Ekspertyza SądowaEkspertyza Toksykologiczna

Toksykologia jest nauką o truciznach,ich pochodzeniu,postaciach, właściwościachi oddziaływaniu na organizmy żywe.

- toksykologia sądowa- toksykologia środowiskowa- toksykologia kliniczna

Klasyczna definicja trucizny - Paracelsus:

„Wszystko jest trucizną i nic nią nie jest.O tym, czy dana substancja należy do trucizn, decyduje dawka”.

Trucizny

XIX/XX wiek Wiek rozwoju substancji chemicznych

(synteza chemikaliów) – 13 mln obecnie Odkrycie oleju i gazu oraz produktów ich

przemiany (rozpuszczalników…) Leki syntetyczne Preparaty chemiczne w gospodarstwie

domowym Środki odurzające (syntetyczne)

Toksykologia współczesna

„Substancje i preparaty,które w przypadku spożycia, wchłonięcia drogą oddechową lub przez skórę ich (bardzo) małych

ilości mogą spowodować zgon albo ostre lub przewlekłe niekorzystne skutki dla zdrowia człowieka, klasyfikuje się jako substancje

i preparaty (bardzo) toksyczne„

Dz. U. Nr 11, poz. 84 z 2001 r.,Ustawa z dnia 11.01.2001 r. o substancjach

i preparatach chemicznychDz. U. Nr 140, poz. 1172 z 2002 r.

Rozporz. Min. Zdrowia w sprawie kryteriów i sposobów klasyfikacji substancji i preparatów,

ost. zm. 2002.11.01. Dz. U. 02.142.1187

Współczesna definicja trucizny brzmi:

“trucizna jest to substancja, która wprowadzona w małej dawce do ustroju, wskutek swej aktywności toksykodynamicznej powoduje zaburzenia lub śmierć”.

mała dawka szkodliwa - substancja bardzo toksycznaduża dawka szkodliwa - substancja mało toksyczna

Dawka - ilość trucizny wprowadzona do organizmu

g, mg, µg, ng/kg masy ciała

Stężenie lub zawartość - ilość ksenobiotyku (substancji obcej w organizmie), w jednostce objętości (ciecze) lub masy (ciała stałe)

µg/ml (mg/l) - ciecze

µg/g (mg/kg) - ciała stałe

1. Dawka graniczna (progowa) (DM) − wywołuje

pierwsze spostrzegalne skutki biologiczne

2. Dawka lecznicza (DC) − działa terapeutycznie,nie zakłóca procesów fizjologicznych

3. Dawka toksyczna (DT) − powoduje zatrucie, odwracalne zaburzenia czynności organizmu

4. Dawka śmiertelna (DL) − powodujenieodwracalne zmiany, śmierć

Dawka podana często różni się od dawki wchłoniętej (wchłanianie przez błony biologiczne)

Pojęcia stosowane w ocenie toksyczności substancji:

LD50, LD100 (letalis dosis) - dawka, która powoduje śmierć 50% lub 100% zwierzątdośw. (mg/kg m.c.)

NDS - najwyższe dopuszczalne stężenie trucizny; norma dopuszczalnego stężenia substancji toksycznej w powietrzu

(mg/m3)

- na stanowisku pracy

- w aglomeracjach miejskich- w parkach narodowych

Toksyczność substancji jest różna, zależy m.in. od:

− stopnia powinowactwa do tkanek lub narządów

− sposobu działania na organizm

Do oceny toksyczności danej substancji:

• dawka

• droga podania

• czas przebywania w atmosferze skażonej

• stopień uszkodzenia organizmu

Klasyfikacja substancji trujących wg stopnia toksyczności

Substancje toksyczne

Trucizny Substancjeszkodliwe

Substancjepraktycznie

nieszkodliwe

Klasa I II III IV V

DL50

mg/kg masy ciała

<50 51-150

151-500

501-5000

>5000

Drogi wprowadzania trucizny do organizmu:

- droga pokarmowa (doustna)- drogi oddechowe (inhalacyjna)- przez skórę- przez iniekcję- per rectum

Reakcja organizmu na truciznę:

- objawy chorobowe

- tolerancja

- nadwrażliwość

- synergizm i antagonizm trucizn

Reakcja organizmu na związek toksycznyzależy od:

• właściwości fizykochemicznych substancji • drogi wchłaniania• dawki, wieku osoby, płci, ogólnego stanu

zdrowia• czynników zewnętrznych (temperatura,

wilgotność powietrza itp.)• okresu narażenia

Skutki działania trucizny mogą być:

- odwracalne − skutki ustępują po ustaniu narażenia

- nieodwracalne − powodują zmiany patologiczne, które nie ustępują po zakończeniu ekspozycji, a nawet mogą się nasilać (uszkodzenie narządówmiąższowych, układu nerwowego, nowotwory, wady rozwojowe, uszkodzenie płodu itp.)

W przypadku mieszaniny związków efekt działania może być:

- niezależny − efekty działania szacuje się osobno (np. działanie na różne receptory),

- antagonistyczny − zmniejszanie skutków działania

- synergistyczny − wzajemne potęgowanie działania

- addytywny − sumowanie skutków(działanie na te same receptory)

PRZEBIEG ZATRUĆ

I ICH PRZYCZYNY

RODZAJE ZATRUĆ

Zatrucie ostre - szybki rozwój szkodliwych zmian

Zatrucie podostre - szkodliwe zmiany w organizmie mniej gwałtowne; wykrycie ich jest możliwe po zastosowaniu badań fizjologicznych czynności narządów

Zatrucie przewlekłe - działanie dawek przez długi czas; zachodzi kumulacja substancji toksycznej lub efektu w zatruciach:

- zawodowych- środowiskowych

Zatrucie zależy od

Stężenia

Postaci trucizny

Zatrucia ostre- duże stężenia

- szybkie zmiany

- brak mechanizmów obronnych

Zatrucia przewlekłe- niskie stężenia

- kumulacja efektów

Pary

Ciało stałe

Różne formy chemiczne

Metabolity

WCHŁANIANIE Z PRZEWODU POKARMOWEGO

• najwięcej trucizn dostaje się do organizmuprzez drogi pokarmowe

• najczęściej zatrucia rozmyślne (samobójstwa, zabójstwa)

• lub zatrucia przypadkowe (w domu,w zakładzie pracy), wynikające np. z przechowywania substancji chemicznych w opakowaniach po środkach spożywczych, nieprzestrzegania zasad higieny w czasie posiłków)

Wchłanianie ksenobiotyku zachodzi

na całej długości przewodu pokarmowego

Niektóre substancje wchłaniają sięjuż w jamie ustnej:

nikotyna cyjanki alkohole kokaina nitrogliceryna

Wiele substancji ulega resorpcji w żołądku. Zależy ona od:

pH soku żołądkowego, obecności enzymów trawiennych, jakości i ilości treści żołądkowej, obecności bakterii.

PRZYKŁADY:

1. Azotany przechodzą w methemoglobinotwórcze azotyny u małych dzieci i noworodków − większa wartość pH soku żołądkowego oraz obecność bakterii, np. Eschericha coli.

2. Enzymy trawienne powodują rozkład wielu leków (np. glikozydów nasercowych), co uniemożliwia podawanie ich doustne.

3. W żołądku unieczynnione są np. jady wężów.

4. Obecność tłuszczów w żołądku sprzyja zatruciu substancjami rozpuszczalnymi w lipidach, np. niektórymi pestycydami − polichlorowanymi węglowodorami i związkami fosforoorganicznymi oraz aniliną, tetrachlorkiem węgla.

5. Metale ciężkie w postaci zjonizowanej trudno wchłaniają się z przewodu pokarmowego.Wydajność absorpcji połączeń nieorganicznychrtęci, ołowiu, kadmu, manganu i chromu wynosi kilka do kilkunastu procent i zwiększasię z dietą bogatobiałkową.

Związki organiczne tych pierwiastków wchłaniają się całkowicie.

WCHŁANIANIE Z UKŁADU ODDECHOWEGO

Układ oddechowy składa się z:jamy nosowo-gardłowej, tchawicy, oskrzeli i płuc (oskrzelików, pęcherzyków płucnych)

Ksenobiotyki mogą: niszczyć tkanki układu oddechowego przenikać do układu krwionośnego i z krwią,

pomijając wątrobę, przenikać do narządów i tkanek

Dyfuzja ksenobiotyku przez pęcherzyki płucne zależy od: stężenia ksenobiotyku w powietrzu szybkości oddechu i pojemności płuc rozpuszczalności ksenobiotyku w wodzie

Toksyczność pyłów zależy od rozmiarów ich cząstek.

Mniej niebezpieczne - pyły grubsze (wchłaniają się wolniej i są usuwane z górnychdróg oddechowych).

Niebezpieczne - pyły powstające w trakcie spalania, osadzają się na nich wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA)- rakotwórcze, łatwo przenikające do krwiobiegu w pęcherzykach płucnych.

Najbardziej niebezpieczne - nanocząsteczki(<100 μm)

Trucizny, które dostają się do organizmu przez drogi oddechowe: gazy i lotne, łatwo parujące

ciecze. drażniące − powodujące zmiany zapalne

w drogach oddechowych (chlorowodór, amoniak, tlenki azotu itp.)

narkotyczne − działające na ośrodkowy układ nerwowy (disiarczek węgla,węglowodory aromatyczne,chlorowcowęglowodory itp.)

duszące − fizycznie (wypierają tlenz powietrza), np. propan, butan, azot

− chemicznie (utrudniają biologiczny proces oddychania),

np. tlenek węgla, cyjanowodór, siarkowodór

WCHŁANIANIE PRZEZ SKÓRĘ

Skóra składa się z:− naskórka,− warstwy środkowej (bardzo unaczyniona),− warstwy podskórnej (tkanka łączna

i tłuszczowa).

Zawiera ponadto gruczoły łojowe, potowei cebulki włosowe.

Przenikanie do organizmu - na drodze dyfuzji lub absorpcji:

- transport transepidermalny (przez warstwy komóreknaskórka i przestrzenie międzykomórkowe -dyfuzja bierna lub absorpcja konwekcyjna); np.węglowodory aromatyczne i alifatyczne, aminy, fenole,disiarczek węgla, tetraetylek ołowiu),- transport transfolikularny (przez gruczoły łojowe,mieszki włosów, gruczoły potowe), np. elektrolity,metale ciężkie

Przez skórę wchłaniają się: gazy (cyjanowodór, siarkowodór, amoniak), pary (nitrobenzen, anilina, fenol), ciecze (tetraetylek ołowiu) substancje dobrze rozpuszczalne zarówno w wodzie,

jak i w lipidach (Cr, DDT, nitrobenzen)

GRUPY TRUCIZN

Trucizny Organiczne

Trucizny Nieorganiczne − kwasy, zasady,

związki metali i półmetali, cyjanki, tlenek węgla, H2S

Trucizny lotne- występujące w postaci gazowej lub łatwo parujących cieczy (rozpuszczalniki itp.)

Trucizny trudnolotne- leki, - środki odurzające, - pestycydy,- detergenty itp.

TRUCIZNY LOTNE

Dostają się do organizmu najczęściej przezdrogi oddechowe, drogą pokarmową, a także mogą przenikać przez skórę

drażniące − powodujące zmiany zapalne w drogach oddechowych (HCl, NH3, NOx)

narkotyczne, zmiany w układzie nerwowym (węglowodory aromatyczne:

benzen, toluen, ksylen, chlorowcowęglowodory:

tri, chloroform,tetrachlorek węgla)

- duszące fizycznie − same nie są toksyczne, ale przez wypieranie tlenuz powietrza powodują śmierć w wyniku uduszenia

(propan, butan, azot)

- duszące chemicznie − wchodzą w reakcjęchemiczną z hemoglobiną, w miejscetlenu, i w ten sposób blokują przenoszenietlenu do narządów wewnętrznych organizmu

(tlenek węgla, cyjanowodór, siarkowodór)

ZATRUCIA TLENKIEM WĘGLA

ostre:- narażenie na duże stężenia w krótkim

czasie- poziom COHb wysoki- odratowanie pacjenta łatwiejsze

przewlekłe:- narażenie na niskie stężenia przez dłuższy

czas- poziom COHb wysoki lub niski- leczenie trudne, po odratowaniu pacjenta

nieodwracalne uszczerbki na zdrowiu

ZGONY W POŻARACH

- obecność COHb może wskazywać, że ofiara żyła w początkowej fazie pożaru

- brak COHb może wskazywać na innąwcześniejszą przyczynę zgonu

- utrata przytomności może być spowodowana obecnością innych gazów powstałych w pożarze i wynikającym stąd niedoborem tlenu (uduszenie)

- śmierć w wyniku zatrucia tlenkiem węgla i cyjanowodorem (powstałym z pirolizy materiałów zawierających azot i węgiel − akrylonitryli)

CO i HCN działają addytywnie,

a przy stężeniach bliskich śmiertelnym - synergistycznie,

obniżając pobór tlenu przez mózg

TRUCIZNY ORGANICZNE

(NAJPOPULARNIEJSZE SUBSTANCJETOKSYCZNE OSTATNICH LAT):

1. Leki:

benzodiazepiny barbiturany trójpierścieniowe leki

przeciwdepresyjne

Benzodiazepiny

Około 2000 czynnych biologicznie związków100 zarejestrowanych leków

• diazepam (Relanium)• oksazepam (Serax)• flunitrazepam (Rohypnol)• chlordiazepoksyd (Elenium) i inne

Leki o stosunkowo małej toksycznościDL 50-500 mg/kg

Niebezpieczna interakcja z alkoholem

Zatrucia ostrem.in. senność,

podwójne widzeniezaburzenia koordynacji ruchów

Zatrucia przewlekłem.in. senność

ból głowyuzależnienie lekowe

Stosowanie zabronione u kierowców

Barbiturany

• Luminal• Allobarbital• Pentobarbital i inne

Najczęstsza przyczyna zatruć przypadkowychi rozmyślnych na świecie

Długie działanie - t1/2 do 96 hKrótkie działanie - t1/2 do 24 hUltrakrótkie działanie - t1/2 do 8 h

Kilkakrotne > dawki terapeut. – zatrucie ostre10-krotne > dawki terapeut. – śmierć

Leki trójpierścieniowe przeciwdepresyjne

Stosowane w leczeniu różnych form depresji

• amitryptylina• doksepina• imipramina• prozak i inne

Zaburzenia pracy serca i układu oddechowego

Trucizny organiczne cd.

2. Środki odurzającei substancje psychotropowe:

opiaty (morfina, kodeina, heroina, petydyna) kannabinole – konopie

(marihuana, haszysz, olejhaszyszowy)

kokaina (kokaina, krak) amfetamina i metamfetamina pochodne amfetaminy z grupy “ecstasy”MDA − 3, 4- metylenodioksyamfetaminaMDMA − 3, 4- metylenodioksymetamfetamina LSD (lizergid)

Efedron – efedryna Kaktus peyote - meskalina różne zamienniki - rozpuszczalniki, kleje

(Tri, benzen, aceton) inne substancje odurzająceBieluń dziędzierzawa, Tojad mocny,

Muchomor

[wypełniacze: aspiryna, paracetamol, skrobia, tytoń, mąka, cukier puder, soda oczyszczona]

grzyby halucynogenne (psylocyna

i psylocybina) Łysiczka lancetowata

Zamienniki

Każdy środek zastosowany przez toksykomana w braku prawdziwego środka psychoaktywnego w celu uzyskania takich samych lub bardzopodobnych odczuć, jak po użyciu środka prawdziwego rozpuszczalniki (Tri, benzen, aceton) kleje gaz do zapalniczek

Zamienniki

wyczuwalna woń chemiczna oszołomienie, odurzenie, euforia zamazane lub podwójne widzenie dezorientacja agresja

Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r.o przeciwdziałaniu narkomanii(Dz.U. 179, Poz. 1484, 1485)

Środek odurzający – każda substancja pochodzenia naturalnego lub syntetycznego działająca na ośrodkowy układ nerwowy określona w wykazie środków odurzających, stanowiącym załącznik nr 1 do ustawy

Np. Słoma makowa (i wyciągi)HeroinaZiele konopii (i żywica)Liście Erythroxylon coca, kokainaKodeina

Substancja psychotropowa – każda substancja pochodzenia naturalnego lub syntetycznego działająca na ośrodkowy układ nerwowy określona w wykazie substancji psychotropowych, stanowiącym załącznik nr 2do ustawy

Np. AmfetaminaMDMA (Ekstazy), PMA i inne pochodneΔ 9-THCLSD, Psylocyna, Lorazepam

Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r.o przeciwdziałaniu narkomanii(Dz.U. 179, Poz. 1484, 1485)

Nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniunarkomanii z dnia 20.03.2009 r.

1-benzylopiperazyna (BZP) – IIP

JWH-018 (1-pentyl-3-(1-naphtoyl)indol) – IN Argyreira Nervosa, Banisteriopsis Cappi,

Calea Zacatechichi, Catha Edulis, EchinopsisPachanoi, Kava Kava, Leonotis Leonurus,Mimosa Tenuiflora, Mitragyna Speciosa, Nymphaea Caerulea, Psychotria Viridis, RiveaCorymbosa, Salvia Divinorum, TabernantheIboga, Trichocereus Peruvianus, PeganumHarmala

Alkaloidy opiumSyntetyczne opioidy

Opioidy

HeroinaMorfinaKodeinaFentanylMetadonPetydyna

Polska Heroina „Kompot”

Morfina (1,2-50 mg/ml)Heroina6-MAMKodeinaAcetylokodeina

Działanie biologiczne opiatówNa OUN

• osłabienie bólu• błogostan• zwężenie źrenic• hamowanie ośrodka oddechowego

Na układ sercowo-naczyniowy• rozszerzenie naczyń krwionośnych

Toksyczność

śpiączka

wąskie źrenice zmniejszenie liczby

oddechów sinica porażenie nacz.-ruchowe śmierć

• podciśnienieNa układpokarmowy

• zmniejszeniełaknienia

• zaparcia

Alkaloidy opiumSyntetyczne opioidy

Nazwy opiatóww slangu

HeraHorseBrown sugarKompotLady White

Drogi podania

DożylnaDoustnaPalenieDonosowaDoodbytnicza

Alkaloidy opiumSyntetyczne opioidy

Amfetamina i jej pochodne

Amfetamina i jej pochodne

PsychoenergizująceAmfetaminaMetamfetamina3,4-metylenodioksypropylamfetamina (MDPA)p-metoksyamfetamina (PMA)

Halucynogenne2-metoksy, 4,5-metylenodioksyamfetamina

(MMDA)3,4-metylenodioksymetamfetamina (MDMA)3,4-metylenodioksyamfetamina (MDA)3,4-metylenodioksyetamfetamina (MDEA)

Działanie biologiczne amfetaminy i jej pochodnych

Psychoenergizujące• aktywność• wytrzymałość• pewność siebie• zdolności kojarzenia• gadatliwość

Halucynogenne• halucynacje• euforie

Toksyczność bóle głowy, suchość w ustach, pocenie się nieprzyjemne halucynacje wzrost ciśnienia, arytmia utrata wody i elektrolitów zaburzenia sercowo-naczyniowe utrata przytomności

Nazwy amfetaminw slangu

AmfaSpeedBombaFetaLove pill (MDA)Eve (MDE)Ecstasy (MDMA)

Drogi podania

DoustnaDonosowaDożylnaPalenie

(metamfetamina„killer drug”)

Konopie i ich przetwory

Marihuana 2,9% Δ 9 –THCsuche szczytowe liście i owocowe części roślin

Haszysz 3,4% Δ 9 –THCżywica sprasowana w kostki

Olej haszyszowy 16,5% Δ 9 –THC

Nazwy konopi i ich przetworów w slangu

Marihuana - trawa- Mary Jane- Maryśka- Dżoint (skręt) - gandzia

Haszysz – Hasz, Czarny Afgan

Droga podania

Palenie

Działanie biologiczne konopi

Na OUN

• odprężenie i spokój• podwyższona wrażliwość zmysłów• zaburzenie percepcji czasu

i odległości• euforia

Duże dawki senność halucynacje zaburzenia pamięci zaburzenia nastroju zaburzenia koordynacji

LSD - dietyloamid kwasu lizergowego

Działanie biologiczne LSD• zaburzenia percepcji• poczucie obcości własnego

ciała• wizje wzrokowe• poczucie lekkości• rozszerzenie źrenic• wzrost ciśnienia krwi

Grzyby halucynogenne

Działanie biologicznepodobne do LSD

Stosowanie sezonowe

„Kwas”

„Magic mushrooms”

Kokaina

Działanie biologiczne kokainy

poprawa nastroju

zniesienie uczucia zmęczenia

zniesienie uczucia bólu

drgawki

lęk, panika

omamy

porażenie układu sercowo-naczyniowego

Nazwy kokainy w slangu

Koka, KoksŚniegKrólowa śnieguRockLadyKolumbijka

Drogi przyjmowania

DonosowaInhalacyjnaDoustnaDożylnaPalenieŻucie liści

Narkotyki projektowane

Substancje o budowie chemicznej zbliżonej do budowy kontrolowanych środków odurzających lub substancji psychotropowych i neuroprzekaźników, takich jak dopamina, adrenalina czy serotonina, mogące wykazywać również działanie psychoaktywne

Narkotyki projektowane

Np. pochodne

fenylaminy (PMMA, PMA) tryptaminy (DMT, AMT, DPT) piperazyny (BZP, DBZP, cPP, mCPP, pCPP) inne (ketaminy, GMP, Bromo-dragon fly)

BZP – obecnie na liście substancji kontrolowanych

Dopalacze

Substancje, które zwiększają zdolności psychomotoryczne organizmu

Np. benzylopiperazyna (BZP) inne pochodne piperazyny syntetyczne pochodne indolu

(JWH-018) - nakrapiane na rośliny

„Pigułka gwałtu”

Drug-facilitated-rapeDate rapeClub drug

GHBKetamina

Związki organiczne cd.3. Pestycydy

Insektycydy – związki owadobójcze: fosforoorganiczne

paration, fenitrotion, chlorfenwinfos

węglowodory chlorowaneDDT, lindan, metoksychlor

karbaminianykarbaryl, propoksur

Herbicydy – związki chwastobójcze:dipirydolowe

parakwat, dikwatRodentycydy – związki gryzoniobójcze:

organiczne (warfaryna) i nieorg. (Zn3P2)

Pestycydy

Stosowane do trucia:

psów ptactwa domowego

(drobiu) ludzi studni przydomowych

ZWIĄZKI NIEORGANICZNE

Kwasy i zasady − działają silnie żrąco na tkanki, błonę śluzową i skórę

Kwasy - powodują ciężkie oparzenia

Zasady - powodują nieodwracalne uszkodzenia (pęcznienie i rozpuszczanie się białek)

Sole metali ciężkich − Hg, Pb, Cd, Tl,Cr, Ni, Mn, Zn, Cu oraz sole Ba

oraz półmetali − As, Se, ...- działanie żrące na błony śluzowe

przewodu pokarmowego.

Działanie dwustopniowe− przekrwienie błon śluzowych,− z krwiobiegiem do narządów wewn.

zwłaszcza wątroby, nerek, serca, powodując bardzo poważne ich uszkodzenia.

Zaburzenie układów enzymatycznych.

Metale i metaloidy (półmetale)

mogą być przyczyną zatruć

ostrych (samobójstwa,zabójstwa),

przewlekłych (zawodowe, środowiskowe)

.

CIECZE

Kwasy i zasady - działanie żrące

Zatrucia przez: spożycie oblanie

Ciecze łatwo palne: produkty ropopochodne,rozpuszczalniki organiczne

Metody analityczne

RIA GC-MS

AAS ICP-MS

Techniki skryningowe (przesiewowe) - szerokie spektrum , np. leki, pestycydy

Techniki celowane – związki o określonychwłaściwościach, np:związki organiczne związki nieorganiczne (metale, niemetale)cyjanki, alkohol

Radioimmunologiczne (RIA)Immunoenzymatyczne (EIA)Chromatograficzne – GC, HPLC, GC/MS, LC/MS

ChromatograficzneSpektrometryczne absorpcyjne - AASSpektrometryczne emisyjne _ICP-OES, ICP-MS

W praktyce mamy do czynieniaz utratą zdrowia lub życia, spowodowaną działaniem

zamierzonym lub przypadkowym.

Wyjaśnienie przyczyny utraty zdrowiaczy życia spowodowane działaniem trucizny nie jest proste.

Końcowy efekt w dużym stopniu zależyod sprawnej działalności organów dochodzeniowych – policji i prokuratury.

Ważną rolę spełnia tu także lekarz biegły z zakresu medycyny sądowej.

Właściwe i szybkie rezultaty może przynieść dalsza współpraca tych trzechorganów z biegłym toksykologiem.

CZYNNOŚCI: Zabezpieczenie dowodów Podjęcie decyzji – postanowienie o powołaniu

biegłego Szybkie dostarczenie materiału do badań Informacje o zajściu − okoliczności zajścia Bieżący kontakt − uaktualnianie danych Kierowanie do właściwych specjalistów

POLICJA PROKURATURA ZAKŁAD MEDYCYNYSĄDOWEJ

BIEGŁY

WARUNKI SPRAWNEGO WYKONANIA BADAŃ CHEMICZNO-TOKSYKOLOGICZNYCH

I. Zebranie informacji o okolicznościach zajścia miejsce zajścia − dom, praca, ... objawy chorobowe poprzedzające zgon, zeznania

świadków dane o zmarłym: zawód, miejsce pracy, ewentualne kontakty z osobami mającymi dostęp do trucizny

II. Zabezpieczenie materiału na miejscu zdarzenia

leki, opakowania po lekach chemikalia, opakowania po nich (puste butelki itp.) resztki pokarmów, naczynia po nich wymiociny

materiały płynne należy zabezpieczyć w szklanych lub plastikowych, szczelnych opakowaniach

- butelki i słoiki należy szczelnie zamknąć

III. Sekcja zwłok i zabezpieczenie materiału biologicznego

A.Protokół sekcji zwłokdane: ślady po zastrzykach określenie zabarwienia plam opadowych szerokość źrenic zmiany patologiczne narządów obecność substancji stałych

w przewodzie pokarmowym (tabletek itp.) obca woń z jamy ustnej i jam ciała

B. W toku sekcji zwłok należy zabezpieczyć w oddzielnych naczyniach następujące narządyi płyny:

mózg płuco wątroba nerka żołądek z treścią jelita (cienkie i grube) krew, mocz, ciałko szkliste oka, chłonka

Na alkohol – krew z żyły udowejlub łokciowej, moczCzasem - ekshumacja zwłok.

BIOLOGICZNE

wycinki ze zwłok

płyny ustrojowe (krew, mocz, płyn z gałkiocznej, chłonka)

wymiociny

INNE

artykuły spożywcze

leki pestycydy (środki ochrony roślin i inne) chemikalia wody skażone chemicznie

MATERIAŁY DO BADAŃ TOKSYKOLOGICZNYCH

Założenie - stwierdzone analitycznie dane odpowiadają zawartości trucizny w badanym materiale w chwili śmierci.

Założenie to nie jest w pełni słuszne, ponieważ poziom trucizny w materiale biologicznym zależy od wielu czynników:

rodzaju analizowanego materiału (różne rozmieszczenie trucizny w różnych narządach i tkankach)

redystrybucji trucizny, czyli migracji w procesach pośmiertnych

warunków przechowywania pobranego do badań materiału

obecności (i stężenia) substancji

endogennych rodzaju stosowanej terapii przed

zgonem (intensywna terapia sprzyjazmianom stężenia trucizny w ustroju)

trudności analitycznychspowodowanych tzw. matrycąbiologiczną

Ostateczna opinia o przyczynie zgonu, również w przypadkach podejrzenia o zatrucie, należy do lekarza biegłego z zakresu medycyny sądowej, który wydaje ją na podstawie:

wyników analizy chemiczno-toksykologicznej

wyników sekcji zwłok okoliczności zajścia (objawy

chorobowe, opinia lekarzatoksykologa, miejsce zdarzenia itp.)

Dziękuję za uwagę