BIULETYN MINISTRA NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻ · PDF file2 BIULETYN MINISTRA NAUKI I SZKOLNICTWA...

Nr 6-7/127 · CZERWIEC-LIPIEC 2007

WydawcaMinisterstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego

Rada Redakcyjnaprof. Janusz W. Adamowski – przewodniczący

Agnieszka Gryzik

prof. Marcin Kamiński

Joanna Kulesza

prof. Marek Lewandowski

Dorota Maciejko

RedaktorAnna Knapińskae-mail: [email protected]

Redakcja00-608 WarszawaAl. Niepodległości 188 btel./fax: (22) 825 89 11tel. centr. (22) 825 12 40 w. 270e-mail: [email protected]

Współpraca:Stowarzyszenie Młodych Dziennikarzy POLIS

Projekt okładki:Barbara Kuropiejska-Przybyszewska

Skład i łamanie: Mirosław Kurek

Druk: Ofi cyna Drukarska J. Chmielewski

Nakład: 1500 egz.

Zamówienia na prenumeratę można przesyłać pod adresem redakcji, faxem lub mailem: [email protected] Cena prenumeraty (10 numerów) wynosi 60 zł.

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych oraz zastrzega sobie prawo do ich redagowania i skracania.

BIULETYN MINISTRA NAUKI I SZKOLNICTW

A WYŻSZEGO

1

Nr 6-7/127 • CZERWIEC-LIPIEC 2007

W NUMERZE

INFORMACJE

Kronika. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2

Program rozwoju infrastruktury informatycznej nauki na lata 2007–2013 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

Wykaz naukowców, którzy otrzymali środki fi nansowe na uczestnictwo w I edycji programu ministra nauki i szkolnictwa wyższego „Wsparcie międzynarodowej mobilności naukowców” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

Wykaz dofi nansowanych projektów w ramach programów badawczych Unii Europejskiej . . . . . . . . 17

Wykaz projektów badawczych specjalnych dofi nansowanych w okresie 1 kwietnia – 15 czerwca 2007 r. . . . . . . . . . . . . . . . 19

Środki fi nansowe przyznane jednostkom naukowym na inwestycje budowlane i aparaturowe na 2007 rok . . . . . . . . 21

NAUKA, GOSPODARKA, SPOŁECZEŃSTWO:

Teraz Innowacyjna Gospodarka – Maciej Kałużny . . . . . . . . . . 22

Pierwsi benefi cjenci Inicjatywy Technologicznej – Anna Knapińska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

N jak nauka – Anna Knapińska. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

Podjąć wyzwanie globalizacji – Piotr Toczyski . . . . . . . . . . . . . . 27

VADEMECUM:

Rada Nauki opiniuje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

FORUM:

Stypendia zagraniczne „Kolumb” – Elżbieta Marczuk, Magdalena Zuberek . . . . . . . . . . . . . . . . . 39

2

BIULETYN MINISTRA NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO

INFO

RMAC

JE

PROJEKTY CELOWE W RAMACH SPO-WKP

4 czerwca podsekretarz stanu w Mini-sterstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego dr Olaf Gajl wręczył listy gratulacyjne przed-stawicielom firm, które uzyskały dofinan-sowanie na realizację projektów celowych w ramach Sektorowego Programu Opera-cyjnego – Wzrost Konkurencyjności Przed-siębiorstw. Więcej na stronie 22.

WSPÓŁPRACA Z UNESCO6 czerwca wiceminister nauki Stefan

Jurga spotkał się z dyrektorem general-nym Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Oświaty, Nauki i Kultury Kochiro Matsuurą. W spotkaniu, podczas które-go omówiono stan aktualnej współpra-cy, wzięli udział również przedstawiciele UNESCO – Stoyan Bantchev z Sekcji Komisji Narodowych i Krista Pikkat z biura dyrek-tora generalnego oraz sekretarz generalny Polskiego Komitetu ds. UNESCO Sławomir Ratajski, ambasador Marcin Nawrot, amba-sador Maria Wodzyńska-Walicka i dyrektor Departamentu Współpracy Międzynarodo-wej MNiSW Iwona Jędrzejczak.

Prof. Jurga poparł przyznawane przez ministra nauki i szkolnictwa wyższego sty-pendia dla osób kierowanych do Polski przez UNESCO na studia lub staże nauko-we. Jest to przede wszystkim pomoc dla pracowników naukowych z krajów afrykań-skich. Minister wyraził również satysfak-

cję ze współpracy w ramach utworzonego w 2006 roku Centrum Ekohydrologii w Ło-dzi (pod auspicjami UNESCO). Działalność Centrum – instytutu PAN, wpisuje się w Mię-dzynarodowy Program Hydrologii, którego zadania to m.in. działania redukujące zagro-żenia systemów wodnych, ocena dystrybucji zasobów wody pitnej w świecie oraz popra-wa zarządzania nimi.

IT I – DECYZJE

12 czerwca pierwsi wnioskodawcy pro-gramu Inicjatywa technologiczna I otrzy-mali decyzje o przyznaniu dofinansowa-nia. W spotkaniu wzięli udział minister nauki i szkolnictwa wyższego prof. Michał Seweryński, podsekretarz stanu w MNiSW prof. Krzysztof Jan Kurzydłowski oraz pre-zes Związku Banków Polskich Krzysztof Pietraszkiewicz. Wśród zaproszonych go-ści znaleźli się przedstawiciele ministerstw, sektora bankowego oraz organizacji przed-siębiorców. Więcej na stronie 23.

WSPÓŁPRACA Z ALBANIĄ 14 czerwca prof. Michał Seweryński

oraz minister edukacji i nauki Republiki Al-banii Genc Pollo podpisali program współ-pracy między Ministerstwem Nauki i Szkol-nictwa Wyższego Rzeczypospolitej Polskiej a Ministerstwem Edukacji i Nauki Republiki Albanii w dziedzinie nauki i szkolnictwa wyższego. Program ma charakter partner-ski, na jego podstawie Polska co roku za-

Kronika

3


INFO

RMAC

JEpewni dwunastu Albańczykom bezpłatną naukę w publicznych szkołach wyższych (studia magisterskie i doktoranckie). Polscy studenci i doktoranci będą mogli wyjeżdżać do Albanii na studia, a nauczyciele akade-miccy na staże naukowe. Ponadto istnieje możliwość wymiany studentów filologii polskiej i filologii albańskiej na wakacyjne kursy języka i kultury polskiej i albańskiej organizowane w uczelniach obu państw.

Zapisy nowego programu dają szanse nawiązywania bezpośredniej współpracy między szkołami wyższymi, uczestnictwa przedstawicieli obu krajów w konferen-cjach, seminariach i sympozjach nauko-wych, wymiany specjalistów, literatury, publikacji i opracowań naukowych. Umoż-liwiają wspieranie rozwoju i podnoszenie poziomu nauczania języka polskiego w Al-banii oraz języka albańskiego w Polsce, ot-wieranie lektoratów, a także zatrudnianie nauczycieli akademickich specjalizujących się w obu językach.

KRÓL ARABII SAUDYJSKIEJ W POLSCE

25 czerwca, podczas wizyty Jego Kró-lewskiej Mości króla Arabii Saudyjskiej Abdullaha bin Abdulaziza Al Sauda w Pol-sce, minister nauki i szkolnictwa wyższego Michał Seweryński oraz minister kultury i informacji w Królestwie Arabii Saudyjskiej Iyad A. Madani podpisali memorandum o współpracy w zakresie nauki i edukacji między Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego Rzeczypospolitej Polskiej oraz Ministerstwem Szkolnictwa Wyższego Kró-lestwa Arabii Saudyjskiej. Dzień później prof. Seweryński spotkał się z królem Ab-dullahem, omówiono perspektywy współ-pracy polsko-saudyjskiej.

POLSKO-JAPOŃSKIE SPOTKANIA

W dniach 26-27 czerwca w siedzibie MNiSW odbywały się spotkania w ramach międzyrządowych polsko-japońskich kon-sultacji w sprawie współpracy naukowo-technicznej. Ich tematem była wymiana informacji na temat polskiej i japońskiej polityki naukowej oraz zagadnienia roz-woju technologicznego, innowacyjności oraz współpracy bilateralnej i międzyna-rodowej we wspomnianych obszarach. Przestawione zostały zarówno projekty współfinansowane przez Polskę i Japo-nię, jak też wspólnie realizowane przez obie strony. KONFERENCJA PROMUJĄCA RAPORT OECD

27 czerwca minister nauki i szkolni-ctwa wyższego prof. Michał Seweryński wraz z ministrem gospodarki Piotrem Woźniakiem otworzyli konferencję „Policy mix for innovation in Poland”, promującą raport przygotowany przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, po-święcony stanowi polskiej polityki inno-wacyjnej. Autorzy raportu za najistotniej-sze wyzwania stojące przed Polską uznali m.in. zwiększenie bazy technologicznej i naukowej, promocję innowacyjnych rozwiązań oraz wzmacnianie współpra-cy nauki i przemysłu. Ponadto zwrócili uwagę na konieczność długookresowego planowania w dziedzinie innowacyjności oraz lepszej współpracy poszczególnych instytucji. Nabuo Tanaka, dyrektor OECD ds. nauki, technologii i przemysłu pod-kreślił, że choćby ze względu na różnice kulturowe i historyczne nie istnieje uni-

4


INFO

RMAC

JE wersalna recepta na wzrost gospodarczy dla wszystkich krajów.

INICJATYWA W RZESZOWIE 29 czerwca w Rzeszowie odbyła się

konferencja „Inicjatywa technologiczna – nauka, przemysł, administracja”, w której uczestniczyli m.in. minister nauki i szkol-nictwa wyższego prof. Michał Seweryń-ski, podsekretarz stanu w MNiSW prof. Krzysztof Jan Kurzydłowski, prezes WSK „PZL-Rzeszów” SA Marek Darecki oraz rektor Politechniki Rzeszowskiej prof. An-drzej Sobkowiak. Prof. Seweryński mówił o współpracy nauki z biznesem z perspek-tywy administracji publicznej, przedstawił również programy i przedsięwzięcia re-sortu wspierające tę współpracę.

ZMIANY W USTAWIE 1 lipca weszła w życie znowelizowana

ustawa o zasadach finansowania nauki. Teraz środki, które instytucja dostanie od ministerstwa na badania naukowe i których nie wykorzysta w jednym roku, przejdą na rok następny. Także jeśli w wy-niku prac lub zadań finansowanych przez ministra nauki powstanie wynalazek czy wzór użytkowy, prawo do patentu albo prawa ochronnego z nim związane-go przysługiwać będzie instytucji, w któ-rej go opracowano (chyba, że umowa między nimi stanowi inaczej).

Przede wszystkim jednak nowelizacja ma stworzyć możliwości przekazywania środków budżetowych do Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (które rów-nież ruszyło 1 lipca). NCBR będzie dys-ponować około 10 proc. środków z bu-dżetu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Jego zadania to zarządzanie projektami badawczymi w strategicz-nych dla Polski dziedzinach, rozdziela-nie pieniędzy na aplikacyjne badania z nowatorskich dziedzin, np. energetyki czy biotechnologii oraz wdrażanie no-wych technologii do przemysłu. Centrum to ponadto oficjalny partner zagranicz-nych instytucji, wraz z nimi będzie ubie-gać się o unijne pieniądze na realizację projektów badawczych.

PROF. SMÓLSKI DYREKTOREM NCBR

3 lipca prof. dr hab. inż. Bogusław Lu-dwik Smólski odebrał nominację na dyrek-tora Narodowego Centrum Badań i Rozwo-ju. Profesor Smólski w latach 2003–2007 był rektorem Wojskowej Akademii Technicznej. Specjalizuje się w elektronice mikrofalowej, interferometrii, technice mikrofalowej oraz technice urządzeń radiolokacyjnych. Za-siada w prezydium Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich.

WSPÓŁPRACA Z JRC6 lipca we Wrocławiu odbyła się konfe-

rencja poświęcona współpracy polskich in-stytucji badawczych ze Wspólnym Centrum Badawczym UE (Joint Research Centre, JRC). W jej trakcie minister nauki i szkol-nictwa wyższego prof. Michał Seweryński i dyrektor generalny JRC Roland Schenkel podpisali memorandum of understanding dotyczące zasad współpracy obu instytu-cji. Memorandum wymienia cztery strate-giczne dziedziny współpracy:• bezpieczeństwo oraz jakość żywności

i pasz (food and feed safety and quality)• energia (energy)• bezpieczeństwo jądrowe (nuclear safety

and security)• oddziaływanie czynników zewnętrznych

na człowieka (human exposure)Podpisanie dokumentu ma na celu sty-

mulację współpracy JRC z odpowiednimi instytucjami naukowymi w Polsce nie tylko w wymienionych dziedzinach strategicz-nych, ale również w szerzej zdefiniowa-nych badaniach dotyczących środowiska, rolnictwa czy bezpieczeństwa.

5


INFO

RMAC

JE

I. WPROWADZENIE

Prowadzenie badań naukowych na światowym poziomie wymaga wykorzystania zaawan-sowanych technologii informatycznych. W USA potrzeby te są postrzegane z perspektywy tzw. Wielkich Wyzwań [1], których rozwiązanie staje się możliwe dopiero na drodze wykorzystania ekstremalnie dużych mocy obliczeniowych [2], rozwiniętych sieci komputerowych [3] i istnienia tzw. cyberinfrastruktury [4]. Systematycznie dokonywany jest przegląd wyników badań prowa-dzonych z wykorzystaniem tych technologii i określane są nowe potrzeby [5, 6], co prowadzi do zmiany sposobów prowadzenia badań naukowych. Rośnie liczba zespołów naukowych, któ-re intensywnie ze sobą współpracują wykorzystując narzędzia informatyczne do gromadzenia i wymiany wiedzy uzyskanej w skali globalnej. Wyniki eksperymentów to olbrzymie, rozproszo-ne zbiory danych o różnorodnej strukturze, których przetwarzanie i opracowanie wymaga no-wych narzędzi dostępu i ich integracji. Symulacja komputerowa stała się w pełni akceptowaną metodą badawczą. Wychodzi się poza studiowanie procesów, a przedmiotem badań stają się systemy; pojawiło się określenie „system level science”. W [7] przedstawiono przykłady takiego podejścia: przewidywanie trzęsień Ziemi, projekt Physiome Project, zindywidualizowany system medyczny oraz meteorologia.

Jedną ze szczególnych cech rozwoju współczesnej nauki jest podjęcie problemów o dużej złożoności, wieloskalowych, wykorzystujących wiele heterogenicznych modeli oraz masowe źródła danych, np. sieci sensorowe. W badania zaangażowane są duże, intensywnie współpra-cujące zespoły naukowe. Tacy liczni, ciągle obecni, także mobilni użytkownicy wymagają z jed-nej strony silnego zorientowania na swoje potrzeby i wysokiego poziomu interakcji, z drugiej natomiast zaawansowanego środowiska dla integracji zespołów, organizacji i tworzenia aplika-cji. Oczekiwanie te spełnić mogą tylko zaawansowane technologie informatyczne udostępnia-nia usług. Dla efektywnej realizacji tego nowego paradygmatu uprawiania badań naukowych, zwanego e-Science, niezbędna jest e-Infrastruktura, zwana też Cyber-Infrastructure w USA [4] lub Cyber-Science Infrastructure w Japonii [8], obejmująca sieci komputerowe wraz z usługami, zasoby obliczeniowe i zasoby informacyjne.

Współdzielenie w sieci zasobów rozproszonych geograficznie i ich współużytkowanie w ramach tzw. wirtualnych organizacji, umożliwia specjalizowane oprogramowanie zwa-ne infrastrukturą gridową lub po prostu gridem [9]. Obserwowany intensywny rozwój sieci komputerowych i gridów umożliwił powstanie e-Infrastruktury o charakterze produkcyjnym i uświadomił jej przydatność dla e-Science, ale też ujawnił szereg braków i ograniczeń, pomi-mo ciągłego rozwoju technologii [10], architektur sieci [11] i gridów [12], skojarzenia funkcji produkcyjnych z badawczymi (np. program GENI [13]). Plany w tym zakresie są opracowywa-ne m.in. przez e-Infrastructure Reflection Group [14] i European Strategy Forum on Research Infrastructure [15]. W [16] i [17] sformułowano główne kierunki rozwoju europejskiej infra-struktury badawczej. Wyzwaniem tego rozwoju jest zapewnienie interoperacyjności wszystkich powstających składników, a więc działania standaryzacyjne, początkowo podjęte w Europie przez koalicję GIN (Grid Interoperation Now), a obecnie skupiające się wokół OGF (Open Grid Forum) [18].

E-Science wkroczyła do takich dziedzin, jak: fizyka, astronomia, astrofizyka, chemia, biolo-gia, bioinformatyka, medycyna i technologie inżynierii biomedycznej, meteorologia, klimato-logia, nauki o Ziemi, zaawansowane przetwarzanie tekstów, przetwarzanie i zarządzanie wie-

Program rozwoju infrastruktury informatycznej nauki na lata 2007–2013

– ustanowiony 28 czerwca 2007 roku przez ministra nauki i szkolnictwa wyższego

6


INFO

RMAC

JE dzą i wiele innych. Równolegle rozwijana jest infrastruktura informatyczna dla zaspokojenia potrzeb społecznych, np. e-Education, e-Health, e-Government, do zarządzania kryzysowego i innych aplikacji życia codziennego.

Zdecydowana większość krajów europejskich, w tym również Polska, realizuje od początku wieku zaawansowane programy rozwoju e-Infrastruktury. Warto podkreślić, że polskie rozwią-zania budowy infrastruktury informatycznej nauki są wyraźnie identyfikowane i traktowane jako wiodące. Świadczy o tym aktywny udział polskich zespołów naukowych w 6. Programie Ramowym UE, w szczególności w obszarze sieci nowej generacji i gridów.

Kolejnym istotnym elementem jest łatwy dostęp do danych i wiedzy gromadzonych w po-staci cyfrowej, gdyż w dziedzinie gromadzenia i przetwarzania wiedzy obserwujemy prawdzi-wą rewolucję technologiczną. Elektroniczne źródła informacji naukowej zastępują drukowane czasopisma naukowe, jednocześnie maleje liczba prenumerowanych tytułów czasopism, dlate-go konieczne jest stworzenie infrastruktury umożliwiającej powszechny, zintegrowany i trwały dostęp do literatury naukowej.

Przytoczone powyżej fakty oraz dokonania nauki w rozwoju infrastruktury informatycznej w Polsce, stanowią dobrą podstawę do zdefiniowania kolejnego programu rozwoju infrastruk-tury informatycznej nauki na lata 2007–2013, zwanego dalej programem. Niniejszy dokument definiuje główne zadania tego programu, przedstawia zwięzłe ich uzasadnienie w kontekście aktualnego stanu rozwoju e-Infrastruktury w Polsce, określa warunki jej tworzenia, specyfikuje potrzebne zasoby techniczne oraz ustala zasady i formy finansowania, uwzględniając zasadę aktualizowania zadań w związku z intensywnym rozwojem technologii.

II. AKTUALNY STAN INFRASTRUKTURY INFORMATYCZNEJ NAUKI

Punktem wyjścia do opracowania programu rozwoju infrastruktury informatycznej nauki na lata 2007–2013 są zrealizowane w latach 1993–2006 inwestycje z tej dziedziny, w szczegól-ności rezultaty programu PIONIER (polski internet optyczny – zaawansowane aplikacje, usługi i technologie dla społeczeństwa informacyjnego), którego efektem było zbudowanie jednej z najnowocześniejszych w świecie sieci optycznej i wprowadzenie nauki polskiej do grona za-awansowanych technologicznie partnerów globalnego społeczeństwa informacyjnego. Po-wstanie niniejszego programu poprzedziło opracowanie przez Konsorcjum PIONIER dokumen-tów: „Zasady budowy inteligentnej infrastruktury e-Nauki w Programie Pionier2 2007–2013 – zaawansowane platformy usługowe” [19] i „Koncepcja Programu Pionier2 – zaawansowane platformy usługowe” [20].

Przedstawiona koncepcja programu opiera się na dotychczasowych doświadczeniach roz-woju infrastruktury, która obejmuje inwestycje sieciowe, centra Komputerów Dużej Mocy (KDM), a także doświadczenia w budowie i eksploatacji struktur gridowych i krajowych syste-mów usług, takich jak Wirtualna Biblioteka Nauki, sieć bibliotek cyfrowych, iTVP i inne. W wy-niku intensywnych prac inwestycyjnych prowadzonych od początku lat 90-tych powstało pięć Centrów KDM: w Gdańsku (TASK), Krakowie (CYFRONET), Poznaniu (PCSS), Warszawie (ICM) i Wrocławiu (WCSS), a także 21 akademickich sieci miejskich KDM. Są to sieci regionalne ko-ordynowane przez jednostki naukowe zlokalizowane w: Białymstoku, Bydgoszczy, Częstocho-wie, Gdańsku, Katowicach/Gliwicach, Kielcach, Koszalinie, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Olsztynie, Opolu, Poznaniu, Puławach, Radomiu, Rzeszowie, Szczecinie, Toruniu, Warszawie, Wrocławiu i Zielonej Górze, które utworzyły Konsorcjum PIONIER.

Zbudowana infrastruktura informatyczna nauki jest wykorzystywana głównie na potrzeby ośrodków naukowych; łączy uczelnie wyższe, biblioteki, instytuty badawcze, centra superkom-puterowe itp.; zapewnia dostęp do zasobów światowego internetu, a także udostępnia za-awansowane oprogramowanie naukowe oraz istotne zasoby danych. Infrastruktura ta umożli-wia tworzenie dedykowanych połączeń pomiędzy ośrodkami naukowymi w Polsce i za granicą oraz tworzenie wirtualnych organizmów badawczych o charakterze rozproszonym. Technicznie najważniejszymi cechami inwestycji PIONIER są: • sieć własnych urządzeń komunikacyjnych i światłowodów sieci szkieletowej o długości ponad

4 tys. km oraz sieci w regionach, gdzie łączna długość traktów światłowodowych na terenie miast przekracza kolejne 1000 km;

7


INFO

RMAC

JE• szybkość transmisji wewnątrz sieci rzędu n x 10 Gb/s;• zastosowanie nowoczesnych technologii sieciowych DWDM, Gigabit Ethernet, IPoS, IPv6;• wykorzystanie zaawansowanego oprogramowania, baz danych, zasobów sieciowych.

W warstwie transmisyjnej sieć PIONIER wykorzystuje protokół IP; główny router sieci znajduje się w Poznańskim Centrum Superkomputerowo-Sieciowym, a zapasowy w Poli-technice Łódzkiej. Sieci miejskie (MAN) są podłączone za pomocą przełączników Gigabit Ethernet i korzystają z pełnych możliwości infrastruktury sieci. PIONIER realizuje połącze-nia zagraniczne do europejskiej sieci naukowej GEANT oraz do internetu światowego. Połączenia do sieci GEANT zrealizowane zostały w technologii 10 Gb/s i doprowadzone bezpośrednio do węzła sieci GEANT w Poznaniu. Połączenie do internetu zagranicznego zostało zrealizowane w technologii 2.5 Gb PoS (połączenie podstawowe do Hamburga i zapasowe do Warszawy) i zestawione z operatorem międzynarodowym. PIONIER posiada również własne połączenia światłowodowe do sieci w Niemczech (DFN) oraz w Czechach (CESNET).

Powstała także silna infrastruktura usługowo-gridowa obejmująca przykładowo systemem IDS PROGRESS [21], oparty na specjalistycznym oprogramowaniu portalu gridowo-obliczenio-wego wraz z systemem zarządzania danymi; powstało wirtualne laboratorium SGI-Grid [22] oraz środowisko gridowe komputerów 64-bitowych CLUSTERIX [23]. W ramach krajowych systemów usług w sieci PIONIER wdrożono protokół LDAP [24]. Ponadto opracowano, zrealizowano i uru-chomiono skalowalny system transmisji strumieniowej, zastosowany do realizacji ogólnopolskie-go systemu dystrybucji dla telewizji interaktywnej iTVP [33]. W sieci PIONIER funkcjonuje także sieć rozproszonych bibliotek cyfrowych, bazująca na oprogramowaniu dLibra [25], z dostępem do ponad 60 tys. zscyfryzowanych publikacji, w ośmiu regionalnych oraz siedmiu instytucjonal-nych bibliotekach cyfrowych, a oprogramowanie dLibra stosowane jest w ponad 130 bibliote-kach i archiwach w Polsce.

Jedną z najistotniejszych inicjatyw była decyzja o utworzeniu Wirtualnej Biblioteki Nauki [26], która jest systemem sieciowego udostępniania naukowych baz danych i obejmuje na-stępujące zasoby: ACS, AIP/APS, bazy ekonomiczne, Belstein i Gmelin, Elsevier, IEEE, INSPEC, MATH, Nature i Science, OBC, SCI-Ex, SCOPUS, Springer. Wiele innych inicjatyw jest w fazie przygotowania.

Opisany stan aktualny infrastruktury informatycznej nauki w Polsce stanowi bardzo dobrą podstawę do jej dalszego rozwoju zgodnie ze światowymi tendencjami i potrzebami.

III. CELE STRATEGICZNE I ZADANIA PROGRAMU

W świetle stanu aktualnego oraz istniejących potrzeb cele strategiczne obejmują:1. Zapewnienie wysokiego poziomu krajowej, sieciowej infrastruktury informatycznej, przy za-

chowaniu zasady wyrównywania szans dostępu dla wszystkich podmiotów nauki.2. Osiągnięcie oferty usług obliczeniowych centrów KDM na poziomie nie niższym niż w czoło-

wych ośrodkach KDM UE.3. Wytworzenie uniwersalnego zespołu narzędzi i usług poziomu middleware/grid umożliwia-

jących integrację aplikacji i usług wysokiego poziomu.4. Rozwój zaawansowanych usług informatycznych i informacyjnych dla środowiska naukowo-

akademickiego (e-Science).5. Stworzenie warunków do współpracy i wdrażania osiągnięć e-Science do praktyki społecz-

nej: e-Edukacja, e-Zdrowie, e-Administracja i inne.Aby osiągnąć założone cele program zakłada celowość dofinansowania następujących dwuna-stu zadań:1. Inwestycje sieciowe PIONIER, polegające na rozbudowie połączeń krajowych oraz międzyna-

rodowych.2. Utrzymanie łączności zapewniającej współpracę międzynarodową na poziomie technologicz-

nym nie gorszym niż średnia europejska.3. Wsparcie rozwoju sieci regionalnych dla łatwego dostępu do zasobów i usług informatycz-

nych, dla każdego podmiotu nauki wymagającego takiego dostępu.4. Utrzymanie ośrodków KDM jako centrów usług i obliczeń dużej mocy, składowania dużych

8


INFO

RMAC

JE zasobów danych, w tym wieloletnich serwisów typu biblioteki cyfrowe nauki, naukowych baz danych, infrastruktury gridowej oraz oprogramowania naukowo-badawczego.

5. Rozwój usług roamingu w środowisku akademickim, w tym bezprzewodowego i mobilnego dostępu do infrastruktury nauki.

6. Rozwój mechanizmów bezpieczeństwa i poufności oraz zapewnienia wysokiej jakości usług sieciowych.

7. Wsparcie zaawansowanych badań we współpracy międzynarodowej z wykorzystaniem infra-struktury informatycznej.

8. Wsparcie rozwoju serwisów sieciowych, dostępu do literaturowych i faktograficznych baz danych, projektów ułatwiających stabilną integrację nauki ze społeczeństwem.

9. Wsparcie rozwoju centrów wysokich technologii w implementacji nowoczesnych technologii i ich wdrażania w nauce i praktyce życia społecznego.

10. Wsparcie inicjatyw regionalnych i lokalnych w rozwoju infrastruktury technicznej i usług sieciowych nakierowanych na powstawanie społeczeństwa informacyjnego, opartego na wiedzy.

11. Współpraca z innymi resortami w inicjatywach edukacyjnych dotyczących wdrażania nowoczes-nych technologii informacyjno-telekomunikacyjnych, np. e-Edukacja, e-Zdrowie.

12. Działania w kierunku wdrażania standardów wymiany danych, budowy systemów otwar-tych i kompatybilnych z rozwiązaniami stosowanymi w innych krajach Unii Europejskiej i USA, unifikacji rozwiązań o charakterze wdrożeniowym.

IV. WARUNKI TWORZENIA e-INFRASTRUKTURY

Skutkiem programu powinno być powstanie konkretnej infrastruktury usług na pozio-mie produkcyjnym. Infrastruktura ta powinna umożliwiać prowadzenie prac badawczo-rozwojowych w obszarze nowych technologii i usług.

Mając na uwadze dwanaście zadań określonych w rozdziale III oraz stan aktualny, na-leży w pierwszej kolejności skoncentrować się na następujących działaniach mających na celu rozwój infrastruktury informatycznej nauki w Polsce:• dokończenie rozbudowy sieci komputerowych (krajowej i regionalnych), uwzględniając

w szczególności obszary o słabym poziomie infrastruktury teleinformatycznej;• tworzenie zunifikowanej, uniwersalnej platformy aplikacyjnej – rozwój narzędzi i usług

do łatwej budowy aplikacji i wdrażania usług;• rozwój zasobów, usług i zaawansowanych aplikacji w celu integracji i współpracy nauki

z funkcjonowaniem państwa, działalnością samorządów terytorialnych i tworzeniem społeczeństwa opartego na wiedzy.Jednym z najważniejszych priorytetów programu powinno być doprowadzenie jak naj-

większej liczby projektów do fazy wdrożeniowej, do tworzenia więzi pomiędzy nauką a instytucjami życia społecznego. Koresponduje to z ważnym przedsięwzięciem tworze-nia programów rozwoju społeczeństwa informacyjnego opartego na wiedzy na poziomie strategicznych programów rozwojowych państwa. Dopiero wymuszenie postępu w spo-łecznie ważnych obszarach rozwoju pozwoli na uzyskanie efektu synergii na najwyższym poziomie współpracy nauki i społeczeństwa.

Wielką uwagę należy przyłożyć do szkoleń i kształcenia użytkowników zaawansowanej infrastruktury informatycznej, gdyż jest to warunek efektywnego wykorzystania środków inwestycyjnych. Ważnym zagadnieniem jest także mobilizacja środowiska naukowego w kierunku podejmowania wyzwań nowoczesnego społeczeństwa informacyjnego. Nale-żą do tego takie działania jak organizacja konferencji promocyjnych, tworzenie inicjatyw pozwalających na harmonizację działalności na forum międzynarodowym itp.

Trzeba tworzyć warunki ułatwiające uaktywnienie ośrodków naukowych w celu ich efek-tywnej współpracy, na drodze budowania konsorcjów odpowiedzialnych za realizację różnych aspektów budowy e-Infrastruktury. Zasady eksploatacji i własności powinny być szczegóło-wo uregulowane w ramach umów konsorcjów, zgodnie z wolą ich członków. Należy także pamiętać o potrzebie respektowania dwóch kardynalnych zasad współpracy: równości szans udziału w budowie infrastruktury i wyrównywaniu istniejących różnic w dostępie do niej.

9


INFO

RMAC

JEV. ZASOBY TECHNICZNE e-INFRASTRUKTURY

Zróżnicowane potrzeby obliczeniowe oraz zaawansowane usługi społeczeństwa informa-cyjnego wymagają dostępu do różnorodnych zasobów obliczeniowych oraz systemów archi-wizacji. Konieczne jest zachowanie synergii pomiędzy problemem obliczeniowym, modelem numerycznym i architekturą obliczeniową, którą przewiduje się do wykorzystania. Wśród stra-tegicznych wymagań wymienić należy:• wdrożenie stabilnej infrastruktury komputerów dużej mocy o znaczeniu ogólnonarodowym

z udostępnieniem części tych zasobów dla uniwersalnej infrastruktury gridowej;• współpracę infrastruktury narodowej ze strukturami międzynarodowymi, z zachowaniem

niezawodności i ciągłości pracy;• łatwość korzystania z uniwersalnych zasobów przez użytkownika przy minimalnej modyfikacji

eksploatowanych aplikacji; • priorytet dla projektów gwarantujących uzyskanie wartościowych wyników naukowych,

o istotnym znaczeniu poznawczym.Wymagania podobnego typu stosuje się także przy rozwoju środowisk obliczeniowych w in-

nych krajach europejskich i w projektach o zasięgu ponadnarodowym [28]. Infrastruktura dla e-Science w Polsce powinna obejmować:

• sieci komputerowe wraz z usługami, klastry i komputery dużej mocy, wraz z zaawansowa-nym oprogramowaniem naukowym i narzędziowym;

• systemy składowania danych;• zasoby informacyjne, dostępne sieciowo bazy danych, także literaturowe i faktograficzne.• warstwę wspólną oprogramowania gridowego zapewniającą łatwy dostęp do zasobów kom-

puterowych oraz możliwość spójnego budowania gridów dziedzinowych;• gridy dziedzinowe o znaczeniu ogólnonarodowym (specjalizowane platformy usługowe, wir-

tualne laboratoria itp.), tworzone dla poszczególnych obszarów badań, jednak z wykorzysta-niem uniwersalnych elementów e-Infrastruktury.

Sieci komputerowe i usługi siecioweSieci komputerowe są uniwersalnym i jednym z najistotniejszych składników e-Infrastruktu-

ry, odgrywającym kluczową rolę w rozwoju społeczeństwa informacyjnego. Sieci komputerowe oprócz rosnącej przepływności muszą zapewniać szereg usług bazowych warunkujących roz-wój oraz eksploatację infrastruktury dla e-Science, do których można zaliczyć:• rozwój i wdrażanie protokołów szybkiej komunikacji pomiędzy rozproszonymi aplikacjami,

umożliwiające np. ultraszybki transfer plików danych, zdalną wizualizację, rozproszony super-computing i inne usługi specjalistyczne, stosownie do pojawiających się wyzwań;

• wdrożenie protokołu IPv6, szczególnie istotne w kontekście zastosowań sieci mobilnych;• efektywną i bezpieczną komunikację dla potrzeb interaktywnej pracy grupowej w czasie rze-

czywistym, sterowania aparaturą badawczą i inne wymagające tego aplikacje;• usługi komunikacyjne z gwarantowanym QoS zestawiane na żądanie dla potrzeb aplikacji

posiadających ścisłe uwarunkowania czasowe; między innymi stworzona powinna być in-frastruktura dla prowadzenia transmisji wykładów czy seminariów, w zadowalającej jakości i dostępności;

• rozwój narzędzi pomiarowych i analizy ruchu dla potrzeb monitorowania zasobów sieci w celu określenia ich aktualnego wykorzystania i potrzeb przyszłego rozwoju;

• rozwój narzędzi do dynamicznego zarządzania infrastrukturą sieciową, m.in. dla zestawienia de-dykowanych połączeń optycznych, zaawansowanych eksperymentów i innych aplikacji;

• budowa infrastruktury bezpieczeństwa: rozproszony system uwierzytelniania praw i atry-butów uczestników sieci; system zabezpieczania wysokiej jakości transmisji, bezpieczeństwa i gromadzenia danych; systemy detekcji oraz unikania niepożądanych działań (intrusion de-tection systems, intrusion avoidance systems) oraz implementacja polityk bezpieczeństwa;

• rozwój usług związanych z roamingiem do naukowej infrastruktury informatycznej w celu zapew-nienia mobilnego dostępu dla użytkowników akademickich w obrębie instytucji naukowych.Przewidywane wymagania e-Science [3] wskazują na potrzebę rozwoju sieci komputero-

wych w następujących obszarach:

10


INFO

RMAC

JE 1. Rozwój topologii sieci krajowej w zakresie budowy dodatkowych cięciw.2. Rozwój sieci dostępowej o dodatkowe lambdy skojarzone z budową systemów dziedzino-

wych, np. dla edukacji, telemedycyny, przy finansowaniu tych przedsięwzięć ze środków spoza nauki.

3. Rozwój szybkiej optycznej sieci szkieletowej łączącej pięć krajowych centrów KDM. Sieć ta po-winna umożliwiać pracę na wielu lambdach docelowo z pasmem od 40 do 160 Gbps wraz z rozwojem bardzo szybkich optycznych połączeń międzynarodowych łączących sieć szkiele-tową z sieciami naukowymi w Europie. Wyniesienie tych zadań do wydzielonej w hierarchii sieci obniży koszty funkcjonowania sieci dostępowej.

4. Rozwój sieci MAN tak, aby zapewnić dostęp do sieci szkieletowej na właściwym poziomie, a także rozwój połączeń instytucji naukowo-dydaktycznych do włókien regionalnych w celu likwidacji istniejących jeszcze dysproporcji w dostępie do sieci. Obecnie wydaje się, że wyko-rzystanie w tym celu 10 Gbps Ethernetu jest technologią najbardziej perspektywiczną.

5. Dostęp sieci kampusowych (LAN) do współpracy z unowocześnionymi sieciami MAN. 6. Rozwój usług bazowych skojarzonych z siecią.

W ramach infrastruktury sieciowej należy wyróżnić zasoby dla:• sieci produkcyjnej zapewniającej tradycyjne usługi sieciowe;• sieci obsługującej uniwersalne aplikacje dla e-Science oraz gridy;• sieci eksperymentalne związane z wdrażaniem nowych technologii i badań, pod warunkiem

uzasadnienia merytorycznego takich przedsięwzięć.Administracja zasobami i usługami sieciowymi stawać się będzie coraz trudniejsza wskutek

zwiększania się rozmiarów sieci oraz dynamicznych zmian konfiguracji, przeznaczenia i cha-rakterystyk oferowanych usług. Konsekwencją będą coraz większe trudności administracyjne i wzrost kosztów, także osobowych, o ile nie zostaną zastosowane mechanizmy samoregulacji. Niezbędne jest zagwarantowanie: • skalowalności;• możliwości niezależnego rozwoju systemu w wielu miejscach przy koordynacji działań jedynie

na poziomie stosowania jednolitego protokołu;• samoczynnego dokonywania podstawowych zadań rekonfiguracji; • możliwości wysokiej dynamiki zmian wbudowanej w architekturę systemu.

Zasoby obliczeniowePrzy wyborze środowisk obliczeniowych korzystnie jest wesprzeć się analizą bieżących trendów

w dziedzinie wykorzystania i wydajności konkretnych typów architektur. Danych takich dostarczają kolejne edycje tzw. listy TOP500 [29]. Jej analiza wskazuje na istnienie kilku możliwych kombinacji procesor/warstwa komunikacyjna oraz organizacji dostępu do pamięci operacyjnej.

Charakterystykę komputerów z punktu widzenia procesorów przedstawić można następująco:• komputery ze specjalizowanymi procesorami (custom processors) i specjalizowaną realizacją

warstwy komunikacyjnej (custom interconnection), np. Cray X1, BlueGene/L, maszyny wyko-rzystujące FPGA);

• komputery z procesorami ogólnego przeznaczenia (commodity processors) i specjalizowaną rea-lizacją warstwy komunikacyjnej (custom interconnection), np. SGI Altix, Cray XT3;

• komputery wykorzystujące procesory ogólnego przeznaczenia i typową warstwę komunika-cyjną (commodity processors, commodity interconnection); typowym przedstawicielem są ar-chitektury klastrowe.Inny podział wynika z organizacji dostępu do pamięci operacyjnej. Najbardziej typowymi

reprezentantami są architektury:• SMP/DSM, dla których najbardziej odpowiednim jest model programowania z wykorzysta-

niem pamięci współdzielonej i środowiska OpenMP;• klastry komputerów, o pamięci rozproszonej, programowane najczęściej w modelu z wymia-

ną komunikatów (MPI).Na podstawie analizy istniejących polskich zasobów komputerowych, typowych aplikacji

realizowanych w poszczególnych ośrodkach oraz uwarunkowań ekonomicznych można okre-ślić zalecaną strukturę zasobów na dwóch poziomach szczegółowości, dotyczących najbliż-szego trzyletniego okresu oraz w horyzoncie roku 2013. Przy określaniu zasobów należy mieć

11


INFO

RMAC

JEświadomość dwukrotnego wzrostu wydajności w okresie 18 miesięcy (wynikającego z zasady Moore’a) oraz danych pochodzących z analizy listy TOP500. Można oczekiwać mocy oblicze-niowych w każdym z centrów KDM na poziomie przekraczającym 1 Pflops pod koniec okresu realizacji programu. Rozwój zasobów w zakresie maszyn SMP/DSM – wydaje się, że w początkowym okresie za-

lecaną zagregowaną wydajnością maksymalną (tzw. peak performance) maszyn w polskich ośrodkach winna być wartość 200-300 Tflops.

Rozwój zasobów klastrowych – należy przypuszczać, że popularność klastrów linuxowych będzie rosła szybciej, niż wynikałoby to ze zmian średnich. Szacuje się, że pożądana zagregowana wydaj-ność polskich klastrów wynosić powinna co najmniej 500 Tflops do 2010 roku.Ze względu na szybki i nieprzewidywalny rozwój technologii analiza techniczna po-

winna zostać uaktualniona w roku 2010. Ważnym elementem decyzji alokacji inwestycji powinno być kryterium zrównoważonego

rozwoju różnych technologii obliczeniowych, tak aby zapewnić możliwość rozwiązywania za-dań obliczeniowych bez względu na ich algorytmiczną naturę. Efektem prac winien być rozwój heterogenicznych narodowych zasobów superkomputerowych oraz ich wirtualizacja, pozwala-jąca na prowadzenie badań naukowych na światowym poziomie.

Planowanie rozwoju zasobów obliczeniowych zarówno w Europie [30] jak i USA [31] odnoszone jest do tzw. trójkąta mocy. Wierzchołek tego trójkąta tworzą wybrane, dedykowane określonej gru-pie aplikacji, systemy o mocy Pflopsowej. Środkowy poziom hierarchii tworzą systemy na poziomie krajowym o mocy np. powyżej 100 Tflopsów na jeden system. Podstawę trójkąta tworzą systemy kampusowe o mocach rzędu kilku Tflopsów na system. Budowa zasobów obliczeniowych w Polsce powinna odzwierciedlać te tendencje z uwzględnieniem odpowiednich relacji między poziomami tego trójkąta. W tym obszarze, w ramach 7. Programu Ramowego, planowane są prace studyjne związane z organizacją współpracy systemów HPC i ich technologią (propozycja programu eHPC). Zakończenie prac planowane jest na rok 2009, tak aby od 2010 roku można było implementować wypracowane rozwiązania.

Skojarzonym z obliczeniami aspektem jest wizualizacja wyników obliczeń. Usługa ta na gruncie polskim praktycznie nie istnieje. Celowym jest zbudowanie takiej infrastruktury wizualizacji, która umożliwi prezentacje symulacji komputerowych w czasie rzeczywistym i będzie wspierać inne apli-kacje społeczeństwa informacyjnego (np. tele-immersion, virtual reality).

Infrastruktura gridowaPolskie środowisko naukowe posiada bardzo duże doświadczenie wynikające z koordynacji

europejskich projektów gridowych w 5. i 6. Programie Ramowym (Chemomentum, CrossGrid, GridLab, Phosphorus, RinGrid) oraz uczestnictwa w wielu takich projektach (ACGT, Ambient Ne-twork, BalticGrid, BREIN, Challengers, CoreGRID, EuroGrid, EGEE, EGEE-II, EXPReS, GridCoord, GRIDSTART, GRIP, HPC-Europa, int.eu.grid, InteliGrid, K-WfGrid, OMII-Europe, ViroLab, QoSCoS-Grid). Ważne też jest doświadczenie zdobyte w wyniku realizacji polskich projektów gridowych: Progress, SGIGrid, CLUSTERIX.

Jeśli chodzi o infrastrukturę gridową, obecnie mamy do czynienia z sytuacją podobną jak w odniesieniu do sieci komputerowych przed piętnastoma latami. Dzięki technologiom grido-wym następuje integracja zasobów obliczeniowych, systemów przechowywania danych, uni-katowych instrumentów naukowych, aplikacji i danych. Istotnym czynnikiem jest wirtualizacja zasobów oraz metodologia Service Oriented Architecture, dzięki którym możliwe staje się two-rzenie systemu usług dla potrzeb e-Science [32]. Aktualny stopień przygotowania do budowy infrastruktury gridowej w Polsce powinien skutkować uruchomieniem uniwersalnej infrastruk-tury na poziomie krajowym.

W ramach 7. PR planowane są prace studyjne związane z organizacją, budową i wyborem technologii dla infrastruktur gridowych. Przykładem może tu być przygotowywany projekt EGI. Faza opracowania koncepcji zakończy się w 2009 roku, tak aby od roku 2010 można było imple-mentować przyjęte rozwiązania w skali europejskiej. Równocześnie w Europie (Phosphorus [34]), USA (EnLightEned Computing [35]) i Japonii (G-Lambda [36]) trwają bardzo intensywne prace nad zintegrowaniem usług zarządzania zasobami gridowymi z usługami zarządzania zasobami sieciowymi na poziomie protokołów sterowania siecią. Przewidywać można także uprzemysło-

12


INFO

RMAC

JE wienie gridów poprzez zastosowanie SOA, co prowadzi do rozwoju modelu usług federacyjnych. W ogólności przewidywana jest integracja gridów z Web 2.0, Peer-to-Peer, Enterprise 2.0 i NGI (New Generation Internet) [10].

W tej sytuacji, przy tworzeniu koncepcji oraz w trakcie kolejnych etapów polskiej, uniwer-salnej infrastruktury gridowej można skorzystać z wielu doświadczeń dotyczących zarówno organizacji projektów, jak i przyjętych rozwiązań technicznych. Podstawowym celem takiej infrastruktury powinno być dostarczanie społeczności naukowej zunifikowanych usług grido-wych umożliwiających realizację modelu e-Science w poszczególnych dziedzinach nauki. Cel ten zostanie osiągnięty poprzez następujące działania:• budowę i zapewnienie działania infrastruktury gridowej w pełni kompatybilnej i interopera-

bilnej z gridem europejskim i światowym; • udział w tworzeniu europejskiego gridu;• dostarczenie wspólnej infrastruktury do budowy gridów dziedzinowych; • stosowanie i propagowanie standardów w odniesieniu do usług gridowych;• integrację, testowanie, składanie i instalowanie w infrastrukturze gridowej oprogramowania

pochodzącego z wiodących projektów gridowych (polskich i zagranicznych);• zapewnienie wsparcia dla użytkowników infrastruktury gridowej poprzez organizowanie do-

radztwa i szkoleń.Oprogramowanie gridowe powinno obejmować:

• narzędzia użytkownika: portale, systemy konstruowania workflow i złożonych aplikacji gri-dowych, narzędzia do interaktywnej wizualizacji, moduły przedstawiania informacji o aktual-nym statusie wybranych aplikacji;

• biblioteki programistyczne; • system wirtualnych organizacji: podsystemy certyfikatów i kont, rozliczanie wykorzystania

zasobów, podsystem bezpieczeństwa;• system zarządzania danymi: katalogi metadanych, zarządzanie replikami, transfer plików,

dostęp do rozproszonych baz danych;• system zarządzania zasobami: zarządzanie zadaniami, monitorowanie aplikacji, usług grido-

wych i infrastruktury, zarządzanie licencjami, zarządzanie lokalnymi zasobami.

Zasoby archiwizacji i udostępniania danychWedług informacji opublikowanych przez Unię Europejską [37, 38], główny nacisk w 7. Progra-

mie Ramowym położony jest na zagadnienia związane z danymi, w ramach budowy Scientific Data Infrastructure. Problematyka ta dotyczy pozyskiwania (generacji i odkrywania), zbierania, walidacji, zarządzania, analizy (data mining), indeksowania i tworzenia metadanych oraz opisu semantycz-nego, reprezentacji ontologicznej i pozyskiwania wiedzy. Wymieniony zbiór problemów wynika z gwałtownego przyrostu objętości surowych danych, pochodzących z różnych źródeł. Ocenia się, że wielkość istniejących w 2002 roku danych różnego typu wynosiła 50 mln TB. Roczna produkcja dysków w 2004 roku wyniosła 785 PB, oczekiwana w roku 2009 wyniesie 8,000 PB, co daje wzrost roczny o około 60 proc. [39]. Wynika także z rozwoju aplikacji, w których przetwarzanie dużych zbiorów danych (data intensive applications) jest źródłem wiedzy o nowych faktach naukowych (np. nauki przyrodnicze, wirtualne laboratoria badawcze). Dodatkowym motorem napędzającym jest rozwój usług szerokopasmowych oraz wykorzystanie tych usług do budowy społeczeństwa informacyjnego. Przykładem może być rozwój sieci sensorowych, technologii audio i video oraz szeroko rozumiana cyfryzacja. Technologie te wykorzystywane są w wielu dziedzinach, jak wspo-mniane nauki przyrodnicze, ale również w naukach humanistycznych (biblioteki cyfrowe, cyfrowy zapis wartości dziedzictwa kulturowego), obszarach związanych z bezpieczeństwem (monitorowa-nie miast, dużych obszarów leśnych), medycyną, telewizją cyfrową itp.

Istotnego więc znaczenia nabierają systemy przechowywania i udostępniania danych, w któ-rych szczególną uwagą objęto dostępność usługi, podwyższoną niezawodność i efektywność oraz zwiększony poziom bezpieczeństwa. Konieczne jest monitorowanie stanu infrastruktury sieciowej i systemów archiwizacji oraz wirtualizacja zasobów. Szacuje się, że pojemność dy-skowa systemów archiwizacji w pięciu polskich centrach KDM wynosi około 350 TB, natomiast urządzenia taśmowe oferują około 580 TB. Dostęp do zasobów zorganizowany jest najczęściej poprzez dedykowane sieci typu SAN.

13


INFO

RMAC

JERozwój zasobów archiwizacji i udostępniania danych powinien odbywać się dwuwątkowo obejmując zasoby lokalne w sieci SAN – wydajne macierze z dyskami FC, uzupełnione macie-rzami o większej pojemności, lecz mniej wydajnych dyskach (np. FATA/SATA) i zasoby taśmowe: podsystemy HSM (Hierarchical Storage Management) oraz podsystemy tworzenia kopii zapa-sowych (backup).

Należy zmierzać do większej homogenizacji lokalnych zasobów dyskowych, co ułatwi ich wir-tualizację on-line. W zakresie systemów HSM i archiwizacji wymagane jest zwiększenie pojemności do około dziesięciokrotnej wartość pojemności dostępnej on-line. Współpraca w dziedzinie narodo-wych zasobów obliczeniowych i archiwizacyjnych oraz rozwoju nowoczesnych usług wykorzystu-jących duże ilości danych wymaga rozważenia zasadności stosowania dodatkowych technik, m.in. global file system, technik opartych na distributed hash tables, sieci P2P oraz Publish-Subscribe jako metody udostępniania danych. Inwestycje powinny dotyczyć rozwoju środowisk dla potrzeb wir-tualizacji archiwizacji i zdalnego dostępu do danych, z uwzględnieniem zagadnień efektywności, problemów bezpieczeństwa i poufności danych w kontekście rozproszenia infrastruktury pomiędzy wiele organizacji odległych geograficznie.

Reasumując, niezbędne jest wypracowanie oraz wdrożenie metod archiwizacji zapewniają-cych:• zwiększenie niezawodności na poziomie systemu zarządzania danymi;• bezpieczeństwo danych w systemie rozproszonym;• bezpieczeństwo niezawodnej i efektywnej komunikacji pomiędzy rozproszonymi geograficz-

nie punktami dostępowymi;• równoważenie obciążenia i zarządzania zasobami;• zarządzanie i rozliczanie wykorzystania zasobów pomiędzy centrami składowania danych.

Po stronie aplikacji należy natomiast zadbać o: • obronę przed zalewem serwerów archiwizacyjnych danymi o niskiej użyteczności dla rozwoju

nauki i technologii;• eliminację nieuprawnionego dostępu do danych.

VI. ZASADY I FORMY FINANSOWANIA

Cele programu realizowane będą przez jednostki naukowe i akademickie oraz konsorcja zło-żone z jednostek naukowych i akademickich, podmiotów gospodarczych, organów administra-cji rządowej i samorządowej, przy założeniu współfinansowania wymienionych zadań zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami. Uprawnionymi podmiotami do otrzymania wsparcia finansowego z MNiSW są jednostki naukowe i akademickie.

Finansowanie programu będzie miało różnorodny charakter, tak aby w maksymalnym stop-niu wykorzystać możliwości nie tylko krajowe, ale i środki dostępne w ramach funduszy struk-turalnych UE. Dofinansowanie może być realizowane w formie dotacji celowych, dotacji pod-miotowych, projektów inwestycyjnych, projektów zamawianych, celowych i rozwojowych, jak również ustanowionych w tym obszarze przedsięwzięć i programów.

Przy podejmowaniu decyzji o dofinansowaniu planuje się stosowanie procedur konkurso-wych. W przypadku decyzji o dofinansowaniu specyficznych projektów planuje się wykorzy-stanie mechanizmów konkurencyjności i wybór projektów, które zapewnią najkorzystniejsze parametry jakości i wydajności do kosztów.

Planowany zakres dofinansowania/finansowania, z uwzględnieniem obowiązujących w tym zakresie przepisów prawnych Polski i UE, trybów i zasad przydzielania środków finansowych w szczególności obejmuje:1. Dofinansowanie inwestycji sieciowych i aparaturowych, ogólnokrajowych, regionalnych i lo-

kalnych, uwzględniające ich znaczenie dla środowiska, z priorytetem dla inwestycji współfi-nansowanych z innych źródeł.

2. Utrzymanie łączności międzynarodowej oraz dofinansowanie utrzymania w gotowości sieci PIONIER, MAN i centrów KDM, w formie SPUB.

3. Dofinansowanie inwestycji modernizacji i adaptacji pomieszczeń na potrzeby zasobów sprzę-towych centrów KDM i sieci PIONIER/MAN.

4. Dofinansowanie ośrodków KDM, jako centrów usług i obliczeń dużej mocy i składowania

14


INFO

RMAC

JE dużych zasobów danych, w tym serwisów typu biblioteki cyfrowe nauki, naukowych baz danych, infrastruktury gridowej oraz oprogramowania naukowo-badawczego. Dofinanso-wanie to może dotyczyć także jednostek MAN współpracujących z ośrodkami KDM w po-szczególnych tematach.

5. Utrzymanie ciągłości powszechnego dostępu środowiska naukowego do zasobów cyfro-wych nauki poprzez długofalowe dofinansowanie takich przedsięwzięć jak zakup licencji na dostęp do pełnotekstowych baz czasopism, książek i danych, ze szczególnym naciskiem na dorobek polski, poprzez rozbudowę bibliotek cyfrowych publikacji naukowych (w tym do-finansowanie do 50 proc. kosztów zakupu licencji baz danych i elektronicznych wydawnictw naukowych).

6. Wsparcie pozostałych zadań wymienionych w rozdziale III z zachowaniem priorytetów oraz efektyw-ności ekonomicznej i rangi naukowej, w szczególności rozwoju dostępu do usług i serwisów, nauko-wych baz danych, projektów ułatwiających integrację nauki ze społeczeństwem.Priorytety dotyczą kolejno: poziomu ogólnopolskiego, inwestycji uniwersalnych, usług

dostępnych sieciowo z zachowaniem standardów otwartych, projektów o dużym potencjale wdrożeniowym z udziałem współfinansowania ze środków spoza nauki.

Przyznawanie dofinansowania powinno być poprzedzone studiami wykonalności i analizą efektywności inwestycji, z priorytetem dla projektów naukowych, inwestycyjnych, infrastruk-turalnych i wdrożeniowych najbardziej efektywnych ekonomicznie i o najwyższym poziomie naukowym. Zalecane jest stosowanie obiektywnych miar oceny wniosków o dofinansowanie poprzez wykorzystanie w tym celu analiz typu SWOT, RAS i innych obiektywnych narzędzi ana-lizy jakości inwestycji i efektywności projektów.

LITERATURA

[1] Grand Challenges: Science, Engineering, and Societal Advances Requiring Networking and Information Technology Research and Development. Interagency Working Group on Infor-mation Technology Research and Development, November 2006

[2] Federal Plan for High-End Computing. Report of the High-End Computing Revitalization Task Force (HETCRTF), 10 May 2004

[3] High-Performance networks for High-Impact Science, August 2002[4] Revolutionizing Science and Engineering Through Cyberinfrastructure, January 2003[5] SciDAC: Scientific Discovery through Advanced Computing. Journal of Physics: Conference

series 16 (2005)[6] SciDAC Review, fall 2006[7] I. Foster, C. Kesselman: Scaling System-Level Science: Scientific Exploration and IT Implica-

tions. IEEE Computer, p. 31, November 2006[8] Cyber Science Infrastructure Initiative for Boosting Japan’s Science Research, National Insti-

tute of Informatics, CTWatch Quarterly, February 2006[9] I. Foster, C. Kesselman: The Grid: Blueprint for a New Computing Infrastructure, Second

Edition, Elsevier 2004[10] B. St. Arnaud: Next Generation Internet, prezentacja na TERENA Workshop Amsterdam,

Netherlands, 22 February 2007[11] http://www.nsf.gov/pubs/2007/nsf07507/nsf07507.pdf [12] Next Generation Grids Expert Group Report 3: Future for European Grids: GRIDs and Ser-

vice Oriented, Knowledge Utilities – Vision and Research Directions 2010 and Beyond. January 2006 (NGG3)

[13] GENI: Global Environment for Network Innovations, http://www.geni.net[14] http://www.e-irg.org/about [15] http://cordis.europa.eu/esfri [16] European Roadmap for Research Infrastructures – European Strategy Forum on Research

Infrastructures (ESFRI), Report 2006[17] http://www.e-irg.org/roadmap/eIRG-roadmap.pdf [18] http://www.ogf.org [19] J. Węglarz, K. Wiatr, M. Stroiński, S. Starzak, C. Citko: Zasady budowy inteligentnej infra-

15


INFO

RMAC

JEstruktury e-Nauki w programie PIONIER2 2007–2013 – zaawansowane platformy usługo-we, Poznań-Kraków-Łódź-Białystok, czerwiec-listopad 2006

[20] J. Węglarz, K. Wiatr, M. Stroiński, S. Starzak, C. Citko: Koncepcja programu PIONIER2 – zaawan-sowane platformy usługowe”, Poznań-Kraków-Łódź -Białystok, czerwiec-listopad 2006

[21] http://progress.psnc.pl [22] http://www.wcss.wroc.pl/pb/sgigrid [23] http://www.clusterix.pl [24] http://projekt-ldap.uci.umk.pl [25] http://dlibra.psnc.pl [26] http://vls.icm.edu.pl [27] Provisional Work Programme 2007 – Capacities, Research Infrastructures, Part 1, European

Commission C(2006)6849, 2006[28] http://www.deisa.org/[29] http://top500.org/[30] Report of Workshop: High Performance Computing Infrastructures in Europe: Preparing an

agenda for FP7, Brussels, 21 March 2006[31] Daniel E. Atkins i inni: The Cyberinfrastructure Movement, the NEES Collaboratory, and Our

Responsibilities for Leadership”, March 2006, http://www.nees.org/About_NEES/Announ-cements/presentations

[32] I. Foster: Service-Oriented Science. Science, vol 308, p. 814, 6 May 2005[33] http://www.itvp.pl [34] http://www.ist-phosphorus.eu [35] http://www.enlightenedcomputing.org [36] http://www.g-lambda.net [37] K. Baxevanidis: Preparing the e-Infrastructure agenda for FP7, Workshop European Infra-

structure for Repositories of Scientific Information, Brussels, 8-9 June 2006[38] M. Campolargo: European Commission – DG INFSO Head of Unit Research Infrastructures,

EU Strategy on the development of e-Infrastructure in FP7, HEP Networking, Grid and Di-gital Divide issues for global e-Science, Cracow, 9 October 2006

[39] School of Information Management and Systems, UC Berkeley, 2002

SZACOWANE MINIMALNE NAKŁADY NA REALIZACJĘ PROGRAMU

Zadanie Nakłady (w mln zł)

A.1. Infrastruktura techniczna – utrzymanie SPUB: A.1.1. Infrastruktura krajowej sieci PIONIER i sieci miejskich MAN oraz koszty łączności zagranicznejA.1.2. Centra KDM wraz z utrzymaniem zasobów, w tym bazowej infrastruktury gridowejA.1.3. Dofinansowanie oprogramowania, baz danych oraz bibliotek wirtualnych nauki

900

A.2. Infrastruktura techniczna – inwestycje: A.2.1. Sieciowe PIONIER, MAN, LANA.2.2. Dedykowane, specjalizowane instalacje komputerów SMP, klastry obliczeniowe, pamięci masowe i archiwizatory, umiejscowione w centrach KDM oraz

infrastruktura centrów KDM A.2.3. Serwery usług dostępowychA.2.4. Środki monitorowania i ochrony sieci

1200

A.3. Infrastruktura usług bazowych, oprogramowania i zasobów cyfrowych*A.3.1. Projekty infrastrukturalno-aplikacyjne o charakterze technologicznym i/lub usługowym (projekty zorientowane na wykonanie takich usług dodanych

jak np. zintegrowane platformy świadczenia zaawansowanych usług informatycznych i informacyjnych)A.3.2. Tworzenie zasobów cyfrowych i usług dla e-SpołeczeństwaA.3.3. Projekty badawcze, rozwojowe i wdrożeniowe dla e-Społeczeństwa* projekty finansowane głównie ze środków innych niż środki budżetu nauki przeznaczone na infrastrukturę informatyczną nauki

1800

Ostateczny rozdział środków na poszczególne formy działalności będzie wynikać ze stanu złożonych wniosków o dofinansowanie i oceny merytorycznej wartości projektów, zgodnie z zasadami zdefiniowanymi w rozdziale VI i w przepisach ogólnych o finansowaniu nauki.

Zakłada się systematyczny wzrost nakładów z roku na rok na poziomie nie mniejszym niż 10 proc.

Szczegóły techniczne programu będą aktualizowane w miarę rozwoju technologii informa-cyjno-telekomunikacyjnych.

16


INFO

RMAC

JE WYKAZ NAUKOWCÓW, KTÓRZY OTRZYMALI ŚRODKI FINANSOWE NA UCZESTNICTWO W I EDYCJI PROGRAMU MINISTRA NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO

„WSPARCIE MIĘDZYNARODOWEJ MOBILNOŚCI NAUKOWCÓW”

– PODSTAWA PRAWNA ART. 14 UST. 1 PKT 3 USTAWY O ZASADACH FINANSOWANIA NAUKI

Nazwa jednostki Uczestnik programuWysokość środków proponowanych do przyznania w opinii zespołu interdyscyplinarnego ds. programu w dziedzinach:

zdrowie, środowisko, rolnictwo i żywność

Wysokość środków przyznanych przez

ministra (w zł)

Instytut Ochrony Przyrody PAN dr Agnieszka Pociecha 180 000 180 000

Międzyuczelniany Wydział Biotechnologii UG-AMG; Zakład Biologii KomórkiAkademia Medyczna w Gdańsku dr Krzysztof Hinc 256 000 256 000

Centrum Biologii Medycznej PAN dr Katarzyna Kania 126 000 126 000

Wydział Hodowli i Biologii ZwierzątAkademia Rolnicza w Poznaniu dr Przemysław Kaczmarek 122 000 122 000

Instytut Botaniki PAN dr Tomasz Zielonka 230 000 230 000

Wydział Kształtowania Środowiska i RolnictwaUniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie dr inż. Elżbieta Suchowilska 126 000 126 000

Wydział Technologii Chemicznej; Instytut Technologii i Inżynierii ChemicznejPolitechnika Poznańska

dr Katarzyna Materna 184 000 184 000

Wydział Biochemii, Biofizyki i BiotechnologiiUniwersytet Jagielloński w Krakowie dr Dariusz Dziga 176 000 176 000

Wydział Hodowli i Biologii Zwierząt; Katedra Genetyki i Podstaw Hodowli ZwierzątAkademia Rolnicza w Poznaniu

dr Izabela Szczerbal 128 000 128 000

Wydział Fizjoterapii; Katedra KinezjologiiAkademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu dr Katarzyna Kisiel-Sajewicz 329 000 329 000

Instytut Dendrologii PAN dr Marcin Zadworny 156 000 156 000

Instytut Dendrologii PAN dr Dominik Tomaszewski 126 000 126 000

Wydział Rolniczy; Instytut Gleboznawstwa i Kształtowania ŚrodowiskaAkademia Rolnicza w Lublinie

dr Patryk Oleszczuk 264 000 264 000

Wydział ChemiiUniwersytet Warszawski dr Tomasz Stefan Pawłowski 160 000 160 000

Wydział Medycyny Weterynaryjnej; Katedra Nauk FizjologicznychSzkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

dr Patrycja Pawlikowska 348 000 348 000

Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie dr Michał Mikula 320 000 320 000

Wydział Matematyki; Fizyki i InformatykiUniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie dr Rafał Luchowski 286 000 286 000

Wydział Matematyki; Fizyki i Informatyki; Instytut Fizyki Doświadczalnej; Zakład Spektroskopii MolekularnejUniwersytet Gdański

dr Mariusz Szabelski 210 000 210 000

17


INFO

RMAC

JE

Wykaz dofi nansowanych projektów w ramach programów badawczych UE

Nazwa jednostki,nr wniosku

Tytuł i akronim projektu,nr kontraktu, program UE

Dofinansowanie wnioskowane

Dopuszczalna wysokość

dofinansowania

Ocena projektu wyrażona

w procentach

Dofinansowanie ostatecznie

zaakceptowane (w zł)

Wydział Biochemii, Biofizyki i BiotechnologiiUniwersytet Jagielloński w Kra-kowie

2248; DSE/741/2007

Szlaki molekularne związane z apoptozą komórek beta trzustki w cukrzycy

SAVEBETALSHM-CT-2006-0369036. PR – Priorytet 1 (LSH)

2007: 244 9992008: 113 3842009: 113 3842010: 02011: 02012: –razem: 471 767

471 766 100

244 998113 384 113 384

00–

471 766

Wydział ChemiiUniwersytet Warszawski

2250; DSE/783/2007

Poprawa właściwości magazynujących i kinetyki sorpcji wodoru stopów wodorochłonnych poprzez modyfikację wielofunkcyjnymi hybrydowymi materia-łami polimerowymi

HydroNanoPolNMP3-CT-2006-0325176. PR – Priorytet 3 (NMP)

2007: 202 5002008: 134 4002009: 73 8002010: 02011: 02012: –razem: 410 700

417 780 100

202 500134 400 73 800

00–

410 700

Zakład Badawczo-RozwojowyCentrum Techniki Okrętowej SA w Gdańsku

2254; DSE/755/2007

Regionalna Strategia Innowacji dla Regionu Pomorskiego

RISP014685 (IRE6)6. PR – SSA

2007: 13 8302008: 02009: 02010: 02011: 02012: –razem: 13 830

17 500 100

13 8300 0 00–

13 830

Wydział Inżynierii Metali i In-formatyki Przemysłowej; Zakład Inżynierii i Analiz MateriałówAkademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie

2255; DSE/577/2007

Poprawienie pojemności magazyno-wania i kinetyki wodoru w stopach wodorkowych przez nałożenie nano-powłoki wielofunkcyjnego polimeru hybrydowego

HydroNanoPolNMP3-CT-2006-0325176. PR – Priorytet 3 (NMP)

2007: 179 1822008: 179 1822009: 133 8932010: 02011: 02012: –razem: 492 257

492 256 100

179 182179 182 133 892

00–

492 256

Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie

2268; DSE/1132/2007

Długoterminowa analiza obszarów wiejskich Unii Europejskiej

FARO EU044495 (SSPE)6. PR – SSP

2007: 88 2002008: 61 2002009: 02010: 02011: 02012: –razem: 149 400

155 520 100

88 20061 200

0 00–

149 400

Zakład Badawczo-RozwojowyCentrum Techniki Okrętowej SA w Gdańsku

2273; DSE/756/2007

Zapobieganie katastrofalnym uszkodze-niom korozyjnym stali wysokostopowych

CORINOXRFSR-CT-2006-00022RFCS – Fundusz Badawczy Węgla i Stali UE

2007: 5 4212008: 23 7692009: 6 1822010: 02011: 02012: –razem: 35 372

36 320 100

5 42123 769 6 182

00–

35 372

Instytut Badawczy Dróg i Mostów w Warszawie

2274; DSE/230-2/2007

Ocena stanu i metody napraw drogo-wych obiektów inżynierskich w Europie Centralnej

ARCHESTST5-CT-2006-0312726. PR – Priorytet 6.2 (TREN)

2007: 181 4632008: 210 2992009: 155 9142010: 02011: 02012: –razem: 547 676

547 676 100

181 463210 299 155 914

00–

547 676

Instytut Podstawowych Problemów Techniki PAN w Warszawie

2275; DSE/1726/2007

10 Europejska Konferencja Mechaniki Materiałów (EMMC 10) – Wielofazowe i wieloskładnikowe materiały poddane obciążeniom dynamicznym

EUROMECHCONFMSCF-CT-2005-0297616. PR – Mobility

2007: 60 5002008: 02009: 02010: 02011: 02012: –razem: 60 500

74 502 100

60 5000 0 00–

60 500

Wydział Nauk EkonomicznychUniwersytet Warszawski

2276; DSE/1642/2007

Narzędzia do ulepszenia porówny-walności danych międzynarodowych z zastosowaniem do SHARE

COMPARE028857 (CIT5)6. PR – Priorytet 7 (Citizens)

2007: 71 2152008: 02009: 02010: 02011: 02012: –razem: 71 215

71 248 100

71 2150 0 00–

71 215

18


INFO

RMAC

JE





dofinansowania


w procentach



Wydział Fizyki i Informatyki StosowanejAkademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie

2277; DSE/1182/2007

Europejski Układ Reaktorowy Chłodzony Ołowiem

ELSY036439 (FI6W)6. PR – EURATOM – Radioactive Waste Management

2007: 28 1292008: 21 0972009: 14 0632010: 02011: 02012: –razem: 63 289

63 288 100

28 12921 097 14 062

00–

63 288

Instytut Obróbki Plastycznej w Poznaniu

2278; DSE/2539/2007

Nowa generacja łożysk pracujących w ekstremalnych warunkach stosowa-nych w przemyśle lotniczym

BEARINGSAST5-CT-2006-0309376. PR – Priorytet 4 (Aero)

2007: 113 3942008: 221 1242009: 100 7282010: 02011: 02012: –razem: 435 246

435 247 100

113 394221 124 100 728

00–

435 246

Wydział Nauk EkonomicznychUniwersytet Warszawski

2279; DSE/1383/2007

Zmiany strukturalne w sektorze rolnym i na obszarach wiejskich

SCARLED044201(SSPE)6. PR – Priorytet 8.1

2007: 36 6682008: 51 7132009: 26 7952010: 02011: 02012: –razem: 115 176

115 176 100

36 66851 713 26 795

00–

115 176

Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych PAN w Łodzi

2280; DSE/938/2007

Polirotaksany jako supramolekularne materiały wielofunkcyjne

THREADMILLMRTN-CT-2006-0360406. PR – Mobility

2007: 156 0002008: 94 8002009: 108 0002010: 02011: 02012: –razem: 358 800

361 920 100

156 00094 800

108 000 00–

358 800

Interdyscyplinarne Centrum Modelowania Matematycznego i KomputerowegoUniwersytet Warszawski

2281; DSE/1245/2007

Badanie i modelowanie odporności wi-rusów grypy w środowisku, zbiornikach wodnych, powietrzu oraz na zanieczysz-czonych powierzchniach – w systemach naturalnych oraz warunkach kontrolowa-nych laboratoryjnie

RIVERS044405 (SSPE)6. PR – SSP

2007: 186 0482008: 167 8982009: 137 7302010: 17 7722011: 02012: –razem: 509 448

509 616 100

186 048167 898 137 730 17 772

0–

509 448

Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP w Warszawie

2282; DSE/1355/2007

Koncepcja zastosowań usług publicznie regulowanych na podstawie informacji od zainteresowanych użytkowników

PACIFICMaster Services Agreement z dnia 23.10.20066. PR – Galileo Joint Undertaking

2007: 11 8712008: 1 6462009: 02010: 02011: 02012: –razem: 13 517

15 070 100

11 8711 646

0 00–

13 517

Wydział Oceanotechniki i Okrę-townictwaPolitechnika Gdańska

2284; DSE/1851/2007

System miejscowego czyszczenia sieci w gospodarstwach rybnych

NETWASH0327886. PR – Co-operative Research

2007: 133 0742008: 22 2062009: 02010: 02011: 02012: –razem: 155 280

155 279 100

133 07322 206

0 00–

155 279

Wydział Elektroniki i Technik Infor-macyjnych; Instytut Informatyki; Zakład Systemów InformacyjnychPolitechnika Warszawska

2285; DSE/1318/2007

Odkrywca Innowacji, przewodnik i narzędzie informatyczne wspomagające proces innowacyjny w małych i średnich przedsiębiorstwach

KNOW-ITMTKI-CT-2006-0426406. PR – Mobility

2007: 72 3452008: 4 3512009: 02010: 02011: 02012: –razem: 76 696

76 699 100

72 3454 351

0 00–

76 696

Oddział w KrakowieInstytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej w Warszawie

2286; DSE/1788/2007

Klimat Europy w ostatnim tysiącleciu

Millennium017008 (GOCE)6. PR – Priorytet 6.3 (Global)

2007: 71 2892008: 40 7372009: 37 0302010: 38 9602011: 02012: –razem: 188 016

188 016 100

71 28940 737 37 030 38 960

0–

188 016

19


INFO

RMAC

JE





dofinansowania


w procentach



Wydział Fizyki i Astronomii;Instytut AstronomicznyUniwersytet Wrocławski

2287; DSE/1338/2007

Europejska Sieć Helio- i Asterosejsmologii

HELAS026138 (RICA)6. PR – Infrastructures

2007: 66 7772008: 126 7382009: 126 7352010: 30 3002011: 02012: –razem: 350 550

350 550 100

66 777126 738 126 735 30 300

0–

350 550

Wydział Elektrotechniki i Auto-matykiPolitechnika Gdańska

2288; DSE/1750/2007

Bardziej otwarte technologie elektryczne

MOETAIP5-CT-2006-0308616. PR – Priorytet 4 (Aero)

2007: 315 9652008: 320 1982009: 184 2062010: 02011: 02012: –razem: 820 369

820 369 100

315 965320 198 184 206

00–

820 369

Instytut Fizjologii Roślin PANw Krakowie

2290; DSE/1877/2007

Produkcja bezpiecznej żywności wysokiej jakości z wykorzystaniem wód niskiej jakości oraz udoskonalonych systemów nawadniania i zarządzania

SAFIR023168 (FOOD)6. PR – Priorytet 5 (Food)

2007: 64 2002008: 26 4002009: 26 6402010: 02011: 02012: –razem: 117 240

118 584 100

64 20026 400 26 640

00–

117 240

Instytut Biochemii i Biofizyki PAN w Warszawie

2296; DSE/2098/2007

Otrzymywanie i identyfikacja nowych inhibitorów odwrotnej transkryptazy HIV skierowanych przeciwko szczepom HIV opornym wobec leków przeciwko HIV/AIDS

HIV ResInh0377606. PR – Priorytet 1 (LSH)

2007: 305 3522008: 250 9482009: 250 9482010: 02011: 02012: –razem: 807 248

807 247 100

305 351250 948 250 948

00–

807 247

PROJEKTY BADAWCZE SPECJALNE– PODSTAWA PRAWNA ART. 10 UST. 1 PKT 5 USTAWY O ZASADACH FINANSOWANIA NAUKI

Nazwa jednostki Tytuł projektu Kierownik projektu

Wysokość środków proponowanych do przyznania

w opinii Rady Nauki

Wysokość środków przyznanych

przez ministra (w zł)

Wydział Inżynierii Lądowej Politechniki Krakowskiej

EUREKA E! TOSIN – Zwiększenie prędkości pociągów w łukach o małych promieniach

prof. dr hab.Włodzimierz Czyczuła 648 000 648 000

Wydział Transportu Politechniki Warszawskiej


prof. Andrzej Chudzik 450 000 450 000

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie


prof. dr hab.Tadeusz Uhl 410 000 410 000

Centrum Naukowo-Techniczne Kolejnictwa w Warszawie


dr Andrzej Massel 570 000 570 000

Instytut Podstawowych Proble-mów Techniki w Warszawie


prof. dr hab.Roman Bogacz 378 000 378 000

Instytut Włókiennictwa w ŁodziEUREKA E! 3776 – Opracowanie nanostrukturalnych kompozytów włókienniczych o właściwościach bariero-wych i fotokatalitycznych

dr Jadwiga

Sójka-Ledakowicz517 000 517 000

Wydział Inżynierii i Marketingu Tekstyliów Politechniki Łódzkiej

EUREKA E! SILMEDTEX – Antybakteryjne i antygrzybicze wykończenie wyrobów włókienniczych za pomocą aplikacji srebra lub jego związków

dr Barbara Filipowska 453 398 453 398

Instytut Architektury Tekstyliów w Łodzi

EUREKA E! SILMEDTEX – Antybakteryjne i antygrzybicze wykończenie wyrobów włókienniczych za pomocą aplikacji srebra lub jego związków

prof. dr hab.Franciszek Rybicki 445 971 445 971

EC Engineering sp. z o.o. w Krakowie

EUREKA E! 4005 SAFE BRAKE – Opracowanie innowacyjne-go systemu hamowania z przeznaczeniem dla pojazdów szynowych wykorzystującego zjawisko prądów Foucaulta bazującego na wirującym hamulcu wiroprądowym

mgr inż.Sebastian Kania 952 400 952 400

Instytut Technologii Materiałów Elektronicznych w Warszawie

EUREKA E! 3869 INFRASENS – Otrzymywanie i badanie własności monokryształów i płytek GaP dla czujników podczerwieni

dr Andrzej Hruban 1 200 000 1 200 000

20


INFO

RMAC

JE

Nazwa jednostki Tytuł projektu Kierownik projektu

Wysokość środków proponowanych do przyznania

w opinii Rady Nauki

Wysokość środków przyznanych

przez ministra (w zł)

Wydział Elektroniki i Telekomuni-kacji Politechniki Poznańskiej

COST 291 – Optyczne systemy komutacyjne z buforo-waniem MOOQ

prof. dr hab. Wojciech Kabaciński 182 000 182 000


CERN – Optymalizacja odpornych na radiację detektorów krzemowych dla akceleratorów zderzeniowych S-LHC

dr Roman Kozłowski 365 300 365 300

Centrum Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika PAN w Warszawie

APF – Astronomia Polska-Francja (Astro-PF) prof. dr hab. Paweł Haensel 555 000 555 000

Wydział Inżynierii Metali i Infor-matyki Przemysłowej Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie

COST 541 – Charakteryzacja stali w stanie stało-ciekłym przy pomocy zaawansowanego modelowania fizycznego i numerycznego

dr Krzysztof Sołek 638 669 638 669

Wydział Biologii Uniwersytetu Warszawskiego

RNA – Analiza funkcjonalna i strukturalna mechanizmu rozpoznawania nieprawidłowych transkryptów przez cytoplazmatyczną formę egzosomu

dr Andrzej Dziembowski 464 400 464 400

Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie

UKRAINA – Naftowe perspektywy poszukiwawcze i po-tencjał węglowodorowy utworów miocenu i mezozoicz-no-paleozoicznego podłoża w przygranicznym obszarze zapadliska przedkarpackiego w Polsce i na Ukrainie

prof. dr hab. Maciej Kotarba 5 406 040 5 406 040


SSF-HSEP – Funkcjonalność nanostruktur epitaksjalnych w fotodetektorach nowej generacji stosowanych w hy-brydowych systemach optoelektronicznych

dr inż. Włodzimierz Strupiński 190 000 190 000

Instytut Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie

CERN – Uruchomienie aparatury i przygotowanie opro-gramowania eksperymentu ALICE na LHC w CERN-ie

prof. dr hab.Jerzy Bartke 301 283 301 283

Centrum Fizyki Teoretycznej PAN w Warszawie DFG – Uniwersalność w układach mezoskopowych II prof. dr hab.

Marek Kuś 381 600 381 600

Wydział Chemii Uniwersytetu Warszawskiego ESF – Zderzenia zimnych cząsteczek polarnych prof. dr hab.

Robert Moszyński 840 000 840 000

Wydział Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego

ESF – Kontrolowane oddziaływania nieliniowe gazów atomowych i fotonów

dr hab. Marek Trippenbach 155 000 155 000

Wydział Inżynierii Lądowej i Śro-dowiska Politechniki Gdańskiej

WERF – Przemiany i możliwości usuwania azotu orga-nicznego rozpuszczonego w wielofazowych komorach osadu czynnego

dr inż. Jacek Mąkinia 241 500 241 500

Wydział Nauk o Ziemi Uniwer-sytetu Śląskiego w Katowicach (w imieniu grupy jednostek)

IPY – Wpływ zanieczyszczeń gazowych i pyłowych w tro-posferze na skład chemiczny odpadów atmosferycznych i zmiany klimatu w Arktyce i Antarktyce

dr Wiesława Ewa Krawczyk 678 800 678 800

Wydział Biologii, Geografii i Oceanologii Uniwersytetu Gdańskiego

IPY – Fronty oceaniczne i kolonijne ptaki morskie w wa-runkach długookresowych zmian klimatu w Arktyce

prof. dr hab. Lech Stempniewicz 264 000 264 000

Instytut Oceanologii PAN w Sopocie

IPY – Rola struktur mezoskalowych w Prądzie Zachod-niospitsbergeńskim w wymianie ciepła z atmosferą i otaczającymi wodami

prof. dr hab. Jan Piechura 400 200 400 200

Zakład Biologii Antarktyki PAN w Warszawie (w imieniu grupy jednostek)

IPY – Gatunki obce w Antarktycedr inż.

Katarzyna Joanna Chwedorzewska

488 880 488 880

Instytut Oceanologii PAN w Sopocie

IPY – Niejednorodność pól fizycznych i biologicznych arktycznych wód Svalbardu i ich wzajemne powiązania – zintegrowana kampania pomiarowa z użyciem technik bezkontaktowych

dr hab. Joanna Szczucka 297 800 297 800

Centrum Badań Kosmicznych PAN w Warszawie

IPY – Scyntylacje jonosferyczne na dużych szerokoś-ciach geomagnetycznych – pomiary w Polskiej Stacji Polarnej na Sptisbergenie, ich analiza i interpretacja oraz modelowanie scyntylacji dla potrzeb nawigacji, geodezji i łączności satelitarnej

prof. dr hab.Andrzej Wernik 586 000 586 000

Zakład Biologii Antarktyki PAN w Warszawie

IPY – Wpływ deglacjacji na powstawanie i kształtowanie przez mikroorganizmy ekosystemów polarnych

dr hab. Marek K. Zdanowski 505 250 505 250


IPY – Diagnostyka nicieni Anisakis simplex na tle zmian klimatycznych w północnej Kanadzie i Grenlandii

prof. dr hab.Antoni J. Rokicki 96 880 96 880


IPY – Badanie układu pasożyt-żywiciel u Nematoda (głównie z rodzaju Contracaecum) i Monogenea (z rodzaju Gyrodactylus) z rejonów Arktyki i Antarktyki za pomocą metod morfologicznych

prof. dr hab. Antoni J. Rokicki 216 520 216 520

21


INFO

RMAC

JEŚRODKI FINANSOWE PRZYZNANE JEDNOSTKOM NAUKOWYM NA INWESTYCJE BUDOWLANE NA 2007 ROK– z dnia 22 maja 2007; na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 8 października 2004 roku o zasadach fi nanso-wania nauki (Dz. U. Nr 238, poz. 2390 i Nr 273, poz. 2703 oraz z 2005 r. Nr 85, poz. 727 i Nr 179, poz. 1484)

Nazwa jednostki Nazwa inwestycji Wysokość dofinansowania (w zł)

Zakład Biologii Antarktyki PAN Usprawnienie gospodarki paliwowej w Stacji Antarktycznej im. Henryka Arctowskiego 1 000 000

Uniwersytet Warszawski; Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów Modernizacja układu chłodzenia Cyklotronu U-200P 182 000

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu; Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej Adaptacja Collegium Maius wraz z budową budynku biblioteki dla Wydziału 4 500 000

Uniwersytet Szczeciński; Wydział Nauk Ekonomicznych i Zarządzania Modernizacja zaplecza naukowego Wydziału 500 000

Instytut Chemii Fizycznej PAN Modernizacja Instytutu Chemii Fizycznej 500 000

Centrum Materiałów Polimerowych i Węglowych PAN Modernizacja infrastruktury budynku Centrum 500 000

Instytut Pojazdów Szynowych TABOR Renowacja z termoizolacją dachu budynku laboratorium i hali badań Instytutu 600 000

Instytut Energetyki Modernizacja budynków hali wysokich napięć oraz budynków zwarciowni 500 000

Instytut Odlewnictwa Adaptacja części budynku laboratoryjno-technologicznego na poszerzenie bazy laborato-ryjnej oraz na zaplecze szkoleniowo-konferencyjne i administracyjno-socjalne 500 000

Instytut Szkła i Ceramiki Termomodernizacja obiektów badawczo-doświadczalnych w Warszawie i Krakowie 1 475 000

Centrum Elektryfikacji i Automatyzacji Górnictwa EMAG Kontynuacja prac modernizacyjnych wewnętrznej sieci centralnego ogrzewania budyn-ków laboratoryjnych Centrum 770 000

Instytut Sztuki PAN Remont zabytkowej bramy pałacowej i ogrodzenia budynku – siedziby Instytutu, modernizacja biblioteki 508 000

Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego w Warszawie Adaptacja pomieszczeń biurowych na Laboratorium Biologii Molekularnej 195 000

Instytut Obróbki Plastycznej Rozbudowa zaplecza badawczego na potrzeby rozwoju technologii metalurgii prosz-ków, obróbki plastycznej i obróbki cieplno-chemicznej 411 000

Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Opakowań Modernizacja pomieszczeń COBRO 905 000

Pomorska Akademia Medyczna w Szczecinie; Biblioteka Główna Pierwsze wyposażenie nowo-budowanej biblioteki głównej 600 000

Są to środki fi nansowe przyznane jednostkom naukowym w formie dotacji celowej na realizację 16 nowych inwestycji budowlanych ze środków fi nansowych na na-ukę w 2007 roku w łącznej wysokości 13 646 000 zł, bez środków przyznanych 8 decyzjami ministra nauki i szkolnictwa wyższego w 2007 roku w łącznej wysokości 22 798 000 zł na kontynuację przez jednostki naukowe inwestycji budowlanych w 2008 roku. Wysokość dotacji została ustalona zgodnie z zaopiniowanymi przez komisje Rady Nauki wynikami oceny wniosków inwestycyjnych budowlanych o objęcie wsparciem fi nansowym ze środków fi nansowych na naukę w dniu 22 lutego 2006 r.

ŚRODKI FINANSOWE PRZYZNANE JEDNOSTKOM NAUKOWYM NA INWESTYCJE APARATUROWE NA 2007 ROK– z dnia 24 maja 2007; na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 8 października 2004 r. o zasadach fi nanso-wania nauki (Dz. U. Nr 238, poz. 2390 i Nr 273, poz. 2703 oraz z 2005 r. Nr 85, poz. 727 i Nr 179, poz. 1484)

Nazwa jednostki Wysokość dofinansowania (w zł)

Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego w Warszawie; Instytut Optoelektroniki 600 000

Instytut Filozofii i Socjologii PAN 72 000

Akademia Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie; Wydział Rzeźby 195 000

Szkoła Główna Handlowa w Warszawie; Kolegium Nauk o Przedsiębiorstwie 56 000

Uniwersytet Gdański; Wydział Chemii 1 100 000

Uniwersytet Warszawski; Wydział Geologii 3 310 000

Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu; Wydział Lekarski II 550 000

Instytut Budownictwa Wodnego PAN 310 000

Politechnika Gdańska; Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska 677 000

Politechnika Częstochowska; Wydział Inżynierii Procesowej, Materiałowej i Fizyki Stosowanej 500 000

Politechnika Szczecińska; Wydział Mechaniczny 3 666 000

Politechnika Wrocławska; Wydział Informatyki i Zarządzania 750 000

Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza; Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa 2 150 000

Instytut Odlewnictwa 610 000

Instytut Transportu Samochodowego 1 000 000

Politechnika Gdańska; Wydział Chemiczny 1 750 000


NAU

KA,

GO

SPO

DAR

KA,

SPO

ŁEC

ZEŃ

STW

O

22

W Sali Kolumnowej Pałacu Prymasow-skiego w Warszawie odbyło się 4

czerwca br. uroczyste wręczenie listów gratu-lacyjnych firmom, które uzyskały unijne środki na realizację własnych, innowacyjnych projek-tów. Towarzysząca gali prezentacja projektów (IBM Polska sp. z o.o., Solaris Bus & Coach SA, Mostostal Warszawa SA, Zakłady Farmaceu-tyczne Polpharma SA, Aviacom.pl sp. z o.o., Medicalgorithmics sp. z o.o. oraz Energy In-

vestors sp. z o.o.) dowiodła, iż z finansowe-go wsparcia mogą korzystać nie tylko duże, znane na rynku przedsiębiorstwa, ale rów-nież niewielkie firmy, mające ciekawe pomy-sły na opracowanie innowacyjnego produk-tu czy technologii.

Dariusz Fabiszewski, dyrektor generalny IBM Polska, podkreślił w swoim wystąpieniu, że otrzymane fundusze pozwolą krakowskie-mu laboratorium firmy rozwijać prace nad

Teraz Innowacyjna GospodarkaMinisterstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego już od ponad roku promuje ideę

projektów celowych. Departament Wdrożeń i Innowacji wykorzystuje narzędzia

marketingowe, m.in. konferencje, wystawy i targi, aby zachęcić naukowców

oraz biznesmenów do współpracy. Działania te przyniosły już konkretne efekty.

Od października do grudnia ubiegłego roku przedsiębiorcy złożyli 82 wnioski

o dofinansowanie projektów celowych w ramach Sektorowego Programu Ope-

racyjnego – Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw.

Prototyp ultralekkiego dwumiejscowego samolotu AF-129, skonstruowanego przez inż. Andrzeja Frydrychewicza z Avia-com.pl. Maszyna będzie charakteryzować się świetnymi parametrami lotnymi, niskim zużyciem paliwa i ograniczoną emisją szkodliwych substancji

Fot:

ww

w.a

viac

om.e

i.pl

23


NAU

KA,

GO

SPO

DAR

KA,

SPO

ŁEC

ZEŃ

STW

O

zaawansowanym oprogramowaniem, służą-cym zwiększeniu bezpieczeństwa przecho-wywania danych w systemach IT na całym świecie. Kolejnym wyróżnionym przedsiębior-stwem jest wielkopolska Solaris Bus & Coach SA. Uzyskane fundusze pozwolą temu pro-ducentowi autobusów i autokarów rozwijać technologię hybrydową w autobusach miej-skich. Mostostal Warszawa zaprezentował opracowywany wspólnie z Wojskową Aka-demią Techniczną system wzmocnień kon-strukcji obiektów, który w znacznym stopniu zwiększy ich odporność na różne czynniki ra-żenia, np. eksplozje ładunków wybuchowych stosowanych w atakach terrorystycznych. Z kolei założona przez dwóch naukowców firma Medicalgorithmics przedstawiła system PocketECG służący do zdalnego i długotrwa-łego monitorowania pracy serca; produkt ten opracowywany będzie we współpracy z In-stytutem Kardiologii im. Prymasa Tysiąclecia Stefana Kardynała Wyszyńskiego w Aninie.

Podsumowując spotkanie podse-kretarz stanu w Ministerstwie Nauki

i Szkolnictwa Wyższego Olaf Gajl za-chęcał przedsiębiorców do przygoto-wywania nowych projektów, które będą mogły zostać dofinansowane w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka.

Maciej Kałużny

Departament Wdrożeń i Innowacji

MNiSW

Przypomnijmy, że Inicjatywa techno-logiczna ma zachęcać przedsiębior-

ców, uczelnie i instytucje, by inwestowa-li w najnowsze zdobycze techniki, a tym

samym modernizowali polską gospo-darkę. Mogą otrzymać dofinansowanie na fazę badawczą, ewentualne wykona-nie prototypu i przeprowadzenie pro-

Pierwsi benefi cjenci Inicjatywy technologicznej Dofinansowanie projektów na łączną kwotę 5,188 mln zł zapewniły sobie jed-

na wyższa uczelnia, jedna jednostka badawczo-rozwojowa, jedno laboratorium

i trzy spółki – pierwsi beneficjenci programu ministra nauki i szkolnictwa wyższe-

go Inicjatywa technologiczna I.

– Rusza Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka, przygo-towujcie nowe projekty – zachęcał przedsiębiorców wiceminister nauki i szkolnictwa wyższego Olaf Gajl

Fot:

DW

I


NAU

KA,

GO

SPO

DAR

KA,

SPO

ŁEC

ZEŃ

STW

O

24

cedury patentowej. O pieniądze z dru-giej części programu starać się powinny jednostki zajmujące się doradztwem i transferem technologii. Podstawowym kryterium, decydującym o przyznaniu środków, jest innowacyjność przedsię-wzięcia oraz możliwość udowodnienia wartości rynkowej projektu.

Wydział Mechaniczny Politechniki Opolskiej dostał 2,5 mln zł (specjaliści są-dzą, że w ciągu trzech lat przychody wy-niosą 27 milionów) na projekt i wdroże-nie do produkcji przychylnego środowisku rozpuszczalnika farb i lakierów.

Centrum diagnostyczne wykorzystują-ce technologię przetwarzania danych chce stworzyć krakowska spółka EC Systems we współpracy z Akademią Górniczo-Hutniczą; na projekt przeznaczono 843,5 tys. zł. System wydłuży czas eksploatacji maszyn i zwiększy wydajność produkcji, a także poprawi bezpieczeństwo.

Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Ma-szyn Elektrycznych „Komel” w Katowicach otrzymał ponad 1,2 mln zł na opracowanie elektrycznego napędu paralotni, co może być przesłanką do budowy w przyszłości napędów ultralekkich samolotów trenin-gowych.

Wyprodukowanie specjalnych butów dla osób z obniżoną sprawnością stóp, np. z powodu cukrzycy czy reumatoidal-nego zapalenia stawów, jest celem Cen-tralnego Laboratorium Przemysłu Obuw-niczego z Krakowa, któremu przyznano 316,5 tys. zł. Przychody z komercjalizacji w okresie trzech lat szacuje się na 5,5 mln zł.

Eksperci docenili spółkę Euroimplant z Raszyna, przyznając 940 tys. zł na opra-cowanie i produkcję technologii uzyski-wania produktów opartych na kompo-zytowych materiałach kolagenowych.

Można je wykorzystywać m.in. w sek-torze kosmetycznym, medycznym oraz w toksykologii (in vitro).

Krakowska firma Energocontrol za 250 tys. zł ma skonstruować ogniwo paliwo-we oraz wybudować i uruchomić proto-typ przenośnego generatora energii, wy-korzystującego skonstruowane ogniwo do generacji energii elektrycznej. W ten sposób proces zastępowania konwencjo-nalnych źródeł energii źródłami odnawial-nymi wejdzie w kolejną fazę.

Zespół ekspertów cały czas ocenia wnio-ski, które wpłynęły do Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (a jest ich prawie pół tysiąca: 115 od szkół wyższych, 154 od przedsiębiorstw oraz 165 od JBR-ów) i podejmuje kolejne decyzje o przyzna-niu bądź nieprzyznaniu środków. Będą one, wraz z informacjami o beneficjen-tach, prezentowane na stronie interneto-wej MNiSW (http://www.mnisw.gov.pl). A już niedługo resort nauki ogłosi drugą odsłonę Inicjatywy technologicznej.

AK

Zapowiadane przez nas ogłoszenie

programu Inicjatywa technologiczna II

ukaże się w kolejnym numerze „Spraw

Nauki”. Przepraszamy.

25


NAU

KA,

GO

SPO

DAR

KA,

SPO

ŁEC

ZEŃ

STW

O

To robi wrażenie – 1300 wystawców i firm z 36 krajów, 22 tys. zwiedzają-

cych. ITM to największa w Polsce (o 15 procent większa niż ubiegłoroczna) im-preza targowa łącząca autorów odkryć o dużych możliwościach aplikacyjnych ze światem przemysłu. Obok wystaw spe-cjalistycznych – m.in. obrabiarek i narzę-dzi; energetyki; technologii obróbki po-wierzchni; gazu i nafty; bezpieczeństwa pracy w przemyśle – jak zwykle otwarty był salon Nauka dla Gospodarki, który zgromadził prawie stu wystawców z Pol-ski, Czech, Niemiec i Ukrainy. Jak zwykle też ekspozycje prezentujące osiągnięcia

instytutów naukowych i jednostek ba-dawczo-rozwojowych znaczącą kwotą dofinansował resort nauki.

Na stoisku MNiSW, przygotowanym przez Departament Wdrożeń i Innowacji, można było uzyskać informacje na temat dwóch projektów: wsparcia patentowania wynalazków powstających w jednostkach naukowych (Patent Plus) oraz wsparcia innowacyjnej przedsiębiorczości akademi-ckiej (Kreator innowacyjności). Pracownicy ministerstwa udzielali również wskazówek, jak starać się o fundusze unijne i jak przy-gotować projekty celowe.

Okazją do pokazania szerszemu gronu

N jak nauka Podczas targów Innowacje-Technologie-Maszyny, które trwały od 11 do 14 czerw-

ca na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich, po raz pierwszy zwiedza-

jący mogli na osobnym stoisku zapoznać się z propozycjami Ministerstwa Nauki

i Szkolnictwa Wyższego.

Stoiska dofi nansowane przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego zostały specjalnie oznaczone

Fot:

DW

I


NAU

KA,

GO

SPO

DAR

KA,

SPO

ŁEC

ZEŃ

STW

O

26

osiągnięć wynalazczych badaczy polskich był 7 Międzynarodowy Dzień Transferu Technologii, w tym roku przypadający 13 czerwca. Wręczono złote medale Między-narodowych Targów Poznańskich, które przyznawane są tylko produktom o naj-wyższej jakości oraz najnowocześniejszych rozwiązaniach technologicznych.

Uhonorowana została wielofunkcyjna osłona balistyczna Instytutu Technologii Bezpieczeństwa MORATEX z Łodzi. Wyko-nana z włókna paraaramidowego tarcza, łatwo wyginająca się, o niespełna półto-racentymetrowej grubości i dziesięciokilo-gramowej wadze, umożliwi policjantom z oddziałów specjalnych prześlizgnięcie się nawet przez bardzo wąskie otwory; można nią również przykryć rannego czy zabez-pieczyć niewielki niewypał. Wyposażona jest w praktyczne detale – wizjer, wkładkę amortyzującą siłę uderzenia pocisku, przy-ssawki do szklanych tafli czy taśmę umożli-wiającą połączenie tarcz w kurtynę.

Medal dla Translatica Server, wymy-ślonego przez poznańskie biuro trans-latorskie POLENG, to wyraz uznania dla najlepszego w Polsce programu tłuma-czeniowego opartego na analizie skła-dniowej i transferze. System zapewnia

bardzo wysoką zgodność tłumaczenia tekstu z oryginałem, a pełna integracja z programami biurowymi umożliwia jego szerokie rozpowszechnienie.

Uznanie jury zyskał również opra-cowany w Instytucie Ciężkiej Syntezy Organicznej „Blachownia” w Kędzie-rzynie-Koźlu innowacyjny sposób wytwa-rzania żywic fenolowych, stosowanych np. do produkcji sklejek, płyt wiórowych i wełny mineralnej. Aby produkt końco-wy zawierał minimalną ilość substratów niekorzystnych dla środowiska natural-nego, kontroluje się warunki syntezy oraz wprowadza do gotowej żywicy sze-reg modyfikatorów.

Pierwszy raz przyznano złote medale w kategorii „transfer wyników badań nauko-wych do praktyki gospodarczej”. Otrzymały je dwa gliwickie instytuty: Instytut Spawal-nictwa za metodę zgrzewania tarciowego aluminium z miedzią oraz Instytut Metali Nieżelaznych za odzysk renu w postaci nad-renianu amonu z kwaśnych roztworów za-wierających ren; a także Instytut Pojazdów Szynowych „Tabor” z Poznania za mikropro-cesorowy układ sterowania systemami ha-mulców dla zespołów trakcyjnych.

Laureatami medalu Grand Mercure, prestiżowego wyróżnienia dla wybitnych osobistości i instytucji promujących inno-wacyjność polskiej gospodarki, zostali: szef Naczelnej Organizacji Technicznej – Fede-racji Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych Wojciech Ratyński, Instytut Mechaniki Pre-cyzyjnej z Warszawy oraz Instytut Technolo-gii Mechanicznej Politechniki Poznańskiej.

Kolejna edycja ITM, największych w Pol-sce targów nowoczesnych technologii dla przemysłu, odbędzie się w dniach 9-12 czerwca 2008 roku – z pewnością znów większa i jeszcze popularniejsza.

AKNa stoisku MNiSW można było dowiedzieć się, jak starać się o fundusze unijne i jak przygotować projekty celowe

Fot:

DW

I

27


NAU

KA,

GO

SPO

DAR

KA,

SPO

ŁEC

ZEŃ

STW

O

Z dokumentu „Science & Innovation Investment Framework 2004–2014”,

opublikowanego wspólnie przez brytyjskie Ministerstwo Skarbu i dwa rządowe depar-tamenty zaangażowane w finansowanie na-uki wynika, że między 2007 a 2008 rokiem Wielka Brytania wyda na naukę 5,35 mld funtów. Brytyjski budżet na badania nauko-we miał wynosić 3,28 mld, ale już wiadomo że jest większy, bo wzrósł z 3,1 mld funtów w latach 2006–2007 do 3,45 mld na okres 2007–2008. Około 43 proc. inwestycji sekto-ra publicznego w badania cywilne (czyli 30 proc. wszystkich brytyjskich badań) finanso-wanych jest właśnie z tego źródła.

Brytyjski Skarb dba o to, żeby pieniądze te na pewno zostały wydane na naukę, chociaż zwornik systemu finansowania na-

uki w Wielkiej Brytanii – Biuro Nauki i In-nowacji (Office of Science and Innovation – OSI), jest częścią rządowego Departa-mentu Handlu i Przemysłu (Department of Trade and Industry – DTI). Jako że we-dług oficjalnych stanowisk umieszczanych na stronie internetowej DTI, misją tego departamentu jest podjęcie wyzwania glo-balizacji, umożliwiając przedsiębiorcom i pracownikom prosperowanie w Zjedno-czonym Królestwie, staje się to również mi-sją brytyjskiej nauki.

Ulokowanie nauki w departamencie handlu sprawia również, że sąsiaduje ona blisko z biznesem oraz sprawami pracow-niczymi, konsumenckimi i energetycznymi. Nie ma jednak możliwości przesunięcia choćby pensa z Science Budget na inne zadania. OSI ma – ujmując rzecz na naj-wyższym poziomie ogólności – sprawiać, by społeczeństwo i gospodarka odnosiły

Podjąć wyzwanie globalizacjiBrytyjski system finansowania nauki zaczyna być bardziej przychylny humanistyce.

A przynajmniej takie wrażenie starają się wywrzeć jego decydenci.

Jak wygląda transfer technologii z uniwersytetów do biznesu? W Wielkiej Brytanii, oprócz rządowych programów dofi nansowywania takiej współpracy, przybiera formę Knowledge Transfer Partnerships (http://www.ktponline.org.uk). Na stronie http://www.hero.ac.uk/uk/business znaleźć można opis rządowych programów pomocy dla biznesu i nauki.

Broszura dla naukowców z Oksfordu przestrzega, że uruchomienie własnej fi rmy opartej o wiedzę ba-dawczą (spinout company) wymaga czasu (którego może brakować na badania), umiejętności i zaso-bów, które niekoniecznie są dostępne na uniwersyte-tach, żmudnej „papierkowej roboty”, wielu spotkań, a nadto łutu szczęścia. Jeśli już naukowcy zdecy-dują się zaangażować w tę formę transferu wiedzy z uczelni, mogą liczyć na uniwersytecką pomoc. Tyl-ko w tym roku powstały w Oksfordzie cztery fi rmy doradcze – Crysalins, Oxford BioDynamics, Clinox oraz Eykona.

W latach 2007–2008 brytyjskie szkoły wyższe otrzymają z Departa-mentu Edukacji i Umiejętności około 1,7 mld funtów

Fot:

arc

hiw

um


NAU

KA,

GO

SPO

DAR

KA,

SPO

ŁEC

ZEŃ

STW

O

28

korzyści, ale wspierając ze swojego budże-tu jedynie naukę, inżynierię i technologię. Nieco bardziej szczegółowo misję Biura formułuje się wymieniając następujące za-dania: utrzymanie i wzmacnianie bazy dla nauki i inżynierii, ulepszanie sposobów ko-rzystania przez brytyjski rząd z osiągnięć nauki i technologii, optymalizacja zysków brytyjskiej nauki z uczestnictwa w unijnych i międzynarodowych projektach, umacnia-nie przepływu osób i idei pomiędzy bazą naukową a użytkownikami, umacnianie więzi między nauką a resztą społeczeństwa, doradztwo ministrom w sprawach dotyczą-cych nauki.

Oczywiście naukę finansują też z włas-nych budżetów inne rządowe resorty –

obrony czy transportu. Brytyjskie szkoły wyższe otrzymują pieniądze poprzez De-partament Edukacji i Umiejętności (Depart-ment for Education and Skills – DfES), z bu-dżetem na lata 2007–2008 przewidzianym na poziomie 1,7 mld funtów. DfES rozdys-ponowuje te fundusze za pośrednictwem tzw. Funding Councils, obsługujących po-szczególne rejony kraju. Jednak to właś-nie OSI jest najczęściej wymieniane, gdy mowa o finansowaniu brytyjskiej nauki. Bezpośrednio odpowiedzialny za alokację budżetowych pieniędzy na finansowanie nauki jest dyrektor generalny nauki i inno-wacji (Director General for Science and In-novation – DGSI). Sir Keith O’Nions, obecny DGSI, w latach 2000–2004 zarządzał bu-

Kwoty dla poszczególnych Research Councils według Science Budget na 2007–2008 (w mln funtów)

EPSRC: Engineering & Physical Sciences Research Council (inżynieria i nauki fizyczne) 721 172

MRC: Medical Research Council (nauki medyczne) 546 514

BBSRC: Biotechnology & Biological Sciences Research Council (biotechnologia i nauki biologiczne) 381 829

dawniej PPARC (fizyka cząstek i astronomia)* 315 245

dawniej CCLRC (centralne laboratorium)* 212 507

NERC: Natural Environment Research Council (środowisko naturalne) 367 248

ESRC: Economic & Social Research Council (nauki ekonomiczne i społeczne) 150 336

AHRC: Arts & Humanities Research Council (humanistyka i sztuka) 97 092

* od 1 kwietnia 2007 rady te stanowią jedną o połączonym budżecie – STFC: Science and Technology Facilities Council 2 791 943

Podział brytyjskich 2,79 mld funtów przekazanych do Research Councils na okres 2007–2008

29


NAU

KA,

GO

SPO

DAR

KA,

SPO

ŁEC

ZEŃ

STW

O

dżetem na badania w brytyjskim Minister-stwie Obrony, a wynosił on ponad miliard funtów. Science Budget jest więc od niego znacznie większy, przypomnijmy – ponad trzy miliardy funtów. Większość funduszy, które przechodzą przez OSI, około 2,6 mld funtów, wędruje do naukowców poprzez tzw. rady badawcze (Research Councils), ostatnie i bezpośrednie ogniwo rozdziału rządowych funduszy na naukę.

Jest ich siedem, skupionych w organizmie zwanym Research Councils UK, stanowią-cym strategiczne partnerstwo wszystkich brytyjskich rad badawczych. W rozmowach specjalistów określonych dziedzin, skróty nazw właściwych rad badawczych prze-wijają się nieustannie, gdy mowa o pienią-dzach. Bez niespodzianek, o największych kwotach mówić mogą inżynierowie i fizycy, później medycy, biolodzy, astronomowie, badacze środowiska naturalnego i dopie-ro na końcu socjologowie, ekonomiści oraz przedstawiciele sztuk i nauk humanistycz-nych. OSI rozdzielające fundusze pomiędzy te rady kierowane jest przez głównego do-radcę naukowego Rządu Jej Królewskiej Mo-ści, prof. Davida Kinga. Gdy w październiku 2000 roku sir David King zostawał dyrekto-rem OSI, nazywało się ono jeszcze – nieprze-rwanie od 1992 roku – Biurem Nauki i Tech-nologii. Nazwa ta dopiero w zeszłym roku uległa zmianie, gdy „technologia” ustąpiła miejsca „innowacji”. Mogłoby to wskazywać

na pewien przełom w brytyjskim nastawie-niu do kwestii finansowania nauki: innowa-cja to więcej niż technologia. Przełom wy-raża się częściowo także w tym, że nakłady na technologię zaczęły rosnąć proporcjonal-nie wolniej niż... nakłady na badania huma-nistyczne i społeczne.

Oczywiście najmniejszy budżet ze wszyst-kich rad badawczych ma AHRC, jedyna rada badawcza dysponująca na okres 2007–2008 kwotą mniejszą niż 100 mln funtów. Jednak gdy spojrzeć na wzrost jej funduszy od okre-su 2004–2005, to wynosi on aż 43 proc.

Ówczesne 67,7 mln funtów rocznie wzro-sło obecnie do poziomu 97 mln funtów. Naj-wyższą, bo aż 66 proc. dynamikę wzrostu funduszy do dyspozycji miała dotąd jedynie Council for the Central Laboratory of the Re-search Councils (CCLRC), ale po jej połączeniu 1 kwietnia tego roku z Particle Physics and Astronomy Research Council (PPARC) łączony wynik tego wzrostu w czterech okresach roz-liczeniowych wyniesie około 30 proc.

Będzie to pewnie wynik nieco większy, biorąc pod uwagę także fakt, że do zakresu zadań tej nowo utworzonej rady (The Scien-ce and Technology Facilities Council – STFC, której budżet wynosi około 530 milionów funtów, ale szczegółowe dane udostępnio-ne zostaną dopiero w raporcie, który opub-likowany zostanie w 2008 roku) włączono również kwestie finansowania fizyki nukle-arnej. Te zadania STFC przejęła od EPSRC,

Procent wzrostu budżetów poszczególnych rad badawczych w okresie od 2004 do 2008

dawniej CCLRC (centralne laboratorium)* 66%

EPSRC: Engineering & Physical Sciences Research Council (inżynieria i nauki fizyczne) 44%

ESRC: Economic & Social Research Council (nauki ekonomiczne i społeczne) 43%

AHRC: Arts & Humanities Research Council (humanistyka i sztuka) 43%

BBSRC: Biotechnology & Biological Sciences Research Council (biotechnologia i nauki biologiczne) 33%

MRC: Medical Research Council (nauki medyczne) 20%

NERC: Natural Environment Research Council (środowisko naturalne) 18%

dawniej PPARC (fizyka cząstek i astronomia)* 15%

* od 1 kwietnia 2007 rady te stanowią jedną - STFC: Science and Technology Facilities Council


NAU

KA,

GO

SPO

DAR

KA,

SPO

ŁEC

ZEŃ

STW

O

30

rady z największym budżetem. Jeśli w ten sposób spadłaby dynamika wzrostu fi-nansów przeznaczanych na EPSRC (wyno-sząca według dotychczasowych obliczeń 44 proc.), to mogłoby to wręcz wyglądać tak, jakby 43-proc. wzrost budżetowych wydatków na sztukę i humanistykę w po-równaniu do stanu sprzed czterech lat był największym wzrostem wśród wszystkich dyscyplin. Pierwsza pozycja byłaby dzielona przez humanistyczną AHRC z ekonomiczno-społeczną ESRC, gdzie procentowy wzrost finansów do dyspozycji wynosi tak samo 43 proc. Taki sposób prezentacji danych móg-łby nawet sugerować, że badaczom-huma-nistom wiedzie się na Wyspach najlepiej.

Gdy z procentowego wzrostu przejdzie się do rozmowy o konkretnych kwotach, to jest to wzrost z 67,7 do 97 mln funtów

(AHRC) i ze 105,2 do 150,3 mln funtów (ESRC). Budżety AHRC i ESRC, mimo że pro-centowo rosną najszybciej, są jednak wciąż najmniejszymi budżetami ze wszystkich rad badawczych. Ich mały rozmiar w stosunku do funduszy pozostających w dyspozycji innych rad badawczych nie zmienia faktu, że choć wzrost jest widoczny, to skala bu-dżetu nie jest porównywalna.

Pomysłodawcą utworzenia rady badaw-czej dla humanistyki był w 1997 roku lord Ron Dearing, autor raportu o koniecznych zmianach w edukacji. W pierwszym nume-rze pisma „Podium”, wydawanego przez nowo powstałą AHRC, lord Dearing pisał: „Jest dla mnie tajemnicą, dlaczego tak dłu-go zajęło rządowi wprowadzenie w życie rekomendacji, by utworzyć radę badawczą dla sztuki i humanistyki. Może to dlatego,

0

AHRCESRCCCLRCPPARCNERCBBSRCMRCEPSRC

Wzrost wydatków budżetowych na poszczególne dziedziny badań naukowych

w Wielkiej Brytanii w latach 2004–2008

31


NAU

KA,

GO

SPO

DAR

KA,

SPO

ŁEC

ZEŃ

STW

O

że rekomendowaliśmy wówczas również podwojenie poziomu finansowania!”

Fragment dokumentu zarysowującego kwestie finansowania nauki w Wielkiej Bry-tanii, wspominanego już „Science & Inno-vation Investment Framework 2004–2014”, poświęcony jest naukom humanistycznym, które mają mieć „zasadniczy wkład w klu-czowe obszary życia publicznego”. Stąd właśnie owo niedawne przekształcenie Arts and Humanities Research Board w Arts and Humanities Research Council – z mniej pre-stiżowego „board” w lepiej postrzeganą „council”. Dokumenty sprzed przemiany bez ogródek mówiły o marginalizowaniu humanistyki przez ostatnie pół wieku. Po-wstanie AHRC ma zapewnić pełniejszy wy-dźwięk badań humanistycznych. Diaspory, migracje, tożsamości związane z różnicami etnicznymi, religijnymi, językowymi i hi-storycznymi – badania w tych dziedzinach są priorytetowe z punktu widzenia obecnej

polityki wielokulturowego Zjednoczonego Królestwa wobec mniejszości. Drugi istot-ny zakres badań humanistycznych to – we-dług wspominanego programu ramowego – badania nad kulturowymi aspektami kra-jobrazu i środowiska.

Takie sformułowania są potwierdze-niem, że nauki humanistyczne stają się nieodzownym elementem myślenia o fi-nansowaniu nauki, nawet jeśli deklaracje i zwiększone nakłady na badania nie do-równują innym dziedzinom.

Piotr Toczyski

Autor jest doktorantem w Instytucie Fi-lozofii i Socjologii PAN. Współpracuje z portalem Gazeta.pl, „Tygodnikiem Po-wszechnym”, miesięcznikiem „Focus”. Był redaktorem pisma o sztuce życia publicz-nego „Polis” , prowadzi warsztaty dzienni-karskie dla młodzieży.

Migracje, diaspory, różnice etniczne i religijne – badania w tych dziedzinach są priorytetem Arts and Humanities Research Council

Fot:

ww

w.im

agea

fter

.com


VAD

EMEC

UM

32

Rada Nauki opiniujeKomitet Polityki Naukowej i Naukowo-Technicznej Rady Nauki na posiedzeniu 20

czerwca br. przedstawił opinię w sprawie założeń do dwóch ustaw – o państwo-

wych instytutach naukowych oraz o organizacji sektora i finansowaniu badań

naukowych oraz prac rozwojowych w Polsce.

UWAGI OGÓLNE

Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego prowadzi intensywne

działania legislacyjne zmierzające do zmian w organizacji sektora badań naukowych i prac rozwojowych w Polsce. Wyrażają się one głównie w przyjętej przez Sejm ustawie o Narodowym Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) oraz związanej z nią modyfikacji ustawy o zasadach finansowania nauki, a także w przygotowywanych założeniach trzech innych ustaw. Poniższe komentarze odnoszą się do całości reformowanego systemu organizacji i finansowania ba-dań naukowych oraz prac rozwojowych. Ich podstawą są trzy przedstawione Komi-tetowi do zaopiniowania dokumenty:1. Założenia do ustawy o organizacji sek-

tora i finansowaniu badań naukowych oraz prac rozwojowych w Polsce z dnia 8 kwietnia 2007 roku

2. Założenia do ustawy o państwowych instytutach naukowych z dnia 15 maja 2007 roku

3. Koncepcja zmian w pionie badawczym Polskiej Akademii Nauk przedstawiona w liście prezesa Polskiej Akademii Nauk Michała Kleibera do premiera Jarosława Kaczyńskiego z dnia 7 maja 2007 rokuDokumenty te mają charakter konspek-

tów do ustaw i nie dają wystarczająco jas-nego i pełnego obrazu zamierzeń reformy całego systemu. Powinny je poprzedzać wizja celów oraz klarowne przedstawienie

strategii ich osiągnięcia w kontekście ist-niejących struktur i rodzajów projektów badawczych. Braki te mogą bardzo nega-tywnie wpłynąć na jakość ustaw, zważyw-szy, że prace mają odbywać się w szybkim tempie. Komitet już opiniując wczesną koncepcję Narodowego Centrum Badań i Rozwoju wyrażał niepokój, że zmiany w organizacji i funkcjonowaniu nauki roz-poczynają się od przedsięwzięcia wyryw-kowego, bez uprzedniej systematycznej diagnozy całości stanu obecnego i określe-nia strategii reformowania nauki. Tym bar-dziej obecnie niezbędna jest zatem ocena, czy cała sekwencja zmian już poczynionych i zamierzonych tworzy system efektywny i spójny. W postępowaniu tym należałoby kierować się następującymi ogólnymi wy-tycznymi:• rozwiązania organizacyjne powinny być

optymalne dla przyjętej wizji celów;• należy usunąć najważniejsze dotychcza-

sowe słabości w funkcjonowaniu syste-mu nauki;

• wprowadzane rozwiązania muszą być spójne i zgodne z rozwiązaniami stoso-wanymi w Unii Europejskiej;

• w badaniach stosowanych, zwłaszcza o charakterze strategicznym dla kraju, trzeba zapewnić uczestnictwo państwa i gospodarki w ich ukierunkowaniu i nad-zorze;

• w badaniach podstawowych podstawą winna być samorządność społeczności naukowej;

33


VAD

EMEC

UM

• należałoby wskazać na podstawie ten-dencji oraz wskaźników finansowania, że będą zapewnione warunki materialne do realizacji proponowanych rozwiązań. Wydaje się, że w Polsce powinno się

stworzyć system finansowania i zarządza-nia nauką, którego głównymi determinan-tami powinny być: wyrazistość i prosto-ta, ścisłe powiązanie B+R z konkretnymi potrzebami społecznymi i wykorzystaniem efektów badań naukowych w gospodar-ce, całościowe spojrzenie na „rynek wie-dzy” (bez formalnego wydzielania badań poznawczych z B+R), selektywność pole-gająca na wyraźnym wyborze priorytetów w obszarze B+R, wykorzystanie instrumen-tów typu foresight. Wzorce można czerpać z takich krajów jak Finlandia, Korea Płd., Niemcy czy Wielka Brytania.

AGENCJA BADAŃ POZNAWCZYCH

Zamiar utworzenia Agencji Badań Po-znawczych (ABP), jako finansującej bada-nia własne agencji umiejscowionej poza strukturami rządowymi, jest inicjatywą słuszną i oczekiwaną przez środowisko naukowe. Powinna to być struktura zbli-żająca nas do oczekiwań Unii Europej-skiej i zwiększająca szanse akceptacji tej instytucji w European Heads Of Research Councils (EuroHORCs) i European Science Foundation (ESF). Projektowana koncepcja ABP jest jednak rozwiązaniem tylko po-łowicznie odpowiadającym przekonaniu, że zarządzanie systemem badań podsta-wowych powinno być powierzone samo-rządności akademickiej. ABP w tym projek-cie pozostaje dalej instytucją nadzorowaną przez ministra właściwego do spraw nauki i do niego należeć ma także określanie za-sad dysponowania funduszami. Rola spo-łeczności naukowej ogranicza się do wybo-ru przedstawicieli, którzy mają pełnić tylko

szczegółowe funkcje wykonawcze.Alternatywą dla takiego rozwiązania

byłoby powierzenie agencji w całości sa-morządności akademickiej, wraz z funk-cjami przydzielonymi w obecnej wersji ministrowi. Na podobnej zasadzie funkcjo-nują np. niemiecka Deutsche Forschungs-gemeinschaft (DFG) i amerykańska Na-tional Science Foundation (NSF). Funkcje nadzorcze pełniłby wówczas nie minister, lecz ciało o charakterze rady nadzorczej (w DFG jest to Senat), złożone głównie z przedstawicieli instytucji naukowych i uczelnianych.

KRAJOWA RADA NAUKI

Według przedstawionej koncepcji Krajo-wa Rada Nauki (KRN) pełniłaby rolę zbliżo-ną do wykonywanej obecnie przez Komitet Polityki Naukowej i Naukowo-Technicznej Rady Nauki. Pełnienie przez KRN roli jedy-nego reprezentanta nauki wobec władz państwa budzi jednak duże wątpliwości. Jest to rozwiązanie wyraźnie podporząd-kowane potrzebom ministra. Z perspek-tywy społeczności naukowej ograniczenie jej reprezentacji wobec władz państwa tylko do tej formy nie jest jednak zadowalające. Powodem jest niskie usytuowanie tej repre-zentacji i powołanie jej składu całkowicie na zasadzie mianowania. Tego rodzaju rada może z powodzeniem pełnić funkcje robo-cze wspomagające ministra, ale nie mając mandatu społecznego – nic poza tym. Na-uka i szkolnictwo wyższe mają wprawdzie swoje rozmaite reprezentacje sektorowe i korporacyjne, ale nie mają jednak wspól-nej reprezentacji o składzie i roli określo-nych przez prawo. Brak takowej osłabia spójność działań sektorowych i utrudnia zachowanie równowagi między władzami państwa a samorządnością akademicką. Należałoby oczekiwać utworzenia także


VAD

EMEC

UM

34

tego rodzaju rady i usytuowania jej przy pre-mierze. Najlepiej, gdyby w jej skład wcho-dziły osobistości uznawane za autorytety w środowisku naukowym. Rada powinna być wyposażona w odpowiednie funkcje, aby nie była ciałem fasadowym. Do niej powinno należeć przedstawianie rządowi koncepcji dotyczących rozwoju nauki oraz opiniowanie tych zamierzeń rządu, które mają aspekty naukowe.

PAŃSTWOWE INSTYTUTY NAUKOWE

Projekt założeń do ustawy o państwo-wych instytutach naukowych ma charakter konspektu zamierzonej ustawy. Cel i uza-sadnienie zamiaru utworzenia PIN-ów jako nowej kategorii instytutów wyłania się na-tomiast tylko pośrednio i w bardzo skróto-wej postaci z określenia misji i zadań tego rodzaju instytutów (punkty 1 i 2 projektu) oraz zwięzłego ich określenia w „Założe-niach do organizacji sektora (...)” (II.3). Ocena zasadności tej nowej inicjatywy wymaga natomiast przede wszystkim zna-jomości powodów wyróżnienia katego-rii takich instytutów oraz charakterystyki docelowego przedsięwzięcia, a dopiero w dalszej kolejności określenia szczegó-łów organizacyjnych jego realizacji. Wobec braku takiego uzasadnienia powstaje wie-le niejasności w kwestiach o zasadniczym znaczeniu.

Według przedstawionej w projekcie mi-sji PIN-u ma on prowadzić badania i prace w „dziedzinach o strategicznym znaczeniu dla gospodarki, ochrony zdrowia i innych obszarów życia społecznego”. Identyfika-cja tego rodzaju priorytetowych dziedzin nie jest w żadnym innym dokumencie do-konana, a więc kryteria i skala realizacji tego zamierzenia nie są oczywiste. Powin-ny one być określone w odniesieniu zarów-no do potrzeb krajowych, jak i w perspek-

tywie Europejskiej Przestrzeni Badawczej. Ogólny charakter przedmiotowy dzia-

łalności PIN-ów wskazuje na jej szeroki zakres. Pominięcie jednostek badawczo-rozwojowych w planowanym systemie po-winno się odczytywać jako zamiar całkowi-tej likwidacji tego sektora nauki i przejęcia realizowanych przez nie badań naukowych przez PIN-y, czego potwierdzenie Komi-tet uzyskał dopiero w ostatnich dniach. Nie wiadomo jaki miałby być zakres uszczuplenia pionu badawczego Polskiej Akademii Nauk, z wyodrębnieniem PIN-ów z ich puli. Zakres tych zamiarów powinien być wyraźnie przedstawiony, aby nie na-stąpiła kolizja między zamiarami ministra właściwego do spraw nauki a zaawanso-waną restrukturyzacją jednostek badaw-czych w Ministerstwie Gospodarki i zamie-rzoną w PAN. W obawach tych utwierdza znane nam skądinąd stanowisko ministra zdrowia w tej sprawie.

W koncepcji reorganizacji sektora obec-nych jednostek badawczo-rozwojowych szczególną uwagę trzeba zwrócić na insty-tuty pełniące zarazem zadania służb pań-stwowych. W przedstawionej wcześniej opinii w tej sprawie Komitet uzasadniał potrzebę powiązania funkcji badawczej i roli służby państwowej w tych samych jednostkach organizacyjnych. Służby są funkcjonalnie związane z ministrami in-nymi niż właściwy do spraw nauki, a więc zrozumiała jest znana nam tendencja mi-nistrów do zachowania nadzoru nad insty-tutami, które pełnią te role. Instytuty takie powinny jednak otrzymywać także dotacje statutowe warunkujące możliwość prowa-dzenia badań naukowych.

Gdyby PIN-y miały być liczną grupą jednostek podporządkowanych jednemu organowi założycielskiemu, to zapewne przedstawione w założeniach instrumen-ty wpływu polityki naukowej państwa

35


VAD

EMEC

UM

na profil ich działalności nie byłyby wystar-czające. Instytuty tego rodzaju składałyby się właściwie na nowe centrum badawcze, podporządkowane ministrowi właściwe-mu do spraw nauki. Jeśli jednak istnieją wątpliwości co do skuteczności obecnych instrumentów wpływu na działalność placówek w PAN, prowadzących głównie badania podstawowe, to tym bardziej na-leżałoby przyjąć, że będą one potrzebne w stosunku do jednostek prowadzących głównie badania aplikacyjne w dziedzi-nach strategicznych dla państwa. W takim razie należałoby więc, w stosunku do PIN-ów, wprowadzić odpowiednią nadrzędną strukturę organizacyjną. Pojawiłaby się zapewne także kwestia relacji aglomera-tu PIN-ów wobec Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Trzeba byłoby wówczas rozważyć, czy docelowo PIN-y miałyby spełniać podobną rolę jak np. Między-uczelniane Centrum Mikroelekroniki IMEC w Belgii czy Centrum Naukowo-Techniczne VTT w Finlandii i wchodzić do organizacji instytutów badawczo-rozwojowych.

Jeżeli jednak tworzenie PIN-ów miałoby mieć w przewidywalnym czasie charakter wyrywkowy, ograniczony do paru wybra-nych instytutów, to wątpliwa jest potrzeba nadawania im odrębnego statusu w osob-nej ustawie. Wystarczyłaby zmiana organu nadzorującego na ministra właściwego do spraw nauki i utrzymanie lub nadanie instytutowi statusu jednostki badawczo-rozwojowej, z istniejącymi regulacjami ustawowymi odnoszącymi się do tej kate-gorii instytucji. Wtedy ograniczenie możli-wości korzystania z dotacji podmiotowej tylko do PIN-ów byłoby za daleko idące. Wątpliwa byłaby w każdym razie potrzeba tworzenia nowych regulacji ustawowych w stosunku do rozwiązań prowizorycznych z założenia.

Nasuwają się także uwagi dotyczące

przedstawionej w założeniach koncepcji struktury organizacyjnej i funkcjonalnej PIN-ów. Koncepcja 11-osobowych rad na-ukowych spowoduje, że zapewne nie będą one miały możliwości utrzymania lub na-bycia uprawnień do nadawania stopni na-ukowych. Pozbawienie ich tej możliwości przy pozostawieniu jej radom innych po-zauczelnianych jednostek badawczych by-łoby całkowicie nieuzasadnione. Można się ewentualnie domyślać, że kryje się za tym zamiar pozostawienia takich uprawnień tylko jednostkom uczelnianym, ale wów-czas należałoby go najpierw otwarcie przedstawić ustosunkowując się do całości tego problemu.

Nie jest też jednoznacznie określona rola rady nadzorczej. Jeśli ma ona być tylko or-ganem kontrolnym, powoływanym przez ministra do kontroli gospodarki finanso-wej, to jej rola jest nader ograniczona i ist-nienie dwóch rad nie wydaje się konieczne. Jednak wobec ważnej roli jaką mają peł-nić PIN-y, rada nadzorcza – jeżeli miałaby istnieć – powinna mieć szersze zadania. Reprezentując użytkowników wyników działalności instytutów, jakimi powinny być nauka, gospodarka i służby publiczne, rada powinna sprawdzać, czy zadania, dla których PIN-y zostały powołane, są realizo-wane właściwie.

Dla efektywności transferu opracowy-wanych rozwiązań, przy obecnym niedo-statku w kraju podmiotów gospodarczych dysponujących takimi możliwościami, bądź zainteresowanych ich nabyciem, PIN-y po-winny móc uczestniczyć w spółkach, aby nie stracić posiadanych już przez JBR-y możliwości transferu. Powinny one móc wchodzić z udziałami do spółek istnieją-cych oraz tworzyć nowe spółki spin off.

Dostrzega się, że istotnym aspektem, a niekiedy nawet motywem w zmianach resortowego usytuowania jednostek mogą


VAD

EMEC

UM

36

być sprawy majątkowe. Wiele JBR-ów po-siada nieruchomości, a instytuty Polskiej Akademii Nauk dysponują nimi na zasadzie ich użyczenia przez PAN. Warto zastanowić się nad rozwiązaniem takich kwestii.

POLSKA AKADEMIA NAUK

Poglądy o potrzebie reformy Polskiej Akademii Nauk wyrażane są od dłuższego czasu zarówno poza Akademią, jak i w niej samej. Długo trwająca atmosfera niepew-ności co do przyszłości PAN, bez podejmo-wania działań zmierzających do usunięcia jej przyczyn, powoduje narastające poczu-cie braku stabilności i zagrożenia. Obniżają one autorytet Akademii, wpływają nega-tywnie na podejmowanie w niej zatrudnie-nie i paradoksalnie – wzmacniają postawy zachowawcze. Stan ten nie powinien się dłużej utrzymywać. Jedynym rozwiązaniem jest przeprowadzenie reform, które przede wszystkim usprawniłyby działalność PAN, ale także wyposażyłyby ją w funkcje prak-tyczne, które instytucja państwowa o takim potencjale mogłaby pełnić na rzecz spo-łeczności naukowej i państwa. Z uznaniem przyjmujemy, postulowane także przez Ko-mitet, sprowadzenie dyskusji o przyszłości Akademii na płaszczyznę merytoryczną. Pol-ska, ze swym potencjałem intelektualnym, tradycją kulturalną i aspiracjami do odgry-wania znaczącej roli w Unii Europejskiej powinna mieć także pozauczelniane centra naukowe. Zgodnie z akceptowanymi przez nas pryncypiami, centrum badawcze PAN, jako prowadzące badania przede wszyst-kim o charakterze podstawowym, także w przyszłości powinno cieszyć się szerokim zakresem autonomii pod względem mery-torycznym, a organizacyjnie winno być or-ganizacją pozarządową.

Zasadnicze przesłanki do wprowadzenia zmian w PAN, przedstawione w propozycji

prezesa są przekonujące i zgodne z oczeki-waniami. Są to:• zwiększenie otwartości części badawczej

PAN na całe krajowe środowisko nauko-wo-akademickie, zarówno w aspekcie badawczym, jak i dydaktycznym;

• unowocześnienie systemu zarządzania pla-cówkami badawczymi PAN i konsekwentne egzekwowanie międzynarodowych stan-dardów jakości prowadzonych badań;

• koncentracja tematyczna na najbardziej istotnych zagadnieniach współczesnej na-uki, niemożliwych do podejmowania w ra-mach istniejących struktur uczelnianych;

• konsolidacja organizacyjna w celu zwięk-szenia zdolności do pozyskiwania środ-ków unijnych.Komitet chciałby zwrócić uwagę na dwie

zasadnicze kwestie w odniesieniu do Aka-demii: propozycję utworzenia centrów oraz jej współpracę ze szkolnictwem wyższym.

Centra Polskiej Akademii Nauk. Głów-nym zamierzeniem reformatorskim Aka-demii jest konsolidacja jej placówek ba-dawczych, mająca polegać na powiązaniu ich w kilkanaście centrów. Przedstawiona przez prezesa PAN propozycja informuje jedynie o zestawach placówek mających wejść w skład poszczególnych centrów, co czyni niemożliwym pełną ocenę przed-stawionej koncepcji. Wprawdzie jej rozwi-nięcie zawarte w dokumencie z dnia 13 czerwca br., sporządzone przez wicepreze-sa PAN prof. Wojciecha Steca daje lepsze wyobrażenie o potencjale naukowym jed-nostek mających wejść w skład poszczegól-nych centrów, to jednak pozostawia ono wątpliwości, czy proponowane powiąza-nia organizacyjne rzeczywiście przyniosą oczekiwane korzyści, wobec często dużego oddalenia obszarów problemowych upra-wianych przez poszczególne jednostki. Po-woduje to obawę, aby utworzenie centrów nie okazało się dodatkową komplikacją or-

37


VAD

EMEC

UM

ganizacyjną, której wprowadzenie będzie wymagać wysiłku i kosztów niewspółmier-nych do uzyskanych rezultatów. Bez wąt-pienia konsolidacja placówek PAN w znacz-nym zakresie jest pożądana, a w niektórych przypadkach wprost nieodzowna. Dotyczy to jednak placówek lub ich części, zajmu-jących się wiążącą się ze sobą problematy-ką albo stosujących podobną metodologię na tyle ściśle, że realne byłoby oczekiwanie osiągnięcia korzyści podobnych do wcześ-niej wymienionych. Konsolidacja odbywa-łaby się wówczas w mniejszej skali i była-by bardziej fragmentaryczna, ale miałaby realniejsze perspektywy osiągnięcia ocze-kiwanych korzyści. W takich przypadkach powinno się do niej przystąpić bez zwłoki i bez dwuetapowego procesu ich łączenia.

Współpraca placówek PAN ze szkolni-

ctwem wyższym. „Zwiększenie otwartości części badawczej PAN na całe krajowe śro-dowisko naukowo-akademickie zarówno w aspekcie badawczym, jaki i dydaktycz-nym” stanowi jedną z zasadniczych prze-słanek przyjętych w projekcie zmian zamie-rzonych przez kierownictwo PAN. Komitet podziela przekonanie, że powinien to być jeden z głównych celów podejmowanej reformy. Pogląd ten jest zresztą od daw-na wyrażany w kręgu osób zajmujących się organizacją polskiej nauki, także w samej Akademii. Intencja ta znajduje jednakże nikłe odzwierciedlenie w przedstawionym projekcie.

Deklarowane formy jej realizacji są na-stępujące:• przyzwolenie na dobrowolne przyłączanie

się pewnych placówek PAN do uczelni;• udział przedstawicieli szkolnictwa wyż-

szego i innych organizacji naukowych w radach programowych centrów;

• popieranie wszelkich działań wzmacnia-jących współpracę placówek PAN z uczel-niami.

Z wyjątkiem udziału w radach planowa-nych centrów są to działania już wcześniej podejmowane w Akademii i przynoszą-ce ograniczone efekty. Niemniej jednak dostarczają one sporo przykładów po-żytecznej współpracy. Jeśli już otwarta została dyskusja nad reformą Akademii, to należałoby rozważyć, czy – korzystając także z tych doświadczeń – nie należałoby pewnych form współpracy upowszechnić, a nawet nadać im postać prawnie utrwalo-ną. Trzeba byłoby przy tym dokonać także krytycznej analizy koncepcji i skutków zre-formowanych relacji między akademiami a szkolnictwem wyższym w krajach, które przeszły podobną jak Polska transformację ustrojową, a które tego rodzaju działania już dawno podjęły.

Jesteśmy świadomi długotrwałej po-wściągliwości nie tylko Akademii, ale także instytucji szkolnictwa wyższego w śmiel-szym występowaniu z szerszymi inicja-tywami zmierzającymi w tym kierunku. Z pewnością sprowadzenie sprawy refor-my PAN na płaszczyznę ściśle merytoryczną i poprawa atmosfery wokół Akademii za-pewniłyby większy komfort moralny insty-tucjom szkolnictwa wyższego w podejściu do problematyki ściślejszego z nią powiąza-nia. Głównym celem ich zbliżenia jest bez wątpienia interes publiczny, jednak obie strony musiałyby również dostrzec w nim własne korzyści. Oczywistym argumentem za taką współpracą jest dla Akademii pa-ląca potrzeba uzyskania możliwości odna-wiania personelu placówek najzdolniejszą młodzieżą. Szkolnictwo wyższe, zwykle o rozproszonym badawczym profilu tema-tycznym, wywołanym potrzebami dydak-tycznymi, wespół z placówkami PAN zyska-łoby większe możliwości udziału w dużych programach badawczych. Związki PAN ze szkolnictwem wyższym mogłyby og-niskować się wokół wspólnego korzysta-


VAD

EMEC

UM

38

nia z infrastruktury badawczej, tworzenia wspólnych zespołów do podejmowania programów badawczych oraz prowadze-nia wspólnych studiów doktoranckich. O konsolidacji jednostek winna decydować tematyka oraz zakres realizowanych przez nie badań.

WAŻNE ELEMENTY

Komitet wskazał także kilka istotnych zagrożeń i problemów, jakie może napot-kać realizacja zamierzonych przedsięwzięć legislacyjnych.

Propozycje ministra spowodują koniecz-ność zapewnienia odpowiedniej koordy-nacji, monitorowania skuteczności działań oraz dysponowania bazami danych. Człon-kowie KPNiN-T zwrócili uwagę, że wobec znacznych niedomagań w tych obszarach przy obecnym, prostym systemie organiza-cji i zarządzania badaniami naukowymi, sła-bość ta może zniweczyć cały reformatorski wysiłek. Wprowadzenie ustaw doprowadzi bowiem do znacznego pomnożenia liczby instytucji związanych z organizacją i finan-sowaniem badań, a istnieją już przecież ta-kie struktury jak platformy technologiczne, centra zaawansowanych technologii i sieci naukowe. Skala i ważność tych problemów są trudne do przecenienia.

Cechą wspólną dokumentów przed-stawionych Komitetowi jest abstraho-wanie od strony finansowej, tymczasem potrzeba konkretnych danych z tej sfe-ry. Utrzymuje się niski – poniżej 1 punk-tu procentowego – udział wydatków na naukę w budżecie i to w sytuacji dość znacznego wzrostu gospodarczego. Nie ma informacji o realizacji deklaro-wanego wcześniej zwiększenia udziału tych środków do 3 proc. Jest to w dłuż-

szej perspektywie wielkie zagrożenie dla budowy gospodarki i społeczeństwa op-artych na wiedzy, które będzie dotkliwie odczuwalne, kiedy skończy się przypływ funduszy z Unii Europejskiej.

Wobec upływającej kadencji obecnie funkcjonujących struktur Rady Nauki, za konieczne uznano takie zaplanowa-nie terminów wprowadzenia ustaw, aby przejęcie zadań realizowanych przez do-tychczasową Radę Nauki było bezkoli-zyjne, zapewniające ciągłość działania. Wprawdzie w żadnym z przedstawionych projektów nie powiedziano, że wprowa-dzenie projektowanych rozwiązań spo-woduje zakończenie działalności Rady Nauki, ale wynika to z zamiaru utwo-rzenia struktur, które podejmą działal-ność analogiczną do prowadzonej przez organy Rady. Konieczność zachowania płynności finansowania nauki wymaga zsynchronizowania likwidacji Rady z uru-chomieniem instytucji, które ją zastąpią. Najlepszym rozwiązaniem byłoby wpro-wadzenie nowego systemu (Agencja Ba-dań Poznawczych, rada przy ministrze) nie później niż w maju 2008 roku, kiedy skończy się kadencja wybieralnych człon-ków Rady. Wybory rady ABP według pro-ponowanych zasad zajęłyby jednak około pół roku, a nie można ich rozpocząć bez wejścia w życie ustawy o ABP. Przewidy-wanie zakończenia procedury wyborczej po maju 2008 roku wymagałoby więc znalezienia rozwiązań przejściowych. Takich rozwiązań wymagałoby też finan-sowanie podmiotowe obecnych JBR-ów nadzorowanych przez innych ministrów, gdyby proces kompletowania PIN-ów przeciągał się w czasie.

(opracowała AK)

39


FORU

M

W rozstrzygniętym po raz osiem-nasty konkursie na odbycie po-

doktorskich staży w najbardziej li-czących się zagranicznych ośrodkach badawczych, Fundacja przyznała 15 stypendiów. Laureaci, najlepsi mło-dzi uczeni, wyłonieni spośród 79 kan-dydatów, wyjadą na staże naukowe w instytutach i uczelniach w Wielkiej Bry-tanii (4 stypendystów), w Belgii, Niem-czech i USA (po 2 stypendystów) oraz w Holandii, Włoszech, Francji, Szwajcarii i na Węgrzech (po 1 stypendyście).

W gronie tegorocznych stypendystów przeważają przedstawiciele medycyny (4 stypendystów) i fizyki (3 stypendystów), pozostałe dziedziny nauki reprezento-wane przez tegorocznych „Kolumbów” to: chemia (2 stypendystów) oraz biolo-

gia, filozofia, historia, inżynieria biome-dyczna, paleontologia i socjologia (po jednym stypendium).

Łącznie z obecną edycją konkursu Fun-dacja przyznała 155 takich stypendiów.

Stypendia na staże zagraniczne „Ko-lumb” w roku 2007 otrzymali:• dr Dominik Antonowicz z Instytutu

Socjologii Uniwersytetu Mikołaja Ko-pernika na dziesięciomiesięczny staż w Center for Higher Education Policy Studies (CHEPS), University of Twente (Holandia);

• dr Marcin Binkowski z Zakładu Kom-puterowych Systemów Biomedycznych Uniwersytetu Śląskiego na roczny staż w Institute of Orthopaedics & Muscu-loskeletal Science, University College London (Wielka Brytania);

Stypendia zagraniczne „Kolumb”Program „Kolumb” to realizowany od 1995 roku program stypendialny dla mło-

dych (do 35 roku życia), szczególnie uzdolnionych badaczy z tytułem doktora.

Fundacja na rzecz Nauki Polskiej przyznaje co roku kilkanaście stypendiów zagra-

nicznych umożliwiających odbycie długoterminowych (6-12 miesięcznych) staży

w najlepszych światowych ośrodkach badawczych. Stypendia te mogą otrzymać

badacze przed 35 rokiem życia, którzy mogą wykazać się ponadprzeciętnym

dorobkiem naukowym i przedstawią program badań, jaki chcieliby realizować

za granicą. Średnia wysokość stypendium odpowiada wysokości stypendiów po-

doktorskich przyznawanych osobom o podobnych kwalifikacjach w wybranym

przez stypendystę ośrodku i wynosi od 2200 do 3 tys. euro miesięcznie.


FORU

M

40

• dr Janusz Ciuciura z Instytutu Filozo-fii Uniwersytetu Łódzkiego na dziesię-ciomiesięczny staż w Centre for Logic and Philosophy of Science, Universiteit Gent (Belgia);

• dr Tomasz Dziedzic z Kliniki Neurolo-gii Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego na roczny staż w In-stytut für Neuropatologie, Georg-Au-gust-Universität Göttingen (Niemcy);

• dr Łucja Fostowicz-Frelik z Instytu-tu Paleobiologii PAN w Warszawie na roczny staż w Carnegie Museum of Natural History, Pittsburgh (USA);

• dr Krzysztof Giannopoulos z Katedry i Zakładu Immunologii Klinicznej Aka-demii Medycznej w Lublinie na roczny staż w Labor für Tumorimmunologie, Universitätsklinikum Ulm (Niemcy);

• dr Tomasz Jeż z Instytutu Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego na rocz-ny staż w Istitutum Historicum Socie-tatis Iesu, Rzym (Włochy);

• dr Bartosz Karaszewski z Kliniki Neu-rologii Dorosłych Akademii Medycznej w Gdańsku na roczny staż w Division of Clinical Neurosciences, Brain Ima-ging Research Centre, University of Edinburgh (Wielka Brytania);

• dr Tomasz Pańczyk z Instytutu Katalizy i Fizykochemii Powierzchni PAN w Kra-kowie na roczny staż w Department of Chemistry, University of Cambridge (Wielka Brytania);

• dr Małgorzata Pilot z Muzeum

i Instytutu Zoologii PAN w Warszawie na roczny staż w School of Biological and Biomedical Sciences, Durham Uni-versity (Wielka Brytania);

• dr inż. Marcin Szpulak z Instytutu Fizyki Politechniki Wrocławskiej na roczny staż w Institut Fresnel, Marsylia (Francja);

• dr Sebastian Szybka z Obserwato-rium Astronomicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego na dziewięciomie-sięczny staż w Département de Physi-que Théorique, Université de Genève (Szwajcaria);

• dr Ireneusz Weymann z Zakładu Fizyki Mezoskopowej Uniwersytetu im. Ada-ma Mickiewicza na roczny staż w Insti-tute of Physics, Budapest University of Technology and Economics (Węgry);

• dr Jarosław Zalewski z Instytutu Kar-diologii Collegium Medicum w Kra-kowskim Szpitalu Specjalistycznym im. Jana Pawła II na roczny staż w Depart-ment of Cardiovascular Medicine, Kat-holieke Universiteit Leuven (Belgia).Stypendium finansowane z przeka-

zanych FNP środków funduszu „Maria Skłodowska-Curie Joint Fund II” otrzy-mał dr Piotr Kwiatkowski z Instytutu Chemii Organicznej PAN w Warszawie na roczny staż w Department of Chemi-stry, Princeton University (USA).

Elżbieta Marczuk, Magdalena Zuberek

FNP

BIULETYN MINISTRA NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻ · PDF file2 BIULETYN MINISTRA NAUKI I SZKOLNICTWA...

Documents

Transcript of BIULETYN MINISTRA NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻ · PDF file2 BIULETYN MINISTRA NAUKI I SZKOLNICTWA...