Bernhard Leitner

Haus Wittgenstein. notatki

1. Architektura nie może być stosowaną filozofią. Tylko poprzez nieporozumienie wynikające z uogólnienia można odnosić się do wielowarstwowej, złożonej sztuki architektury jako „logiki przełożonej na dom” (Hermine Wittgenstein). Architektura Wittgensteina w założeniu powinna − i musi − być czytana i rozumiana za pośrednictwem języka architektury. Nie powinna być trak-towana jako filozofia przełożona na budynek lub jako stosowana myśl.

2. W trakcie budowania domu oraz intensyw-nego zajmowania się architekturą, Wittgen-stein dowiedział się czegoś o sobie samym, doświadczył artystycznego objawienia. Doprowadziło go to do pytań, które miały znaczenie dla jego działalności filozoficznej.

7. Estetyka Wittgensteina jest w istotny spo-sób zakorzeniona w prawach mechaniki.

9. Istnieje techniczny, naukowy aspekt este-tyki Wittgensteina, wyprowadzony wprost z praw Newtonowskich przeciwstawionych

Elewacja domu od strony Parkgasse

pseudo-technicznemu słownictwu klasyczne-go modernizmu (estetyka maszynowa).

18. To, co wydaje się w architekturze Wittgen-steina samowystarczalne, hermetyczne lub ascetyczne, otwiera się, gdy dotknie go oko lub dłoń.

25. Nie da się znaleźć żadnej interpretacji domu w pismach Wittgensteina. I nie powin-no się jej tam szukać.

49. Czym jest precyzja w architekturze? Definiowaniem systemu modularnego? A może tym, co wydaje się spójne dla naszych zmysłów?

58. Architektura Wittgensteina nie może być bezpośrednim opisem jego myśli filozoficznej. Budynek Wittgensteina może być rozszyfro-wany poprzez osobę Wittgensteina. To jest ten sam myśliciel. Ten sam, który próbuje tutaj rozwiązać problemy architektoniczne. Jego budynek jest jednocześnie ekspresją jego wyjątkowego zmysłowo-artystycznego talentu oraz potencjału do przekucia idei w formę. Dowodem tego jest sam budynek.

tłumaczenie z angielskiego: michał choptiany

Fragmenty tekstu oraz fotografie przedrukowane za zgodą Autora z: B. Leitner, The Wittgenstein House, Hatje Cantz & Princeton Architectural Press 2000.

Widok z południowo-zachodniego tarasu przez hol i salon na taras północno-wschodni

Na kolejnych stronach:

s. 50 Hol. Widok w kierunku wejścia. Po lewej stronie podwójne drzwi do pokoju dziennego

s. 51 Przeszklone podwójne drzwi pomiędzy holem a pokojem dziennym

s. 52 Hol. Szklana ściana otwierająca się na południowozachodni taras

s. 53 Drzwi okienne w pokoju dziennym

s. 54 Jadalnia z drzwiami wychodzącymi do holu oraz drzwiami okiennymi prowadzącymi na południowo- -zachodni taras

s. 55 Grzejnik w pokoju śniadaniowym