NORMA BRAN OWAMateria y budowlane,materia ywi ce,

spoiwa, betonyMASY CEMENTOWO-GLINIANE Z

WYPE NIACZAMI

BN-62/6738-01

1. WST P

1. PRZEDMIOT NORMY. Przedmiotem normy s masy cementowo-gliniane z wype niaczamimineralnymi lub organicznymi, stosowane w budownictwie.

1.2.OKRE LENIE. Masa cementowo-gliniana z wype niaczem, w dalszym ci gu normy zwanamas , jest to mieszanina cementu, gliny, wype niacza mineralnego lub organicznego i wody,przeznaczona do wykonywania cian lub elementów budynków.

1.3. ZASTOSOWANIE

1.3.1. Masy cementowo-gliniane z wype niaczami mineralnymi, w zale no ci od ich klasy, mo nastosowa do:

a/ wznoszenia fundamentów, cian zewn trznych i wewn trznych konstrukcyjnych,monolitycznych lub z gotowych elementów, w budynkach mieszkalnych, gospodarczych iinwentarskich do wysoko ci 3-ch kondygnacji, granicach wytrzyma ci tych mas oraz ciandzia owych;

b/ budowy zbiorników wodnych przeciwpo arowych, do ów kiszonkowych, zbiorników nanawozy naturalne oraz elementów, od których wymagana jest szczelno i odporno na s abekwasy lub zasady;

c/ produkcji ceg y, bloków, pustaków ciennych i kominowych, dachówek, g siorów, s czkówitp.

1.3.2. Masy cementowo-gliniane z wype niaczami organicznymi, w zale no ciod ich klasy, mo na stosowa do:

a/ wznoszenia cian zewn trznych i wewn trznych konstrukcyjnych /z wyj tkiem fundamentów/do wysoko ci 1 1/2 kondygnacji, cian dzia owych, monolitycznych lub z gotowychelementów oraz jako wype nienie w budynkach szkieletowych mieszkalnych, gospodarczych iinwentarskich;

b/ izolacji cieplnej cian zewn trznych, stropów, stropodachów, dachów, pod óg itp. wbudynkach mieszkalnych i inwentarskich;

c/ produkcji ceg y, bloków, pustaków ciennych, p yt stropowych i izolacyjnych itp.

Instytut TechnikiBudowlanej

Ustanowiona przez Dyrektora InstytutuTechniki Budowlanej dnia 28.XI.1962 r.

M.P. nr 44 Poz. 223

Obowi zuje od dnia1.I.1963 r. w zakresiemateria ów do budo-

wy cian

1.4. KLASY. W zale no ci od wytrzyma ci próbek stwardnia ej masy na ciskanie (Rcc)rozró nia si nast puj ce klasy:

80,60,40,20,10.

1.5. NORMY ZWI ZANE

PN/B-04300 Cement. Badania cech fizycznych.PN/B-04302 Cement. Badania cech

wytrzyma ciowychPN-55/B-06250 Beton zwyk yPN-59/B-06710 Kruszywo mineralne. Kruszyny, kliniec

i t uczePN-59/B-06711 Kruszywo mineralne. Piasek do

betonów i zaprawPN-59/B-06712 Kruszywo mineralne. wirPN-59/B-06713 Kruszywo mineralne. Pospó kaPN-59/B-06714 Kruszywo mineralne. Badania

technicznePN-60/B-06730 Kruszywo lowe. el paleniskowy i

kruszywo z la paleniskowego.Badania techniczne

PN/B-06731 Projekt do stosowania z dnia 30.III.1961r. el wielkopiecowy kawa kowy.Kruszywo budowlane i drogowe.Badania techniczne

PN-54/B-14243 Surowce do wyrobu ska odrzewu.Trociny

PN-55/B-14501 Zaprawy cementowo-glinianePN/B-23002 el wielkopiecowy granulowany do

produkcji spoiw hydraulicznychPN-60/B-23011 Kruszywo lowe. el paleniskowy i

kruszywo z la paleniskowegoPN-60/B-30000 Cement portlandzki 250PN-60/B-3000 Cement portlandzki 350PN-61/B-30005 Cement hutniczy 250PN-58/B-32250 Woda do celów budowlanych.

Wymagania techniczne dla wody dobetonów i zapraw

BN (w opracowaniu) Materia y budowlane, t ucze ceglanydo betonu zwyk ego

BN-62/6738-02 Budownictwo z gliny. Masy gliniane

2. WYMAGANIA TECHNICZNE

2.1. MATERIA Y

2.1.1. Cement. Nale y stosowa cement portlandzki 250 wg PN-6o/B-30000 cement portlandzki350 wg PN-60/B-30001, cement hutniczy 250 wg PH-61/ /B-30005.

2.1.2. Glina. Nale y stosowa rodzaje glin odpowiadaj ce wymaganiom PN-55/B-14501 w postacizawiesiny lub wysuszonej i sproszkowanej m czki.

BN-62/6738-01

czka gliniana powinna odpowiada , pod wzgl dem przemia u, nast puj cym warunkom:

a) przesiana:przez sito 0,5 mM przechodzi 100 %przez sito 0,2 mm (900 oczek/cm2 ) = przechodzi nie mniej ni 80%przez sito 0, 08 mm (4900 oczek/cm2) - przechodzi nie mniej ni 60%

b) wodo dno okre lona wg PN/B-04300 powinna wykazywa wska nik

25,0g

W

gdzie : „w" - oznacza ilo wody w litrach, a "g" - ilo sucho mielonej gliny w litrach.

2.1.3. Piasek. Nale y stosowa piasek wg PN-59/B-06711 odmiany I lub II.

2.1.4. wir. Nale y stosowa wirek gruby N rodzaju B klasy 110 lub 170 wg PN-59/B-O6712

2.1.5. Pospó ka. Nale y stosowa pospó wg PN-59/B-O6713 rodzaju B, klasy i wielko ci ziarenjak w 2.1.4., z tym zastrze eniem, e punkt piaskowy nie powinien przekracza 50 % w stosunkuci arowym.

2.1.6. Odpady kamienne. Nale y stosowa odpady kamienne powsta e z obróbki r cznej lubmechanicznej kamienia, o wielko ci ziaren nie wi kszej ni 20 mm i o punkcie piaskowym nieprzekraczaj cym 50% w stosunku ci arowym.

2.1.7. T ucze ceglany. Nale y stosowa t ucze ceglany wg BN "Materia y budowlane. T uczeceglany do betonu zwyk ego" o wymiarach ziaren do 20 mm.

Ci ar nasypowy nie powinien przekracza 1500 kg/m3, zawarto py ów i piasku ceglanegonie powinna by wi ksza ni 10% w stosunku ci arowym.

2.1.8. el paleniskowy. Nale y stosowa el paleniskowy wg PN-60/B-23011, Ci arnasypowy la powinien by zawarty w granicach 700 - 1000 kg/m3, o uziarnieniu 0 - 20 mm, zzastrze eniem, e zawarto ziaren do 2 mm nie powinna przekracza 40 % w stosunkuci arowym.

2.1.9. el wielkopiecowy granulowany. Nale y stosowa el odpowiadaj cy wymaganiomPN/B-23002 z wyj tkiem 2.2.1., 2.2.3. i 2.2.4. z tym, e:

a) ci ar nasypowy la nie powinien by wi kszy ni 1000 kg/m3,

b) el powinien by o charakterze kwa nym,

c) el nie powinien mie rozpadu wapniowego.

Zaleca si stosowanie la o ci arze obj to ciowym 550 - 700 kg/m3 jako wype niaczalekkiego, a la o ci arze obj to ciowym 800 - 1400 kg/m3 w zast pstwie piasku.

2.1.10. Pa dzierze. Nale y stosowa pa dzierze lniane lub konopne, zdrowe, bez ladówzbutwienia, ple ni i obcych zanieczyszcze . Dopuszcza si

wyst powania nielicznych w ókien konopnych. Przed u yciem pa dzierze nale y doprowadzi dostanu powietrzno-suchego i roztrz sn na lu ne cz ci (np. za pomoc wide lub grabi).

Stosowania pa dzierzy w postaci kawa ków zbrylonych jest niedopuszczalne

2.1.11. Trociny. Nale y stosowa trociny z przetarcia pni drewna okorowanego sosnowego,jod owego lub wierkowego. Do trocin z drzew iglastych dopuszcza si domieszk trocin z drzewli ciastych w ilo ci nie wi kszej ni 8 % w stosunku ci arowym.

Zawarto m czki drzewnej w trocinach nie powinna by wi ksza ni 10% w stosunkuci arowym.

Trociny powinny mie barw drewna o odcieniu jasnym bez ladów zbutwienia, zaparzeniai zagrzybienia, wolne od zanieczyszcze kor , kawa kami drewna, li mi itp.

Trociny przed u yciem do masy powinny by przesiane przez sito o oczkach kwadratowych owymiarze boku oczka. 4 mm, zmineralizowane w 6% wodnym roztworze chlorku wapnia w ci gu24 godzin, przesuszone i u yte w stanie suchym o wilgotno ci do 8 % w stosunku ci arowym.

Trociny zmineralizowane nale y przechowywa w pomieszczeniach zabezpieczaj cych. je odopadów atmosferycznych i silnego dzia ania promieni s onecznych.

2.1.12 Stru yny. Nale y stosowa stru yny solarne z drewna sosnowego, jod owego lubwierkowego.

Stru yny nie powinny zawiera kory, trocin, m czki drzewnej, kawa ków drewna, li ci i ciaobcych.

Stru yny powinny mie naturaln barw drewna, bez ladów zbutwienia i zagrzybienia.Grubo stru yn nie powinna by wi ksza ni 1 mm, a szeroko do 30 mm.

Stru yny przed u yciem do masy powinny by przesiane przez sito o oczkach kwadratowych owymiarze boku oczka 40 mm oraz zmineralizowane i przechowane wg 2.1.11.

2.1.13 Sieczka. Nale y stosowa sieczk ze s omy ytniej, pszennej lubrzepakowej o d ugo ci a 2-20 cm, zale nie od najmniejszego wymiaruwyrobu lub przekroju jego cianki.

oma u yta do przygotowania sieczki powinna by wie a, bez ladów zgnilizny, nie powinnazawiera k osów, ziaren i obcych zanieczyszcze ro linnych (np. trawa, li cie).

2.1.14. Woda. Mo na stosowa ka wod z wyj tkiem wody ciekowej.

2.2. WYMAGANIA STAWIANE PRZYGOTOWANIU MASY.

2.2.1. Przygotowanie zawiesiny glinianej. Zawiesin glinian nale y przygotowywa r cznie lubmechanicznie zgodnie z 3.2. PN-55/B-14501. Zawiesina gliniana nie powinna zawiera grudek nierozdrobnionej gliny, i innych obcych zanieczyszcze . M czk glinian , nale y przygotowywaprzez zmielenie wysuszonej gliny w m ynach kulowych lub m otkowych.

Wilgotno gliny u ytej dc przemia u powinna by mniejsza ni 8% ci arowo. M czkagliniana pad wzgl dem przemia u powinna odpowiada warunkom podanym w 2.1.2.

2.2.2. Przygotowanie zaczynu. Zaczyn cementowo-gliniany nale y wykonywa przez dok adneprzemieszanie cementu z zawiesin glinian sposobem r cznym lub mechanicznym.

Ilo dozowanych sk adników do przygotowania zaczynu cementowo-glinianego powinnaodpowiada podanym proporcjom dla poszczególnych mas. Przygotowany zaczyn nale y zu wci gu 1 godzin od chwili przygotowania, a w okresie letnim przy temperaturze powy ej 25oC, czaszu ycia zaczynu na le y skróci dc l/2 godziny.

2.2.3. Przygotowanie zaprawy. Zapraw camentowo-glinian do wyrobów nale y wykonywacznie lub mechanicznie wg PN-55/B-14501 z tym zastrze eniem, e ilo wody dodawana przy

przygotowaniu, zaprawy powinna zapewni urabialno masy i nie powodowa wyciekaniazaczynu cementowo-glinianego w czasie ubijania, wibrowania lub wibroprasowania.

Przy stosowaniu m czki glinianej nale y m czk glinian miesza na sucho z cementemcznie lub mechanicznie do czasu uzyskania jednolitej barwy mieszaniny, nast pnie doda piasek.

Mieszaj c te sk adniki na sucho nale y wlewa stopniowo wod jak przy przygotowywaniuzaprawy z zawiesin glinian .

Przy stosowaniu suchego piasku dopuszcza si jednoczesne dozowanie m czki glinianej,cementu oraz piasku i mieszanie tych sk adników na sucho.2.2.4. Przygotowanie masy. R czne przygotowanie masy nale y wykonywa w skrzyni lub napomo cie.

Mechaniczne przygotowanie masy z wype niaczami organicznymi nale y wykonywa wbetoniarkach przeciwbie nych.

Mechaniczne przygotowanie masy z wype niaczami mineralnymi nale y wykonywa wbetoniarkami wolnospadowych lub przeciwbie nych.

Ilo wody, dodawanej do przygotowanej masy, powinna odpowiada wymaganiom podanymw 2.2.3.

2.2.5. Kolejno dozowania. Przy przygotowywaniu masy nale y zachowa nast puj kolejnodozowania i mieszania sk adników;

a) przy wype niaczach mineralnych (piasek, wir, pospó ka, odpady kamienne, t ucze ceglany,le itp.), do przygotowanego zaczynu z cementu i zawiesiny glinianej wg 2.2.2. nale y

dodawa piasek, a nast pnie jeden z podanych w tablicach 1-4 wype niaczy. Wilgotnoucznia ceglanego i la paleniskowego powinna wynosi od 10% do 15 % w stosunku

ci arowym;

b) przy wype niaczach organicznych (sieczka, trociny, stru yny) do przy gotowanego zaczynunale y doda jeden z podanych w tablicy 5 wype niaczy, a nast pnie piasek;

c) przy u yciu m czki glinianej wg 2.2.3. do przygotowanej zaprawy na suche nale y dodawanast pnie jeden z podanych w tablicach 1 - 5 wype niaczy, dozuj c wod podczas mieszaniaw ilo ci podanej w 2.2.3

2.2.6. Konsystencja masy. Masa powinna by o takiej wilgotno ci i konsystencji, aby pozgnieceniu w r ku nie wydziela a wody i nie rozpada a si . Ilo wody zawarta w masie powinnazapewnia urabialno jej podczas formowania, a jednocze nie nie powodowa wyciekaniazaczynu cementowo-glinianego podczas ubijania, wibrowania. i wibroprasowania.

2.2.7. Proporcja sk adników masy. Orientacyjne proporcje sk adników masy, zawieraj cejzawiesin glinian o konsystencji "15", w zale no ci od rodzaju wype niaczy i klasy wyrobów,podaj tablice 1 – 5. W przypadku wykonywania masy przy u yciu m czki glinianej nale yodpowiednio dodawa 0,5 m3 (lub 640 kg) m czki glinianej zamiast 1 m3 (1000 l) zawiesinyglinianej .

Tablica 1

Orientacyjny sk ad masy do wyrobów cementowo-glinianych z piaskiem

Ilo materia u na 1 m3 masy

cement

zawiesinagliniana

konsystencji„15”

piasekStosunek

obj to ciowysk adników

cement : zawiesina: piasek kg l l

Klasa masy

1:1:3

1:1:5

1:1:6

1:1,5:8

350

220

180

160

290

190

150

200

870

900

930

1070

80

60

40

20

Tablica 2

Orientacyjny sk ad masy do wyrobów cementowo-glinianych ze wirem

(pospó ka lub odpady kamienne)

Ilo materia u na 1 m3 masy

cement

zawiesinagliniana

konsystencji„15”

piasek wir

Stosunekobj to ciowysk adników

cement :zawiesina : piasek

: wir kg l l l

Klasa masy

1:1:2,5:6,5

1:2:3:9

1:3:3:10

170

125

110

145

197

275

335

300

275

780

980

1050

80

60

40

Tablica 3

Orientacyjny sk ad masy do wyrobów cementowo-glinianych z t uczniem ceglanym

Ilo materia u na 1 m3 masy

cement

zawiesinagliniana

konsystencji„15”

piasek uczeceglany

Stosunekobj to ciowysk adników

cement :zawiesina : piasek

: t ucze kg l l l

Klasamasy

1:1:2,5:5,51:2:3:91:3:3:9

175125115

135195275

335300275

740980820

806040

Tablica 4

Orientacyjny sk ad masy do wyrobów cementowo-glinianych z lem paleniskowym

Ilo materia u na 1 m3 masy

cement

zawiesinagliniana

konsystencji„15”

piasek elpaleniskowy

Stosunekobj to ciowysk adników

cement :zawiesina : piasek

: el kg l l l

Klasamasy

1:1,5:1,5:31:2:3:51:2:5:6

290180130

340180240

340440520

670730650

806040

Tablica 5Orientacyjny sk ad masy do wyrobów cementowo-glinianych z wype niaczami organicznymi

(sieczka, trociny, stru yny, pa dziorze)

Ilo materia u na 1 m3 masyWype niacz organiczny

cementzawiesinaglinianakonsystencji„15”

piasek sieczka trociny stru yny pa dzierze

Stosunekobj to ciowysk adnikówcement :zawiesina :piasek :wype niaczorganiczny

kg l l kg kg kg kg

Klasamasy

1:1:0,5:3

1:1:0:4

1:1:0,5:3

1:1,5:0:6

1:1:0:3

1:2:0:8

1:1:0:4

1:3:3:5

1:3:0:10

1:3:2:8

1:5:0:12

460

390

375

285

410

230

290

180

115

170

120

355

300

290

335

330

360

230

450

265

420

500

180

-

150

-

-

-

-

450

-

280

-

-

-

-

-

-

-

-

56

-

84

-

-

-

175

-

195

-

185

-

190

-

-

78

103

-

110

-

105

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

170

80

60

60

40

40

20

20

20

10

10

10

2.2.8. Czas zu ycia masy. Mas nale y przygotowa w takich ilo ciach aby zu ycie nast pi o przedup ywem dwóch godzin od chwili przygotowania ze czynu, W okresie letnim, przy temperaturzepowy ej 25°C, czas zu ycia masy nale y, ograniczy do jednej godziny.

2.2.9. Formy. Formy powinny by nieodkszta calne, szczelne i atwo rozbieralne i wykonane zdrewna, stali albo z innych stosownych materia ów.

2.2.10. Zag szczanie masy2 . 2.10.1. Zag szczanie sposobem r cznym. Zag szczanie masy przy wykonywaniu cian lubwyrobów sposobem r cznym, nale y wykonywa w formach za pomoc ubijaków drewnianych,okutych blach lub stalowych.

Rodzaj, kszta t i ci ar ubijaka powinien zapewni prawid owe zag szczanie masy wwyrobach.

2.2.10.2. Zag szczanie sposobem mechanicznym. Zag szczanie masy z wype niaczamimineralnymi w cianach lub wyrobach nale y wykonywa w formach

przez wibrowanie. Zag szczenie masy z wype niaczami z li lekkich w wyrobach zaleca siwykonywa przez wibroprasowanie.

Zag szczanie masy z wype niaczami organicznymi w wyrobach wykonanych sposobemmechanicznym nale y wykonywa w formach stalowych przez prasowanie lub wibroprasowaniepod takim ci nieniem, aby nie powodowa wyciekania zaczynu, cementowo-glinianego zformowanych wyrobów. Zaleca si stosowanie ci nienia 10-15 kg/cm2.

2.2.11. Dojrzewania

2.2.11.1. Dojrzewanie naturalne. Wyroby nale y poddawa wst pnemu dojrzewaniu naturalnemupod zadaszeniem w temperaturze otoczenia nie ni szej ni 5 0C,

Wyroby z wype niaczami mineralnymi powinny dojrzewa w ci gu 1-8 dni, a wyroby zwype niaczami organicznymi w ci gu 3-5 dni.

W okresie, gdy temperatura otoczenia w ci gu doby spada poni ej 5°C dopuszcza sidodawanie do masy (w czasie jej przygotowania) 3 % chlorku wapnia w stosunku do ci aru

ytego cementu, dozuj c w postaci roztworu wodnego.

Po okresie dojrzewania wst pnego wyroby nale y u w stosy do dalszego dojrzewania.

2.2.11.2. Dojrzewanie sztuczne. Wyroby z wype niaczami organicznymi, pookresie wst pnego dojrzewania, nale y naparza w komorach sta ych lubpod krytymi komorami naparzalniczymi.

Wyroby z wype niaczami mineralnymi nale y naparza bez wst pnego dojrzewania.

Temperatura naparzania 70 - 80°C. Cykl naparzania powinien przebiega wg zalece podanychw normach przedmiotowych na poszczególne wyroby.

2.2.12. Piel gnacja w okresie dojrzewania. Wyroby z wype niaczami mineralnymi, po okresiewst pnego dojrzewania, nale y polewa równomiernie wod (polewaczk z sitkiem lub w emgumowym z rozpylaczem) dwa razy dziennie w ci gu 7 dni. Konstrukcje monolityczne,wykonywane w deskowaniu, nale y polewa jeden raz dziennie w ci gu 7 dni, rozpoczynaj c pousuni ciu deskowania. Wyroby z wype niaczami organicznymi nale y zabezpiecza przed opadamiatmosferycznymi i zbyt szybkim wysychaniem, ochraniaj c przed bezpo rednim dzia aniempromieni s onecznych w ci gu 28 dni.

2.2.13.Cechy wytrzyma ciowe. Wytrzyma na ciskanie (Rc ) w stanie powietrzno-suchym wkierunku prostopad ym do p aszczyzny podstawy walca o rednicy 8 cm, po sko czonym procesiedojrzewania nie mo e by mniejsza dla poszczególnych klas masy ni :

w klasie 80 Rcmin

w klasie 60 Rcmin

w klasie 40 Rcmin

w klasie 20 Rcmin

w klasie 10 Rcmin

= 80 kg/cm2

= 60 kg/cm2

= 40 kg/cm2

= 20 kg/cm2

= 10 kg/cm2

2.2.14. Cechy fizyczne

2.2.14.1. Ci ar obj to ciowy masy po sko czonym procesie dojrzewania w stanie wysuszonym dosta ego ci aru, w zale no ci od jej klasy, powinien wynosi :

dla klasy 10 600 ÷ 750 kg/m3

dla klasy 20 750 ÷ 900 kg/m3

dla klasy 40 900 ÷ 1200 kg/m3

dla klasy 60 1200 ÷ 1600 kg/m3

dla klasy 80 1600 ÷ 2000 kg/m3

2.2.14.2. Nasi kliwo ci arowa masy, po sko czonym procesie dojrzewania z wype niaczamimineralnymi nie powinna przekracza 25%, a z wype niaczami organicznymi – 60%

3. BADANIA TECHNICZNE

3.1. RODZAJE BADA

3.1.1. Badanie surowców obejmuje:

a) badanie cementu,b) badanie gliny i m czki glinianej,c) badanie wype niaczy mineralnych,d) badanie wype niaczy organicznych.

3.1.2. Badanie masy cementowo-glinianej obejmuje:

a) badanie konsystencji zawiesiny glinianej,b) badanie konsystencji masy,c) badanie jednorodno ci zaczynu i masy,d) badanie ci aru obj to ciowego masy,e) badanie wytrzyma ci masy na ciskanie,f) badanie nasi kliwo ci masy.

3.2.PRZEPROWADZANIE BADA

3.2.1. Miejsca przeprowadzania bada . Badania nale y przeprowadza w laboratorium wytwórnilub w Instytucie Techniki Budowlanej, w Zak adach Bada i Do wiadcze , albo w odpowiednichzak adach wy szych uczelni.

3.2.2.Okres przeprowadzania bada . Badania nale y przeprowadza dla bie cej produkcjiwytwórni, nie mniej ni co dwa tygodnie oraz przy ka dej zmianie dostawy surowca.

Wyniki bada s podstaw do zakwalifikowania masy do odpowiedniej klasy.

3.2.3. Pobieranie próbki. Pobieranie i przygotowanie próbki masy do ba-da ci aru obj to ciowego, nasi kliwo ci i wytrzyma ci na ciskanie

nale y wykonywa w sposób nast puj cy: na ka de 50 m3 masy, wykonanej z jednakowychsk adników, nale y pobra 5 próbek walcowych o rednicy 8 cm i wysoko ci 8 cm. Próbkiwykonane z masy przeznaczonej do produkcji nale y przechowywa przy normalnym dojrzewaniuwg PN-55/B-06250, za przy dojrzewaniu sztucznym powinny podlega tym samym procesomtechnologicznym co gotowe wyroby.

3.2.4. Opis bada

3.2.4.1. Badanie cementu nale y przeprowadza wg PN/B-04300 i PN/B-04302.

3.2.4.2. Badanie gliny i m czki glinianej. Badanie gliny do przygotowania zawiesiny glinianej lubczki glinianej nale y przeprowadza wg PN-55/B-14501.

Do bada przemia u m czki glinianej nale y u ywa sit tkanych o wymiarach boku oczkakwadratowego = 0,5 mm, 0,2 mm i 0,08 mm.

czka gliniana powinna by przesiewana w stanie suchym i przechodzi bez reszty przez sitoo wymiarach oczka 0,5 mm; pozosta ci na sicie o wymiarach oczka 0,2 mm powinny by niewi ksze ni 20 % w stosunku ci arowym do ilo ci przesiewanej m czki, a na sicie o wymiarachoczka 0,08 mm - nie wi ksze ni 40%.

3.2.4.3. Badanie wype niaczy mineralnych nale y przeprowadza wg nast puj cych norm:

a) piasek, wir, pospó ka i odpady kamienne wg PN-59/B-06714

b) ucze ceglany wg PN-59/B-O6714 i uzupe nie podanych w BN "Materia y budowlane.Tucze ceglany do betonu zwyk ego",

c) el paleniskowy wg PN-60/B-06730,

d) el wielkopiecowy granulowany wg PN/B-23002 Z tym, e badania na rozpadortokrzemianowy nale y wykonywa wg PN/B-06731 (Projekt do stosowania) p. 3.4.1.

3.2.4.4 Badanie wype niaczy organicznych nale y przeprowadza wg nast puj cych, norm:

a) trociny wg PN-54/B-14243 z wyj tkiem bada na zawarto substancji ywicznych,

b) stru yny wg PN-54/B-14243 z wyj tkiem bada na zawarto substancji ywicznych irozdrobnienia.

Do bada rozdrobnienia stru yn nale y u ywa sit tkanych o dwóch wymiarach oczek. Jedno sitoo wymiarach boku oczka kwadratowego = 40 mm i drugie o wymiarach boku oczka kwadratowego= 4 mm. Stru yny powinny przechodzi bez reszty przez sito o oczkach 40mm, a pozosta nasicie o boku oczka kwadratowego 4 mm powinna wynosi co najmniej 80 % w stosunkuci arowym.Pomiar grubo ci i szeroko ci stru yn nale y wykonywa po badaniach na rozdrobnienie, zapomoc suwmiarki z dok adno ci . do 0,1 mm przy pomiarach grubo ci. Do pomiarów nale y

ywa stru yny pozosta e na sicie o oczkach = 4 mm.Pomiar nale y przeprowadza co najmniej na 20 stru ynach, a jako wynik przyj redniarytmetyczn z przeprowadzonych pomiarów, przy czym dopuszcza si odchy ± 20 % odwymiarów podanych w 2.1.10.

c) sieczk wg BB-62/6738-02

d) pa dzierza za pomoc ogl dzin, czy odpowiadaj wymaganiom stawianym w 2.1.10.

3.2.4.5. Badanie konsystencji zawiesiny glinianej nale y przeprowadza wg PN-55/B-14501.

3.2.4.6. Badanie konsystencji masy nale y wykonywa nie rzadziej ni 2 razy w ci gu zmianyroboczej dla ka dego sk adu przygotowanej zaprawy lub masy wg metod podanych w PN-55/B-06520.

Przy produkcji r cznej dopuszcza si orientacyjne oznaczanie konsystencji masy za pomocpobrania masy w r i zgniecenie jej w r ku. Po zgnieceniu masa nie powinna wydziela wody, apo rozwarciu d oni uformowana bry ka nie powinna si rozpada .

3.2.4.7. Badania jednorodno zaczynu i masy nale y wykona wg PN-55/ B-14501.

3.2.4.8. Badania ci aru obj to ciowego masy nale y przeprowadza na próbkach zgodnie z 3.2.3.Ci ar ustala si przez zwa enie próbek wysuszonych do sta ego ci aru w temperaturze 105 ±2oC. Obj to próbek okre la si przez pomiar z dok adno ci do0,01 cm rednicy i wysoko ci oraz obliczenie obj to ci.

Ci ar obj to ciowy masy w kg/m3 okre la si ze wzoru:

VC

GC z dok adno ci do dwóch znaków dziesi tnych

w którym:GC - ci ar obj to ciowy próbki

C - ci ar próbki wysuszonejV - obj to próbki

3.2.4.9. Badanie wytrzyma ci masy na ciskanie nale y przeprowadza na próbkach pobranych iprzygotowanych wg 3.2.3. po sko czonym procesie dojrzewania. Próbki powinny by ciskane wstanie powietrzno-suchym wg PN-55/B-06250.

Wynik bada wytrzyma ci nale y oblicza jako redni arytmetyczn z wyników zgniatania 5próbek, przy czym nie wi cej ni dwie próbki mog wykaza wytrzyma zawart w granicachod 0,8

MINCR doMINCR .

3.2.4.10. Badanie nasi kliwo ci masy nale y przeprowadza na próbkach pobranych iprzygotowanych wg 3.2.3. po sko czonym procesie dojrzewania.

Badania nale y wykonywa wg PN-55/B-06250.

Wynik bada nasi kliwo ci nale y oblicza jako redni arytmetyczn z wynikównasi kliwo ci 5 próbek i podawa ostateczny wynik nasi kliwo ci wagowej w procentach, przyczym nie wi cej ni 1 próbka mo e wykaza nasi kliwo ci arow wi ksz od podanej

w normie o 5%.

3.2.5 Ocena wyników bada .

3.2.5.l Ocena bada surowców. Surowce nale y uzna za odpowiadaj ce wymaganiom normy,je eli badania przeprowadzone zgodnie z 3.2.4.1., 3.2.4.2, 3.2.4.3., 3.2.4.4, dadz wynikidodatnie.

Je eli chocia jedno badanie jednego z surowców da wynik ujemny, dany surowiec nale yuzna za niezgodny z wymaganiami normy.

Wype niacz organiczny, uznany za niezgodny z wymaganiami normy, mo e by ponownieprzesuszony i przesiany, a nast pnie poddany powtórnemu badaniu, którego wynik b dzieostateczny.

3.2.5.2. Ocena badania konsystencji zawiesiny i masy glinianej. Konsystencj zawiesiny glinianejnale y uzna za odpowiadaj wymaganiom normy, je eli zosta y spe nione wymaganiaPN-55/B-14501.

Konsystencj masy cementowo-glinianej nale y uzna za odpowiadaj wymaganiom normy,je eli zosta y spe nione wymagania podane w 3.2.4.6.

W przypadku, gdy konsystencja zawiesiny nie odpowiada wymaganiom normy, nale y dodawod lub usun jej nadmiar i powtórnie wykona oznaczenie.

3.2.5.3. Ocena badania jednorodno ci zaczynu i masy. Jednorodno zaczynu lub masy nale yuzna za odpowiadaj ce wymaganiom normy, je eli zosta y spe nione wymagania PN-55/B-14501.

W przypadku, gdy jednorodno zaczynu lub masy nie odpowiada wymaganiom normy,mieszanie sk adników nale y przed i przeprowadzi ponownie badania.

3.2.5.4. Ocena badania ci aru obj to ciowego masy. Ci ar obj to ciowy masy nale y uzna zazgodny z wymaganiami normy dla danej klasy masy, je eli rednia arytmetyczna wyników zawartajest w granicach podanych w 2.2.14.1.

Je eli jedna próbka wyka e odchy od obliczonej redniej wi ksz ni 10%, nale y jodrzuci i obliczy jeszcze raz redni arytmetyczn wyników, która jest wynikiem ostatecznym.

Je eli wyników, ró ni cych si o wi cej ni 10 % od obliczonej redniej jest wi cej ni 2,badania nale y powtórzy .

3.2.5.5. Ocena badania wytrzyma ci masy na ciskanie. Wytrzyma masy na ciskanie nale yuzna za zgodn z wymaganiami normy dla danej klasy masy, je eli rednia arytmetycznawyników, uzyskanych na pi ciu walcach (próbkach), jest równa lub wi ksza od wytrzyma ci

MINCR przewidzianej w 2.2.13. dla danej klasy masy.

Mas , która wykaza a wytrzyma na ciskanie mniejsz ni wymagana dla danej klasymasy, nale y zaliczy do klasy odpowiednio ni szej.

3.2.5.6. Ocena badania nasi kliwo ci masy. Nasi kliwo masy nale y uzna za odpowiadajwymaganiom normy, je eli rednia arytmetyczna wyników, uzyskanych na pi ciu walcach(próbkach), jest mniejsza lub równa nasi kliwo ci okre lonej w 2.2.14.2.

3.2.6. Za wiadczenie. Instytucja przeprowadzaj ca badania lub wytwórnia powinny, na danieodbiorcy, wyda za wiadczenia, zawieraj ce krótki opis i wyniki liczbowe bada .

4. POSTANOWIENIA PRZEJ CIOWE

Do czasu, ustanowienia normy bran owej BN "Materia y budowlane. T ucze ceglany do betonuzwyk ego" nale y w zakresie postanowie 2.1.7 stosowa si do postanowie normy resortowejRN-57/MB-0776 "Materia y budowlane. T ucze ceglany do betonu zwyk ego".

K O N I E C