1

Białka układu immunologicznego

Układ immunologiczny

2

Białka nadrodziny immunoglobulin

Białka MHC

3

Białka MHC typu I

• Łańcuch ciężki (alfa) – 45 kDa

• Łańcuch lekki (beta2) – 12 kDa

• Występują na powierzchni wszystkich komórek jądrzastych

• Antygen prezentowany przez białko ma długość do 6-7 aminokwsów

Białko MHC typu I

4

Białka MHC typu I

Białka MHC typu II

• Łańcuch alfa – 33 kDa

• Łańcuch beta – 29 kDa

• Występują na powierzchni limfocytów B, makrofagów, komórkach denrytycznych, komórkach Langerhansa, komórkach nabłonkowych grasicy

• Antygen prezentowany przez białko ma długość do 20 aminokwasów

5

Białka MHC typu II

Kluster MHC myszy

6

Kluster MHC człowieka

αβ β α α β β α β α β β β α α α αKlasa II Białka dopełniacza Cytokiny Klasa I

DP DZ DO DX DO DR TNF LT B C A

Lokalizacja: 6 chromosom

Długość: 4 miliony nukleotydów

Liczba genów: 100

Kluster MHC człowieka

7

Białka MHC

Białka MHC a podatność na choroby

• Zesztywniajace zapalenie kręgosłupa B27• Celiakia DR3• Podostre zapalenie tarczycy B35• Zapalenie opryszczkowe DR3• Przewlekłe zapalenie wątroby B8• Choroba Addisona DR3• Miastenia B8• Łuszczyca B13• Cukrzyca typu I DR3• Choroba Basedowa DR3• i inne

8

Przeciwciała

Przeciwciało• Łańcuch lekki

– Wspólny dla wszystkich klas przeciwciał

• λ - chromosom 22• κ - chromosom 2

• Łańcuch cieżki– Specyficzny dla każdej

klasy przeciwciał• IgA - α - chromosom 14• IgD - δ - chromosom 14

• IgE - ε - chromosom 14• IgG - γ - chromosom 14• IgM - µ - chromosom 14

9

Funkcje przeciwciał

Przeciwciało

10

Składanie łańcucha lekkiego

Składanie łańcucha lekkiego

11

Składanie łańcucha lekkiego

Składanie łańcucha lekkiego

12

Składanie łańcucha lekkiego

Składanie łańcucha ciężkiego

13

Selekcja klonalna limfocytów B

Przeciwciała przeciwbakteryjne

Przeciwciała związane z komórkami bakterii Yersinia pestis

14

Antygeny erytrocytów

Budowa błony komórkowej erytrocytu

15

Antygeny erytrocytów człowieka

MNSs

RhKellLutheranDuffy

AB0LewisPIi

Gliko-proteinyBiałkaWielocukry

Obecnie znanych jest 200 antygenów krwi u człowieka pogrupowanych w 19 układów grupowych

Antygeny erytrocytów człowieka

16

Allele układu AB0 u człowieka

Parę słów dygresji

17

Parę słów dygresji

Hemaglutynacja

Przed aglutynacją Po aglutynacji

18

Antygeny erytrocytów człowieka

Układy grupowe krwi człowieka

19

Konflikt serologiczny u człowieka

• Powstaje zwykle na bazie antygenu D układu grupowego Rh

• Mężczyzna Rh+ z kobietą Rh- płodzi (w zależności od swojego genotypu) 50% lub 100% dzieci Rh+

• Dla kobiety Rh- antygen Rh jest obcym białkiem, dla którego wytwarza przeciwciała klasy IgG

• Przeciwciała powstają zwykle po pierwszym porodzie, lub po poronieniu (pierwsze dziecko zwykle nie jest zagrożone)

• Przeciwciała przenikając przez łożysko w czasie drugiej ciąży prowadzą do hemolizy krwinek płodu.

• Zapobieganie: podawanie po porodzie kobietom Rh-przeciwciał anty-Rh

Układy grupowe krwi bydła

20

Układy grupowe krwi świni

Układy grupowe krwi konia i owcy

21

Układy grupowe krwi psa

BrakNie 40%He8

PHTak10-45%Tr7

Brak (UD)Nie98-99%F6

PHTak10-25%D5

Brak (UD)Nie85-98%C4

PHTak5-20%B3

OHNie10-20%A21.2

OH (UB)Nie 40-60%A11.1

EfektIzoaglutyniny

Występowanie

Stara nazwaGrupa DEA

OH – ostra hemoliza PH – powolna hemoliza

UB – uniwersalny biorca UD – uniwersalny dawca

Układy grupowe krwi u kota

• U kota zidentyfikowano tylko jeden układ grupowy AB– Grupa A– Grupa B

– Grupa AB

• Allel A dominuje nad B• Grupa AB jest warunkowana osobnym allelem, a nie

powodowana kodominacją alleli A i B.• Izoaglutyniny anty-A występują we krwi kotów z

grupą B – powodują gwałtowną hemolizę• Izoaglutyniny anty-B występują we krwi kotów z

grupą A – powodują hemolizę o łagodnym przebiegu• Koty z grupą AB nie posiadają izoaglutynin

22

Częstotliwość poszczególnych grup krwi u kotów

0100Syjamski

1486Perski

793Norweski leśny

199Europejski

4060Brytyjski krótkowłosy

1486Abisyński

BARasa

Żółtaczka izoerytrocytolityczna

• Jest odpowiednikiem konfliktu serologicznego u ludzi• Wystepuje u koni, świń, psów, kotów• Matka wytwarza przeciwciała przeciwko antygenom

erytrocytarnym płodu• Kotka B + kocur A = kociaki A i B• Klacz Qd + ogier Qa = źrebak Qa• Przeciwciała przekazywane są z siarą• Doprowadza to do hemolizy krwinek noworodka i w

konsekwencji do jego śmierci• Zapobieganie polega na wstrzymaniu podawania

siary matki. Można podawać siarę innej samicy, w której nie ma przeciwciał