CENTRUM OPERACYJNE Zbiorniki retencyjne jako narzędzie...

24
Warszawa, 16 października 2015 r. Zbiorniki retencyjne jako narzędzie ograniczające skutki powodzi, na przykładzie pracy zbiorników retencyjnych, zlokalizowanych w dorzeczu Górnej Wisły, w czasie powodzi z roku 2014. CENTRUM OPERACYJNE mgr inż. Konrad Kępski mgr inż. Aleksander Kruszewski

Transcript of CENTRUM OPERACYJNE Zbiorniki retencyjne jako narzędzie...

Warszawa, 16 października 2015 r.

Zbiorniki retencyjne jako narzędzie

ograniczające skutki powodzi,

na przykładzie pracy zbiorników

retencyjnych, zlokalizowanych w

dorzeczu Górnej Wisły,

w czasie powodzi z roku 2014.

CENTRUM OPERACYJNE

mgr inż. Konrad Kępski

mgr inż. Aleksander Kruszewski

Lokalizacja zbiorników o regionalnym

znaczeniu powodziowym

Chańcza

KRAKÓW

Goczałkowice

Dobczyce

Porąbka

Tresna

Czorsztyn-Niedzica

Rożnów

Klimkówka

Solina

Besko

Pojemność rezerwy powodziowej

Istotne elementy zbiornika z punktu

widzenia gospodarki wodnej

System osłony

hydro-meteorologicznej

Qout [m3/s]

Pojemność użytkowa

Pojemność

martwa

Qin [m3/s]

MinPP

MaxPP

NPP

PPPojemność rezerwy przypadkowej lub wymuszonej.

Qdozw [m3/s]

Prognoza

meteorologiczna

i hydrologiczna

Rzeczywista praca zbiornika retencyjnego

Czas

Prze

pły

w [m

3/s

]

przepływ nieszkodliwy(brzegowy)

odpływ

dopływ

Teoria pracy powodziowej zbiornika retencyjnego

Idealna praca zbiornika retencyjnego

Czas

Prze

pły

w [

m3/s

]

przepływ nieszkodliwy(brzegowy)

odpływ

dopływ

Nieskuteczna praca zbiornika retencyjnego

Czas

Prze

pły

w [

m3/s

]

przepływ nieszkodliwy(brzegowy)

dopływ

odpływ

Vf<VR Vf>VR

Stan zbiorników retencyjnych przed powodzią

w 2014 r. – dostępne rezerwy powodziowe

Zbiornik

Rezerwa

wymagana na

dzień 10 maja

0600 UTC

Rezerwa

wymagana na

dzień 15 maja

0600 UTC

Rezerwa

przypadkowa na

dzień 10 maja

0600UTC

Decyzja nakazująca

obniżenie piętrzenia

Maksymalna

rezerwa przed

wezbraniem

% rezerwy do

wykorzystania w

stosunku do

wymaganej na

dzień 15 maja

Besko 6.31 6.31 6.37 7.06 112

Chańcza 9.57 9.57 11.11 12.44 130

Dobczyce 28.40 33.87 39.62 13-05-14 12:00 45.37 134

Kaskada Soły 35.65 35.65 51.10

14-05-14 15:00;

15-05-14 21:00 58.20 163

Klimkówka 10.00 10.00 16.46 15.44 154

Czorsztyn 63.30 63.30 85.12 17-05-14 15:00 92.90 147

Rożnów 19.00 22.00 41.50 55.50 252

Solina 0.00 21.00 67.37 44.02 210

Przebieg wezbrania na rzece Soła – praca

zbiorników Tresna, Porąbka, Czaniec.Praca Kaskady Soły Tresna-Porąbka-Czaniec w czasie wezbrania od godz. 06.00 UTC 10 maja

do godz. 06.00 UTC 21 maja 2014 r. wg. danych operacyjnych RZGW

1027

420

335

35.65

16

51

58.2

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

1100

10-0

5-1

4 0

:00

10-0

5-1

4 1

2:0

0

11-0

5-1

4 0

:00

11-0

5-1

4 1

2:0

0

12-0

5-1

4 0

:00

12-0

5-1

4 1

2:0

0

13-0

5-1

4 0

:00

13-0

5-1

4 1

2:0

0

14-0

5-1

4 0

:00

14-0

5-1

4 1

2:0

0

15-0

5-1

4 0

:00

15-0

5-1

4 1

2:0

0

16-0

5-1

4 0

:00

16-0

5-1

4 1

2:0

0

17-0

5-1

4 0

:00

17-0

5-1

4 1

2:0

0

18-0

5-1

4 0

:00

18-0

5-1

4 1

2:0

0

19-0

5-1

4 0

:00

19-0

5-1

4 1

2:0

0

20-0

5-1

4 0

:00

20-0

5-1

4 1

2:0

0

21-0

5-1

4 0

:00

21-0

5-1

4 1

2:0

0

Czas UTC

Q [m3/s]

10

15

20

25

30

35

40

45

50

55

60V [mln m

3]

Dopływ do Tresnej

Odpływ z Czańca

Przepływ nieszkodliwy poniżej Czańca

Rezerwa wymagana Tresna+Porąbka

Rezerwa Tresna+Porąbka

60 % redukcji

Przebieg wezbrania na rzece Raba – praca

zbiornika Dobczyce.

Praca zbiornika Dobczyce w czasie wezbrania od godz. 06.00 UTC 10 maja do godz. 06.00 UTC 21 maja 2014 r.

wg. danych operacyjnych RZGW

913

400

59.80

300

45.37

6.49

39.62

28.04

33.87

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

10-

05-1

4 0

:00

10-

05-1

4 1

2:0

0

11-

05-1

4 0

:00

11-

05-1

4 1

2:0

0

12-

05-1

4 0

:00

12-

05-1

4 1

2:0

0

13-

05-1

4 0

:00

13-

05-1

4 1

2:0

0

14-

05-1

4 0

:00

14-

05-1

4 1

2:0

0

15-

05-1

4 0

:00

15-

05-1

4 1

2:0

0

16-

05-1

4 0

:00

16-

05-1

4 1

2:0

0

17-

05-1

4 0

:00

17-

05-1

4 1

2:0

0

18-

05-1

4 0

:00

18-

05-1

4 1

2:0

0

19-

05-1

4 0

:00

19-

05-1

4 1

2:0

0

20-

05-1

4 0

:00

20-

05-1

4 1

2:0

0

21-

05-1

4 0

:00

21-

05-1

4 1

2:0

0

Czas UTC

Q [m3/s]

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

V [mln m3]

Dopływ

Odpływ

Przepływ nieszkodliwy

Rezerwa

Rezerwa wymagana

56 % redukcji

Przebieg wezbrania na rzece Ropa – praca

zbiornika Klimkówka.Praca zbiornika Klimkówka w czasie wezbrania od godz. 06.00 UTC 10 maja do godz. 06.00 UTC 21 maja 2014 r.

wg. danych operacyjnych RZGW

297

14.87

50

70

10

16.59

4.33

15.44

0

50

100

150

200

250

300

350

10-0

5-1

4 0

:00

10-0

5-1

4 1

2:0

0

11-0

5-1

4 0

:00

11-0

5-1

4 1

2:0

0

12-0

5-1

4 0

:00

12-0

5-1

4 1

2:0

0

13-0

5-1

4 0

:00

13-0

5-1

4 1

2:0

0

14-0

5-1

4 0

:00

14-0

5-1

4 1

2:0

0

15-0

5-1

4 0

:00

15-0

5-1

4 1

2:0

0

16-0

5-1

4 0

:00

16-0

5-1

4 1

2:0

0

17-0

5-1

4 0

:00

17-0

5-1

4 1

2:0

0

18-0

5-1

4 0

:00

18-0

5-1

4 1

2:0

0

19-0

5-1

4 0

:00

19-0

5-1

4 1

2:0

0

20-0

5-1

4 0

:00

20-0

5-1

4 1

2:0

0

21-0

5-1

4 0

:00

21-0

5-1

4 1

2:0

0

Czas UTC

Q [m3/s]

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

V [mln m3]

Dopływ

Odpływ

Przepływ nieszkodliwy

Rezerwa wymagana

Rezerwa

83 % redukcji

Przebieg wezbrania na rzece Wisłok – praca

zbiornika Besko.Praca zbiornika Besko w czasie wezbrania od godz. 06.00 UTC 10 maja do godz. 06.00 UTC 21 maja 2014 r.

wg. danych operacyjnych RZGW

70.10

275

46.7053

30

6.316.53

5.55

7.06

2.93

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

200

220

240

260

280

300

10-0

5-1

4 0

:00

10-0

5-1

4 1

2:0

0

11-0

5-1

4 0

:00

11-0

5-1

4 1

2:0

0

12-0

5-1

4 0

:00

12-0

5-1

4 1

2:0

0

13-0

5-1

4 0

:00

13-0

5-1

4 1

2:0

0

14-0

5-1

4 0

:00

14-0

5-1

4 1

2:0

0

15-0

5-1

4 0

:00

15-0

5-1

4 1

2:0

0

16-0

5-1

4 0

:00

16-0

5-1

4 1

2:0

0

17-0

5-1

4 0

:00

17-0

5-1

4 1

2:0

0

18-0

5-1

4 0

:00

18-0

5-1

4 1

2:0

0

19-0

5-1

4 0

:00

19-0

5-1

4 1

2:0

0

20-0

5-1

4 0

:00

20-0

5-1

4 1

2:0

0

21-0

5-1

4 0

:00

21-0

5-1

4 1

2:0

0

Czas UTC

Q [m3/s]

0

1

2

3

4

5

6

7

8

V [mln m3]Dopływ

Odpływ

Przepływ nieszkodliwy

Rezerwa wymagana

Rezerwa

81 % redukcji

Przebieg wezbrania na rzece San – praca

zbiornika Solina.Praca zbiorników Solina-Myczkowce w czasie wezbrania od godz. 06.00 UTC 10 maja

do godz. 06.00 UTC 21 maja 2014 r. wg. danych operacyjnych RZGW

736

309

400

67.71

18.17

44.02

0

21

0

50

100

150

200

250

300

350

400

450

500

550

600

650

700

750

800

10

-05-1

4 0

:00

10

-05-1

4 1

2:0

0

11

-05-1

4 0

:00

11

-05-1

4 1

2:0

012

-05-1

4 0

:00

12

-05-1

4 1

2:0

0

13

-05-1

4 0

:00

13

-05-1

4 1

2:0

0

14

-05-1

4 0

:00

14

-05-1

4 1

2:0

0

15

-05-1

4 0

:00

15

-05-1

4 1

2:0

016

-05-1

4 0

:00

16

-05-1

4 1

2:0

0

17

-05-1

4 0

:00

17

-05-1

4 1

2:0

0

18

-05-1

4 0

:00

18

-05-1

4 1

2:0

0

19

-05-1

4 0

:00

19

-05-1

4 1

2:0

020

-05-1

4 0

:00

20

-05-1

4 1

2:0

0

21

-05-1

4 0

:00

21

-05-1

4 1

2:0

0

Czas UTC

Q [m3/s]

0

10

20

30

40

50

60

70

80

V [mln m3]

Dopływ do Soliny

Odpływ z Myczkowiec

Przepływ nieszkodliwy

Rezerwa Soliny

Rezerwa wymagana

58 % redukcji

Przebieg wezbrania na rzece Czarna –

praca zbiornika Chańcza.Praca zbiornika Chańcza w czasie wezbrania odgodz. 06.00 UTC 10 maja do godz. 06.00 UTC 21 maja 2014 r.

wg. danych operacyjnych RZGW

52.6

108.66

15

9.57

11.11

12.44

9.57

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

55

60

10-0

5-1

4 0

:00

10-0

5-1

4 1

2:0

0

11-0

5-1

4 0

:00

11-0

5-1

4 1

2:0

0

12-0

5-1

4 0

:00

12-0

5-1

4 1

2:0

0

13-0

5-1

4 0

:00

13-0

5-1

4 1

2:0

0

14-0

5-1

4 0

:00

14-0

5-1

4 1

2:0

0

15-0

5-1

4 0

:00

15-0

5-1

4 1

2:0

0

16-0

5-1

4 0

:00

16-0

5-1

4 1

2:0

0

17-0

5-1

4 0

:00

17-0

5-1

4 1

2:0

0

18-0

5-1

4 0

:00

18-0

5-1

4 1

2:0

0

19-0

5-1

4 0

:00

19-0

5-1

4 1

2:0

0

20-0

5-1

4 0

:00

20-0

5-1

4 1

2:0

0

21-0

5-1

4 0

:00

21-0

5-1

4 1

2:0

0

Czas UTC

Q [m3/s]

8

9

10

11

12

13

V [mln m3]

Dopływ

Odpływ

Przepływ nieszkodliwy

Rezerwa wymagana

Rezerwa

81 % redukcji

Przebieg wezbrania na rzece Dunajec –

praca zbiornika Czorsztyn Niedzica.Praca zbiorników Czorsztyn Niedzica-Sromowce Wyżne w czasie wezbrania od godz. 06.00 UTC 10 maja

do godz. 06.00 UTC 21 maja 2014 r. wg. danych operacyjnych RZGW

842

365

250

63.3

30.00

92.90

85.12

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

10-0

5-1

4 0

:00

10-0

5-1

4 1

2:0

0

11-0

5-1

4 0

:00

11-0

5-1

4 1

2:0

0

12-0

5-1

4 0

:00

12-0

5-1

4 1

2:0

0

13-0

5-1

4 0

:00

13-0

5-1

4 1

2:0

0

14-0

5-1

4 0

:00

14-0

5-1

4 1

2:0

0

15-0

5-1

4 0

:00

15-0

5-1

4 1

2:0

0

16-0

5-1

4 0

:00

16-0

5-1

4 1

2:0

0

17-0

5-1

4 0

:00

17-0

5-1

4 1

2:0

0

18-0

5-1

4 0

:00

18-0

5-1

4 1

2:0

0

19-0

5-1

4 0

:00

19-0

5-1

4 1

2:0

0

20-0

5-1

4 0

:00

20-0

5-1

4 1

2:0

0

21-0

5-1

4 0

:00

21-0

5-1

4 1

2:0

0

Czas UTC

Q [m3/s]

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

V [mln m3]

Dopływ do Czorsztyna

Odpływ ze Sromowiec

Przepływ nieszkodliwy

Rezerwa wymagana

Rezerwa

57 % redukcji

Przebieg wezbrania na rzece Dunajec –

praca zbiornika Rożnów.Praca zbiorników Rożnów-Czchów w czasie wezbrania od godz. 06.00 UTC 10 maja

do godz. 06.00 UTC 21 maja 2014 r. wg. danych operacyjnych RZGW zferyfikowanych przez administratora zbiornika.

2400

1600

1800

1200

19

2225

55.50

42.70

7.400

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

1800

2000

2200

2400

2600

10-0

5-1

4 0

:00

10-0

5-1

4 1

2:0

0

11-0

5-1

4 0

:00

11-0

5-1

4 1

2:0

0

12-0

5-1

4 0

:00

12-0

5-1

4 1

2:0

0

13-0

5-1

4 0

:00

13-0

5-1

4 1

2:0

0

14-0

5-1

4 0

:00

14-0

5-1

4 1

2:0

0

15-0

5-1

4 0

:00

15-0

5-1

4 1

2:0

0

16-0

5-1

4 0

:00

16-0

5-1

4 1

2:0

0

17-0

5-1

4 0

:00

17-0

5-1

4 1

2:0

0

18-0

5-1

4 0

:00

18-0

5-1

4 1

2:0

0

19-0

5-1

4 0

:00

19-0

5-1

4 1

2:0

0

20-0

5-1

4 0

:00

20-0

5-1

4 1

2:0

0

21-0

5-1

4 0

:00

21-0

5-1

4 1

2:0

0

Czas UTC

Q [m3/s]

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

55

60

V [mln m3]

Dopływ do Rożnowa

Odpływ z Rożnowa

Odpływ z Czchowa

Przepływ nieszkodliwy poniżej Czchowa

Rezerwa wymagana

Rezerwa Rożnów

33% redukcji Rożnów

25% Czchów

Przebieg wezbrania na rzece Skawa – praca

zbiornika Świnna Poręba (zbiornik w budowie).Praca zbiornika (w budowie) Świnna Poręba w czasie wezbrania od godz. 17.00 UTC 14 maja

do godz. 09.00 UTC 19 maja 2014 r. wg. danych uzyskanych od obsługi zbiornika.

922

251218

45.401

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

14-0

5-1

4 1

2:0

0

14-0

5-1

4 1

8:0

0

15-0

5-1

4 0

:00

15-0

5-1

4 6

:00

15-0

5-1

4 1

2:0

0

15-0

5-1

4 1

8:0

0

16-0

5-1

4 0

:00

16-0

5-1

4 6

:00

16-0

5-1

4 1

2:0

0

16-0

5-1

4 1

8:0

0

17-0

5-1

4 0

:00

17-0

5-1

4 6

:00

17-0

5-1

4 1

2:0

0

17-0

5-1

4 1

8:0

0

18-0

5-1

4 0

:00

18-0

5-1

4 6

:00

18-0

5-1

4 1

2:0

0

18-0

5-1

4 1

8:0

0

19-0

5-1

4 0

:00

19-0

5-1

4 6

:00

19-0

5-1

4 1

2:0

0

Czas UTC

Q [m3/s]

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

V [ml m3]

Dopływ

Odpływ

Napełnienie

76 % redukcji

Zlewnia rzeki Wisłok i jej hydrologia.

QNS=30 [m3/s]

Qostrze=46,30 [m3/s]

Qalarm=100 [m3/s]

Charakterystyki historycznych fal powodziowych Wisłoka z

dopływami na odcinku Besko-Krosno.

Charakterystyki historycznych fal powodziowych Wisłoka z

dopływami na odcinku Besko-Krosno.

0

100

200

300

400

500

600

1980 1984 1985 1985 1996 1997 1997 2001 2006

lata

Prz

ep

ływ

max dopływ do BESKA

max odpływ z BESKA

max przepływ na wodowskazie

w Krośnie

max przepływ na wodowskazie

w Krośnie bez zbiornika Besko

Wpływ pracy zbiorników na redukcję przepływu w zlewni

poniżej zapory.

GORLICE

Biecz

Zlewnia rzeki

Zlewnia rzeki Ropa po zaporę Klimkówka – 210 km2

Zlewnia różnicowa dla wodowskazu Klęczany – 274 km2

Zlewnia rzeki Ropa po

210 km2

Zlewnia różnicowa dla wodowskazu Topoliny – 490 km2

wodowskaz Klęczany – 484 km2

274 km2

490 km2

Topoliny – 974 km2Ropa po wodowskaz

974 km2

484 km2

297-50=247 m3/s

Przykłady ekstremalnych fal powodziowych.

Chańcza, lipiec 2001 r.

73 % redukcji

Q0,01%

Obszary chronione przez zbiornik Chańcza.

Miasto Staszów.Q0,01%

~Q2%

Dobczyce, maj 2010 r.

48 % redukcji

Q0,2%

Q2%

Klimkówka, czerwiec 2010 r.

37 % redukcji

Q0,1%

Q2%

Wnioski Zaporowy zbiornik retencyjny jest skutecznym

narzędziem do redukowania fal powodziowych.

Zasięg efektu takiej redukcji jest ograniczony zwykle

do kilkunastu kilometrów poniżej zapory.

Musi być zapewniona odpowiednia pojemność

rezerwy powodziowej chociaż nie musi być ona

utrzymywana przez cały rok.

Dobra prognoza dopływu, podana z odpowiednim

wyprzedzeniem ma istotny wpływ na skuteczność

pracy zbiornika.

Zbiornik retencyjny jest tylko elementem systemu

ochrony przed powodzią.

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ