BIULETYN INFORMACYJNY REGIONALNEGO PROGRAMU … · » Fundusze dla firm » Mały przewodnik po...

20
» Fundusze dla firm » Mały przewodnik po zamówieniach publicznych » Polska pięknieje Projekt finansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach RPO WSL 2007-2013 Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego » Regionalna Strategia Innowacji » Stypendia unijne » Dobre praktyki – Programy Centrum Aktywności Lokalnej Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach POKL 2007-2013 Europejski Fundusz Społeczny BIULETYN INFORMACYJNY REGIONALNEGO PROGRAMU OPERACYJNEGO WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO ORAZ PROGRAMU OPERACYJNEGO KAPITAŁ LUDZKI EGZEMPLARZ BEZPŁATNY Nr 2/2008 ISSN 1899-492X

Transcript of BIULETYN INFORMACYJNY REGIONALNEGO PROGRAMU … · » Fundusze dla firm » Mały przewodnik po...

Page 1: BIULETYN INFORMACYJNY REGIONALNEGO PROGRAMU … · » Fundusze dla firm » Mały przewodnik po zamówieniach publicznych » Polska pięknieje Projekt finansowany przez Unię Europejską

» Fundusze dla firm

» Mały przewodnik po zamówieniach

publicznych

» Polska pięknieje

Projekt finansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach RPO WSL 2007-2013

Europejski FunduszRozwoju Regionalnego

» Regionalna Strategia Innowacji

» Stypendia unijne

» Dobre praktyki – Programy Centrum

Aktywności Lokalnej Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach POKL 2007-2013

Europejski FunduszSpołeczny

BIULETYN INFORMACYJNY REGIONALNEGO PROGRAMU OPERACYJNEGO WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO ORAZ PROGRAMU OPERACYJNEGO KAPITAŁ LUDZKI

EGZEMPLARZ BEZPŁATNY

Nr 2/2008 ISSN 1899-492X

Page 2: BIULETYN INFORMACYJNY REGIONALNEGO PROGRAMU … · » Fundusze dla firm » Mały przewodnik po zamówieniach publicznych » Polska pięknieje Projekt finansowany przez Unię Europejską

FOT. WOJCIECH TRZCIONKA/PRESSO

TFE IIPodczas II Targów Funduszy Europej-skich dokonano podsumowania dotych-czas przeprowadzonych konkursów w ra-mach Regionalnego Programu Operacyj-nego Województwa Śląskiego oraz pro-gramu Kapitał Ludzki. Targi, po raz kolejnyzorganizowane przez Wydział RozwojuRegionalnego oraz Wydział EuropejskiegoFunduszu Społecznego Urzędu Marszał-kowskiego w Katowicach, zgromadziły400 uczestników. Były świetną okazją douzyskania informacji o funduszach euro-pejskich i wymiany doświadczeń.

Śląsk w Brukseli Jak co roku na początku października do Brukseli zjechałokilka tysięcy osób z państw członkowskich UE, a także z innychkrajów, np. z Turcji, Chorwacji, Norwegii, Szwajcarii i – po razpierwszy – z Bośni i Hercegowiny oraz Islandii, by wziąć udziałw Europejskim Tygodniu Regionów i Miast, popularnie zwanymDniami Otwartymi (Open Days).W tym roku Śląsk przystąpił do grupy regionów współdziałają-cych w ramach tematu „Współpraca dla Innowacji, Innowacjewe Współpracy” razem z Nord-Pas de Calais, Dunkierką, Kentem,Twente, EGTC Lille-Kortrijk-Tournai, Brabancją Północną i Lim-burgią Południową. W obrębie tej grupy odbyły się warsztaty„Projekty innowacyjne a współpraca terytorialna: kiedy inno-wacje pobudzają współpracę?” oraz „Jakie rozwiązania strate-giczne pozwolą na przyspieszenie innowacji we współpracy te-rytorialnej?”, które otworzył przewodniczący Komitetu Regio-nów Luc Van den Brande i Wicemarszałek Województwa Ślą-skiego Zbyszek Zaborowski. W całodziennym wydarzeniu, ma-jącym miejsce w siedzibie Biura Regionalnego WojewództwaŚląskiego w Brukseli, wzięło udział 300 gości. Nic dziwnego, gdyżdo udziału w dyskusji udało się zaprosić znakomitych mówców:posłów do Parlamentu Europejskiego Jana Olbrychta i Lambertavan Nistelrooij, a także radnych Sejmiku Województwa Śląskiegooraz przedstawicieli regionów wchodzących w skład konglo-meratu. W przerwie pomiędzy warsztatami Jan Olbrycht i Zby-szek Zaborowski wraz z dyrektor Śląskiego Zamku Sztuki i Przed-siębiorczości w Cieszynie Ewą Gołębiowską oficjalnie otworzyliwystawę innowacyjnych produktów nagrodzonych w konkur-sie „Śląska Rzecz”. Województwo Śląskie zaprezentowało się takżew ramach Kawiarenki Inwestorów (Investors’ Café) w głównejsiedzibie Komitetu Regionów.

FOT. EUROPEAN COMMUNITY 2008

Page 3: BIULETYN INFORMACYJNY REGIONALNEGO PROGRAMU … · » Fundusze dla firm » Mały przewodnik po zamówieniach publicznych » Polska pięknieje Projekt finansowany przez Unię Europejską

Popularne funduszeMiło mi przekazać na Państwa ręce kolejny numer biuletynuinformacyjnego „Silesia Region”. Jego wydanie zbiega się z koń-cem roku, a więc skłania do podsumowań.Mija rok od otwarcia pierwszych naborów projektów w ramachRegionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiegoi regionalnego komponentu Programu Operacyjnego KapitałLudzki. Możemy powiedzieć z pełną odpowiedzialnością, że jes-teśmy w czołówce regionów pod względem zaawansowaniawe wdrażaniu obu programów. W trakcie ogłaszanych konkur-sów beneficjenci złożyli ok. 6 tys. projektów (ok. 3,5 tys. w ra-mach PO KL i ok. 2,4 tys. w ramach RPO WSL). Obserwujemy bardzo duże zainteresowanie dotacjami unijnymiwśród mieszkańców naszego regionu. Widać to zarówno po licz-bie złożonych dotychczas projektów, jak i po udziale w szkole-niach organizowanych dla potencjalnych beneficjentów. Ze szkoleń dotyczących RPO WSL oraz PO KL skorzystało do-tychczas ponad 6 tys. osób. Wysoko oceniamy jakość składa-nych projektów, czego potwierdzeniem jest niewielki odsetekprojektów odrzucanych w trakcie oceny. W zakresie RPO WSL podpisaliśmy pierwsze umowy o dofinan-sowanie projektów kluczowych. To projekty o dużej wartości,a jednocześnie strategicznym znaczeniu dla rozwoju regionu.

W ramach regionalnego komponentu Programu OperacyjnegoKapitał Ludzki w naszym województwie wsparciem zostało ob-jętych 201 jednostek realizujących projekty wyłonione w try-bie systemowym. Na bieżąco podpisujemy również umowy o dofinansowanieprojektów zgłaszanych w drodze konkursowej. Wysokość za-kontraktowanych dotąd środków w ramach RPO WSL wynosiponad 312 mln zł, a w ramach regionalnego komponentu PO KL ok. 234,5 mln zł. Dzięki Funduszom Europejskim nasze województwo zmieniaswój wizerunek zarówno pod względem infrastrukturalnym,jak i społecznym. Te zmiany mają również wpływ na walory tu-rystyczne regionu. Zachęcam do podejmowania wysiłku aplikowania o dotacjeunijne pomimo dużej konkurencji, ponieważ dzięki temu po-wstają bardzo ciekawe i innowacyjne pomysły. Ich realizacja niepowinna zależeć tylko od otrzymania unijnej dotacji.

Bogusław ŚmigielskiMarszałek Województwa Śląskiego

W numerze:REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNYWOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO

4 | Rozmowa z Małgorzatą Staś, dyrektor Wydziału Rozwoju Regionalnego

5 | Podsumowanie konkursów 6 | Szkolenia dla beneficjentów 7 | Fundusze dla firm 8 | Poradnik o zamówieniach publicznych

10 | Polska pięknieje – Śląski Szlak Zabytków Techniki

PROGRAM OPERACYJNYKAPITAŁ LUDZKI

12 | Regionalna Strategia Innowacji15 | Stypendia unijne16 | Podsumowanie dotychczasowych konkursów

w ramach regionalnego komponetu PO KL18 | Dobre praktyki – Programy Centrum

Aktywności Lokalnej

silesia region • 3

silesia region Biuletyn Informacyjny RPO WSL oraz PO KL, wydawany na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego, ul. Ligonia 46, 40-037 KatowiceWydział Rozwoju Regionalnego, [email protected], www.silesia-region.pl • Wydział Europejskiego Funduszu Społecznego, [email protected], www.efs.silesia-region.pl Wydawca: Smartlink Sp. z o.o., ul. Kościerzyńska 7, 60-446 Poznań, e-mail: [email protected], www.smartlink.pl • Redakcja: Jerzy Gontarz, Julia Hoffmann, Andrzej Szoszkiewicz Współpraca z redakcją: Beata Goleśna, Katarzyna Mularczyk, Barbara Szafir, Łukasz Tofilski • Projekt i skład: Alina Merha • Druk: INTERAK • Publikacja bezpłatna, finansowana ze środków Unii Europejskiej

FOT.

ARC

HIW

UM

UM

Główne zdjęcie na okładce: Targi Funduszy Europejskich w Katowicach. Fot. Wojciech Trzcionka/Presso

Page 4: BIULETYN INFORMACYJNY REGIONALNEGO PROGRAMU … · » Fundusze dla firm » Mały przewodnik po zamówieniach publicznych » Polska pięknieje Projekt finansowany przez Unię Europejską

Do końca października 2008 r. prze-prowadzono 10 naborów projektóww ramach Regionalnego ProgramuOperacyjnego. Wyniki konkursów po-kazują, że wnioskowane kwoty mocnoprzewyższają dostępne środki. JakPani ocenia przygotowanie benefi-cjentów oraz jakość składanych pro-jektów? W przypadku jednostek samorządu tery-

torialnego muszę przyznać, że jakość pro-jektów była bardzo wysoka. Wprawdziewiększość beneficjentów korzystała z przy-wileju jednorazowego uzupełnieniawniosku, ale zdecydowana większość pora-dziła sobie z tym bardzo szybko. Wygląda tow ten sposób, że na etapie oceny formalnejwzywa się beneficjenta do uzupełnienia do-kumentacji, co daje możliwość poprawy

drobnych błędów. To jest nowatorskie roz-wiązanie w obecnych procedurach oceny.Może dzięki temu większość projektów po-zytywnie przechodziła ocenę formalną, od-padało zaledwie kilka. Najtrudniejszą sytua-cję zanotowaliśmy dotychczas przy nabo-rze projektów w ramach działania 9.2 „Lecz-nictwo otwarte”, gdzie oceny formalnej nieprzeszło 35 projektów na 142 złożone.

Jaka była przyczyna?Myślę, że w większości mogły zawinić

firmy przygotowujące projekty na zleceniebeneficjenta. Praktyka pokazuje, że jedno-stki samorządu terytorialnego, współpra-cując z nami od lat, nabrały doświadczeniai są w stanie zweryfikować to, co przygotująim firmy zewnętrzne. Inne instytucje niemają jeszcze tego doświadczenia. W przy-padku „Lecznictwa otwartego” o dofinan-sowanie starały się w dużej mierze niepub-liczne zakłady opieki zdrowotnej, które mająmałe doświadczenie w pozyskiwaniu unij-nych dotacji.

Do przygotowania wniosku potrzebaniemal eksperckiej wiedzy. Szczegól-nie mam tu na myśli analizy finansowei ekonomiczne. W tym celu prowadząPaństwo szkolenia dla potencjalnychbeneficjentów. Na pewno szkolenia nie wyczerpują

wszystkich potrzeb i oczekiwań beneficjen-tów, ale staramy się pokazać, że jeżeli bene-ficjent dobrze przygotuje przynajmniej jednąosobę, na przykład z wykształceniem eko-nomicznym, to może własnymi siłami opra-cować większość dokumentacji projektowej.Jeżeli zaś zleca przygotowanie dokumentówfirmie zewnętrznej, to powinien mieć wie-dzę, która pozwoli zweryfikować jakość tejusługi. Temu właśnie mają służyć szkolenia,które organizujemy dla beneficjentów. Ofe-rowane przez nas szkolenia są bezpłatne.

Zdarza się, że projektodawcy obawiają sięanalizy finansowej i to właśnie zlecają na ze-wnątrz. Należy w tym miejscu podkreślić,że jeżeli studium wykonalności jest dobrzeprzygotowane, to wypełnienie wniosku na-prawdę nie powinno stanowić problemu.

W trakcie szkoleń chcemy przekazać na-szym beneficjentom, w jaki sposób najle-piej przedstawić wiadomości o projekcie.Firmy konsultingowe robią to najczęściejszablonowo, a projektodawca dobrze wie,co jest najlepsze dla jego przedsięwzięcia.To nie jest skomplikowane, zwłaszcza w sy-tuacji, gdy znamy kryteria oceny, instrukcjęwypełnienia wniosku, dokumentację tech-niczną oraz studium wykonalności. Są jużgminy, które samodzielnie wykonały dobrzeocenione studia wykonalności. Stało się takdzięki temu, że zawarły w nich swoją pełnąwiedzę o przedsięwzięciu.

A myślą już Państwo o szkoleniachwspomagających w realizacji i rozli-czaniu projektów?

Tak. Już wchodzimy w tę fazę, kiedy za-czynamy włączać kolejne komponentyszkoleniowe. Pierwsze konkursy są już zanami i zaczynamy podpisywać umowy. Za-leży nam na zachowaniu płynności całegoprocesu, również na tym, aby wnioseko płatność był prawidłowo przygotowany.Taki wniosek też musi spełniać odpowied-nie kryteria formalne, a z dotychczasowychdoświadczeń wiem, że dokumenty częstowracały do poprawek i uzupełnień. Pierw-sze szkolenia z tego zakresu odbywają sięjuż w grudniu br.

Jesteśmy na finiszu pierwszego peł-nego roku, w którym organizowanebyły nabory projektów w ramach RPOWSL. Czy Pani zdaniem zdążymy wy-korzystać na czas wszystkie środkiprzewidziane na realizację Programu?Mamy silną konkurencję wśród projekto-

dawców. Ponieważ przygotowali bardzodużo dobrych projektów, a tylko częśćz nich może uzyskać dofinansowanie, sporoprojektów wpisaliśmy na listy rezerwowe.Oczywiście, zawsze istnieją obawy cho-ciażby związane z problemem oceny od-działywania na środowisko czy ustosunko-waniem się do dyrektywy unijnej lub prze-dłużającymi się procedurami odwoław-czymi. Obawy o poprawne i terminowe wy-korzystanie dotacji unijnej będą nam towa-rzyszyły, zwłaszcza gdy pojawią się jakieśnowe bariery. Ale dzięki temu zachowujemycały czas wzmożoną czujność.

Liczymy się również z możliwością poja-wienia się oszczędności w Programie, którepowstają na etapie realizacji inwestycji. Bie-rzemy też pod uwagę, że jakiś beneficjentstraci dofinansowanie, bo np. nie jest w sta-nie wywiązać się z pewnych zobowiązańw zakresie dostosowania do prawa ochronyśrodowiska. Listy rezerwowe będą po-mocne w sprawnym realizowaniu RPO. Przykońcu wdrażania ZPORR, kiedy pojawiły sięoszczędności, też korzystaliśmy z list rezer-wowych projektów albo uzupełnialiśmykwotę dofinansowania tym beneficjentom,którym koszty projektów wzrosły z powodupodwyżek.

Czy pogłębienie się kryzysu finanso-wego może wpłynąć na usztywnienie

4 • silesia region

Jeśli projektodawca dobrze przygotował studium wykonalności, to wypełnienie wniosku naprawdę nie powinno stanowić problemu– mówi Małgorzata Staś, dyrektor Departamentu Rozwoju Regionalnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego

Konkurencja wśród projektodawców

REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO

Page 5: BIULETYN INFORMACYJNY REGIONALNEGO PROGRAMU … · » Fundusze dla firm » Mały przewodnik po zamówieniach publicznych » Polska pięknieje Projekt finansowany przez Unię Europejską

polityki banków, które dotychczasudzielały kredytów pod dotacje?Wydaje mi się, że nasi beneficjenci to in-

stytucje prężne finansowo. Jednostki sa-morządu terytorialnego są dosyć stabilnei wobec tego nie spodziewamy się zagro-żenia w realizacji dużych projektów infras-trukturalnych.

Ze względu na spadek kursu złotegoobserwujemy rosnące koszty projek-tów infrastrukturalnych; dużo sprzętui materiałów pochodzi z zagranicy, dla-tego też te zakupy stają się droższe.Czy w tym kontekście zauważa Pani ja-kieś niepokojące sygnały?Pewne problemy odczuwamy w kontek-

ście projektów zgłoszonych w procedurachpozakonkursowych, wybranych na przeło-mie lat 2006/2007, np. w ramach Progra-mów Rozwoju Subregionów. I nie ma zna-czenia, czy jest to duży projekt, czy mały.Niestety, nie możemy zwiększyć dofinanso-wania dla tych przedsięwzięć. Beneficjencimuszą szukać innych źródeł finansowania.

Czy myślą już Państwo o perspektywie2014-2020?Mimo że wciąż pracujemy nad proble-

matyką ewaluacji obecnego Programu, naddziałaniami związanymi z usprawnieniemobecnych procedur, uczestniczymy teżw rozmowach na temat przyszłego kształtupolityki spójności. Rozważamy, na co naj-lepiej przeznaczyć fundusze. Jeden ze sce-nariuszy jest taki, że Śląskie może nie otrzy-mać środków strukturalnych z powodu zbytwysokiego PKB. Ale tych kierunków na po-ziomie regionalnym jeszcze wyraźnie niewidać.

Planują Państwo popularyzowanieprojektów, które będą realizowanew tej perspektywie? Jak promować do-bre praktyki?Warto wyłowić te najciekawsze spośród

przeważającej liczby przedsięwzięć drogo-wych i wodno-kanalizacyjnych – ktoś by po-wiedział: ztampowych, a jakże potrzebnych.Czasami wokół projektu pojawia się coś, conazywamy oddziaływaniem, rezultatem; in-westycja wnosi wartość dodaną. Dlategotrzeba te przedsięwzięcia promować, nawetjeśli są „sztampowe”. Oczywiście warto wy-ławiać perełki, które wprowadzają innowa-cyjne elementy. Będziemy też pokazywać,jak dzięki funduszom unijnym rozwija sięprzedsiębiorczość. Mamy za sobą okres bu-dżetowy UE 2004-2006 i doświadczenia,które uczą, że tak naprawdę efekty unijnychinwestycji są widoczne dopiero po 2-3 latach.

Rozmawiał Jerzy Gontarz

u Działanie 2.2 Rozwój elektronicznychusług publicznych

Nabór wniosków trwał od 29 grudnia2007 r. do 3 marca 2008 r. Złożono 52 wnio-ski na kwotę dofinansowania 59 720 769 zł(wartość alokacji początkowo wynosiła:29 174 400 zł, następnie decyzją Zarządualokację zwiększono do 36 310 939,85 zł).Pozytywną ocenę otrzymało 47 wniosków,do dofinansowania wybrano 34. Wartośćdofinansowania z EFRR dla wybranych pro-jektów: 36 310 939,85 zł.u Działanie 5.1 Gospodarka wodno-

ściekowaNabór trwał od 29 grudnia 2007 r. do 3 marca 2008 r. Wpłynęło 75 wniosków nakwotę dofinansowania 734 335 244,52 zł(alokacja: 72 936 000 zł). Pozytywnie oce-niono 60 wniosków, do dofinansowaniawybrano 7. Łączna kwota dofinansowa-nia z EFRR: 72 863 855,37 zł.u Działanie 3.4 Promocja turystykiNabór wniosków przeprowadzano od 4 marca 2008 do 5 maja 2008. Wartośćwnioskowanego dofinansowania 24 zło-żonych wniosków wyniosła 9 819 798,41 zł(wartość alokacji początkowo wynosiła3 523 400 zł, następnie decyzją Zarząduzostała zwiększona do 6 229 513,09 zł). Po-zytywną ocenę merytoryczną uzyskało 19wniosków, do dofinansowania wybrano12. Kwota dofinansowania: 6 229 513,09 zł.u Działanie 4.3 Promocja kulturyNabór wniosków trwał od 4 marca do 5 maja 2008 r. Wpłynęły 24 wnioski nakwotę wnioskowanego dofinansowania12 581 439,40 zł (alokacja: 7 046 800 zł).Pozytywną ocenę otrzymało 6 wniosków– wszystkim przyznano dofinansowanieo łącznej wartości: 1 759 996,88 zł.u Działanie 9.2 Infrastruktura lecznictwa

otwartegoOd 4 marca do 5 maja 2008 r. wpłynęły 143wnioski o łącznej wartości wnioskowa-nego dofinansowania 114 714 216,98 zł(alokacja to 43 337  820 zł). Pozytyw-

ną ocenę formalną otrzymało 96 wnio-sków. u Działanie 7.1.2 Modernizacja i rozbu-

dowa infrastruktury uzupełniającej klu-czową sieć drogową

Nabór wniosków trwał od 4 kwietnia do4 czerwca 2008 r. Wpłynęło 155 projektów o wartości wnioskowanego dofinanso-wania w wysokości 368 931 754,62 zł (alo-kacja: 105 672 000 zł). Pozytywną ocenęformalną otrzymało 58 wniosków. u Działanie 8.2 Infrastruktura placówek

oświatyOd 4 kwietnia do 4 czerwca 2008 r. przyjęto234 wnioski na kwotę 816 813 265,34 zł(wartość alokacji: 51 779  280 zł). Pozy-tywną ocenę formalną otrzymały 102wnioski. u Poddziałanie 1.1.2 Promocja inwesty-

cyjnaNabór wniosków trwał od 4 lipca do 4 września 2008 r. Wpłynęło 10 wnio-sków o łącznej wartości 4 182 781,14 zł(alokacja: 6 734 200 zł). Zakończenie ocenyformalnej zaplanowano na 12 grudnia2008 r.u Działanie 4.1 Infrastruktura kultury111 wniosków na kwotę 352 098 779,76 złwpłynęło od 4 lipca do 4 września 2008 r.(alokacja: 33 671  000 zł). Zakończenieoceny formalnej zaplanowano na 12 grud-nia 2008 r.u Działanie 5.5 Dziedzictwo przyrodniczeOd 5 września do 5 listopada 2008 r. wpłynęło 5 wniosków na łączną kwotę9 356 625,52 zł. (alokacja: 18 423 900 zł). u Trwające konkursy5 grudnia 2008 r. Zarząd WojewództwaŚląskiego ogłosił konkursy na dofinanso-wanie projektów ramach następującychdziałań RPO WSL: • 4.2 Systemy informacji kulturalnej • 5.4 Zarządzanie środowiskiem • 9.3 Lokalna infrastruktura sportowa Omówienie konkursów dla przedsiębior-ców podajemy na str. 7.

silesia region • 5

Europejski FunduszRozwoju Regionalnego

Wnioskowane dofinansowanie w porównaniu z alokacjąna konkurs w poszczególnych działaniach RPO WSL

Łączna alokacjana przeprowadzone konkursy:

473,6 mln złŁączne wnioskowane

dofinansowanie:2930,86 mln złAlakocja na konkurs(w mln zł)Wnioskowanedofinasowanie (w mln zł)

2.2 5.1 3.4 4.3 9.2 7.1.2 8.2 1.2.1 1.1.2 4.1 5.5 1.2.2

36,31 59

,72 72,94

3,52

9,82

7,05

12,58 43

,3411

4,71

Źródło

: UMW

Ś

105,6

7

51,78

33,84 10

2,25

6,73 33

,67

18,4 60

,3

9,36

352,1

346,1

4,18

368,9

3

816,8

1

734,3

4

Podsumowanie konkursów w ramach RPO WSL

MA

RIU

SZ M

AM

ET/M

AC

MA

P

Page 6: BIULETYN INFORMACYJNY REGIONALNEGO PROGRAMU … · » Fundusze dla firm » Mały przewodnik po zamówieniach publicznych » Polska pięknieje Projekt finansowany przez Unię Europejską

Ponad cztery lata doświadczeń poka-zują, że korzystanie z funduszy UEprzynosi już wymierne efekty. Zain-

teresowanie pozyskiwaniem wsparcia na in-westycje rośnie i coraz więcej podmiotówupatruje w tym szansy na rozwiązanie pro-blemów choćby w zakresie budowy i re-montów dróg, ochrony środowiska czy teżrozwoju przedsiębiorstw.

Beneficjenci, którzy w poprzednim okre-sie programowania skorzystali z dofinanso-wania, zgodnie twierdzą, że projekt wy-maga dłuższego okresu przygotowań, copociąga za sobą konieczność zapoznania sięz wieloma zasadami, które warunkują po-prawne wydatkowanie środków. Urząd Mar-szałkowski Województwa Śląskiego, jako In-stytucja Zarządzająca Regionalnym Progra-mem Operacyjnym Województwa Śląskiego(RPO WSL), wychodzi naprzeciw potrzebiezdobywania wiedzy, organizując szkoleniadla potencjalnych beneficjentów.

Każde szkolenie dotyczy jednego obszarutematycznego ze wskazaniem na konkretnedziałanie. Warsztaty prowadzą trenerzy spe-cjalizujący się w konkretnych typach pro-jektów. Takie podejście pozwala na precy-zyjne przedstawienie zasad przygotowaniaprojektów, a także zaprezentowanie do-brych praktyk z poprzednich lat. Ten ele-ment szkoleń cieszy się dużym zaintereso-waniem. Prezentowane projekty nie mogąjednak stanowić bezpośrednich wzorców,gdyż zostały zrealizowane w oparciu o za-sady poprzedniego okresu programowania.Niemniej praktyka pozyskiwania dotacjiunijnych to ważna cześć szkoleń.

Przełożenie konkretnych pomysłów naskomplikowany język dokumentów jesttrudne zwłaszcza dla podmiotów, które poraz pierwszy stają w wyścigu po unijne do-finansowanie. Warsztaty stanowią okazję doodpowiedzi na podstawowe pytania: czyprojekt będzie mógł uzyskać dofinansowa-

nie, jakie elementy powinien zawierać, ja-kie koszty zostaną sfinansowane. Podczasszkoleń wskazywane są źródła informacjiniezbędne na etapie przygotowania i rea-lizacji projektów. Specjalna uwaga poświę-cana jest Uszczegółowieniu RPO WSL, którezawiera wytyczne, jakie projekty przez ja-kie podmioty mogą być realizowane. Dziękitemu projektodawcy uzyskują praktycznewskazówki, jak stawiać pierwsze krokiw gąszczu dokumentów i wytycznych.

Ważnym elementem szkoleń jest omówie-nie zasad tworzenia studium wykonalnościoraz wniosku aplikacyjnego. Przygotowaniedokumentacji projektowej to najważniejszaczęść pracy, którą trzeba wykonać, aby ubie-gać się o dofinansowanie z Europejskiego

Funduszu Rozwoju Regionalnego. Dlategotemat ten jest szeroko omawiany, tym bar-dziej że każdy projekt wymaga osobnej ana-lizy i planowania. Doświadczenie pokazuje,że im więcej czasu i energii poświęcono naplanowanie, tym łatwiej i sprawniej zrealizo-wano projekt. Uczestnicy uczą się, że to właś-nie projekt, czyli spójna koncepcja o określo-nym budżecie i harmonogramie realizacji, jestnajważniejszy. A wypełnienie wniosku to is-totny, choć ostatni etap starania się o dofi-nansowanie.

Część dotycząca przygotowania studiumwykonalności powiązana jest z prezentacjązasad kwalifikowania wydatków. Różnorod-ność wspieranych projektów powoduje, żekatalog kosztów możliwych do sfinansowa-nia z dotacji jest otwarty, a to z kolei rodzipytania o konkretne wydatki w ramach pro-jektów. Szkolenia dla wnioskodawców sądoskonałą okazją, aby owe szczegółowe py-tania zadać. Oprócz wymiany doświadczeń

uczestnicy szkoleń mogą korzystać z wiedzytrenerów i pomocy przedstawicieli UrzęduMarszałkowskiego Województwa Śląskiego.Spotkaniom towarzyszą konsultacje, dziękiktórym uczestnicy mogą uzyskać odpowie-dzi na szczegółowe pytania. Projektodawcychcą poznać możliwości sfinansowania kon-kretnych przedsięwzięć; pytają, czy możnarealizować kilka projektów równocześnie,o czas trwania oceny projektów oraz o szcze-gółowe zasady kwalifikowania wydatków.Duża rozpiętość tematyczna, wysoki poziomszczegółowości i problemowy charakter py-tań powoduje, że nie wszystkie wątpliwo-ści mogą być rozwiane podczas szkolenia.Nie oznacza to, że pozostają one bez odpo-wiedzi. Uczestnicy otrzymują formularze py-

tań, które po szkoleniu są zbierane, a odpo-wiedzi na nie umieszczane są na stronachinternetowych RPO WSL.

W razie jakichkolwiek wątpliwości benefi-cjent ma prawo zwrócić się do Instytucji Za-rządzającej z zapytaniem telefonicznym lubpisemnym. Formę pisemną zdecydowaniepolecam, gdyż pytania są niejednokrotniebardzo złożone i skomplikowane. Udzieleniewyczerpującej odpowiedzi wymaga wtedyszerszych konsultacji specjalistów, dziękitemu wyjaśnienie jest szczegółowe i satys-fakcjonujące. Poza tym beneficjent otrzymujedo ręki dokument, który jest niepodważalnyw razie ewentualnych rozbieżności.

Wskazówki dotyczące przygotowania do-kumentacji są istotnym wsparciem, choćostatnie słowo dotyczące kształtu projektunależy wyłącznie do jego twórcy. Każdy pro-jekt jest inny i stanowi odpowiedź na innyproblem.

Beata Goleśna

6 • silesia region

RPO WSL » Szkolenia dla beneficjentów

Nie ma pytań bez odpowiedzi

Bezpłatne szkolenia dla beneficjentów to najlepsza okazja zdobycia wiedzy z zakresu realizacji projektów. Umożliwiają projektodawcom bezpośrednie kontakty z przedstawicielami Instytucji Zarządzającej RPO WSL oraz z praktykami w dziedzinie przygotowania wniosków.

Doświadczenie pokazuje, że im więcej czasu i energii poświęca się na planowanie, tym łatwiej i sprawniej realizuje się projekt

ARC

HIW

UM

SM

ART

LIN

K

Page 7: BIULETYN INFORMACYJNY REGIONALNEGO PROGRAMU … · » Fundusze dla firm » Mały przewodnik po zamówieniach publicznych » Polska pięknieje Projekt finansowany przez Unię Europejską

Wczerwcu 2008 r. uruchomiliśmy kon-kurs w ramach poddziałania 1.2.1,

ukierunkowanego na rozwój mikroprzed-siębiorstw. 5 września wystartowaliśmyz podobnym konkursem dla małych i śred-nich przedsiębiorstw (MŚP) w ramach pod-działania 1.2.2. Oba dotyczyły wsparcia naprojekty inwestycyjne, co odpowiada naj-większemu zapotrzebowaniu firm. Dodat-kowo dla MŚP został zaproponowany pa-kiet usług doradczych, usprawniających za-rządzanie i rozwój przedsiębiorstw.

Konkursy spotkały się z ogromnym zain-teresowaniem. W ramach poddziałania 1.2.1„Mikroprzedsiębiorstwa” wpłynęły aż 773wnioski. W ZPORR 3.4 żaden konkurs niecieszył się aż takim wzięciem. Jest to efektszeroko prowadzonej kampanii informa-cyjno-promocyjnej funduszy europejskichdostępnych w województwie. Tak duże za-interesowanie konkursem w ramach pod-działania 1.2.1 sprawiło, że całkowita war-tość wnioskowanego wsparcia (102247 742,86 zł) trzykrotnie przekroczyła alo-kację konkursową. Musieliśmy przedłużyćocenę formalną wniosków.

Wiele projektów wymagało uzupełnieńi korekt. Starając się wyjść naprzeciw przed-siębiorcom, stworzyliśmy możliwość po-prawy braków formalnych we wnioskach.

Małe i średnie przedsiębiorstwa nato-miast złożyły 784 wnioski. Z pierwszychocen wynika, że są lepiej przygotowane podkątem formalnym. Mają one większe do-świadczenie w zakresie pozyskiwania fun-duszy strukturalnych oraz przedakcesyj-nych. Myślę, że przyczyniła się do tego rów-nież prowadzona przez Śląskie CentrumPrzedsiębiorczości polityka informacyjnai szkoleniowa.

Branże i subregiony Przy tej liczbie projektów praktycznie

wszystkie branże były reprezentowane – odpiekarni, poprzez wszelkiego rodzaju firmyusługowe, aż po firmy budowlane. Wi-doczny był udział niepublicznych zakładówopieki zdrowotnej oraz przedsiębiorstwz branży farmaceutycznej. Dzięki możliwo-ści wsparcia prowadzenia usług typu e-biz-nes spory udział wśród złożonych wnioskówmiały też firmy informatyczne.

Pod względem udziału w dofinansowaniuposzczególnych subregionów na zdecydo-wanym prowadzeniu są firmy z SubregionuCentralnego. Stan taki prognozowały wcześ-niej prowadzone spotkania informacyjne,które największym zainteresowaniem cie-szyły się właśnie w tym subregionie. W kon-kursie dla mikroprzedsiębiorców wnioski zło-żyło również wiele firm z Subregionu Połu-dniowego. Mniejsze zainteresowanie fundu-szami wykazywali przedsiębiorcy z Subre-gionów Północnego oraz Zachodniego.

Targi i misjeKażde przedsiębiorstwo, zarówno mikro,

jak i małe oraz średnie, może wypromowaćswoje produkty bądź usługi na zagranicz-nych imprezach targowych. Ze względu naspecyfikę o „udział w targach i wystawachmiędzynarodowych oraz misjach gospo-darczych związanych z targami i wystawamiza granicą” przedsiębiorcy ubiegają sięw odrębnych konkursach w ramach pod-działań 1.2.1 oraz 1.2.2. Są one prowadzonew trybie otwartym (od 28 października) i zo-staną zakończone w momencie wyczerpa-nia się środków. Pomysły na promocję prze-chodzą najśmielsze wyobrażenia, a propo-nowane miejsca targów przekraczają gra-nice Europy.

Śląskie to turystykaNasze województwo oferuje liczne formy

turystyki, a nawet rzadką w innych regio-

nach możliwość zwiedzania zabytków tech-niki. Jest tu wiele znaczących miejsc o cha-rakterze religijnym, odwiedzanych co rokuprzez tysiące osób z Polski i zagranicy.W związku z tym musimy w regionie stwo-rzyć odpowiednie zaplecza turystyczne nawysokim europejskim poziomie.

Przedsiębiorcy będą mogli w ramachpoddziałań 3.1.1 i 3.2.1 starać się o dofi-nansowanie rozbudowy bazy noclegoweji gastronomicznej wraz z wyposażeniemoraz wzbogacić atrakcyjność świadczonychusług poprzez inwestycje w parki tema-tyczne czy infrastrukturę aktywnych formturystyki.

Pierwszy adresKażdy potencjalny beneficjent powinien

rozpocząć od odwiedzenia naszej strony in-ternetowej www.scp-slask.pl, gdzie możnaznaleźć wszelkie informacje i dokumentyniezbędne do ubiegania się o fundusze. Po-dajemy tu również zawiadomienia o bez-płatnych spotkaniach informacyjnych dlaposzczególnych grup projektodawców. Nastronie są kontakty do wszystkich komórekŚCP, odpowiedzialnych za konkretne ob-szary. Zachęcam też do bezpośredniegokontaktu z naszymi pracownikami w punk-cie informacyjnym, mieszczącym się w na-szej siedzibie przy ul. Katowickiej 47 w Cho-rzowie. Autor jest dy rek torem Ślą skie go Cen trum Przed się bior czo ści w Cho rzo wie

silesia region • 7

Numer i nazwa poddziałania Termin Wysokość alokacji konkursu na konkurs

3.1.1 Infrastruktura zaplecza turystycznego/przedsiębiorstwa 6.03 – 6.05.2009 10 mln euro

3.2.1 Infrastruktura okołoturystyczna/przedsiębiorstwa 7.04 – 8.06.2009 7 mln euro

1.2.1 Typ 7. Udział przedsiębiorców w targach i wystawach międzynarodowych oraz misjach gospodarczych związanych z targami i wystawami za granicą 15.04.2009 0,5 mln euro

1.2.2 Typ 8. Udział przedsiębiorców w targach i wystawach międzynarodowych oraz misjach gospodarczych związanych z targami i wystawami za granicą 15.04.2009 1 mln euro

1.2.1 Mikroprzedsiębiorstwa 5.06 – 5.08.2009 3,5 mln euro

1.2.2 Małe i Średnie Przedsiębiorstwa 8.09 – 6.11.2009 7 mln euro

1.2.3 Innowacje w Mikro-, Małych i Średnich Przedsiębiorstwach 5.01 – 5.03.2009 20 mln euro8.12.2009 – 5.02.2010 20 mln euro

Harmonogram konkursów Śląskiego Centrum Przedsiębiorczości na 2009 r.

Jarosław KubiakFO

T. W

OJC

IECH

TRZ

CIO

NKA

/PRE

SSO

Pracowity rok

Dotychczas otworzyliśmy cztery konkursy dedykowaneróżnym formom aktywności przedsiębiorców z województwaśląskiego. Zainteresowanie firm pozyskaniem dofinansowania na inwestycje przeszło wszelkie oczekiwania.

RPO WSL » Fundusze dla firm

Page 8: BIULETYN INFORMACYJNY REGIONALNEGO PROGRAMU … · » Fundusze dla firm » Mały przewodnik po zamówieniach publicznych » Polska pięknieje Projekt finansowany przez Unię Europejską

Mamy do czynienia z jednym zamówieniem składającym się z części czy też z oddzielnymi zamówieniami?

Art. 32 ust. 2 ustawy Prawo zamówień pub-licznych zabrania zamawiającemu dzieleniazamówienia na części lub zaniżania jegowartości w celu uniknięcia stosowania prze-pisów ustawy. W wypadku dostaw i usługustawa nie tworzy czytelnych reguł pozwa-lających na ustalenie, czy mamy do czynie-nia z częścią większego zamówienia, czy teżz odrębnym zamówieniem. W odniesieniudo dostaw i usług powtarzających się okre-sowo art. 34 ust. 1 nakazuje sumować war-tość zamówień tego samego rodzaju.

Problem polega na tym, że ustawa nie de-finiuje pojęcia „rodzaj zamówienia”. Nie wy-stępuje ono również we Wspólnym Słow-niku Zamówień – klasyfikacji zamówieńpublicznych. Pozostałe dostawy i usługipodlegają ogólnym zasadom ustalania war-tości. Zgodnie z art. 32 ust. 4, zamawiającyudzielając zamówienia w częściach, z któ-rych każda stanowi przedmiot odrębnegopostępowania, musi traktować jako wartośćzamówienia łączną wartość poszczególnychczęści. Podobnie art. 32 ust. 1 nakazuje usta-lać wartość zamówienia z należytą staran-nością. Z przepisów tych nie wynika kon-kretny sposób szacowania wartości i oceny,co jest częścią, a co odrębnym zamówie-niem; wszystko zależy od interpretacji.

Trochę łatwiej jest w wypadku robót bu-dowlanych, ale i tu czasem niezbędne stajesię sięganie do orzecznictwa ETS. Niepre-cyzyjne reguły ustalania wartości zamó-wienia i ustalania, co jest częścią zamówie-nia, a co odrębnym zamówieniem, są szcze-gólnie niebezpieczne w kontekście ograni-czenia możliwości wnoszenia odwołań do

Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych zewzględu na wartość zamówienia.

Według UZP, jeżeli obiekt budowlany bę-dzie budowany częściami lub etapami, a oweczęści będą przedmiotem odrębnych zamó-wień, wartością szacunkową zamówienia jestsuma wartości szacunkowych poszczegól-nych części. UZP przytacza też orzeczenieETS z 5.10.2000 r. w sprawie C-16/98. Zda-niem Europejskiego Trybunału Sprawiedli-wości w odniesieniu do robót budowlanychkwestia, czy mamy do czynienia z jednym za-mówieniem (składającym się z części), czy teżz wieloma odrębnymi zamówieniami, musibyć rozstrzygnięta w świetle funkcji ekono-micznej i technicznej, jakie ma spełnić wy-nik prac budowlanych. Zatem budowa sieciprzesyłowej dla energii elektrycznej i bu-dowa systemu oświetlenia ulic są odrębnymizamówieniami, mimo tej samej lokalizacjii tego samego czasu realizacji, ponieważobiekty, które powstaną w wyniku tych prac,pełnią odrębne funkcje techniczne i ekono-miczne. Z kolei podział inwestycji dotyczą-cej rozbudowy jednej sieci przesyłowej ener-gii elektrycznej na odrębne, ale udzielane wtym samym czasie przez jednego zamawia-jącego zamówienia zlokalizowane w róż-nych, ale sąsiadujących ze sobą miejscach –jest sztucznym i niedozwolonym podziałemzamówienia pod pretekstem powodów geo-graficznych i technicznych. Natomiast niemożna żądać agregowania różnych zamó-

wień dotyczących rozbudowy oświetleniaw różnych gminach w obrębie jednego de-partamentu (jednostka podziału administ-racyjnego). Mimo iż te obiekty spełniają takąsamą funkcję techniczną i ekonomiczną, tonie można stwierdzić, by stanowiły całośćmającą wspólną funkcję ekonomiczną i tech-niczną („Zamówienia publiczne w Unii Eu-ropejskiej”, Warszawa, 2001, s. 47-48).

Zdaniem UZP, o tym, czy mamy do czy-nienia z odrębnymi zamówieniami, czyz jednym zamówieniem, decyduje tożsa-mość przedmiotowa zamówień. Przy jejustalaniu należy brać pod uwagę przezna-czenie zamawianych dostaw lub usług (czyjest takie samo lub podobne, czy też nie)oraz ich dostępność u jednego wykonawcy.Jeżeli udzielane zamówienia mają to samolub podobne przeznaczenie (np. papier dodrukowania, kserowania, materiały biu-rowe) oraz dodatkowo istnieje możliwośćuzyskania ich u jednego wykonawcy, za-mawiający powinien rozważyć, czy niemamy w tym przypadku do czynienia z jed-nym zamówieniem, ale udzielanymnp. w częściach. W tej sytuacji jesteśmy zo-bowiązani do zsumowania wartości tych za-mówień (A.Gawrońska-Baran, „Protokoły,umowy i inne problemy, Zamówienia pub-liczne”, „Doradca”, nr 12/2006).

„Przy założeniu, że zamawiający oszaco-wał wartość zamówienia na początku rokuz należytą starannością, w sytuacji, gdy

8 • silesia region

RPO WSL » Zamówienia publiczne – część 1

Realizując projekty finansowane ze środków Unii Europejskiej, projektodawcyczęsto korzystają z Prawa zamówień publicznych. Nasz poradnik, obejmujący tylko wąski wycinek problematyki, pomoże poruszać się w gąszczuzapisów ustawy. Czy można dzielić zamówienie na mniejsze części? Czy dozwolone jest określanie przedmiotu zamówienia przez wskazanie znaków towarowych? Prezentujemy pierwszą część omówienia wybranych zagadnień dotyczących zamówień publicznych.

Prawo zamówień publicznych zabrania zamawiającemu dzielenia zamówienia na części lub zaniżania jego wartości

w celu uniknięcia stosowania przepisów ustawy. Ale na przykład w wypadku dostaw i usług

ustawa nie tworzy czytelnych reguł

Ciężka sprawa

Page 9: BIULETYN INFORMACYJNY REGIONALNEGO PROGRAMU … · » Fundusze dla firm » Mały przewodnik po zamówieniach publicznych » Polska pięknieje Projekt finansowany przez Unię Europejską

w trakcie roku pojawi się nieprzewidzianawcześniej potrzeba dokupienia jakiegoś ar-tykułu lub usługi, w opinii UZP, będziemymieli do czynienia z nowym, odrębnym za-mówieniem, którego wartość obliczyć na-leży właściwie do jego zakresu. Prawidło-wość podjętych decyzji należy uzależnić odtego, czy zamawiający dochował należytejstaranności przy szacowaniu pierwszego za-mówienia i dokonywać oceny pod kątemart. 32 ust. 2 ustawy, który zakazuje dziele-nia zamówienia na części” (M. Sadecki, „Sza-cowanie wartości zamówienia na dostawyi usługi powtarzające się okresowo”, Infor-mator UZP Nr 5–6/2004, www.uzp.gov.pl).Zdaniem autora, w przypadku zasadniczychwątpliwości – czy mamy do czynienia z czę-ścią większego zamówienia, czy z odręb-nym zamówieniem – bezpiecznym rozwią-zaniem jest przeprowadzenie jednego po-stępowania o udzielenie zamówienia pub-licznego z dopuszczeniem możliwości skła-dania ofert częściowych. Zamawiającyunika zarzutów zarówno o dzielenie zamó-wienia mające na celu obejście ustawy, jaki o utrudnianie uczciwej konkurencji (w do-stępie do zamówienia dla małych firm) po-przez sztuczne łączenie małych zamówień.

Pewne udogodnienie dla zamawiającychwprowadza nowelizacja ustawy Prawo za-

mówień publicznych z 4 września 2008 r.,która weszła w życie 24 października 2008 r.Zgodnie z art. 6a, w wypadku zamówieńudzielanych w częściach, do udzielenia za-mówienia na daną część zamawiający możestosować przepisy właściwe dla wartości tejczęści zamówienia, jeżeli jej wartość jestmniejsza niż wyrażona w złotych równo-wartość kwoty 80 tys. euro dla dostaw lubusług oraz 1 mln euro dla robót budowla-nych, pod warunkiem, że łączna wartośćtych części wynosi nie więcej niż 20% war-tości zamówienia.

Kiedy można opisywać przedmiot zamówienia z użyciem znaków towarowych?

Art. 29 ust. 3 ustawy zabrania określaniaprzedmiotu zamówienia przez wskazanieznaków towarowych, patentów lub pocho-dzenia. Zakaz ten nie dotyczy sytuacji, gdywskazanie znaków towarowych, patentówlub pochodzenia jest uzasadnione specy-fiką przedmiotu zamówienia i zamawiającynie może opisać przedmiotu zamówieniaza pomocą dostatecznie dokładnych okre-śleń. Powyższe przesłanki nie powinny byćinterpretowane rozszerzająco, gdyż są wy-jątkami. Wskazaniu znaków towarowych,

patentów lub pochodzenia muszą towa-rzyszyć wyrazy „lub równoważne”.

Równoważność w tym wypadku oznacza,że przedmiot zamówienia zaoferowanyprzez wykonawcę posiada wszystkie cechytechniczne i jakościowe przedmiotu okre-ślonego przez zamawiającego, a różni sięod niego znakiem towarowym, patentemlub pochodzeniem. W orzecznictwie wyra-żano pogląd, zgodnie z którym dopuszcza-jąc składanie ofert równoważnych, zama-wiający nie może poprzestać na wskazaniuznaku towarowego, patentu lub pochodze-nia, lecz zobowiązany jest precyzyjnie okre-ślić parametry techniczne i wymogi jako-ściowe tych ofert, ponieważ bez tego nie ist-nieje możliwość ich porównania. WedługUZP, wskazanie przez zamawiającego kon-kretnego produktu bez określenia para-metrów, po których spełnieniu produkt zo-stanie uznany za równoważny, narusza nietylko art. 29 ustawy, lecz także zasadę rów-nego traktowania wykonawców i zachowa-nia uczciwej konkurencji. Zniechęca bo-wiem do udziału w postępowaniu wyko-nawców oferujących produkty innych marek („Opis przedmiotu zamówienia”,www.uzp.gov.pl). Pogląd ten znajduje opar-cie w orzecznictwie.

Marcin Płużański

silesia region • 9

RYS.

KRZ

YSZT

OF

URB

AN

OW

ICZ

Page 10: BIULETYN INFORMACYJNY REGIONALNEGO PROGRAMU … · » Fundusze dla firm » Mały przewodnik po zamówieniach publicznych » Polska pięknieje Projekt finansowany przez Unię Europejską

Turystyka to czwarty co do wielkościprzemysł świata rosnący w tempie ok.9 proc. rocznie. W samej Polsce co roku

wpływy z tej dziedziny sięgają 70 mld zł.Rocznie turyści wydają w naszym kraju 6,5 mld zł na noclegi oraz 5,3 mld zł w res-tauracjach. Rosnąca, również dzięki akcji„Polska pięknieje”, atrakcyjność turystycznanaszego kraju pozwala liczyć, że liczby tebędą zwiększały się z każdym miesiącem.A Śląsk ze swoim potencjałem będzie od-grywał w tym segmencie znaczącą rolę.

Efekty starań polskich regionów pokazałkonkurs „Polska pięknieje – 7 cudów unijnychfunduszy”, organizowany przez Smartlinkoraz Fundację Pascal na zlecenie MinisterstwaRozwoju Regionalnego. Śląskie było w nimreprezentowane najliczniej. Jeden z projek-tów z naszego regionu zdobył też nagrodę.– Śląsk jest w tej dziedzinie bardzo aktywny.W ten sposób pokazuje, że turystom nie musisię wyłącznie kojarzyć z kopalniami i dymią-cymi kominami – mówi Iwona Gach, prezesFundacji Pascal, współorganizującej zarównosam konkurs, jak i konferencję „Zauroczyć tu-

rystę, czyli jak skutecznie promować atrak-cje turystyczne”, (pierwszą z cyklu „Polskapięknieje – wiedza czyni cuda”, 29 września2008 r., Centrum Nauki i Edukacji Muzycznej„Symfonia” w Katowicach).

Pierwsza galeria, która żyjeWśród siedmiu nowych turystycznych cu-

dów Polski znalazł się projekt „Design Alive!Żywa galeria designu”, zrealizowany przezklubokawiarnię Presso w Śląskim ZamkuSztuki i Przedsiębiorczości w Cieszynie. Tojedyne miejsce, w którym zgromadzonowiększość designerskich wyrobów stworzo-nych w ostatnich latach przez polskich pro-jektantów. Nowoczesne meble, oświetleniei naczynia służą klientom klubokawiarni,a jednocześnie stanowią ekspozycję. – Natym polega koncepcja Design Alive. Toprzedmioty sztuki użytkowej, które służą nietylko do oglądania, ale są używane w nor-malnych, codziennych sytuacjach – mówiszefowa galerii, Ewa Trzcionka.

W konkursie „Polska pięknieje” dostrze-żono atrakcje turystyczne Beskidów i Pod-

beskidzia. Wśród nominowanych projektówznalazła się rewitalizacja Starego Zamkui parku Habsburgów w Żywcu. Docenionorównież Cieszyńską „Śląską Sieć na RzeczWzornictwa” – projekt promujący rzemio-sło artystyczne i sztukę współczesną orazprojekt „Cyberfolklor”, czyli beskidzką sztu-kę ludową polsko-słowackiego pograniczaw internecie i na fotografiach. Z kolei leżącabliżej serca aglomeracji Pszczyna może siępochwalić wyremontowanym kompleksemzamkowym oraz pokazową zagrodą dlażubrów.

Gilman zachwycony ZabrzemOdrębną kwestię stanowi bezpreceden-

sowe przedsięwzięcie w Zabrzu, gdziew szybkim tempie powiększa się imponu-jący szlak zabytków poprzemysłowych,z wyremontowanym za 3,5 mln złotychskansenem górniczym Królowa Luiza (no-minowanym w konkursie „Polska pięk-nieje”), a także zabytkową kopalnią Guidoi Muzeum Górnictwa Węglowego. Za dwalata szlak zostanie poszerzony o kolejny

10 • silesia region

RPO WSL » Polska pięknieje

Zauroczeni regionem

Pieniądze z Unii Europejskiej zmieniają oblicze naszego kraju. Przez ostatnie lata oferta turystyczna Polski powiększyła się o odnowione lub odbudowane zabytki, zrewitalizowane starówki miast, a także setki kilometrów dróg rowerowych. Jednym z regionów, które najszybciej się zmieniają, jest Śląskie.

FOT.

WO

JCIE

CH T

RZCI

ON

KA/P

RESS

O (3

x)

Paul Gilman: – Takiego zagęszczenia zabytków postindustrialnych jak na Śląsku, nie ma w żadnym innym miejscu w Europie

Page 11: BIULETYN INFORMACYJNY REGIONALNEGO PROGRAMU … · » Fundusze dla firm » Mały przewodnik po zamówieniach publicznych » Polska pięknieje Projekt finansowany przez Unię Europejską

obiekt – Główną Kluczową Sztolnię Dzie-dziczną. Na jej przystosowanie do potrzebturystów miasto zamierza pozyskać kilka-naście milionów złotych. – Turystyka to nietylko plaża i góry, ale również stare podzie-mia i maszyny. Zabrze słynie z tego dru-giego – w ciągu roku nasze zabytki technikizobaczyło ponad 60 tysięcy ludzi. Mamy sięczym chwalić – podkreśla MałgorzataMańka-Szulik, prezydent Zabrza.

Postindustrialnymi atrakcjami nie tylkoZabrza, ale i całego regionu zachwycił sięgość specjalny katowickiej konferencji –Paul Gilman, członek zarządu EuropejskiegoSzlaku Dziedzictwa Przemysłowego. – Ta-kiego zagęszczenia zabytków postindust-rialnych nie ma w żadnym innym miejscuw Europie. To autentyczne, prawdziwemiejsca, zachwycające zróżnicowaną archi-tekturą – stwierdził Gilman. – Ten potencjałtrzeba wykorzystać. Tak jak w Blaenavonw południowej Walii, gdzie do byłej kopalniprzyjeżdża co roku ponad dwieście tysięcyturystów. W Polsce dobrym przykładem jestteż Wieliczka. Zabrzański szlak zabytków po-przemysłowych z kopalniami Luiza i Guidomoże niebawem cieszyć się nie mniejsząpopularnością. Do tego potrzebna będziejednak odpowiednia promocja.

Potencjał ŚląskaPodczas wizyty na Śląsku Gilman zwra-

cał uwagę na podobieństwa pomiędzy po-tencjałem turystycznym poprzemysłowychobiektów w Anglii i na Śląsku. Podkreślał,że stworzenie na Wyspach systemu, którypołączył pojedyncze industrialne obiektyw atrakcyjny szlak zabytków, kosztowałdużo czasu i wysiłku. – Musieliśmy przeko-nać ludzi, że dawne zakłady, kopalnie i fab-ryki nie muszą cieszyć się złą sławą, jakomiejsca wyzysku robotników, zatruwająceśrodowisko naturalne. Mieliśmy dobry po-mysł i pasjonatów chętnych do pracy – za-znacza Gilman. – Efekty? Dziś w samej An-glii postindustrialne zabytki co roku przy-ciągają ponad milion turystów.

Wizyta Paula Gilmana przerodziła sięw konkrety. Zabrze przystąpiło do Europej-skiego Szlaku Dziedzictwa Przemysłowegoi dzięki temu może liczyć na większą pro-mocję.

Śląskie ma ogromną szansę dzięki temu,że oferuje niemal wszystkie możliwe formyturystyki – od wspinaczki skałkowej, przezgórskie wędrówki, wycieczki rowerowe, pomożliwość zwiedzania zabytków kulturyi techniki. Śląskie to także miejsca kultu re-ligijnego, które przyciągają rocznie tysiącepielgrzymów z całej Polski.

Marcin Zasada „Dziennik Zachodni”

Zgłoszony do konkursu na „Najlepszy produkt turystyczny 2008 r. „Szlak Zabytków Techniki Woje-wództwa Śląskiego, otrzymał przyznany po raz pierwszy Złoty Certyfikat Polskiej Organizacji Tury-

stycznej. Wiąże się z tym nagroda w postaci kampanii promocyjnej wartości około 700 tys. zł. Powstałyzaledwie przed dwoma laty szlak stale się rozwija i przyciąga rocznie pół miliona zwiedzających. Dy-rektor Wydziału Promocji i Współpracy Międzynarodowej Urzędu Marszałkowskiego, Tomasz Stem-plewski, mówi, że opracowana zostanie strategia komercjalizacji szlaku, która służyć będzie m.in. pod-niesieniu poziomu obsługi turystów, poprawie infrastruktury wokół obiektów zabytkowych oraz zin-tegrowaniu działań marketingowych wszystkich 31 zabytków tworzących szlak. Planowane jest takżewłączenie ich do Europejskiego Szlaku Dziedzictwa Przemysłowego.

Do konkursu na „Najlepszy produkt turystyczny 2008 r.” regionalne organizacje turystyczne zgłosiły21 produktów pretendujących do Złotego Certyfikatu POT. W gronie walczących o laur znalazło sięich pięć. Oprócz Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego były to: Jarmark św. Dominikaw Gdańsku, Oblężenie Malborka – impreza plenerowa, Opera Wrocławska i Manufaktura w Łodzi.

Szlak Zabytków Techniki

silesia region • 11

Page 12: BIULETYN INFORMACYJNY REGIONALNEGO PROGRAMU … · » Fundusze dla firm » Mały przewodnik po zamówieniach publicznych » Polska pięknieje Projekt finansowany przez Unię Europejską

3października br. w Katowicach odbyłasię konferencja „Klastry i Parki Tech-nologiczne – współpraca na rzecz in-

nowacji w regionie”, zorganizowana w ra-mach projektu systemowego „Zarządzanie,wdrażanie i monitorowanie RegionalnejStrategii Innowacji województwa śląskiego”.Przesięwzięcie jest finansowane z Europej-skiego Funduszu Społecznego i realizowanew ramach poddziałania 8.2.2 ProgramuOperacyjnego Kapitał Ludzki (PO KL). Ce-lem spotkania było przypomnienie założeńRegionalnej Strategii Innowacji Wojewódz-twa Śląskiego na lata 2003-2013 oraz pre-zentacja praktycznych przykładów innowa-cyjnych działań w Polsce i Francji.

Zaproszenie na konferencję przyjęli: Elż-bieta Bieńkowska, minister rozwoju regio-nalnego, dr Jan Olbrycht, poseł do Parla-mentu Europejskiego, Pierre Bourgogne,współtwórca francuskiego clusteringu, Jarosław Wesołowski, zastępca dyrektoraWydziału Europejskiego Funduszu Spo-łecznego UMWŚ, Joanna Podgórska, za-stępca dyrektora Zespołu Innowacji i Tech-nologii, a także Roman Trzaskalik, prezesParku Naukowo-Technologicznego Euro-Centrum Katowice oraz Jarosław Kania, pre-zes zarządu Górnośląskiego Przedsiębior-stwa Wodociągów SA. Wystąpienia prele-gentów w ciekawy sposób zaprezentowałyzagadnienie innowacyjności.

Minister Elżbieta Bieńkowska przybliżyłapotencjalne źródła finansowania innowa-cji z krajowych programów operacyjnych:Innowacyjna Gospodarka (PO IG) i KapitałLudzki (PO KL). 90% środków w ramach PO IG przeznaczono na badania i rozwój, in-nowacyjność oraz rozwój technik informa-cyjnych i komunikacyjnych. Minister przy-pomniała, że na etapie tworzenia progra-mów regionalnych zalecenie przeznaczenia60% środków na działania wpisujące sięw Strategię Lizbońską, czyli m.in. przedsię-

biorczość, innowacyjność, rozwój informa-tyzacji czy turystykę, wywoływało oburze-nie wśród zwolenników inwestowaniaprzede wszystkim w infrastrukturę. Polskai regiony uznały jednak, że konieczny jestkrok naprzód w stosunku do poprzedniegookresu programowania 2004-2006 i odej-ście od nadawania priorytetu w progra-mach regionalnych głównie drogom i ka-nalizacji.

Dogonić czołówkę Kontynuując wątek nadania wyższej

rangi innowacyjności w latach 2007-2013,dr Olbrycht podkreślił, iż zadaniem Europybędzie przesterowanie polityki spójnościw kierunku Strategii Lizbońskiej, której za-

łożenia dotyczą polityki rządów poszcze-gólnych państw. Dlatego między innymipowstał Cel 2 polityki spójności – by bo-gatsze regiony miały również dostęp dofunduszy strukturalnych jako „regiony wie-dzy”. Zdaniem Jana Olbrychta, środki unijnena wspieranie innowacyjności powinny sięprzyczynić przede wszystkim do zmianysposobu myślenia mieszkańców regionu.Tylko wówczas może się on stać innowa-cyjny. – Korzystając z funduszy europej-skich, region musi wytworzyć mechanizmywspierania innowacyjności i należycie jewypromować – mówił dr Jan Olbrycht. Cho-dzi nie tyle o „produkcję” wynalazków, ileo ich wdrażanie. Innowacyjny region powi-nien raczej wspierać upowszechnianie wy-

12 • silesia region

Oswoić innowacje

Zadaniem Europy na najbliższe lata jest przesterowanie polityki spójności w kierunku Strategii Lizbońskiej, której założeniami kierują się rządy poszczególnych państw UE. Regionalna Strategia Innowacji powinna w skali województwa ożywić współpracę między nauką a przemysłem oraz wyzwolić w ludziach gotowość do zmian.

FOT.

WO

JCIE

CH T

RZCI

ON

KA/P

RESS

O

PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI

Page 13: BIULETYN INFORMACYJNY REGIONALNEGO PROGRAMU … · » Fundusze dla firm » Mały przewodnik po zamówieniach publicznych » Polska pięknieje Projekt finansowany przez Unię Europejską

ników badań i transfer technologii do gos-podarki, niż wyłącznie udzielać pomocy naprowadzenie badań. – Fundusze struktu-ralne powinny finansować współpracę śro-dowisk naukowych z biznesem, sprzyjająckomercjalizacji technologii i wdrożeniom.Fundusze mają kształtować rzeczywisty po-pyt na innowacyjność, wzmacniać ją i pro-mować, a nie tylko służyć wypełnianiusztucznych wskaźników, jak liczba spotkańczy wydrukowanych ulotek – wyjaśniał eu-roposeł. Podczas opracowywania RSI naj-trudniejszym elementem było przekonanieprzedstawicieli różnych środowisk do przy-bycia na spotkanie, podjęcia rozmówi wreszcie współpracy. Czynnikiem decydu-jącym o innowacyjności nie jest stworzenieklastra i zmuszenie 20 firm do spotkania sięraz do roku, ale zapoczątkowanie faktycz-nego przepływu informacji i współpracymiędzy nimi. Czynnikiem tym nie jest zakupdrogiego sprzętu, sieci komputerowej i in-frastruktury do e-podpisu, ale wytworzeniewśród mieszkańców regionu autentycz-nego zapotrzebowania na daną usługę.

O zapóźnieniu Polski w działaniach pro-innowacyjnych mogą świadczyć wynikikonkursów na dofinansowanie projektóww ramach 7. Programu Ramowego. W jed-nym z ostatnio organizowanych naborówwśród 300 zgłoszonych projektów żadnemupolskiemu projektodawcy nie udało się po-zyskać dofinansowania, tymczasem dota-cje przyznano m.in. 5 czeskim projektomi 30 francuskim.

Na przewrotnie zadane pytanie: „Co jestważniejsze – infrastruktura czy innowacyj-ność?” – dr Olbrycht odpowiedział: – Dorozwoju innowacyjności niezbędna jest in-frastruktura. Sprawą kluczową jest tu spo-sób definiowania innowacyjności. W Parla-mencie Europejskim trwa dyskusja nad wła-ściwą definicją, gdyż obecnie przeważa ten-dencja sprowadzania innowacyjności dobadań naukowych. Innowacyjność powinnaoznaczać zmianę sposobu myślenia, nasta-wienia. Pewne rzeczy w jednym miejscu sąinnowacyjne, w innym nie. Zatem wiele za-leży od uwarunkowań i otoczenia. Kolejnymwarunkiem rozwoju innowacyjności jestwspółpraca – to jedno z często wymaga-

nych kryteriów przy dystrybuowaniu środ-ków unijnych, stąd wprost stawiany wymógkooperacji między przemysłem, jedno-stkami badawczo-rozwojowymi i uczel-niami. Praktycznym narzędziem mecha-nizmu współpracy są inicjatywy klastrowe.Paradoksalnie w Polsce napotykamy prze-pisy uniemożliwiające współpracę, np. za-kaz prowadzenia działalności gospodarczejna uczelniach.

Dr Olbrycht jest przekonany, iż środowi-skiem sprzyjającym budowie odpowiedniejbazy dla rozwoju innowacyjności są regionywiedzy. Obszary, w których istnieją wypra-cowane mechanizmy współpracy i zaufania.Kilka osobno działających innowacyjnychfirm i ośrodków nie ma szansy na urucho-mienie procesów rozwoju.

Doświadczenia francuskieEwolucję francuskiej polityki innowacyj-

ności przybliżył Pierre Bourgogne, współ-twórca francuskich klastrów. W jego prze-konaniu najważniejsze czynniki wspierająceinnowacyjność regionu to jednomyślnośćwśród głównych instytucji odpowiadają-cych za rozwój, przede wszystkim władz(przykład Bretanii – kiedyś jednego z naj-biedniejszych regionów, obecnie świetniesię rozwijającego, gdzie władze lokalneskłócone wewnętrznie, na zewnątrz zawszemówiły jednym głosem), a także czytelnawizja rozwoju i identyfikacja liderów. Z wy-tworzeniem jednolitej wizji wśród przed-stawicieli władz publicznych, instytucji nau-kowych i przedsiębiorców wiąże się przedewszystkim problem odmiennego pojmo-wania horyzontu czasowego zwrotu z in-westycji (zaangażowania). Przykładowo

duża firma zakłada zwrot ze swej inwesty-cji w ciągu 3-5 lat, mała – do końca miesiącalub roku. Instytucja odpowiedzialna za roz-wój regionu planuje w perspektywie sze-ścioletniej, zaś dla polityka horyzontem cza-sowym są następne wybory. Połączenietych różnych punktów widzenia i horyzon-tów czasowych (od najkrótszego do naj-dłuższego) to główne wyzwanie dla kon-cepcji wsparcia innowacyjności.

We Francji funkcjonuje obecnie 71 kla-strów, z czego 39 osiągnęło założone cele,pozostałe muszą poprawić bądź zrewidowaćswe działania. Stopniowo klastry stały się nie-zależne od dofinansowania publicznego.Rozpoczęła się i rozwija współpraca pomię-

dzy podmiotami, które do tej pory ze sobąnie współdziałały. Początkowo nieufne śro-dowisko akademickie dało się przekonaćdzięki funduszom na badania, z kolei małei średnie firmy zachęciła możliwość połącze-nia swych potencjałów, a dzięki temu rywa-lizowania z dużymi i silnymi na rynku do-tychczas dla nich niedostępnym. – Nie mauniwersalnego modelu funkcjonowania klas-tra. Można jedynie mówić o pewnych gene-ralnych rekomendacjach: upraszczaniu pro-cedur (zwłaszcza w relacji państwo-regiony),zwracaniu szczególnej uwagi na budowaniezaufania między partnerami oraz przyjęciudo wiadomości, że kluczowym czynnikiemjest tutaj czas. Nie należy nastawiać się naszybkie efekty – uważa Pierre Bourgogne.Przykładowo AERIADES, jeden z najstarszychfrancuskich klastrów, specjalizujący sięw technologiach aeronautycznych, powstałw 2001 r. Pierwsze rezultaty, jeśli chodzi o ko-munikację między 26 tworzącymi go fir-mami, odnotowano w roku 2003, pierwszeefekty ekonomiczne w postaci wzrostu –w 2005. Pierwszy inwestor zdecydował sięna zaangażowanie swych środków w klasterdopiero kilka miesięcy temu. Tworząc klaster,należy również pamiętać o byciu selektyw-nym – nie wszędzie istnieją warunki do roz-woju technologii, a innowacyjność to prze-cież nie tylko technologia.

Realia parków technologicznychi klastrów w Polsce

Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczo-ści, reprezentowana na konferencji przez Jo-annę Podgórską, zastępcę dyrektora Ze-społu Innowacji i Technologii, od 2005 r.wspiera parki naukowo-technologiczne

silesia region • 13

Innowacyjny region powinien raczej wspierać upowszechnienie wyników badań i transfer technologii do gospodarki,niż wyłącznie udzielać pomoc na prowadzenie badań

Europejski FunduszSpołeczny

Pierre Bourgogne, współtwórca francuskich klastrów: – Najważniejszeczynniki wspierające innowacyjnośćregionu to jednomyślność wśród głównych instytucji odpowiadających za rozwój, czytelna wizja rozwoju i identyfikacja liderów

4

Page 14: BIULETYN INFORMACYJNY REGIONALNEGO PROGRAMU … · » Fundusze dla firm » Mały przewodnik po zamówieniach publicznych » Polska pięknieje Projekt finansowany przez Unię Europejską

i klastry, organizując konferencje tema-tyczne, wydając opracowania eksperckie do-tyczące rozwoju klastrów, badając potencjałnaukowy parków technologicznych i inku-batorów technologicznych. Prowadzone sątakże kampanie promocyjne na ich rzeczoraz szkolenia promujące clustering i pro-gramy pilotażowe.

W latach 2007-2008 PARP przeprowadziłabenchmarking (badania porównawcze) par-ków technologicznych celem identyfikacjisłabych i mocnych stron parków, wskaza-nia liderów w poszczególnych obszarach te-matycznych i pozycjonowania parków podwzględem liderów.

Obecnie PARP wdraża pilotażowy projektwsparcia klastrów: INNET – Innovation Ex-press, finansowany z 6. Programu Ramo-wego, realizowany przez międzynarodowekonsorcjum. Beneficjentami mogą być ko-ordynatorzy klastrów oraz podmioty w nichdziałające, w szczególności małe i średnieprzedsiębiorstwa (MSP). Wsparcie możnauzyskać przede wszystkim na działania pro-wadzące do nawiązania międzynarodowejwspółpracy klastrów w zakresie projektówbadawczo-rozwojowych i innowacyjnych.

Benchmarking wykazał jednak, że parkitechnologiczne i klastry nie oznaczają au-

tomatycznie innowacyjności. Wiele po-wstało celem realizacji ambicji samorządówbądź obietnic przedwyborczych, po czymkończyły na wynajmowaniu powierzchni fir-mom kosmetycznym. Samorządy popełniajączęsty błąd w strategiach rozwoju innowa-cji, zakładając powstawanie coraz to nowychklastrów i parków, zamiast wspierać te jużistniejące. Regiony wyrażają niezadowole-nie, gdy PARP usiłuje narzucić wysokie kry-teria tworzenia tych jednostek. Niestety, nie-liczne spośród powstałych mają szanse naprzetrwanie po odcięciu dofinansowaniaunijnego. Problemem jest mentalnośćuczestników tych projektów – nie mają świa-domości, że istotą parków i klastrów jest zyskw dosyć długim okresie. Dlatego najważ-niejsze jest teraz dla PARP prowadzenie dzia-łań „miękkich” – zmienianie mentalności,wpływanie na zmianę postaw.

Podczas konferencji zaprezentowanoprzykłady polskich klastrów i parków prze-mysłowych. Śląski Klaster Wodny omówił Ja-rosław Kania, prezes zarządu Górnoślą-skiego Przedsiębiorstwa Wodociągów S.A.Głównym celem powstałego w 2007 r. klas-tra jest ochrona i racjonalizacja wykorzys-tania zasobów wodnych, wzrost niezawod-ności i bezpieczeństwa funkcjonowania sys-

temu zaopatrzenia regionu w wodę. Klasterbierze pod uwagę wzrost poziomu życiamieszkańców oraz wdrażanie zrównowa-żonej gospodarki ściekowej, zapewniającejochronę ekosystemów wodnych i lądo-wych. Współpracę w ramach klastra zade-klarowało 55 członków, m.in. przedsiębior-stwa wodociągowo-kanalizacyjne, jedno-stki samorządowe, uczelnie wyższe orazfirmy prywatne związane z branżą wodo-ciągową.

Praktykę działania parków przemysło-wych i parków naukowo-technologicznychoraz bariery i perspektywy ich rozwojuprzedstawił Roman Trzaskalik, prezes Euro-Centrum Parku Naukowo-Technologicz-nego, pełniący zarazem funkcję przewod-niczącego Krajowego Forum Parków Prze-mysłowych. Prezes Trzaskalik podkreślił, iżnie do przecenienia są efekty działalnościparków przemysłowych, takie jak: ożywie-nie działalności gospodarczej, napływ no-wych inwestycji do regionu, kreowanie no-wych miejsc pracy, przeobrażenie prze-strzenne miast, tworzenie centrów biznesu.20 jednostek zrzeszonych w Krajowym Fo-rum Parków Przemysłowych dzięki swojejdotychczasowej działalności może się po-szczycić imponującym wynikiem 649 firmdziałających na ich terenie, zatrudniającychłącznie 13 538 osób. Jednakże przyszłośćrozwoju parków napotyka wiele barier, a główne z nich to: brak systemowegowsparcia w ramach funduszy 2007-2013,problem pomocy publicznej, niska inten-sywność współpracy uczelni z przemysłemoraz niedorozwój instrumentów finanso-wania nowych firm technologicznych,tj. funduszy zalążkowych (seed capital).

Wyobrażenia tworzą rzeczywistość…

…to główne przesłanie Regionalnej Stra-tegii Innowacji Województwa Śląskiego,które - mimo wielu barier - powinno moty-wować wszystkich aktywnych uczestnikówregionalnego systemu innowacji. Oni two-rzą rzeczywistość poprzez codzienną pracęnad nowymi wdrożeniami, wynalazkami,technologiami i badaniami. Mottem, a za-razem podsumowaniem konferencji możesię stać krótka definicja przedstawionaprzez Jarosława Wesołowskiego, zastępcędyrektora Wydziału Europejskiego Fundu-szu Społecznego: „Innowacyjność to nietylko najnowsze technologie, to równieżotwartość i gotowość do dokonywaniazmian”.

Anna Słupina-Świąći Bartosz Miklaszewski

Rudzki Inkubator Przedsiębiorczości Sp. z o.o.

PO KL » Regionalna Strategia Innowacji

14 • silesia region

Elżbieta Bieńkowska: – Konieczny był kroknaprzód w stosunku do poprzedniego

okresu programowania i odejście od nadawania w programach regionalnych

priorytetu projektom infrastrukturalnym

Jan Olbrycht: – Fundusze strukturalne powinny finansować współpracę środowisknaukowych z biznesem, sprzyjając komercjalizacji technologii i wdrożeniomFO

T. W

OJC

IECH

TRZ

CIO

NKA

/PRE

SSO

(2x)

4

Page 15: BIULETYN INFORMACYJNY REGIONALNEGO PROGRAMU … · » Fundusze dla firm » Mały przewodnik po zamówieniach publicznych » Polska pięknieje Projekt finansowany przez Unię Europejską

Naszymi partnerami w realizacji tego za-dania są powiaty oraz miasta na pra-

wach powiatu z całego województwa. W su-mie 36 jednostek. Mamy nadzieję, że przytakim zaangażowaniu wszystko będzieprzebiegać sprawnie i bez poważniejszychtrudności, a odpowiednie informacje dotrądo każdej szkoły – podkreśla Maria Krzys-tolik-Miketa z Zespołu ds. Programu Sty-pendialnego w Urzędzie MarszałkowskimWojewództwa Śląskiego.

Wysoka średnia, niski dochódProjekt będzie realizowany w latach 2008-

2015, a całkowity jego budżet wynosi12 243 633 zł. Wnioski mają być przyjmo-wane co roku. Pierwsi stypendyści będąotrzymywać wsparcie przez dwanaście mie-sięcy (w tym 10 miesięcy wypłaty stypen-diów), a od roku szkolnego 2009/2010 sty-pendia będą mogły zostać przyznane na-wet na 24 miesiące.

O stypendia ubiegać się mogą uczniowiegimnazjów oraz szkół ponadgimnazjalnychz terenu województwa śląskiego. Muszą sięwykazać średnią ocen co najmniej 4,75z trzech przedmiotów z zakresu nauk ma-tematycznych, przyrodniczych lub tech-nicznych, a średnia z pozostałych przed-miotów nie może być niższa niż 3,75. Do-datkowym warunkiem jest trudna sytuacjamaterialna. Dochód na członka rodzinyucznia nie może przekraczać dwukrotnościkwoty uprawniającej do uzyskania świad-czeń rodzinnych. Dane będą weryfikowanena podstawie świadectw i zaświadczeń wy-stawianych przez szkoły oraz dokumentówpotwierdzających sytuację rodziny, m.in. za-świadczeń z urzędu skarbowego o wysoko-ści dochodu osiągniętego w poprzednimroku.

– Szczegółowe kryteria zapisane zostaływ Regulaminie przyznawania stypendiów w ra-mach projektu systemowego „Nauka drogą dosukcesu na Śląsku” w ramach poddziałania9.1.3 „Pomoc stypendialna dla uczniów szcze-gólnie uzdolnionych” w województwie śląskim.Dokument ten został zatwierdzony przez Sej-mik Województwa Śląskiego. Zawiera wszyst-kie zasady przyznawania stypendiów i sto-sują go wszyscy partnerzy projektu. Kryteriazawarte w regulaminie mogą zostać zmie-nione przez Sejmik Województwa lub(w określonych przypadkach) przez ZarządWojewództwa, przed kolejnym naborem –mówi Maria Krzystolik-Miketa.

Na uczestniczące w przedsięwzięciu sta-rostwa i urzędy miejskie nałożony został obo-wiązek powiadomienia wszystkich szkóło możliwości uzyskania stypendium. Pla-cówki edukacyjne mogą również przyjmo-wać wnioski od uczniów i je weryfikować, je-żeli taką decyzję podejmie powiat. Informa-cje o pieniądzach dla zdolnej młodzieży mająbyć także zamieszczane na stronach inter-netowych, ogłaszane w lokalnej prasie orazwywieszane na tablicach informacyjnych.

Indywidualne Plany RozwojuStypendia będą wypłacane co miesiąc.

Kwota stypendium wynosi od 250 do 350 zł, w zależności od wysokości średniejocen. Regulamin przygotowany przezUrząd Marszałkowski przewiduje sytuacje,w których młody człowiek może utracićprzyznane mu wsparcie. Takie konsekwen-cje spowoduje m.in. przerwanie nauki przezstypendystę, wykreślenie go z listy uczniów,nieuzyskanie promocji do kolejnej klasy lubobniżenie średniej ocen.

– Trzeba wspomnieć o jeszcze jednej istotnej kwestii. Każda osoba pobierająca

nasze stypendium zobowiązuje się wziąćudział w olimpiadzie bądź konkursie przed-miotowym i dotrzeć przynajmniej doszczebla wojewódzkiego. Jeśli to się nie uda,wypłata pieniędzy zostaje wstrzymana –dodaje Maria Krzystolik-Miketa.

Udział w olimpiadzie wpisany jest w In-dywidualny Plan Rozwoju EdukacyjnegoUcznia. Taki plan dołącza się do wnioskuo stypendium. W nim zapisane zostająosiągnięcia młodego człowieka, jego uzdol-nienia i zainteresowania, a także cele edu-kacyjne, które zamierza zrealizować. Tu po-winno być też określone, na co zamierzaprzeznaczyć stypendium. Taki plan przygo-towuje nauczyciel-opiekun, wybrany dlastypendysty przez dyrektora szkoły. Do za-dań opiekuna, który powinien czuwać nadnaukowym rozwojem swojego podopiecz-nego, należy też składanie sprawozdaniaz realizacji planu.

– Nie tylko w województwie śląskim, alei całym kraju obserwujemy zmniejszanie sięliczby osób zainteresowanych studiami nakierunkach matematycznych, przyrodni-czych czy technicznych. Mamy nadzieję, żestypendium zaktywizuje młodych ludzi orazzachęci ich do nauki w tych dziedzinach.Jednocześnie chcemy niwelować prze-szkody natury finansowej, które mogłybytę naukę młodzieży utrudnić – podsumo-wuje Tomasz Macioł, zastępca dyrektoraWydziału EFS.

Wojciech TrzcionkaAgencja PRESSO

PO KL » Stypendia

silesia region • 15

Pieniądzedla zdolnych

We wrześniu 2008 roku Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego rozpoczął projekt stypendialny dla uzdolnionych uczniów pochodzących z niezamożnych rodzin. Przedsięwzięcie finansowane jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach poddziałania 9.1.3 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki.

FOT.

PAT

RYC

JA R

AD

AJE

WSK

A I

TOM

ASZ

FIS

ZER

Page 16: BIULETYN INFORMACYJNY REGIONALNEGO PROGRAMU … · » Fundusze dla firm » Mały przewodnik po zamówieniach publicznych » Polska pięknieje Projekt finansowany przez Unię Europejską

Do28 listopada br. ogłoszono 14 kon-kursów w ramach działań wdraża-

nych przez Urząd Marszałkowski Woje-wództwa Śląskiego (Instytucja Pośredni-cząca - IP); na wszystkie zakończono już na-bór wniosków i obecnie prowadzone sąprocedury wyboru projektów (8 konkur-sów) lub też rozpoczęła się już realizacjaprojektów, które uzyskały dofinansowanie(pozostałe 6 konkursów). W odpowiedzi nakonkursy UM wpłynęło łącznie ponad 1700wniosków o dofinansowanie. Równocześ-nie uprawnieni beneficjenci złożyli 171wniosków o dofinansowanie projektów sys-temowych w ramach działania 7.1 Rozwój iupowszechnianie aktywnej integracji (pro-jekty realizowane przez ośrodki pomocyspołecznej, powiatowe centra pomocy ro-dzinie oraz Regionalny Ośrodek PolitykiSpołecznej w Katowicach).

Wojewódzki Urząd Pracy w Katowicach(Instytucja Pośrednicząca II stopnia - IP2)ogłosił nabór wniosków do 12 konkursówo dofinansowanie projektów, obecnie trwanabór do 1 konkursu. W odpowiedzi na kon-kursy WUP wpłynęło łącznie 1750 wnio-sków. Uprawnieni beneficjenci (powiatoweurzędy pracy) złożyli ponadto 31 wnioskówo dofinansowanie projektów systemowych.

Zarówno IP, jak i IP2 organizują cyklicznespotkania o charakterze informacyjno-szkoleniowym, mające na celu przedsta-wienie możliwości uzyskania wsparcia w ra-mach poszczególnych działań i poddziałańPO KL (dla których ogłaszane są kolejnekonkursy), a także omówienie zasad rozli-czania projektów, które uzyskały dofinan-sowanie. Od początku bieżącego roku wspotkaniach organizowanych przez obyd-wie instytucje wzięło udział blisko 3500osób (w tym: w 39 spotkaniach organizo-wanych przez IP wzięło udział ok. 2500osób, natomiast w 17 spotkaniach organi-zowanych przez IP2 – ok. 1000 osób)

Rozpoczęto ponadto realizację projektówsystemowych w ramach:• poddziałania 8.2.2 – Regionalne Strategie

Innowacji – projekt pt. „Zarządzanie, wdra-

żanie i monitorowanie Regionalnej Stra-tegii Innowacji Województwa Śląskiego”

• poddziałania 9.1.3 – Pomoc stypendialnadla uczniów szczególnie uzdolnionych – pro-jekt pt. „Nauka drogą do sukcesu na Śląsku”.

Konkursy ogłoszone przez Urząd Marszałkowski

u Działanie 9.5 Oddolne inicjatywy eduka-cyjne na obszarach wiejskich.

Nabór wniosków w konkursie pilotażowymtrwał od 19 listopada 2007 r. do 2 stycznia2008 r.; złożono 152 wnioski, spośród któ-rych po ocenie formalnej i merytorycznejwyłoniono 30 projektów do dofinansowa-nia. Zarząd Województwa zaakceptowałlistę rankingową 30 projektów o łącznejwartości wsparcia 1 259 983,20 zł.Ponowny konkurs w ramach działania 9.5:nabór trwał od 9 czerwca do 8 sierpnia 2008r., złożono 214 wniosków. Ocenie meryto-rycznej podlegało 126 wniosków, natomiastlista rankingowa zaakceptowana przez Za-rząd Województwa zawiera 89 wniosków.

u Działanie 7.3 Inicjatywy lokalne na rzeczaktywnej integracji.

Nabór wniosków trwał od 14 stycznia do 22lutego 2008 r. Złożono 157 wniosków, poocenie formalnej odrzucono 36 z nich. Spoś-ród 121 wniosków podlegających oceniemerytorycznej na liście rankingowej zaak-ceptowanej przez Zarząd Województwaznalazło się 29 wniosków o łącznej warto-ści 1 253 154,40 zł.II konkurs w ramach działania 7.3: nabórtrwał od 1 lipca do 22 sierpnia 2008 r. Zło-żono 172 wnioski, spośród których po oce-nie formalnej przekazano 79 z nich do Ko-misji Oceny Projektów. Obecnie trwa ocenamerytoryczna.

u Działanie 9.4 Wysoko wykwalifikowanekadry systemu oświaty.

Wnioski przyjmowano od 14 stycznia do 22lutego 2008 r. Złożono 110 wniosków, poocenie formalnej odrzucono 18. Na liście

rankingowej zaakceptowanej przez ZarządWojewództwa znalazło się 48 wniosków ołącznej wartości 19 917 269,74 zł (dofinan-sowanie uzyskać mogło zatem tylko 13 naj-wyżej ocenionych wniosków, gdyż kwotaprzeznaczona na konkurs to 5 648 259 zł).

u Poddziałanie 7.2.1 Aktywizacja zawo-dowa i społeczna osób zagrożonych wy-kluczeniem społecznym.

Nabór wniosków trwał od 18 lutego do 31marca 2008 r. Złożono 269 wniosków. W wy-niku oceny formalnej odrzucono 52, nato-miast na liście rankingowej znalazło się 147wniosków o łącznej wartości 97 229 432,48zł. Ponieważ dostępna alokacja wynosi 31539 384 zł, dofinansowanie otrzyma 60 naj-wyżej ocenionych projektów.W II konkursie (z alokacją 18 92 3630,00 zł)nabór trwał od 13 października do 24 listo-pada 2008 r. i wpłynęło ok. 300 wniosków.

u Poddziałanie 7.2.2 Wsparcie ekonomiispołecznej.

Nabór wniosków odbywał się od 18 lutegodo 31 marca 2008 r. Złożono 22 wnioski.Spośród 17 wniosków podlegających oce-nie merytorycznej na liście rankingowej za-akceptowanej przez Zarząd Województwaznalazło się 10 o łącznej wartości 9 777803,43 zł (dostępna alokacja: 18 923 630 zł).Na II konkurs (nabór wniosków: 1 paździer-nika – 12 listopada 2008 r.) złożono 67 wnio-sków, które są oceniane pod względem for-malnym. Alokacja na konkurs: 12 mln zł.

u Poddziałanie 8.2.1 Wsparcie dla współ-pracy sfery nauki i przedsiębiorstw.

Nabór wniosków trwał od 10 marca do 21kwietnia 2008 r., wpłynęło 17 wniosków. Poocenie formalnej oraz merytorycznej do do-finansowania wybrano 5 - na łączną kwotę4 209 883,05 zł, podczas gdy dostępna alo-kacja wynosi 10 818 104 zł.Na II konkurs w ramach poddziałania 8.2.1(nabór: 29 sierpnia – 9 października 2008 r.)wpłynęły 33 wnioski, spośród których dooceny merytorycznej przekazano 24 wnio-

PO KL » Konkursy

16 • silesia region

Ogromne Prawie 3,5 tys. wniosków wpłynęło na 26 konkursów w ramach PO KL, ogłoszonych przez Wydział EFS Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego i Wojewódzki Urząd Pracy w Katowicach.

Informacje na temat konkursów: www.efs.silesia-region.pl – w zakładce Konkursy

Page 17: BIULETYN INFORMACYJNY REGIONALNEGO PROGRAMU … · » Fundusze dla firm » Mały przewodnik po zamówieniach publicznych » Polska pięknieje Projekt finansowany przez Unię Europejską

ski. Trwają prace Komisji Oceny Projektów.Alokacja na konkurs wynosi 12 126 939,75 zł.

u Poddziałanie 9.1.1 Zmniejszanie nie-równości w stopniu upowszechniania edu-kacji przedszkolnej.

Nabór wniosków prowadzono od 12 majado 23 czerwca 2008 r. Wpłynęły 94 wnioski,spośród których do oceny merytorycznejprzekazano 78. Lista rankingowa zawiera 29wniosków na łączną kwotę 17 897 488,81 zł.Dostępny budżet wynosi 14 175 820,00 zł,stąd dofinansowanie otrzyma tylko 20 naj-wyżej ocenionych wniosków.

u Poddziałanie 9.1.2 Wyrównywanie szansedukacyjnych uczniów z grup o utrudnio-nym dostępie do edukacji oraz zmniejsza-nie różnic w jakości usług edukacyjnych.

Nabór wniosków trwał od 12 maja do 23czerwca 2008 r. Złożono 318 wniosków,spośród których do oceny merytorycznejprzekazano 247. Lista rankingowa zawiera34 wnioski, które rekomendowano do do-finansowania.

u Działanie 9.2 Podniesienie atrakcyjnościi jakości szkolnictwa zawodowego.

Wnioski przyjmowano od 2 czerwca do 22lipca 2008 r. i złożono 83 wnioski, spośródktórych do oceny merytorycznej przeka-zano 48. Lista rankingowa zawiera nato-miast 17 wniosków, które rekomendowanodo dofinansowania.

Konkursy ogłoszone przez WUP w Katowicach

u Poddziałanie 6.1.1 Wsparcie osób po-zostających bez zatrudnienia na regional-nym rynku pracy – konkurs pilotażowy.

Nabór wniosków prowadzony był od 19 lis-topada 2007 do 4 stycznia 2008 r. Wpłynęło136 wniosków, z których do oceny meryto-rycznej przekazano 103. Lista rankingowazawiera 75 wniosków, jednak dofinanso-wanie otrzyma tylko 6 najwyżej ocenionych(alokacja na konkurs: 4 mln zł).II konkurs w ramach poddziałania 6.1.1: na-bór wniosków trwał od 28 marca do 14kwietnia 2008 r. Alokacja na konkurs wyno-siła 28,5 mln zł. Złożono 189 wniosków, poocenie formalnej odrzucono 39, natomiastna liście rankingowej znalazło się 91 wnio-

sków. Ze względu na ograniczony budżet,dofinansowanie mogło otrzymać 28 naj-wyżej ocenionych projektów.

u Poddziałanie 6.1.2 Wsparcie powiato-wych i wojewódzkich urzędów pracy w rea-lizacji zadań na rzecz aktywizacji zawodo-wej osób bezrobotnych w regionie.

Odbył się dotychczas 1 konkurs, z alokacjąw wysokości 17,8 mln zł. Nabór trwał od 11lutego do 28 marca 2008 r. Złożono 49wniosków, spośród których do dofinanso-wania wybrano 31.

u Działanie 6.3 Inicjatywy lokalne na rzeczpodnoszenia poziomu aktywności zawo-dowej na obszarach wiejskich.

Spośród 100 wniosków (złożonych między11 lutego i 14 kwietnia 2008 r.) do dofinan-sowania skierowano ostatecznie 18 wnio-sków.

u Poddziałanie 8.1.1 Wspieranie rozwojukwalifikacji zawodowych i doradztwodla przedsiębiorstw.

Nabór wniosków na konkurs pilotażowyprowadzono od 19 listopada 2007 do 4stycznia 2008 r. Wpłynęły 173 wnioski, z któ-rych do oceny merytorycznej przekazano111. Lista rankingowa zawiera 59 wniosków,jednak dofinansowanie otrzyma 10 najwy-żej ocenionych projektów (alokacja na kon-kurs: 7 mln zł).II konkurs w ramach poddziałania 8.1.1trwał od 30 czerwca do 11 sierpnia 2008 r.Wartość dostępnych środków na konkurswynosi 28,5 mln zł. Wpłynęły 793 wnioski,natomiast ocenie merytorycznej podlegaobecnie 520 z nich.

uPoddziałanie 8.1.3 Wzmacnianie lokal-nego partnerstwa na rzecz adaptacyjności.

Wpłynęły 4 wnioski, spośród których 2otrzymały dofinansowanie. Alokacja na kon-kurs to 3 125 000 zł. Nabór trwał w dniach:10 marca – 14 kwietnia 2008 r.W odpowiedzi na drugi konkurs wpłynęło12 wniosków, spośród których do dofinan-sowania wybrano 2. Alokacja na konkurswynosiła 1 679 763,48 zł.

u Działanie 9.3 Upowszechnienie formal-nego kształcenia ustawicznego.

Nabór wniosków trwał od 11 lutego do 14kwietnia 2008 r. Wpłynęły 44 wnioski. Po-zytywną ocenę formalną uzyskało 30 wnio-sków. Na liście rankingowej znalazło się 21projektów – wszystkie otrzymają dofinan-sowanie. Alokacja na konkurs wynosi18 292 750 zł.

u Trwa ocena wniosków, które wpłynęły nakonkursy:

• w ramach działania 6.2 Wsparcie oraz pro-mocja przedsiębiorczości i samozatrudnie-nia – 182 wnioski, spośród których oceniemerytorycznej podlega 128

• w ramach poddziałania 8.1.2 Wsparcieprocesów adaptacyjnych i modernizacyjnychw regionie – 68 wniosków, spośród którychocenie merytorycznej podlega 58.

Ponadto trwa nabór wniosków w odpo-wiedzi na konkurs ogłoszony 17 paździer-nika 2008 r., w ramach działania 6.3 Inicja-tywy lokalne na rzecz podnoszenia poziomuaktywności zawodowej na obszarach wiej-skich. Alokacja wynosi 3 650 221,50 zł.

Opracował Łukasz Tofilski

zainteresowanie EFS

http://efs.wup-katowice.pl/konkursy

FOT.

JER

ZY G

ON

TARZ

/SM

ART

LIN

K

Page 18: BIULETYN INFORMACYJNY REGIONALNEGO PROGRAMU … · » Fundusze dla firm » Mały przewodnik po zamówieniach publicznych » Polska pięknieje Projekt finansowany przez Unię Europejską

Wśród instytucji prowadzących przedsięwzięcia systemowejest Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej (MOPS) w Kato-wicach. Realizowany przez niego projekt Damy radę – pro-

gram aktywizacji zawodowej i społecznej w Katowicach opiewa nakwotę ponad 3 milionów złotych, z czego aż 90% pochodzi ze środ-ków z Priorytetu VII „Promocja integracji społecznej” ProgramuOperacyjnego Kapitał Ludzki (działanie 7.1) – mówi Katarzyna Mo-rawiec, kierownik Referatu Wsparcia Systemowego EFS.

W ramach aktywizacji zawodowej i społecznej klienci MOPS, któ-rzy są głównymi beneficjentami programu, przechodzą szkoleniazawodowe, korzystają ze specjalistycznego poradnictwa i współ-działają z pracownikami socjalnymi w ramach tzw. kontraktów so-cjalnych. Praca z indywidualnym klientem nie jest jedyną metodądziałań. Kolejną – coraz częściej wykorzystywaną – jest praca z całąlokalną społecznością. W ramach prowadzonego przez MOPS pro-jektu systemowego stosuje się ją m.in. w dwóch katowickich dziel-nicach – Szopienicach i Nikiszowcu.

Zaktywizować liderówPodstawowym celem prowadzonych tam Programów Centrum

Aktywności Lokalnej (PCAL) jest aktywizacja lokalnej społeczno-ści.. Ma ona opierać się na wzbogaceniu sieci powiązań i kontak-tów grupowych oraz wzmocnieniu pewności siebie, tak aby spo-łeczność lokalna mogła rozwiązywać lokalne problemy i stwarzaćwarunki do zaspokajania potrzeb indywidualnych oraz zbiorowychpoprzez zaangażowanie mieszkańców. – Im więcej problemów za-łatwi się we własnym środowisku, tym mniej ludzi trafi pod skrzydłapomocy społecznej. Dla mnie klientem nie jest pojedyncza osoba,lecz cała społeczność. Mam nadzieję, że dzięki naszym działaniomkłopoty będą rozwiązywane wewnątrz społeczności, siłami samejwspólnoty – tłumaczy pracujący na Nikiszowcu Waldemar Jan, je-den z pionierów pracy metodą CAL w śląskich OPS-ach. Podobniejak on, działająca na terenie Szopienic Agnieszka Rzepecka rów-nież zamieniła pracę z indywidualnym klientem na tę z całą spo-łecznością.

Choć pan Waldemar i pani Agnieszka pracują ze społecznościamiNikiszowca i Szopienic od kilku lat, dopiero uruchomienie w czer-wcu 2008 roku projektu systemowego pozwoliło im w pełni po-święcić się tym specyficznym lokalnym środowiskom. Bazując nametodzie CAL, animatorzy kształcą osoby, które mają predyspo-zycje do bycia lokalnymi liderami. To oni w przyszłości mogą ini-

cjować zmiany w otaczającej ich rzeczywistości. Animatorzy są prze-konani, że tym osobom będzie łatwiej poderwać mieszkańców dodziałania.

– My jesteśmy ludźmi z zewnątrz, spoza środowiska, w którympracujemy. Dotarcie do tych ludzi trwało bardzo długo – tłuma-czy Waldemar Jan. – Żeby dotrzeć do osób wykluczonych najpierwtrzeba zaistnieć w ich społeczności, zyskać ich zaufanie. Oni, przy-szli liderzy, już to mają – dodaje Agnieszka Rzepecka. Szczegól-nie, że środowiska Nikiszowca i Szopienic nie są najłatwiejszymimiejscami do pracy – to swego rodzaju zamknięte enklawy. Niki-szowiec od zawsze związany był z kopalnią, która utrzymywaładzielnicę. Wraz z przekształceniami własnościowymi skończyły siękopalniane inwestycje. Dzielnica podupadła, wytworzyła się „spo-łeczna pustynia”, w której nie było miejsca dla aktywności spo-łecznej ani możliwości działania. Podobna sytuacja wystąpiław Szopienicach.

Wzajemna akceptacjaMimo dużych tradycji społecznikowskich, mieszkańcy przez lata

stawali się coraz mniej aktywni. Dlatego głównym celem, jaki po-stawili przed sobą realizatorzy programów, jest przywrócenie miesz-kańcom (przede wszystkim tym urodzonym już w czasach upadkudzielnic) wiary we własne siły, w to, że sami mogą zmienić swojeotoczenie. – Bardzo trudno jest namówić mieszkańców, by po pro-stu wyszli z domu, otworzyli się i zaczęli rozmawiać o swoich pro-blemach. Jestem jednak przekonany, że jeżeli tylko wyciągnie siępomocną dłoń, skorzystają z danej im szansy na lepsze, a w zasa-dzie – na normalne życie – mówi Waldemar Jan.

– Właśnie dlatego pracujemy z całą społecznością. Chcemy, żebywszyscy przekonali się, że wzajemna akceptacja przynosi same ko-rzyści. Osoby wykluczone są niezwykle nieufne, często przekonane,że żyją w zamkniętym kręgu, z którego nie da się wyjść. Dopierogdy zobaczą, że są akceptowani przez resztę społeczności, otwie-rają się – tłumaczy Agnieszka Rzepecka.

Problemem jest niechęć ludzi do szczerego mówienia o swoichproblemach. By nauczyć ich artykułować swoje emocje, organizo-wane są spotkania tematyczne i grupy samopomocy, w którychrozmawia się o największych bolączkach społeczności. W Szopie-nicach są to przede wszystkim uzależnienia, w Nikiszowcu – brakbezpieczeństwa. – Ludzie nie lubią afiszować się ze swoimi proble-mami, szczególnie w takich zamkniętych społecznościach jak te,

PO KL » Integracja społeczna

18 • silesia region

Jak pomagać,to systemowo

Instytucje z województwa śląskiego mogą zdobyć fundusze pochodzące z Europejskiego Funduszu Społecznego w dwojaki sposób. Po pierwsze – startując w konkursach o dofinansowanie projektów, po drugie – w ramach tzw. projektów systemowych.

Page 19: BIULETYN INFORMACYJNY REGIONALNEGO PROGRAMU … · » Fundusze dla firm » Mały przewodnik po zamówieniach publicznych » Polska pięknieje Projekt finansowany przez Unię Europejską

w których pracujemy. Początkowo było bardzo małe zaintereso-wanie tymi spotkaniami, jednak po pewnym czasie mieszkańcyprzekonali się, że warto na nie przychodzić. Teraz drzwi się nie za-mykają, a pomagający nam specjaliści, przede wszystkim prawnik,mają pełne ręce roboty – podkreśla Waldemar Jan.

Pozwolić działaćO tym, że gdy tylko ludzie poczują realną szansę na zmianę, po-

trafią ją wykorzystać, przekonano się w Szopienicach. W 2007 rokumieszkańcy postanowili wziąć udział w konkursie „Tak pomagam”,w którym nagradzano inicjatywy obywatelskie rozwiązujące lokalneproblemy. Napisali dwa projekty, z których jeden – budowa placuzabaw – zyskał uznanie jury. Nagrodą była kwota 4 tysięcy złotychna realizację projektu. Mieszkańcy sami załatwili wszystkie formal-ności, zorganizowali się. W efekcie na środku zaniedbanego osiedlaBagno powstał piękny, kolorowy plac zabaw. – Mieszkańcy w końcupoczuli się potrzebni, zintegrowali się wokół jednego konkretnegozadania. Co ważne, teraz sami dbają o to, co wspólnie osiągnęli.Plac zabaw jest jednym z niewielu nienaruszonych przez miejsco-wych wandali miejsc – mówi z dumą Agnieszka Rzepecka.

Największy nacisk w metodzie CAL kładzie się na aktywizację lo-kalnych liderów, czyli osób aktywnych, działających lub chcącychdziałać dla dobra swojej dzielnicy czy osiedla. Jak podkreślają roz-mówcy, wśród beneficjentów programu są przedstawiciele wieluśrodowisk: osoby pracujące i bezrobotni, starsi i młodzi, aktywniod lat i dopiero zaczynający dostrzegać sens takich działań.

– Wśród najaktywniejszych znajdziemy młodego studenta, eme-rytowanego sztygara, pracującego psychologa czy dzielnicowego– wymienia Waldemar Jan. W sumie w programy aktywnie włączyłosię prawie 30 liderów. To właśnie z myślą o nich zorganizowano cyklczterech wyjazdowych szkoleń. – Wśród naszych liderów znajdujesię wielu potencjalnych animatorów. Na zajęciach uczą się, jak roz-wiązywać konflikty, współpracować ze swoimi sąsiadami czy lo-kalnymi instytucjami. Zyskują też sporą bazę teoretyczną – konty-nuuje pan Waldemar. Mają nad pracownikami socjalnymi tą prze-wagę, że pochodzą z tego środowiska, są w nim zakorzenieni. Dla-tego łatwiej im zaktywizować innych. Przykłady? Mieszkańcy Niki-szowca postanowili wykorzystać sprzyjającą (związaną m.in. z hucz-nymi obchodami 100-lecia) atmosferę wokół ich osiedla. Na 7 grud-nia br. zaplanowali wielki jarmark. – To zupełnie oddolna inicjatywa– cieszy się pan Waldemar. Mieszkańcy wzięli sprawy w swoje ręce.Od kilku tygodni angażują lokalnych artystów i instytucje, a przedewszystkim swoich współmieszkańców. Chcą przedstawić to, cow śląskości jest najpiękniejsze – lokalną kuchnię, wyroby, zanika-jące zwyczaje.

Jednak zorganizowanie jarmarku jest tylko pretekstem do po-kazania innego celu mieszkańców Nikisza. W trakcie wdrażania pro-gramu CAL określono mapę zasobów i potrzeb lokalnych. Okazałosię, że jednym z priorytetów jest poprawa bezpieczeństwa. – Pie-niądze zebrane podczas jarmarku będą przeznaczone na systemmonitoringu osiedla. Mieszkańcy chcą w ten sposób pokazać wła-dzom miasta, że sami robią coś w tym kierunku. Liczą, że zostanieto docenione – tłumaczy Waldemar Jan. Nie ma wątpliwości, że suk-ces tego wydarzenia doda mieszkańcom wiary w siebie. A to jużpierwszy krok do zaktywizowania społeczności.

– Podejście systemowe do pracy z trudnym klientem sprawdziłosię w ośrodku katowickim. Teraz ważne, aby inne ośrodki naszegoregionu, korzystając z dodatkowych funduszy, adaptowały naswoim terenie skuteczne metody rozwiązywania problemów spo-łecznych, do czego przyczynić się mogą dobre praktyki stosowaneprzez pozostałych – podsumowuje Katarzyna Morawiec.

Barbara Salamon

silesia region • 19

Ciekawsza mapa dotacji Ministerstwo Rozwoju Regionalnego udostępniło bogatsząwersję serwisu internetowego „Mapa Dotacji UE”. Zawiera onawykaz projektów współfinansowanych z funduszy europejskich,które realizowane były na obszarze Polski. W tej chwili udo-stępniono bazę projektów z lat 2004-2006 (jest ich ponad 80tys.). Narzędzie pozwala zapoznać się z informacjami dotyczą-cymi liczby zrealizowanych projektów, a także sporządzić naj-różniejsze zestawienia statystyczne. Wejdź na stronę:www.mapa.funduszestrukturalne.gov.pl.

Dobre praktyki EFS 2008 Konkurs „Dobre praktyki EFS” przyczynia się do lepszej promo-cji projektów finansowanych z Europejskiego Funduszu Spo-łecznego. Na drugą edycję konkursu nadesłano 239 zgłoszeń.Jeden z 15 wyróżnionych projektów – „Równy start w przyszłość– wyrównywanie szans edukacyjnych w Rybniku” – został zrea-lizowany przez Urząd Miejski Rybnika. O wszystkich nagrodzo-nych projektach można przeczytać w nowym polsko-angiel-skim albumie „Dobre praktyki Europejskiego Funduszu Spo-łecznego w Polsce” wydanym przez Ministerstwo Rozwoju Re-gionalnego.

Page 20: BIULETYN INFORMACYJNY REGIONALNEGO PROGRAMU … · » Fundusze dla firm » Mały przewodnik po zamówieniach publicznych » Polska pięknieje Projekt finansowany przez Unię Europejską

Wydział Europejskiego Funduszu SpołecznegoUrząd Marszałkowski Województwa Śląskiegoul. Dąbrowskiego 23 (siedziba)ul. Ligonia 46 (poczta)40-037 Katowicetel. 032 77 40 125fax: 032 77 40 402e-mail: [email protected]

Wojewódzki Urząd Pracy w KatowicachPunkt Informacyjny Europejskiego Funduszu Społecznegoul. Kościuszki 3040-048 Katowicepokój nr 211, II piętrotel. 032 757 33 11fax: 032 757 33 12e-mail: [email protected]

Regionalne OśrodkiEuropejskiego Funduszu SpołecznegoW związku z zakończeniem poprzedniej edycji działalnościOśrodków informujemy, iż obecnie trwają przygotowaniado ogłoszenia konkursu na wyłonienie instytucji, któreprowadzić będą RO EFS w latach 2009-2010.

Regionalny Punkt Informacyjny o Funduszach Europejskich

Wydział Rozwoju RegionalnegoUrząd Marszałkowski Województwa Śląskiegoul. Dąbrowskiego 23 (siedziba)ul. Ligonia 46 (poczta)40-037 Katowicefax: 032 77 40 135e-mail: [email protected]

Działania dla przedsiębiorców:Śląskie Centrum Przedsiębiorczościul. Katowicka 4741-500 Chorzówfax: 032 743 91 61e-mail: [email protected]ół ds. informacji i promocji:Adriana Witkowska [email protected] Małgorzata Gaik [email protected] tel. 032 743 91 65tel. 032 743 91 67

= Udziela szczegółowych informacji o programach unijnychwdrażanych na poziomie regionu, czyli o Regionalnym ProgramieOperacyjnym Województwa Śląskiego, regionalnym komponencieProgramu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Programie RozwojuObszarów Wiejskich oraz programach Europejskiej WspółpracyTerytorialnej.

= Pełni również funkcję miejsca pierwszego kontaktu dla osóbzainteresowanych funduszami europejskimi, które jeszcze niewiedzą, jak się poruszać w labiryncie programów i instytucji.

= Informacje w Punkcie udzielane są osobiście, telefonicznie oraz zapośrednictwem poczty elektronicznej. Dodatkowo można się tuzaopatrzyć w materiały informacyjne i publikacje.

ul. Dąbrowskiego 23, 40-037 Katowicee-mail: [email protected].: 032 77 40 172czynny od poniedziałku do piątkuw godz. 7.30-15.30

Europejski FunduszRozwoju Regionalnego

Europejski FunduszSpołeczny

FOT.

WIT

OLD

TRO

LKA

/UM

(2x)