Budoskop.pl Warsztat ProfesjonalistyOchrona przeciwpoarowa w budownictwie wybrane zagadnieniaGdask, 18 kwiecie 2013 r.Autorzy:bryg. w st. spocz. Tadeusz Szmytkeinynier poarnictwainynier budownictwarzeczoznawca ds. zabezpiecze ppo.mgr in. Ewelina Szmytkeinspektor ochrony przeciwpoarowej

STOWARZYSZENIE INYNIERW I TECHNIKWPOARNICTWA ODDZIA GDASK

Podstawowe pojcia z zakresu ochrony przeciwpoarowej

Grupy wysokoci:niskie (N) do 12 m wcznie nad poziomem terenu lub mieszkalne o wysokoci do 4 kondygnacji nadziemnych wcznie,redniowysokie (SW) ponad 12 m do 25 m wcznie nad poziomem terenu lub mieszkalne o wysokoci ponad 4 do 9 kondygnacji nadziemnych wcznie,wysokie (W) ponad 25 m do 55 m wcznie nad poziomem terenu lub mieszkalne o wysokoci ponad 9 do 18 kondygnacji nadziemnych wcznie,wysokociowe (WW) powyej 55 m nad poziomem terenu.

WANE:Wysoko budynku, suc do przyporzdkowania temu budynkowi odpowiednich wymaga rozporzdzenia, mierzy si od poziomu terenu przy najniej pooonym wejciu do budynku lub jego czci, znajdujcym si na pierwszej kondygnacji nadziemnej budynku, do grnej powierzchni najwyej pooonego stropu, cznie z gruboci izolacji cieplnej i warstwy j osaniajcej bez uwzgldniania wyniesionych ponad t paszczyzn maszynowni dwigw i innych pomieszcze technicznych, bd do najwyej pooonego punktu stropodachu, lub konstrukcji przekrycia budynku znajdujcego si bezporednio nad pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi.

WANE:Jeeli cz podziemna budynku jest zaliczona do ZL, klas odpornoci poarowej budynku ustala si, przyjmujc jako liczb jego kondygnacji lub jego wysoko odpowiednio: sum kondygnacji lub wysokoci czci podziemnej i nadziemnej, przy czym do tego ustalenia nie bierze si pod uwag tych czci podziemnych budynku, ktre s oddzielone elementami oddzielenia przeciwpoarowego o klasie odpornoci ogniowej co najmniej REI 120, zgodnie z oznaczeniem pod tabel w 216 ust. 1 WT, i maj bezporednie wyjcia na zewntrz.

Budynki/strefy poarowe, z uwagi na przeznaczenie i sposb uytkowania, dzieli si na:mieszkalne, zamieszkania zbiorowego i uytecznoci publicznej charakteryzowane kategori zagroenia ludzi, okrelane dalej jako ZL,produkcyjne i magazynowe, okrelane dalej jako PM,inwentarskie (suce do hodowli inwentarza), okrelane dalej jako IN.

Kategorie zagroenia ludzi:ZL l zawierajce pomieszczenia przeznaczone do jednoczesnego przebywania ponad 50 osb niebdcych ich staymi uytkownikami, a nieprzeznaczone przede wszystkim do uytku ludzi o ograniczonej zdolnoci poruszania si,ZL II przeznaczone przede wszystkim do uytku ludzi o ograniczonej zdolnoci poruszania si, takie jak szpitale, obki, przedszkola, domy dla osb starszych,ZL III uytecznoci publicznej, niezakwalifikowane do ZL l i ZL II,ZL IV mieszkalne,ZL V zamieszkania zbiorowego, niezakwalifikowane do ZL l i ZL II.

Zasady kwalifikacji:ZL I strefy poarowe zawierajce: co najmniej 1 pomieszczenie przeznaczone do jednoczesnego przebywania > 50 osb, ale tylko takich, ktre nie s jego staymi uytkownikami, pomieszczenie to nie jest przeznaczone przede wszystkim do uytku ludzi o ograniczonej zdolnoci poruszania si.Pomieszczenia te mog by udostpniane osobom niepenosprawnym, ale nie s przewidziane specjalnie dla nich, gdy wwczas strefy takie zalicza si do kat. ZL II.

Zasady kwalifikacji ZL I:Przykady:Due pomieszczenia handlowo usugowe,Lokale gastronomiczno rozrywkowe,Poczekalnie dworcowe,Sale konferencyjne i wykadowe, ktre nie s przeznaczone dla staego krgu uytkownikw, np. pracownikw biura czy studentw danej uczelni,

Zasady kwalifikacji:ZL II strefy poarowe przeznaczone przede wszystkim do uytku ludzi o ograniczonej zdolnoci poruszania si.Przykady:Szpitale,obki,Przedszkola,Domy dla osb starszych.

Zasady kwalifikacji ZL II:Kryterium kwalifikacji: ocena wpywu stanu psychofizycznego okrelonych grup ludzi na moliwo ich ewakuacji w sytuacji zagroenia.Do ZL II zaliczamy wic strefy poarowe, ktrych podstawow cz uytkownikw stanowi osoby niemogce ewakuowa si samodzielnie, nawet jeeli nie wynika to tylko ze stanu ich sprawnoci ruchowej.

Zasady kwalifikacji ZL II:Zgodnie z powyszym, do kat. ZL II naley zalicza rwnie:Domy opieki i szkoy dla osb niesyszcych, niewidomych lub upoledzonych umysowo nawet mogcych w normalnych warunkach porusza si bez pomocy osb trzecich,Orodki rehabilitacji ruchowej,Sanatoria dla osb o ograniczonej zdolnoci poruszania si, itp.

Zasady kwalifikacji:ZL III budynki oraz strefy poarowe przeznaczone do uytecznoci publicznej, niezakwalifikowane do ZL I i ZL II;Przykady:Budynki administracji publicznej,wymiaru sprawiedliwoci,Kultury,Kultu religijnego,

Zasady kwalifikacji ZL III:Przykady cd.:Owiaty i szkolnictwa wyszego,Nauki,Opieki zdrowotnej,Opieki spoecznej i socjalnej,Obsugi bankowej,Handlu i gastronomii,Usug,Turystyki i sportu,

Obsugi pasaerw w transporcie kolejowym, drogowym, lotniczym lub wodnym,Poczty lub telekomunikacji,Inne oglnodostpne budynki przeznaczone do wykonywania podobnych funkcji;Budynek biurowy i socjalny.

Strefy tzw. mieszane:Strefy poarowe zaliczone, z uwagi na przeznaczenie i sposb uytkowania, do wicej ni jednej kategorii zagroenia ludzi, powinny spenia wymagania okrelone dla kadej z tych kategorii.

Klasa odpornoci poarowej dla ZL:

Dopuszczalne obnienie wymaganej klasy odpornoci poarowej:*) Gdy poziom stropu nad pierwsz kondygnacj nadziemn jest na wysokoci nie wikszej ni 9 m nad poziomem terenu.

WANE:Klasa odpornoci poarowej czci budynku nie powinna by nisza od klasy odpornoci poarowej czci budynku pooonej nad ni, przy czym dla czci podziemnej nie powinna by ona nisza ni C.

Elementy budynku, odpowiednio do jego klasy odpornoci poarowej, powinny spenia co najmniej: *) Z zastrzeeniem 219 ust. 1. WT1) Jeeli przegroda jest czci gwnej konstrukcji nonej, powinna spenia take kryteria nonoci ogniowej (R) odpowiednio do wymaga zawartych w kol. 2 i 3 dla danej klasy odpornoci poarowej budynku.2) Klasa odpornoci ogniowej dotyczy pasa midzykondygnacyjnego wraz z poczeniem ze stropem.3) Wymagania nie dotycz nawietli dachowych, wietlikw, lukarn i okien poaciowych (z zastrzeeniem 218 WT), jeli otwory w poaci dachowej nie zajmuj wicej ni 20% jej powierzchni; nie dotycz take budynku, w ktrym nad najwysz kondygnacj znajduje si strop albo inna przegroda, speniajca kryteria okrelone w kol. 4. 4) Dla cian komr zsypu wymaga si klasy E I 60, a dla drzwi komr zsypu klasy E I 30 5) Klasa odpornoci ogniowej dotyczy elementw wraz z uszczelnieniami zczy i dylatacjami.

Elementy budynku powinny by nierozprzestrzeniajce ognia (NRO), przy czym dopuszcza si zastosowanie sabo rozprzestrzeniajcych ogie (SRO):elementw budynku o jednej kondygnacji nadziemnej ZL IV oraz PM, o maksymalnej gstoci obcienia ogniowego strefy poarowej do 500 MJ/m2,cian wewntrznych i zewntrznych oraz elementw konstrukcji dachu i jego przekrycia w budynku PM niskim o maksymalnej gstoci obcienia ogniowego strefy poarowej do 1000 MJ/m2,cian zewntrznych w budynku niskim ZL IV.

Elementy budynku nierozprzestrzeniajce ognia (NRO):wykonane z wyrobw klasy reakcji na ogie: A1; A2-s1, d0; A2-s2,d0; A2-s3,d0; B-s1,d0; B-s2,d0 oraz B-s3,d0;stanowice wyrb o klasie reakcji na ogie: A1; A2-s1,d0; A2-s2,d0; A2-s3,d0; B-s1,d0; B-s2,d0 oraz B-s3,d0, przy czym warstwa izolacyjna elementw warstwowych powinna mie klas reakcji na ogie co najmniej E;

Elementy budynku sabo rozprzestrzeniajce ogie (SRO):wykonane z wyrobw klasy reakcji na ogie: C-s1,d0; C-s2,d0; C-s3,d0 oraz D-s1,d0;stanowice wyrb o klasie reakcji na ogie: C-s1,d0; C-s2,d0; C-s3,d0 oraz D-s1,d0, przy czym warstwa izolacyjna elementw warstwowych powinna mie klas reakcji na ogie co najmniej E.

Wane:W przypadku cian zewntrznych budynku, w tym z ociepleniem i okadzin zewntrzn lub tylko z okadzin zewntrzn, przez elementy budynku:nierozprzestrzeniajce ognia (NRO) - rozumie si elementy budynku nierozprzestrzeniajce ognia zarwno przy dziaaniu ognia wewntrz, jak i od zewntrz budynku,sabo rozprzestrzeniajce ogie (SRO) - rozumie si elementy budynku, ktre z jednej strony s sabo rozprzestrzeniajce ogie, natomiast przy dziaaniu ognia z drugiej strony s sabo rozprzestrzeniajce ogie (SRO) lub nierozprzestrzeniajce ognia (NRO),

Rozprzestrzenianie ognia przez przewody i izolacje cieplne przewodw instalacyjnychstosowanych wewntrz budynku:

Nierozprzestrzeniajcym ognia (NRO) przewodom wentylacyjnym, wodocigowym, kanalizacyjnym i grzewczym oraz ich izolacjom cieplnym odpowiadaj:przewody i izolacje wykonane z wyrobw klasy reakcji na ogie: A1L; A2L-s1,d0; A2L-s2,d0; A2L-s3,d0; BL-s1,d0; BL-s2,d0 oraz BL-s3,d0;przewody i izolacje stanowice wyrb o klasie reakcji na ogie wg PN-EN 13501-1:2008: A1L; A2L-s1,d0; A2L-s2,d0; A2L-s3,d0; BL-s1,d0; BL-s2,d0 oraz BL-s3,d0, przy czym warstwa izolacyjna elementw warstwowych powinna mie klas reakcji na ogie co najmniej E.

Nierozprzestrzeniajcym ognia (NRO) przekryciom dachw odpowiadaj przekrycia:klasy BROOF (t1) badane zgodnie z Polsk Norm PN-ENV 1187:2004 Metody bada oddziaywania ognia zewntrznego na dachy"; badanie 1.klasy BROOF, uznane za speniajce wymagania w zakresie odpornoci wyrobw na dziaanie ognia zewntrznego, bez potrzeby przeprowadzenia bada, ktrych wykazy zawarte s w decyzjach komisji Europejskiej publikowanych w Dzienniku Urzdowym Unii Europejskiej.

Warunki i kryteria techniczne dla przekry klasy BROOF (t1):Przekrycia dachw speniajce kryteria grupy b i nie speniajce jednego lub wicej kryteriw grupy a klasyfikuje si jako sabo rozprzestrzeniajce ogie (SRO).

Elementy wykoczeniowe wyposaenie stae drg ewakuacyjnych i wntrz

Materiay wykoczeniowe luno zwisajce:za atwo zapalne uwaa si materiay, ktrych waciwoci okrelone w badaniach zgodnych z Polskimi Normami odnoszcymi si do zapalnoci i rozprzestrzeniania pomienia przez wyroby wkiennicze, nie speniaj co najmniej jednego z kryteriw:ti 4s (najkrtszy czas zapalenia wg PN EN ISO 6940),ts 30s (czas spalania pomieniowego wg PN EN ISO 6941),nie nastpuje przepalenie trzeciej nitki (kontrolnej wg PN EN ISO 6941),nie wystpuj ponce krople .

Klasyfikacja reakcji na ogiewyrobw elastycznych:rdo: Ustalenia aprobacyjne GS VII, Instytutu Techniki Budowlanej

Wykluczenia:Na drogach komunikacji oglnej, sucych celom ewakuacji stosowanie materiaw i wyrobw budowlanych atwo zapalnych jest zabronione.W pomieszczeniach, przeznaczonych do jednoczesnego przebywania ponad 50 osb oraz w pomieszczeniach produkcyjnych, stosowanie atwo zapalnych przegrd, staych elementw wyposaenia i wystroju wntrz oraz wykadzin podogowych jest zabronione.

Wykluczenia cd.:W strefach poarowych ZL I, ZL II, ZL III i ZL V stosowanie do wykoczenia wntrz materiaw i wyrobw atwo zapalnych, ktrych produkty rozkadu termicznego s bardzo toksyczne lub intensywnie dymice, jest zabronione. Skadowanie materiaw palnych na drogach komunikacji oglnej sucych celom ewakuacji jest zabronione.

Pomieszczenia przeznaczone do jednoczesnego przebywania ponad 200 osb dorosych lub 100 dzieci, w ktrych miejsca do siedzenia s ustawione w rzdach, powinny mie m.in. fotele i inne siedzenia trudno zapalne oraz niewydzielajce produktw rozkadu i spalania, okrelonych jako bardzo toksyczne, zgodnie z Polsk Norm dotyczc bada wydzielania produktw toksycznych.

Sufity:Okadziny sufitw oraz sufity podwieszone naley wykonywa z materiaw niepalnych lub niezapalnych, niekapicych i nieodpadajcych pod wpywem ognia. Wymaganie to nie dotyczy mieszka.Przestrze midzy sufitem podwieszonym i stropem powinna by podzielona na sektory o powierzchni nie wikszej ni 1000 m2, a w korytarzach przegrodami co 50 m, wykonanymi z materiaw niepalnych.

Podogi podniesione o wicej ni 0,2 m powinny mie:niepaln konstrukcj non oraz co najmniej niezapalne pyty podogi od strony przestrzeni podpodogowej, majce klas odpornoci ogniowej co najmniej REl 30, a w budynku wysokociowym (WW) lub ze stref poarow o gstoci obcienia ogniowego ponad 4 000 MJ/m2 oraz w strefach poarowych ZL II co najmniej REl 60,przestrze podpodogow podzielon na sektory o powierzchni nie wikszej ni 1 000 m2 przegrodami o klasie odpornoci ogniowej co najmniej EI 30, a w budynku wysokociowym (WW) lub ze stref poarow o gstoci obcienia ogniowego ponad 4 000 MJ/m2 co najmniej El 60.

Podogi podniesione cd:Przewody i kable elektryczne oraz inne instalacje wykonane z materiaw palnych, prowadzone w przestrzeni podpodogowej podogi podniesionej i w przestrzeni ponad sufitami podwieszonymi, wykorzystywanej do wentylacji lub ogrzewania pomieszczenia, powinny mie oson lub obudow o klasie odpornoci ogniowej co najmniej EI 30, a w budynku wysokociowym (WW) lub w budynkach ze stref poarow o gstoci obcienia ogniowego ponad 4000 MJ/m2 - co najmniej EI 60.

Podogi podniesione cd.:Na drogach ewakuacyjnych wykonywanie w pododze podniesionej otworw do wentylacji lub ogrzewania jest zabronione.W pomieszczeniach stref poarowych ZL II, pomieszczeniach magazynowych oraz w pomieszczeniach z podogami podniesionymi, stosowanie wykadzin podogowych atwo zapalnych jest zabronione.

azienki i sauny:W azienkach i saunach z piecykami gazowymi oraz termami gazowymi i elektrycznymi dopuszcza si stosowanie okadzin ciennych z materiaw palnych, z tym e odlego tych urzdze od okadzin powinna wynosi co najmniej 0,3 m.Stosowanie okadzin ciennych z materiaw atwo zapalnych w azienkach i saunach z piecem na paliwo stae jest zabronione.

Elementy wystroju a przewody:Palne elementy wystroju wntrz budynku, przez ktre lub obok ktrych s prowadzone przewody ogrzewcze, wentylacyjne, dymowe lub spalinowe, powinny by zabezpieczone przed moliwoci zapalenia lub zwglenia.

Poddasza uytkowe:W budynkach ZL III, ZL IV i ZL V poddasze uytkowe przeznaczone na cele mieszkalne lub biurowe powinno by oddzielone od palnej konstrukcji i palnego przekrycia dachu przegrodami o klasie odpornoci ogniowej:w budynku niskim El 30,w budynku redniowysokim i wysokim El 60.

Przypadki szczeglne:Ukady komunikacyjne nazewnictwo:Hole par. 256, ust. 6 WT, tj. m.in.:wolna szeroko drogi ewakuacyjnej - co najmniej o 50% wiksza od szerokoci poziomej drogi ewakuacyjnej w budynku;wysoko holu w miejscu, w ktrym przebiega droga ewakuacyjna, jest nie mniejsza ni 3,3 m;szeroko drzwi wyjciowych na zewntrz budynku jest wiksza o 50% od minimalnej szerokoci drzwi wyjciowych;

Ukady komunikacyjne nazewnictwo cd.:Wnki korytarzowe przy wskazanej funkcji danego obszaru, tj. garderoba, magazynek podrczny, czy aneks kuchenny;Problem 1: pomieszczenia powinny by zamykane drzwiami;Problem 2: skadowanie materiaw palnych na drogach komunikacji oglnej sucych ewakuacji;Problem 3: materiay wykoczeniowe/el. wyposaenia wntrz na drogach ewakuacyjnych.

Ukady komunikacyjne cd.:Stae i ruchome el. wyposaenia wntrz:Elementy zagospodarowania niestae podlegaj rygorom par. 4, ust. 1, pkt. 11 rozp. MSWiA w sprawie ochrony przeciwpoarowej budynkw, innych obiektw budowlanych i terenw [Dz.U. Nr 109 poz. 719], tzn. zabrania si skadowania materiaw palnych na drogach komunikacji oglnej sucych ewakuacji;Stae elementy zagospodarowania, tj. boazerie, sufity podwieszane, itp. podlegaj rygorom par. 258, ust. 2 WT, tj. stosowanie materiaw i wyrobw budowlanych atwo zapalnych jest zabronione. Czyli powinny by co najmniej trudno zapalne.

Podsumowujc:Naley unika skadowania na drogach komunikacji oglnej sucych ewakuacji;Rozwizanie: dopuszcza si przechowywanie przedmiotw z materiaw niepalnych w szafach wykonanych z materiaw co najmniej trudno zapalnych.

O czym naley pamita?Wymagane w rozporzdzeniu wymiary naley rozumie, jako uzyskane z uwzgldnieniem wykoczenia powierzchni elementw budynku, a w odniesieniu do szerokoci drzwi, jako wymiary w wietle ocienicy.Grubo skrzyda drzwi po otwarciu nie moe pomniejsza wymiaru szerokoci otworu w wietle ocienicy.Wyjcia z pomieszcze na drogi ewakuacyjne powinny by zamykane drzwiami.

O czym naley pamita?Wymg stosowania elementw co najmniej trudno zapalnych na drogach komunikacji oglnej, sucych celom ewakuacji dotyczy rwnie:meblowej obudowy szachtw instalacyjnych,elementw ozdobnych, tj. fototapety, ramki, stae gabloty, itp.Dla instalacji elektrycznych na drogach ewakuacyjnych obudowy i zabezpieczenia bierne, zgodne z przyjtym kodem BD dla budynku.

Podstawy prawne:Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 marca 2009 r. zmieniajce rozporzdzenie w sprawie warunkw technicznych, jakim powinny odpowiada budynki i ich usytuowanie [Dz. U. Nr 56, poz. 461 z pn. zm.];Rozporzdzenie Ministra Spraw Wewntrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpoarowej budynkw, innych obiektw budowlanych i terenw [Dz. U. Nr 109 poz. 719];