczne (rodzaj puddingu) oraz ciastko bogactwa, przypominające nasze biszkopty. Charakterystyczny dla chińskiego Nowego Roku jest również taniec lwa, którego tradycja sięga II wieku p.n.e. Lew to w sym-bolice chińskiej mityczny potwór, który przyśnił się cesarzowi, ratując go przed demonami. Stąd pocho-dzi żywiołowy taniec lwa, mający na celu wypędzenie złych duchów w nadchodzącym Nowym Roku oraz przyniesienie szczęścia, powodzenia i radości. Taniec lwa odbywa się w rytm muzyki granej na gongach i bębnach, a ruchy oparte są na kung fu. Naj-popularniejsze sekwencje podczas wykonywania tańca to „śpiący

lew”, „przebudzenie lwa” i „poszukiwanie jedzenia”. Lwy mają różne kolory, obecnie najpopularniejsze to złoty i srebrny.

Dzień Nowego Roku to także okazja do obdarowywania się przez panny i kawalerów kopertami koloru czerwonego, z monetami i życzeniami rychłego zamążpójścia. Jest to też znak powodzenia i dobrobytu. Również dzieci otrzymują noworoczny

prezent w postaci czerwo-nych kopert z życzeniami. Dzień Nowego Roku to tak-że moment, gdy do wieku danej osoby dolicza się rok. Najczęstsze w tym czasie są życzenia pomyślności i szczęścia, ale chińczycy równie często życzą sobie „dużo pieniędzy” – trady-cyjnym pozdrowieniem w okresie świętowania nowe-go roku jest „Bądź szczęśli-wy i bogaty”.

Ścisła tradycja jest coraz rzadziej przestrzegana, jed-nak Festiwal Wiosny należy do najhuczniejszych chiń-skich świąt. Dziś Nowy Rok to dla Chińczyków przede

wszystkim wspólny posiłek i czas spędzony z rodziną oraz okazja do odwiedzenia krewnych z odległych zakątków kraju. W tym więc czasie Chińczycy najwięcej podróżują.

W Krakowie również świętowano nadejście chińskiego No-wego Roku podczas Festiwalu Kultury Chińskiej, zorganizowa-

nego przez Uniwersytet Jagielloński – Instytut Konfucjusza na Wydziale Studiów Międzynarodowych i Po-litycznych, Centrum Choy Lee Fut Kung Fu Polska, Polsko-Chińską Fundację Kultury i Sztuki Dong Feng oraz Kino Kijów.

Uroczyste otwarcie Festiwalu odbyło się 15 lutego w Kinie Kijów. W programie znalazły się: taniec lwa, pokazy kung fu oraz projekcja fi lmów Infernal Affairs, Córka bo-tanika i Przysięga. Podczas kolej-nego dnia można było uczestniczyć w wielu atrakcjach przygotowanych w Kinie Kijów. Odbywał się tam maraton fi lmów azjatyckich, pokaz muzykoterapii Misami z Tybetu oraz rytuału parzenia herbaty. Można było wysłuchać wykładów o chińskiej astronomii, porcelanie (połączone z warsztatami), teatrze cieni, lalek i operze pekińskiej. Nie zabrakło również pokazów kaligrafi i chińskiej,

która obok malarstwa i poezji jest najważniejszym elementem chińskiej kultury, stanowiąc wciąż elitarną dziedzinę sztuki. Ogromną rolę w sztuce kaligrafi i odgrywają narzędzia pracy, nazywane symbolicznie „czterema skarbami”. Są to: pędzelek,

A. W

ojn

ar

A. W

ojn

ar

„Chiński lew” podczas bezpośredniego spotkania z festiwalową publiczności

Taniec lwa wymaga od tancerzy wybitnych umiejętności, w tym także talentu aktorskiego

ALMA MATER 57

papier, tusz oraz kamień do rozcierania tuszu. Do posługiwania się nimi niezbędne są szczególne umiejętności. Sztukę chińskiej kaligrafi i najlepiej charakteryzuje sentencja Shitao – Obraz powstaje z tuszu, tusz jest prowadzony pędzlem, tym zaś kieruje przegub ręki, a przegubem kieruje serce.

Imprezy ostatniego dnia festiwalu odbywały się w Audito-rium Maximum. Od rana do wieczora można było wysłuchać

kilkunastu wykładów, między innymi o chińskiej kuchni, języku i kinie akcji. Dużym powodzeniem cieszyły się warsztaty kung fu (również dla dzieci), tai chi, qigong oraz tańca lwa. Równolegle zaprezentowano kilka wystaw prac malarskich i fotografi i.

Festiwal zakończyła uroczysta gala w wypełnionej po brze-gi Auli Auditorium Maximum. Gości powitali rektor UJ prof. Karol Musioł, dziekan Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych UJ prof. Wiesław Kozub-Ciembroniewicz oraz dy-rektor Instytutu Konfucjusza dr Bogdan Mazanek. Rozpo-częto od pokazu niezwykle dynamicznego, głośnego i barwnego tańca lwa. Na scenie pojawiło się kilka różnokolorowych, ogrom-nych lwów kierowanych w rytm gongów i bębnów przez wytrawnych tancerzy. Nie zabrakło też bezpośred-nich interakcji z publicz-nością.

Następnie rozpoczęła się cześć gali poświęcona chińskim sztukom walki. Były pokazy kung fu, tai chi, qigong wykonywane przez mistrzów i adeptów szkół z całej Polski. Pod koniec gali rektor UJ prof. Karol Musioł wręczył wyróżnienia najlep-szym zawodnikom kung fu/wuszu z Polski południowej.

Powstanie kung fu (chińska nazwa wuszu) datuje się na początek naszej ery i czas ekspansji buddyzmu z Indii do Chin. Natomiast pierwsze ścisłe zasady tej sztuki walki opracowano w klasztorze Shaolin w XV wieku. Kung fu nie oznacza tylko sztuki walki, ale również reprezentowanie odpowiedniej postawy

etycznej, którą określa się jako „cnotę wojownika”. Osiągnięcie tych skomplikowanych umiejętności odbywa się na drodze ciężkiej i długotrwałej nauki, podczas której dużą wagę przywiązuje się nie tylko do rozwinięcia umiejętności walki wręcz, niekiedy z użyciem broni, ale także do wszechstronnego intelektualnego i światopoglądowego rozwoju adepta. Popularne jest określe-nie, że ucząc się sztuk walki, przede wszystkim uczysz się bycia

dobrym człowiekiem. Odmian samego kung fu jest wiele, tworzą one różnorodne systemy nacechowane wieloma koncepcjami i zasadami. Niektóre słyną z połączenia umiejętności walki oraz dbania o zdrowie (taijiquan i yiquan). Kung fu więc to nie tylko umiejętność walki, ale także szeroka wiedza i światopogląd.

Trudnej sztuki kung fu można nauczyć się również w Pol-sce, podczas zajęć prowadzonych przez specjalne szkoły. Jedną

z największych i najbardziej znanych jest Centrum Choy Lee Fut Kung Fu Polska, z siedzibą w Krakowie (www.clf.pl). Co roku chiń-skich sztuk walki oraz ćwi-czeń zachowania zdrowia uczy się tutaj, pod okiem mistrza i wybitnego na-uczyciela oraz prekursora kung fu i qigongu w Polsce – Grzegorza Ciembronie-wicza, kilkaset osób. Pro-wadzone są tu kursy kung fu dla dzieci, młodzieży i dorosłych, nauka samo-obrony, posługiwania się tradycyjną chińską bronią, a także zajęcia z ćwiczeń ruchowo-oddechowych tai

chi chan Yang. Uczniowie szkoły uczestniczą w obozach szko-leniowych, pokazach i zawodach sportowych.

Obok Centrum działają również: Polski Związek Wu Szu, krakowska Akademia Tradycyjnych Sztuk Walki Wing Chun Kuen Kung Fu „Biały Smok”, Szkoła Sportu K&E, Niepołomicka Sekcja Kung Fu, Polskie Towarzystwo Rozwoju Chen Tai Ji Quan, Centrum Luohan Qigong & Tai Chi Chuan Choy Lee Fut Polska,

A. W

ojn

ar

A. W

ojn

ar

A. W

ojn

ar

Ćwiczenia relaksacyjne Luohan Qigong w wykonaniu adeptów Centrum Choy Lee Fut Kung Fu Polska

Techniki walki zaprezentowali także uczniowie szkołu Bushi Ryu

Pokaz Ken Jutsu – japońskiej sztuki miecza

58 ALMA MATER

Buski Klub Kung Fu Yantai, Bushi Ryu, Krakowska Szkoła Wu-szu, Klub Sportowy Shaolin, Stowarzyszenie Dalekowschodnich Sztuk Walki „Tao”.

Jak mogliśmy się przekonać podczas krakowskiego Festi-walu Kultury Chińskiej, połączonego z uroczystymi obchodami chińskiego Nowego Roku, niezwykle barwna i bogata tradycja, kultura i sztuka chińska przyciąga i „wciąga” również wielu Po-laków. We wszystkich festiwalowych imprezach uczestniczono

Instytut Konfucjusza w Krakowie powstał w 2006 roku na Wydziale Studiów Międzynarodowych i Politycznych UJ. Jest jedną ze 120 placówek tego typu na świecie, a pierwszą i na razie jedyną w Polsce. Głównym celem działalności Instytutu jest propagowanie języka i kultury Chin. Instytut organizuje kursy języka chińskiego, szkolenia dla firm i insty-tucji, na przykład z technik negocjacji biznesowych w Chinach, prowadzi bibliotekę zawierającą materiały dydaktyczne do nauki języka chińskiego, publikacje na temat Chin oraz materiały multimedialne. W ramach propagowania wiedzy o Chinach Instytut organizuje konferencje, sympozja naukowe, prezentacje sztuki chińskiej (przeglądy filmowe, wysta-wy), a także, jak w tym roku, podtrzymuje tradycję obchodów chińskich świąt, począwszy od chińskiego Nowego Roku. Szczegółowe informacje na temat działalności Instytutu można znaleźć na stronie www.instytutkonfucjusza.pl.Siedziba Instytutu:Centrum Języka i Kultury ChińskiejInstytut Konfucjusza w KrakowieUniwersytet Jagiellońskiul. Gronostajowa 7, p. 1.9, 30-387 Krakówtel. 12 664 60 88, e-mail: info@instytutkonfucjusza.pl.

licznie i aktywnie, a gala fi nałowa przyciągnęła tłumy widzów, zapełniając po brzegi przestronną Aulę Auditorium Maximum. Nie tylko więc chińska kuchnia, ale również taniec lwa, kali-grafi a czy chińskie kino akcji wzbudzają gorące emocje. Warto więc w przyszłym roku kontynuować rozpoczętą w Krakowie „chińską” tradycję.

Anna Wojnar

Jest to pasożyt traw, najczęściej spotykany na kłosach żyta. Znaczenie lecznicze, toksykologiczne i narkotyczne mają

przetrwalniki buławinki noszące nazwę sporysz lub ergot – Secale cornutum (Fungus secalis). Nazwa Secale to nazwa rodzajowa żyta, a cornutum nawiązuje do rożkowato wygiętego i owalnego kształtu przetrwalnika. Dawniej – jeszcze w drugiej połowie XX wieku, można było spotkać przetrwalniki dosyć powszechnie na kło-sach uprawianego żyta. Obecnie dzięki zabiegom agrotechnicznym praktycznie nie występuje, a do celów leczniczych celowo zakaża się żyto buławinką przy pomocy specjalnych urządzeń i zbiera sporysz o określonej wysokiej zawartości alkalo-idów. Jeszcze nowsze i wydajniejsze są hodowle tkankowe i zabiegi biotechnolo-giczne. Ten surowiec alkaloidowy zawiera ponad 30 różnych typów związków. Są to alkaloidy indolowe, pochodne aktywnego farmakologicznie kwasu D-lizergowego, które dzielimy na proste amidy kwasowe i alkaloidy peptydowe. Przedstawicielem pro-

ROŚLINY LECZNICZE W EKSLIBRISIE (XVIII)Buławinka purpurowa (czerwona) – Claviceps purpurea (Fries) Tul., gruzełkowate – Hypocreaceae (buławinkowate – Clavicipitaceae)

stych amidów jest ergometryna o silnym działaniu kurczącym na macicę, silniejszym niż inne alkaloidy sporyszu. Hamuje

też wydzielanie hormonu prolaktyny. Jako wodoromaleinian jest stosowana do obkurczania i tonizowania macicy – utero-tonicum. Drugim ważnym alkaloidem jest ergotamina, która jest sympatykolitykiem zwalniającym tętno i zmniejszającym nasi-lone procesy metaboliczne. Działa kurczą-co na mięśnie gładkie większych naczyń krwionośnych, a także macicy, szczegól-nie po porodzie. W postaci winianu jest również stosowana jako uterotonicum. Jej ważną półsyntetyczną pochodną jest dihydroergotamina, która jest mniej tok-syczna i nie obkurcza macicy, natomiast kurczy naczynia mózgowe oraz tętnice szyjne i stosowana jest w uporczywych migrenach. Zdolność kurczenia macicy przez przetwory sporyszu poznano bardzo wcześnie, bo już w roku 1582. Innymi

ważnymi związkami, których działanie poznano niedawno, są er-gokrystyna, ergokryptyna i ergokornina, a ich mieszaninę nazywa

Anna Trojanowska, 2004, 80x60 mm, X3, op. 1809

ALMA MATER 59

się ergotoksyną. Są one w budowie i właściwościach podobne do alkaloidów grupy ergotaminy. Jednak najistotniejszym działaniem jest znaczne hamowanie prolaktyny, przez co wpływają hamująco na rozwój nowotworu sutka. Szczególne zastosowanie znalazła półsyntetyczna pochodna 2-bromo-α-ergokryptyna. Stymulując jednocześnie receptory dopaminowe, znalazła zastosowanie w chorobie Parkinsona. Obecność alkaloidów sporyszowych wykazano też w niektórych gatunkach roślin wyższych z rodziny Convolvulaceae – Ipomea, Rivea.

Opisując sporysz, należy powiedzieć o kwasie lizergowym, który w 1938 roku stał się podstawą i punktem wyjścia do syntezy LSD – dietyloamidu kwasu lizergowego. Ta skrótowa nazwa jest najbardziej znana i używana. LSD jest najsilniejszą znaną czło-wiekowi substancją chemiczną pod względem farmakologicznym. Jeden gram wywołuje pełne objawy kliniczne u 10 000 osób. Należy do grupy dużych psychodelików zwanych inaczej halu-cynogenami. W środowisku narkomanów halucynogen ten jest określany różnymi, czasem bardzo eufemistycznymi nazwami, jak na przykład acid – kwas, purple haze – fi oletowa mgła, white lightning – biała błyskawica, sugar – kostka cukru nasączona LSD, strawberry fi elds – truskawkowe pola. Związek ten jak mało który wpłynął pośrednio lub bezpośrednio na światopogląd wielu młodych ludzi pokolenia końca lat 60. Tamtejsze fascyna-cje LSD i skutkami jego działania do dzisiaj możemy odnaleźć w literaturze, sztuce plastycznej i muzyce. Wystarczy przypomnieć fragment utworu klasyka muzyki rockowej Jimmi’ego Hendrixa Purple haze is in my brain lately things don’t seem the same, czy wyznanie Johna Lennona I was infl uenced by acid and got psy-chodelic, like the whole generation... Na rynku narkotykowym LSD jest sprzedawane w postaci nasączonych nim kawałeczków papieru (blotters, blotter acid), malutkich tabletek (microdots),

nasączonych narkotykiem kostek cukru czy bezbarwnego roztworu w fi olkach.

Zdolność obkurczania naczyń przez alkaloidy sporyszu do-prowadziła do powstania terminu ergotyzm, który określano też mianem dziwnej choroby. W czasach wczesnego średniowiecza i jeszcze wiele lat później, kiedy kultura agrarna nie była tak rozwinięta, ziarna zbóż były zanieczyszczone sporyszem. Spo-żywanie chleba upieczonego z takiego zboża było przyczyną wielu poważnych dolegliwości i zatruć. Widoczne to było w różnych rejonach Europy, zwłaszcza po falach wielkiego głodu, kiedy zjadano wszystko, nie bacząc na zanieczyszczenie zboża. Spożywanie takich pokarmów przez dłuższy czas pro-wadziło do permanentnego obkurczenia naczyń krwionośnych, zwłaszcza małych. To wazokonstrykcyjne działanie alkaloidów sporyszu powodowało zgorzel, nekrozę tkanek i odpadanie pery-feryjnych fragmentów ciała. Stąd po falach głodu pojawiała się rzesza ludzi bez palców, nosów i uszu. Nierzadko w skrajnych przypadkach ergotyzm prowadził do utraty kończyn. Innym obja-wem spożycia zanieczyszczonego zboża były charakterystyczne napady drgawek. Osoby zatrute doświadczały także halucyna-cji i w zachowaniu przypominały szaleńca. Szukając ratunku i uzdrowienia, pielgrzymowano do grobu św. Antoniego, a cho-roba nosiła nazwę „ogni św. Antoniego”.

Jednym z ważniejszych świąt starożytnej Grecji były misteria eleuzyjskie poświęcone bogini Demeter, która poszukiwała swej, uprowadzonej do podziemi przez Hadesa, córki Persefony. Ist-nieją teorie i przypuszczenia, że podczas tych misteriów sporysz mógł być jednym ze składników spożywanego psychoaktywnego napoju zwanego kykeon, który był świętym napojem owianych tajemnicą misteriów.

Krzysztof Kmieć

Wizerunki świętych, mnichów i znanych z historii ka-płanów, podobizny Matki Boskiej, a także wizerunki

kościołów ze szczególnym wyróżnieniem kościoła Mariackiego i katedry wawelskiej można oglądać na wystawie ekslibrisów Krzysztofa Kmiecia, zor-ganizowanej w Muzeum Archidiecezjalnym kar-dynała Karola Wojtyły w Krakowie. Prezentowa-na kolekcja liczy kilka-set miniatur, na których uwiecznione zostały rów-nież krzyże, kapliczki, ludowe świątki, szopki, małe urokliwe cerkwie świata prawosławnego, a także sporo aniołów. Na specjalną uwagę zasługują ekslibrisy poświęcone Janowi Pawłowi II.

EKSLIBRIS RELIGIJNYJak pisze we wstępie do towarzyszącego ekspozycji katalogu Krzysztof Kmieć, z ponad 2200 prac na wystawę wybrał nie

tylko te, które mają charak-ter stricte religijny, ale też te z religią związane lub do niej nawiązujące. W Mu-zeum Archidiecezjalnym znalazły się także ekslibrisy przestawiające symbole, wizerunki i zabytki zwią-zane z innymi religiami. Kilka prac nawiązuje do religii przedkolumbijskiej Ameryki oraz Oceanii, są też małe znaki graficzne ukazujące bogów i bóstwa starożytnego Egiptu, Mezo-potamii i Grecji.

Wystawa czynna jest do końca kwietnia br. RPM

2005 r., 76x60 mm, X3, op. 1910 1986 r., 80x59 mm, P1, op. 5