Biuletyn Informacyjny 11/2008

8/9/2019 Biuletyn Informacyjny 11/2008

1/6

Biuletyn informacyjny zawiera informacje

dotyczce ksztatowania si ustawodawstwa

gospodarczego oraz jego wykadni w Polsce.

Biuletyn informacyjny ma charakter wewntrzny

i jest przeznaczony wycznie do wiadomoci

jego adresata.BIULETYN

INFORMACYJNYDotyczy zmian stanu prawnego w okresie od dnia 16 padziernika 2008 roku do dnia 15 listopada 2008 roku.

Stan prawny na dzie 15 listopada 2008 roku.

l i s t o p a d 2008 [numer 11/83]

ALERTY:

Podwale 3/9, 00-252 Warszawa, tel. (22) 33 96 500fax (48-22) 33 96 501, e-mail: [email protected]

Podwale 3/9, 00-252 Warszawa, tel. (22) 33 96 500fax (48-22) 33 96 501, e-mail: [email protected]

Cena biletu lotniczego nie moe wprowadza w bd Od dnia 1 listopada br. obowizuje noweunijne rozporzdzenie, zgodnie z ktrym cena biletu lotniczego musi obejmowa wszystkie podatki i opaty

dodatkowe.

Ze skarg na interpretacj do najbliszego sdu Od dnia 11 padziernika skarga na interpretacjjest rozpatrywana przez wojewdzki sd administracyjny waciwy ze wzgldu na miejsce lub siedzib

skarcego (dotychczas by to zawsze Wojewdzki Sd Administracyjny w Warszawie). Wynika to

z rozporzdzenia prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 roku (Dz. U. nr 163, poz.

1016).


2/6

BIULETYNINFORMACYJNY2 BIULETYNINFORMACYJNY 11

(Model imitacyjny) Ciekawym zjawiskiem by uboczny wariant

modelu spadochronowego, polegajcy na tym, e polska fir-

ma przybieraa nazw pewnej firmy istniejcej w Stanach czy

w Anglii, ale w praktyce uywaa tylko jej firmy, w zasadni-czym stopniu realizujc koncepcj rozwoju okrelon przez

polskich prawnikw. Przykadem takiej firmy by Altheimer

& Gray, ktrej rdem i matk bya raczej niepierwszorzdna

firma z Chicago, ktra zreszt z hukiem zbankrutowaa (spo-

ra sztuka jak na firm prawnicz). Polski Altheimer mia bar-

dzo dobr reputacj, i po upadku centrali szybko zosta przy-

garnity przez inn firm prawnicz ze wiatowej czowki,

Chadbourne Parks.

(Model schizmatyczny) Wedug modelu schizmatycznego po-

wstao sporo kancelarii na rynku, aczkolwiek mona odnie

wraenie, e firmy tego typu s niespecjalnie trwae. Oparte s

one bowiem w wikszym lub mniejszym stopniu na akcie nie-

lojalnoci i dlatego trudno im budowa lojalno wasnych

pracownikw. S oczywicie wyjtki.

Firma w modelu schizmatycznym powstaje poprzez odejcie

z wikszej firmy znaczcego prawnika, czsto wraz z kilkoma

najbliszymi wsppracownikami, i oczywicie wraz z grup

klientw. Zjawisko schizmy na rynku usug prawniczych wy-

stpuje czsto, ale jest szczeglnie powszechne i charakte-

rystyczne dla fazy niedojrzaej tego r ynku. Nie ulega bowiem

wtpliwoci e w prawie gospodarczym wiksza firma daje nie-

mal zawsze wicej moliwoci, ni firma mniejsza.

Nie mniej jednak rdowo do tego modelu zaliczaj si firmy

bardzo trwae i obecne na rynku od dawna (na przykad firma

Beaty Gessel). Za schematem powstania tego rodzaju firmy

skrywa si take nierzadko noszony od samego pocztku ka-riery zamiar prawnika firmy spadochronowo-sieciowej, by po

zdobyciu odpowiedniego do-

wiadczenia (dzi powiedzie-

libymy take, po skopiowa-

niu odpowiedniej liczby plikw

wzorcowych) oraz pewnej licz-

by klientw rozpocz budow

wasnej firmy. W tym sensie schi-

zma nie koniecznie jest wyrazem

czy skutkiem konfliktu w firmie

rdowej, lecz elementem natu-

ralnego rozwoju rzeczywistoci

zawodowej prawnikw. (Micha

Tomczak)

Potworzeniu

Zmiany w przetargach

(Status aktu) Dnia 24 padziernika

br. wesza w ycie obszerna zmia-

na Prawa zamwie publicznych

z dnia 4 wrzenia 2008 roku. Niektre

ze zmian sygnalizowalimy ju

w Biuletynie.

(Zmiany ogosze i specyfikacji)

Zmiany dotycz sposobu i dopuszczalnoci wprowadzania

zmian do ogosze. Bdzie ono mog o by zmienione przez

samego zamawiajcego, nie bdzie potrzebne skadanie wnio-

sku do Prezesa Urzdu Zamwie Publicznych. Wprowadzono

moliwo zmiany wszystkich elementw ogoszenia, w tymtake kryteriw oceny ofert, warunkw udziau w postpowa-

niu, sposobu ich oceny. Jest to bardzo korzystna zmiana, bo

dotychczas bd w tym zakresie mg doprowadzi do unie-

waniania przetargu. Zmiana ogoszenia bdzie si wizaa

z przedueniem terminu do skadania ofert lub wnioskw o do-

puszczenie do udziau w postpowaniu o czas niezbdny na

wprowadzenie zmian we wnioskach lub ofertach.

Rozszerzona zostaa take moliwo zmieniania treci spe-

cyfikacji istotnych warunkw zamwienia - do uzasadnionych,

a nie tylko szczeglnie uzasadnionych przypadkw, co rwnie

bdzie si wizao z koniecznoci przeduenia terminu ska-

dania ofert i poinformowania podwykonawcw.

(Wykluczenie wykonawcy z postpowania) Zmieni si te kry-

terium wykluczenia z postpowania o udzielenie zamwienia

wykonawcy, ktry poprzednio poprzez niewykonanie lub niena-

leyte wykonanie zobowizania wyrzdzi szkod. Okoliczno

wyrzdzenia szkody bdzie musiaa by stwierdzona prawo-

mocnym orzeczeniem sdu. Rozwizanie to z jednej stronyjest bardzo korzystne dla wykonawcw, ale z drugiej nie chro-

ni w naleyty sposb zamawiajcych przed nierzetelnymi wy-

konawcami. Jeli np. orzeczenie sdu stwierdzao, co si cz-

sto zdarza, e wykonawca jest zobowizany do zapaty kary

umownej, zamawiajcy nie bdzie mg wykluczy takiego wy-

konawcy, bo w takim przypadku sdy nie rozstrzygaj w og-

le kwestii szkody.

(Zatrzymanie wadium) Rozszerzono moliwo zatrzymywa-

nia przez zamawiajcego wadium jeli przedsibiorca bdzie

musia uzupeni dokumenty i nie zrobi tego mimo wezwania,

zamawiajcy zatrzyma wadium wraz z odsetkami.

(Przeduenie terminu zwizana ofert) Wprowadzono moli-

wo samodzielnego, bez wzywania przez zamawiajcego, prze-

duania przez wykonawcy terminu zwizania ofert. Dotychczas

konieczny by do tego wniosek zamawiajcego, a samodziel-nie zgaszane owiadczenia o przedueniu tego terminu byy

przez urzdnikw traktowane w rny sposb.

(Poprawianie omyek) Rozszerzono te moliwo poprawia-

nia przez zamawiajcego omyek w ofertach dotychczas za-

mknity katalog tych moliwoci zosta otwarty i mona popra-

wia te omyki w postaci niezgodnoci oferty ze specyfikacj,

niepowodujce istotnych zmian w treci oferty. Uchylono arty-

ku zawierajcy katalog sposobw poprawiania omyek rachun-

kowych w obliczeniu ceny.

(Umowa) W zakresie regulacji umowy w sprawie zamwienia

publicznego uchylono artyku, ktry wprowadza moliwo

zmiany sposobu spenienia wiadczenia przed zawarciem tej

umowy na skutek okolicznoci, ktrych nie mona byo przewi-

dzie w chwili wyboru oferty lub zmiany byy korzystne dla za-

mawiajcego a wykonawca wyrazi na nie zgod. Zatem zmia-

na taka bdzie ju niedopuszczalna.

INFORMACJE BIECE

Projekty legislacyjne

Prawo zamwie publicznych


3/6


dz z definicji podejrzanego zawodu zachowujcego status za-

wodu wolnego (c za sprzeczna z systemem nazwa). Tote

nie ma si co dziwi, e nikt nie lubi zespow, ani ci w rod-

ku ani ci na zewntrz. Natomiast z tamtych czasw pozostaa

w pamici wielu adwokatw zasadnicza trudno w odniesie-

niu do sprawiedliwego, rzetelnego uksztatowania relacji finan-

sowych midzy prawnikami, wykonujcymi zawd z istoty swo-

jej bardzo, bardzo indywidualny. Indywidualny przynajmniej do

czasu, gdy adwokaci rozpoczli obsug biznesu

(Zrzuta czyli Consultor) Model centrum kosztw by natural-

nym nastpstwem przeksztacania zespow adwokackich

w spki cywilne. Oczywicie zjawiska te wystpuj w nurcie

rozwoju dziaalnoci firm prawniczych, ktry nazwa naley

lokalnym albo tradycyjnym. Polega on na cakowitym odrzuce-

niu zamysu tworzenia wartoci dodanej w ynikajcej ze wsp-

pracy prawnikw i postawieniu wycznie na indywidualnoci

czonkw przedsiwzicia.

W tym modelu chodzi przede wszystkim o op acenie wspl-

nych i niezbdnych kosztw: lokalu, sekretarki (sekretarek),

telefonw cho pewnie to ju niekoniecznie. Dlatego sp-ka cywilna bya wystarczajc form prawn do realizacji ta-

kiej koncepcji kancelarii.

Rzecz ciekawa, e w nurcie firm postrewolucyjnych, w takiej

wanie postaci funkcjonowaa przez wiele lat firma Consultor,

stworzona przez znanych i bardzo dobrych prawnikw wywo-

dzcych si z Wydziau Prawa Uniwersytetu Warszawskiego.

Taki model nie ma przed sob, rzecz oczywista, adnej przysz o-

ci, ale historycznie uzasadniony by zarwno potrzebami ryn-

ku, jak i niepewnoci co do rozwoju tego rynku. Inwestowanie

w firm bowiem jest inwestowaniem w byt wielce niepewny. Jak

si to pniej okae, prawnicy tworzcy firmy zwykle zdaj so-

bie spraw z tego, jak bardzo indywidualny zawd uprawiaj

i jak due trudnoci powstaj przy prbach tworzenia wartoci

dodanej, czyli przy przekroczeniu sumy indywidualnych moli-

woci poszczeglnych prawnikw.

Zreszt wielu prawnikw, zwaszcza tych z zapleczem nauko-

wym, wiadomie i na zawsze odrzucio ide tworzenia firmy.

Historia tych prawnikw porednio mwi o tym, e nie wszyscy

s w stanie nie tylko tworzy firmy, ale w ogle funkcjonowa

w strukturze firmy prawniczej.

(Model spadochronowy) Najlepsze zlecenia i najwiksze trans-

akcje od pocztku zbieray firmy zrzucone na spadochronach

z samolotw nadlatujcych z Nowego Jorku lub Londynu, czyli

kancelarie powoane przez najwiksze wiatowe firmy prawni-

cze, w wikszoci amerykaskie i angielskie. Rniy si one

midzy sob charakterem powiza z centraln, ale podobne

byy w dwch kwestiach zasadniczych: z centrali przysyani

byli klienci, oraz centrala bya zawsze w stanie przela na kon-

to brakujce 100 tysicy dolarw albo 200. Poniewa te firmy

w swojej pierwotnej idei nie zostay powoane po to, eby zara-

bia, tylko eby zaspokoi polskie potrzeby wiatowych klien-

tw. Z tym, e te, ktre funkcjonoway wycznie na tej zasa-

dzie nie przetrway do dzi.

Ten model omawiamy odrbnie, w ramach bardziej historycz-

no-dynamicznego spojrzenia. Zaliczanie dzi do modelu spa-

dochronowego wszystkich firm sieciowych byoby mocno nie-

sprawiedliwe, bo spora cz firm tego rodzaju, niezalenie

od swoich powiza z central, prowadzi sensowny i t wrczy

ywot lokalny. Dzieje si tak zw aszcza wwczas, gdy w sie-

ciwce znajdzie si przynajmniej jeden partner-twrca z praw-

dziwego zdarzenia. Taki, co to nie tylko daje nazwisko, ale po-

nadto daje kreacj.

(Kontrole) Istotne zmiany dotkny take tryb przeprowadza-

nia kontroli zamwie publicznych. Wprowadzono m.in. moli-

wo przeprowadzania przez Prezesa Urzdu kontroli doranej

w przypadku uzasadnionego przypuszczenia, e w postpo-

waniu o udzielenie zamwienia doszo do naruszenia prawa.

Wprowadzono take szczeglne reguy przeprowadzania kontroli

uprzedniej zamwie wspfinansowanych ze rodkw UE.

(Inne zmiany) W nowelizacji znalazo si take wiele innych

drobniejszych zmian, jak np. zmiana definicji usug, majca

na celu dostosowanie polskiej regulacji do prawa unijnego czy

dopuszczenie moliwoci przedstawiania przez wykonawcwubiegajcych si o udzielenie zamwienia pisemnego zobowi-

zania innych podmiotw, e udostpni im rodki techniczne

i osobowe niezbdne do wykonania zamwienia. Zmiany do-

tycz te wysokoci wadium, a take o czym ju pisalimy we

wrzeniowym wydaniu Biuletynu, uzupeniania brakw formal-

nych dopuszczajce moliwo uzupeniania pe nomocnictw.

(Andrzej Maciejewski)

wiadectwa energetyczne

(Status zmian) Dnia 1 stycznia 2009

roku wchodzi w ycie nowelizacja

ustawy Prawo Budowlane (Dz. U.

z 18 padziernika 2007 roku,nr 191, poz. 1373). Zmiany zosta-

y uchwalone ju w poowie 2007

roku. Nowelizacja ta przewiduje

przede wszystkim obowizek po-

siadania przez budynki mieszkalne,

uytecznoci publicznej czy magazyny tzw. wiadectw energe-

tycznych. Wejcie w ycie niniejszych przepisw bdzie czy-

nio zado implementacji dyrektywy 2002/91/WE w sprawie

charakterystyki energetycznej budynkw.

(Stan prawny) Aktualnie obowizujce przepisy nie przewiduj

obowizku posiadania przez budynki wiadectw energetycznych.

Obowizek posiadania wiadectw energetycznych przewiduje

dyrektywa 2002/91/WE w sprawie charakterystyki energetycz-

nej budynkw dnia 16 grudnia 2002 roku. Z jej wprowadzeniem

w Polsce byy powane kopoty. Komisja Europejska grozia na-

wet Polsce wielomilionow kar za brak postpw we wcieleniu

dyrektywy w ycie, jednak parlament poprzedniej kadencji zdo-

a w ostatniej chwili znowelizowa prawo budowlane.

(wiadectwa energetyczne) wiadectwo energetyczne ma

zobrazowa charakterystyk energetyczn nieruchomoci. To

nic innego jak zbir danych i wskanikw energetycznych bu-

dynku dotyczcych obliczeniowego zapotrzebowania na ener-

gi na cele centralnego ogrzewania, ciepej wody, wentylacji

i klimatyzacji, a w przypadku budynkw uytecznoci publicz-

nej take owietlenia.

(Zmiany) Od 1 stycznia 2009 roku wiadectwa energetyczne

bd musiay posiada wszystkie nowo oddawane do uytku

budynki oraz te ktre bd przedmiotem obrotu. Obowizek

posiadania wiadectwa nie bdzie dotyczy budynkw: podle-

gajcych ochronie na podstawie przepisw o ochronie zabyt-

kw i opiece nad zabytkami; uywanych jako miejsca kultu do

dziaalnoci religijnej, ktre bd uywane nie duej ni dwa

lata; obiektw niezamieszkaych a uytkowanych na cele go-

spodarki rolnej; przemysowych i gospodarczych, ktrych za-

potrzebowanie na energi nie przekracza 50 kWh/mkw./rok;

mieszkalnych, ktre s przeznaczone do uytkowania nie du-

ej ni cztery miesice w roku (a wic np. sezonowe domki

letniskowe) oraz budynki wolno stojce o powierzchni uyt-

kowej nie wikszej ni 50 mkw. wiadectwa bd wydawane

tylko przez upowanione osoby. Ich rejestr prowadzony b-

dzie przez ministra waciwego do spraw budownictwa w for-

mie elektronicznej.

(Skutki zmian) Zmiany dotkn przede wszystkim dewelope-

rw, ktrzy wystpujc o pozwolenie na uytkowanie obiektu

bd musieli doczy do wniosku kopi wiadectwa charak-

terystyki energetycznej. (ukasz Morga).

Prawo budowlane


4/6

BIULETYNINFORMACYJNY BIULETYNINFORMACYJNY4 9

par. 8 rozporzdzenia ministra finansw z 25 maja 2005 roku

w sprawie wystawiania faktur (Dz.U. nr 95, poz. 798), zgodnie

z ktrym faktury oznaczone jako faktury VAT wystawiaj podat-

nicy VAT czynni, posiadajcy numer identyfikacji podatkowej.

Spka dowodzia, e faktura speniaa wszystkie wymogi for-

malne, w szczeglnoci zawieraa NIP.

(Rozstrzygnicie WSA) Wojewdzki Sd Administracyjny stwier-

dzi, e spka miaa prawo do odliczenia VAT z faktury wysta-

wionej przez niezarejestrowanego podatnika VAT, a art. 88 ust.

3a pkt 1 lit. a) ustawy o VAT nie mia zastosowania w omawia-

nej sprawie. Sd uzna, e podmiotu nieuprawnionego nie mo-

na utosamia z podmiotem niezarejstrowanym. Ponadto, sddowodzi, e nie mona uzna, i obowizek wystawiania fak-

tur VAT maj tylko podatnicy zarejestrowani jako podatnicy VAT.

Jeli bowiem podmiot dokonuje czynnoci opodatkowanych

VAT i wystawia faktur VAT speniajc wymogi formalne, to nie

sposb uzna, e nie ma on prawa do wystawiania takich fak-

tur. (Wioletta Januszczyk)

Usprawnienie rozpoznania sprawy

(Stan) Projekt zmiany ustawy z dnia

14 czerwca 1960 roku Kodeks po-

stpowania administracyjnego (Dz.U.

2005 Nr 98, poz. 1071) zosta przy-

gotowany przez Ministerstwo Spraw

Wewntrznych i Administracji.

(Ograniczenie uchylania i prze-kazania sprawy) Nowelizacja ma za zadanie przede wszyst-

kim usprawnienie rozpoznawania sprawy administracyjnej.

Zmianie ma ulec przepis uprawniajcy organ odwoawczy do

uchylenia zaskaronej decyzji w caoci i przekazania sprawy

do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji,

gdy rozstrzygnicie sprawy wymaga uprzedniego przeprowa-

dzenia postpowania wyjaniajcego w caoci lub w znacz-

nej czci. Takie uregulowanie powodowao, i jedna sprawa

moga by kilkakrotnie zwracana przez organ odwoawczy do

I instancji celem ponownego rozpatrzenia bez uzasadnienia

z jakiego powodu organ nie skorzysta z zebranego w post-

powaniu dowodowym materiau i nie rozstrzygn co do istoty

sprawy. W efekcie czas oczekiwania na prawomocn decyzj

(ktrej wydanie otwiera drog do sdu administracyjnego) nad-

miernie si wyduao. Nowe przepisy maj ograniczy mo-

liwo podejmowania takich nieuzasadnionych decyzji przez

organy II instancji, przy jednoczesnym zachowaniu wyczne-go uprawnienia do wydawania decyzji uznaniowych przez or-

gany do tego powoane.

Nowelizacja przewiduje take, i w przypadku zwrcenia sprawy

do ponownego rozpatrzenia organ I instancji nie bdzie mg

ponownie wyda takiego samego rozstrzygnicia. Zwizanie

organu ponownie rozpatrujcego spraw wytycznymi organu

odwoawczego pozwoli na uniknicie patowej sytuacji wydawa-

nia przez organy obydwu instancji na przemian przeciwstaw-

nych rozstrzygni. (Urszula Czarnomska-Bokowy)

Poprawienie warunkw prowadzeniadziaalnoci gospodarczej

(Status aktu) W toku procedury legisla-

cyjnej znajduje si nowelizacja ustawy

z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja

podatkowa ( Dz.U. 1997, Nr 137 poz.

926 z pn. zm.). Ustawa z dnia 7 li-

stopada 2008 roku o zmianie usta-

wy Ordynacja podatkowa oraz nie-

ktrych innych ustaw czeka jeszcze

na podpis Prezydenta RP, a jej wejcie w ycie zostao przewi-

dziane na 1 stycznia 2009 roku.

(Cel nowelizacji) Uchwalona ustawa bazuje na projekcie rz-

dowym, ktry stanowi cz pakietu na rzecz rozwoju przedsi-

biorczoci. Zasadnicze zmiany s nakierowane na poprawienie

warunkw prowadzenia dziaalnoci gospodarczej.

(Wykonanie decyzji podatkowych) Nowelizacja przewidu-

je wprowadzenie nowego rozdziau 16a szczegowo regu-

lujcego wykonanie decyzji podatkowych (oraz odpowied-

nio postanowie). Wyraono w nim m.in. zasad, e decyzje

nieostateczne, nakadajce na stron obowizek podlegaj-

cy wykonaniu w trybie przepisw o postpowaniu egzekucyj-

nym w administracji, nie podlegaj wykonaniu. Od tej zasady

przewidziano jednak wyjtki w postaci nadania rygoru natych-

miastowej wykonalnoci np. w sytuacji gdy strona postpo-

wania dokonuje czynnoci polegajcych na zbywaniu majt-

ku znacznej wartoci.

(Kontrola podatkowa) Nowelizacja wprowadza instytucj za-

wiadamiania o zamiarze wszczcia kontroli podatkowej. Take

od tej zasady przewidziano pewne wyjtki. Kontrola bdzie

wszczynana nie wczeniej ni po upywie 7 dni i nie pniej

ni przed upywem 30 dni od dnia dorczenia zawiadomienia

o zamiarze jej wszczcia. Wszczcie kontroli przed upywem

7 dni od dnia dorczenia zawiadomienia bdzie wymagao zgo-

dy kontrolowanego. Ponadto, kontrola lub poszczeglne czyn-

noci za zgod kontrolowanego bd mogy by przeprowa-

dzane rwnie w siedzibie organu podatkowego, jeeli moe

to usprawni prowadzenie kontroli lub kontrolowany zrezygno-

wa z uczestniczenia w czynnociach.

(Inne zmiany) Tak zwani mikroprzedsibiorcy bd mogli p a-

ci podatki gotwk, a nie tylko w formie przelewu, jak przewi-

OPRACOWANIA AUTORSKIE

Kodeks postpowania administracyjnego

Ordynacja podatkowa

Modele firm (1)

(Rnice)Kancelarie prawnicze historycznie rzecz biorc swj

pocztek wi z powstaniem wolnego rynku, czyli z rokiem

1990. Od czasu uchwalenia ustawy Prawo o adwokaturze z 1982

roku istnia wprawdzie zapis o moliwoci prowadzenia kance-

larii przez adwokata indywidualnie, jednak za zgod Ministra

Sprawiedliwoci. Minister takich zgd nie wydawa w ogle,

przepis pozostawa fikcj. Dlatego te przed rokiem 1990 nie

powstaa konieczno rozstrzygnicia trudnego, jak si oka-

zao potem, dylematu, czym w istocie rzeczy by mia by

w sensie przepisw o dziaalnoci gospodarczej, podatkw oraz

ubezpiecze spoecznych twr okrelony jako indywidualna

kancelaria adwokacka.

Tradycyjn, lub te raczej jedyn dopuszczon przez komuni-

styczne pastwo postaci uprawiania zawodu by zesp ad-

wokacki. By to przedziwny byt prawny ani spka, ani osoba

prawna, ani spdzielnia, cho spdzielni najbliszy.

(Zesp adwokacki) Z zespow adwokackich niewiele po-

zostao do dzisiaj i moe nie warto byoby si nad t form

prawn rozczula, gdyby nie to, e jej skutki silnie odoyy si

w wiadomoci adwokatw, zwaszcza adwokatw redniego

i starszego pokolenia. Funkcjonowanie prawnikw w zespoach

adwokackich w pewnej mierze tumaczy zasadnicz trudnow przejciu do kooperacji w ramach spek prawa handlowe-

go, tumaczy take liczne schizmy, nietrwao wsppracy

i problemy zwizane z funkcjonowaniem spek.

Zesp stanowi z punktu widzenia gospodarczego centrum

kosztw. Zesp te by formalnie stron relacji pomidzy klien-

tem a prawnikiem: umow zlecenia zawiera kierownik zespo-

u adwokackiego. Po potrceniu kosztw oglnych z pienidzy

przyjtych od klientw poszczeglnych adwokatw wypacane

im byy po podliczeniu miesica wynagrodzenia. Doda naley,

e zespoy nie byy kreacjami dobrowolnymi adwokaci dosta-

wali przydzia do poszczeglnych zespow.

Nawet najbogatsze zespoy wyglday w czasach Polski Ludowej

fatalnie. Poczucie identyfikacji z zespoem adwokackim, prze-

konanie o zasadnoci inwestowania w tak sztuczny byt byo

dramatycznie minimalne. Na tak zwany zesp, czyli w sposb

oficjalny i moliwy do skontrolowania, adwokaci przyjmowali

najmniejsz moliw kwot wynagrodzenia, a caa reszta roz-

liczenia z klientem nastpowaa, jak to si mwio ju wtedy,

prywatnie. Czyli, znaczy si, do kieszeni.

Oczywicie, dzisiaj rzecz bezsensown byoby moralizowanie

na ten temat: przy tak sztucznym tworze, jakim by zesp do-

maganie si innego sposobu mylenia ze strony adwokatw na

temat sposobu zarabiania pienidzy byoby domaganiem si

witoci wieckiej za ycia. Zespoy pomylane byy przede

wszystkim jako formua kontrolowania przez komunistyczn wa-

Firma (13)


5/6


duj obecne przepisy. Natomiast rada gminy, rada powiatu oraz

sejmik wojewdztwa bd mogy, w drodze uchway, dopuci

zapat podatkw, stanowicych dochody budetu gminy, po-

wiatu lub wojewdztwa, kart patnicz. Poza tym ustawa mo-

dyfikuje czciowo zasady odpowiedzialnoci osb trzecich za

zobowizania podatkowe podatnika, m.in. znosi odpowiedzial-

no wsplnika spki cywilnej, jawnej, partnerskiej lub komple-

mentariusza spki komandytowej albo komandytowo-akcyjnej,

niebdcego akcjonariuszem, za osobiste zobowizania podat-

kowe pozostaych wsplnikw wynikajce z dziaalnoci sp-

ki. Wprowadzono take obnion stawk odsetek od zalegoci

podatkowej w przypadku zoenia prawnie skutecznej korekty

deklaracji wraz z uzasadnieniem przyczyn korekty oraz zapatyw cigu 7 dni caoci zalegoci podatkowej. Nowelizacja ure-

gulowaa ponadto zasady udostpniania komornikom sdowym

informacji podatkowych. Obecnie koszty zwizane z przekazy-

waniem takich informacji przez organy podatkowe pokry wane

s z budetu pastwa. Nowe przepisy przewiduj, e informa-

cje te bd odpatne. (Pawe Makulski)

Spka wniosa zaalenie od powyszego postanowienia, podno-

szc, e zostao ono wydane z przekroczeniem terminu. Zgodnie

z art. 14b par. 3 Ordynacji podatkowej w brzmieniu obowizu-

jcym w 2005 roku organ powinien udzieli interpretacji podat-

kowej w terminie trzech miesicy od dnia otrzymania wniosku.

W przypadku niewydania jej w terminie organ jest zwizany

stanowiskiem podatnika zawartym we wniosku (tzw. milcz-

ca interpretacja). Dyrektor Izby Skarbowej odmwi zmiany za-skaronego postanowienia, podnoszc, e przepisy Ordynacji

podatkowej nie okrelaj terminu dorczenia postanowienia po-

datnikowi, a jedynie termin jego wydania przez organ. W roz-

strzygnitej sprawie postanowienie zostao wydane 16 listopa-

da 2005 roku, czyli w terminie trzech miesicy od dnia wpywu

wniosku do urzdu skarbowego.

Spka zaskarya powysz decyzj do Wojewdzkiego Sdu

Administracyjnego w Warszawie. Sd stwierdzi, e zaskarona

decyzja nie jest zgodna z prawem. Wskaza, e wydanie posta-

nowienia jako czynno procesowa organu administracji pu-

blicznej nie polega wycznie na podpisaniu orzeczenia przez

osob upowanion, gdy bez dorczenia go stronie sprawa

nie bdzie zaatwiona co do istoty.

Dyrektor Izby Skarbowej wystpi ze skarg kasacyjn,

w ktrej podnis, e pogld wyraony w zaskaronym wyroku

skraca termin ustawowy do wydania aktu administracyjnego.

Naczelny Sd Administracyjny zdecydowa przedstawi zagad-

nienie prawne powstae na tle przytoczonego stanu faktyczne-

go do rozstrzygnicia skadowi siedmiu sdziw Naczelnego

Sdu Administracyjnego.

(Rozstrzygnicie) Naczelny Sd Administracyjny stwierdzi,

e wywizanie si przez waciwy organ z obowizku udziele-

nia (obecnie: wydania) interpretacji zarwno w obowizujcym

w 2005 roku jak i obecnym stanie prawnym obejmuje zarwno

sporzdzenie stosownej informacji, jak i przekazanie jej treci

wnioskodawcy. Zgodnie z interpretacj jzykow, sowo udzie-

laoznacza wanie da lub dostarczy; podobnie rozumiane

jest sformuowanie wydana gruncie obecnego stanu prawne-

go. (Katarzyna Bielat)

Faktura od podmiotu nie bdcegopodatnikiem VAT

(Status orzeczenia) Wojewdzki Sd

Administracyjny w Warszawie w wyro-

ku wydanym pod sygn. akt III SA/Wa

1098/08 uzna, i przedsibiorca, ktry

otrzyma faktur VAT od podmiotu nie-

zarejestrowanego jako podatnik VAT,

ma prawo do odliczenia podatku.

(Stan faktyczny) Skarca spka odliczya VAT na podstawie

faktury wystawionej przez podmiot, ktry nie by zarejestrowanym

podatnikiem VAT. Podmiot ten nie zaewidencjonowa podatku,

zdaniem skarcej uczyni to pniej. Naczelnik urzdu skarbo-

wego zakwestionowa prawo spki do odliczenia na podstawie

faktury wystawionej przez podatnika, ktry nie by zarejestrowa-

ny do celw VAT powoujc si na art. 88 ust. 3a pkt 1 lit. a) usta-

wy z 11 marca 2004 roku o podatku od towarw i usug (Dz.U. nr

54, poz. 535 z pn. zm.), zgodnie z ktrym nie stanowi pod-

stawy do odliczenia VAT faktury, w przypadku gdy sprzeda zo-

staa udokumentowana fakturami wystawionymi przez podmiot

nieistniejcy lub nieuprawniony do wystawiania faktur. W konse-

kwencji naczelnik urzdu skarbowego argumentowa, e poda-

tek wykazany na fakturze wystawionej przez podatnika niezare-

jestrowanego nie podlega odliczeniu. Naczelnik powoa rwnie

Wyrok Wojewdzkiego Sdu

Administracyjnego

Orzecznictwo

Termin do zwrotu VAT

(Sentencja) Trybuna Konstytucyjny

w wyroku z dnia 13 padzierni-

ka 2008 roku (sygn. akt K 16/

07) orzek, e art. 87 ust. 2 zda-

nie drugie ustawy z dnia 11 marca

2004 roku o podatku od towarw

i usug jest zgodny z art. 2 oraz

art. 64 ust. 1 i 2 w zwizku z art. 31

ust. 3 Konstytucji.

(Obecny stan prawny) Zakwestionowany przepis art. 87 ust. 2

zdanie drugie Ustawy upowania naczelnika urzdu skarbowego

do przeduenia 60 dniowego terminu na zwrot nadpaconego

VAT do czasu zakoczenia postpowania wyjaniajcego, kt-

rego przedmiotem ma by rzetelno rozliczenia podatku VAT.

W praktyce oznacza to, e naczelnik urzdu skarbowego waci-

wie w kadej sprawie moe wstrzyma zwrot VAT, uzasadniajc

to koniecznoci wszczcia w sprawie postpowania wyjania-

jcego, przy czym przepisy prawa nie precyzuj ani przesanek

wszczcia ani maksymalnego terminu prowadzenia takiego po-

stpowania. To powoduje, e decyzja organu podatkowego co

do wszczcia postpowania wyjaniajcego jest waciwie do-

wolna, a w konsekwencji praktycznie uniemoliwia otrzymanie

przez podatnika zwrot VAT w ustawowym terminie.

(Uzasadnienie)Zdaniem Trybunau, w wietle gwarancji sys-

temowych zabezpieczajcych interesy podatnika przed ar-

bitralnoci decyzji organw podatkowych, przepis art. 87

ust. 2 zdanie drugie Ustawy nie stwarza zagroenia dla prawa

podatnika do otrzymania zw rotu VAT. Szczeglne znaczenie

w tym zakresie maj instytucje Ordynacji podatkowej i Kodeksu

postpowania administracyjnego.

Ponadto, Trybuna uzna, e sama procedura sprawdzajca

stosowana zgodnie z przepisami uzasadniajcymi jej wprowa-

dzenia nie jest niekonstytucyjna. Porednio jest wrcz korzyst-

na dla podatnika. Opierajc si na stanowisku przedstawionym

przez Ministerstwo Finansw, Trybuna stwierdzi, e brak jest

take podstaw do uznania, e zakwestionowany przepis jest

stosowany przez organy podatkowe w sposb niekonstytucyj-

ny. W praktyce postpowanie wyjaniajce jest bowiem wsz-

czynane jedynie wtedy, gdy z dotychczasowych rozlicze po-

datnika wynika, e dane rozliczenie VAT mogo by dokonane

nieprawidowo.

Dodatkowo, zdaniem Trybunau zoono ycia gospodarcze-

go oraz indywidualne zachowania podatnikw uniemoliwiaj

stworzenie zamknitego katalogu przesanek wszczcia post-

powania w yjaniajcego.

Orzeczenie Trybunau Konstytucyjnego


6/6


(Skutki orzeczenia) W zwizku z orzeczeniem Trybunau orga-

ny podatkowe nadal bd mogy prowadzi postpowanie wy-

janiajce i tym samym przedua termin zwrotu podatku VAT

zawsze, gdy uznaj to za konieczne. W ra zie, gdy podatnik uzna,

e wszczcie postpowania wyjaniajcego byo nieuzasad-

nione, moe uruchomi waciw procedur kontroln decyzji

o wszczciu takiego postpowania. (Marta Mianowska)

Odsetki umowne a odsetki ustawowe

(Sentencja) Sd Najwyszy w orze-

czeniu w sprawie o sygn. I CSK 187/08

orzek, e po upywie terminu spaty

kredytu lub poyczki kredytodawcy

lub poyczkodawcy nale si tylko

odsetki za zwok.

(Stan faktyczny) Sprawa, na tle kt-

rej zapado powysze orzeczenie dotyczya poyczki udzielonej

w 1995 roku przez spk PGNiG S.A. innej spce EuRoPol

S.A. Umowa bya kilkakrotnie aneksowana midzy innymi

zmieniono wysoko poyczki oraz sposb spenienia wiad-

czenia. Ostatecznie poyczka zostaa spacona wraz z odset-

kami kapitaowymi ustalonymi w umowie oraz ustawowymi

odsetkami liczonymi za przekroczenie terminw patnoci po-

szczeglnych rat poyczki. Poyczkodawca stwierdzi jednak,e oprcz odsetek za zwok nalenych na podstawie art. 481

kodeksu cywilnego ma prawo take do odsetek kapitaowych

za okres opnienia. Poyczkodawca wystpi wic do sdu

domagajc si od poyczkobiorcy zasdzenia na swoj rzecz

sumy odsetek kapitaowych przypadajcych za okresy zwoki

w spacie rat poyczki.

(Stanowisko sdw I i II instancji) Sd I instancji oddali -

danie powoda argumentujc, e z umowy poyczki zawartej

w 1995 r. nie wynika, e wol stron byo obcienie poyczko-

biorcy w razie zwoki podwjnymi odsetkami tzn. za z wok

i kapitaowymi. Zatem poyczkodawcy nale si za okres op-

nienia tylko odsetki za zwok, w wysokoci ustawowej skoro

strony nie ustaliy ich odmiennej stopy. Taka interpretacja po-

stanowie umowy zostaa potwierdzona przez Sd II instancji,

ktry odwoa si do brzmienia art. 481 2 kodeksu cywilnego

przez przyjcie e co do zasady po powstaniu opnienia wie-

rzyciel ma prawo tylko do odsetek za opnienie, bez kumula-

cji z odsetkami kapitaowymi.

W skardze kasacyjnej penomocnik poyczkodawcy zarzuci

naruszenie przez sdy niszych instancji art. 359 1 kodeksu,

zgodnie z ktrym odsetki od sumy pieninej nale si tylko

wtedy, gdy wynika to z czynnoci prawnej albo z ustawy, orze-

czenia sdu lub z decyzji innego organu. Ponadto zarzucono

naruszenie art. 481 kodeksu cywilnego dotyczcego odsetek

za opnienie i art. 6 5 kodeksu dotyczcego wykadni owiad-

cze woli stron. Penomocnik spki podkreli, e podstawo-

wym zagadnieniem w tej sprawie jest ustalenie co jest regu

a co wyjtkiem w braku odpowiednich postanowie umowy

a zatem czy odsetki za zwok i kapitaowe nale si kumula-

tywnie czy alternatywnie.

(Stanowisko Sdu Najwyszego) Sd Najwyszy oddali skar-

g kasacyjn, uznajc za suszne stanowisko sdw niszych

instancji. Przyjto, e prawo wierzyciela do ustawowych odse-tek za zwok wynikajce z art. 481 kodeksu cywilnego co do

zasady eliminuje moliwo domagania si odsetek kapitao-

wych za okres opnienia. Gdy jednak wol stron jest kumu-

lacja odsetek, czyli odstpienie od ustawowej zasady, musz

one wyrazi j w umowie (Karolina Muskaa).

Naruszenie prawa pierwokupu

(Teza orzeczenia) Sd Najwyszy

w wyroku z dnia 10 padziernika

2008 roku (II CSK 221/08) uzna, i

w przypadku naruszenia prawa pier-

wokupu przez zawarcie umowy bez-

warunkowej, uprawnionemu z prawa

pierwokupu przysuguje roszczenie

o uznanie bezwarunkowej umowy sprze-

day za bezskuteczn w stosunku do niego w zakresie, w jakim

uniemoliwia mu wykonanie prawa pierwokupu, na podstawieart. 59 kodeksu cywilnego.

(Stan faktyczny) Najemcy czci nieruchomoci niezabudowa-

nej, na podstawie postanowienia umowy najmu, przysugiwa-

o prawo pierwokupu przedmiotu najmu. Wynajmujcy zawar

z osob trzeci warunkow umow sprzeday, w ktrej warun-

kiem zawieszajcym byo nieskorzystanie z prawa pierwokupu

przez gmin, natomiast skutecznoci umowy nie uzaleniono

od wykonania umownego prawa pierwokupu przez najemc,

pomimo okolicznoci, i nabywca wiedzia o prz ysugujcym

najemcy uprawnieniu. Nastpnie zawarta zostaa definitywna

umowa przeniesienia czci nieruchomoci. Najemca wyst-

pi z powdztwem o uznanie umowy sprzeday za bezskutecz-

n wobec niego.

(Rozstrzygnicie)Sd I instancji przychyli si do stanowiska

powoda i uzna, i przy suguje mu roszczenie z art. 59 k.c., zgod-

nie z ktrym w razie zawarcia umowy, ktrej wykonanie czyni

cakowicie lub czciowo niemoliwym zadouczynienie rosz-

czeniu osoby trzeciej, osoba ta moe da uznania umowy za

bezskuteczn w stosunku do niej, jeeli strony o jej roszczeniu

wiedziay albo jeeli umowa bya nieodpatna.

Sd II instancji uchyli korzystny dla najemcy wyrok i oddali

powdztwo. Za podstaw swojego rozstrzygnicia przyj po-

gld o braku moliwoci stosowania art. 59 kodeksu cywilne-

go w omawianym przypadku z powodu braku roszczenia o za-warcie umowy warunkowej po stronie uprawnionego z prawa

pierwokupu, ktremu przysuguje jedynie uprawnienie kszta-

tujce do wstpienia w miejsce osoby trzeciej w razie zawarcia

warunkowej umowy sprzeday. W konsekwencji sd II instancji

przyj, i najemca w prz ypadku naruszenia jego prawa moe

jedynie da naprawienia wynikej std szkody.

Na skutek wniesionej przez najemc kasacji, Sd Najwysz y

uchyli wyrok sdu II instancji. Uzna on, i uprawnionemu z pra-

wa pierwokupu przysuguje uprawnienie zblione do roszczenia

i ma on prawo da, by zobowizany zachowa si zgodnie

z dyspozycj przepisu, a wic zawar warunkow umow sprze-

day. Wedug Sdu Najwyszego uprawniony moe traktowa

umow zawart bezwarunkowo jako warunkow i przysuguje

mu roszczenie z art. 59 kodeksu, w przeciwnym bowiem wy-

padku prawo umownego pierwokupu miaoby charakter iluzo-

ryczny. (Jakub Salwa)

Interpretacja podatkowa i termin odktrego wie

(Teza orzeczenia) Naczelny Sd

Administracyjny w dniu 4 listopada

2008 roku podj uchwa, e w sta-

nie prawnym obowizujcym w 2005

roku pojcie niewydanie postanowie-

nia zawierajcego interpretacj podat-

kow uyte w art. 14 b par 3 Ordynacji

podatkowej, oznacza brak jego do-

rczenia w terminie trzech miesicy, liczonym od dnia otrzy-

mania wniosku o udzielenie interpretacji. Uchwaa ta, zgodnie

z treci jej uzasadnienia, ma zastosowanie take do obecne-

go stanu prawnego.

(Stan faktyczny) Spka z ograniczon odpowiedzialnoci

zwrcia si do Naczelnika Urzdu Skarbowego z wnioskiem

z dnia 5 sierpnia 2005 roku drczonym w dniu 16 sierpnia 2005

roku o udzielenie interpretacji podatkowej. Naczelnik Urzdu

Skarbowego udzieli interpretacji postanowieniem z dnia 16

listopada 2005 roku, dorczonym spce w dniu 25 listopada

2005 roku, w ktrym uzna stanowisko spki zaprezentowane

we wniosku za czciowo nieprawidowe.

Uchwaa Naczelnego SduAdministracyjnego

Orzecznictwo Sdu Najwyszego

Biuletyn Informacyjny 11/2008

Documents

Transcript of Biuletyn Informacyjny 11/2008