Biuletyn Informacyjny 10/2008

8/9/2019 Biuletyn Informacyjny 10/2008

http://slidepdf.com/reader/full/biuletyn-informacyjny-102008 1/6

Biuletyn informacyjny zawiera informacje

dotyczące kształtowania się ustawodawstwa

gospodarczego oraz jego wykładni w Polsce.

Biuletyn informacyjny ma charakter wewnętrzny

i jest przeznaczony wyłącznie do wiadomości

jego adresata.BIULETYN

INFORMACYJNYDotyczy zmian stanu prawnego w okresie od dnia 16 września 2008 roku do dnia 15 października 2008 roku.

Stan prawny na dzień 15 października 2008 roku.

p a ź d z i e r n i k 2008 [numer 10/82]

ALERTY:

Podwale 3/9, 00-252 Warszawa, tel. (22) 33 96 500fax (48-22) 33 96 501, e-mail: [email protected]

Podwale 3/9, 00-252 Warszawa, tel. (22) 33 96 500fax (48-22) 33 96 501, e-mail: [email protected]

Zmiany w zamówieniach publicznych Dnia 24 października 2008 roku wejdzie w ży cie nowelizacja

ustawy - Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw, o której pisaliśmy w poprzednim

numerze Biuletynu Informacyjnego.



BIULETYN INFORMACYJNY2 BIULETYN INFORMACYJNY 11

ceń i obciążenia pracą i pułapem dolnym różnica bywa niekie-

dy dwukrotna. A przecież nie da się sensownych pracowników

zatrudniać i zwalniać w rytmie wyznaczonym tak chaotycznymi

wahaniami napływu zleceń.

(Wolne moce i rezerwy) Jakby tego było mało – w żadnej fir-

mie, a już na pewno w firmie prawniczej, nie może chodzić je-

dynie o pokorne wykonywanie aktualnych oczekiwań klientów.

Po pierwsze bowiem, firma musi, lub raczej powinna mieć wol-

ne moce twórcze i zawodowe. Brak takich mocy na dłuższą

metę wykluczy jakiekolwiek starania o nowych klientów, lub

zwłaszcza o rozszerzenie współpracy z dotychczasowymi,

bowiem zmusi firmę do odmowy wykonania zleceń. I to takżetakich, które nie tylko przyniosą dochód, ale wzmocnią firmę

zawodowo i prestiżowo. Na odmowę wykonania pracy propo-

nowanej przez klientów o uznanej rynkowo renomie poszuku-

jąca swych szans rozwojowych firma prawnicza po prostu nie

może sobie pozwolić.

Nie dość zatem, że trzeba liczyć się z wahaniami ilości pra-

cy do wykonania to jeszcze we własnym, najlepiej pojętym in-

teresie trzeba być zawsze gotowym na pr zyjęcie nowej pra-

cy, bo w przeciwnym razie nigdy takiej pracy się nie dostanie.

A to oznacza, że choć największą radość partner zarz ądza-

jący czerpie z tego, że późnym wieczorem palą się lampy we

wszystkich oknach w firmie, to przecież jest to satysfakcja

z istoty swojej niezdrowa. Bo oznacza, że firma jest zatkana,

i gdyby tego wieczoru zgłosili się prezes Coca Coli i Pepsi Coli

w sprawie połączenia tych firm, to trzeba będzie im chyba od-

mówić. A odmówienie takim zleceniom to największe cierpniew życiu partnera.

Warto pamiętać, że w przypadku średnich i nawet stosunkowo

dużych firm okresowe przyrosty zleceń – jak to w yżej wspo-

mniano – mają charakter najzupełniej przypadkowy. Ta przy-

padkowość przyrostu to lustrzane odbicie owe go czarnego snu.

Co gorsza, zazwyczaj dość dł ugo trudno taką indywidualną

dekoniunkturę poszczególnej firmy odróżnić od ogólnych zja-

wisk gospodarczych, co w sytuacji koniecznych decyzji wymu-

szanych spadkiem liczby zleceń jest dodatkową komplikacją.

(Trzy zasady równowagi) Co najmniej równie ważne jest po-

zostawienie minimalnych choćby rezerw czasu na rozwój za-

wodowy, nie mówiąc już o prowadzeniu podstawowych dzia-

łań zbliżających do klienta, niechętnie nazywanych w świecie

firm prawniczych działaniami marketingowymi (znana teza na-

uki o marketingu jako jeden z głównych błędów strategicznych

opisuje prowadzenie działań marketingowych wtedy tylko, gdy

firma dysponuje nadwyżką wolnego czasu – wtedy na marke-

ting jest zwykle za późno).

Nie wahałbym się przyjąć, że strategia firmy prawniczej w zakre-

sie kształtowania stanu zatrudnienia i wykorzystywania czasu

stanowi najważniejsze wyzwanie rozwojowe firmy prawniczej.

W moim przekonaniu rozwiązanie dylematu winno sprowadzać

się do przestrzegania trzech zasad.

Po pierwsze, kultura funkcjonowania firmy winna odrzucić mak-

symalne wykorzystywanie czasu pracy prawników jako naj-

wyższą, być może samoistną wartość. Powinno to nastąpić

nie tylko z powodów, o których tu piszemy, to znaczy nie tylko

z powodu kontroli nad rozmiarami firmy. Powinno to nastąpić

z pełnym przekonaniem i świadomością, iż taka decyzja ozna-

cza krótkoterminowe zmniejszenie przychodu firmy.

Po drugie, w firmie powinny istnieć stale otwarte programy

edukacyjno-rozwojowe i marketingowe, które byłyby w sta-

nie zaabsorbować nadwyżkę czasu pracy niewykorzystywa-

nego przez klientów wtedy, gdy nadwyżka taka wystąpi. Od

strony stanu świadomości podobnie jak i w pierwszym przed-

stawionym wyżej punkcie równowagi musi towarzyszyć firmieświadomość naturalności i przejściowego charakteru takiego

stanu rzeczy.

Po trzecie, na wypadek przedłużającej się dekoniunktury trze-

ba odpowiedni szybko i trafnie określić, którzy prawnicy sta-

nowią największą wartość z punktu widzenia rozwoju firmy

rozumianego długofalowo, i do nich zaadresować ofertę po-

zostania w firmie.

(Dylemat dekoniunktury) Powiedzieć, że ludzie stanowią naj-

większą wartość firmy prawniczej to taki banał, że aż zęby bolą.

Można by raczej powiedzieć, że ludzie stanowią jedyną wartość

firmy prawniczej co najmniej tak długo, jak długo brand, na-

zwa firmy nie ma na rynku istotnego znaczenia. Takie zaś zja-

wisko na budowanym od lat 20 rynku usług prawniczych gdy

brand sam w sobie ma znaczenie są cią gle bardzo rzadkie.

Dlatego też jakościowa firma prawnicza przywiązuje ogromnąwagę do doboru ludzi.

Zazwyczaj dekoniunktura dotyczy wszystkich, więc zwykle nie

jest tak, że rynek zgłasza prawnikom nieograniczoną liczbę

ofert. Zwalnianie ludzi, zwłaszcza twórczych i przyjaznych jest

najbardziej przykrym i bolesnym wynikiem długotrwałej deko-

niunktury. Dlatego pozostawienie w firmie najlepszych prawni-

ków jest sensownym rozwiązaniem nawet wówczas, gdy dzieje

się to kosztem ograniczenia czy wręcz przejściowego unice-

stwienia zysku. Zwłaszcza wówczas, gdy prowadzi się firmę

o indywidualnej charakterystyce, w jakikolwiek sposób

odmienną (a któż tak o swojej firmie nie myśli) – wów-

czas wiadomo, że nauczenie się takiej firmy, dopasowa-

nie wzajemne zajmuje sporo czasu. Odchodzących praw-

ników, w których rozwój zainwestowało się swój czas

i swoją duszę nie da się łatwo

odzyskać.

Przyznam szczerze, że choć może

nie stworzyłem najbardziej docho-

dowej firmy prawniczej na globie,

nigdy nikogo nie zwolniłem z firmy

z powodu dekoniunktury. Gdybym

miał wybrać swoje największe

osiągnięcia zawodowe – to jed-

no niewątpliwie bym do nich za-

liczył. (Michał Tomczak)

Potworzeniu

Zmiany dotyczące spółki akcyjnej

(Status aktu) 23 września 2008

roku rząd przyjął nowelizację usta-

wy Kodeks spółek handlowych ma-

jącą na celu dostosowanie polskiego

prawa do przepisów obowiązujących

w Unii Europejskiej.

(Zwołanie zgromadzenia przez internet) Projekt przewiduje,

że spółki publiczne będą zobowiązane zamieszczać informa-

cje o zwołaniu walnego zgromadzenia na swoich stronach in-

ternetowych oraz za pośrednictwem agencji informacyjnej tak,

aby akcjonariusze w całej Unii Europejskiej mieli dostęp do in-formacji.

(Uprawnienia mniejszościowych akcjonariuszy) Przewidywane

jest także uprawnienie akcjonariuszy (również spółek niepu-

blicznych) posiadających 5 procent kapitału (obecnie jest to

10 procent) do wprowadzania spraw do porządku obrad oraz

przedstawiania projektów uchwał. Natomiast akcjonariusze

reprezentujący co najmniej połowę kapitału lub dysponujący

połową głosów na walnym zgromadzeniu zostaną wyposażeni

w możliwość zwoływania zgromadzenia.

(Uprawnienia członków rady) Nowelizacja wzmacnia również

pozycję rady nadzorczej, przyznając jej autonomiczne prawo

zwoływania walnego zgromadzenia.

W celu ułatwienia udziału w zgromadzeniach rząd zamierza

wprowadzić możliwość uczestnictwa w nich za pośrednic-

twem środków elektronicznych, głosowania korespondencyj-

nego przed walnym zgromadzeniem, reprezentowania przez

pełnomocnika kilku akcjonariuszy, jak również udzielania peł-

nomocnictw drogą elektroniczną.

W odpowiedzi na głosy krytyki dotyczące zbyt długiego blo-

kowania akcji, nowelizacja przewiduje, iż warunkiem uczest-

nictwa w walnym zgromadzeniu spółki przez posiadaczy ak-

cji na okaziciela będzie złożenie akcji w spółce najpóźniej

w dniu uczestnictwa w zgromadzeniu (a nie jak poprzednio, na

tydzień przed zgromadzeniem).

(Zwolnienie z obowiązku zbadania przy połączeniu) Rząddąży ponadto do uproszczenia procedury łączenia i podziału

spółek akcyjnych i spółek z ograniczoną odpowiedzialnością

przez zwolnienie z obowiązku badania przez biegłego planu po-

łączenia i podziału, jeżeli wyrażą na to zgodę wszyscy wspól-

nicy spółek uczestniczących w procesie.

Przewiduje się, że ustawa wejdzie w życie 3 sierpnia 2009

roku, z wyjątkiem przepisów dotyczących połączenia i po-

działu, które wejdą w życie po upływie 30 dni od ogłoszenia

ustawy. (Jakub Salwa)

Rejestracja zamiast pozwolenia

(Status aktu) Sejmowa KomisjaPrzyjazne Państwo przygotowała

projekt zmian ustawy Prawo bu-

dowlane. W najbliższym czasie

Sejm ma się zająć proponowany-

mi zmianami.

(Cel regulacji) Projektowane zmiany

mają na celu zastąpienie pozwoleń

na budowę prostymi rejestracjami w starostwie.

(Stan prawny aktualny) Obecnie rozpoczęcie budowy wią-

że się w większości przypadków z koniecznością uzyskania

pozwolenia na budowę. Zgodnie z art. 28. ustawy Prawo bu-

dowlane roboty budowlane można rozpocząć jedynie na pod-

stawie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę. Zgodnie

z art. 35. ustawy przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na bu-

INFORMACJE BIEŻĄCE

Projekty legislacyjne

Ustawa kodeks spółek handlowych

Prawo budowlane




(Sposób czwarty) Kolejna możliwość uniknięcia zapłaty podat-

ku od zagranicznej pożyczki wiąże się z prowadzeniem przez

pożyczkodawcę usług pośrednictwa finansowego. Udzielenie

pożyczki poza systemem bankowym zalicza się do takich usług,

przy czym w przypadku pożyczkodawców zagranicznych miej-

sce świadczenia określa się w miejscu siedziby pożyczkobiorcy

(art. 27 ust.3 w zw. z art. 27 ust. 4 pkt 4 ustawy o VAT). Z kolei

zgodnie z art. 43 ust. 1 ustawy o VAT w zw. z poz.3 załącznika

nr 4 do ustawy o VAT usługi pośrednictwa finansowego zwolnio-

ne są z VAT. Natomiast zgodnie art. 2 pkt 4 ustawy czynności

cywilnoprawne zwolnione są z opodatkowania podatkiem jeśli

przynajmniej jedna ze stron jest z tytułu tej czynności opodat-kowana podatkiem od towarów i usług bądź z niego zwolniona.

Zatem zwolnienie w zakresie VAT skutkuje zwolnieniem z podat-

ku od czynności cywilnoprawnych. Potwierdza to m.in. Pierwszy

Urząd Skarbowy Warszawa – Śródmieście w interpretacji z dnia

10 września 2007 roku (1435/DM/436/30/07/BP).

(Ryzyko) Ryzyko jakie może wiązać się z zastosowaniem po-

wyższych sposobów optymalizacji podatkowej dotyczy kwa-

lifikacji umowy pożyczki jako dotyczącej przeniesienia rzeczy

bądź jako wykonywania praw majątkowych. W większości orze-

czeń sądowych i interpretacji organów podatkowych przyjęto,

że umowa pożyczki wiąże się z przeniesieniem rzeczy (m.in.

wyrok NSA z dnia 8 czerwca 2006 roku, sygn. II FSK 819/05).

Jest to stanowisko korzystne dla podatnika, ponieważ jeżeli or-

gany podatkowe uznają, że zawarcie umowy pożyczki jest w y-

konywaniem praw majątkowych, to niezależnie od miejsca jej

zawarcia i miejsca położenia jejprzedmiotu, o powstaniu obo-

wiązku zapłaty PCC decyduje

miejsce przysporzenia mająt-

kowego. Jeśli zatem pożyczko-

biorca ma siedzibę w Polsce to

miejscem realizacji jego praw ma-

jątkowych jest Polska, a zatem

ma on obowiązek odprowadzić

podatek. Jednak jak wskazano

powyżej taka interpretacja prze-

pisów zdarza się raczej rzadko.

(Karolina Muskała)

Dylematy rozwoju - czarny sen

(Czarny sen przedsiębiorcy) Najczarniejszy sen przedsiębior-

cy, a doradcy usług intelektualnie przetworzonych dotyczy ten

sen najbardziej, to scena w której jednego dnia wszyscy klienci

wykonują ten jeden telefon, w którym uprzejmie dziękują za do-

tychczasową współpracę. Doradca, świadczy usługi nacecho-

wane personalnością, co ma także i ten skutek, że decyzja co

do dalszej współpracy nie jest nigdy jednoznacznie i konkret-

nie umotywowana wynikami finansowymi, kosztami, sytuacją

rynkową i tak dalej. Subiektywność wyboru, i to niestety głów-

nie wyboru klienta, nie zaś naszego wyboru jest stale obecna

w życiu prawnika-doradcy.

To, że taki sen się nie spełnia, jest kwestią statystycznie uza-

sadnioną. Ale od strony logiki wyborów naszych klientów – wie

o tym każdy partner właściciel firmy prawniczej – oprócz staty-

styki nic nie przemawia za nierealnością owego czarnego snu.

Gdyby biznes prowadzić z taką właśnie depresyjną świadomo-

ścią, która od czasu do czasu jaśnieje w głowie doradcy, życie

byłoby koszmarem, tudzież żaden biznes nigdy by się nawet

nie miał prawa zacząć.

Świadomość nacechowana owym czarnym snem jest obcią-

żeniem właściciela. Prawnik, nawet ważny prawnik firmy nie

ma zasadniczo powodu tak myśleć. Przeciwnie, często my-śli o klientach, że klienci to ciężar i problem. Jeżeli w tej firmie

zabraknie dla niego pracy wówczas – chętnie lub niechętnie –

zmieni pracę, na czym zresztą zwłaszcza w czasach koniunktu-

ry wychodzi się całkiem dobrze. Natomiast partner, współwła-

ściciel firmy prowadzić ją musi poniekąd pod ciężarem owego

czarnego snu, który wprawdzie nigdy się nie ziści, ale którego

parametry trzeba zawsze brać pod uwagę. Dylemat ten zresz-

tą w istocie rzeczy nie dotyczy firm sieciowych, nazywanych tu

spadochronowymi, a zwłaszcza firm, które określamy tu jako

apokryficzne, ponieważ los i status tych firm jest z natury rze-

czy zmienny i pochodny od stanów firmy matki. W tychże fir-

mach polskich, które są pochodną firm międzynarodowych

zazwyczaj zresztą nie ma właściciela, więc czarny sen nie ma

komu się przyśnić.

(Strefy stanów niskich, strefy stanów wysokich) Podstawowym

dylematem rozwoju średniej i rozwijającej się firmy jest prawi-dłowe określenie jej rozmiarów, jej optymalnego stanu zatrud-

nienia. Zatrudnienie każdego, nawet młodego prawnika to koszt

finansowy, ale może jeszcze bardziej inwestycja czasu i inwesty-

cja duszy. Sensowne wpływanie na ludzi wiąże się z poświęca-

niem im czasu i skutkuje prostym, ogólnoludzkim przywiązaniem

do takiej osoby. Wszystko jest w porządku tak długo, jak dłu-

go mamy dla wszystkich prawników w firmie realną i sensowną

pracę. Tym bardziej, jeżeli wynagrodzenie prawników, choćby

w części, zależne jest od liczby sprzedanych godzin.

Każdy pracodawca wie natomiast, że nie ma nic bardziej demo-

ralizującego niż niemożność zapewnienia pracownikom takiej

pracy, jaka odpowiada kwalifikacjom zatrudnianych osób. Nie

mówiąc już o materialnych kosztach nicnierobienia.

A przecież w żadnych usługach intelektualnie przetworzonych

nie istnieje szansa stałego napływu zleceń. Wahania mają

charakter długookresowy i wiążą się z ogólnymi koniunktura-

mi gospodarczymi: czasem inwestorzy kupują nieruchomości

i firmy, a czasem nie. Wahania mają też charakter średniookre-

sowy, zmiennych w okresie kilku miesięcy, przy czym przyczy-

ny tych wahań bardzo często nie sposób jest uogólnić i zrozu-

mieć. Wahania bywają też krótkookresowe – tu przesłanką są

na przykład wakacje, urlopy i święta narodowe, które w niektó-

rych krajach i religiach (jak choćby w Izraelu) zupełnie nie na-

kładają się na dni wolne od pracy w Polsce.

Wszystkie te wahania interferują w raczej chaotyczny sposób.

Koniec końców między górnym pułapem intensywności zle-

dowę lub odrębnej decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlane-

go właściwy organ sprawdza między innymi zgodność projek-

tu zagospodarowania działki lub terenu z miejscowymi planami

zagospodarowania przestrzennego i wymaganiami ochrony śro-

dowiska. Obecnie prawo budowlane daje urzędnikom 65 dni

na wydanie pozwolenia na budowę, a czasami nawet więcej,

bo starosta może zawiesić postępowanie. Przy większości in-

westycji budowlanych do użytkowania obiektu można przystą-

pić dopiero z chwilą uzyskania ostatecznej decyzji o pozwole-

niu na użytkowanie.

(Proponowane zmiany) Projekt zmian zakłada zastąpieniepozwoleń na budowę koniecznością rejestracji w starostwie

przed rozpoczęciem inwestycji. Obowiązek rejestracji w staro-

stwie przed rozpoczęciem budowy ma dotyczyć każdego ro-

dzaju inwestycji budowlanych. Inwestor będzie musiał złożyć

komplet niezbędnych dokumentów, to jest: projekt budowla-

ny, oświadczenie projektanta oraz osoby sprawdzającej kom-

pletność i zgodność projektu z przepisami, w tym dotyczącymi

warunków technicznych, oświadczenie o prawie do dyspono-

wania gruntem oraz zgodę urbanistyczną. Starosta lub wójt

(burmistrz, prezydent miasta) będzie miał na zarejestrowanie

(lub nie) sztywny termin wynoszący 30 dni – projekt nie zakła-

da możliwości zawieszenia postępowania jak to ma miejsce na

gruncie obowiązujących przepisów. Jeżeli tego nie zrobi, inwe-

stor będzie mógł żądać odszkodowania, w wysokości 1000 zł

za każdy dzień zwłoki. Znikną także pozwolenia na użytkowa-

nie, a zastąpi je rejestr prowadzony przez powiatowy nadzór

budowlany. (Łukasz Morgaś)

Liberalizacja zasad

(Status aktu) Za kilka tygodni pod

obrady Sejmu ma trafić poselski pro-

jekt zmiany ustawy o zatrudnianiu pra-

cowników tymczasowych. Posłowie

zamierzają zliberalizować zasady za-

trudniania pracowników tymczaso-

wych. Projekt nowelizacji przygoto-

wał także rząd.

(Wydłużenie okresu pracy) Projekt nowelizacji przewiduje wy-

dłużenie pracy na rzecz jednego pracodawcy użytkownika do

18 miesięcy w ciągu kolejnych 36 miesięcy. Obecnie taki pra-

cownik może pracować dla jednego wypożyczającego go pra-

codawcy maksymalnie 12 miesięcy, co jest dużym problemem

dla agencji pracy tymczasowych, pracodawców użytkowników

oraz pracowników tymczasowych. Zgodnie z założeniami do

rządowego projektu wydłużenie okresu korzystania z pracow-

ników tymczasowych będzie możliwe jedynie w wyniku poro-

zumienia zakładowego między pracodawcą użytkownikiem

i zakładową organizacją związkową. Natomiast związki zawo-

dowe będą mogły skrócić do sześciu miesięcy czas pracy pra-

cownika tymczasowego u pracodawcy użytkownika. Projekt

poselski nie przewiduje takiego rozwiązania z uwagi na to, że

w firmach, w których nie działają związki zawodowe regulacja

byłaby niemożliwa do zastosowania. Posłowie proponują po-

nadto, aby pracodawcy, którzy wcześniej przeprowadzili zwol-

nienia grupowe, mogli korzystać z pracowników agencji pra-

cy tymczasowej. Obecnie nie jest to możliwe w ciągu pół roku

od takich zwolnień.

(Ograniczenie formalności) Projekt poselski przewiduje tak-

że mniej formalności związanych z zatrudnianiem pracowni-

ków tymczasowych. Zniesiony zostanie obowiązek poddawania

pracowników badaniom lekarskim i uczestniczenia w szkole-

niu bhp wówczas, gdy okres między jednym a drugim skiero-

waniem do wykonywania pracy tymczasowej na rzecz jednego

pracodawcy użytkownika nie przekracza 30 dni. Agencja bę-

dzie też mogła w ystawić pracownikowi tymczasowemu zbior-

cze świadectwo pracy. Będzie to możliwe, gdy pracownik wy-

konywał pracę na podstawie kolejnych umów z jedną agencją

co najmniej rok. Panuje zgoda co do tego, że w prowadzenie

proponowanych zmian wpłynie na zwiększenie liczby pracow-

ników tymczasowych. (Wioletta Januszczyk)

Ustawa o zatrudnianiu pracownikówtymczasowych

Firma (12)



BIULETYN INFORMACYJNY BIULETYN INFORMACYJNY4 9

(Problem prawny) Zaciąganie pożyczek między spółkami sta-

nowi jedno z kilku narzędzi pozyskania kapitału. Jest ono jednak

obciążone koniecznością zapłaty podatku od czynności cywil-

noprawnych stanowiącego 2-proc. kwoty pożyczki. Istnieje jed-

nak kilka możliwości uniknięcia go, m.in. gdy pieniądze znajdują

się zagranicą bądź zagranicą zawarto umowę pożyczki.

(Obowiązek podatkowy) Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1b ustawy

o podatku od czynności cywilnoprawnych umowa pożyczki jest

czynnością obciążoną tymże podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust.

4 ustawy czynności są opodatkowane jeżeli ich przedmiotem

są rzeczy znajdujące się na tery torium Polski lub prawa ma-

jątkowe są w Polsce wykonywane, a także rzeczy znajdujące

się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą

w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibęw Polsce i czynność została dokonana w Polsce.

(Stan faktyczny) O ile kwestia optymalizacji podatkowej w przy-

padku pożyczki z zagranicy jest jednoznaczna – o czym poni-

żej, to wątpliwości pojawiają się w przypadku pożyczek udzie-

lanych pomiędzy polskimi podmiotami (rezydentami). W jaki

sposób można uniknąć płacenia podatku jeśli pożyczkodaw-

cą nie jest zagraniczny kontrahent?

(Sposób pierwszy) Jak wynika z przytoczonych na wstępie

przepisów, umowa pożyczki zawierana przez polski podmiot

nie będzie podlegała podatkowi jeśli łącznie zostaną spełnio-

ne dwa warunki: umowę zawarto zagranicą i pieniądze będą-

ce przedmiotem pożyczki nie znajdują się w chwili podpisania

umowy w Polsce ale np. na zagranicznym koncie pożyczko-

dawcy. Zatem w razie zawarcia umowy pożyczki z zagranicz-

nym kontrahentem w kraju jego siedziby polski pożyczkobior-

ca nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku. Potwierdził to

m.in. WSA w Gliwicach w wyroku z dnia 11 grudnia 2007 roku

(I SA/GL 646/07).

(Sposób drugi) Pytanie brzmi czy z tych przepisów wynika że

skorzystanie z opisanego sposobu możliwe jest tylko w wypad-

ku uzyskania pożyczki od zagranicznego kontrahenta (niere-

zydenta)? Warszawska Izba Skarbowa wyjaśniła, że zawarcie

umowy pożyczki poza Polską - jeśli będące jej przedmiotem

pieniądze także znajdują się za granicą - nie podlega opodat-

kowaniu, niezależnie od statusu stron (rezydent, nierezydent).

Tak więc jeśli polskie podmioty (rezydenci) zawrą za granicąumowę pożyczki to pożyczkobiorca będzie mógł uniknąć podat-

ku, ale tylko wtedy jeśli pieniądze będące przedmiotem umowy

znajdować się będą na zagranicznym rachunku pożyczkodaw-

cy. Taką interpretację przepisów przedstawiono w stanowisku

z dnia 12 sierpnia 2008 roku (IPPB2/436-176/08-2/MZ) oraz 20

sierpnia 2008 roku (PPB2/436-159/08-2/AS).

(Sposób trzeci) Ustawa o podatku od czynności cywilno-

prawnych zawiera szczególne uregulowania dotyczące poży-

czek od wspólnika. Zgodnie z art. 1 ust. 3 pkt 2 ustawy traktuje

się je jako zmianę umowy spółki a art. 1 ust. 4 pkt 2 przewi-

dujący wyłączenia spod opodatkowania pożyczek odnosi się

do czynności innych niż umowa spółki oraz jej zmiana (art. 1

ust. 5). Możliwe jest jednak zwolnienie pożyczki od wspólni-

ka z podatku. Zgodnie z art. 9 ust. 10 lit. a ustawy od podat-

ku zwolnione są pożyczki udzielane przez przedsiębiorców

nie mających na terytorium Polski siedziby lub zarządu, któ-rzy prowadzą działalność w zakresie kredytowania lub udziela-

nia pożyczek. Oznacza to, że można uniknąć zapłaty podatku

w razie uzyskania pożyczki od zagranicznego wspólnika, który

w zakresie swojej działalności zajmuje się m.in. udzielaniem po-

życzek. Potwierdziła to m.in. interpretacja Urzędu Skarbowego

Warszawa- Bielany z dnia 29 sierpnia 2007 roku (1432/PMICC/

436/8/07/KN). Oczywiście zasada ta ma także zastosowanie

do pożyczek uzyskiwanych od wszelkich podmiotów zagranicz-

nych, także niepowiązanych.

Implementacja unijnej dyrektywy

(Status aktu) 7 października 2008

roku rząd przyjął nowelizację ustawy

prawo telekomunikacyjne. Nowelizacja

ta ma na celu przystosowanie polskiej

ustawy do zmieniającego się prawa

europejskiego, zwłaszcza implemen-

tacji nowej dyrektywy 2006/24/WE

Parlamentu Europejskiego i Radyz dnia 15 marca 2006 roku w sprawie zatrzymywania przetwa-

rzanych danych w związku ze świadczeniem publicznych usług

łączności elektronicznej oraz dostarczaniem publicznych sie-

ci komunikacji elektronicznej oraz wprowadzenie nowych pro-

konsumenckich rozwiązań.

(Definicja usługi telekomunikacyjnej) Nowela zmienia defini-

cję usługi telekomunikacyjnej celem ostatecznego wyjaśnie-

nia, iż usługa poczty elektronicznej nie jest usługą telekomu-

nikacyjną.

Przewidywane jest także uprawnienie prezesa Urzędu Komunikacji

Elektronicznej do żądania od przedsiębiorców telekomunika-

cyjnych niezbędnych do w ykonywania przez niego uprawnień

i obowiązków w terminie nie krótszym niż 7 dni.

(Wpis przedsiębiorcy zagranicznego) Nowelizacja przewidu-

je także możliwość wpisania do rejestru przedsiębiorców tele-

komunikacyjnych przedsiębiorcy zagranicznego wykonujące-

go w Polsce działalność telekomunikacyjną.

Projekt w odpowiedzi na zar zuty Komisji Europejskiej wpro-

wadza możliwość zaskarżenia przez zainteresowane podmio-

ty decyzji prezesa Urzędu w przedmiocie wyznaczania rynku

właściwego.

(Zwrot ulgi) Wśród przepisów korzystnych dla konsumenta znaj-duje się regulacja uzależniająca wysokość zwrotu przyznanej

abonentowi ulgi od momentu jednostronnego rozwiązania umo-

wy przed upływem terminu określonego w umowie - wysokość

roszczenia abonenta przed upływem terminu ustalonego – nie

będzie mogła ona przekroczyć wartości ulgi prz yznanej abo-

nentowi, pomniejszonej o proporcjonalną jej wartość za okres

od dnia zawarcia umowy do dnia jej rozwiązania.

Dzięki doprecyzowaniu, iż art. 60 zawierający katalog infor-

macji, które muszą być zawarte w regulaminie świadczenia

usług telekomunikacyjnych dotyczy jedynie usługi pre-paid

wyjaśnione zostały wątpliwości w przedmiocie konieczności

powtarzania tych samych danych w umowie o świadczenie

usług telekomunikacyjnych (wymogi wymienione w art. 56)

Prawo telekomunikacyjne

OPRACOWANIA AUTORSKIE

Z naszej praktyki

Pożyczka udzielona spółce a podatekod czynności cywilnoprawnych




jak i w regulaminie.

(Kadencyjność prezesa) Nowe przepisy maja przywrócić

kadencyjność Prezesa Urzędu. Jest to spełnienie oczekiwań

Komisji Europejskiej, która wszczęła przeciwko Polsce postę-

powanie, zarzucając dotychczasowym uregulowaniom, iż nie

dają Prezesowi UKE gwarancji niezależności. Uzupełniono także

przesłanki odwołania Prezesa UKE o możliwość jego odwoła-

nia z powodu niezrealizowania przez niego celów ustawy Prawo

telekomunikacyjne. (Urszula Czarnomska-Bokowy)

Prawo zabudowy

(Status aktu) W resortach infrastruktu-

ry i sprawiedliwości trwają prace nad

projektem przewidującym wprowa-

dzenie nowego ograniczonego pra-

wa rzeczowego – prawa zabudowy

– które ma zastąpić prawo użytko-

wania wieczystego.

(Cel regulacji) Projektowane zmiany mają na celu stworzenie

prawa, które w odróżnieniu od drogiego, przeznaczanego często

na cele rolnicze i obecnie rzadko ustanawianego użytkowania

wieczystego, byłoby lepiej przystosowane do współczesnych

potrzeb gospodarczych i stanowiłoby atrakcyjną formę korzy-

stania z nieruchomości w celach inwestycyjnych.

(Proponowane zmiany) Prawo zabudowy, zgodnie z projek-

tem, będzie mogło być ustanawiane na okres od 30 do 100 lat

na gruntach Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorial-

nego oraz – co istotnie odróżnia je od użytkowania wieczyste-

go i z pewnością doprowadzi do jego szerszego wykorzystania

– także na gruntach prywatnych. Umowa ustanawiająca prawo

zabudowy będzie musiała określać w sposób jasny i konkretny

cel gospodarczy czyli możliwy sposób korzystania z nierucho-

mości w ramach przyznanego prawa, np. wybudowanie cen-

trum usługowego czy zakładu produkcyjnego. Osoba nabywa-

jąca prawo będzie płacić właścicielowi za korzystanie z gruntu.

Wysokość opłat zostanie określona przez strony w umowie.

Prawo zabudowy będzie mogło zostać sprzedane bez zgody

właściciela gruntu lub obciążone hipoteką. Będzie nim można

także rozporządzić na wypadek śmierci. Istotną zmianą jest

wyłączenie możliwości wystąpienia przez posiadacza prawa

zabudowy z roszczeniem do właściciela gruntu o przedłuże-

nie okresu, na jaki prawo zostało ustanowione.

(Przyszłość użytkowania wieczystego) Nie zostało jeszcze roz-

strzygnięte, co się stanie z ustanowionymi prawami użytkowania

wieczystego z chwilą wprowadzenia prawa zabudowy. Istnieją

różne poglądy: ustanowione prawa uży tkowania wieczystego

mogą zostać pozostawione w dotychczasowej, niezmienionej

formie do chwili ich wygaśnięcia lub też być przekształcone

w prawo zabudowy albo prawo własności. (Katarzyna Bielat)

Międzynarodowe postępowanie cywilne

(Status i cel projektu) Rządowy pro-

jekt nowelizacji Kodeksu postępo-

wania cywilnego, który wpłynął doSejmu 10 września br. (druk nr 949

– obecnie na etapie prac w komisji)

ma dwa zasadnicze cele. Po pierw-

sze reformuje on przepisy dotyczą-

ce międzynarodowego postępowania

cywilnego (Księga IV KPC), po drugie wprowadza do polskiego

porządku prawnego przepisy uzupełniające treść rozporządzeń

wspólnotowych w sprawie europejskiego nakazu zapłaty oraz

postępowania w sprawie drobnych roszczeń.

(Jurysdykcja konieczna) W zakresie międzynarodowego po-

stępowania cywilnego planuje się wprowadzić instytucję jurys-

dykcji koniecznej (forum necessitatis ). Rozwiązanie to polega na

umocowaniu polskiego sądu do rozpoznania sprawy, która nie

może być rozstrzygnięta przez sąd żadnego innego państwa,

a jednocześnie wykazuje pewne powiązanie z polskim syste-

mem prawnym.

Tekst nowelizacji wprowadza też nowe zasady postępowania

w przypadku zawisłości sporu przez sądem państwa obcego.

Dotychczas fakt wytoczenia powództwa przed sąd innego pań-

stwa nie wpływał na proces toczący się w Polsce. W nowym

stanie prawnym, jeżeli przed sądem państwa obcego zawiśnie

wcześniej niż przed sądem polskim sprawa o to samo roszcze-

nie między tymi samymi stronami, sąd polski obowiązany bę-

dzie zawiesić postępowanie. Od zasady tej przewiduje się jed-

nak pewne wyjątki.

Odliczenia VAT

(Teza orzeczenia) Wojewódzki Sąd

Administracyjny w Warszawie w wy-

roku z dnia 16 września 2008 roku

stwierdził, że art. 88 ust. 1 pkt 1 usta-

wy o podatku od towarów i usług, któ-

ry nie pozwala na odliczenie podat-

ku naliczonego przy imporcie usługz niektórych krajów, jest niezgodny

z prawem wspólnotowym i organ podatkowy powinien odmó-

wić jego zastosowania (III SA/Wa 487/08).

(Stan faktyczny) Skarżąca spółka świadczy usługi telekomuni-

kacyjne. Jest obciążana przez zagranicznych operatorów opła-

tami za usługi roamingu. Zwróciła się do Naczelnika Urzędu

Skarbowego w Warszawie o wydanie interpretacji w przedmio-

cie możliwości obniżenia kwoty podatku naliczonego w przy-

padku importu usług telekomunikacyjnych, za które zapłata jest

dokonywana na rzecz podmiotu mającego siedzibę lub zarząd

na terytorium lub w kraju w ymienionym w załączniku nr 5 do

ustawy o VAT (m.in. Kajmany, Andora, Gibraltar). Spółka wyra-

ziła ocenę, że prawo odliczenia jej przysługuje, co organ uznał

za stanowisko nieprawidłowe. Postanowienie to zostało utrzy-

mane w mocy decyzją Dyrektora Izby Skarbowej, która następ-

nie została zaskarżona do WSA w Warszawie.

(Rozstrzygnięcie)WSA uznał, że przy zakazach odliczania nie

można stosować tak ogólnego kryterium terytorialnego, jak

w art. 88 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT. Kolejne dyrektywy dotyczące

VAT pozwalały państwom na utrzymanie istniejących przed wej-

ściem w życie dyrektyw ograniczeń odliczalności. Wykluczenie

możliwości odliczenia jest jednak wyjątkiem podlegającym re-

strykcyjnemu określeniu i ustanowionym wyłącznie wg kryterium

rodzaju usługi lub towaru, zgodnie z dyrektywami dotyczącymi

podatku VAT (art. 11 ust. 4 II Dyrektywy, art. 17 ust. 6 VI Dyrekty wy

i art. 176 obecnej Dyrektywy obowiązującej od 1 stycznia 2007

roku). Wobec sprzeczności prawa krajowego z unijnym, orga-

ny mają obowiązek odmówić zastosowania art. 88 ust. 1 pkt. 1

ustawy i odwołać się wprost do zasady odliczalności podatku

z art.168 obecnej dyrektywy. (Paweł Makulski)

Kodeks cywilny

Kodeks postępowania cywilnego

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego




(Łączniki)W nowo ukształtowanym międzynarodowym postępowaniu

cywilnym zrezygnowano ze wspólnej regulacji podstaw jurysdykcji

krajowej dla procesu i postępowania nieprocesowego. W określe -

niu łączników, czyli sytuacji faktycznych lub prawnych wskazują-

cych na jurysdykcję sądów polskich ograniczono rolę obywatel-

stwa na rzecz łączników takich jak miejsce stałego pobytu.

Projekt przewiduje odmienne łączniki dla zobowiązań powsta-

łych w wyniku czynności prawnej oraz zobowiązań wynikłych

z innych źródeł. W pierwszym przypadku do jurysdykcji krajo-

wej będą należeć sprawy dotyczące zobowiązania wynikającego

z czynności prawnej, które zostało wykonane albo ma lub miało

być wykonane w Rzeczypospolitej Polskiej, w drugim natomiast,

jeśli miejsce powstania zobowiązania znajduje się na terenie RP.

Do dotychczasowej podstawy jurysdykcji krajowej, jakim jest po-

siadanie przez pozwanego majątku na terenie Polski dodano

ograniczenie, iż majątek taki musi przedstawiać istotną wartość

w stosunku do przedmiotu sporu (art. 11037 pkt 4).

Zupełnie nowym łącznikiem jest położenie w Rzeczypospolitej

Polskiej zakładu lub oddziału pozwanego w sprawach dotyczą-

cych działalności zakładu lub oddziału (art. 11037 pkt 3).

(Właściwość wyłączna) Nową regulacją jest też ustanowienie

jurysdykcji krajowej wyłącznej, czyli nienadającej się do powie-

rzenia w drodze umowy sądom innych państw pod rygorem nie-

uznawalności wydanego przez nie orzeczenia, w sprawach do-

tyczących rozwiązania osób prawnych i niebędących osobami

prawnymi jednostek organizacyjnych, jeżeli ich siedziba znaj-

duje się w Polsce, jak i w sprawach zaskarżania uchwał ich or-

ganów (art. 1039).

(Umowy o sąd) Odmiennie została uregulowana również kwe-

stia zawierania umów, w których strony poddają spory wynikłe

lub mogące wyniknąć pod jurysdykcję sądów wybranego pań-

stwa. W przypadku wyboru sądów polskich została wprowadzo-

na możliwość ustalenia ich jurysdykcji wskutek wdania się przez

pozwanego w spór co do istoty sprawy. W dotychczasowym sta-

nie prawnym możliwe było tylko poddanie wyraźne dokonane w

formie pisemnej. Zmieniono też regulację dotyczącą umów de-

rogacyjnych, czyli poddających sprawy, do rozpoznania których

sąd polski byłby potencjalnie właściwy, jurysdykcji innego pań-

stwa. Obecnie obowiązujące przepisy kształtują ich zakres dość

wąsko. Wybór taki jest dostępny jedynie dla podmiotów prowa-

dzących działalność gospodarczą i to tylko w odniesieniu do zo-

bowiązań z umów. Po wejściu w życie nowelizacji będą one moż-

liwe we wszystkich sprawach o prawa majątkowe, bez względu

na podmioty stosunku prawnego. Zostaną jednak wprowadzo-

ne ograniczenia w zakresie sporów dotyczących prawa pracy,

umów konsumenckich i stosunku ubezpieczenia.

(Europejski nakaz zapłaty) Poza tym ta szeroka nowelizacja

wprowadza regulację ujednoliconego postępowania o charak-

terze rozpoznawczym prowadzącgo do wydania europejskiego

nakazu zapłaty oraz postępowania w sprawie drobnych rosz-

czeń, przez które rozumie się roszczenia pieniężne i niepienięż-

nye o wartości przedmiotu sporu nieprzekraczającej 2.000 euro.

(Anna Dorabialska)

Orzecznictwo

Wniosek o zabezpieczenie

(Status i temat orzeczenia) W uchwa-

le z dnia 28 sierpnia 2008 roku (sygn.

III CZP 65/08) Sąd Najwyższy roz-

strzygnął kwestię, która do tej pory

wywoływała wątpliwości w orzecz-

nictwie i doktrynie. Chodziło o do-

puszczalność wniesienia zażalenia

na postanowienie sądu I instancji

odrzucające z powodu braków formalnych wniosek o zabez-

pieczenie powództwa.

(Stan prawny) Zgodnie z art. 730 § 1 Kodeksu postępowania

cywilnego w każdej sprawie można żądać udzielenia zabezpie-

czenia, jeśli uprawdopodobni się istnienie roszczenia oraz in-

teresu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia, co w szczegól-

ności występuje wtedy, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwilub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzecze-

nia lub w inny sposób utrudni osiągnięcie celu postępowania

w sprawie. Przykładowo sytuacja taka może zachodzić, gdy po-

zwany stał się niewypłacalny i zachodzi obawa dalszego wy-

zbywania się przez niego majątku.

(Przesłanka wniosku) Według ogólnej zasady wyrażonej

w art. 394 Kodeksu postępowania cywilnego, zażalenie do sądu

II instancji przysługuje tylko na postanowienie sądu I instancji

kończące postępowanie w sprawie oraz w pewnych sprawach

wymienionych w tym artykule. Nie ma wśród nich wymienio-

nego postanowienia o odrzuceniu wniosku o zabezpiecze-

nie powództwa, co przemawia za uznaniem, że zażalenie nie

przysługuje. Poza tym wniosek o zabezpieczenie powództwa

można ponawiać.

(Wniosek) Sąd Najwyższy uznał jednak, że wniosek o zabez-

pieczenie powództwa, jako wszczynający sprawę o zabezpie-

czenie ma takie samo znaczenie, jak wniesienie pozwu. A na

zarządzenie przewodniczącego o zwrocie pozwu zażalenie co

do zasady przysługuje na podstawie art. 394 § 1 pkt 1 Kodeksu

postępowania cywilnego. Dlatego też Sąd Najwyższy opowie-

dział się za dopuszczalnością zażalenia na postanowienie od-

rzucające wniosek o zabezpieczenie powództwa. (Andrzej

Maciejewski)

Wyrok Sądu Najwyższego

Biuletyn Informacyjny 10/2008

Documents

Transcript of Biuletyn Informacyjny 10/2008