Badanie Du¿ych SystemówPrzemys³owych na Zgodno�æElektromagnetyczn¹ (EMC)

cz. 1

TÜV Rheinland Group

TUVdotCOM-ID

Numer 3-2004 (10)

TÜV RheinlandPolska Sp. z o.o.

Zarz¹d:Janusz Grabka-Prezes Zarz¹du

Marek Mucha-Wiceprezes Zarz¹du

Siedziba:02-146 WARSZAWAul. 17 Stycznia 56tel. 022/ 846 79 99tel. 022/ 846 51 63fax. 022/ 868 37 42

41-800 ZABRZEul. M. Sk³odowskiej-Curie 34

tel. 032/ 271 64 89tel. 032/ 271 06 23fax. 032/ 271 64 88

60-003 POZNAÑul. Wo³czyñska 37

tel./fax. 061/ 864 84 37tel./fax. 061/ 867 81 87

20-950 LUBLINul. Czechowska 4tel. 081/ 532 86 68tel. 081/ 532 86 87

tel. kom. 0 607 057 028

10-702 OLSZTYNul. Warszawska 98tel. 089/ 524 05 01tel. 089/ 524 05 03

tel. kom. 0 693 410 037

42-200 CZÊSTOCHOWA ul. Kuceliñska 22tel. 034/ 323 50 54

70-370 SZCZECINul. Bohaterów Warszawy 15-16

tel./fax. 091/ 484 49 67

77-100 BYTÓWul. Lêborska 24

tel./fax. 059/ 822 79 53tel. kom. 0 695 888 838

85-825 BYDGOSZCZul. Wojska Polskiego 65tel./fax. 052/ 374 73 87tel. kom.: 0 607 464 786

W zwi¹zku z mo¿liwo�ci¹ zamieszczeniaadresów internetowych Pañstwa firm na naszejstronie internetowej, gor¹co prosimy zaintere-sowanych o kontakt (telefoniczny lubmailowy) w tej sprawie z nastêpuj¹c¹ osob¹:

Marek ÆwiokTel. 032/ 271 06 23 mcwiok@pl.tuv.com

Prze�lemy Pañstwu stosowny formularzo�wiadczenia, w którym wyrazicie Pañstwozgodê na umieszczenie adresu internetowegona naszej stronie internetowej.

SPIS TRE�CI:

1. Kilka s³ów od Redakcji2. TUVdotCOM-ID 3. Badanie Du¿ych Systemów Przemys³owych na Zgodno�æ

Elektromagnetyczn¹ (EMC) Cz. 1.4. Po co Zespo³owi Szkó³ Ekonomicznych w Radomsku

System Zarz¹dzania Jako�ci¹ ?5. Wydarzenia 6. Szkolenia, konferencje, seminaria7. Ró¿no�ci

Zespó³ redakcyjny:41-800 Zabrzeul. M. Sk³odowskiej-Curie 34tel. 032/ 271 06 23e-mail mcwiok@pl.tuv.com

Zespó³ redakcyjny zastrzega sobie prawo do skracania objêto�ci artyku³ów nadsy³anych przez Pañstwa.

Trzeci numer naszego Biuletynu Jako�ci dotar³ ju¿ do Pañstwaw bie¿¹cym roku. My�lê, ¿e interesuj¹c¹ spraw¹ jest list PrezesaZarz¹du informuj¹cy o tym, i¿ Spó³ki TÜV Rheinland Group w Polsces¹ przygotowane do �wiadczenia us³ug swoim Klientom w zakresieszkoleñ oraz us³ug doradczych w tematyce pozyskiwania �rodkówfinansowych z Funduszy Strukturalnych Unii Europejskiej.

Z przyjemno�ci¹ chcemy Pañstwa poinformowaæ, i¿ rozwija siênasza us³uga Pieczêæ TUV Rheinland z której skorzysta³o ju¿ 17 firmspo�ród naszych Klientów. Zapraszamy do korzystania z tego narzêdziamarketingowego.

W bie¿¹cym numerze prezentujemy pierwsz¹ czê�æ artyku³upo�wiêconego badaniu du¿ych systemów przemys³owych na zgodno�æelektromagnetyczn¹. Pe³nomocnik ds. Jako�ci Zespo³u Szkó³Ekonomicznych w Radomsku postara siê Pañstwu wyja�niæ dlaczegodyrekcja zdecydowa³a siê na system zarz¹dzania jako�ci¹ w instytucjio�wiatowej.

Interesuj¹co wygl¹da rubryka wydarzenia w której przedstawiamy skrót z seminarium nt. "Europejskie dyrektywy z zakre-su urz¹dzeñ ci�nieniowych. Kwalifikacja i certyfikacja personelu.Akredytacja laboratoriów badawczych". Krótko opisujemy równie¿ konferencjê nt. "Rola procesu certyfikacji w utrzymaniu i rozwoju systemu zarz¹dzania" na której to swoje wyst¹pienie mia³ PrezesZarz¹du TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o. - Janusz Grabka. W rubrycezawarli�my równie¿ krótk¹ relacjê z konferencji po�wiêconej tematyce"PHARE 2002 - BEZZWROTNE DOTACJE DLA PRZEDSIÊBIORSTW",której sponsorem by³a spó³ka TÜV Consulting Polska Sp. z o.o.

Zespó³ redakcyjny

Szanowni Pañstwo,

2

24

5

910

7

12

BIULETYN JAKO�CI3

Szanowni Pañstwo,

Polska z dniem 1 maja 2004 roku sta³a siê krajem cz³onkowskim Unii Europejskiej. Fakt histo-ryczny, ale na chwilê obecn¹ nale¿y skupiæ uwagê na korzy�ciach, jak równie¿ obowi¹zkach, jakieniesie ze sob¹ przynale¿no�æ do grona krajów, mog¹cych skorzystaæ ze wspólnych �rodków finan-sowych przeznaczonych na rozwój ekonomiczno-spo³eczny.

Pomoc finansowa, któr¹ Unia Europejska kieruje do krajów cz³onkowskich jest przekazywanaza pomoc¹ instrumentów polityki strukturalnej UE, jakimi s¹ FUNDUSZE STRUKTURALNE.Pocz¹wszy od bie¿¹cego roku do bud¿etu naszego kraju zaczn¹ wp³ywaæ �rodki finansowe z tytu³uzakontraktowanych programów operacyjnych, funkcjonuj¹cych w ramach funduszy strukturalnych.

Przed nami wyzwanie: prawie 12 miliardów euro dla Polski do wykorzystania w okresie od2004 do 2006 roku.

Zadanie trudne, poniewa¿ uczymy siê procedur unijnych, stanowi¹cych podstawy do realiza-cji projektów, które bêd¹ dofinansowanie z funduszy strukturalnych.Spó³ki TÜV Rheinland Group s¹ przygotowane do �wiadczenia us³ug w ramach funduszy unijnych.

Uzyskali�my akredytacjê przy Krajowym Systemie Przygotowañ do funduszy strukturalnych(KSP). KSP zosta³o powo³ane przez Fundacjê Edukacji Ekonomicznej w Warszawie pod patronatemMinisterstwa Gospodarki, Pracy i Polityki Spo³ecznej.Z uwagi na ten fakt chcieliby�my zainteresowaæ Pañstwa tematyk¹

Funduszy Strukturalnych Unii Europejskiej

Z racji szerokiej oferty szkoleñ i doradztwa z tego zakresu przygotowanej przez Spó³ki TÜVRheinland Group pozwalamy sobie zainteresowaæ Pañstwa nasz¹ ofert¹.

Bli¿sze informacji uzyskacie Pañstwo od nastêpuj¹cych osób:

1. Anna Królicka - 032/ 271 64 872. Ewa Bagsik - 032/ 376 22 50-523. Marek Æwiok - 032/ 271 64 89

Pe³ny zakres szkoleñ - tematy, programy na stronach www.akademia.tuv.pl oraz www.tuv.com.pl

Z wyrazami szacunku

Janusz Grabka

Prezes Zarz¹duDyrektor Generalny

BIULETYN JAKO�CI4

Prezentujemy numery identyfikacyjne ID naszych Klientów, które pos³u¿¹Pañstwu do sprawdzania i uzyskania interesuj¹cych Was informacjiodno�nie produktów i samych producentów.

Nazwa firmy Adres Kod Miasto TUVdotCOM ID

Bydgoskie Zak³adyElektromechaniczne

"BELMA" S.A.

ul. £ochowska 69 85-395 Bydgoszcz ID:9105018138

CANDELA Sp.z o.o. ul. Czarneckiego 72 01-541 Warszawa ID: 9105018163

CAN-PACK S.A. ul. Starowiejska 28 32-800 Brzesko ID: 9105017712

CARBON BLACK POLSKA Sp. z o.o.

ul. 3-go Maja 83 38-200 Jas³o ID: 9105018161

Centrum EdukacjiOSKAR

ul. 11 Listopada 5 10-104 Olsztyn ID: 9105021652

CENTRUM ONKOLOGIIInstytut im. Marii

Sk³odowskiej-Curiew Gliwicach - Zak³ad

Radiodiagnostyki

ul. Wybrze¿e ArmiiKrajowej 15

44-101 Gliwice ID: 9105020644

CENTRUM ONKOLOGIIInstytut im. Marii

Sk³odowskiej-Curie w Gliwicach - Zak³ad

Patologii Nowotworów

ul. Wybrze¿e ArmiiKrajowej 15

44-101 Gliwice ID: 9105020634

CENTRUM ONKOLOGIIInstytut im. Marii

Sk³odowskiej-Curie w Gliwicach - Zak³adMedycyny Nuklearnej

i EndokrynologiiOnkologicznej

ul. Wybrze¿e ArmiiKrajowej 15

44-101 Gliwice ID: 9105020620

Centrum SzkoleniaSamorz¹du

i Administracji

ul. Spokojna 7a 20-074 Lublin ID: 9105018164

"Centrum"�rodowiskowy Dom

Samopomocy

ul.Sobieskiego 158 43-300 Bielsko-Bia³a ID: 9105020486

TUVdotCOMww

ww

ww

.tuv

.tuvd

otco

m.co

md

otco

m.co

m

Zrozumienie Oznakowania CE w stosunku doZgodno�ci Elektromagnetycznej (EMC)Pierwszym krokiem w procesie jest, aby rozumieæ

jak uwzglêdniæ wymogi Zgodno�ci Elektromagnetycznej(EMC) dla Oznakowania CE. Celem badania na Zgodno�æElektromagnetyczn¹ (EMC) jest pokazanie zgodno�ci zDyrektyw¹ dotycz¹c¹ EMC 89/336/EEC i jej nowelizacjami.Artyku³ 10.2 Dyrektywy EMC dotyczy zgodno�ci du¿ych sys-temów, które nie mog¹ byæ transportowane do laboratoriumcelem testowania. Poniewa¿ badanie bêdzie wykonywane wmiejscu produkcji lub instalacji, zharmonizowane normyZgodno�ci Elektromagnetycznej (EMC) mog¹ byæ u¿ywanejako wytyczne. Poniewa¿ normy te s¹ przeznaczone dobadania w �rodowisku laboratoryjnym, nale¿y siê liczyæ zodchyleniami. W przypadkach, kiedy norm nie mo¿na zas-tosowaæ dok³adnie, wtedy zastosowanie ma Artyku³ 10.2Dyrektywy EMC, który wymaga "kompetentnej" jednostkioceniaj¹cej "dokumentacjê techniczno-konstrukcyjn¹", którawystawia certyfikat.Producent przygotowuje dokumentacjê techniczno-konstruk-cyjn¹ "TCF" i przekazuje jedn¹ kopiê do kompetentnej jed-nostki w celu oceny. Osoba lub firma, która umieszcza pro-dukt na europejskim rynku, musi przechowywaæ "TCF" warchiwum przez okres dziesiêciu lat po wyprodukowaniuostatniego produktu.Zawarto�ci "TCF" jest zdefiniowana przez Dyrektywê:

- Ogólny opis produktu.- Rysunki projektowe i produkcyjne z opisami i obja�nie-niami niezbêdnymi do zrozumienia rysunków i operacjizwi¹zanych z produktem.

- Lista norm Zgodno�ci Elektromagnetycznej (EMC) zastosowanych w ca³o�ci lub w czê�ci oraz opis wszys-tkich rozwi¹zañ zastosowanych, po to aby wykazaæ zgod-no�æ z dyrektyw¹, w przypadkach gdzie normy niezosta³y zastosowane.

- Wyniki obliczeñ projektowych prób na Zgodno�æElektromagnetyczn¹ (EMC), je�li jakiekolwiek ma to zastosowanie.

- Raport techniczny lub certyfikat wydany przez kompe-tentn¹ jednostkê.

- Kopia deklaracji zgodno�ci. - Kopia instrukcji obs³ugi.

Wa¿ne jest to, aby wiedzieæ, ¿e g³ówn¹ norm¹ stosowan¹ wcelu dostosowania do Dyrektywy Maszynowej jest EN 60204,która równie¿ zawiera odniesienia do wymagañ Zgodno�ciElektromagnetycznej (EMC) w rozdziale 4.4.2. i dotyczyzarówno emisji jak i odporno�ci. Ocena produktu zgodnie zDyrektyw¹ Maszynow¹ powinna zawieraæ odniesienie dotestów Zgodno�ci Elektromagnetycznej (EMC) i raport.

Plan Projektu Zgodno�ci Elektromagnetycznej (EMC)Typowy plan projektu na miejscu "In-situ" Zgodno�ciElektromagnetycznej (EMC) wygl¹da nastêpuj¹co:

Wizyta Wstêpna Wizyta na miejscu ma na celu omówienie planu badania,badania po³o¿enia, dostêpno�ci miejsca dla sprzêtu do bada-nia, wymagañ co do zasilania i wykonanie przegl¹du pro-duktu. Szczegó³y prób jakie bêd¹ wykonywane omawiane s¹z Dzia³em Technicznym. Wizyta jest doskona³ym momentemdla producenta, aby nauczyæ siê jak wykonuje siê badanie ijak próby mog¹ wp³yn¹æ na produkt.

Badania Zgodno�ci Elektromagnetycznej (EMC) Faza badania trwa dwa lub trzy dni w zale¿no�ci od skomp-likowania systemu. Dalsze szczegó³y okre�lonych prób s¹omówione poni¿ej.

Przegl¹d �TCF� Producent musi gromadziæ dokumentacjê techniczno-kon-strukcyjn¹ produktu, która zawiera dokumentacjein¿ynieryjn¹ oraz szczegó³y badania Zgodno�ciElektromagnetycznej (EMC). Kompetentna jednostka powin-

TÜV - EMC

BIULETYN JAKO�CI5

Badanie Du¿ych Systemów Przemys³owych na Zgodno�æElektromagnetyczn¹ (EMC)

Przegl¹d Wymagañ Unii Europejskiej i Metod Badania na Miejscu "In-situ" - Czê�æ 1

Pañstwa firma wytwarza du¿e maszyny produkcyjne, w³a�nie jedna zosta³a sprzedana do Europy ispecyfikacja zakupowa wymaga Oznakowania CE. Ocena urz¹dzenia i bezpieczeñstwa elektrycznegomo¿e byæ wykonana w Pañstwa przedsiêbiorstwie. Ale gdzie dokonujecie Pañstwo badañ na Zgodno�æElektromagnetyczn¹ (EMC) ? Niestety nie mo¿ecie dostarczyæ swojej piêciotonowej maszyny do pob-liskiego laboratorium Zgodno�ci Elektromagnetycznej! Ten artyku³ przeprowadzi Pañstwa przez procesbadania Zgodno�ci Elektromagnetycznej dla systemów, które nie mog¹ byæ transportowane do laborato-rium Zgodno�ci Elektromagnetycznej.

Autor: Bruce Fagley, Starszy Specjalista, EMC (USA)

Nota Wydawcy: Artyku³ ten zosta³ przedrukowany z pozwoleniem magazynu Conformity, wrzesieñ 2003.

BIULETYN JAKO�CI6

TÜV - EMC

na dostarczyæ kompletn¹ listê pozycji jakie ma obejmowaædokumentacja techniczno-konstrukcyjna i wspieraæ produ-centa w trakcie tworzenia dokumentacji techniczno-kon-strukcyjnej (TCF). Kompetentna Jednostka dokonujeprzegl¹du dokumentacji techniczno-konstrukcyjnej (TCF) iprzygotowuje podsumowuj¹cy raport techniczny.

Certyfikat Kompetentnej JednostkiPo pomy�lnym przegl¹dzie dokumentacji techniczno-kon-strukcyjnej (TCF) i raporcie podsumowuj¹cym, kompetentnajednostka wystawia certyfikat za�wiadczaj¹cy zgodno�æ zDyrektyw¹ Zgodno�ci Elektromagnetycznej (EMC). Certyfikatjest u¿ywany ³¹cznie z deklaracj¹ zgodno�ci producenta(DOC) pokazuj¹c¹ zgodno�æ z dyrektyw¹. Wa¿na jest�wiadomo�æ, ¿e certyfikat nie zastêpuje deklaracji producen-ta (DOC) ale jest u¿ywany w po³¹czeniu z ni¹. Artyku³ 10.2dyrektywy wymaga wsparcia kompetentnej jednostki w sytu-acji kiedy, badanie jest wykonywane u producenta na miejs-cu z powodu odchyleñ od norm zharmonizowanych jakie siêpojawi¹.

Oznakowanie CE Stosowane do ProduktuPo uzyskaniu certyfikatu Zgodno�ci Elektromagnetycznej(EMC) zgodno�æ z wszystkimi innymi dyrektywami jestzapewniona, oznakowanie mo¿e byæ nadane produktowi adeklaracja zgodno�ci wystawiona i produkt wys³any doEuropy.

Normy Badawcze w ujêciu ogólnym W odró¿nieniu od badañ w laboratorium, normy te s¹u¿ywane tylko jako podstawa do badañ. Poniewa¿ normy tes³u¿¹ do badañ w laboratorium, odchylenia od norm bêd¹wystêpowa³y podczas badañ u producenta. Odchylenia odnorm powinny byæ spisywane i omówione w raporcie zbadañ Zgodno�ci Elektromagnetycznej (EMC). Najwa¿niejszenormy Zgodno�ci Elektromagnetycznej (EMC) stosowane dlaurz¹dzeñ przemys³owych s¹ normami pochodz¹cymi od EN61000-6-2 na odporno�æ i EN 50081-2 na emisje. Te normyodnosz¹ siê do norm podstawowych jakie opisuj¹ aktualnenormy do badañ jakie s¹ wykonywane.

Szczegó³y Norm EMC

EN 61000-6-2:2001 Norma na Odporno�æBadania odporno�ci s¹ wykonywane po to, aby okre�liæwra¿liwo�æ produktu na czynniki wp³ywu zewnêtrznego.Oceniana jest zarówno podatno�æ na wp³yw przewodzeniajak i promieniowania. Dla du¿ych urz¹dzeñ, pierwszym anal-izowanym elementem podczas badania odporno�ci jest to,¿e produkt poddany badaniu pozostaje bezpieczny w jegotrakcie. Jednak, wszystkie normy badania odporno�ci maj¹kryteria wykonania powi¹zane z wykonywanym badaniem.Kryteria wykonania zdefiniowane przez EN 61000-6-2 s¹nastêpuj¹ce:

Kryterium Typu "A""Urz¹dzenie powinno dzia³aæ zgodnie z przeznaczeniempodczas i po badaniu. ¯adne pogorszenie dzia³ania lub utra-ta funkcjonalno�ci poni¿ej poziomu okre�lonego przez pro-ducenta nie jest dozwolona, w trakcie u¿ytkowaniaurz¹dzenia zgodnie z przeznaczeniem. Poziom dzia³aniamo¿e ulec obni¿eniu o dozwolon¹ warto�æ. Je�li minimalnypoziom dzia³ania lub dozwolone pogorszenie nie s¹

okre�lone przez producenta, mo¿na to wywnioskowaæ zopisu produktu i dokumentacji, to u¿ytkownik wie czegomo¿e spodziewaæ siê od urz¹dzenia u¿ytkowanego zgodniez przeznaczeniem."

Kryterium Typu "B""Urz¹dzenie powinno dzia³aæ zgodnie z przeznaczeniem pobadaniu. ¯adne pogorszenie dzia³ania lub utrata funkcjonal-no�ci poni¿ej poziomu okre�lonego przez producenta niejest dozwolona, w trakcie u¿ytkowania urz¹dzenia zgodnie zprzeznaczeniem. Poziom dzia³ania mo¿e byæ zast¹pionyprzez dozwolone pogorszenie dzia³ania. Podczas badania,pogorszenie dzia³ania jest dozwolone. ¯adna zmiana fakty-cznego stanu dzia³ania lub gromadzenia danych nie jest doz-wolona. Je�li minimalna jako�æ dzia³ania lub dozwolona utra-ta jako�ci dzia³ania nie s¹ okre�lone przez producenta, amo¿na to wywnioskowaæ z opisu produktu i dokumentacji,to u¿ytkownik wie czego mo¿e spodziewaæ siê odurz¹dzenia u¿ytkowanego zgodnie z przeznaczeniem."

Kryterium Typu "C""Tymczasowa utrata funkcjonalno�ci jest dozwolona, je�liurz¹dzenie ulega samo-regeneracji lub istnieje mo¿liwo�ciprzywrócenia do stanu pierwotnego przez operacje kon-trolne."

Powy¿sze kryteria dzia³ania s¹ cytowane bezpo�rednio znormy EN 61000-6-2:2001. Specyficzne kryteria dzia³ania dlaproduktu przechodz¹cego badanie s¹ ustalane wspólnieprzez producenta i laboratorium Zgodno�ciElektromagnetycznej (EMC). Wizyta wstêpna jestdoskona³ym momentem do opisania planu badania, którybêdzie zawiera³ kryteria dzia³ania wykorzystane podczasbadania.

Najwa¿niejsza norma ogólna EN 61000-6-2 sta³a siêobowi¹zuj¹ca od 15 kwietnia 2002 roku i wprowadzaobowi¹zek nowych testów wed³ug IEC 1000-4-5: testodporno�ci na wy³adowania oraz wed³ug IEC 1000-4-11: testodporno�ci na spadek napiêcia oraz test odporno�ci nawahania napiêcia, w stosunku do badañ na odporno�æwymaganych wed³ug starej normy EN 50082-2:1995. Wa¿najest �wiadomo�æ, ¿e urz¹dzenia oznaczone CE wed³ug starejnormy musz¹ byæ ponowne przebadane zgodnie z nowymiwymaganiami na Oznakowanie CE obowi¹zuj¹cymi po 15kwietnia 2002 roku. Nie dotyczy to sprzêtu ju¿ zain-stalowanego. Norma EN 61000-6-2 zosta³a zast¹piona przeznow¹ wersjê EN 61000-6-2:2001 z dniem 1 lipca 2004 roku.

EN 50081-2:1993 EmisjeTa norma podstawowa odnosi siê do EN 55011, jako normadotycz¹ca rodziny produktów przemys³owych, naukowych imedycznych odno�nie standardów emisji. Nowe ujêcienormy EN 55011 z 1998 roku i nowelizacja A1:1999 musz¹byæ stosowane do badania. Ta norma zosta³a zast¹pionaprzez now¹ normê EN 61000-6-4:2001 od 1 lipca 2004 roku.Zarówno emisje promieniowania jak i przewodzenia majamiejsce.

C.D.N.

BIULETYN JAKO�CI7

SZJ w szkole

Po co Zespo³owi Szkó³ Ekonomicznych w Radomsku System Zarz¹dzania Jako�ci¹ ?

Normy ISO - International Standard Organization zserii 9000, s³u¿¹ do tworzenia systemów zarz¹dzania jako�ci¹we wszystkich organizacjach gospodarczych i spo³ecznych.

Od zawsze jak tylko pamiêtamy szko³a kojarzy³anam siê z nauk¹ oraz nauczycielami którzy ci¹gle d¹¿yli dopodnoszenia jako�ci pracy szko³y podnosz¹c swe kwalifikac-je zawodowe. O efektach nauczania �wiadczy³y ocenyzdobywane przez uczniów, promocje z klasy do klasy, egza-miny koñcowe na danym poziomie nauczania oraz egzaminyktórych zaliczenie umo¿liwia³o dalsze kszta³cenie. Bardzo rzadko my�leli�my o szkole w kategoriach przed-siêbiorstwa - firmy ,która zosta³a powo³ana do obs³ugiswoich klientów na specyficznym rynku ,rynku us³ug eduka-cyjnych i wychowawczych ,w kategoriach organizacji ,którejcelem statutowym jest dostarczanie do systemu GospodarkiNarodowej specyficznego produktu. Produktem finalnymsystemu nauczania jest cz³owiek, którego wychowanie,wykszta³cenie i nabyte umiejêtno�ci, decyduj¹ o jegopomy�lno�ci w pracy zawodowej a tak¿e o pomy�lno�ci sys-temu gospodarki jako ca³o�ci, bo przecie¿ system gospodar-czy to suma pracy fizycznej i umys³owej wszystkich czyn-nych zawodowo jednostek.Od 1988 roku kiedy w Polsce rozpoczê³y siê przemianygospodarcze, wykszta³cenie i posiadane umiejêtno�ci z rokuna rok zyskiwa³y na warto�ci. Pracodawcy podnosz¹c swojekwalifikacje i wymagania coraz czê�ciej zaczêli wyszukiwaæna rynku pracy osób lepiej wykszta³conych a tym samymbardziej efektywnych. Jako�æ wykszta³cenia i wychowaniasta³a siê elementem konkurencji w takim samym stopniu jakjako�æ produktów przemys³owych na rynku tych produktów.Dlatego te¿ Systemy Zarz¹dzania Jako�ci¹ (SZJ) s¹ wdra¿anerównie¿ w poszczególnych placówkach szkolnych i

wy¿szych uczelniach w celu spe³nienia wymagañ ich klien-tów - beneficjentów.Wprowadzanie oraz wdra¿anie Systemów Zarz¹dzaniaJako�ci¹ w firmach i przedsiêbiorstwach w Polsce staje siêistotn¹ norm¹, której potrzebuj¹ wszyscy uczestnicy rynkuw szerokim tego s³owa znaczeniu producenci i konsumen-ci. Potrzeby wynikaj¹ce z chêci osi¹gania coraz lepszychefektów ekonomicznych kszta³tuj¹ decyzje podejmowaneprzez Zarz¹dy i Dyrekcje w przedsiêbiorstwach. Zadanie tozyskuje na znaczeniu w kontek�cie wst¹pienia Polski wobszar zintegrowanych struktur europejskich.Doskonaleniem jako�ci swoich produktów zainteresowanes¹ równie¿ coraz czê�ciej szko³y i placówki edukacyjno-wychowawcze. Poprzez wdra¿anie SZJ w swoichplacówkach Dyrektorzy szkó³ pragn¹ osi¹gn¹æ sprawniejszysystem organizacyjny ,jasny podzia³ kompetencji swoichpodw³adnych ,a w efekcie wiêksz¹ motywacjê pracy szko³yoraz wzrost poczucia odpowiedzialno�ci za wykonaneobowi¹zki w stosunku do swoich absolwentów.Podniesienie presti¿u w³asnej placówki dydaktycznej trak-towane jest przez Dyrekcje szkó³ jako najistotniejszy atut wwalce o pozycjê szko³y na konkurencyjnym rynku eduka-cyjnym, który stawia coraz wy¿sze wymagania co do jako�ciwykszta³cenia absolwentów i mo¿liwo�ci ich zatrudnieniaoraz efektywnego wykorzystania w gospodarce. Sprawnewdro¿enie Systemu Zarz¹dzania Jako�ci¹ w szkole staje siêsposobem na zdobycie dobrego imienia szko³y. Znaczenieposiadania certyfikatu ISO wzrasta szczególnie w okresiekiedy w Polsce panuje ni¿ demograficzny, kiedy konkurenc-ja pomiêdzy szko³ami jest coraz wiêksza.

Wybór okre�lonego kierunku kszta³cenia przezabsolwentów szkó³ ni¿szego szczebla w coraz wiêkszym

BIULETYN JAKO�CI8

stopniu nie jest przypadkowy. M³odzie¿ chc¹ca uczyæ siêdalej kieruje siê bardzo konkretnymi informacjami oprzysz³ej szkole, na miarê w³asnych mo¿liwo�ci poszukuje iuzale¿nia wybór placówek gdzie bêdzie mog³a uzyskaærzeteln¹ wiedzê, któr¹ efektywnie wykorzysta w swojejprzysz³ej pracy lub nauce. Dla odniesienia sukcesu wprzysz³o�ci, potencjalni absolwenci poszukuj¹ szko³y którazapewni im jego osi¹gniêcie.W trosce o zapewnienie odpowiednich warunków dlazapewnienia bezpieczeñstwa kszta³cenia oraz w d¹¿eniu do�wiadczenia us³ug edukacyjno-wychowawczych na wysokimpoziomie dla tera�niejszych i przysz³ych rocznikówwychowanków , Dyrekcja Zespo³u Szkó³ Ekonomicznych wRadomsku postanowi³a wdro¿yæ System Zarz¹dzaniaJako�ci¹ ISO.Poprzez eliminowanie i korygowanie wadliwych elementóww programie nauczania oraz pozbywanie siê nieefektywnychmetod kszta³cenia dziêki wdro¿eniu norm ISO 9001:2000,presti¿ i poziom nauczania oraz pozycja ZSE w Radomskuw�ród szkó³ konkurencyjnych niew¹tpliwie wzro�nie.SZJ w szkole ustabilizuje ju¿ osi¹gniête efekty dydaktycznew ZSE ale równie¿ pozwoli na poprawienie procesówkszta³cenia oraz ich wyników. System norm ISO poprzezswoj¹ jednorodno�æ wymusza na Dyrekcji, kierownictwie inauczycielach wprowadzanie nieustannych zmian wpoprawie procesów kszta³cenia i w poprawie jego wyników.Elementy sk³adowe SZJ - procesy zapobiegawcze ,orazwdro¿one procedury postêpowania na poszczególnych eta-pach systemu kszta³cenia i administracji szko³y zapewniaj¹ owzro�cie zaufania do szko³y i poczucia bezpieczeñstwabeneficjentów systemu kszta³cenia.W ramach systemu ISO wprowadzanego w ZSE w Radomskutak jak w wielu innych placówkach podobnego typu gdziejest lub bêdzie wprowadzany SZJ ,bardzo wa¿n¹ rolê odgry-waj¹ szkolenia kadry pracowników które s¹ przeprowadzanena etapie wdra¿ania SZJ jak i w przysz³o�ci w trakcie jegofunkcjonowania , gwarantuj¹ce utrzymywania najwy¿szejjako�ci i gotowo�ci do pracy kadry pedagogicznej.Bardzo wa¿nym elementem utrzymywania SZJ w szkole jestbie¿¹ca kontrola pracy dydaktycznej w postaci okresowychauditów wewnêtrznych wykonywanych przez nie zale¿n¹jednostkê certyfikuj¹c¹ ISO w obszarze systemu pracy i

funkcjonowania szko³y. Bie¿¹cy nadzór nad przebiegiemprocesów w szkole, wykrywaniem punktów krytycznych wpracy szko³y ,wdra¿aniem procedur koryguj¹cych i instrukcjipostêpowania opracowywanych przez Dyrekcjê i organyNadzoru pe³ni Zespó³ ds.Jako�ci ISO.

Oprócz wewnêtrznej kontroli pracy szko³y wykonywanejprzez Zespó³ do Spraw Jako�ci pracy szko³y bardzo istotn¹w funkcjonowaniu SZJ w szkole jest mo¿liwo�æ wykonywa-nia kontroli (auditów zewnêtrznych) osób i instytucji zain-teresowanych prac¹ szko³y - pozyskiwania jej absolwentówdla w³asnych potrzeb oraz wspó³prac¹ naukowo - dydakty-czn¹ w ramach specjalizacji szko³y. Posiadanie CertyfikatuISO a co za tym idzie przejrzysto�æ ,transparentno�æzarz¹dzania procesami dydaktycznymi i administracyjnymi,dla zewnêtrznych podmiotów i organizacji które widz¹ per-spektywê wspó³pracy z ZSE w Radomsku bêdzie gwarancj¹konkurencyjno�ci i wyboru wspó³pracy z Zespo³em Szkó³Ekonomicznych w Radomsku.

Mgr Iwona W³odarczyk Pe³nomocnik ds.Jako�ciZespo³u Szkó³ Ekonomicznych w Radomsku.

SZJ w szkole

W nastêpnym numerze

1. Badanie zgodno�ci elektromagnetycznej dla Du¿ych Systemów Przemys³owych - cz.2

2. Ju¿ wkrótce Medyczny Sprzêt Elektryczne bêdzie musia³ spe³niaæ bardziejsurowe normy.

3. Wdro¿enie, certyfikacja i doskonalenie systemów zarz¹dzania jako�ci¹ w ochronie zdrowia - cz. 1

BIULETYN JAKO�CI9

Wydarzenia

W dniach 18-19.05.2004 w Hotelu System w Krakowie mia³omiejsce seminarium na temat

"Europejskie dyrektywy z zakresu urz¹dzeñci�nieniowych. Kwalifikacja i certyfikacja personelu.Akredytacja laboratoriów badawczych"

Seminarium zosta³o zorganizowane przez TÜV AkademiaPolska przy wspó³udziale Dzia³u Anlagentechnik TÜVRheinland Polska. W seminarium udzia³ wziê³o 70 osób.Celem semina-rium by³o przekazanie uczestnikom informacjizwi¹zanych z wymaganiami niektórych norm i przepisóworaz do�wiadczeñ zwi¹zanych z ich wykorzystaniem, wodniesieniu do zmieniaj¹-cej siê sytuacji w zwi¹zku z wej�-ciem naszego kraju do Unii Europejskiej. Seminarium roz-pocz¹³ Janusz Grabka - Prezes Zarz¹du TÜV RheinlandPolska przedstawiaj¹c zgromadzo-nym uczestnikom, zasadyfunkcjonowania i zakres dzia³alno�ci przedsiêbiorstw,wchodz¹-cych w sk³ad grupy TÜV Rheinland w Polsce. W pierwszym dniu seminarium omówione zosta³ynastêpuj¹ce tematy:

1. Kwalifikacja i certyfikacja personelu badañnieniszcz¹cych wg EN 473 - A.Donath - KierownikSekcji Szkoleñ ds. Badañ Nieniszcz¹cych -TÜVAkademia Polska

2. Europejskie d¹¿enia do harmonizacji w obszarze badañnieniszcz¹cych - P.Böhm - Dy-rektor JednostkiCertyfikuj¹cej Personelu Badañ Nieniszcz¹cych TÜVCERT

3. Akredytacja laboratoriów badawczych: wybór czykonieczno�æ -P.Böhm - Dyrektor Jed-nostki

Certyfikuj¹cej Personelu Badañ Nieniszcz¹cych TÜVCERT

Na zdjêciu od lewej:W. Klenczon - Dyrektora Dzia³u Anlagentechnik TÜVRheinland Polska, H. Schwarz - Dyrektor Dzia³uWytwarzania Urz¹dzeñ Ci�nieniowych TÜV IndustrieService, P.Böhm - Dyrektor Jednostki Certyfikuj¹cejPersonelu Badañ Nieniszcz¹cych TÜV CERT, J. Grabka -Prezes Zarz¹du TÜV Rheinland Polska

Po zakoñczonym cyklu referatów mia³a miejsce dyskusja ple-narna, w trakcie której uczestni-cy seminarium zadawalipytania ww. prelegentom w zakresie wymagañ stawianychpersone-lowi badañ nieniszcz¹cych oraz obecnego stanuprac w d¹¿eniu do harmonizacji organizacji miêdzynaro-

dowych w obszarze badañ nieniszcz¹cych, w których uczest-nicz¹ przedstawicie-le TÜV Rheinland Group w Europie.

W drugim dniu seminarium przedstawione zosta³y niemieck-ie do�wiadczenia zebrane po wej�ciu w ¿ycie Dyrektyw97/23/EC oraz 99/36/EC dotycz¹cych urz¹dzeñ i zbiornikówci-�nieniowych. Rozwi¹zywanie problemów zwi¹zanych zespe³nianiem wymagañ tych dwóch przepisów omawia³ H.Schwarz - Dyrektor Dzia³u Wytwarzania Urz¹dzeñCi�nieniowych TÜV Industrie Service, w referacie p.t.:Niemieckie do�wiadczenia w obszarze dyrektyw: 97/23/EC i99/36/EC

Nadmieniæ nale¿y, i¿ H. Schwarz jest jednocze�nie aktywnymuczestnikiem Europejskiej Grupy Roboczej opracowuj¹cejwymagania i regulacje prawne zwi¹zane z Dyrektywami Eu-ropejskimi w obszarze urz¹dzeñ ci�nieniowych ze stronyTÜV Rheinland Group. Uzupe³nieniem niniejszej problematyki by³o wyst¹pienie W.Klenczona - Dyrektora Dzia³u Anlagentechnik TÜVRheinland Polska, w trakcie którego uczestnicy zapoznanizostali z za-kresem us³ug �wiadczonych przez Dzia³Anlagentechnik oraz z krajowymi do�wiadczeniami wobszarze odbiorów i nadzoru sprawowanego nad urz¹dzeni-ami ci�nieniowymi.

W ramach przedstawianych wymagañ dotycz¹cych wyt-warzania i nadzoru nad urz¹dzeniami ci�nieniowymiomówione zosta³y przepisy serii AD Merkblatt 2000, co spot-ka³o siê z du¿ym zainteresowaniem uczestników i wywo³a³oo¿ywion¹ dyskusjê.

Ponad 70% uczestników wyrazi³o zainteresowanie uczest-nictwem w kolejnych seminariach po�wiêconych tematycewytwarzania, badañ i nadzoru urz¹dzeñ ci�nieniowych orazokreso-wo w spotkaniach zwi¹zanych z podwy¿szaniemkwalifikacji personelu wykonuj¹cego bada-nia techniczne,nie tylko nieniszcz¹ce.

Materia³y z seminarium dostêpne s¹ dla uczestników wformie elektronicznej na stronie:

http://www.akademia.tuv.pl/forum03

Wydarzenia

BIULETYN JAKO�CI10

Konferencja:"Rola procesu certyfikacji w utrzymaniu

i rozwoju systemu zarz¹dzania"

W dniach 26-27 maja 2004 rok w Auli Wy¿szej Szko³yBankowej w Poznaniu odby³a siê konferencja pod tytu³em:"Rola procesu certyfikacji w utrzymaniu i rozwoju systemuzarz¹dzania".

W konferencji prelegentami byli przedstawiciele AkademiiEkonomicznej w Poznaniu - Katedra Ekonomiki Jako�ci -Ko³o Naukowe Zarz¹dzania Jako�ci¹ QUALITAS, PolskiegoCentrum Akredytacji oraz Jednostek Certyfikuj¹cych w tymTÜV Rheinland Polska Sp. z o.o.

Uczestnikami konferencji byli przedstawiciele organizacji(firm produkcyjnych i us³ugowych), które planuj¹ certy-fikacjê swoich systemów zarz¹dzania oraz organizacji z cer-tyfikowanymi systemami zarz¹dzania, firm doradczych iszkoleniowych w zakresie systemów zarz¹dzania, jednostekweryfikacyjnych, firm doradczych i szkoleniowych w zakre-sie systemów zarz¹dzania

Celem konferencji by³o uzyskanie odpowiedzi na pytanie,czy pytanie o posiadanie certyfikatu nie jest ju¿przebrzmia³e. Dla organizacji dbaj¹cej o jako�æ i rozwój cer-tyfikat jest oczywisto�ci¹, coraz czê�ciej jednak zadaje siêpytanie o to, jaka organizacja certyfikuj¹ca przyzna³a certy-fikat. W³a�nie dlatego niezbêdne jest podjêcie dyskusjiwokó³ warto�ci certyfikatów dla firm które siê o nie ubiegaj¹oraz w szerszym znaczeniu dla ich klientów i partnerówrynkowych. Czy rzeczywi�cie certyfikat w ka¿dym przypad-ku stanowi dowód na posiadanie wdro¿onych, skutecznychi zgodnych z wymaganiami rozwi¹zañ systemowych?

W trakcie konferencji swoje wyst¹pienie na temat:Doskonalenie jako�ci us³ugi certyfikacyjnej mia³ PrezesZarz¹du TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o. - Janusz Grabka.W wyst¹pieniu poruszy³ nastêpuj¹ce tematy: 1.Podstawowe definicje, wymagania i wytyczne zwi¹zane zprocesem ci¹g³ego doskonalenia zawarte w normie ISO9000:2000, ISO 9001:2000 oraz ISO 9004:2000,2.Rola Najwy¿szego Kierownictwa w procesie ci¹g³egodoskonalenia,3.Najwa¿niejsze wytyczne dotycz¹ce auditu - wed³ug ISO19011.

TÜV Rheinland Polska sponsorem OlimpiadyJêzyka Angielskiego

Szko³a Jêzyków Obcych "LEVEL" pod patronatem Wydzia³uUrzêdu Miejskiego w Bytomiu, D¹browie Górniczej iGliwicach zorganizowa³a olimpiadê dla uczniów szkó³ pod-stawowych i gimnazjów w której wziê³o udzia³ ponad 2,0tysi¹ce uczestników. Sponsorami olimpiady by³ TÜVRheinland Polska oraz Wydawnictwo Longman. Olimpiadatrwa³a od wrze�nia 2003 do maja 2004 i przebiega³a w trzechetapach. Uroczyste og³oszenie wyników olimpiady orazwrêczenie nagród odby³o siê w dniu 27 maja 2004 roku wGliwicach.

TÜV Consulting Polska - sponsorem iwspó³organizatorem konferencji

"PHARE 2002 - BEZZWROTNE DOTACJE DLAPRZEDSIÊBIORSTW"

Znikoma ilo�æ informacji dociera do firm sektora MSPodno�nie mo¿liwo�ci skorzystania z programów pomo-cowych, co u�wiadamia konieczno�æ organizacji konferencjina powy¿szy temat.

24 maja 2004 roku w hotelu Holiday Inn w Warszawieodby³a siê konferencja zorganizowana przez PULS BIZNESUoraz Europejskie Centrum Przedsiêbiorczo�ci jako pierwszaz zaplanowanego cyklu na temat programów PHARE 2002. Uroczystego otwarcia dokona³ wiceambasador UniiEuropejskiej w Polsce, John O'Rourke. Zachêca³ on przed-siêbiorców do publicznej dyskusji na temat swoich potrzeb,aby mogli wp³ywaæ na kszta³t programów pomocowych.

Lawina pytañ skierowana zosta³a do g³ównego prelegentaspotkania, którym by³ prezes Polskiej AgencjiPrzedsiêbiorczo�ci - Miros³aw Marek. Materia³y dotycz¹ceaktualnych programów pomocowych UE publikowane s¹ nastronach PARP'u www.parp.gov.pl, wszelkie w¹tpliwo�ci iinterpretacje wytycznych, czy kwalifikacji - bêd¹umieszczane na bie¿¹co w dziale "Pytania i Odpowiedzi"(dla ka¿dego programu).

Firmy doradcze reprezentowa³a firma TÜV ConsultingPolska, która w poprzednich edycjach programu wspiera³aswoich klientów w procesie aplikacyjnym w ramach progra-mu "WSTÊP DO JAKO�CI". Firma zrealizowa³a z powodze-niem ponad 90 wniosków o udzielenie dotacji na us³ugidoradcze i szkoleniowe zwi¹zane z wdra¿aniem systemówzarz¹dzania, co stanowi³o 8% wszystkich udzielonychdotacji w kraju.

TÜV Rheinland Polska certyfikuje "Zakony".

Dnia 8.05.2004r. zosta³ przeprowadzony audit certyfikuj¹cyna zgodno�æ z norm¹ ISO 9001:2000 w Zak³adzieOpiekuñczo-Rehabilitacyjnym EL¯BIETANKI w ZielonejGórze. Zak³ad prowadzony jest przez siostry zakonneEL¯BIETANKI. To pierwszy zakon certyfikowany przez TÜVRheinland, a mo¿liwe, ¿e w ogóle pierwszy zakon z ISO9001:2000. Wrêczenie certyfikatu planowane jest na22.05.2004r.

Kursy szkoleniowe z zakresu badañ nieniszcz¹cych odbywaj¹ siê wewspó³pracy z Instytutem Spawalnictwa w Gliwicach oraz SLV Halle.

Szczegó³ów odno�nie programów szkoleñ udzielaj¹ pracownicy:Anna Królicka - Menad¿er Dzia³u Szkoleñ, Artur Donath - Kierownik Sekcji Szkoleñ ds. Badañ Nieniszcz¹cychTÜV Akademia Polska Sp. z o.o., ul. M. Sk³odowskiej - Curie 34,41-800 Zabrze, tel/fax.: (32) 271 64 87

Nazwa szkolenia Termin Tematyka

Auditor Wewnêtrzny SystemuZarz¹dzania Bezpieczeñstwem

Pracy wg OHSAS 18001

13-15.12.2004 1. Cele Systemów Zarz¹dzania Bezpieczeñstwem i Higien¹ Pracy2. Struktura OHSAS 18001 i rozumienie zawartych tam definicji3. Przegl¹d OHSAS 18001 z punktu widzenia auditora4. Planowanie i przygotowanie siê do auditu5. Przygotowanie listy kontrolnej6. Prowadzenie auditu7. Sprawozdania z auditu i przedstawianie niezgodno�ci8. Dzia³ania poauditowe9. Omówienie obszarów, w których auditorzy napotykaj¹ na trudno�ci10. Æwiczenia i warsztaty11. Test egzaminacyjny

Pe³nomocnik i Auditor TÜV�SZ wg ISO 14001

Termin otwarty 1.Wymagania zawarte w PN EN ISO 14000 i EMAS2.Badanie �rodowiskowe 3.Polityka �rodowiskowa4.Dokumentacja systemu zarz¹dzania �rodowiskowego 5.Deklaracja �rodowiskowa6.Wstêpny raport �rodowiskowy7.Ekspertyzy, wspó³czynniki �rodowiskowe8.Lista pytañ auditowych9.Procedura certyfikacji i walidacji10.Plan auditu, raport z auditu

Auditor Wewnêtrzny�rodowiskowego SystemuZarz¹dzania wg ISO 14001

18-20.10.2004 1.Struktura i wymagania normy ISO 140012.Metodologia przeprowadzania auditów w �wietle wymagañ normy ISO 140013.Cele auditu4.Odpowiedzialno�æ i uprawnienia osób uczestnicz¹cych w audicie5.Planowanie auditów 6.Ustalanie niezgodno�ci z wymaganiami7.Wymagania wobec auditorów8.Zapisy dotycz¹ce auditów9.Dzia³ania koryguj¹ce10.Æwiczenia i warsztaty11.Test egzaminacyjny

Pe³nomocnik SZJ w Przemy�leMotoryzacyjnym wg ISO TS

16 949

22-29.11.2004 1. Podej�cie procesowe oraz zarz¹dzanie procesem2. Wytyczne dotycz¹ce certyfikacji3. Balance Score Card i elementy controllingu4. Norma: punkt 7,85. SPC i MSA6. FMAE7. APQP i PPAP8. Egzamin

Auditor Wewnêtrzny wg ISOTS 16949

03-05.11.2004 1.Geneza i struktura normy ISO/TS 169492.Wymagania normy ISO/TS 16949 - interpretacja i porównanie z norm¹ ISO 90013.Podstawowe wymagania w zakresie:

- Zaawansowane planowanie jako�ci (APQP)- Zatwierdzanie wyrobów przez klienta (PPAP)- Statystyczne sterowanie procesem (SPC)- Analiza systemów pomiarowych (MSA)- Zapobieganie b³êdom (FMEA)

4.Podstawy auditowania 5.Wymagania normy ISO/TS 16949 i ISO 100116.Cele auditów7.Definicje stosowanych okre�leñ8.Wymagania wobec auditorów, zasady organizacji auditów9.Odpowiedzialno�æ i kompetencje pracowników uczestnicz¹cych

w audicie wewnêtrznym10.Planowanie auditów11.Wzorcowy przebieg auditu12.Techniki badania auditowego13.Ustalanie niezgodno�ci z wymaganiami14.Zapisy dotycz¹ce auditów15.Dokumentowanie auditu, mo¿liwe dzia³ania poauditowe16.Æwiczenia17.Test egzaminacyjny

Negocjacje handlowe bezbarier

- Szkolenie poprzez gry negocjacyjne, symulacje i analizy zachowañ dostarcza uczest-nikom wiedzê i praktyczne do�wiadczenia dotycz¹ce procesu negocjacji. Obejmujezagadnienia pojêæ okre�laj¹cych sytuacjê negocjacyjn¹; jej dynamikê orazkierowanie ni¹ poprzez specyficzne taktyki i techniki. Przejmuj¹c kontrolê nadw³asn¹ emocjonalno�ci¹ i posiadaj¹c wiedzê o motywacji/strategii kontrahenta,uczestnicy szkolenia bêd¹ w stanie kontrolowaæ ca³y proces negocjacji osi¹gaj¹cza³o¿one cele strategiczne. Szkolenie obejmuje te¿ zagadnienia wspó³pracy w zes-pole negocjatorów.

Auditor Wewnêtrzny SZJ wgEN ISO 9001:2000

20-22.09.2004 1. Struktura i wymagania systemu zarz¹dzania jako�ci¹ wg ISO 9001:20002. Przegl¹d ISO 9001 z punktu widzenia auditora3. Planowanie i przygotowanie auditów4. Prowadzenie auditów5. Æwiczenia i warsztaty6. Test egzaminacyjny

Auditor Jako�ci TÜV - 1. Zarz¹dzanie procesem2. Wymagania norm serii ISO 9000:2000 - badanie spe³nienia wymagañ normy

w organizacji3. Dokumentacja systemu zarz¹dzania jako�ci¹ - badanie dokumentacji w organizacji4. Auditowanie - planowanie i przeprowadzanie auditów5. Akredytacja, certyfikacja, notyfikacja6. Umiejêtno�ci interpersonalne7. Zajêcia warsztatowe8. Egzamin

Pe³nomocnik Jako�ci TÜV 08-16.10.2004 1. Zarz¹dzanie procesem2. Wymagania norm serii ISO 9000:20003. Dokumentacja systemu zarz¹dzania jako�ci¹4. Podstawy auditowania i certyfikacji, audit dostawcy5. Podstawy komunikacji6. Zajêcia warsztatowe7. Egzamin

Badanie Satysfakcji Klienta 06-08.12.2004 1. Znaczenie badania satysfakcji klienta w �wietle wymagañ normy ISO 9001:20002. Wymagania normy ISO 9001:2000 w aspekcie badania satysfakcji klienta3. Budowanie i doskonalenie kwestionariuszy badañ4. Analiza wyników badañ5. "Klienta nasz Pan" - kontakty z klientami, prezentacja oferty firmy, postêpowanie

z trudnym klientem6. Æwiczenia i warsztaty

Nazwa szkolenia Termin Tematyka

Szkolenia z zakresu badañ nieniszcz¹cych na (1 i 2) oraz 2 stopieñ kwalifikacji wg EN 473

VT (1+2) 20-24.09.2004 Badania wizualne

MT (1+2) 15-19.11.2004 Badania magnetyczno-proszkowe

UT 2 06-17.12.2004 Badania ultrad�wiêkowe

RT 2 FER 29.11-04.12.2004Badania radiograficzne - kurs uzupe³niaj¹cy do

RT2FAS

PT (1+2) 04-08.10.2004 Badania penetracyjne

RT 2 FAS 22-27.11.2004 Ocena zdjêæ radiograficznych po³¹czeñ spawanych

Szkolenia z zakresu badañ nieniszcz¹cych na 3 stopieñ kwalifikacji wg EN 473

Basic - kurs podstawowy 3-go stopnia dla wszystkich metod

PT3 30.08-01.09.2004 Metoda g³ówna - badania penetracyjne

MT3 02-04.09.2004 Metoda g³ówna - badania - magnetyczno-proszkowe

VT3 07-09.12.2004 Metoda g³ówna - badania wizualne

EN ISO 9001:2000

Nazwa szkolenia TerminTematyka

Dokumentacja systemuHACCP

19-22.10.2004 1. Ogólne pojêcie HACCP, GMP, GHP oraz metoddokumentowania. Dokumentowanie GMP i GHP

2. Dokumentowanie metod mycia, dezynfekcji, zwalczania szkodników oraz higieny pracowników

3. Dokumentowanie opisu produktu, dokumentowanieanalizy zagro¿eñ oraz CCP

4.Audit systemu, Ksiêga HACCP, Polityka i cele jako�ci

Auditor wewnêtrzny sys-temu HACCP

24-26.11.2004 1. Podstawowe pojêcia dotycz¹ce zarz¹dzania bezpieczeñstwem¿ywno�ci,

2. Pojêcie systemu zapewnienia jako�ci i bezpieczeñstwa HACCP3. Wymagania HACCP wg normy DS 3027 E:2002 i ich omówie-

nie,4. Rodzaje auditów oraz wymagania i obowi¹zki auditora

wewnêtrznego,5. Proces przygotowania auditu wraz z æwiczeniami,6. Proces przeprowadzenia auditu wraz z æwiczeniami,7. Proces raportowania auditu wraz z æwiczeniami,8. Omówienie dzia³añ poauditowych,9. Omówienie istoty dzia³añ koryguj¹cych10. Egzamin

Auditor Zewnêtrzny sys-temu HACCP

24-26.11.2004 1.Podstawy prawne i normatywne referencje, warunki powo³aniana auditora systemu

2.Wprowadzenie duñskiego standardu DS 3027 E:1997

GMP i GHP - 1. Omówienie zasad GMP i GHP, definicje, historia2. Codex Allimentarius, wymagania prawne i dokumentowanie

GMP i GHP

Zintegrowane SystemyZarz¹dzania wg ISO9001 i HACCP

Termin otwarty 1.Podstawowe pojêcia dotycz¹ce zarz¹dzania jako�ci¹ orazzarz¹dzania bezpieczeñstwem ¿ywno�ci

2.Pojêcie systemu zarz¹dzania jako�ci¹ wg normy ISO 9001:2000oraz systemu HACCP

3.Zasady zarz¹dzania jako�ci¹ i ich omówienie4.Wymagania normy ISO 9001:2000 i ich omówienie5.Wymagania HACCP i ich omówienie6.Rodzaje auditów oraz wymagania i obowi¹zki auditora

wewnêtrznego7.Proces przygotowania auditu 8.Proces przeprowadzenia auditu 9.Proces raportowania auditu 10.Omówienie dzia³añ poauditowych11.Omówienie istoty dzia³añ koryguj¹cych12.Zintegrowane systemy zarz¹dzania13.Æwiczenia14.Test

Wstêp do SystemuHACCP

22-24.09.2004 1.Co to jest HACCP? - podstawowe definicje, pojêcie systemu2.Systemy zapewnienia jako�ci w przemy�lespo¿ywczym.3.Omówienie zasad GMP4.Omówienie zasad GHP5.Omówienie zasad GLP6.Dokumentowanie zasad GMP i GHP7.Omówienie wymagañ Codex Allimentarius i wymagañprawnych w zakresie GMP i GHP8.7 zasad i 12 kroków HACCP9.Omówienie normy duñskiej DS 3027:200210.EgzaminPo ukoñczeniu szkolenia uczestnik otrzymuje:a) Certyfikat Eksperta systemu, pod warunkiem:

- ukoñczenia w/w szkolenia (zdania egzaminu koñcowego),- ukoñczenia szkolenia z zakresu dokumentowania systemu(zdania egzaminu koñcowego),- posiadania do�wiadczenia w pracy w bran¿y spo¿ywczej(minimum 2 lata);

b) Certyfikat Specjalisty systemu, w przypadku:- ukoñczenia w/w szkolenia (zdania egzaminu koñcowego),- ukoñczenia szkolenia z zakresu dokumentowania systemu(zdania egzaminu koñcowego),- braku do�wiadczenia w bran¿y spo¿ywczej;

c) Certyfikat po�wiadczaj¹cy uczestnictwo i zdanie egzaminu naszkoleniu "Wstêp do systemu HACCP", w przypadku:

- braku do�wiadczenia w bran¿y spo¿ywczej,- nie ukoñczenia szkolenia z zakresu dokumentowania syste-mu.

SYSTEM HACCP

Szkolenia z badañ nieniszcz¹cych

Szkolenia

11

Fiñska sa³atka zmarynowanych �ledzi

Sk³adniki na 4 porcje:200 g marchwi200 g ziemniakówsól200 g kwaskowych jab³ek du¿a czerwona cebula200 g marynowanych korniszonów200 g plasterków czerwonych buraków (zes³oika)250 g filetów z majtasów w czerwonymwinie przyrz¹dzonych na sposób nordycki lub marynowanych �ledzi (z puszki lub ws³oiku)�wie¿o zmielony pieprz200 g �mietany1/2 pêczka szczypiorku

1. Marchew i ziemniaki obraæ i pokroiæw ma³e kostki. Zagotowaæ wodê z l ³y¿eczk¹ soli i gotowaæ w niejwarzywa 6-8 minut, potem ostudziæ,zalewaj¹c zimn¹ wod¹ i odcedziæ.

2. Jab³ka obraæ, przekroiæ na po³owê,wykroiæ gniazda nasienne i pokroiæjab³ka w ma³¹ kostkê. Cebulê obraæ,równie¿ pokroiæ w kostkê, w³o¿yæ domiski z marchwi¹, ziemniakami i jab³kami.

3. Korniszony i plasterki czerwonych buraków wyj¹æ ze s³oika i pozosta-wiæ sok z czerwonych buraków.Korniszony, buraki i filety z matjasówpokroiæ w ma³¹ kostkê i do³o¿yæ dopozosta³ych sk³adników. Wszystkowymieszaæ, domieszaæ 6-8 ³y¿ek sokuz czerwonych buraków i doprawiæ sa³atkê do smaku sol¹ i pieprzem, Postawiæ na godzinê w zimnym miejscu do zmacerowania.

4. Na krótko przed podaniem ubiæ napó³ sztywno �mietanê i ca³o�æ dodaædo sa³atki. Szczypiorek op³ukaæ,strz¹sn¹æ wodê, posiekaæ go i posy-paæ nim sa³atkê. Do sa³atki podawaæ¿ytni chleb, chrupkie pieczywo solone mas³o.

Krasiczyn

Po³o¿ony na trasie Przemy�l - Sanok, Zamek w Krasiczynie nale¿y do najpiêkniejszychpomników polskiego renesansu. Jego budowê rozpocz¹³ w 1580 roku Stanis³awKrasicki, potomek przyby³ej tu pod koniec XV w. mazowieckiej szlachty zagrodowejherbu Rogala, a ukoñczy³ jego m³odszy syn Marcin w 1633 roku. Marcin Krasicki,uznawany za jednego z najwybitniejszych wówczas mecenasów sztuki w Polsce, przek-szta³ci³ surowy zamek obronny,wzniesiony przez ojca, wewspania³¹, wielkopañsk¹ rezy-dencjê. Od swego nazwiskaStanis³aw Krasicki nazwa³ zamekKrasiczynem. Tê nazwê przyjê³otak¿e, powstaj¹ce obok Zamkumiasteczko. Zamek, pomimo licznychpo¿arów i wojen, zachowa³prawie niezmienion¹ sylwetkê,jak¹ nadano mu na pocz¹tkuXVII w. Wybudowany w formieczworoboku zorientowany zosta³�cianami wed³ug stron �wiata. W naro¿ach stoj¹ cztery cylindryczne baszty, które wduchu ówczesnej pobo¿no�ci i szlacheckiej hierarchiczno�ci nazwano: Bosk¹, Papiesk¹,Królewsk¹ i Szlacheck¹. Najokazalsza jest Boska, zakoñczona kopu³¹ i ozdobiona na�cianach wielkimi kompozycjami sgraffitowymi. Pozosta³e s¹ zwieñczone attykami, aKrólewska odzwierciedla koronê królewsk¹. Prostok¹tny, rozleg³y dziedziniec otaczaj¹od pó³nocy i wschodu skrzyd³a mieszkalne, a od po³udnia i zachodu mury kurtynowezakoñczone piêkn¹, a¿urow¹ attyk¹. Pa³acowy charakter rezydencji podkre�laj¹parterowe kru¿ganki otaczaj¹ce dziedziniec. Po�rodku skrzyd³a zachodniego, znajduje

siê przedbramie z bram¹ ikwadratow¹ wie¿¹ Zegarow¹.Têdy, przez zwodzony, a pó�niejkamienny most prowadzi³a drogaz istniej¹cego niegdy� miasta doZamku. Jednym z najcenniejszych ele-mentów architektonicznychZamku jest mieszcz¹ca siê wbaszcie Boskiej kaplica,przyrównywana do kaplicyZygmuntowskiej na Wawelu.Wspania³y wystrój kaplicyzniszczy³a Armia Czerwona w1939r.

O znaczeniu �wietno�ci Zamku w przesz³o�ci �wiadczy fakt, ¿e go�cili w nim królowiepolscy: Zygmunt III Waza, W³adys³aw IV, Jan Kazimierz i August II. Po bezpotomnej �mierci Krasickich Zamek i dobra krasiczyñskie dziedziczyli kolejno:Modrzewscy, Wojakowscy, Tar³owie, Potoccy, Piniñscy. Od tych ostatnich w 1835 rokuodkupi³ je ksi¹¿ê Leon Sapieha. Sapiehowie, którzy byli w posiadaniu Krasiczyna do1944 roku przyczynili siê znacznie do jego rozwoju. Przeprowadzili renowacjê Zamku,za³o¿yli tartak, browar, fabrykê maszyn rolniczych.Po przejêciu Zamku i dóbr krasiczyñskich przez pañstwo, po II wojnie �wiatowejznalaz³o w nim siedzibê Technikum Le�ne a w latach siedemdziesi¹tych mecenat nadobiektem przejê³a Fabryka Samochodów Osobowych w Warszawie. W 1996 roku Zespó³ Zamkowo-Parkowy w Krasiczynie przejê³a Agencja RozwojuPrzemys³u S.A. w Warszawie. Przeprowadzone przez ARP S.A. prace remontowo-budowlane i konserwatorskie doprowadzi³y do utworzenia w Zespole Zamkowo-Parkowym w Krasiczynie nowoczesnej bazy turystycznej, hotelowej i gastronomicznej.O klasie obiektu i wysokiej jako�ci �wiadczonych us³ug w Zespole Zamkowo-Parkowym w Krasiczynie stanowi fakt w³¹czenia go (od 2000 r.) do European CastleHotels & Restaurants - elitarnego Stowarzyszenia Europejskich Hoteli Zamkowych iRestauracji, które mieszcz¹ siê w obiektach zabytkowych.