Buzan Tony - Sekrety Superpamięci

Tony Buzan - Sekrety superpamieci

Strona 1 z 70

Jestem niemal pewien, e swoj pami uwa asz za nie najlepsz . Wed ug Ameryka skiego Instytutu Bada Pami ci, 70% ludzi uznaje swoje zdolno ci zapami tywania za niedostateczne, 5%

za dobre, a zaledwie u amek procenta badanych

osb przyznaje si do bardzo dobrej pami ci. W naszym kraju sytuacja nie jest lepsza. Kiedy na kursach samokontroli umys u Metod Silvy, podczas ktrych wprowadzane s m.in. techniki doskonalenia pami ci, pada pytanie: "Kto z pa stwa ma s ab pami ?", w gr podnosi si las r k. Pozosta e jednak pytania

"Czy kto wie, czym jest pami i jak z niej

korzysta ?" oraz "Czy w okresie kszta cenia podstawowego, redniego lub wy szego uczono kogo metod zapami tywania?"

pozostaj bez odpowiedzi, a co najwy ej kwitowane s

zdziwieniem sali. Zdziwieniem, ktre wynika z nag ego u wiadomienia sobie paradoksu i nonsensu sytuacji: najwa niejszemu elementowi zdobywania, poznawania i odtwarzania wiedzy nie po wi ca si w obowi zuj cym systemie edukacji najmniejszej uwagi.

Ka dy z nas obdarzony jest pami ci , czyli funkcj , a zarazem zdolno ci umys u do przechowywania i odtwarzania informacji. Dok adne zdefiniowanie jej jest jednak niezmiernie trudne; powinno si rozpocz je od precyzyjnego okre lenia poj cia mzgu i umys u. Nie tylko przekracza to zakres tej pracy, ale tak e mo liwo ci wsp czesnej nauki. Nie b dzie to rwnie konieczne do skorzystania z tej ksi ki.

Jest to raczej przera liwie praktyczny poradnik u ywania superpami ci

nie: "doskonalenia", "kszta cenia" czy "rozwijania", ale w a nie u ywania jej wed ug proponowanych przez Harry Lorayne`a regu i metod. Na samym wst pie autor zak ada, e ka dy cz owiek ma nie tylko dobr pami , ale wr cz superpami . Nie ka dy jednak posiada odpowiednie "programy u ytkowe" pozwalaj ce j

uruchomi . Te praktyczne programy

cznie z opisami

znajdziesz w niniejszej ksi ce.

Autor nie jest naukowcem ani teoretykiem. W jego tek cie nie ma ani jednego s owa na temat budowy i funkcji mzgu; nie ma skomplikowanych klasyfikacji ani psychologicznej lub technicznej terminologii. Harry Lorayne jest praktykiem i udziela jedynie praktycznych wskazwek. S one tak skuteczne i proste, e czytaj c i na bie co wykonuj c proponowane wiczenia, dojdziesz do wniosku, i s to metody nieprawdopodobne, i cie cyrkowe, a przy

tym wr cz genialne. Jest tak na pewno, gdy ksi ka Sekrety superpami ci

uznawana jest od blisko dwudziestu lat za klasyczny i podstawowy tekst w dziedzinie technik zapami tywania. Metody, ktre podaje Harry Lorayne

np. a cuchowa Metoda Skojarze lub Zak adkowa Metoda Pami ci

wesz y na trwa e do innych, powa niejszych opracowa psychologicznych jako przyk ady umiej tnego wykorzystania nieprawdopodobnych mo liwo ci wyobra ni cz owieka.

Podstawy, na ktrych autor buduje swoj koncepcj dost pu do superpami ci, to: wyobra nia, wizualizacja i skojarzenia, a precyzyjniej

wiadomie znajdowane skojarzenia. Mo na zaryzykowa twierdzenie, e superpami to superwyobra nia. Harry Lorayne

nie pisz c o tym

funkcje zapami tywania przyporz dkowuje prawej p kuli mzgu, odpowiedzialnej za wyobra ni , intuicj , wizualizacj , zdolno ci artystyczne, abstrakcje i skojarzenia. Opisywane regu y zapami tywania uk adaj si w praktyczne wskazwki szerszego wykorzystania niedocenianego przez zachodnie spo ecze stwa fragmentu mzgu. Dotycz one rwnie trenowania uwagi i stanu przytomno ci.

Metody Harry Lorayne`a mo na zaliczy do znanych powszechnie metod mnemotechnicznych. Nie ma w nich jednak typowych mechanicznych skojarze , uk adw wierszowych, skrtw werbalnych czy analogii zewn trznych. Jest prostota i oczywisto , na ktre mo e pozwoli sobie tylko kto , kto sam dokona odkrycia, a nast pnie sprawdzi jego funkcjonowanie w praktyce.

To miejsce jest przeznaczone, jak s dz , dla wszystkich, poniewa chyba ka dy z nas przyzna, jak denerwuj ce jest nag e zagubienie w umys owej "bazie danych" nazwiska, numeru telefonu, danych liczbowych, sytuacji, w ktrej poznali my w a nie spotkan osob . Dobra pami ma wymiern warto w ka dej sferze ludzkiego ycia. To kluczowy element sukcesu w ka dej dziedzinie: w biznesie, handlu, polityce, w szkole, na studiach, w yciu rodzinnym i towarzyskim. Poznane metody pozwol osi gn ten sukces pr dko i efektownie.


Strona 2 z 70

Szybko przekonasz si , e stosuj c techniki Harry Lorayne`a zaczniesz wzbudza wi ksze zaufanie i zainteresowanie otoczenia. Twoje wypowiedzi stan si bardziej przekonuj ce, kiedy b dziesz w stanie poprze je danymi liczbowymi oraz konkretnymi faktami. Twoje propozycje, koncepcje i pomys y znacznie zyskaj , gdy b dziesz przedstawia je swobodnie "z pami ci". Szybko przekonasz si o wymiernej warto ci b ahej na pozr uwagi, rzuconej od niechcenia w rozmowie z wa nym kontrahentem, na temat faktw pami tanych z jego ycia, a poznanych przy waszym pierwszym

spotkaniu kilka lat

temu. Poznasz te "cen " pami tania imienia i nazwiska swojego rozmwcy. Zobaczysz rwnie , jak zmieni si twoje ycie towarzyskie, gdy zaczniesz wygrywa w bryd a, pami ta dobre dowcipy oraz dysponowa dok adnymi i wiarygodnymi informacjami w rozmowach na r ne tematy.

Pisz c tych kilka s w na temat tej fantastycznej ksi ki, warto podkre li ogromn rol pana

Marka Siurawskiego. Prze o enie tej pracy na j zyk polski

wymaga o bowiem nie tylko dobrej znajomo ci zagadnienia, ale

tak naprawd

stworzenia polskiej wersji metody Lorayne`a. Prze o enie alfabetu fonetycznego jest niemo liwe

trzeba opracowa nowy. Podobnie, aby zachowa sens tzw. "zak adek pami ci", trzeba je w praktyce utworzy od nowa. Rwnie liczne przyk ady wymaga y uaktualnienia i wk adu twrczej pracy, ktra

jak oceniam

zako czy a si pe nym sukcesem.

Na wst pie wspomnia em o niezwykle popularnych kursach samokontroli umys u Metod Silvy. W a nie Metodzie Silvy zawdzi czasz po rednio, Drogi Czytelniku, t ksi k . Podczas jednego z kursw, ktry prowadzi em w Lublinie, po omwieniu zagadnie zwi zanych z zapami tywaniem oraz z "zak adkami pami ci", uczestnicy przyparli mnie do muru szeregiem konkretnych, szczeg owych pyta dotycz cych sposobw zapami tywania. Nie daj c sobie rady z udzieleniem odpowiedzi, odes a em zainteresowanych do numeru Gazety Wyborczej, w ktrym par lat temu bli ej nie znany mi autor

ktrego nazwiska "nie pami ta em"

opublikowa bardzo interesuj cy tekst na ten temat. atwo wyobrazi sobie moje zaskoczenie, gdy w czasie przerwy podszed do mnie sympatyczny m czyzna

i przedstawi si mwi c, e w a nie on jest tym tajemniczym autorem.

dr hab. in . Zbigniew Krlicki

JAK BYSTRYM JESTE OBSERWATOREM?

W wy wietlanym kilkana cie lat temu filmie Szampan dla Cezara z Ronaldem Colmanem w roli g wnej, bohater bierze udzia w telewizyjnym quizie i odpowiada na ka de pytanie. W scenie fina owej Colman mo e wygra kilka milionw dolarw, pod warunkiem, e pokona ostatni przeszkod i wymieni numer w asnej ksi eczki ubezpieczeniowej. Oczywi cie tego nie wie.

Jakiego koloru lampa zapala si u gry sygnalizatora wietlnego? Czerwona czy zielona? W pierwszej chwili pomy lisz, e to bardzo proste. Ale wyobra sobie, e bierzesz udzia w Wielkiej Grze, wiesz, e za prawid ow odpowied otrzymasz du o pieni dzy, najwy sz stawk , ale musisz odpowiedzie trafnie. A wi c, jakie wiat o zapala si na grze? Czerwone czy zielone?

Je li dobrze wczu e si w rol uczestnika konkursu, chyba

zawahasz si z odpowiedzi . Tak naprawd nie jeste do ko ca pewien, mam racj ? Je li nie, nale ysz do tej mniejszo ci, ktra widzi, podczas gdy wi kszo z nas tylko patrzy. Fakt, e wi kszo ludzi, ktrym zada em powy sze pytanie, albo odpowiada b dnie, albo nie jest pewna, wiadczy o tym, e mi dzy widzeniem a patrzeniem jest ogromna r nica. A przecie wiat a na skrzy owaniach ogl damy niezliczon ilo razy i to codziennie!

Oczywi cie czerwone wiat o zapala si zawsze na grze, zielone zawsze na dole. Je li jest jaki trzeci kolor, to ty, zawsze po rodku. Zgoda, by e pewien swojej odpowiedzi, ale mo e wiar w bystro Twej obserwacji zachwieje inny test.

Komentarz [ZA1]: Strona: 2 ie


Strona 3 z 70

Je li masz zegarek tradycyjny, nie patrz na niego teraz i odpowiedz na pytanie: czy cyfra

sze na cyferblacie jest arabska, czy rzymska? 6 czy VI? Zastanw si przez chwil , zanim spojrzysz na przegub r ki. Znowu wyobra sobie uczestnictwo w grze o wielkie pieni dze. Wi c?

Dobrze, zdecydowa e si na odpowied . Sprawd wi c, czy mia e racj . I jak? A mo e

pomyli e si w obu przypadkach, bo na Twoim zegarku w ogle nie ma szstki? Niektre zegarki maj przecie w tym miejscu niewielk tarcz z sekundnikiem.

Nawet je li odpowiedzia e poprawnie, potem musia e dla pewno ci sam siebie

sprawdzi . Zerkn e na wskazwki. A czy mo esz teraz powiedzie , ktra dok adnie by a wtedy godzina? Prawie pewne, e nie i oto spogl dasz na zegarek raz jeszcze! Znowu patrzy e , a nie widzia e .

Sprbuj zada to pytanie znajomym. Chocia spogl damy na zegarki

dziesi tki razy dziennie, ma o kto potrafi opisa szstk na swoim czasomierzu.

Jeszcze jedno pytanie do zabawy z przyjaci mi, ale najpierw sprawd , czy sam na nie odpowiesz. Na awersie banknotu jednodolarowego widnieje charakterystyczna posta , ktr ka dy z nas ogl da zapewne dziesi tki razy. Kto to jest? Tak, to George Washington. Powiedzmy, e zgad e . Ale na co patrzy prezydent Stanw Zjednoczonych i w ktr stron ? Musisz spojrze i sprawdzi , prawda? Ot prezydent patrzy w prawo, na okr g zielon piecz Departamentu Stanu. W tym przypadku naprawd warto by spostrzegawczym i patrze uwa nie, gdy je li ta piecz jest niebieska, banknot pochodzi sprzed 1923 roku i dealerzy p ac dzi za niego nawet trzysta dolarw.

Nie tra za szybko dobrego samopoczucia, nawet je li nie odpowiedzia e na adne z tych pyta ; jak powiedzia em zdarza si to wi kszo ci ludzi. Ludzie patrz , ale nie widz . A tak przy okazji, czy pami tasz numer swojego ubezpieczenia? Albo dowodu, paszportu?

Chocia moje metody sprawi , e rozwiniesz wyobra ni i automatycznie zaczniesz koncentrowa uwag na tym, co widzisz, w nast pnym rozdziale znajdziesz wi cej wicze spraw dzaj cych bystro obserwacji.

Po wi cam tak wiele miejsca i uwagi tej sztuce, poniewa obserwacja to jedna z najwa niejszych rzeczy w wiczeniu pami ci, podobnie jak skojarzenia. Nasz mzg nie jest w stanie zapami ta niczego, czego wcze niej nie zobaczy , na czym nie skupi uwagi. Sygna wietlny lub d wi kowy zapami tujesz tylko wtedy, kiedy po wiadomym zarejestrowaniu przez zmys y skojarzysz go z czym , co ju znasz, co pami tasz.

Poniewa

jak mwi em

dzi ki mojej metodzie zaczniesz patrze i obserwowa , i to przyjdzie samo, nasz uwag skupimy przede wszystkim na skojarzeniach.

Skojarzenia w aspekcie pami ci to nic innego, jak powi zanie, po czenie ze sob dwch lub wi cej przedmiotw, poj , obrazw, sytuacji, itp. Powtarzam: je li co zapami tujesz lub zapami ta e , to tylko dlatego, e skojarzy e to z czym innym.

Niczym innym przecie jak skojarzeniem jest powi zanie liczby dni poszczeglnych miesi cy z uk adem knykci i do kw w zaci ni tych pi ciach. Pami tasz zapewne, e poczynaj c od ma ego palca knykie to 31 dni, a do ek 30.

Czy narysujesz z pami ci map Wielkiej Brytanii? Albo Chin, Japonii czy dawnej Czechos owacji? Zapewne nie. Ale gdybym powiedzia : W ochy, zdecydowana wi kszo z Was zobaczy aby w wyobra ni but, czy nie? Narysuj but z wysok cholewk , a w przybli eniu zaznaczysz terytorium W och.

Jak to si sta o, e wyobra nia podsun a Ci taki w a nie obraz? Poniewa kiedy , mo e wiele lat temu, kto powiedzia Ci, albo sam do tego doszed e , e zarys P wyspu Apeni skiego przypomina but. Mapa W och by a tym, co chcia e zapami ta , a but tym, co ju zna e i mog e u y do skojarzenia.

A te wszystkie mnemotechniki i "rymowanki" szkolne, ktre pami ta si przez ca e ycie? "W pierwszej wszystkie s dodatnie, w drugiej tylko sinus, w trzeciej tangens i cotangens, a w czwartej cosinus" (w ten sposb zapami tywa e znak funkcji trygonometrycznych zale nie od k ta) albo: "Klio Mel Ter Tal Er Eu Ur Pol Kal" (chodzi oczywi cie o Klio, Melpomen , Terpsychor , Tali , Erato, Euterpe, Urani , Polihymni i Kaliope). To te skojarzenia, wykorzystuj ce rym i rytm dla odmiany.

W podobny sposb, chocia nie poprzez wierszyk, mo esz zapami ta d ugi ci g cyfr,


Strona 4 z 70

tworz c ci g s w, w ktrych liczba liter b dzie odpowiada a kolejnej cyfrze. Np.: dla liczby p (3,14159265594...) b dzie to zdanie: "Daj, o Pani, o boska Mnemozyno, pi liczb , zwan tak e

ludolfin tak ..."

Rwnie cz st metod mnemotechniczn jest np. skojarzenie pocz tkowych liter

wyrazw z ich znaczeniem. Je li np. zapami tasz bzdurne zdanie: "Ciupa Zenobii F.", sp g oski w nim zawarte podpowiedz Ci kolejno barw w widmie wiat a bia ego. CiuPa ZeNoBii F, czyli Czerwony, Pomara czowy, ty, Zielony, Niebieski, B kitny i Fiolet. (Co to jest "ciupa "?

pytacie. Na pewno wi kszy od ciupa ki...)

Jest jednak jeden problem: nic nie pomaga Ci zapami ta , e zdanie to odnosi si do

barw t czy i odwrotnie. Je li masz jakie s owo-klucz, to wietnie. Wtedy dasz sobie rad , ale z kolei jak zapami ta to s owo?

Nauczysz si tego w nast pnych rozdzia ach. Poka Ci, jak dzi ki zasadzie prostych, wiadomych skojarze mo na zapami ta praktycznie wszystko. Tak, nie przej zyczy em si

wszystko: nazwiska, twarze, nazwy, przedmioty, fakty, postaci, kszta ty, przemwienia, itd. Wszystko, z czym spotykasz si w codziennym yciu, i spo ecznym, i zawodowym.

2 PRZYZWYCZAJENIE TO PAMI

Jestem przekonany, e nie da si niczego ca kowicie zapomnie ; lady pozostawione w pami ci s nie do zatarcia.

Thomas De Quincey

Sprawna, dobra pami jest podstaw sukcesu w ka dej dziedzinie. Ostatnie badania potwierdzaj , e ca a nasza wiedza opiera si na pami taniu. Platon uj to w ten sposb: "Wiedza to nic innego jak pami ", a Cyceron przyda pami ci rol skarbnika i stra nika wszechrzeczy.

Je li za ma o dowodw, oto jeszcze jeden bardzo przekonuj cy: nie mg by przecie czyta tej ksi ki, gdyby kiedy nie zapami ta 25 znakw polskiego alfabetu. Z pozoru brzmi to jak du e uproszczenie, ale jednak to prawda. Przecie gdyby straci pami ca kowicie, musia by uczy si wszystkiego od pocz tku jak nowo narodzone dziecko. Nie wiedzia by jak si ubra ,

ogoli , zawi za buty, jak prowadzi samochd, jak u ywa no a i widelca, itd.

Tak to jest. Wszystko, co uwa amy za zwyczaj, w istocie rzeczy jest pami taniem. Zwyczaj, nawyk

to pami .

Metody mnemotechniczne, istotny atrybut sprawnej pami ci, nie s niczym nowym ani zadziwiaj cym. Samo s owo "mnemotechniczny" pochodzi od imienia greckiej bogini Mnemozyny, a metod tych Grecy u ywali ju u zarania swojej cywilizacji. Dziwi raczej fakt, e tak ma o ludzi je zna i z nich korzysta.

Tych, ktrzy poznali sekrety mnemotechniki zaskakuje nie tylko sprawno w asnej pami ci, ale rwnie uznanie i podziw rodziny i przyjaci ; niektrzy uznali wi c, e lepiej nie dzieli si t tajemnic z innymi. Dlaczego nie by jedynym cz owiekiem w biurze, ktry zna wszystkie numery akt albo ceny wyrobw? Albo jedynym na przyj ciu, ktry mo e zademonstrowa co nadzwyczajnego?

Ja jednak uwa am, e sprawna pami powinna sta si udzia em wszystkich i taki jest cel tej ksi ki. Chocia dla niektrych jestem cz owiekiem estrady, nie mam zamiaru uczy Was pami ciowych sztuczek. Nie chc z Was robi magikw. Zale y mi jedynie na tym, by cie poznali w praktyce niezwyk e zalety sprawnej pami ci. Opisuj w ksi ce sporo trickw i zabaw, ktrymi mo ecie ol ni przyjaci , ale tak naprawd b d to po prostu doskona e wiczenia praktyczne.

Ludzie bardzo cz sto zadaj pytanie: czy nie pomiesza mi si w g owie, je li b d pami ta za du o? Ot nie. Nie ma granic dla ludzkiej pami ci. Lucjusz Scypion pami ta nazwiska wszystkich mieszka cw Rzymu, Cyrus potrafi wywo a ka dego o nierza swojej armii po imieniu, a Senece wystarczy o raz us ysze dwa tysi ce s w, aby je zapami ta i


Strona 5 z 70

dok adnie powtrzy . My l , e im wi cej pami tasz, tym wi cej mo esz zapami ta . Pami jest w tym

wzgl dzie bardzo podobna do mi ni. wiczysz je i wzmacniasz, je li maj Ci dobrze s u y ; podobnie jest z pami ci . R nica polega tylko na tym, e mi nie mo esz przetrenowa lub wy wiczy do pewnego maksimum, a pami takich ogranicze nie ma.

To, jak osi gn sprawn pami , wyt umacz Ci mo liwie najpro ciej i b dzie to

atwiejsze, ni gdyby np. uczy si gra na jakim instrumencie. Je li tylko czytasz i piszesz w swoim j zyku i masz troch zdrowego rozs dku, i je li dok adnie przeczytasz moje wywody, b dziesz mistrzem superpami ci. A rwnolegle z tym nab dziesz zapewne umiej tno lepszej koncentracji, baczniejszej obserwacji i, kto wie, bujniejszej wyobra ni.

Zapami taj, prosz , e nie ma czego takiego jak z a pami . By mo e to szokuj co brzmi dla tych, ktrzy w "z ej" pami ci znajdowali usprawiedliwienie przez ca e lata, ale powtarzam: z a pami nie istnieje, co najwy ej le j wiczymy. Warto rwnie wiedzie , e pami nie wy wiczona jest cz sto jednostronna, tzn. je li zapami tujemy nazwiska i twarze,

to "nie mamy pami ci" do numerw telefonw i adresw, i odwrotnie. S rwnie tacy, ktrych pami jest ca kiem pojemna, chocia zapami tuj z ogromn trudno ci , i tacy, ktrym wszystko wchodzi do g owy bardzo szybko, ale na krtko. Je li zaczniesz stosowa metody, ktre opisuj w tej ksi ce, zapewniam, e b dziesz zapami tywa szybko i na d ugo praktycznie wszystko, co zechcesz.

Jak ju wspomnia em, zanim co zapami tasz, Twj umys musi, w ten czy w inny sposb skojarzy z tym, co ju wie. Oczywi cie wi kszo z Was powie, e zapami tywa o wiele rzeczy bez adnych skojarze . To prawda. Ale pocz tek drogi ku sprawnej, wy wiczonej pami ci to skojarzenia wiadome.

Nie wiem jak pracuje Twoja pod wiadomo ; by by zapewne przera ony, wiedz c co w niej naprawd si dzieje, ale to fakt: zapami tujesz tylko wtedy, kiedy skojarzenia s silne. Je li s s abe, zapominasz. I nie masz na to wp ywu, bo ten delikatny proces dzieje si poza Twoj wiadomo ci .

Chodzi wi c o to, aby dokonywa skojarze wiadomie. To w a nie decyduje o sprawnej pami ci.

Zwr uwag , e w ten sposb b dziesz tylko pomaga pami ci naturalnej, tej, z ktrej korzystasz zawsze, czy o tym wiesz, czy nie; w miar treningu granica mi dzy pami ci naturaln a pami ci wy wiczon stopniowo zniknie i to jest wspania e. wiadome korzystanie z mojej metody na pocz tku, z biegiem czasu stanie si automatyczne i pod wiadome!

3 SPRAWD , JAK MASZ PAMI .

Kilku studentw zdawa o egzamin tu przed wi tami Bo ego Narodzenia. Nie spodziewali si po nim

niczego przyjemnego, gdy mia to by egzamin trudny. I taki by rzeczywi cie.

Jeden ze zdaj cych odda swj arkusz egzaminacyjny z krtk notatk : "Tylko Pan Bg zna odpowied na te pytania. Weso ych wi t".

Profesor sprawdzi prace, a studentowi odpisa : "Pan Bg dostaje pi tk , Ty

pa . Szcz liwego Nowego Roku!".

Test 1 Test 2 Test 3 test 4 test 5 test 6

Nie s dz , aby testy, ktre przedstawiam w tym rozdziale by y a tak trudne. A nawet gdyby, jest to bez znaczenia, poniewa i tak nikt si nie dowie, jak Ci posz o. W poprzednich rozdzia ach poda em kilka przyk adw, pokazuj cych, jak ogromn pomoc w zapami tywaniu czegokolwiek s wiadome skojarzenia. Jest to proste i szalenie skuteczne,


Strona 6 z 70

co wi cej, takie skojarzenia mzg mo e przechowywa ca e lata. Twierdz , e je li zdo a e zapami ta cokolwiek, na krcej lub d u ej, dzi ki metodzie

wiadomych skojarze , uda Ci si to rwnie w ka dym innym przypadku. Tak twierdz i zamierzam to udowodni przy Twojej pomocy. My l , e p niej sam przyznasz, i nie przypuszcza e , e mo e to by tak u yteczne i warto ciowe. P niej, bo gdybym np. powiedzia teraz, e dzi ki mojej metodzie zapami tasz nawet 50 cyfrowe liczby "na zawsze" i to po jednokrotnym ich ujrzeniu, uzna by chyba, e jestem szalony. Gdybym powiedzia , e zapami tasz kolejno kart w potasowanej talii, cho ka d z nich zobaczysz tylko raz (lub tylko us yszysz, jak si j wymienia), stwierdzi by , e wariuj coraz bardziej, a gdybym powiedzia , e zawsze ju b dziesz pami ta nazwiska i twarze, list nawet 50 zakupw czy spraw do za atwienia, e zapami tasz dok adnie tre ca ego miesi cznika, dowolne ceny i wa ne numery telefonw, e w ko cu z pami ci okre lisz dzie tygodnia dowolnego roku to powiedzia by , e teraz dopiero "odbi o mi pod sufitem". Przeczytaj jednak dok adnie ca ksi k , a sam si przekonasz.

Pomy la em sobie, e najlepszy sposb, aby udowodni , e mam racj , to pozwoli , aby sam notowa swoje post py. W tym celu musz Ci najpierw pokaza , jak s aba jest pami nie wiczona. Znajd wi c teraz troch czasu i przerb testy, o ktrych za chwil . Po przeczytaniu stosownych rozdzia w wr do nich raz jeszcze. Da Ci to mo liwo porwnania wynikw.

To bardzo wa ne! Poniewa z ka dym przeczytanym rozdzia em Twoja pami b dzie coraz sprawniejsza, chc , aby sam si o tym przekona . W ten sposb nab dziesz pewno ci siebie, tak istotnej w technice wiczenia pami ci. Pod ka dym testem znajdziesz wi c miejsce na wpisanie wynikw obecnych i przysz ych.

I jeszcze jedno, zanim przyst pisz do wicze

nie czytaj z wyprzedzeniem rozdzia w, ktre

jak s dzisz

mog yby Ci pomc w tych sprawdzianach. Temu ma s u y ca a ksi ka i naprawd lepiej czyta j po kolei. Pod aj wi c spokojnie za mn i nie przeskakuj sam siebie.

Nie zamartwiaj si , je li uznasz, e uzyskane wyniki nie s zadowalaj ce. Te zadania

powtrz

s u temu, aby mg stwierdzi w asne post py w miar czytania tej ksi ki, a po wtre unaoczni Ci, jak ma o wiarygodna jest pami le wiczona.

Nie trzeba wiele pracy ani wysi ku, aby uzyska stuprocentowo dobre wyniki w tych testach. Prywatnie to, o czym pisz , bardzo lubi nazywa metodami "superpami ci dla leniwych".

4 ROLA UWAGI W DZIA ANIU PAMI CI

Sztuka pami tania to sztuka koncentracji.

Samuel Johnson

Przeczytaj bardzo uwa nie poni sz histori .

Prowadzisz samochd, w ktrym jedzie 50 ludzi. Na pierwszym przystanku wysiada 10 osb i wchodz 3; na nast pnym wysiada 7 i dochodz 2. Na kolejnych 2 przystankach za ka dym razem wysiada 4 pasa erw i wchodzi 1. W tym miejscu trasy autobus staje, gdy s k opoty z silnikiem. Cz osb spieszy si i woli i piechot ; wysiada wi c 8 z nich. Autobus rusza dalej i dowozi do ko cowego przystanku reszt pasa erw.

Teraz, bez ulegania pokusie powtrnego czytania, sprbuj odpowiedzie na dwa pytania. Jestem niemal pewny, e gdybym zapyta , ile osb zosta o w autobusie poda by od razu prawid ow odpowied , ale pytanie, ktre chc zada , brzmi: ile by o przystankw?

Chyba niewielu z Was zwrci o na to uwag . Wi kszo uzna a, e pytanie b dzie dotyczy liczby pasa erw, wi c pracowicie dodawa a i odejmowa a wszystkich wsiadaj cych i wysiadaj cych. Interesowa a Was liczba pasa erw, inaczej mwi c, chcieli cie wiedzie (a wi c i zapami ta ), ile osb zosta o w autobusie. Nikt nie zak ada , e wa na b dzie ilo przystankw, nikt wi c nie zwraca na przystanki uwagi, dlatego mzg nie znalaz odpowiedzi


Strona 7 z 70

na podstawowe pytanie, nie zapami ta jej.

Ale je li kto za o y , e pytanie b dzie dotyczy ilo ci przystankw, z pewno ci poda

prawid ow odpowied , na tym bowiem skupi swoj uwag , tym by zainteresowany.

Je li rzeczywi cie odpowiedzia e na pierwsze pytanie, nie b d za bardzo szcz liwy.

W tpi , czy odpowiesz na drugie, ktre brzmi: jak nazywa si kierowca?

W istocie rzeczy ca a zagadka jest bardziej sprawdzianem obserwacji, uwagi, ni testem

pami ci, a zacytowa em j tu g wnie dlatego, aby podkre li rol koncentracji w funkcjonowaniu pami ci. Gdybym, zanim przeczyta e historyjk z autobusem, powiedzia , e zapytam o nazwisko kierowcy, na tym skupi by uwag , to chcia by zauwa y i

zapami ta .

Ale nawet wtedy mg by mie pewne trudno ci. Zagadka skonstruowana jest wed ug zasady odwracania uwagi, co bardzo dobrze znaj wszyscy zawodowi prestidigitatorzy. Kluczowy ruch w sztuczce, w a ciwe "modus operendi", jest niedostrzegalny albo przykryty innym, wyra niejszym, bardziej sugestywnym. Ten w a nie ruch zauwa asz i zapami tujesz, cho jest bez znaczenia, a ten najistotniejszy gubisz i dlatego dajesz si oszuka .

Wi kszo ludzi opisuje w tak nieprawdopodobny sposb popisy magikw, e sam artysta powinien uzna si za cudotwrc , a wszystko dlatego, e widz po prostu nie zauwa a w a ciwych ruchw. Pomijaj c sztuczki z kapeluszem czy skrzyni i generalnie wszystkie tricki mechaniczne, gdyby nie to wspomniane "mylenie uwagi" ka dy prestidigitator by by w du ym k opocie.

Ja te wprowadzi em Ci w b d sugeruj c nie to, co b dzie wa ne i na co w ogle nie zwrci e uwagi. Chyba ju wystarczaj co d ugo nadu y em Twojej cierpliwo ci. Odpowied na drugie pytanie przynosi pierwsze s owo zagadki

Ty prowadzisz autobus, a wi c Ty sam jeste kierowc . Chodzi o Twoje w asne nazwisko! Zaproponuj t zabaw znajomym i przyjacio om i przekonaj si , jak niewielu z nich nie da si oszuka .

Jak wspomnia em, historyjka z autobusem jest bardziej sprawdzianem obserwacji, ni testem pami ci. Ale obserwacja i dobra pami id w parze. W tpliwe, aby zapami ta co , czego nie spostrzeg e ; z kolei bardzo trudno jest zauwa y co , czego

nie chce si zapami ta lub czego zapami tanie nas nie ciekawi.

To oczywi cie prowadzi do narzucaj cego si wniosku: je li chcesz szybko polepszy swoj pami , chciej zapami tywa . Zmu si do postrzegania wszystkiego, co lub o czym chcesz pami ta . Pisz : "zmu si ", poniewa pocz tkowo pewien wysi ek jest konieczny, ale po zadziwiaj co krtkim czasie przekonasz si , e wola (ch ) zapami tania nic nie kosztuje. Pierwszy krok na tej drodze ju zrobi e . Czytasz t ksi k . Gdyby nie chcia usprawni swojej pami ci, nie czyta by jej. "Bez motywacji trudno mwi o dobrej pami ci"

to dobre motto. Rwnie pomocna jest wiara, zaufanie do w asnej pami ci. Je li jeste pewien, e co

zapami tasz

w wi kszo ci przypadkw odniesiesz sukces. My l o swojej pami ci jak o sicie. Za ka dym razem, kiedy czujesz lub mwisz: "Mam okropn pami ", albo: "Nigdy tego nie zapami tam", robisz w tym sicie kolejn dziur . I odwrotnie, je li mwisz "Mam wspania pami , z atwo ci to zapami tam", itp.

zatykasz jedn z nich. Wielu z moich znajomych wcze niej czy p niej pyta, dlaczego maj k opoty z

pami taniem, bo przecie zapisuj dok adnie wszystko, co chc zapami ta . Odpowiadam, e to jest tak, jakbym zapyta , dlaczego le p ywaj , skoro uwi zali sobie kamie do szyi. To, e zapominaj a mo e raczej, e nie zapami tuj , spowodowane jest w a nie tym, e pisz .

Moim zdaniem s owo "zapomnia em" nale y wyrzuci ze s ownika; z dwojga z ego ju lepiej powiedzie : nie zd y em jeszcze zapami ta .

Nigdy nie zapomnisz czego , co naprawd zapami ta e . Je li piszesz, aby sobie pomc w zapami taniu ca o ci lub wa nych szczeg w

w porz dku. Ale je li papier i o wek maj by substytutem pami ci (a tak w a nie wiele osb uwa a), pami ci nie polepszysz. Charakter pisma, szybko pisania mo e tak, ale pami ci nie, bo j lekcewa ysz i nie wiczysz. Zazwyczaj piszesz tylko dlatego, e jeste za leniwy, e chronisz pami , aby jej

bro Bo e nie przem czy . Jak trafnie uj Oliver Wendell Holmes: " eby zapomnie , najpierw trzeba zapami ta ".

Miej na uwadze, e pami lubi, kiedy jej si ufa. Im bardziej jej ufasz, tym bardziej


Strona 8 z 70

mo esz na niej polega . Notowa bez prby zapami tania, to ama wszelkie regu y wiczenia pami ci. Nie ufasz swojej pami ci, nie chcesz na niej polega , nie wiczysz jej, nie

skupiasz uwagi na tym, co chcesz zapami ta

dlatego piszesz. A przecie zawsze mo esz

zgubi kalendarz czy notes, a g owy nigdy. Je li mog pozwoli sobie na szczypt humoru: dopiero kiedy naprawd tracisz g ow , nie ma znaczenia, czy co zapami ta e , czy nie...

Wiec powtrz : je li koncentrujesz si na zapami taniu, je li wierzysz, e zapami tasz,

naprawd nie musisz niczego zapisywa . Ilu rodzicw narzeka, e ich dzieci ci gle zapominaj , co by o zadane, jakie maj lekcje w czwartek, itd., a przecie te same dzieci potrafi powiedzie , kto strzeli bramk w kilku kolejnych meczach ekstraklasy albo opisa wszystkie regu y gry w koszykwk i powiedzie , kto z kim wygra i kiedy w ubieg orocznej rundzie jesiennej. Je li z atwo ci pami taj

takie fakty i liczby, w takim razie dlaczego maj k opoty w szkole? Ot tylko dlatego, e bardziej ich ciekawi kosz czy pi ka no na ni algebra, historia czy geografia.

Problem nie tkwi w z ej pami ci, a w braku zainteresowania. Potwierdza to rwnie fakt, e wi kszo uczniw jest dobra lub bardzo dobra w jednym szczeglnym przedmiocie, cho

w pozosta ych zupe nie nie b yszczy. Je li ucze pami ta lekcje z danego przedmiotu jest z tego przedmiotu dobry, je li nie

nie daje sobie rady. Tak to po prostu jest. I jest to rwnie dowd na to, e ucze ma pami do rzeczy, ktre lubi lub ktrymi si interesuje.

Wielu z Was mia o w szkole redniej j zyk obcy, nawet dwa. I co? Ci gle je pami tasz? W tpi . Podr ujesz teraz po wiecie i odwiedzasz miejsca, gdzie mwi si tymi j zykami, i nieraz plujesz sobie w brod , e nie uwa a na lekcjach. Oczywi cie, gdyby wiedzia , e b dziesz podr owa , uczy by si j zyka pilniej, po prostu chcia by si go uczy i by by zdziwiony swoimi stopniami. W moim przypadku tak niestety nie by o. Nie wiedzia em, e przyda mi si znajomo j zykw obcych, no i nie mia em jeszcze wtedy wy wiczonej pami ci.

Rwnie wiele kobiet skar y si na okropn pami , pono niczego nie mog zapami ta . Ale te same panie potrafi opisa w

szczeg ach, co mia a na sobie przyjaci ka, ktr widzia y kilka tygodni wcze niej, wi cej

zauwa inn kobiet za kierownic samochodu jad cego prawie 80 km/h i powiedz , jak by a ubrana, opisz kolor akietu, rodzaj uczesania, czy w osy by y naturalne, czy tlenione i, oczywi cie, ile lat mia a ta

baba! By mo e okre l nawet zawarto portfela kobiety-kierowcy, co oczywi cie wykracza poza sfer pami ci, a dotyka raczej obserwacji psychologicznych.

W ka dym razie podkre lam raz jeszcze ogromn wag zainteresowania w dzia aniu pami ci. Je li potrafisz zapami ta rzeczy, ktre Ci pasjonuj , to znaczy, e naprawd masz wietn pami . To znaczy rwnie , e gdyby interesowa si w podobny sposb czym innym, zapami ta by to rwnie dobrze.

A wi c podejmij decyzj , e od dzi chcesz zapami tywa nazwiska, twarze, daty, cyfry, fakty

po prostu wszystko i e z wiar i zaufaniem potraktujesz swoje mo liwo ci w tym wzgl dzie. Ju samo to, bez odwo ywania si do systemw i metod skojarze , bardzo pomo e Twojej

pami ci; natomiast systemy i metody, jako rodki wspomagaj ce, wprowadz Ci na drog ku pami ci niezwyk ej. Co udowodni ju w nast pnym rozdziale.

5 A CUCHOWA METODA SKOJARZE

Prawdziwym maj tkiem cz owieka jest jego pami . Nic innego nie decyduje o tym, czy jest bogaty, czy prawdziwie biedny.

Aleksander Smith

Ot ju teraz potrafisz zapami tywa , jak nigdy przedtem. W tpi , aby bez wcze niejszego treningu potrafi wymieni 20 nie powi zanych ze sob przedmiotw, widz c je (lub s ysz c, jak kto je wylicza) tylko raz. Chocia w to nie wierzysz, po uwa nym przeczytaniu tego rozdzia u poradzisz sobie nawet z trudniejszym zadaniem.

Zanim przejdziemy do wicze , musz wyja ni , e sprawno pami ci, ktr osi gniesz, b dzie opiera si prawie wy cznie na obrazach my lowych, na pracy wyobra ni. Obrazy te


Strona 9 z 70

powinny by mo liwie najbardziej zabawne.

Oto 20 przedmiotw, ktre zapami tasz w zadziwiaj co krtkim czasie:

DYWAN, PAPIER, BUTELKA, KO, RYBA, KRZES O, OKNO, TELEFON, PAPIEROS, GW D ,

MASZYNA DO PISANIA, BUT, MIKROFON, PIRO, TELEWIZOR, TALERZ, P CZEK, SAMO CHD, FILI ANKA I CEG A.

Kto s awny powiedzia kiedy , e metoda jest matk pami ci. A wi c naucz Ci teraz a cuchowej Metody Skojarze , ktr dalej b d nazywa w skrcie MS. Jak

wspomnia em, sprawna, wytrenowana pami pracuje przy pomocy zabawnych wyobra e ; w takim razie stwrzmy mieszne zwi zki dla powy szych 20 przedmiotw. Nie wpadaj w panik ! To jak dzieci ca zabawa, w istocie rzeczy bardzo podobna do gry.

Najpierw zakoduj w umy le pierwszy przedmiot

DYWAN. Ka dy wie jak wygl da dywan, wi c zobacz ten dywan w wyobra ni. Nie s owo, ale obraz: albo dowolnego dywanu, albo dywanu z Twojego mieszkania, ktry przecie dobrze znasz. Mwi em poprzednio, e aby co zapami ta , trzeba to skojarzy w jaki sposb z tym, co ju znamy. Zrobisz teraz dok adnie to samo, przy czym przedmioty z naszej listy b d takimi w a nie punktami odniesienia. To, co ju znasz, co pami tasz, to "dywan", to, co chcesz zapami ta , to "papier".

Oto Twj pierwszy i najwa niejszy krok w treningu pami ci. Musisz teraz skojarzy , powi za dywan i PAPIER, ale mo liwie naj mieszniej. Np. wyobra sobie, e dywan w Twoim mieszkaniu jest utkany z papieru. Zobacz, jak po nim st pasz, pos uchaj, jak szele ci pod Twoimi stopami. Albo wyobra sobie, e piszesz co na dywanie jak na kawa ku papieru. Ka de z tych wyobra e jest skojarzeniem zabawnym. Papier le cy po prostu na dywanie nie spe nia tego warunku, skojarzenie takie jest za logiczne. Obraz my lowy musi by mieszny lub bezsensowny. Uwierz na s owo, e je li Twoje skojarzenie jest logiczne, nie

zapami tasz go.

A teraz co , o czym b d Ci przypomina nieustannie. Musisz cho by przez u amek sekundy zobaczy w swoim umy le ten mieszny obraz. Nie prbuj ogl da

s w, ale konkretny obraz, ten, ktry wybra e . Zamknij na sekund oczy, to mo e pomc.

Jak tylko zwizualizujesz skojarzenie, przesta o nim my le i id dalej. Poniewa to, co ju znasz i zapami ta e , to papier, wi c musisz teraz skojarzy , powi za go

z kolejnym przedmiotem na li cie, tzn. BUTELK . W tym miejscu w ogle nie zawracasz ju sobie g owy "dywanem", tworzysz ca kowicie nowy, mieszny obraz my lowy cz cy papier z butelk . Mo esz np. czyta ogromn butelk jak gazet , albo pisa na wielkiej butelce jak na kawa ku papieru. Albo wyobra sobie, e z butelki wylewa si struga papieru jak wino, albo e w ogle ca a butelka jest zrobiona z papieru. Wybierz najbardziej zabawne skojarzenie i zobacz je cho by przez chwil w swej wyobra ni.

Nie wiem, czy uda mi si wystarczaj co mocno podkre li wag tego, by rzeczywi cie "widzie " skojarzenia i by one by y mo liwie naj mieszniejsze. Przy tym nie chodzi o to, aby przez 15 minut wymy la najbardziej nonsensowne zwi zki; pierwsze zabawne skojarzenie, jakie przychodzi do g owy jest zwykle najlepsze. W dalszym ci gu wiczenia zaproponuj Ci kilka sposobw, jakimi mo esz powi za ze sob obrazowo ka d par przedmiotw z naszej listy. Mo esz wybra ten, ktry uznasz za naj mieszniejszy, albo ten, ktry sam wymy li e

i tego si trzymaj.

Po czyli my ju dywan z papierem i papier z butelk . Przejd my do " KA". Szukamy zabawnego zwi zku mi dzy butelk a kiem. Butelka le ca w ku lub co w tym gu cie jest za logiczne, a wi c mo e pisz w du ej butelce

zamiast w ku, albo "odkorkowujesz" ko zamiast butelki? Zobacz ktre z tych skojarze cho by przez chwil i wi cej do nich nie wracaj.

Zorientowa e si ju , e w tej zabawie kojarzymy ka dy poprzedni przedmiot z nast pnym. Pozna e i zapami ta e ju ko; kolejnym s owem, ktre chcesz zapami ta jest "RYBA". A wi c znajd mieszny zwi zek mi dzy kiem a ryb . Mo e ogromna ryba pi ca w Twoim ku, albo ko w kszta cie ogromnej ryby? Zobacz obraz, ktry wydaje Ci

si naj mieszniejszy.


Strona 10 z 70

Teraz ryba i KRZES O

mo e gigantyczna ryba siedzi na krze le, albo ryba, ktra udaje

krzes o? Albo wyci gasz w dk krzes o zamiast ryby...

Krzes o i OKNO. Siedzisz na szklanej tafli jak na krze le, albo rozw cieczony rzucasz

krzes em w zamkni te okno. Znowu zobacz ten obraz nim przejdziesz do nast pnego skojarzenia.

Okno i TELEFON

zobacz siebie jak odbierasz telefon, ale kiedy przyk adasz s uchawk

do ucha okazuje si , e jest to okno. Mo esz rwnie wyobrazi sobie okno w postaci wiekiej tarczy telefonu, ktr musisz unie , aby wyjrze na ulic . Albo e przenikasz r k okienn szyb , aby odebra telefon. I znowu zobacz w wyobra ni naj mieszniejsze skojarzenie.

Telefon i PAPIEROS

zapalasz s uchawk telefonu zamiast papierosa, albo trzymasz przy

uchu wielkiego papierosa w miejsce s uchawki. A mo e odbierasz telefon i ze s uchawki sypie Ci si na twarz milion papierosw?

Papieros i GW D

zapalasz gwo dzia lub wbijasz m otkiem w cian papierosa jak gw d .

Gw d i MASZYNA DO PISANIA

wbijasz gigantyczny gw d w maszyn , lub wszystkie jej klawisze s zako czone gwo dziami, ktre k uj Ci w palce, kiedy piszesz.

Maszyna do pisania i BUT

zamiast buta nak adasz maszyn do pisania, albo przepisujesz co na maszynie butami, albo widzisz du y but z klawiatur i piszesz na nim jak na maszynie.

But i MIKROFON

na nodze masz mikrofon zamiast buta lub mwisz do buta jak do mikrofonu.

Mikrofon i PIRO

piszesz co mikrofonem jak du ym o wkiem lub mwisz do wielkiego pira.

Piro i TELEWIZOR

z ekranu TV wylatuje tysi ce pir, albo ogl dasz program TV, w ktrym wyst puj same pira, albo w ogromne piro wmontowany jest odbiornik TV i Ty w a nie ogl dasz jaki program.

Telewizor i TALERZ

zamiast ekranu TV widzisz talerz albo zjadasz co z telewizora jak

z talerza, albo pa aszujesz co z talerza, ale w miar jak zjadasz ods ania Ci si ekran TV z programem.

Talerz i P CZEK

gryziesz p czek, ktry p ka Ci w ustach jak talerz, albo podaj Ci obiad na przeogromnym p czku jak na talerzu.

P czek i SAMOCHD

za kierownic widzisz p czek, albo sam prowadzisz wielki p czek, ktry udaje samochd.

Samochd i FILI ANKA

wielka fili anka prowadzi samochd, albo jedziesz wielk fili ank jak samochodem. Albo zobacz swj samochd w roli fili anki, pe en ciemnego p ynu.

Fili anka i CEG A

nalewasz kaw do fili anki nie z dzbanka, ale z ceg y, albo z dzbanka lec do fili anki ma e ceg y zamiast kawy.

I to wszystko! Je li rzeczywi cie zobaczy e te skojarzenia w wyobra ni, nie b dziesz mia adnych trudno ci z zapami taniem ca ego ci gu, od dywanu do ceg y. Oczywi cie znacznie d u ej si o tym mwi ni robi; ka de skojarzenie, podkre lam raz jeszcze, musia e "zobaczy ", ale wystarczy na to u amek sekundy.

Zobaczmy teraz, czy rzeczywi cie wymienisz kolejno wszystkie zadane przedmioty. Zobaczy e dywan; jaki obraz podsuwa Ci to natychmiast? Oczywi cie papier. Zobaczy e siebie pisz cego po dywanie jak na kawa ku papieru. Papier przywodzi na my l butelk , poniewa widzisz butelk zrobion z papieru. Co dalej? pisz w

ogromnej butelce jak w ku, w ku pi ogromna ryba, owisz ryby i wyci gasz krzes o, ktrym ciskasz w zamkni te okno. Dalej rad sobie sam, ale przekonasz si , e wymienisz wszystkie 20 przedmiotw, nie zapomniawszy ani jednego.

Fantastyczne? Niezwyk e? Tak, ale

jak widzisz

ca kiem mo liwe, a nawet przyjemne. Skoro ju to wiesz, wymy l teraz w asn list przedmiotw i zapami taj j w podobny sposb.

Zdaj sobie oczywi cie spraw z tego, e wszyscy zostali my wychowani w kulcie logicznego my lenia. Poniewa proponuj , aby wymy la co nonsensownego i miesznego, mo esz mie z tym pewne trudno ci. Ale wystarczy niewielka praktyka, by


Strona 11 z 70

pierwsze skojarzenie, jakie przyjdzie na my l, by o nielogiczne i zabawne zarazem. W ka dym razie pocz tkuj cym przydadz si cztery poni sze zasady:

1. WYRA NIE PRZEJASKRAWIAJ SWOJE SKOJARZENIA, INNYMI S OWY, NIECH B D ZA DU E.

OPISUJ C NIEKTRE Z NICH W TYM ROZ DZIALE U YWA EM CZ STO S OWA "GIGANTYCZNE". O TO CHODZI.

2. DYNAMIZUJ OBRAZY. ZWRO UWAG : O WIELE LEPIEJ PAMI TASZ WYDARZENIA GWA TOWNE I PRZYKRE NI PRZYJEMNE. NP. WYPADEK SAMOCHODOWY, NAWET JE LI ZDARZY

SI WIELE LAT TEMU, OPI SZESZ BARDZO DOK ADNIE Z PODANIEM WSZYSTKICH SZCZEG W. NIECH TWOJE SKOJARZENIA B D TAK E PE NE RUCHU, AKCJI.

3. WYOLBRZYMIAJ LICZB PRZEDMIOTW. ZE S UCHAWKI TELEFO NICZNEJ WYLATUJE MILION PAPIEROSW, A NIE DWA. JE LI S TO PAPIEROSY

ZAPALONE I OSMAL CI TWARZ, ZA JEDNYM ZAMACHEM MASZ TU I RUCH I PRZESAD W ILO CI.

4. ZAST PUJ JEDNE PRZEDMIOTY DRUGIMI. T METOD STOSUJ NAJCZ CIEJ. ZAPALASZ GW DZIA ZAMIAST PAPIEROSA., ITP.

A WI C: 1. ZA DU E. 2. DYNAMICZNE. 3. PRZESADNE CO DO ILO CI. 4. ZAST PUJ CE SIEBIE

NAWZAJEM.

Wykorzystaj przynajmniej jedn z tych zasad we w asnych "obrazach mentalnych". Po krtkiej praktyce przekonasz si , e zabawne skojarzenia mi dzy dwoma dowolnymi przedmiotami znajdujesz niemal natychmiast.

Poniewa zwi zki mi dzy elementami, ktre chcesz zapami ta , przypominaj form pewnego a cucha, ca metod nazwa em w a nie a cuchow Metod Skojarze . Mo na j sprowadzi do formu y: po cz pierwszy przedmiot z drugim, drugi z trzecim, trzeci z czwartym, itd. za pomoc mo liwie najzabawniejszych i nonsensownych skojarze i

co najwa niejsze

zobacz je cho by przez chwil w swojej wyobra ni.

W nast pnych

rozdzia ach naucz Ci , jak stosowa w praktyce ten system

jak zapami ta np. obszerny rozk ad zaj , albo tre d ugich wypowiedzi. MS pozwoli Ci rwnie zapami ta wielocyfrowe liczby i wiele innych rzeczy, ale nie zawracaj sobie na razie tym g owy. Wrcimy do tego p niej.

Oczywi cie MS mo esz wykorzysta ju teraz, robi c np. list zakupw, albo bawi c przyjaci i znajomych bardzo prostymi sztuczkami. Je li chcesz zademonstrowa niezwyk e mo liwo ci swojej pami ci, popro , by wymienili dowolny ci g przedmiotw i zapisali je gdzie dla p niejszego sprawdzenia. Aby unikn niebezpiecze stwa, e zapomnisz co stoi na pocz tku szeregu, na wszelki wypadek skojarz pierwszy przedmiot z osob , ktra Ci testuje. Wyobra sobie np., e jest owini ta w dywan

z poprzedniego przyk adu. Sztuczka polega oczywi cie na tym, e wymienisz wszystkie przedmioty.

Mo e si zdarzy , e w czasie pierwszego popisu zapomnisz "na amen" jakiego elementu ci gu. Zapytaj wtedy, co to jest i wzmocnij skojarzenie, poniewa musia o

by albo za ma o mieszne, albo nie zobaczy e go dostatecznie wyra nie. A potem sprbuj raz jeszcze. Przekonasz si , e teraz wyrecytujesz ca list bezb dnie.

Ale najwi ksze wra enie wywrzesz wtedy, gdy poprosz Ci aby powtrzy t sztuk dwie lub trzy godziny p niej. Zrobisz to z t sam atwo ci co poprzednio, gdy wszystkie skojarzenia b d ci gle ywe. Co wi cej, b dziesz w stanie wymieni wszystkie przedmioty w kolejno ci odwrotnej, od ostatniej do pierwszej pozycji i zrobisz to jak automat. Po prostu przypomnisz sobie ostatni przedmiot, a potem przejedziesz my l w d ca ego a cucha.

A teraz wr do testu 1 z rozdzia u 3. Zobacz, jak pjdzie Ci teraz i porwnaj wynik z poprzednim, kiedy nie zna e jeszcze MS.

6 ZAK ADKOWA METODA PAMI CI


Strona 12 z 70

Cz onkowie pewnej organizacji zajmuj cej si wymy laniem kawa w zjechali na doroczne spotkanie, zako czone obiadem. Nastrj przyj cia by znakomity, tym bardziej, e go cie zacz li opowiada sobie dowcipy, ale w sposb nietypowy, wymieniali bowiem tylko

numery dykteryjek:

148!

Wszyscy rechocz .

305!

Znowu ryk miechu.

408!

Wyrywa si kto z nowo przyj tych cz onkw i zapada cisza.

Po d u szej chwili s siad pechowca odwraca si i mwi:

Musisz zapami ta , m ody cz owieku, e, akurat w

tym dowcipie liczy si nie co, ale jak

opowiadasz.

Chocia powy sza, anegdota jest ca kiem zmy lona i wi kszo ludzi uwa a, e zapami tanie dowcipw wed ug numerw to czysta, abstrakcja, pozwol sobie mie w tym wzgl dzie odmienne zdanie. Zapewniam, e jest to mo liwe, co wi cej, naucz Ci tego w nast pnym rozdziale. Musisz jednak opanowa najpierw sztuk zapami tywania liczb. Liczby trudno jest zapami ta , poniewa s ca kowicie, abstrakcyjne i nieuchwytne; nie da si ich np. namalowa , ani odda w jakim obrazie. Liczba to po prostu znak, konstrukcja geometryczna, ktra nic nie mwi naszemu umys owi, chyba e zostanie skojarzona z czym , co znali my wcze niej, jak w asny, adres lub numer telefonu. Chodzi jednak o to aby zapami tywa drog skojarze ka d liczb , wtedy, kiedy zechcesz, i eby to by proces atwy i szybki.

Powiedzmy, e wracasz do dawno od o onej ksi ki w miejscu, w ktrym sko czy e czyta . W a ciwej strony nie znajdziesz od razu; a je li, to po d u szym szukaniu. Co innego, gdyby mia zak adk . Po prostu otwierasz ksi k na odpowiedniej stronie i ju . Ot dam Ci takie zak adki. Oczywi cie nie do ksi ki ale do g owy, aby je sobie tam pouk ada na zawsze. Od tej chwili, je li b dziesz chcia zapami ta cokolwiek w zwi zku z liczbami, wystarczy, e otworzysz "ksi k pami ci" na odpowiedniej zak adce. Dlatego ca y ten system nazwa em Zak adkow Metod Pami ci (w skrcie ZMP).

ZMP pomo e Ci liczy za pomoc atwych do wyobra enia przedmiotw, a nie liczb. Nie jest to rzecz szczeglnie nowa. Pierwszy wypowiada si na ten temat Stanislaus Mink von Wennsshein w 1648 r. W 1730 r. jego metod zmodyfikowa dr Richard Grey, Anglik, i da jej now nazw : "Literowe ekwiwalenty liczb". Idea by a znakomita, sama metoda troch mniej, gdy autor u ywa w niej zarwno samog osek, jak i sp g osek, ale od tamtego czasu uda o si j znacznie udoskonali , nie naruszaj c samej zasady.

Aby zrozumie ZMP musisz najpierw nauczy si prostego, alfabetu fonetycznego. Nie wpadaj w panik chodzi tylko o 10 d wi kw; z moj pomoc nie zajmie Ci to wi cej ni 10 minut. A b d to najcenniejsze minuty jakie stracisz w yciu, gdy alfabet fonetyczny pozwoli Ci zapami tywa liczby lub zwi zki liczbowe w sposb, ktry kiedy uzna by za niemo liwy.

Oto 10 r nych sp g osek, ktrym przyporz dkowane s cyfry 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 0. Tych relacji musisz nauczy si na pami , w czym pomo e Ci zawarta w nich pewna logika. Przeczytaj poni szy tekst powoli i mo liwie uwa nie:

D wi kowy odpowiednik cyfry 1 to dla

Ciebie od dzi T lub D. Litera T ma jedn

kresk pionow .

D wi kowym odpowiednikiem cyfry 2 jest N. Litera N ma dwie pionowe kreski. D wi kowym odpowiednikiem cyfry 3 jest M. Litera M ma trzy pionowe kreski. D wi kowym odpowiednikiem cyfry 4 b dzie R. Jest to dominuj ca g oska w s owie

czteRy. D wi kowym odpowiednikiem cyfry 5 b dzie L. Rzymskie L

pi dziesi t

zawiera w sobie s owo "pi ".

D wi kowym odpowiednikiem cyfry 6 b dzie J. "Pisane" ma e j, ale odwrcone przypomina szstk (rysunek).

D wi kowym odpowiednikiem cyfry 7 b dzie K lub G. Z dwch sidemek mo na stworzy liter K, jedna pisana normalnie, druga odwrcona, przylegaj ca "g wk " do poprzedniej (rysunek).


Strona 13 z 70

D wi kowym odpowiednikiem cyfry 8 b dzie F lub W. "Pisane" ma e f przypomina semk (rysunek, 8).

D wi kowym odpowiednikiem cyfry 9 b dzie P lub B. Odwrcone 9 przypomina P.

D wi kowym odpowiednikiem cyfry 0 b dzie S lub Z. Jest to pierwsza litera w s owie

"zero". Nie powiniene mie k opotw z zapami taniem tych zwi zkw, je li tylko zrozumia e

zasady ich tworzenia (podobie stwo liter i cyfr). Wa ne, by pami ta , e litery nie maj tu takiego znaczenia jak d wi ki. Dlatego mwi em o alfabecie fonetycznym. Niektrym cyfrom przypisa em dwie litery, ale ich zapis fonetyczny jest niemal taki sam. Aparat mowy pracuje podobnie przy wymawianiu g oski P, jak i B, porwnaj tak e: F i W, Z i S oraz K i G.

Nasz alfabet fonetyczny wygl da wi c tak:

1. T, D 2. N 3. M 4. R 5. L 6. J 7. K, G 8. F, W 9. P, B 0. Z, S Nie patrz teraz w ksi k

i sprawd , czy potrafisz odtworzy wszystkie litery (g oski) od 1 do 0, a potem na wyrywki. Ju powinienie je zna ; je li nie, oto jeszcze jeden sposb, aby szybko zapami ta ich kolejno :

ToNa MoReLi i JuKa W BaZiach

Podkre lam jednak, e trzeba ten

alfabet zna w obie strony, a wi c niezbyt d ugo polegaj na tym nonsensownym zdaniu; pocz tkowe wyja nienia powinny wystarczy .

Alfabet fonetyczny jest rzeczywi cie ogromnie wa ny. wicz go tak d ugo a stanie si Twoj drug natur . Oto sposb, ktry mo e by w tym pomocny. Je li zobaczysz jaki numer czy liczb , rozbij je w pami ci na d wi ki. Np. 3746 na tablicy rejestracyjnej da si odczyta jako mkrj. Numer mieszkania 219 przy adresie czytasz jak ntp. W podobny sposb s owa mo esz "przet umaczy " na cyfry. "Motor" to 314, "papier" 994, a papieros 9940. W alfabecie fonetycznym, jak widzisz, ani samog oski, ani z o enia typu sz, cz, d , rz, itp. nie maj znaczenia.

Zanim przejdziemy dalej, zrb poni sze wiczenie. Zamie s owa na liczby, a liczby na litery.

karp 6124 deska 8903 butla 1394 wrak 0567 Dorotka 1109 paranoja 8374. Teraz mo emy ju zacz nauk wspomnianych "zak adek" pami ci; teraz, tzn. kiedy

znasz ca y alfabet fonetyczny na wylot. Poniewa ka dej cyfrze od 0 do 9 odpowiada okre lona g oska, w takim razie ka dej

liczbie, nawet dowolnie du ej, mo na przypisa jakie s owo, np. dla liczby 21 b dzie to NiT, NeT, albo szNyT, poniewa zawieraj w kolejno ci g oski N (2) i T (1), a pozosta e nie maj znaczenia. Dla 14 mo na dobra np. TIR, TaRa, albo DuR (T lub D jako 1 i R jako 4), itd.

Chwyci e ju zasad ? W takim razie przejd my do pierwszych zak adek. Wa ne, e ka da z nich b dzie s owem daj cym si do atwo wyobrazi .

Poniewa liczba 1 zawiera tylko jedn cyfr , a ta ma swj odpowiednik d wi kowy w g osce T lub D, poszukujemy takiego s owa, w ktrym znajdzie si tylko ta jedna znacz ca sp g oska. Przyjmijmy, e b dzie nim "d ". Od dzisiaj "d " to dla Ciebie zawsze liczb 1.


Strona 14 z 70

S owo "Noe" odpowiada liczbie 2. Wyobra sobie starego patriarch , z d ug bia brod , siedz cego na arce.

Liczbie 3 przydamy s owo "mysz". Ma e, szare, zwinne stworzenie z bystrymi oczkami. "Ry " to liczba 4. Wyobra sobie albo ry na b otnistych polach, albo bia e ziarenka w

worku. A wi c zasad tworzenia s w

odpowiednikw liczb-jednostek ju znasz. Wszystkie

mog zawiera tylko jedn znacz c sp g osk , ktra reprezentuje konkretn cyfr . Pami taj rwnie , e je li zdecydujesz si na jakie skojarzenie, nie zmieniaj go w przysz o ci. Id my dalej.

"Li " niech b dzie liczb 5. Li spada agodnie z drzewa. I dalej

6 to "je ", 7

"kosz",

8

myde ko Fa, 9

"pszczo a" (do skomplikowane, ale atwe do wyobra enia), natomiast 10 to ju dwie cyfry. Znamy ich odpowiedniki d wi kowe: T i Z (albo D i S). Odpowiednie s owo-zak adk trzeba wi c zbudowa z tych 2 liter. Nie le wygl da TeZeusz, bohater antyczny, np. w pe nej zbroi greckiego hoplity.

Zapami tanie 10 nie zwi zanych ze sob s w mo e stanowi pewn trudno , ale u atwieniem jest to, e ka da

z nich musi zawiera okre lone g oski. Tak naprawd , je li przeczyta e te 10 s w chocia raz z odrobin uwagi, zapewne ju je pami tasz. Sprbuj!

Pomy l jak liczb od 1 do 10, przypomnij sobie g osk z alfabetu fonetycznego, a potem s owo-zak adk . Zrb to samo w kolejno ci i na wyrywki. Powiniene wiedzie , e 4 to ry , bez powtarzania d , Noe, mysz, ry .

wicz tak d ugo a te dziesi s w wbijesz sobie mocno do g owy. Jest to warunek powodzenia w przysz o ci. Inaczej nie udowodnisz, jak fantastycznie sprawna mo e by Twoja pami . Je li nie mo esz sobie przypomnie zak adki dla jakiej liczby, najpierw przypomnij sobie g osk (liter ), a p niej wszystkie s owa, ktre Ci przyjd na my l i ktre zaczynaj si od tej g oski, i zawieraj tylko j jedn . Kiedy trafisz na w a ciwe s owo, po prostu "zadzwoni" Ci w g owie. Np. liczba 3; zapomnia e zak adk , wi c sprawdzasz: miecz, mech, miech, mocz, moszcz, wreszcie mysz. Oczywi cie to jest mysz!

Tak wi c z ka dym krokiem wiesz coraz wi cej. Opanowa e ju alfabet fonetyczny, ktry pomg Ci zapami ta bardzo wa ne s owa-zak adki; te z kolei umo liwi Ci zapami tywanie wszystkiego, co wi e si z liczbami.

Zak adki (w przysz o ci b d rwnie u ywa okre lenia "zak adki bazowe"). Naucz si ich "na blach ".

1. d 2. Noe 3. mysz 4. ry

5. li

6. je

7. kosz 8. Fa 9. pszczo a

10. Tezeusz. Poka Ci teraz, jak wykorzysta ZMP aby zapami ta w kolejno ci i na wyrywki ci g

r nych przedmiotw. Poni ej znajdziesz 10 r nych obiektw ponumerowanych przypadkowo. Udowodni , e zapami tasz je wszystkie bezb dnie, cho przeczytasz je tylko raz.

9

portmonetka, 6

papieros, 4

popielniczka, 7

solniczka, 3

lampa, 5

maszyna do pisania, 2 telewizor, 8 zegarek, 1

d ugopis, 10 telefon. Pierwsz pozycj w szeregu jest portmonetka. Wszystko, co musisz zrobi , to w znany

ju sposb, tzn. miesznie, nawet absurdalnie ale obrazowo powi za j z "zak adk " nr 9, a wi c z pszczo . Mo e wi c portmonetka pe na brz cz cych pszcz jak w ulu?

Dalej papieros i je (6). Je zaci ga si papierosem. Popielniczka i ry (4)? W popielniczce garstka ry u i stercz ce pety. Solniczka i kosz (7)? Male ki kosz na bielizn , pe en soli, na stole. Lampa i mysz (3)? Mo e myszy z zadartymi ogonami a po aba urze lampy?


Strona 15 z 70

Li (5) i maszyna do pisania? Li siedzi pod drzewem i pisze na maszynie. I dalej w tym stylu: Noe ogl da telewizor albo p ynie na telewizorze jak w arce, zegarek jest w mydle Fa zamiast na pasku, wielki d ugopis w dole wbity na sztorc szczerzy zeby. Tezeusz w zbroi i z dzid rozmawia przez telefon...

Zobaczy e to wszystko cho by przez u amek sekundy? U miechn e si ? W takim

razie we kartk papieru, wypisz liczby od 1 do 10 i wpisz obok odpowiadaj ce im s owa nie zagl daj c do ksi ki.

Zacznij od 1 a wi c przypomnij sobie odpowiedni "zak adk ". D . I mieszny obraz...

Oczywi cie. D ugopis w dole. A wiec 1 to d ugopis. Stary Noe... Co robi? Ogl da telewizj , a wi c 2 to telewizor, 3

mysz ...., itd. W ten sposb atwo przypomnisz sobie wszystkie

pozosta e liczby i s owa. Ma o tego, wymienisz je w dowolnej kolejno ci, poniewa w praktyce nie robi to adnej r nicy. Zak adkowa Metoda Pami ci jest niezawodna.

Pierwszy krok masz wi c ju za sob .

Przy ko cu tego rozdzia u znajdziesz s owa-zak adki dla liczb od 11 do 25. Naucz si ich tak, jak to zrobi e dla pierwszej dziesi tki. Kiedy wryjesz je sobie mocno w pami , mo esz zaskoczy przyjaci pierwszymi "sztuczkami".

Popro , aby wypisali na kartce numery od 1 do 25, a potem niech wywo uj te liczby (nie w kolejno ci), ka d z dowolnie wybranym przedmiotem, ktry powinni zapisa przy odpowiednim numerze, a kiedy nie b dzie ju wolnych numerw, za daj: "Orkiestra tusz!" i ... wymie ca list w kolejno ci od 1 do 25, a potem mog Ci pyta na wyrywki: oni Ci s owo Ty im numer i odwrotnie.

Nie zaczynaj lektury nast pnego rozdzia u, zanim nie opanujesz te na wyrywki "zak adek" od 1 do 25.

11 TaTo, 12 DoN (Kichot), 13 DoM, 14 TiR, 15 TaLerz, 16 TuJa, 17 TKacz, 18 ToFfi, 19

D B,

20 NoS, 21 NiT, 22 NeoN, 23 NeMo, 24 NuR, 25 NiL Toffi

18

wymawia si jak "tofi", wi c nie prowadzi to do pomy ek, a NuR

24 to ptak morski.

Jeszcze raz przypomn

mog by inne rozwi zania: np. 15

TaLia (kart), 18

TuF, 22

DziaNiNa (materia ), itp., ale je li zdecydowa e si na jakie konkretne skojarzenie, wtedy ju go nie zmieniaj.

Mo esz teraz wrci do testu nr 2 w rozdziale 3. Przerb go raz jeszcze i porwnaj wynik z poprzednim.

7 Rozdzia 7 Zastosowanie ZMP i MS

Pacjent do lekarza: Panie doktorze, b agam o pomoc. Niczego nie mog zapami ta . Wszystko wylatuje mi z g owy. Co us ysz , zapominam od razu. Co robi ?!

Lekarz: Zap aci z gry!

Trudno mie pretensje do lekarza w takiej sytuacji, ale my l te , e wi kszo z nas nie p aci rachunkw, poniewa nie chce o tym pami ta . Jak mwi Austin O'Malley: "Zwyczaj wpadania w d ugi bardzo os abia pami ". Niestety, samo ycie bardzo szybko o wierzycielach przypomina.

Je li chwyci e ide ZMP i MS, pozna e ju dwie z trzech rzeczy, ktre stanowi filary sprawnej pami ci. Trzeci to system s w lub poj zast pczych, ale do nich wrcimy p niej.

Natomiast ju teraz mo esz zastosowa w praktyce to, co wiesz. Niekoniecznie, aby pami ta o d ugach; o tym z pewno ci wola by zapomnie , ale np. o tym, co masz do zrobienia dzi lub jutro. Je li do tej pory robi e list zakupw, dlaczego nie mia by nauczy si jej na pami przy u yciu MS?

Po cz pierwszy zakup z drugim, drugi z trzecim i tak dalej, a do ko ca. Jutro

mo esz


Strona 16 z 70

zapami ta zupe nie inne zakupy bez obawy, e wszystko Ci si popl cze. Pi kne w MS jest to, e ka d tak list mo esz zapomnie "na danie"; wyleci Ci z pami ci i ust pi miejsca drugiej, cho oczywi cie mo esz zatrzyma w g owie tyle list (i skojarze ), ile tylko chcesz.

Umys to niezwyk a, fantastyczna maszyna; mo na go porwna do wielkiego archiwum. Pozostaj c jeszcze przy li cie zakupw

je li zapami ta e j wed ug MS i chcesz j

zapami ta na d u ej

mo esz to zrobi . Po prostu chciej tego, daj sobie tak komend . T

list zapewne chcesz jako wykorzysta , gdy inaczej nie zale a oby Ci na wbijaniu jej sobie do g owy i ju samo to uaktywni i zmobilizuje Twoj pami . Je li chcesz odtworzy t list za miesi c, za rok, mo esz to zrobi rwnie . Wystarczy, e przypomnisz j sobie nazajutrz, a potem po paru dniach i jeszcze raz po paru. Po kilkakrotnym powtrzeniu odtworzysz j potem na ka de danie.

A ju nied ugo poka Ci jak MS pomaga w zapami taniu tre ci przemwienia artyku u, dowcipu, itd.

Oczywi cie, ka dy z nas wie, e czasami trzeba umie zapomnie . Benjamin Disraeli, zapytany jak to robi, e cieszy si tak dobr opini dworu krlewskiego, odpowiedzia : "Nigdy nie zaprzeczam, nigdy si nie sprzeciwiam, czasami co zapomn ". To oczywi cie bardziej kwestia dyplomacji ni dobrej pami ci; Ciebie to nie dotyczy, w ko cu nie czytasz tej ksi ki po to, aby wiedzie jak zapomina , lecz jak zapami tywa .

Wracaj c do tematu, zasadnicza r nica mi dzy MS i ZMP polega na tym, e t pierwsz stosujesz do zapami tania kolejno ci, a t drug

rwnie kolejno ci wyrywkowej.

By mo e pomy lisz, e pami tanie czego na wyrywki jest niepotrzebne. Uwierz mi jednak, e mo e si to przyda . ZMP jest niezast piony w zapami tywaniu numerw telefonw, numerw seryjnych, adresw, liczb wielocyfrowych

w a ciwie wszystkiego, co w jakikolwiek sposb wi e si z liczbami, nie mwi c ju o fantastycznych sztuczkach, ktrymi zabawisz przyjaci i znajomych.

W nast pnych rozdzia ach zapoznam Ci z metod zapami tywania terminw, dat i rozk adu zaj w ci gu dnia, tygodnia i miesi ca, ale ju teraz mo esz zrobi pierwszy krok w tym kierunku wiedz c to, czego nauczy e si do tej pory. Mo esz wykorzysta , albo MS, albo ZMP, albo jedno i drugie.

Powiedzmy, e

masz dzisiaj nast puj cy program: umy samochd (pewnie jak na z o b dzie pada ), z o y depozyt w banku, wys a list, i do dentysty, zabra parasol zostawiony u kolegi (jeszcze nie przeczyta e rozdzia u Jak przesta by roztargniony), kupi perfumy dla ony, zadzwoni do punktu naprawy TV, kupi w supersamie arwki, m otek, ramki do obrazu, przed u acz i desk do prasowania, w ksi garni naby egzemplarz tej ksi ki dla roztargnionego przyjaciela, potem odda zegarek do naprawy i wreszcie przynie do domu tuzin jajek (do licha, ale dzie !).

Jak wspomnia em, taki "rozk ad jazdy" mo esz zapami ta wykorzystuj c MS i/lub ZMP. Co jest na pocz tku listy? Samochd i bank. Wymy l wi c zabawne skojarzenie, ktre je po czy

mo e wje d asz do banku wie o umytym samochodem? Wp acasz tam listy, w miejsce pieni dzy. Teraz wyobra sobie dentyst , ktry wyrywa Ci listy zamiast z bw, albo wierci w nich dziur listem, zamiast wiert em i trzyma nad g ow parasol. Parasol po cz zabawnie z perfumami, a perfumy z telewizorem, z kolei telewizor z supersamem, supersam z ksi k , ksi k z zegarkiem i wreszcie zegarek z jajkami.

Poda em Ci przyk ady skojarze tylko dla pierwszych pozycji, poniewa chc , aby u ywa jak najcz ciej w asnej wyobra ni. W tym przypadku post puj dok adnie tak, jak przy zapami tywaniu ci gu przedmiotw

aby skojarzy napraw zegarka z zakupem jajek nie musisz wyobrazi sobie czynno ci, jako takiej, wyobra sobie, e np. rozbijasz jajko i do talerza spada Ci z r ki zegarek albo, e masz na r ku jajko zamiast zegarka. Ten uproszczony obraz sam przywiedzie na my l w a ciwe dzia anie. Takie "zak adki" zupe nie wystarcz .

Poniewa w Supersamie masz kupi 5 rzeczy

dobrze jest zbudowa dla nich osobny ci g skojarze . Zobacz arwk w roli np. dyrektora magazynu, arwk rozbijasz m otkiem, m otek oprawiasz w ramki i wieszasz na cianie, itd., a do deski do prasowania.

Tak wi c ka de ogniwo a cucha przypomni Ci o nast pnym, ale nie musisz za atwia


Strona 17 z 70

wszystkich spraw w kolejno ci, tak jak narzuca

to MS. Nie, za atw jedn spraw , po czym

przebiegnij w my li ca list od pocz tku i wybierz kolejn , ktr mo esz za atwi teraz, w danym miejscu i chwili. Je li wydaje Ci si , e za atwi e wszystko, znowu przypomnij sobie ca list , i sprawd , czy co nie zosta o.

W podobny sposb mo esz wykorzysta ZMP. Po prostu po cz samochd z obrazem

cyfry 1, czyli do em. Samochd, jak wilk, miota si w dole i szczerzy z by. Podobnie kojarzysz:

bank z Noem (2) list z mysz (3)

dentyst z ry em (4)

parasol z li ciem (5)

perfumy z je em (6)

telewizor z koszem (7) supersam z Fa (8) ksi garni z pszczo (9)

zegarek z Tezeuszem (10) jajka z Twoim ojcem (11).

MS wykorzystaj do zapami tania zakupw w supersamie, chocia ZMP te mo e by tutaj przydatna, je li arwk po czysz z do em, Noego z m otkiem, itd. Nie ma obawy, e co Ci si pomiesza, a a cuch skojarze b dzie krtszy.

A wi c, kiedy zaczynasz program dnia, zobacz d (1) a w nim samochd, ktry masz umy . Potem zobacz Noego (2), ktry Ci przypomni, e masz i do banku, itd. Nie musisz za atwia wszystkiego w kolejno ci od 1 do 11, po prostu przypomnij sobie wszystkie zak adki, a nie za atwiona sprawa wyskoczy sama, jak diabe z pude ka.

Ju nigdy nie zawiedziesz. Koniec z wymwkami ony, e zapomnia e umy samochd, kupi jajka czy i do sp dzielni; poza tym, jak obieca em, w nast pnych rozdzia ach naucz Ci , jak zapami ta terminy i list spraw do za atwienia rwnie na ca y tydzie .

Pki co, z zapami taniem prostego planu dnia nie powiniene mie k opotu. Zanim si po o ysz, napisz co masz jutro do zrobienia, naucz si tego na pami , jak w powy szym przyk adzie, a rano przypomnij sobie wszystko raz jeszcze. To wszystko.

Zanim sko czymy ten rozdzia , naucz si kolejnych zak adek od 26 do

50, ktre oczywi cie powsta y ze znanego Ci ju , alfabetu fonetycznego.

26 NadzieJa 27

d oNKa

28 NaWa 29 NieBo 30 MuS 31 MaTa 32 MiNa 33 MaMa 34 MuR 35 MoL 36

MiJa

37 MaK 38 MeWa 39 MaPa 40 RoSa 41 RuDy 42 RaNa 43 RaMa 44 RuRa 45 RoLa 46 RaJa 47 RaK 48 RaFa


Strona 18 z 70

49 RyBa 50 LaS Nie czytaj dalej, zanim nie opanujesz dobrze tych pi dziesi ciu liczb-obrazw, w

kolejno ci i na wyrywki. Dobrym wiczeniem jest prba zapami tania 25 przedmiotw ponumerowanych od 26 do 50. Nazajutrz lub po dwch dniach, je li jeste ambitny, mo esz rozszerzy t list do 50 pozycji. Je li u yjesz silnych, zabawnych skojarze , zapami tasz j bez adnych k opotw.

8

Rozdzia 8 Jak wiczy sztuk obserwacji

Pami jest jak skarbnik,

ktremu trzeba p aci , za korzystanie z jego us ug. Rowe

Wszystkie Leje jak

dziecie z z

s

cebra. nasze.

x x

Leje jak Leje jak z

z z


Strona 19 z 70

z cebra. cebra.

x x

Czy spojrza e

na napis umieszczony w powy szym prostok cie? Je li tak, przeczytaj napisane zdanie jeszcze raz, po czym odwr g ow i powtrz je z pami ci. Sprawd , czy powtrzy e dok adnie jego tre , nawet je li uwa asz, e wymagam rzeczy do g upiej. Wiem, e zdanie to jest bardzo proste.

A wi c, je li przeczyta e je co najmniej trzy razy, jak ono brzmi? Leje jak z cebra?

Przypuszczam, e wi kszo z Was kiwnie twierdz co g ow . W takim razie, nara aj c si na mieszno , poprosz ; sprawd jeszcze raz, dobrze?

Spojrza e ? Je li i teraz odczytasz: "Leje jak z cebra", Twoja sztuka obserwacji pozostawia wiele do yczenia. Przeczytaj raz jeszcze, akcentuj c s owo po s owie. No tak, jak mog e nie zauwa y : to zdanie brzmi: "Leje jak z z cebra". Jest w nim o jedno "z" za du o!

Teraz ju wiesz, dlaczego prosi em, by przyjrza si temu napisowi kilkakrotnie. Chcia em udowodni , e nawet wtedy ci gle opuszczasz to dodatkowe "z". Je li zauwa y e je od razu, te nie masz powodu do nadmiernej dumy, gdy tak naprawd nie wiedzia em, jak uda si ta niepozorna sztuczka po wydrukowaniu w ksi ce.

W ka dym razie sprawdzi em ten trick ju na kilkuset osobach i wiem, e tylko dwie lub trzy szybko zauwa a y r nic .

Sam mo esz si o tym przekona , pisz c to zdanie na fiszce o wymiarach 3 x 5 cm. To, co odwraca uwag czytaj cego, to ma e "x" pod s owem "cebra", ktre zmusza oko do szybkiego ruchu w d , przez co umys rejestruje ca e zdanie do niedbale, jako zbyt dobrze znane. Wyprbuj t zabaw na kim z Twoich znajomych.

Pami tam przypadki, e ludzie patrzyli na t kartk dziesi i pi tna cie razy i zak adali si o ka de pieni dze, e dok adnie pami taj , co tam jest napisane, a kiedy prosi em: "No, to powiedz", s ysza em: "Leje jak z cebra".

Pisz o tym wszystkim dlatego,

e ostro obserwacji u wi kszo ci z nas jest po prostu lekko przyt piona. Zaznacza em wcze niej, e moje metody w a ciwie stosowane same zmusz Ci do koncentracji, ale mo esz j wcze niej poprawi w zupe nie inny, prosty sposb.

Nie lekcewa obserwacji, je li chcesz usprawni swoj pami . Mwi c krtko, niczego nie zapami tasz, je li najpierw nie zauwa ysz. Znany wyk adowca Eustace H. Miles uj to w ten sposb: "Czego kto dobrze sobie nie u wiadomi , nigdy dobrze nie zapami ta". Nie zauwa y e czego , a wi c nie zanotowa e w wiadomo ci, nie zapami ta e .

Je li Ci si nie spieszy, oto prosta metoda, jak wiczy umiej tno uwa nego patrzenia.

By mo e czytasz t ksi k w domu, w pokoju, ktry dobrze znasz. We w takim razie kawa ek papieru i bez ogl dania si wok zapisz wszystko co Ci otacza. Opisz pokj dok adnie: ka d popielniczk , ka dy mebel, obraz, serwetk , itd. A teraz podnie g ow i zaznacz, co opu ci e , co umkn o Twojej uwadze, chocia na pewno widzia e to niezliczon ilo razy. Przyjrzyj si tym nie zauwa onym rzeczom. Wyjd z pokoju i powtrz wiczenie raz jeszcze. Twoja lista powinna si ju wyd u y . Zrb to samo i w innych

pokojach. Taki trening, je li b dzie systematyczny, wyostrzy Twoj uwag niezale nie od miejsca, w ktrym si znajdziesz.

Wi kszo z Czytelnikw zapewne s ysza a o eksperymencie, jaki pewien profesor


Strona 20 z 70

przeprowadzi ze swymi studentami. Na zaj ciach zaaran owa niespodziewan scen zabjstwa, bardzo przekonuj c . Oczywi cie studenci nie wiedzieli, e by o to zaplanowane. Kiedy wszystkich, jako wiadkw poproszono o szczeg owe opisanie tego zdarzenia, okaza o si , e ka de zeznanie r ni o si od pozosta ych, nawet w tak podstawowej kwestii jak wygl d mordercy. Wszyscy widzieli to samo, ale ich uwaga i pami skupia y si na r nych sprawach.

Potwierdza to rwnie ostatnio popularny komik Steve Allen w programie TV Tonight.

Wyst puj cy aktorzy odegrali nagle przed kamerami gwa town scen . Kto strzela kilkakrotnie z rewolweru ( lepymi nabojami, oczywi cie),

komu podarto ubranie, itp. Ca a

szamotanina nie trwa a d u ej ni minut , po czym S. Allen poprosi z widowni trzy osoby, aby odpowiedzia y na kilka pyta dotycz cych ogl danego zamieszania. Kto do kogo strzela , ile razy, jaki by kolor ubrania, itp. adna relacja nie pokrywa a si z inn i tak naprawd nikt niczego nie by stuprocentowo pewny. Nawet aktor, ktry strzela , nie by w stanie powiedzie , ile razy nacisn na spust.

Oczywi cie nie chodzi o to, aby wsz dzie wypatrywa gwa townych scen i tylko na nich wiczy swoj uwag ; nie

najlepiej rb tak: pomy l o kim , kogo dobrze znasz. Przypomnij sobie jego twarz i opisz j mo liwie najdok adniej. Wypisz wszystkie istotne cechy, jak kolor w osw i oczu, karnacj , kszta t nosa, uszu, czo a, wykrj ust, fryzur , czy ma przedzia ek i po ktrej stronie, czy nosi okulary, a je li tak, to jakie, itd. Przy pierwszej okazji zanotuj to, co pomin e lub zapami ta e niew a ciwie; i sprbuj raz jeszcze. W ten sposb dokonasz znacz cych post pw.

wietnym miejscem do takich wicze jest autobus, tramwaj, metro i generalnie ka de pomieszczenie, gdzie jest du o ludzi. Przyjrzyj si d u sz chwil jakiej twarzy, zamknij oczy i sprbuj w my lach opisa j dok adnie. Wyobra sobie, e jeste wiadkiem w s dzie i e Twoje zeznania maj najwy sz wag . Spjrz na t twarz raz jeszcze (ale nie gap si zbyt uporczywie, bo sam b dziesz mia spraw ) i sprawd , co pomin e . Zobaczysz, e z ka d tak prb koncentrujesz si na obserwacji coraz lepiej.

I jeszcze jedna sugestia: wystawy sklepowe. Sprbuj zapami ta wszystko, co na nich jest (bez korzystania z MS i ZMP), a p niej, najlepiej w domu, zapisz to, co zaobserwowa e i sprawd wszystko przy najbli szej okazji. Zanotuj to, co pomin e i zapami taj wszystko raz jeszcze. Je li uznasz, e idzie Ci dobrze, zacznij zapami tywa ceny.

Po ka dym takim wiczeniu Twj zmys obserwacji b dzie coraz ostrzejszy, co wi cej, po pewnym czasie zaczniesz obserwowa nie tylko lepiej, ale i bezwiednie.

Zanim przejdziemy do nast pnego rozdzia u prosz , aby zapami ta kolejne "zak adki" od 51 do 75, na razie tak jak je poda em. Oczywi cie, znaj c ju alfabet fonetyczny, mo esz wymy li je samodzielnie z rwnie dobrym skutkiem, nie chc jednak, aby wybra s owa, ktrych b dziemy w przysz o ci u ywa do innych celw. Lepiej wi c poczekaj, a przeczytasz ksi k do ko ca, a potem zrb ze swoimi zak adkami co tylko chcesz.

51 LoDy 52 LiNa 53 LaMa 54 LiRa 55 LaLa 56 LeJ 57 LeK 58 LeW 59 LeP 60 JaZ 61 JeTi 62

Je yNa 63 JaMa 64 JaR 65

JeLe

66 JaJo


Strona 21 z 70

67 JasieK 68 JaWa 69 JeeP 70 KoS 71 KoT 72 KuNa 73 KaMea 74 KuR 75 KoaLa

9 Rozdzia 9 Jak zapami ta przemwienia, tre artyku u, tekst roli, notatki i dowcipy.

Mwc poproszono o zabranie g osu. Wyra nie zdenerwowany podszed do mikrofonu i wyj ka :

D-d-drodzy przyjaciele, k-k-kiedy przyjecha em dzi wieczorem, tylko Pan Bg i ja wiedzieli my, co mam powiedzie . W tej chwili wie o tym tylko Pan Bg.

To chyba jedna z najbardziej przykrych scen: zapomnie "j zyka w g bie" w obecno ci wielu ludzi. A zaraz po niej k opotliwe lawirowanie, zdradzaj ce niepewno , co si ma powiedzie . Jest spraw oczywist , e ka dy, kto wyg asza mow na jaki temat, powinien ten temat zna dobrze; w przeciwnym razie poproszono by przecie o to kogo innego. Nie, k opoty mwcw w trakcie wyst pie bior si st d, e zapominaj jakiego s owa, albo boj si , e im si to przytrafi.

Na tym, jak s dz , polega problem. Je li przemwienie zapami tuje si s owo w s owo i ktre z nich w pewnym momencie wylatuje z pami ci, przemwienie kuleje. Ale dlaczego masz sobie zawraca g ow okre lonymi s owami? Przecie mo esz u y innych, s u cych temu samemu celowi. To znacznie lepsze, ni j ka si i duka w nadziei, e pami podsunie w a ciwe zdanie, wykute uprzednio "na blach ".

Ludzie, ktrzy znaj te trudno ci, uwa aj , e lepiej ju czyta z kartki. Tak, to rozwi zuje problem, chyba e zapomnisz, w ktrym miejscu czyta e albo w ogle o czym. Wszyscy jednak wiemy, e czytanie z kartki wywo uje u s uchaczy pewne znudzenie; w ko cu rwnie dobrze mogliby zabra tekst przemwienia do domu i przeczyta je w wolnej chwili.

Wi c co, nie przygotowywa si wcale? Niezupe nie. Nawet je li siedzisz w temacie, mo esz o czym zapomnie , tak jak ten w drowny kaznodzieja, ktry zawsze narzeka , e najlepsze kazanie wyg asza w drodze do domu, kiedy przypomina sobie to wszystko, czego nie powiedzia swoim wiernym, ale wtedy jego jedynym s uchaczem jest ko .

Wed ug mnie najlepszy sposb przygotowania przemwienia, to roz o y je na kolejne kwestie. Tak post puje wielu wytrawnych mwcw. Po prostu robi list g wnych tez i my li i t list traktuj jak notatki. Post puj c podobnie, nigdy nie zapomnisz adnego s owa, bo adnego nie musisz

pami ta ; w tpi rwnie , aby si zgubi , gdy szybkie spojrzenie na kartk wyja ni, ktr kolejn my l zako czy e i ktr powiniene zacz .

Ale dla tych, ktrzy nie chc polega na wistkach papieru, najwi ksz pomoc oka e si teraz MS. Je li chcesz

zapami ta przemwienie my l po my li, od pocz tku do ko ca, znaczy to, e chcesz zapami ta pewn kolejno , a do tego, jak wiesz, najlepsza jest w a nie ta metoda.

Do tego zadania mo esz podej w nast puj cy sposb: najpierw napisz albo przeczytaj ca e przemwienie, nanie poprawki i przeczytaj je raz jeszcze (nawet dwukrotnie), aby uchwyci wra enie ca o ci. Nast pnie we kartk papieru i wypisz s owa-klucze. To z kolei robisz tak:

Przeczytaj pierwsz tez przemwienia. B dzie to jedno albo wi cej zda , co nie ma znaczenia, w ka dym razie wybierz z nich takie s owo lub zdanie, ktre przypomni Ci ca my l. To nie jest trudne. W ka dym akapicie taki "klucz" znajdziesz zawsze.

Je li masz ju pierwsze z nich, szukaj nast pnych dla kolejnych my li, i tak a do ko ca.


Strona 22 z 70

W ten sposb powstanie lista s w, ktre przypomn Ci tre ca ego przemwienia. Mo esz j oczywi cie po o y przed sob jak notatki, skutek b dzie ten sam, ale rwnie dobrze mo esz j zapami ta dzi ki MS i wyrzuci wszystkie papiery.

Powiedzmy, e na zebraniu Komitetu Rodzicielskiego masz mwi o problemach szko y, i

e Twoja lista s w-kluczy wygl da tak: t um, nauczyciele, po ar, meble, przedmioty, boisko. Wiesz wtedy, e powiniene zacz od przedstawienia ciasnoty w klasach, potem przechodzisz do metod nauczania i nauczycielskich pensji, dalej mwisz o przepisach i szkoleniu ppo ., co prowadzi Ci do omwienia wyposa enia szko y w awki, krzes a, tablice, sprz t laboratoryjny, itd. a do Twoich propozycji w sprawie przedmiotw nauczania, rekreacji i lekcji wf.

W a cuchu skojarze , w ktrym t um czy si z nauczycielem, nauczyciel z po arem, po ar z meblami, itd., ka da my l prowadzi Ci do nast pnej, g adko i precyzyjnie, a do ko ca wyst pienia.

Z pocz tku b dziesz znajdowa zapewne dwa

lub trzy s owa-klucze dla ka dej tezy. Nie szkodzi. Zapisuj tyle, ile potrzebujesz, by zapami ta ca o . W miar praktyki liczba tych s w b dzie si zmniejsza , a co najwa niejsze, b dziesz mwi z coraz wi ksz pewno ci siebie, gdy przestaniesz si ba , e o czym zapomnisz. B dziesz mg swobodnie koncentrowa si tylko na tym, co masz do powiedzenia i jak, s owa przyjd same.

Je li z jakich powodw musisz zapami ta co s owo w s owo, u yj tej samej metody. Skojarze b dzie tylko wi cej. Pami taj,

e metody, ktre tu opisuj , pomagaj Twojej pami ci d ugotrwa ej w tym sensie, e je li zapami tasz my l g wn , szczeg y przyjd same; szczeg y, czyli wszystkie "gdyby", "ale", "i", "poza tym", itd.

W podobny sposb mo esz, je li chcesz, zapami ta tre artyku u. Najpierw oczywi cie go przeczytaj, eby zorientowa si jak wygl da ca o , po czym wypisz s owa-klucze dla ka dej zawartej w nim my li i zapami taj je poprzez a cuch skojarze . To wszystko. Po krtkiej praktyce b dziesz mg to robi w trakcie czytania.

Bardzo cz sto, nawet kiedy czytam dla rozrywki, trafiam na informacje, ktre chc zapami ta . Wi c czytam i dokonuj wiadomych skojarze . To bardzo przyspiesza samo czytanie. Wielu ludzi dlatego tak wolno czyta, e zanim dotr do trzeciego

akapitu, zapominaj co by o w pierwszym i musz wraca . Co do wspomnianych skojarze : nie musisz czy nimi wszystkiego co czytasz, a tylko to, co chcesz zapami ta . Wtedy by mo e znajdziesz si w pierwszej, a nie drugiej kategorii czytelnikw, o ktrych ameryka ski wychowawca William Lyon Phelps pisa , e "... dziel si na tych, ktrzy czytaj , aby zapami ta i tych, ktrzy czytaj , aby zapomnie ".

Metoda czenia s w-kluczy przydaje si rwnie w nauce rl teatralnych i piosenek. Poniewa w tym przypadku musisz zapami ta tekst s owo w s owo, tych "kluczy" b dzie oczywi cie wi cej, ale sama praca jest atwiejsza. Je li masz np. k opoty z zapami taniem co i kiedy mwisz na scenie, skojarz ostatnie s owo kwestii partnera z pierwszym Twojej. Mo esz to zrobi rwnie wtedy, kiedy rola wymaga gestu, nie s w. Je li po ostatnim s owie partnera, np. "spacer", powiniene si schyli i podnie niedopa ek papierosa, zobacz siebie w czasie spaceru, jak co krok zbierasz pety (w ten sposb nigdy nie wejdziesz w nie swoje kwestie).

I jeszcze jedno zastosowanie skojarze i s w-kluczy. Jak cz sto zdarza o Ci si , e s ysza e par niez ych dowcipw, a kiedy chcia e je powtrzy , nic z tego nie wysz o, bo wszystkie zapomnia e ?

Mwisz, e wszystkie ostatnio s yszane kawa y wylatuj Ci co do jednego z pami ci. C , jak twierdzi Irwin S. Cobb: "Dobry opowiadacz dowcipw to facet, ktry ma dobr pami i nadziej , e pami jego s uchaczy jest o wiele gorsza"; ale wracaj c do rzeczy, system s w-kluczy rwnie i tu przydaje si znakomicie.

Wystarczy wzi tylko jedno s owo z dowcipu, najlepiej z pointy, ktre przypomni Ci ca jego tre , po czym wykorzystuj c skojarzenia s w-kluczy i ZMP zapami ta wszystkie kawa y albo w kolejno ci, albo wed ug numerw.

Powiedzmy, e s ysza e taki dowcip:

Dwch facetw posz o do kina na film O jeden most za daleko. W po owie filmu zawi zuje si rozmowa:

Buzan Tony - Sekrety Superpamięci

Documents

Transcript of Buzan Tony - Sekrety Superpamięci