BASF Profesjonalistom10 11 Chwasty dwuliżcienne Biathlon ® D Cztery korzyżci ze skutecznego...

BASF Profesjonalistom

Profesjonalny atlas chwastów

Profesjonalny atlas chwastów

Horst KlaaßenJoachim Freitag

2 3Biathlon® 4D Cztery korzyści ze skutecznego zwalczania chwastów w zbożach

© 2018 BASF Aktiengesellschaft, 67114 Limburgerhof

Wszelkie prawa zastrzeżone. Żaden z fragmentów niniejszej publikacji nie może być reprodukowany, przechowywany w sys-temach odtwarzania lub przekazywany w jakiejkolwiek formie lub w jakikolwiek sposób – w formie elektronicznej, za pomocą fotokopiowania, nagrywania lub w inny sposób – bez uprzedniego uzyskania zgody wydawcy na piśmie.

Autorzy: Horst Klaaßen, Joachim Freitag Team Basf: Dr. Rainer Blankenagel, Kathrin Heineking, Dr. Verena Rappaport, Mario Schneider, Dr. Alfons Schönhammer, Franz Zehfuß

Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7

Ochrona herbicydowa zbóż . . . . . . . .10

Ochrona herbicydowa kukurydzy . . . .12

Ochrona herbicydowa rzepaku . . . . . .14

Ochrona herbicydowa roślin strączko

wych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .16

Chwasty dwuliścienne

Babka lancetowata . . . . . . . . . . . . . . .20

Babka zwyczajna . . . . . . . . . . . . . . . .22

Barszcz zwyczajny . . . . . . . . . . . . . . .24

Bieluń dziędzierzawa . . . . . . . . . . . . .26

Blekot pospolity . . . . . . . . . . . . . . . . .28

Bniec biały . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .30

Bodziszek drobny . . . . . . . . . . . . . . . .32

Bodziszek okrągłolistny . . . . . . . . . . .34

Bodziszek porozcinany . . . . . . . . . . . .36

Bylica pospolita . . . . . . . . . . . . . . . . .38

Chaber bławatek . . . . . . . . . . . . . . . .40

Czyściec polny . . . . . . . . . . . . . . . . . .42

Dymnica pospolita . . . . . . . . . . . . . . .44

Fiołek polny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .46

Gorczyca polna . . . . . . . . . . . . . . . . .48

Gwiazdnica pospolita . . . . . . . . . . . . .50

Iglica pospolita . . . . . . . . . . . . . . . . . .52

Jasnota purpurowa . . . . . . . . . . . . . . .54

Jasnota różowa . . . . . . . . . . . . . . . . .56

Jaskier polny . . . . . . . . . . . . . . . . . . .58

Kąkol polny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .60

Komosa biała . . . . . . . . . . . . . . . . . . .62

Komosa wielkolistna . . . . . . . . . . . . . .64

Komosa wielonasienna . . . . . . . . . . . .66

Kurzyślad polny . . . . . . . . . . . . . . . . .68

Lulek czarny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .70

Łoboda oszczepowata . . . . . . . . . . . .72

Łoboda rozłożysta . . . . . . . . . . . . . . .74

Mak polny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .76

Marchew zwyczajna . . . . . . . . . . . . . .78

Maruna bezwonna . . . . . . . . . . . . . . .80

Mięta polna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .82

Mlecz polny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .84

Mlecz zwyczajny . . . . . . . . . . . . . . . . .86

Nawrot polny . . . . . . . . . . . . . . . . . . .88

Niezapominajka polna . . . . . . . . . . . . .90

Ostrożeń polny . . . . . . . . . . . . . . . . . .92

Ostróżeczka polna . . . . . . . . . . . . . . .94

Pięciornik gęsi . . . . . . . . . . . . . . . . . .96

Podbiał pospolity . . . . . . . . . . . . . . . .98

Pokrzywa zwyczajna . . . . . . . . . . . . .100

Pokrzywa żegawka . . . . . . . . . . . . . .102

Powój polny . . . . . . . . . . . . . . . . . . .104

Poziewnik polny . . . . . . . . . . . . . . . .106

Poziewnik szorstki . . . . . . . . . . . . . .108

Przetacznik bluszczykowaty . . . . . . .110

Przetacznik perski . . . . . . . . . . . . . .112

Spis treści


Przetacznik polny . . . . . . . . . . . . . . .114

Przymiotno kanadyjskie . . . . . . . . . .116

Przytulia czepna . . . . . . . . . . . . . . . .118

Psianka czarna . . . . . . . . . . . . . . . . .120

Rdest kolankowy . . . . . . . . . . . . . . .122

Rdest plamisty . . . . . . . . . . . . . . . . .124

Rdest powojowy . . . . . . . . . . . . . . . .126

Rdest ptasi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .128

Rdest ziemnowodny . . . . . . . . . . . . .130

Rogownica lepka . . . . . . . . . . . . . . .132

Rogownica pospolita . . . . . . . . . . . .134

Rumian polny . . . . . . . . . . . . . . . . . .136

Rumianek bezpromieniowy . . . . . . . .138

Rumianek pospolity . . . . . . . . . . . . .140

Rzodkiew świrzepa . . . . . . . . . . . . . .142

Sałata kompasowa . . . . . . . . . . . . . .144

Skrzyp polny . . . . . . . . . . . . . . . . . . .146

Sporek polny . . . . . . . . . . . . . . . . . .148

Starzec zwyczajny . . . . . . . . . . . . . .150

Stulicha psia . . . . . . . . . . . . . . . . . . .152

Stulisz lekarski . . . . . . . . . . . . . . . . .154

Szarłat szorstki . . . . . . . . . . . . . . . . .156

Szarłat tępolistny . . . . . . . . . . . . . . .158

Szczaw kędzierzawy . . . . . . . . . . . . .160

Szczaw polny . . . . . . . . . . . . . . . . . .162

Szczwół plamisty . . . . . . . . . . . . . . .164

Szczyr roczny . . . . . . . . . . . . . . . . . .166

Ślaz dziki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .168

Tasznik pospolity . . . . . . . . . . . . . . .170

Tobołki polne . . . . . . . . . . . . . . . . . .172

Wilczomlecz obrotny . . . . . . . . . . . .174

Wilczomlecz sosnka . . . . . . . . . . . . .176

Wrotycz pospolity . . . . . . . . . . . . . . .178

Wyka kosmata . . . . . . . . . . . . . . . . .180

Wyka ptasia . . . . . . . . . . . . . . . . . . .182

Żółtlica drobnokwiatowa . . . . . . . . . .184

Chwasty jednoliścienne

Chwastnica jednostronna . . . . . . . . .188

Miotła zbożowa . . . . . . . . . . . . . . . .190

Owies głuchy . . . . . . . . . . . . . . . . . .192

Palusznik krwawy . . . . . . . . . . . . . . .194

Palusznik nitkowaty . . . . . . . . . . . . .196

Perz właściwy . . . . . . . . . . . . . . . . . .198

Proso zwyczajne . . . . . . . . . . . . . . . .200

Rajgras wyniosły . . . . . . . . . . . . . . . .202

Stokłosa bezostna . . . . . . . . . . . . . .204

Stokłosa dachowa . . . . . . . . . . . . . .206

Stokłosa miękka . . . . . . . . . . . . . . . .208

Stokłosa płonna . . . . . . . . . . . . . . . .210

Stokłosa polna . . . . . . . . . . . . . . . . .212

Stokłosa żytnia . . . . . . . . . . . . . . . . .214

Wiechlina roczna . . . . . . . . . . . . . . .216

Wiechlina zwyczajna . . . . . . . . . . . . .218

Włośnica sina . . . . . . . . . . . . . . . . . .220

Włośnica zielona . . . . . . . . . . . . . . . .222

Wyczyniec polny . . . . . . . . . . . . . . . .224

Aethusa cynapium . . . . . . . . . . . . . . .28

Agropyron repens . . . . . . . . . . . . . . .198

Agrostemma githago . . . . . . . . . . . . .60

Alopecurus myosuroides . . . . . . . . .224

Amaranthus lividus . . . . . . . . . . . . . .158

Amaranthus retroflexus . . . . . . . . . . .156

Anagalis arvensis . . . . . . . . . . . . . . . .68

Anthemis arvensis . . . . . . . . . . . . . .136

Apera spica-venti . . . . . . . . . . . . . . .190

Arrhenatherum elatius . . . . . . . . . . . .202

Artemisia vulgaris . . . . . . . . . . . . . . . .38

Atriplex hastata . . . . . . . . . . . . . . . . . .72

Atriplex patula . . . . . . . . . . . . . . . . . . .74

Avena fatua . . . . . . . . . . . . . . . . . . .192

Bromus arvensis . . . . . . . . . . . . . . . .212

Bromus inermis . . . . . . . . . . . . . . . .204

Bromus molis . . . . . . . . . . . . . . . . . .208

Bromus secalinus . . . . . . . . . . . . . . .214

Bromus sterilis . . . . . . . . . . . . . . . . .210

Bromus tectorum . . . . . . . . . . . . . . .206

Capsella bursa – pastoris . . . . . . . . .170

Centaurea cyanus . . . . . . . . . . . . . . .40

Cerastium glomeratum . . . . . . . . . . .132

Cerastium vulgatum . . . . . . . . . . . . .134

Chenopodium album . . . . . . . . . . . . .62

Chenopodium hybridum . . . . . . . . . . .64

Chenopodium polyspermum . . . . . . .66

Chrysanthemum vulgare . . . . . . . . . .178

Cirsum arvense . . . . . . . . . . . . . . . . .92

Conium maculatum . . . . . . . . . . . . .164

Consolida regalia . . . . . . . . . . . . . . . .94

Convolvulus arvensis . . . . . . . . . . . .104

Datura stramonium . . . . . . . . . . . . . . .26

Daucus carota . . . . . . . . . . . . . . . . . .78

Descurainia sophia . . . . . . . . . . . . . .152

Digitaria ischaemum . . . . . . . . . . . . .196

Digitaria sanguinalis . . . . . . . . . . . . .194

Echinochloa crus-galli . . . . . . . . . . . .188

Equisetum arvense . . . . . . . . . . . . . .146

Erigeron canadensis . . . . . . . . . . . . .116

Erodium cicutarium . . . . . . . . . . . . . . .52

Euphorbia cyparissias . . . . . . . . . . . .176

Euphorbia helioscopia . . . . . . . . . . .174

Fumaria officinalis . . . . . . . . . . . . . . . .44

Galeopsis tetrahit . . . . . . . . . . . . . . .108

Galepsis ladanum . . . . . . . . . . . . . . .106

Galinsoga parviflora . . . . . . . . . . . . .184

Galium aparine . . . . . . . . . . . . . . . . .118

Geranium dissectum . . . . . . . . . . . . . .36

Geranium pusillum . . . . . . . . . . . . . . .32

Geranium rotundifolium . . . . . . . . . . . .34

Heracleum sphondylium . . . . . . . . . . .24

Spis chwastów wg nazw łacińskich


Hyoscyamus niger . . . . . . . . . . . . . . .70

Lactuca seriola . . . . . . . . . . . . . . . . .144

Lamium amplexicaule . . . . . . . . . . . . .56

Lamium purpureum . . . . . . . . . . . . . .54

Lithospermum arvense . . . . . . . . . . . .88

Malva sylvestris . . . . . . . . . . . . . . . .168

Matricaria chamomilla . . . . . . . . . . . .140

Matricaria indora . . . . . . . . . . . . . . . . .80

Matricaria suaveolens . . . . . . . . . . . .138

Melandrium album . . . . . . . . . . . . . . .30

Mentha arvensis . . . . . . . . . . . . . . . . .82

Mercurialis annua . . . . . . . . . . . . . . .166

Myosotis arvensis . . . . . . . . . . . . . . . .90

Panicum miliaceum . . . . . . . . . . . . .200

Papaver rhoeas . . . . . . . . . . . . . . . . .76

Plantago lanceolata . . . . . . . . . . . . . .20

Plantago major . . . . . . . . . . . . . . . . . .22

Poa annua . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .216

Poa trivialis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .218

Polygonum amphibium . . . . . . . . . . .130

Polygonum aviculare . . . . . . . . . . . . .128

Polygonum convolvulus . . . . . . . . . .126

Polygonum lapathifolium . . . . . . . . .122

Polygonum persicaria . . . . . . . . . . . .124

Potentilla anserina . . . . . . . . . . . . . . .96

Ranunculus arvensis . . . . . . . . . . . . . .58

Raphanus raphanistrum . . . . . . . . . .142

Rumex acetosella . . . . . . . . . . . . . . .162

Rumex crispus . . . . . . . . . . . . . . . . .160

Senecio vulgaris . . . . . . . . . . . . . . . .150

Setaria glauca . . . . . . . . . . . . . . . . . .220

Setaria viridis . . . . . . . . . . . . . . . . . .222

Sinapis arvensis . . . . . . . . . . . . . . . . .48

Sisymbium officinale . . . . . . . . . . . . .154

Solanum nigrum . . . . . . . . . . . . . . . .120

Sonchus arvensis . . . . . . . . . . . . . . . .84

Sonchus oleraceus . . . . . . . . . . . . . . .86

Spergula arvensis . . . . . . . . . . . . . . .148

Stachys arvensis . . . . . . . . . . . . . . . .42

Stellaria media . . . . . . . . . . . . . . . . . .50

Thlaspi arvense . . . . . . . . . . . . . . . .172

Tussilago farfara . . . . . . . . . . . . . . . . .98

Urtica dioica . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100

Urtica urens . . . . . . . . . . . . . . . . . . .102

Veronica arvensis . . . . . . . . . . . . . . .114

Veronica hederifolia . . . . . . . . . . . . . .110

Veronica persica . . . . . . . . . . . . . . . .112

Vicia cracca . . . . . . . . . . . . . . . . . . .182

Vicia villosa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .180

Viola arvensis . . . . . . . . . . . . . . . . . . .46

Na objętych uprawami terenach rolniczych ro

śliny niepożądane traktowane są jako chwa

sty, ponieważ pozbawiają one rośliny użytko

we wody, światła i substancji odżywczych oraz

często sta no wią przeszkodę w pracach pie lę

gna cyj nych i zbiorach . No wo cze sne metody

uprawy roli wy ma gają od doświadczonego rol

nika znajomości i umiejętności roz po zna wa nia

występujących na jego polach chwastów . Wa

runkiem ekonomicznego zastosowania środ

ków ochrony roślin jest rozpoznanie chwa stów

w trakcie ich kiełkowania lub we wcze snych

stadiach rozwoju . To najczęściej gwa ran tu je ich

skuteczne zwalczanie .

W wyniku zaniechania eksploatacji terenów

rolniczych, redukcji uprawy roli oraz wąskie

go zmianowania roślin na polach rozprzestrze

niły się również gatunki chwastów, wcześniej

w znacz nej mierze nieznane . Nowa sytuacja

i ciągle utrzymujące się duże zainteresowa

nie osób zajmujących się zawodowo upra

wą roślin, doradców oraz osób zajmujących

się kształ ce niem skłoniły nas do wydania tego

prak tycz ne go poradnika .

W niniejszej broszurze przedstawiono na ilu

stra cjach chwasty w różnych stadiach roz wo

ju, które często mogą występować w naj waż

niej szych uprawach . Ilustracje uzupełnia opis

danego chwastu, zawierający obok jego cech

morfologicznych informacje o uprawach oraz

glebach, na których występuje .

Definicja pojęcia „chwast”

Rosnące na polach uprawnych rośliny niebę

dące celem uprawy określone są wspólną na

zwą – chwasty . Dotyczy to roślin dziko rosną

cych, które dostosowały się do zmiennych

warunków panujących na polach uprawnych .

Jako niepożądani „agresorzy” stanowią one dla

roślin uprawnych konkurencję w zakresie prze

strze ni życio wej, po ży wie nia i wody . W sze ro

kim pojęciu nawet rośliny upraw ne mogą stać

się chwa sta mi . Jeżeli np . na polu bu ra ków po

jawi się rzepak, to jest on dla rolnika chwa stem,

po nie waż obniża on war tość go spo darczą bu

ra ków .

Wstęp


Rozróżnianie klas według:

Cech botanicznychChwasty mogą być klasyfikowane według dłu

gości cyklu wegetacyjnego rośliny na:

■ Jednoroczne

■ Wieloletnie .

W przypadku chwastów jednorocznych

mamy do czynienia z roślinami, których cykl

we ge ta cyj ny zamyka się w okresie jednego

roku, które z reguły rozmnażają się przez na

siona, i które najczęściej wydają dużą liczbę

nasion .

W przypadku chwastów wieloletnich roz mna

ża nie może odbywać się zarówno przez na

siona (generatywnie), jak i za pomocą korzeni

i kłączy (wegetatywnie) .

Cech niebotanicznychWedług ich przystosowania do danej uprawy

rozróżnia się (przykłady):

■ Chwasty upraw ozimych

np . gwiazdnica pospolita, przytulia czepna,

jasnoty, przetaczniki, rumianowate, miotła

zbożowa

■ Chwasty upraw jarych

np . gorczyca polna, rzodkiew świrzepa, to

bołki polne, rdesty, poziewnik polny i owies

głuchy

■ Chwasty upraw okopowych

np . komosa, łoboda, rdesty, psianka czar

na, żółtlica, szarłat szorstki

■ Chwasty koniczyn/lucerny

np . mniszek pospolity, babka, starzec, bo

dzi szek, perz właściwy

■ Chwasty łąkowe

np . szczaw, krwawnik pospolity, mniszek

le kar ski

Według okresu ich kiełkowania rozróżnia się następujące chwasty (przykłady):■ Kiełkujące przez cały rok

niezapominajka polna, gwiazdnica pospoli

ta, tasznik pospolity, tobołki polne

■ Kiełkujące jesienią/wiosną

wyczyniec polny, miotła zbożowa, fiołek po

lny, chaber bławatek, mak polny, przytulia

czepna

■ Kiełkujące wiosną

rdesty, poziewnik polny, owies głuchy, gor

czyca polna, rzodkiew świrzepa, komosa

■ Kiełkujące latem

żółtlica, szarłat, psianka czarna, łoboda

Chwasty szczególnie uciążliwe

Obok „normalnego zachwaszczenia” regio

nalnie stwierdza się tendencję do występowa

nia „spe cjal ne go zachwaszczenia” . Te uciążli

we gatunki chwastów często nie są zwalczane

przy za sto so wa niu powszechnie używanych

her bi cy dów . Stąd powstaje ko niecz ność ukie

run ko wa nia strategii zwalczania na te gatunki

chwastów . Należy przy tym pamiętać, że tylko

rzadko możliwe jest natychmiastowe roz wią za

nie pro ble mu . Jedynie odpowiednio wczesna

kon se kwent na strategia prowadzi do sukcesu .

Jeżeli w glebie utworzy się określony zapas na

sion chwastów to z upływem czasu coraz trud

niejsze będzie opanowanie problemu .

Zmiany populacji chwastów i gatunki szczególnie uciążliwe

Pod wpływemPłodozmianu

■ duży udział upraw późno zakrywających

glebę jest sprzyjający dla m .in . komosy, ło

body, żółtlicy, szarłatu, psianki czarnej

■ duży udział zbóż jest sprzyjający dla m .in .

fiołka polnego, przytulii czepnej, gwiazdnicy

pospolitej, rumianku, perzu, ostrożnia po

lnego

■ zboża ozime są sprzyjające dla wyczyńca

polnego, miotły zbożowej, chabru bławatka

■ zboża jare są sprzyjające dla owsa głu che

go, rdestów, poziewnika polnego, maku

polnego

środków ochrony roślin

■ jednostronne stosowanie herbicydów se

lek cjo nu je poszczególne gatunki chwastów

w za leż no ści od substancji aktywnej

■ ten sam mechanizm wpływa na wy stę po

wa nie gatunków odpornych

■ herbicydy doglebowe sprzyjają rozwojowi

takich chwastów jak np .:

chaber bławatek, przetaczniki

Zredukowanie uprawy roli sprzyja rozwojowi ta

kich chwastów jak np .:

■ wyczyniec polny

■ miotła zbożowa

■ przytulia czepna

zaniechania uprawy terenów rolniczych

■ ostrożenie

■ perz

■ stulicha psia

■ bylica pospolita

■ powój polny

Przyczyny zwiększania się ilości chwastów szczególnie uciążliwych■ Podporządkowanie płodozmianów eko

nomii

■ Zredukowanie uprawy roli do minimum lub

uprawa bezorkowa

■ Redukcja zalecanych dawek

herbicydów

■ Selekcja w wyniku jednostronnego stoso

wania herbicydów (ta sama substancja ak

tywna)

■ Gospodarka ekstensywna■ Zaniechanie wykorzystania pól bez ich ob

sia nia i wystarczającej pielęgnacji

■ Występowanie dotychczas przeważnie nie

zna nych chwastów

Pojedyncze zabiegi są niewystarczające do

skutecznego zwalczania chwastów szczegól

nie uciążliwych . Stosowanie środków ochrony

roślin oraz środków agrotechnicznych musi zo

stać przekształcone w kompleksową strategię

zwal cza nia chwastów .

10 11


Biathlon® 4D Cztery korzyści ze skutecznego zwalczania chwastów w zbożach

Ochrona herbicydowa zbóż

Chęć uzyskania wysokich plonów zbóż przy zachowaniu ich jak najlepszej jakości, stawia rolników przed koniecznością podejmowania strategicznych decyzji dotyczących planowania zabiegów ochrony roślin . Kluczowym dylematem jest odpowiednie dobranie herbicydu, który można stosować z różnymi środkami ochrony roślin, przeciwko różnym gatunkom chwastów oraz

w różnych warunkach pogodowych .

Stosowanie:

zboża ozime: od początku wznowienia wegetacji wiosną do fazy liścia flagowego

zboża jare: od fazy 3 liści do fazy liścia flagowego

Biathlon® 4D spełnia 4 wymiary

wymagań stawianych ochronie

herbicydowej:

Po pierwsze, elastyczność w doborze terminu stosowania – Biathlon® 4D + Dash może być stosowany w zbożach ozimych od początku wegetacji wiosennej, natomiast w zbożach jarych od fazy trzeciego liścia do fazy w pełni rozwiniętego liścia flagowego we wszystkich gatunkach zbóż .

Po drugie, działanie w szerokim zakresie temperatur – Biathlon® 4D można stosować już wczesną wiosną, kiedy średnie temperatury powietrza są na poziomie 5 st C i rośliny wznowiły wegetację . Dzięki adiuwantowi Dash Biathlon® 4D bardzo szybko jest pobierany przez rośliny i jest skuteczny, nawet jeżeli już po 1,5 godz po wykonaniu zabiegu spadnie deszcz .

Po trzecie, swoboda w mieszaniu z innymi środkami ochrony roślin – badania wykazały możliwość mieszania herbicydu Biathlon® 4D + Dash z wieloma powszechnie stosowanymi herbicydami na chwasty jednoliścienne, fungicydami i regulatorami wzrostu, przy ograniczeniu ilości cieczy roboczej nawet do 100 l/ha .

Po czwarte i najważniejsze, szeroki zakres zwalczania najpowszechniejszych chwa-stów dwuliściennych takich jak przytulia czepna, mak polny, chaber bławatek, chwasty rumianowate, samosiewy rzepaku, gwiazdnica pospolita, chwasty z rodziny kapustnych, przetaczniki, bodziszek drobny czy komosa biała .

Chaber bławatek

Przytulia czepna

Komosa biała

Jasnota purpurowa

Mak polny

Gwiazdnica pospolita

Samosiewy rzepaku

Szarłat szorstkiRdest ptasiRumianek pospolity

Przetacznik perski

Bodziszek drobny

Biathlon® 4D kontroluje wszystkie główne chwasty dwuliścienne:

13 21 25 29 30 31 32 37 39

Fazy rozwojowe BBCH

Średnia dla komosy białej, maków polnych i przytulii czepnej; * = 20 mm deszczu przez 20 min; gleba pokryta węglem drzew

nym; próby szklarniowe

brak deszczu deszcz > 1,5 godziny

Biathlon® 4D 50 g/ha + Dash HC 0,5 l/ha

deszcz > 3 godziny50

60

70

80

90

100

% skuteczności

Biathlon® 4D – dawki oraz fazy rozwojowe zbóż dla prawidłowego zastosowania produktu

Biathlon® 4D – odporność na zmywanie przez deszcz pozwala skutecznie dzia-łać również przy mniej sprzyjającej pogodzie

Biathlon® 4D 70 g/ha + Dash HC 0,7 l/haBiathlon® 4D 50 g/ha + Dash HC 0,5 l/ha


Ochrona herbicydowa kukurydzy

BBCH

chwasty dwuliścienne

chwasty jedno- i dwuliścienne

00 10 1109 12 1413 15 16

* Olbras – zastrzeżony znak handlowy firmy OBROL Kulczyński Sp. j.

Kontrola – plantacja bez zabiegu herbicydowego, Jarosławiec

Plantacja wolna od chwastów – po zabiegu preparatem Wing® P 462,5 EC, Jarosławiec

Kukurydza jest rośliną szczególnie wrażliwą na

zachwaszczenie . Wynika to z tego, że sieje się

ją punktowo, w szerokich międzyrzędziach –

zazwyczaj odstęp między rzędami wynosi 75

cm . Dodatkowo wczesny wzrost i rozwój roślin

kukurydzy jest stosunkowo wolny, dlatego

też późno zakrywają one międzyrzędzia – co

jest kolejną przyczyną intensywnego rozwoju

chwastów, które nie wymagają (w odróżnie

niu od kukurydzy) tak wysokich temperatur

do wzrostu . Istotne w tej sytuacji jest więc

zabezpieczenie plantacji przed chwastami jak

najwcześniej – od początku wegetacji . Tego

roczne kwietniowe chłody i wysoka wilgot

ność gleby z jednej strony przyczyniły się do

opóźnienia siewu kukurydzy, z drugiej jednak

– wysoka wilgotność gleby to niezwykle ważny

warunek do uzyskania zadowalającej sku

teczności zwalczania chwastów . Kiedy glebę

udało się dobrze przygotować do siewu, warto

zdecydować się na zabieg odchwaszczający

w terminie bezpośrednio po siewie – do 3 dni

po nim .

Zwalczaj chwasty przedwschodowo!Godnym polecenia w tym terminie jest herbi

cyd Wing® P 462,5 EC, zwalczający najczę

ściej występujące chwasty na plantacjach

kukurydzy, takie jak komosa biała, szarłat

szorstki, rdest powojowy czy też chwast-

nica jednostronna . Jego zaleta to pełne

bezpieczeństwo dla roślin kukurydzy, ponie

waż nie powoduje u nich objawów fitotoksycz

ności – dotyczy to również wszystkich roślin

następczych uprawianych w kolejnym sezonie .

Nawet jeśli okaże się, że po zastosowaniu

herbicydu doglebowego nie osiągnięto pełnej

skuteczności na wszystkie gatunki chwastów

występujące na plantacji, to rośliny kukury

dzy nie muszą konkurować z intensywnie

rozwijającymi się chwastami o wodę i składniki

pokarmowe, a przy wykonywaniu zabiegu

nalistnego nie towarzyszy silna presja .

Zwalczaj chwasty powschodowo!W segmencie herbicydów do zwalczaniu

chwastów w terminie powschodowym –

nalistnym, oferujemy produkt Mocarz® 75

WG . Jest to preparat zwalczający szerokie

spektrum chwastów dwuliściennych na plan

tacjach kukurydzy . Stosujemy go w dawce

0,2 kg/ha, zawsze z adiuwantem olejowym

(np . Olbras 88 EC) w dawce 1,0 l/ha, w mo

mencie kiedy rośliny kukurydzy znajdują się w

fazie BBCH 1215, a chwasty już w pełni wze

szły i znajdują się w fazie 24 liści . Dodatek

adiuwanta do tego herbicydu jest konieczny,

by uzyskać wysoką skuteczność zwalczania

chwastów – szczególnie komosy białej, której

liście mogą być pokryte nalotem woskowym

obniżającym skuteczność zwalczania . Jest

to doskonałe rozwiązanie w sytuacji potrzeby

wykonania zabiegu poprawkowego, po nie

w pełni skutecznym w stosunku do chwa

stów dwuliściennych zabiegu przedwscho

dowym .

Mocarz jest produktem bardzo dobrze

sprawdzającym się w mieszaninach zbior

nikowych . W przypadku występowania

chwastów jednoliściennych – np . popularnej

chwastnicy jednostronnej, konieczny będzie

dodatek 40 g nikosulfuronu, np . produktu

Kelvin 040 OD, z którym Mocarz wraz z

adiuwantem tworzą rozwiązanie kompletne,

zwalczające chwasty jedno i dwuliścienne .

Dodatkowo Mocarz jest produktem, który

podobnie jak produkt WingP, jest w pełni

bezpieczny dla roślin kukurydzy . Ponadto

jego zaletą jest stosunkowo niski koszt

zakupu .

Mocarz® 75 WG 0,2 kg/ha

+ Olbras* 88 EC 1,0 l/ha

Mocarz® 75 WG 0,2 kg/ha

+ Olbras* 88 EC 1,0 l/ha+ herbicyd na chwasty jednoliścienne

Wing® P 462,5 EC

4,0 l/ha


Elastyczność stosowania

■ posiewnie (dominacja chwastów z rodziny kapustowatych):

■ powschodowo (bez dużej kompensacji chwastów z rodziny kapustowatych):

Ochrona herbicydowa rzepaku

Dobór skutecznego herbicydu oprócz wyboru odpowiedniej odmiany to jedna z pierwszych ważnych decyzji w uprawie rzepaku ozimego, która decyduje o osiągnięciu wysokiego plonu nasion . Chwasty w uprawie rzepaku ozimego powinniśmy zwalczać jesienią i plantatorzy, którym zależy na maksymalnym ograniczeniu chwastów, powinni zdecydować się na Buti-san® Avant + Iguana™ Pack, który zwalcza szerokie spektrum chwastów, w tym uciążliwe (z rodziny kapustowatych, fiołki, chabry oraz bodziszki) oraz posiada bardzo elastyczny termin stosowania .Oczekiwane przez plantatorów szerokie spektrum zwalczanych chwastów oraz elastyczność stosowania jest potrzebna w uprawie rzepaku ozimego, ponieważ roślina ta potrzebuje intensywnej ochrony już od chwili siewu . Norma wysiewu, która jest obniżana co roku (obecnie to ok . 3545 szt ./m2), oraz uproszczenia w uprawie (np . technologia bezorkowa, striptill) powodują, że należy jak najszybciej wyeliminować konkurencję w postaci chwastów . Wtedy system korzeniowy oraz część nadziemna roślin rzepaku mogą rozwijać się prawidłowo i rośliny wytwarzają bardzo dużo zawiązków pędów bocznych, które są głównym potencjałem plonotwórczym . Pozostawienie plantacji bez ochrony herbicydowej do wiosny to największy błąd, jaki możemy zrobić, ponieważ straty wyrządzone przez chwasty jesienią są już nie do nadrobienia przez rośliny rzepaku na wiosnę . Ponadto skuteczność zabiegów wiosennych jest niska ze względu na zaawansowane fazy rozwojowe chwastów oraz ograniczoną rejestrację herbicydów . Niepożądanymi i popularnie występującymi chwastami w uprawie rzepaku ozimego są: rumianowate, bodziszki, maki, krzyżowe (tobołki polne, tasznik pospolity), chabry oraz przytulia czepna . Skuteczność herbicydów w rzepaku ozimym uzależniona jest głównie od czynni

ków glebowych i pogodowych, ale również zależy od terminu zabiegu (faza rozwojowa chwastów) . Każdy herbicyd lub mieszanina kilku produktów zastosowanych w jednym zabiegu powinny być skuteczne w zwalczaniu uciążliwych chwastów oraz pozwolić elastycznie prowadzić ochronę herbicydową w celu prawidłowej organizacji pracy w gospodarstwie .

Zapobieganie powstawaniu odporności gatunków chwastówWszystkie substancje czynne wchodzące w skład tego rozwiązania wzajemnie się uzupełniają poprzez działanie doglebowe i nalistne . Dzięki temu uzyskano rozwiąza-nie kompletne, które jest dopasowane do warunków glebowych występujących w Polsce . Skutecznie eliminuje ono chwasty oraz jest bezpieczne dla roślin rzepaku . Ponadto różny mechanizm zwalczania chwastów niweluje problem powstawania odporności chwastów .

Dłuższe działanie i mniejsza wrażliwość na suszę Butisan® Avant + Iguana™ Pack spełnia oczekiwania rolników, ponieważ uzyskujemy tzw . „KOMBI EFEKT”, który polega na tym, że produkt jest bardziej niezawodny w różnych warunkach glebowoklimatycznych . Szczególnie jest to zauważalne w latach suchych, kiedy mamy ograniczoną ilość wody w czasie siewu i bezpośrednio po siewie . Zawarte w produkcie m .in .: dimetenamidP i metazachlor różnią się pod kątem miejsca pobierania substancji czynnej przez roślinę i mobilnością w glebie . Metazachlor działa głównie na powierzchni gleby, natomiast dimetenamidP wykazuje aktywność zarówno w płytszych, jak i głębszych warstwach . Dzięki temu herbicyd jest lepiej wiązany w profilu glebowym, wykazuje dłuższe działanie,

nawet w warunkach ograniczonej wilgotności w glebie . Natomiast chinomerak, chlopyralid, aminopyralid i pikloram sprawiają, że działanie Butisan® Avant + Iguana™ Pack jest skuteczniejsze i zdecydowanie poszerza spektrum zwalczanych chwastów .

SkutecznośćButisan® Avant + Iguana™ Pack to zestaw herbicydów, który jest bardzo skuteczny w zwalczaniu chwastów . Połączenie aż 6 substancji czynnych gwarantuje skuteczne zwalczanie uciążliwych chwastów w rzepaku .

Elastyczność w doborze terminów stosowaniaW przypadku silnego zachwaszczenia chwastami z rodziny kapustowatych (np . tasznik pospolity i tobołki polne) oraz bodziszkami (np . bodziszek porozcinany i okrągłolistny) zaleca

się zastosowanie Butisanu Avant w dawce 1,52,0 l/ha bezpośrednio po siewie oraz powschodowo Iguana w dawce 0,2 l/ha . Wyższe z zalecanych dawek zawsze stosujemy w przypadku bardzo dużej kompensacji chwastów oraz w niekorzystnych warunkach glebowych, uproszczeniach w uprawie oraz na plantacjach gdzie występują niedociągnięcia w agrotechnice (np . zbrylona gleba, problemy z wilgotnością) .Wczesnopowschodowe stosowanie mieszaniny zbiornikowej w postaci Butisan® Avant + Iguana™ zalecamy w przypadku braku kompensacji chwastów z rodziny kapustowatych oraz bodziszków i na stanowiskach z dobrą agrotechniką . Należy jednak pamiętać, że skuteczność powschodowa uzależniona jest nie tylko od gatunku, ale również od fazy rozwojowej chwastów . Najlepiej chwasty zwalczamy do fazy dwóch liści właściwych .

Powschodowo, chwasty w fazie liścieni do fazy dwóch liści właściwych

Butisan® Avant + Iguana™ Pack1,5-2,0 l/ha + 0,2 l/ha

PowschodowoBezpośrednio po siewie

Iguana™

0,2 l/haButisan® Avant

1,5-2 l/ha


Ochrona herbicydowaroślin strączkowychSoja Groch

W ubiegłych latach głównym problem

w uprawie soi było bardzo silne wtórne

zachwaszczenie komosą białą, samosiewami

rzepaku oraz szarłatem . Ten rok kolejny raz

potwierdził, że uprawa soi bez herbicydów

jest niemożliwa . Główne zagrożenie z chwa

stów dwuliściennych stanowią: komosa biała,

samosiewy rzepaku, przytulia czepna, fiołek

polny, gorczyca polna, rdest plamisty, dymni

ca pospolita, rumiany, sporadycznie ostrożeń

polny . Natomiast z jednoliściennych – miotła

zbożowa, chwastnica jednostronna i wiechli

na . Soja, podobnie jak wszystkie bobowate,

początkowo rozwija się wolno . Wysiana pod

koniec kwietnia dopiero po dwóch miesią

cach zakrywa glebę . Soja wymaga dobrej

ochrony herbicydowej. Najczęściej zaleca

się wykonanie dwóch zabiegów przeciwko

chwastom dwuliściennym: przedwscho-

dowy i nalistny w fazie 1-2 pary trójlistków,

a w razie potrzeby trzeci – graminicydem.

Problem z odchwaszczaniem polega na

tym, że w 2015 r . zarejestrowany był tylko

jeden produkt, zawierający metrybuzynę .

Przeznaczony jest do przedwschodowego

stosowania . Herbicyd ten niestety nie zwalcza

wszystkich gatunków chwastów .

W tym terminie dobre efekty uzyskuje się,

stosując mieszaniny substancji czynnych

zarejestrowanych w innych krajach euro

pejskich: linuron, chlomazon, pendimetalinę

i inne . Niemniej jednak nie gwarantują one

pełnej skuteczności, ponieważ samosiewy

rzepaku, komosa biała w uprawie soi wymaga

powschodowego zwalczania preparatami

zawierającymi bentazon (Basagran® 480 SL,

Corum® 502,4 SL) . Chwasty jednoliścienne

skutecznie zwalczają graminicydy używane

w innych bobowatych (np . Focus® Ultra

100 EC) . Zabieg herbicydami przedwscho

dowymi należy wykonać najlepiej w trzecim

dniu po siewie . W przypadku siewu w suchą

glebę, zabieg można opóźnić o kilka dni – do

czasu rozpoczęcia pękania okrywy nasiennej

soi . Soja jest wrażliwa na uboczne działanie

wszystkich herbicydów, zwłaszcza nalistnych .

Według moich obserwacji z dawkami herbicy

dów należy postępować ostrożnie zwłaszcza

na glebach lekkich, gdyż mogą powodo

wać długo utrzymującą się fitotoksyczność .

Niemożliwym do wyeliminowania chwastem

w soi jest ostrożeń polny . Należy go zwalczać

w zbożu glifosatem, w terminie

przedżniwnym .

Groch ze względu na powolny początkowy wzrost po siewie jest bardzo wrażliwy na zachwaszczenie i dlatego podstawowym zabiegiem w uprawie tej rośliny jest zwalczanie chwastów . Największym zagrożeniem w uprawie grochu są chwasty dwuliścienne, a przede wszystkim komosa biała, która charakteryzuje się bardzo szybkim wzrostem w porównaniu do rośliny uprawnej . Ze względu na dość wczesny siew i obecność zapasów wody po zimie bardzo dobre efekty zwalczania chwastów uzyskujemy przy stosowaniu herbicydu doglebowego Stomp® Aqua 455 CS, który zawiera w swoim składzie znaną substancję czynną pendimetalinę . Zastosowanie Stompu® Aqua 455 CS w dawce 2,53,5 l/ha w terminie bezpośrednio po siewie wyeliminuje większość chwastów na plantacji grochu . Ponadto możemy też elastyczniej podejść do zastosowania herbicydów nalistnych, których zastosowanie często uniemożliwiają występujące przymrozki wiosenne .

W celu kompleksowego zwalczenia chwastów zalecamy dodatkowo zastosowanie jednego z dwóch herbicydów nalistnych:■ Corum® 502,4 SL + Dash HC w uprawie

grochu jadalnego na suche nasiona lub■ Basagran® 480 SL w uprawie grochu jadal

nym zielonym .

Corum® 502,4 SL to herbicyd, który zawiera 2 substancje czynne: imazamoks (22,4 g/l) i bentazon (480 g/l) . Stosowany jest w dawce 1,25 l/ha + adiuwant Dash w dawce 0,6 l/ha . To doskonały herbicyd zwalczający wiele

uciążliwych chwastów, w tym samosiewy rzepaku . Termin stosowania to 612 cm grochu, czyli w momencie pojawienia się wąsów czepnych (BBCH 1216) . Obserwacje z ostatniego roku pokazują, że uzyskana słaba skuteczność zwalczania samosiewów rzepaku po stosowanych herbicydach doglebowych była już wystarczająca po zastosowaniu nalistnym Corum® 502,4 SL w dawce 0,81,0 l/ha .

Basagran® 480 SL to herbicyd, który zawiera bentazon (480 g/l) . Działa nalistnie i najskuteczniej zwalcza chwasty do fazy maks . 34 liści . Termin stosowania to 612 cm grochu, czyli w momencie pojawienia się wąsów czepnych (BBCH 1216) . Zalecana dawka 2,53,0 l/ha . Herbicyd Basagran® 480 SL można stosować w obniżonej dawce 2,0 l/ha, ale z dodatkiem adiuwantu Olbras 88 EC w dawce 1,5 l/ha . Dodatek adiuwantu jest bardzo wskazany w przypadku wystąpienia nalotu woskowego na chwastach, a szczególnie na komosie białej .

Ze względu na spadek skuteczności herbicydów Corum® 502,4 SL oraz Basagran® 480 SL nie powinniśmy stosować ich w temperaturze poniżej 10°C oraz przed wystąpieniem przymrozków . Nie powinno się również ich stosować w temperaturze powietrza powyżej 22°C .

W celu uzupełnienia zwalczania chwastów jednoliściennych możemy zastosować herbicyd Focus® Ultra 100 EC w dawce:■ 1,5 l/ha – chwasty jednoroczne;■ 3,0 l/ha – perz właściwy .


Stan rejestracji produktów BASF na dzień 1.11.2017 r.

Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie.

20 21

Chwasty dwuliścienne Chwasty dwuliścienne


Babka lancetowataPlantago lanceolataRodzina: babkowate (Plantaginaceae)

Roślina wieloletnia, nieznosząca konkurencji

innych roślin. Preferuje gleby bogate w składniki

pokarmowe, wilgotne do suchych, gliniaste oraz

piaszczysto-gliniaste, azotolubna.

WystępowanieSadownictwo

Opis roślinyLiścienie długie, wąskolancetowate,

z rynienką na wierzchniej stronie . Liście

lancetowate, zaostrzone, najczęściej

całobrzegie z 37 nerwami, słabo owło

sione, niebieskozielone . Walcowate kwiaty

umieszczone na długich, owłosionych,

bezlistnych, brązowych szypułach . Brązo

wy okwiat jest zaopatrzony w białożółte

pylniki . Na każdej roślinie około 1500

eliptycznych, jasnobrązowych błyszczą

cych nasion, które najczęściej bardzo płyt

ko kiełkują . Nasiona zachowują zdolność

kiełkowania w glebie przez długi czas .

22 23



Babka zwyczajnaPlantago majorRodzina: babkowate (Plantaginaceae)

Wieloletni chwast korzeniowy z szeroką

rozetą liściową, spotykany na glebach

gliniastych i ilastych.

WystępowanieSadownictwo, względnie przechodzący

z obrzeży na pola

Opis roślinyLiścienie maczugowate, wąskie, z krót

kimi ogonkami . Pierwsze liście okrągłe,

o ostrych wierzchołkach, szczeciniasto

owłosione . Następne jajowate, o ostrych

końcach, duże . Kwiatostanem jest wy

dłużony, brunatnozielony kłos z jasnofio

letowymi do żółtych pylnikami . Na każdej

roślinie wiele tysięcy nasion . Są one ciem

no do fioletowobrązowych, 35kanciaste,

delikatnie nakrapiane do prążkowanych .

24 25



Dwu- lub wieloletnia, bujna, do 120 cm wysokości

roślina z grubą łodygą. Lubi gleby próchniczne,

wilgotne z dużą ilością składników pokarmowych.

Barszcz zwyczajnyHeracleum sphondyliumRodzina: selerowate (Apiaceae)

WystępowanieŁąki, zboża, ziemniaki

Opis roślinyLiścienie o średnicy 30 mm, maczugowa

te, z ogonkiem . Pierwsze liście są okrągłe

do nerkowatych, nieregularnie szeroko

nacinane, szczecinowato owłosione .

Następne liście klapowane, podzielone

na duże listki . Brzeg ząbkowany . Liście

mogą osiągać średnicę do 60 cm . Bal

dach złożony, 1530promieniowy, osiąga

średnicę ok . 1020 cm . Pojedyncze kwiaty

są białe do zielonych . Nasiona jajowate do

kulistych, spłaszczone, wokół z żebrami

brzeżnymi, są w stanie przetrwać w glebie

dziesiątki lat .

26 27



Bieluń dziędzierzawaDatura stramoniumRodzina: psiankowate (Solanaceae)

Roślina jednoroczna, bujna, bardzo duża

(do 120 cm), licznie widlasto rozgałęziona. Lubi

gleby bogate w składniki pokarmowe, dobrze

uprawione, piaszczysto-gliniaste. Ciepłolubna.

WystępowanieKukurydza, sporadycznie również w bu

rakach

Opis roślinyLiścienie lancetowate, długie, wąskie,

z krótkim ogonkiem . Młode liście właściwe

przy podstawie faliste, unerwione, później

z długim ogonkiem, jajowate, wierzchołek

z wcięciami, górna strona ciemnozielona .

Kwiaty lejkowate, białe albo jasnoniebie

skofioletowe . Owoce kłujące, około 5 cm

średnicy, zawierają liczne, płaskie brązo

woczarne, siateczkowato pomarszczone

nasiona . Roślina bardzo trująca . Wykorzy

stywana w lecznictwie .

28 29



Jednoroczna lub dwuletnia, szybko rozprzestrze-

niająca się roślina, rosnąca masowo na lekkich,

bogatych w składniki mineralne, często zawierają-

cych wapń glebach. Roślina trująca! Kiełkuje wio-

sną i jesienią. Lubi przewiewne, bogate w skład-

niki mineralne, obojętne do zasadowych gleby

gliniaste. Wcześniej roślina ta nie była spotykana

w uprawach polowych – w ostatnich 15 latach

rozprzestrzeniła się w niektórych regionach.

Blekot pospolityAethusa cynapiumRodzina: selerowate (Apiaceae)

Występowanie Buraki, kukurydza, zboża

Opis roślinyLiścienie wąskie, eliptyczne z wydłużo

nym ogonkiem, stopniowo zwężające się,

bez włosków . Hypokotyl z lekko czarnym

zabarwieniem . Liście pierwsze dwu lub

trzykrotnie pierzaste, z pierzasto podzie

lonymi, lancetowatymi i zaostrzonymi od

cinkami . Zarys liścia trójkątny, szerokość

prawie równa długości, dolna strona liścia

błyszcząca . Kwiaty są małe, białe, zebrane

w 1020ramienny średni baldach . Liście

przykwiatowe są liczne, trójkątne, lanceto

wate, z białym obrzeżeniem . Każda roślina

wytwarza około 500 nasion od kulistoja

jowatych do jajowatych, szarozielonych do

brązowoszarych, bez włosków . W glebie

nasiona zachowują zdolność kiełkowania

przez wiele lat .

Produkty BASF polecane do zwalczania*

Uprawa Produkt Działanie

zboża Biathlon 4D ■ ■

■ ■ ■ wrażliwe, ■ ■ średnio wrażliwe

* szczegóły w etykiecie rejestracyjnej produktu

30 31



Roślina jednoroczna, względnie dwuletnia, rza-

dziej wieloletnia, która w optymalnych warunkach

może osiągać wysokość do 80 cm. Lubi dobrze

uprawione gleby, bogate w składniki pokarmowe,

szczególnie w azot. Wymagania klimatyczne ma

bardzo niewielkie. Na suchych obszarach prawie

nie występuje.

Bniec białyMelandrium albumRodzina: goździkowate (Caryophyllaceae)

WystępowanieRośliny strączkowe, kukurydza, rzadko

zboża

Opis roślinyLiścienie wąskie, owalne, na końcu

zaostrzone . Liście owalne do jajowatych,

wyraźnie owłosione . Kwiaty białe, z wcięty

mi płatkami korony, luźno ułożone . Kielich

rozdęty, gruczołowato omszony . Do 6000

nasion na roślinie, szarych do jasnobrązo

wych, kulistych do lekko nerkowatych .

32 33



Jednoroczny, rzadziej dwuletni, jary lub ozimy

chwast, kiełkujący od wiosny do jesieni. Lubi gleby

zasobne w składniki pokarmowe, o niezbyt dużej

zawartości wapnia. Ciepłolubny.

Bodziszek drobnyGeranium pusillumRodzina: bodziszkowate (Geraniaceae)

WystępowanieRzepak, zboża

Opis roślinyLiścienie nerkowate, szersze niż dłuższe,

z długim ogonkiem, symetryczne . Liście

w zarysie prawie okrągłe, 57dzielne,

z głębokimi wcięciami i miękkimi włoskami .

Kwiaty jasnofioletowe, rzadko różowe albo

białe . Nasiona gładkie, jasnoskórzastobrą

zowe, każda roślina wytwarza 200400

nasion .



zbożaPicona ■ ■ ■

Mocarz 75 WG ■ ■

Biathlon 4D ■

kukurydza Mocarz 75 WG ■ ■

rzepak Butisan Avant+ Iguana Pack ■ ■ ■

rzepak Clearfield

Cleravo 285 SC ■ ■ ■

Cleravis 492,5 SC ■ ■

ziemniak Stomp 400 SC ■ ■

strączkoweCorum 502,4 SL ■ ■ ■

Stomp Aqua 455 CS ■ ■

tytoń Stomp Aqua 455 CS ■ ■

■ ■ ■ wrażliwe, ■ ■ średnio wrażliwe, ■ średnio odporne


34 35



Bodziszek okrągłolistnyGeranium rotundifoliumRodzina: bodziszkowate (Geraniaceae)

Jednoroczny chwast, kiełkujący głównie jesienią,

ale także wiosną. Preferuje gleby piaszczysto-gli-

niaste lub gliniaste o dużej zawartości wapnia.

WystępowanieRzepak, zboża, rośliny strączkowe, kuku

rydza, ziemniaki

Opis roślinyLiścienie na długim ogonku, nerkowate,

szersze niż dłuższe . Liście właściwe z obu

stron miękko owłosione, 78klapowe,

o odwrotnie jajowatych odcinkach, które

przez wcięcia podzielone są na 3 części .

Kwiaty różowe, płatki z przodu zaokrąglo

ne albo tylko niewyraźnie wycięte . Nasiona

o długości 2 mm, jasnoszarobrązowe,

siatkowate zagłębienie nieco kanciaste .



rzepak Clearfield




36 37



Jednoroczny, czasami zimujący chwast, kiełkujący

przez cały rok, z cienkim korzeniem palowym. Lubi

luźne, bogate w składniki pokarmowe gleby świeżo

uprawione, gliniaste. Na suchych obszarach rzad-

ko spotykany. Ciepłolubny.

Bodziszek porozcinanyGeranium dissectumRodzina: bodziszkowate (Geraniaceae)

WystępowanieRzepak ozimy, zboża, rośliny strączkowe,

kukurydza, ziemniaki

Opis roślinyLiścienie nerkowate, szersze niż dłuższe,

najczęściej lekko niesymetryczne . Liście

z długim ogonkiem, 5 do 7krotnie dziel

ne, pojedynczo lub podwójnie pierza

ste, z obydwu stron pokryte szorstkimi

włoskami . Kwiaty czerwone, na krótkich

szypułach . Płatki korony krótsze niż kielich .

Nasiona gładkie, owalne . Zdolność kielko

wania nasion w glebie wynosi 510 lat .



rzepak Clearfield




38 39



Jednoroczny lub wieloletni chwast o bardzo

rozgałęzionym, „pełzającym” korzeniu, osiągający

najczęściej wysokość powyżej 100 cm. Preferuje

gleby gliniaste i ilaste, zasobne w składniki mine-

ralne. Przerasta z obrzeży pól do upraw.

Bylica pospolitaArtemisia vulgarisRodzina: astrowate (Asteraceae)

WystępowanieZboża, kukurydza

Opis roślinyLiścienie jajowate, krótki ogonek, u pod

stawy lekko zwężone . Pierwsze liście

owalne, prawie niepodzielone, z małą

ilością ząbków . Później zwykle pierzasto

dzielne, spodem biało filcowate . Koszyczki

żółte do czerwonobrązowych, osadzone

na krótkich szypułkach, tworzące wie

chę . Nasiona podłużne, ciemnoszare do

czarnych .

40 41



Chwast jednoroczny, ozimy lub jary, kiełkujący

jesienią lub, rzadziej, wiosną, z wrzecionowatymi

korzeniami. Lubi przewiewne, bogate w składniki

pokarmowe gleby piaszczyste i gliniaste.

Chaber bławatekCentaurea cyanusRodzina: astrowate (Asteraceae)

WystępowanieZboża (szczególnie ozime), rzepak, spora

dycznie buraki i rośliny strączkowe

Opis roślinyLiścienie jędrne, szeroko owalne, długość

15 mm, zwężone przy ogonku, z widocz

nym nerwem środkowym . Liście właści

we lancetowate, dolne pierzastodzielne,

z czarnym ząbkowaniem, górne całobrze

gie, niepodzielne, siedzące, wszystkie

z szarobiałym, wełnistym owłosieniem .

Kwiatostany ciemnoniebieskie . Kwiaty

języczkowate duże, ząbkowane i i prawie

trzy razy dłuższe jak kwiaty rurkowate

obupłciowe . Na każdej roślinie około

7001600 jedwabiście puszystych nasion

zazwyczaj niebies koszarobrązowych, bia

łych na wierzchołku . W glebie zachowują

żywotność przez 510 lat .



zboża Biathlon 4D ■ ■ ■


Picona ■ ■



rzepak Clearfield

Cleravo 285 SC ■

Cleravis 492,5 SC ■ ■ strączkowe Corum 502,4 SL ■ ■



42 43



Jednoroczny, z reguły ozimy chwast o wysokości

ok. 20 cm, pokładający się. Występuje najczęściej

na bogatych w składniki pokarmowe, obojętnych

do lekko kwaśnych piaszczystych glebach glinia-

stych do ilastych.

Czyściec polnyStachys arvensisRodzina: jasnotowate (Lamiaceae)


Opis roślinyLiścienie okrągławe, przy ogonku płyt

kosercowate . Liście sercowatojajowate,

regularnie głęboko wcinane, siateczko

wato unerwione, z obydwu stron skąpo

owłosione, często

z fioletowym odcieniem . Okółki kwiatowe

bladoróżowe, ułożone nad sobą . Kwiaty

bardzo małe . Płatki korony są najczęściej

krótsze niż kielich . Na każdej roślinie do

200 jajowatych, ciemnobrunatnych nasion .

44 45



Kiełkujący wiosną i jesienią, jednoroczny lub

zimotrwały chwast. Preferuje dobrze uprawione,

bogate w składniki pokarmowe gleby gliniasto-

-piaszczyste i gliniaste (o dobrych stosunkach po-

wietrzno-wodnych). Chwast mało konkurencyjny.

Dymnica pospolitaFumaria officinalisRodzina: makowate (Papaveraceae)

WystępowanieZboża, rzepak, buraki, kukurydza, rośliny

strączkowe, ziemniaki

Opis roślinyLiścienie z niebieskawym odcieniem, hy

pokotyl czerwonawy do jasnobrązowego .

Pierwsze liście palczasto podzielone, póź

niej dwu lub trzykrotnie pierzastosieczne,

z wąskimi końcami . Nasiona przez ponad

11 lat zachowują w glebie zdolność

kiełkowania . Optymalna temperatura do

kiełkowania około 7°C .



burak cukrowy

Pyramin Turbo 520 SC

■ ■ ■

Kosynier 420 SC ■ ■ ■

ziemniak Basagran 480 SL ■ ■ ■

groch Basagran 480 SL ■ ■ ■



46 47



Jednoroczny, ozimy lub jary chwast kiełkujący

przez cały rok, szczególnie silnie jesienią. Prak-

tycznie spotykany na wszystkich glebach. Preferu-

je jednak gleby ubogie w wapń, średniokwaśne.

Fiołek polnyViola arvensisRodzina: fiołkowate (Violaceae)

nieregularnie karbowane; dolne z długimi

ogonkami, okrągławe do jajowatolan

cetowatych, przylistki pierzastodzielne .

Kwiaty na długich szypułach, pojedyncze,

z pięcioma płatkami korony nierównej

wielkości, o zróżnicowanym zabarwieniu,

najczęściej białożółtawe; górne również

częściowo fioletowe, najczęściej tak długie

jak działki kielicha . Na roślinie do 2500

gruszkowatych, żółtych nasion . Optymalna

temperatura do kiełkowania wynosi 13°C .

Jako kolejny gatunek fiołków należy

wymienić fiołek trójbarwny, wyróżniający

się dużymi kwiatami, które najczęściej są

niebieskofioletowe .



zboża

Picona ■ ■ ■

Pontos ■ ■ ■


Biathlon 4D ■

kukurydzaMocarz 75 WG ■ ■

Wing P 462,5 EC ■ ■

rzepak Butisan Avant+ Iguana Pack ■ ■

rzepak Clearfield

Cleravo 285 SC ■

Cleravis 492,5 SC ■

burakcukrowy

Pyramin Turbo 520 SC ■ ■

Kosynier 420 SC ■ ■

ziemniakStomp 400 SC ■ ■ ■

Basagran 480 SL ■ ■ ■

strączkoweCorum 502,4 SL ■ ■

Stomp Aqua 455 CS ■ ■ ■


tytoń Stomp Aqua 455 CS ■ ■ ■



WystępowanieZboża (szczególnie ozime), rzepak, rośliny strączkowe,

kukurydza, ziemniaki

Opis roślinyLiścienie szeroko łopatkowate, całobrzegie, z wcię

tym końcem, z krótkim ogonkiem . Liście na brzegach

48 49



Jednoroczna roślina jara, z krótkim korzeniem

palowym. Preferuje dobre, bogate w wapń gleby

dobrze zaopatrzone w składniki pokarmowe.

Gorczyca polnaSinapis arvensisRodzina: kapustowate (Brassicaceae)

WystępowanieZboża jare, rzepak jary, rośliny strączkowe

Opis roślinyLiścienie odwrotnie sercowate, szerokie,

silne, wcięte na wierzchołku, z ogon

kiem . Liście jajowato wydłużone, dolne

z ogonkami, wcięte; górne najczęściej bez

ogonków (siedzące), ząbkowane . Kwiaty

siarkowożółte, działki kielicha ułożone po

ziomo (ważna cecha różnicująca od rzod

kwi świrzepy: rzodkiew podnosi, gorczyca

opuszcza działki kielicha) . Łuszczyny wie

lonasienne, między nasionami przewężone

i łamiące się . Nasiona kuliste, gładkie,

czarnobrązowe i ze względu na zawartość

oleju zachowują długo w glebie zdolność

kiełkowania (ponad 35 lat) . Jedna roślina

wytwarza około 1000 nasion . Temperatura

kiełkowania 225°C .



zboża Pontos ■ ■ ■


strączkoweBasagran 480 SL ■ ■ ■





50 51



Kiełkujący jesienią i wiosną (cały rok), jednorocz-

ny chwast jary lub ozimy. W łagodne zimy tworzy

gęstą warstwę. Preferuje gleby dobrze uprawione,

przewiewne, bogate w wodę, ale nie za mokre,

lekko kwaśne do zasadowych i bogate w azot.

Opis roślinyLiścienie wąskie, jajowate do lancetowatych, ostro zakończone, długość ogonka równa długości blaszki . Liście delikatne, jasnozielone, okrągławe do jajowatych, z wyraźnym ostrym wierzchołkiem, z ogonkiem, naprzeciwlegle, całobrzegie . Kwiaty małe, zebrane w dwuramienne wierzchotki . Kwiat o pięciu płatkach korony głęboko wciętych, dwudzielnych, sprawiający wrażenie 10płatkowego . Na roślinie może być do 15 000 nasion . Są one kuliste, nerkowate, czerwonobrązowe do czarnych, brodawkowate na powierzchni . Z badań wynika, że nasiona zachowują zdolność kiełkowania w glebie od 668 lat . Kiełkowanie zachodzi już w temperaturze od 2°C, optimum 1320°C .



zbożaBiathlon 4D ■ ■ ■

Pontos ■ ■ ■

Mocarz 75 WG ■ ■ ■

kukurydzaMocarz 75 WG ■ ■ ■

Wing P 462,5 EC ■ ■ ■


rzepak Clearfield

Cleravis 492,5 SC ■ ■ ■


burak cukrowy


Pyramin Turbo 520 SC ■ ■ ■

ziemniakBasagran 480 SL ■ ■ ■

Stomp 400 SC ■ ■ ■







Gwiazdnica pospolitaStellaria mediaRodzina: goździkowate (Caryophyllaceae)

WystępowanieZboża (szczególnie ozime), rzepak, buraki, rośliny

strączkowe, kukurydza, ziemniaki

52 53



Jednoroczny albo dwuletni, rzadziej wieloletni

chwast. Ten mało wymagający, odporny na suszę

chwast spotykany jest często na

piaskach, względnie na glebach gliniasto-piasz-

czystych.

Iglica pospolitaErodium cicutariumRodzina: bodziszkowate (Geraniaceae)

WystępowanieSadownictwo, także na obrzeżach pól

z uprawami rolniczymi

Opis roślinyLiścienie okrągłe, 23klapowe, z zaokrą

glonymi kątami i lekkimi wcięciami . Liście

właściwe podzielone, pojedynczo lub

pierzastosieczne, jajowate do lancetowa

tych, ostre lub tępe ząbkowanie . Kwiaty

najczęściej jasnokarminowoczerwone

do liliowych . Roślina wytwarza 200600

gładkich, jasnobrązowych nasion, które

w glebie zachowują długo zdolność do

kiełkowania .



strączkowe Stomp Aqua 455 CS ■ ■




54 55



Chwast jednoroczny jary lub ozimy, kiełkujący

jesienią lub wiosną. Preferuje luźne, bogate

w składniki pokarmowe, próchniczne,

nieubogie w wapń gleby piaszczysto-gliniaste

i gliniaste.

Jasnota purpurowaLamium purpureumRodzina: jasnotowate (Lamiaceae)

Opis roślinyLiścienie okrągłoowalne, ogonek osa

dzony w trójkątnym wcięciu, ogonki bez

włosków, słabo wykształcony wierzcho

łek . Liście właściwe okrągłosercowate,

o wyraźnym unerwieniu, ułożone na

krzyż naprzeciwlegle, na długim ogonku,

w górnej części rośliny na krótkim ogonku,

często z czerwonym odcieniem, pokry

te miękkimi włoskami, brzeg piłkowany .

Kwiaty purpurowoczerwone, zebrane od

6 do 10 w nibyokółki, 37 nibyokółków

w kątach górnych liści, jeden nad drugim

na pędzie . Pojedynczy kwiat dwuwargo

wy . Dolna warga dłuższa . Na roślinie około

200 nasion jajowatych, najczęściej szarych

i gładkich, rzadziej pomarszczonych . Tem

peratura kiełkowania 735°C .



zbożaBiathlon 4D ■ ■


Picona ■ ■ ■

kukurydza Mocarz 75 WG ■ ■ ■


rzepak Clearfield Cleravis 492,5 SC ■ ■ ■









WystępowanieZboża (szczególnie ozime), rzepak ozimy, buraki, ziem

niaki, rośliny strączkowe, kukurydza

56 57



Jednoroczny jary lub ozimy chwast kiełkujący

wiosną oraz, częściej, jesienią. Preferuje lekkie,

bogate w składniki pokarmowe, próchniczne gleby

piaszczysto-gliniaste do gliniastych.

Jasnota różowaLamium amplexicauleRodzina: jasnotowate (Lamiaceae)

WystępowanieZboża ozime, rzepak, buraki, rośliny

strączkowe, kukurydza

Opis roślinyLiścienie okrągłoowalne, uszkowate wcię

cie przy ogonku . Liście właściwe okrągła

we, z ogonkiem, 24 zaokrąglone wcięcia,

wyraźne nerwy, liście w górnej części

pędu siedzące, z nieregularnymi wcięciami

blaszki, obejmujące połowę łodygi . Kwiaty

są kuliste, ciemnopurpurowe; górna warga

jest gęsto owłosiona, podczas gdy dolna

warga ma dwie małe zaostrzone boczne

łatki . Na roślinie około 200 nasion podłuż

nie jajowatych, długości 3 mm, z białymi

brodawkami .





Picona ■ ■ ■



rzepak Clearfield Cleravis 492,5 SC ■ ■ ■

burak cukrowy










58 59



Jednoroczny chwast kiełkujący najczęściej pod ko-

niec zimy do wczesnej wiosny, z wiązkowym syste-

mem korzeniowym. Preferuje zasobne w składniki

mineralne, lekko kwaśne, słabo przewiewne gleby

gliniaste.

Jaskier polnyRanunculus arvensisRodzina: jaskrowate (Ranunculaceae)

WystępowanieZboża

Opis roślinyLiścienie z krótkim ogonkiem, owalne,

duże, jędrne, długości 1012 mm, o za

okrąglonym wierzchołku . Liście 3dzielne,

z głęboko wciętymi, wąskimi, długimi

odcinkami, na końcu 23krotnie ząbko

wanymi . Pierwszy liść trójzębny . Kwiaty

z 5 okrągłymi, żółtymi płatkami i 5 zie

lonymi działkami kielicha . Na roślinie do

900 nasion . Optymalna temperatura do

kiełkowania 213°C .

60 61



Roślina jednoroczna jara lub ozima, chwast naj-

częściej kiełkujący jesienią. Może osiągać wyso-

kość do 100 cm. Lubi gleby piaszczyste i gliniaste,

bogate w składniki mineralne. Przerasta z obrzeży

pól do upraw. Rozprzestrzenianie rośliny ogranicza

oczyszczanie materiału siewnego rośliny uprawnej.

Kąkol polnyAgrostemma githagoRodzina: goździkowate (Caryophyllaceae)

WystępowanieZboża ozime i niekiedy wcześnie wysiane

zboża jare

Opis roślinyLiścienie mają około 30 mm długości, na

wierzchołku zaokrąglone; krótki ogonek,

owłosione, z wyraźnym nerwem głównym .

Purpurowoczerwone kwiaty osadzone na

długich, biało owłosionych łodygach . Dział

ki kielicha są długie, wąskie i ostre . Każda

roślina wytwarza około 200 chropowatych

nasion (średnicy ok . 3 mm), które w glebie

zachowują zdolność kiełkowania maksi

mum przez rok .

62 63



Jednoroczny chwast z silnym korzeniem palowym,

kiełkujący wiosną względnie późnym latem, zróżni-

cowany morfologicznie. Spotykany na wszystkich

glebach, jednak preferuje dobrze uprawione, bo-

gate w azot, próchniczne, gliniaste i piaszczyste.

Pobiera z gleby szczególnie duże ilości substancji

pokarmowych.

Komosa białaChenopodium albumRodzina: komosowate (Chenopodiaceae)

Opis roślinyLiścienie mięsiste, owalnie wydłużone, z ogonkiem długości ok . 15 mm, spodnia strona czerwonofioletowa, górna srebrzysta, pokryta mączystym nalotem . Liście początkowo podłużne do jajowatych, niebieskozielone, z mączystym nalotem, najczęściej z nierównymi ząbkami . Starsze owalne do lancetowatych, bardzo nierównomierne, dłuższe jak szersze, z długim ogonkiem . Liście znajdujące się najwyżej na pędzie lancetowate, całobrzegie . Kwiaty małe, tworzące nibykłosy albo rzekome baldachy, 5cio promieniste . Roślina wytwarza około 3000, lecz może także do 20 000 czarnych nasion, które w glebie długo zachowują zdolność kiełkowania (od 1015 lat, nawet do ponad 39 lat) . Kiełkowanie odbywa się w temperaturze 230°C, optimum 1520°C .






Wing P 462,5 EC ■ ■ ■


rzepak Clearfield



burak cukrowy




Basagran 480 SL ■ ■



Basagran 480 SL ■ ■




WystępowanieBuraki, kukurydza, ziemniaki, rośliny strączkowe, rze

pak jary, zboża jare

64 65



Jednoroczny chwast kiełkujący głównie wiosną,

ale także jesienią. Preferuje gleby żyzne, luźne,

zawierające glinę.

Komosa wielkolistnaChenopodium hybridumRodzina: komosowate (Chenopodiaceae)

WystępowanieBuraki, kukurydza, ziemniaki, rośliny

strączkowe, rzepak jary

Opis roślinyLiścienie wąskie, lancetowate, z krótkim

ogonkiem . Liście właściwe trójkątne z sze

roko sercowatą nasadą, z każdej strony

24 ostre ząbki, długi całobrzegi wierz

chołek, bez mączystego nalotu . Kłębiki

kwiatowe w rozgałęzieniach nibykłosów

lub rzekomych baldachów, które u góry są

bezlistne . Na roślinie 10001500 nasion

czarnych, kulistospłaszczonych, średnicy

1,52 mm, które przez długi czas zacho

wują w glebie zdolność kiełkowania (1020

lat) . Temperatura kiełkowania 530°C .

66 67



Jednoroczny chwast późno kiełkujący. Lubi gleby

dobrze przewiewne, z dostateczną ilością wody,

bogate w składniki pokarmowe, dobrze uprawione.

Bardzo ciepłolubny.

WystępowanieKukurydza, buraki, rzepak jary, rośliny

strączkowe, ziemniaki i sporadycznie

zboża jare

Opis roślinyLiścienie odwrotnie łopatkowate, na

końcu zaokrąglone, nieznacznie mię

siste, spodnia strona czerwonawa . Liście

całobrzegie, dolne podługowatojajowate,

środkowe podługowate, a górne lance

towate . Liście czerwonawo obrzeżone

– spód liścia, względnie jego brzegi,

czerwonawo nabiegłe . Liczne małe kłębki

kwiatowe w luźnych kłosach, w kątach

liści albo w mało ulistnionych pozornych

baldachach . Roślina i kwiatostan bez

mączystego nalotu . Na roślinie około 4000

ciemnobrązowych, błyszczących i za

okrąglonych nasion, które długo w glebie

zachowują zdolność do kiełkowania .

Kiełkowanie zachodzi w temperaturze od

20°C do maksimum 40°C .

Komosa wielonasiennaChenopodium polyspermumRodzina: komosowate (Chenopodiaceae)

68 69



Jednoroczny, jary względnie ozimy chwast kieł-

kujący najczęściej wiosną. Nie ma szczególnych

wymagań co do rodzaju gleby i klimatu. Preferuje

jednak przewiewne obojętne gleby.

Kurzyślad polnyAnagalis arvensisRodzina: pierwiosnkowate (Primulaceae)

WystępowanieZboża (szczególnie jare), buraki, rośliny


Opis roślinyLiścienie jajowate z ostrym wierzchołkiem,

jędrne, skórzaste z połyskiem, dolna stro

na brązowo nakrapiana . Liście właściwe

ułożone naprzeciwlegle parami, intensyw

nie zielone, nieowłosione, bez ogonka,

spodnia strona ciemno nakrapiana . Kwiaty

w kątach liści, naprzeciwlegle ułożone,

na nitkowatych szypułkach wygiętych

w dół w czasie pełni kwitnienia . Kwiaty

o kolorze cynobrowym . Każda roślina

wytwarza 100300 brązowych, chropo

watych, 3trójgraniastych, z jednej strony

wypukłych nasion, które w glebie zacho

wują zdolność kiełkowania przez ponad 10

lat . Optymalna temperatura do kiełkowania

720°C .

Na glebach wapiennych spotykany jest

częściej gatunek Anagallis foemina (kurzy

ślad błękitny), niebies ko kwitnący .

70 71



Najczęściej dwuletni chwast z lepkimi liśćmi, może

osiągać wysokość do 100 cm. Praktycznie spoty-

kany na wszystkich glebach, preferuje cieplejsze

rejony. Bardzo trujący.

Lulek czarnyHyoscyamus nigerRodzina: psiankowate (Solanaceae)

WystępowanieZboża, rzepak, rośliny strączkowe, ziem

niaki

Opis roślinyLiścienie okrągłoowalne, zwężone przy

ogonku . Pierwsze liście odziomkowe

wąskie, jajowate, z długimi ogonkami,

następne zatokowopierzastowrębne,

z ostrymi odcinkami . Liście łodygowe

siedzące . Kwiaty białożółte, z fioletowymi

nerwami . Kielich kwiatowy granatowy,

owłosiony . Nasiona szarobrunatne, lekko

nerkowate, spłaszczone .

72 73



Jednoroczny chwast kiełkujący późną wiosną.

Lubi szczególnie żyzne, wilgotne do podmokłych,

ciężkie gleby.

Łoboda oszczepowataAtriplex hastataRodzina: komosowate (Chenopodiaceae)

WystępowanieBuraki, kukurydza, rośliny strączkowe,

rzepak jary, ziemniaki, zboża jare

Opis roślinyLiścienie wąskie, eliptycznie wydłużone,

z zaokrąglonym wierzchołkiem . Liście

właściwe z ogonkiem, trójkątne, oszcze

powate lub prawie klinowate, całobrzegie

lub słabo ząbkowane, do przodu wygięte

ząbki, trawiastozielone . Liście ułożone

naprzemianlegle . Kwiaty zebrane w kłębki,

a te w bezlistne, przerywane kłosy .

74 75



Jednoroczny, jary chwast o zróżnicowanym po-

kroju i jednopłciowych kwiatach, kiełkujący późną

wiosną do jesieni. Korzeń palowy z dobrze roz-

winiętymi korzeniami bocznymi. Preferuje luźne,

bogate w składniki mineralne gleby gliniasto-piasz-

czyste i gliniaste.

Łoboda rozłożystaAtriplex patulaRodzina: komosowate (Chenopodiaceae)

WystępowanieBuraki, rzepak jary, kukurydza, rośliny

strączkowe, ziemniaki, zboża jare

Opis roślinyLiścienie długie, wąskie, z zaokrąglonym

wierzchołkiem, ogonek krótki . Liście

z ogonkiem, zróżnicowane – jajowate

do lancetowatych, lekko ząbkowane lub

całobrzegie . Ciemnozielone, w szczegól

ności u młodych roślin . Liście z mączystym

nalotem . Kwiaty zebrane w kłębki, a te

w bezlistne, przerywane kłosy . Na roślinie

od 100 do 600 czarnych nasion .

76 77



Roślina jednoroczna lub dwuletnia, wydzielająca

sok mleczny, kiełkująca w jesieni i na wiosnę. Lubi

świeżo uprawione, dobrze zaopatrzone w wodę,

bogate w wapń i substancje pokarmowe gleby

gliniaste i ilaste.

WystępowanieZboża ozime i jare, rzepak

Mak polnyPapaver rhoeasRodzina: makowate (Papaveraceae)

Opis roślinyLiścienie małe, wąskie, lancetowate,

zaostrzone . Liście pierwsze całobrzegie,

z ogonkiem, nieowłosione, następne

karbowane, szczeciniasto owłosione, pie

rzastodzielne, górne liście najczęściej trzy

częściowe, siedzące . Kwiaty najczęściej

purpurowoczerwone, z reguły z ciemną

plamą w środku, pojedynczo umieszczo

ne na łodydze . Łuskowate działki kielicha

opadają podczas kwitnienia . Owoc (toreb

ka, makówka) jest odwrotnie jajowaty, przy

podstawie zaokrąglony i zawiera u każdej

rośliny od 10 000 do 20 000 nasion . Są

one nerkowate, o powierzchni siateczko

watej z zagłębieniami, ciemnobrązowe . Za

chowują w glebie bardzo długo zdolność

kiełkowania . Po zabiegach uprawowych

związanych z odwracaniem wierzchnich

warstw gleby dochodzi do masowego wy

stąpienia tej rośliny na polach . Kiełkowanie

następuje w temperaturze 213°C .



zboża

Biathlon 4D ■ ■ ■

Pontos ■ ■ ■

Picona ■ ■ ■




rzepak Clearfield


Cleravis 492,5 SC ■ ■

strączkowe Corum 502,4 SL ■ ■



78 79



Przeważnie dwuletni, rzadziej jednoroczny, zróżni-

cowany morfologicznie chwast, z głęboko sięgają-

cym, białawym, drewniejącym korzeniem palowym.

Preferuje ciepłe, suche, lekkie gleby gliniaste.

Marchew zwyczajnaDaucus carotaRodzina: selerowate (Apiaceae)

WystępowanieZboża, sporadycznie buraki

Opis roślinyLiścienie lancetowate, na długim ogonku,

bardzo wąskie, z typowym zapachem

marchwi (po roztarciu) . Liście 24krotnie

pierzastodzielne, górne siedzące, z biały

mi, na obrzeżach urzęsionymi pochwami,

obejmującymi łodygę . Kwiaty białe do

żółtych, rzadko czerwonawe, odwrotnie

sercowate . Baldachy złożone, w czasie

kwitnienia płaskie – w środku najczęściej

czarnoczerowonawy punkt . Na roślinie

około 4000 nasion .

80 81



Roślina jednoroczna, jara lub ozima, kiełkuje od

jesieni do wiosny. Preferuje gleby ciepłe, luźne, bo-

gate w składniki pokarmowe, o niskiej zawartości

wapnia, gliniaste i piaszczyste. Gatunek ten silnie

się rozprzestrzenia.

WystępowanieZboża, rzepak, buraki, rośliny strączkowe, kukurydza,

ziemniaki

Maruna bezwonnaMatricaria indoraRodzina: astrowate (Asteraceae)

Opis roślinyLiścienie okrągłe, jędrne . Liście właściwe

początkowo lancetowate, później pierza

stosieczne . Łatki liści krótsze i grubsze niż

u rumianku pospolitego . Całkowicie lub

prawie bez zapachu . W przeciwieństwie

do rumianku pospolitego ten gatunek

może osiągać wysokość do 120 cm .

Koszyczki kwiatostanowe pojedyncze,

z żółtymi kwiatami rurkowatymi, białymi

języczkowatymi . Dno kwiatowe szeroko

stożkowate z lancetowatymi, kłującymi

pylnikami, wewnątrz pełne . Nasiona do

1000 na każdej roślinie, ciemnobrązowe

z koronką . Kiełkowanie w temperaturze od

5°C do 35°C .



zboża


Pontos ■ ■

Picona ■ ■ ■




rzepak Clearfield

Cleravo 285 SC ■ ■


burak cukrowy






Stomp Aqua 455 CS ■ Basagran 480 SL ■ ■ ■

tytoń Stomp Aqua 455 CS ■



82 83



Roślina wieloletnia z nadziemnymi i podziemnymi

rozłogami. Silnie rozprzestrzenia się przez rozło-

gi i kłącza podziemne – jednak również możliwe

jest rozprzestrzenianie przez nasiona. Preferuje

wilgotne, bogate w składniki pokarmowe, częścio-

wo również lekko kwaśne gleby. Jest jednak, jeśli

chodzi o rodzaj gleby, mało wymagająca.

Mięta polnaMentha arvensisRodzina: jasnotowate (Lamiaceae)

WystępowanieKukurydza, zboża

Opis roślinyLiścienie szeroko zaokrąglone, trójkątne .

Pierwsze liście są zaokrąglone względnie

płasko sercowate . Następne są jajowate,

ostro zakończone, piłkowane . Przy roz

tarciu wyraźny zapach mięty . Kwiatostan

o liliowym zabarwieniu, składa się z 812

okółków w kątach naprzeciwległych liści .

Nasiona jasnobrązowe, gładkie lub delikat

nie pomarszczone .

84 85



Jednoroczny, względnie wieloletni, kiełkujący

wiosna chwast. Rozmnaża się przeważnie przez

rozłogi korzeniowe pokryte pączkami przybyszo-

wymi. Części rośliny zawierają sok mleczny. Lubi

gleby świeże do mokrych, bogate w azot, próch-

niczne, o dużej miąższości, gliniaste względnie

ilaste. Występowanie jego świadczy o podmokłych

glebach.

Mlecz polnySonchus arvensisRodzina: astrowate (Asteraceae)

WystępowanieZboża, kukurydza, sporadycznie buraki

Opis roślinyLiścienie na krótkich ogonkach, odwrot

nie jajowate, całobrzegie . Rozwijające

się z nasion chwasty mają pierwsze

liście okrągłosercowate, z zaokrąglo

nym uszkiem . Następne liście są zielone,

błyszczące, z wcięciami, pierzastosieczne

i na brzegu haczystokolczasto ząbkowa

ne . Złotożółte koszyczki na szypułkach,

zebrane na szczytach w baldachokształtne

wiechy . Każda roslina może wydać

do 20 000 nasion .



rzepak Clearfield




86 87



Jednoroczny chwast dwuliścienny, o wysokości do

100 cm. Preferuje wilgotne, zasobne, zwłaszcza

w azot, gleby piaszczyste i gliniaste.

Mlecz zwyczajnySonchus oleraceusRodzina: astrowate (Asteraceae)

WystępowanieZboża, buraki, kukurydza, rośliny strączko

we, ziemniaki

Opis roślinyLiścienie okrągławe, z krótkim ogonkiem,

na końcu płasko wcięte . Pierwsze liście

nagie, błyszczące zielone, jajowato

okrągłe . Następne z ogonkami, lirowato

pierzastodzielne, ościsto ząbkowane;

górne liście obejmują łodygę . Żółte ko

szyczki zebrane w luźne baldachokształtne

wiechy . Na roślinie do 4700 nasion, lekko

spłaszczonych, skórzastobrązowych,

z 3 żeberkami . W skrajnych przypadkach

roślina może wytwarzać 100 000 nasion .

88 89



Jednoroczny jary lub ozimy chwast, szorstko owło-

siony, zawierający silny, czerwony barwnik w ko-

rzeniu palowym. Preferuje gleby lekko kwaśne do

obojętnych, piaszczysto-gliniaste lub gliniaste.

Nawrot polnyLithospermum arvenseRodzina: szorstkolistne (Boraginaceae)

WystępowanieZboża ozime, rzepak ozimy

Opis roślinyLiścienie jajowate do szeroko owalnych,

górna strona owłosiona, wierzchołek

zaokrąglony, z wyraźnym nerwem środ

kowym, na końcu często lekko wcięte .

Liście właściwe odwrotnie jajowate do

lancetowatych, z krótkim ogonkiem, gęsto

owłosione, szarozielone, 40 mm długości .

Kwiaty są małe, białe, częściowo lejkowa

te, z krótkim ogonkiem . Korona kwiatowa

o średnicy 68 mm, kwiaty w kątach liści

lub na końcach pędu . Nasiona bardzo

twarde, jajowate, 3graniaste, brązowo

czarne, brodawkowane . Na roślinie około

200 nasion zachowujących przez wiele lat

zdolność kiełkowania w glebie . Optymalna

temperatura kiełkowania 13°C .

90 91



Chwast kiełkujący od wiosny do jesieni, jedno-

roczny, jary lub ozimy. Spotykany na wszystkich

glebach. Preferuje jednak dobrze przewiewne,

wilgotne gleby gliniaste.

Niezapominajka polnaMyosotis arvensisRodzina: szorstkolistne (Boraginaceae)

WystępowanieZboża (szczególnie ozime), rzepak ozimy,

buraki, kukurydza

Opis roślinyLiścienie szeroko jajowate, z lekko

spłaszczonym i wciętym końcem, z krót

kim ogonkiem, wyraźnie owłosione . Pierw

szy liść okrągły, z wyraźnym ogonkiem,

następne liście lancetowate, zwężone przy

ogonku, z obydwu stron szczeciniaste,

szorstkie włoski . Dolne liście skupione

w rozetę, z ogonkiem, górne – siedzące

na łodydze . Kwiaty małe, jasnoniebieskie

z żółtą rurką korony, zebrane w luźne

skrętki . Szypułka owocu jest 23 razy

dłuższa niż kielich . Około 700 nasion na

roślinie, płaskich, jajowatych z ostrymi

brzegami, błyszczących, czarnobrązo

wych . Optymalna temperatura kiełkowania

1220°C .






92 93



Wieloletni chwast z głęboko sięgającym korzeniem

palowym i silnymi pędami podziemnymi. Rozmna-

ża się przeważnie poprzez oddzielone fragmenty

rozłogów korzeniowych. Sporadycznie wiosną

kiełkuje z nasion.

Ostrożeń polnyCirsum arvenseRodzina: astrowate (Asteraceae)

WystępowanieZboża, buraki, rośliny strączkowe, kukury

dza, rzepak, ziemniaki

Opis roślinyLiścienie szeroko owalne, jędrne, ciemno

zielone, całobrzegie, na bardzo krótkich

ogonkach, wyraźnie unerwione . Liście wła

ściwe są niepodzielne do pierzastosiecz

nych, z trójkątnymi wcięciami i przeważnie

faliście poszarpane . Brzeg blaszki liściowej

z kolcami, wierzchnia strona bez wło

sków lub nieco pokryta pajęczynowatym

kutnerem . Kwiatostany liczne . Kwiaty pur

purowoczerwne, rurkowate . Roślina jest

dwupienna tzn . męskie i żeńskie kwiaty

występują na różnych roślinach . Na roślinie

od 1000 do 5000 nasion, które tylko

w małej części są zdolne do kiełkowania .

Są one oliwkowozielone, gładkie . Pap

pus (puch kielichowy) jedwabisto miękki

i pierzasty . Wg badań nasiona w glebie

zachowują siłę kiełkowania do 20 lat .


■ Produkt Działanie


Mocarz 75 WG ■ kukurydza Mocarz 75 WG ■


■ ■ średnio wrażliwe, ■ średnio odporne


94 95



Jednorocznya chwast jary lub ozimy, kiełkują-

cy późną jesienią względnie wiosną. Spotykany

szczególnie na glebach wapiennych, na ciepłych

stanowiskach.

Ostróżeczka polnaConsolida regaliaRodzina: jaskrowate (Ranunculaceae)

WystępowanieZboża, rzepak

Opis roślinyLiścienie okrągłojajowate, przy podstawie

zaokrąglone, ogonek bardzo długi . Pierw

sze liście trójsieczne, następne delikatnie

pierzaste, z długim ogonkiem, częściowo

tworzą rozety . Kwiaty są jaso lub ciem

noniebieskie, w luźnych wiechowatych

gronach . Nasiona o długości od 2 mm,

ciemnobrązowe, z szorstkimi okrywami .

Na roślinie około 200 nasion, które kiełkują

bardzo płytko pod powierzchnią .







96 97



Roślina trwała, z długimi kłączami, płożąca się.

Preferuje wilgotne, bogate w składniki pokarmowe

gleby ciężkie.

Pięciornik gęsiPotentilla anserinaRodzina: różowate (Rosaceae)

WystępowanieZboża, kukurydza, sadownictwo

Opis roślinyLiścienie jajowate, z długim ogonkiem .

Pierwsze liście okrągłe, później trójdzielne,

następnie pierzaste – wcinane piłkowato,

na spodniej stronie srebrno owłosio

ne . Kwiat jaskrawożółty . Płatki korony

dwukrotnie dłuższe od kielicha . Nasiona

podłużne do okrągłych .

98 99



Wieloletni chwast kiełkujący wiosną, z silnie

rozwiniętymi kłączami podziemnymi. Występuje

najczęściej gniazdowo. Wysiew nasion możliwy już

wczesną wiosną. Preferuje ciężkie, ilaste, wilgotne,

ale również żwirowe i kamieniste, lekko kwaśne

gleby gliniaste. Roślina pionierska na terenach nie-

uprawianych. Umiarkowane zapotrzebowanie na

azot. Jest wskaźnikiem występowania gliny i wody

w podłożu.

Podbiał pospolityTussilago farfaraRodzina: astrowate (Asteraceae)

WystępowanieZboża

Opis roślinyLiścienie z obu stron zaokrąglone .

Pierwsze liście zwężone przy ogonku,

następne z sercowatą podstawą, z długim

ogonkiem, wielkości dłoni, z kanciasty

mi wcięciami . Szczególnie dolna strona

lecz także wierzchnia strona liści pokryta

kutnerem . Wczesną wiosną, jeszcze przed

ukazaniem się liści, pojawiają się pędy

kwiatostanowe pokryte białym kutnerem,

zakończone pojedynczym żółtym koszycz

kiem . Na jednym pędzie do 350 nasion .

100 101



Roślina trwała, z rozgałęzionymi szeroko rozłogami

korzeniowymi. W zależności od stanowiska osiąga

wysokość do 120 cm. Lubi gleby o dużej miąż-

szości, żyzne, częściowo próchniczne. Przerasta

często z brzegów pól do upraw.

Pokrzywa zwyczajnaUrtica dioicaRodzina: pokrzywowate (Urticaceae)

WystępowanieSady

Opis roślinyLiścienie łopatkowate, na końcach

ścięte, z płaskimi wcięciami, z ogonkiem .

Liście jajowate, ostre, grubo ząbkowane,

ze szczeciniastymi włoskami parzącymi .

Kwiaty zielone, w wiechowatych kwia

tostanach . Roślina dwupienna – kwiaty

męskie i żeńskie występują oddzielnie,

nigdy na tej samej roślinie . Nasiona jasno

brązowe, jajowate .







102 103



Kiełkujący wiosną do późnego lata chwast. Prefe-

ruje świeże, próchniczne, lekkie gleby, które są do-

brze uprawione i zasobne w składniki pokarmowe.

Pokrzywa żegawkaUrtica urensRodzina: pokrzywowate (Urticaceae)

WystępowanieWarzywa, buraki, rośliny strączkowe,

kukurydza, rzepak jary

Opis roślinyLiścienie z krótkimi ogonkami, odwrotnie

sercowate, na końcu lekko wcięte . Łodyga

i liście mają włoski parzące . Kwiat jest zie

lonkawy, niepozorny, na stojących pędach

kwiatowych wyrastających z kątów liści .

Każda roślina może wytwarzać do 1000

jajowatych, żółtozielonych, błyszczących

nasion . Kiełkują one w niskiej temperaturze

(25°C) .



strączkowe Stomp Aqua 455 CS ■ ■ ■




104 105



Kiełkujący przez cały rok chwast wieloletni z głę-

boko sięgającym korzeniem palowym oraz licznymi

kłączami z pąkami korzeniowymi. Preferuje suche,

ciepłe, bogate w składniki odżywcze gleby luźne,

gliniaste, o dużej miąższości.

Powój polnyConvolvulus arvensisRodzina: powojowate (Convolvulaceae)

WystępowanieKukurydza, zboża, sporadycznie buraki

Opis roślinyLiścienie lekko sercowate, wyraźnie uner

wione, jędrne, całobrzegie, z długim ogon

kiem . Liście właściwe naprzemianległe,

z ogonkiem, podługowatoklinowate, na

wierzchołku zaokrąglone, ogonek o dłu

gości 20 mm . Pęd owija się wokół innych

roślin . Kwiaty białe do różowych, z jasno

czerwonymi smugami, lejkowate . Pojedyn

cze w kątach liści . Na roślinie około 500

nasion . Rozmnażanie odbywa się jednak

najczęściej przez małe części kłączy, które

są rozprzestrzeniane w czasie mechanicz

nej uprawy gleby .






106 107



Jednoroczny chwast. Preferuje bogate

w składniki pokarmowe, gleby wapienne

w cieplejszych regionach. Występuje na

glebach próchnicznych.

Poziewnik polnyGalepsis ladanumRodzina: jasnotowate (Lamiaceae)

WystępowanieZboża jare i ozime, kukurydza, buraki

Opis roślinyLiścienie okrągłoowalne, ogonek z dwo

ma szeregami przyległych włosków,

u podstawy dwa wyraźnie wykształcone

uszka . Liście jajowate do lancetowatych,

z 37 grubymi ząbkami . Pierwsze liście

owłosione . Kwiaty znajdują się najczę

ściej w kątach liści, są różowoczerwone

z żółtawą wargą dolną i łatką czerwono

prążkowaną .

108 109



Jednoroczny chwast kiełkujący wiosną.

Występuje przeważnie na przewiewnych, próch-

nicznych i bogatych w azot glebach o dobrych

stosunkach wodnych. Preferuje wilgotno-chłodny

klimat.

Poziewnik szorstkiGaleopsis tetrahitRodzina: jasnotowate (Lamiaceae)

WystępowanieZboża ozime i jare, buraki, kukurydza

Opis roślinyLiścienie okrągłoowalne, ogonek z dwo

ma szeregami przyległych włosków

umieszczonych w wycięciu, całobrzegie

z lekko wydłużonym wierzchołkiem . Liście

właściwe wydłużone, jajowate, z obydwu

stron od 5 do 10 dużych zaokrąglonych

ząbków, miękko owłosionych, przy pod

stawie zaokrąglone . Nibyokółek najczęściej

składający się z wielu kwiatów, czerwony

do białego . Górna i dolna warga z szero

kim, jasnym brzegiem i żółtopurpurowo

obrzeżonym języczkiem . Roślina wytwarza

do 300 nasion . Są one okrągłojajowa

te i mają brązowe do czarnych plamki .

Żywotność nasion w glebie 3568 lat .

Kiełkują w temperaturze 25°C . Optymalna

temperatura kiełkowania 13°C .








110 111



Jednoroczny ozimy lub jary chwast z płożącą

łodygą licznie rozgałęzioną. Preferuje luźne gleby,

bogate w składniki mineralne, piaszczysto-glinia-

ste lub gliniaste.

Przetacznik bluszczykowatyVeronica hederifoliaRodzina: trędownikowate (Scrophulariaceae)

WystępowanieZboża ozime, rzepak

Opis roślinyLiścienie silnie rozwinięte, owalne, wyraźny

ogonek, wierzchołek wydłużony . Liście

sercowate, z obu stron 13 karbów . Póź

niej wytworzone liście 3 do 7klapowe,

z wciętymi karbami . Kwiaty umieszczone

w kątach liści na wyraźnych ogonkach,

jasnoniebieskie do lila . Nasiona okrągławe,

23 mm długości, matowe, żółtobrązowe .

Roślina jest w stanie wytworzyć ok . 200

nasion, które z reguły kiełkują z górnych

warstw gleby późną jesienią, w łagodną

zimę do przedwiośnia . Optymalna tempe

ratura kiełkowania wynosi 25°C .







rzepak Clearfield Cleravo 285 SC ■ ■

strączkowe Corum 502,4 SL ■ ■ ■



112 113



Jednoroczny chwast najczęściej kiełkujący wiosną,

przy dobrym poziomie azotu tworzy liczne pędy.

Lubi próchniczne, bogate w składniki pokarmo-

we, wilgotne gleby gliniaste. W XIX w. zdziczał po

wydostaniu się z ogrodu botanicznego. Pochodzi

z Azji Mniejszej.

WystępowanieZboża ozime, buraki, rzepak, rośliny strączkowe,

ziemniaki

Przetacznik perskiVeronica persicaRodzina: trędownikowate (Scrophulariaceae)

Opis roślinyLiścienie łopatkowate do trójkątnych, u góry

zaokrąglone, z krótkimi ogonkami . Liście

okrągławe do szeroko jajowatych . Przy

podstawie prawie sercowate, brzeg grubo

karbowany, z zaokrąglonymi klapami,

skąpo owłosione . Kwiaty pojedyncze, z dłu

gimi, owłosionymi ogonkami, wyrastające

z kątów liści, błękitnoniebieskie z białym,

dolnym końcem . Nasiona około 2 mm dłu

gości, muszlowate, z silnie pomarszczoną

częścią grzbietową . Każda roślina wytwa

rza około 50100 nasion . W glebie zacho

wują zdolność kiełkowania przez ponad 50

lat . Kiełkowanie następuje w temperaturze

około 25°C, optimum 1525°C .



zboża

Biathlon 4D ■ ■

Pontos ■ ■ ■

Picona ■ ■ ■




rzepak Clearfield



burak cukrowy



ziemniakBasagran 480 SL ■ ■ ■

Stomp 400 SC ■ ■







114 115



Chwast jednoroczny jary lub ozimy, wznoszące się

pędy osiągają wysokość do 15 cm.

Preferuje świeże, bogate w składniki pokarmowe,

średnio kwaśne próchniczne gleby gliniaste lub

gliniasto-piaszczyste.

Przetacznik polnyVeronica arvensisRodzina: trędownikowate (Scrophulariaceae)

WystępowanieZboża, rzepak, buraki, rośliny strączkowe

Opis roślinyLiścienie bardzo małe, trójkątne do rombo

idalnych, z zaokrąglonym wierzchołkiem,

ogonki bardzo krótkie . Liście łopatkowate,

siedzące, karbowanopiłkowane, rzadko

owłosione . Po wykształceniu późniejszych

liści możliwości pomyłki przy rozpoznawa

niu z przetacznikiem trójlistkowym . Kwiaty

są bardzo małe, białe do jasnoniebieskich,

z krótkimi szypułkami, zebrane na począt

ku w luźne, później wydłużone grona . Na

siona tarczowate, owalne, z gładką i lekką,

wypukłą częścią grzbietową, złotożółte .



zboża Mocarz 75 WG ■ ■



rzepak Clearfield



ziemniak Basagran 480 SL ■ ■

groch Basagran 480 SL ■ ■



116 117



Chwast dwuletni, rzadziej jednoroczny. Preferuje

bogate w azot gleby piaszczyste, gliniaste i glinia-

sto-piaszczyste, jest w stanie dobrze przetrwać

okresy suszy.

Przymiotno kanadyjskieErigeron canadensisRodzina: astrowate (Asteraceae)

WystępowanieKukurydza sporadycznie, szczególnie mo

nokultury, sadownictwo, uprawa winorośli

Opis roślinyLiścienie owalne, zwężone przy ogonku .

Pierwsze liście z wyraźnym ogonkiem,

jajowate . Następne podłużnie lancetowate,

krótko owłosione, liście w środku pędów

i na szczycie są siedzące . Koszyczki

kwiatostanowe bardzo liczne, ale małe

i niepozorne, gęsto ułożone, tworzące

wiechę . Kwiat żółtobiały do czerwonobia

łego . Każda roślina wytwarza do 100 000

nasion, które są brudnobiałe, o długości

1 mm . Roślina rozprzestrzeniła się w Eu

ropie po 1685 roku, kiedy to jako roślina

zdziczała przenikła poza obszar ogrodu

botanicznego we Francji .

118 119



Roślina jednoroczna, jara lub ozima, kiełkuje od

jesieni do wiosny, nie kiełkuje w miesiącach letnich,

szorstka i lepka. Występuje przede wszystkim na

glebach o dobrej wilgotności, bogatych w składniki

pokarmowe, próchnicznych, o dużej miąższości,

gliniastych i ilastych. Przy odpowiedniej ilości skład-

ników pokarmowych jest praktycznie spotykana na

wszystkich glebach.

WystępowanieZboża, rzepak, buraki, rośliny strączkowe, ziemniaki

i częściowo również kukurydza

Przytulia czepnaGalium aparineRodzina: marzanowate (Rubiaceae)

Opis roślinyLiścienie mięsiste, jędrne, owalnie wydłu

żone, ok . 15 mm długości, z ogonkiem

i wcięte na końcu nerwu głównego . Liście

lancetowate, siedzące okółkowato (po

69) w węzłach łodygi . Relatywnie miękkie,

najczęściej ciemnozielone . Na wierzchniej

stronie znajdują się do przodu wygięte

szczecinki (szorstkie) . Kwiaty niepozorne,

białe, tworzą wzdłuż zebranych liści wie

lokwiatowe, baldachokształtne kwiato

stany, znacznie dłuższe od liści . Nasiona

o średnicy 46 mm, kuliste, pokryte gęsto

haczykowatymi szczecinkami . Na roślinie

300400 nasion . Z praktyki wiadomo, że

w glebie zachowują zdolność kiełkowania

przez 78 lat .



zboża


Pontos ■ ■ ■

Picona ■ ■ ■



Wing P 462,5 EC ■ ■ ■


rzepak Clearfield



burak cukrowy



ziemniakStomp 400 SC ■ ■








120 121



Kiełkujący późną wiosną jednoroczny chwast

trujący, zróżnicowany morfologicznie, z krótkim

stożkowatym korzeniem. Preferuje luźne, próch-

niczne do lekko kwaśnych, bogate w składniki

pokarmowe (zwłaszcza w azot) gleby piaszczyste

do gliniastych.

Psianka czarnaSolanum nigrumRodzina: psiankowate (Solanaceae)

WystępowanieBuraki, ziemniaki, kukurydza, rośliny


Opis roślinyLiścienie jajowate do okrągłoowalnych,

z wyraźnie zaostrzonym wierzchołkiem,

gładkie, całobrzegie, z ogonkiem, u pod

stawy zaokrąglone, z wyraźnym nerwem

środkowym . Liście szeroko jajowate lub

prawie trójkątne, całobrzegie do wciętych,

z ogonkiem, ubogo owłosione, mato

we, ciemnozielone . Łodyga z czarnym

odcieniem przy podstawie . Kwiaty zebrane

w podbaldaszki na krótkich szypułkach,

zawierające 5 do 10 kwiatów . Owoce są

wielkości grochu, w stadium dojrzałości

od czarnoniebieskich do zielonożółtych .

Otrzymane z nich nasiona są szarobrą

zowe, o powierzchni drobnosiatkowanej,

nerkowate, spłaszczone . Na roślinie około

500 nasion .

122 123



Jednoroczny, jary chwast kiełkujący wiosną do

lata, bogaty pod względem form występowania.

Występuje przeważnie na dobrze przewiewnych,

ale wilgotnych glebach, bogatych w składniki po-

karmowe, gliniastych i piaszczystych.

Rdest kolankowyPolygonum lapathifolium Rodzina: rdestowate (Polygonaceae)

WystępowanieZboża jare, buraki, rzepak jary, kukurydza,

rośliny strączkowe, ziemniaki

Opis roślinyLiścienie lancetowate, z krótkimi ogon

kami, hypokotyl czerwonawy . Liście

skrętoległe, eliptyczne do lancetowatych,

zwężone przy ogonkach . Na dolnej stronie

nakrapiane brodawkowatymi gruczoła

mi, na wierzchniej stronie nagie . Często

z ciemna plamą . Przy ogonku liściowym

luźne języczki (gatki), nagie albo krótko

owłosione . Kwiaty są małe, zielonkawo

białe do bladoróżowych, zebrane w wal

cowaty kłos . Około 800 nasion na roślinie .

Nasiona soczewkowate, błyszczące, czar

nobrązowe . W glebie zachowują zdolność

kiełkowania przez ponad 10 lat . Kiełko

wanie zachodzi w temperaturze 210°C,

optimum 3040°C .



zboża Mocarz 75 WG ■ ■ ■




124 125



Jednoroczny chwast kiełkujący od wiosny do

lata, bogaty pod względem form występowania.

W większym nasileniu występuje na glebach o do-

brej strukturze, ale wilgotnych, bogatych w skład-

niki pokarmowe, piaszczystych i gliniastych.

Rdest plamistyPolygonum persicariaRodzina: rdestowate (Polygonaceae)

Występowanie Zboża jare, buraki, rzepak jary, kukurydza,


Opis roślinyLiścienie eliptyczne, 1015 mm długości,

najczęściej czerwony hypokotyl . Liście

lancetowate, zaostrzone, wzdłuż nerwów

i na brzegach pokryte włoskami, na górnej

stronie często ciemna plama . Błoniasta

pochwa liścia przylegająca do łodygi jest

krótko owłosiona, brzegi pokryte długimi

rzęskami . Różowe kwiaty są zebrane

w walcowaty kłos na wierzchołkach łodyg

lub wyrastający z kątów liści . Każda roślina

wydaje 200800 nasion, soczewkowatych,

ostrych, gładkich, czarnych i błyszczą

cych . Kiełkowanie zachodzi w temperatu

rze od 10°C, optimum 3540°C .





burak cukrowy


■ ■ ■



strączkoweStomp Aqua 455 CS ■ ■ ■





126 127



Jednoroczny chwast kiełkujący wiosną,

z wrzecionowatym i głęboko sięgającym ko-

rzeniem. Spotykany praktycznie na wszystkich

glebach, niewybredny co do przesuszenia gleby

i niedostatku składników pokarmowych. Źle rozwi-

ja się na glebach kwaśnych.

Rdest powojowyPolygonum convolvulus Rodzina: rdestowate (Polygonaceae)

WystępowanieZboża jare, kukurydza, buraki, rzepak jary,


Opis roślinyLiścienie silne, najczęściej trzykrotnie dłuż

sze niż szersze, o nierównych połówkach

liści . Liście trójkątne z sercowatą podsta

wą, z ogonkiem, na początku zwinięte ku

dołowi . Dolna strona liścia i łodyga mają

często czerwonawy odcień . Ułożone

skrętolegle . Kwiaty białozielone, z krót

kimi ogonkami, mało widoczne, zebrane

w luźnych kłosach . Na roślinie 100300

trójkanciastych, czarnych nasion, okrytych

szczelnie brązowymi pozostałościami

zalążni . Nasiona w glebie zachowują zdol

ność kiełkowania przez około 20 lat .






Wing P 462,5 EC ■ ■

rzepakButisan Avant + Iguana Pack

■ ■

burak cukrowy


■ ■










128 129



Jednoroczny chwast kiełkujący wiosną do lata,

z głęboko sięgającymi korzeniami. Bez wymagań,

spotykany na wszystkich typach gleb. Źle rośnie

na terenach podmokłych.

Rdest ptasiPolygonum aviculareRodzina: rdestowate (Polygonaceae)

WystępowanieZboża jare, buraki, kukurydza, rośliny

strączkowe, ziemniaki

Opis roślinyLiścienie bardzo długie i wąskie (1015

mm długości, 12 mm szerokości), tępo

zakończone, bez ogonka . Liście eliptycz

ne, małe, lekko skręcone, żółtozielone i na

bardzo krótkim ogonku . Języczki rurko

wate, w czasie owocowania postrzępione .

Kwiaty różowe albo białe, po 23 w kątach

liści . Roślina wytwarza 150200 nasion,

jajowatych do eliptycznych, ciemnobrązo

wych, trójstronnie spłaszczonych . W glebie

zachowują długo zdolność kiełkowania

(ponad 50 lat) . Optymalna temperatura

kiełkowania wynosi 25°C .




Mocarz 75 WG ■

kukurydzaMocarz 75 WG ■ Wing P 462,5 EC ■ ■ ■

burak cukrowy


■


strączkoweCorum 502,4 SL ■ Stomp Aqua 455 CS ■ ■ ■




130 131



Roślina trwała, o silnie rozwiniętych podziemnie

płożących się rozłogach. Preferuje gleby nie-

przepuszczalne, z zastoiskami wody. Występuje,

w zależności od warunków, masowo na ciężkich

glebach gliniastych i ilastych.

Rdest ziemnowodnyPolygonum amphibiumRodzina: rdestowate (Polygonaceae)

WystępowanieZboża, kukurydza, uprawy sadownicze

Opis roślinyLiście lancetowate, o długości do

120 mm, przy podstawie zaokrąglone do

sercowatych, z krótkimi ogonkami . Ogonki

liściowe oddzielają się od środkowej

części pochwy . Kwiaty różowe, w gęstych,

walcowatych kłosach . Roślina wytwarza

niewielką ilość nasion . Nasiona ostrokątno

podłużne, błyszczące, brązowoczarne .

Rozmnażanie przez nasiona jest możliwe,

jednak następuje prawie wyłącznie przez

rozłogi .

132 133



Roślina jednoroczna ozima, o niewielkich roz-

miarach. Bez wymagań. Rośnie praktycznie na

wszystkich glebach i we wszystkich strefach

klimatycznych Europy. Gatunek bardzo zróżnico-

wany.

Rogownica lepkaCerastium glomeratumRodzina: goździkowate (Caryophyllaceae)


Opis roślinyLiścienie okrągławoowalne, z ogonkiem .

Liście właściwe jajowate, na szczycie

ostre, przy ogonku zwężone, miękko owło

sione . Kwiaty białe, płatki korony w środku

podzielone . Roślina wytwarza około 300

do 500 brązowoszarych nasion .

134 135



Roślina jednoroczna, często także trwała, osiąga-

jąca niewielką wysokość, maksimum 20 cm. Nie

ma specjalnych wymagań klimatycznych – spoty-

kana praktycznie w całej Europie. Lubi żyzne, kwa-

śne, wilgotne gleby, preferuje gliniaste. Gatunek

o dużym zróżnicowaniu.

Rogownica pospolitaCerastium vulgatumRodzina: goździkowate (Caryophyllaceae)


Opis roślinyLiścienie owalne, na końcach zwężone . Li

ście właściwe jajowate, na szczycie ostre,

przy ogonku zwężone, miękko owłosione .

Kwiat biały, w środku podzielony . Nasiona

okrągłe, jasnobrązowe .

136 137



Jednoroczny, jary bądź ozimy chwast dwuliścien-

ny, kiełkujący jesienią i wiosną, o wrzecionowatym

korzeniu. Preferuje lekkie, piaszczyste, gliniaste

gleby o niskiej zawartości wapnia. Jest wskaźni-

kiem zakwaszenia gleby.

Rumian polnyAnthemis arvensisRodzina: astrowate (Asteraceae)

WystępowanieZboża, rzepak, rośliny strączkowe, kukury

dza, ziemniaki

Opis roślinyLiścienie owalne – okrągłe, koniec za

okrąglony . Liście początkowo pojedynczo

– później podwójnie pierzastodzielne, z wą

skimi, pałkowatymi listkami bocznymi, biało

owłosione . Koszyczki kwiatostanowe pełne,

wydłużone, klinowate, lancetowate i ostre

przysadki kwiatowe . Roślina wytwarza

około 500 nasion . Są one obłe, podłużnie

żeberkowane, u góry mają nabrzmiały, czę

sto skórzasty pierścień . Zdolność kiełkowa

nia w glebie zachowują przez ponad 11 lat .

Minimalna temperatura kiełkowania wynosi

25°C, optymalna 13°C .






Wing P 462,5 EC ■ ■

rzepak Butisan Avant + Iguana Pack ■ ■ ■

rzepak Clearfield Cleravo 285 SC ■ ■

burak cukrowy Kosynier 420 SC ■ ■ ■









138 139



Jednoroczny, jary lub ozimy chwast kiełkujący je-

sienią i wiosną. Lubi bogate w składniki pokarmo-

we, wilgotne gleby gliniaste, piaszczysto-gliniaste

i częściowo również piaszczyste.

Rumianek bezpromieniowyMatricaria suaveolensRodzina: astrowate (Asteraceae)

WystępowanieZboża, kukurydza (przenosi się z obrzeży

pól uprawnych)

Opis roślinyLiścienie, w porównaniu z innymi gatun

kami z rodzaju Matricaria, trochę większe,

okrągłe, wypukłe, zaostrzone . Liście

podwójnie lub potrójnie pierzastodzielne,

z lancetowatymi, kłującymi fragmentami

liści, bez owłosienia . Koszyczki na koń

cach pędów . Kwiaty rurkowate 4ząbkowe

są zielone do żółtych, kwiatów języczko

watych brak . Dno kwiatowe wewnątrz

puste – przy rozcieraniu wydziela zapach

rumianku . Każda roślina wytwarza około

5000 nasion . Są one jasnobrązowe, z 34

żeberkami na boku, z krótkim pappusem

(włoskami) .






140 141



Jednoroczny, zimujący chwast z wrzecionowatym

korzeniem. Preferuje świeżo uprawione, bogate

w składniki pokarmowe, ale o niskiej zawartości

wapnia gleby ilaste lub piaszczyste.

WystępowanieZboża, rzepak, buraki, rośliny strączkowe, kukurydza,

ziemniaki

Rumianek pospolityMatricaria chamomillaRodzina: astrowate (Asteraceae)

Opis roślinyLiścienie maczugowate, na końcach trój

kątne, ale bez ogonków i owłosione . Liście

właściwe początkowo lancetowate, jedy

nie z jednym lub dwoma wąskimi listkami

bocznymi, później podwójnie lub potrójnie

pierzastodzielne z wąskimi, nitkowatymi

listkami nieowłosionymi lub z małą ilością

włosków . Dno kwiatowe stożkowate, bez

owłosienia i wewnątrz puste . Koszyczki

kwiatowe z białymi kwiatami języczko

watymi (brzeżnymi), zwisającymi nocą

i po zapyleniu ku dołowi . Koszyczki po

roztarciu wydzielają charakterystyczny „za

pach rumianku” . Nasiona długości 1 mm,

szarobrązowe, z 45 żeberkami . Każda

roślina wytwarza około 500 nasion, które

ponad 11 lat zachowują w glebie zdolność

kiełkowania . Rośliny osiągają wysokość

1540 cm .



zboża


Pontos ■ ■ ■


Picona ■ ■ ■



rzepak Clearfield


ziemniak Stomp 400 SC ■ ■





142 143



Jednoroczny chwast kiełkujący intensywnie wio-

sną. Spotykany na wszystkich glebach. Preferuje

jednak gleby lekkie, piaszczyste, lekko kwaśne,

gliniaste albo mało żyzne, słabo uprawione, suche

gleby lessowe i gliniaste.

Rzodkiew świrzepaRaphanus raphanistrumRodzina: kapustowate (Brassicaceae)

WystępowanieZboża (zwłaszcza jare) rośliny strączkowe,

buraki, kukurydza, ziemniaki

Opis roślinyLiścienie sercowate, szerokie, silne,

z głęboko wciętym końcem, na długim

ogonku . Liście lirowatopierzastosieczne,

25 jajowate, ząbkowane, zwiększające się

w kierunku końca blaszki listki boczne i je

den bardzo duży liść końcowy . Kwiaty są

jasnożółte do białych, wyraźne unerwienie,

działki kielicha stoją prosto i są szczeci

niasto owłosione . Łuszczyna przewęzista

z połączonymi, jednonasiennymi frag

mentami, dlatego zawarte w nich nasiona

są jajowate do kulistych, jasnobrązowe

z ciemną plamą . Na roślinie około 150300

nasion, ze względu na zawartość oleju dłu

go można je przechowywać . Kiełkowanie

następuje w temperaturze 25°C, optimum

20°C .



rzepak Clearfield






144 145



Roślina jednoroczna lub dwuletnia, kiełkująca od

jesieni do wiosny, z reguły zimująca z rozwinię-

tym korzeniem palowym (sok mleczny). Wystę-

puje przede wszystkim na glebach cieplejszych,

suchych, często trochę kamienistych, bogatych

w składniki pokarmowe.

Sałata kompasowaLactuca seriolaRodzina: astrowate (Asteraceae)

WystępowanieZboża jare, kukurydza, rzepak, buraki,

rośliny strączkowe, po odłogowaniu

Opis roślinyLiścienie okrągłoszerokoeliptyczne,

przechodzące w ogonek, na wierzchołku

zaokrąglone . Liście sztywne, niebieskawe,

morskozielone, pierzastodzielne z lance

towatymi odcinkami, na brzegu i nerwie

środkowym pokryte szczecinowatymi

włoskami . Wyraźne jest jednolite ustawie

nie blaszek w kierunku północpołudnie

(roślina kompasowa – chroniona przed

wyginięciem) . Koszyczki kwiatostanowe są

jasnożółte . Nasiona szaroczarne, eliptycz

ne, z 59 żeberkami i 2 rzędami włosków .

146 147



Roślina wytwarzająca zarodniki, należy do najstar-

szych gatunków roślin i rozmnaża się najczęściej

przez kłącza, horyzontalnie rozmieszczone w gle-

bie, sięgające na głębokość 2 m. Rozmnażanie

przez zarodniki jest również możliwe, lecz docho-

dzi do niego bardzo rzadko. Jest rośliną trwałą,

która szczególnie często pojawia się na podmo-

kłych glebach. Występuje praktycznie na wszyst-

kich rodzajach gleb i we wszystkich uprawach.

Skrzyp polnyEquisetum arvenseRodzina: skrzypowate (Equisetaceae)


Opis roślinyWczesną wiosną pojawiają się żółtobrą

zowe pędy zarodnikowe, które po okresie

zarodnikowania obumierają . Następnie

pojawiają się zielone, okółkowo, pojedyn

czo rozgałęzione pędy płonne . Ten światło

lubny chwast we wcześnie wschodzących

uprawach, jak np .: gęste łany zboża, jest

ograniczony w rozwoju i nie stanowi silnej

konkurencji w stosunku do roślin upraw

nych . W później wschodzących uprawach,

jak buraki i kukurydza, skrzyp może do

prowadzić do ograniczenia ich rozwoju .

148 149



Kiełkujący wiosną, jednoroczny chwast sprawia-

jący wrażenie tłustego w dotyku. Preferuje gleby

lekkie, ubogie w wapń, silnie do średnio kwaśnych,

dobrze zaopatrzone w wodę i składniki pokarmo-

we.

WystępowanieZboża jare, ziemniaki, kukurydza

Opis roślinyLiścienie igłowate, na całej długości prawie

jednakowo szerokie, ukośnie skierowane

do góry . Liście w czterolistnych okółkach,

szydłowate, 1030 mm długości, wy

brzuszone do góry, na spodniej stronie

podłużna bruzda, lepkie owłosienie . Kwiaty

na długich szypułkach, z 5 białymi płatka

mi korony . Kwiatostan na końcu pędów,

rozgałęziony, wierzchotkowaty . Szypułki

kwiatowe po kwitnieniu skierowane ku

dołowi . Każda roślina wytwarza około 300

soczewkowatych, prawie kulistych, ciem

nobrązowych, marmurkowatych nasion .

Sporek polnySpergula arvensisRodzina: goździkowate (Caryophyllaceae)

150 151



Kiełkujący prawie cały rok, jednoroczny, jary lub

ozimy, rzadko wieloletni chwast ze stożkowatym

korzeniem. Preferuje gleby luźne, wilgotne, próch-

niczne, bogate w składniki pokarmowe, piaszczy-

ste i gliniaste.

Starzec zwyczajnySenecio vulgarisRodzina: astrowate (Asteraceae)

WystępowanieZboża, buraki, rośliny strączkowe, kuku

rydza

Opis roślinyLiścienie wąskie, zwężone przy ogonku,

zaokrąglony koniec, spodnia strona z

ciemniejszym odcieniem . Liście naprze

mianległe, dolne z ogonkiem, górne

siedzące, obejmujące łodygę, ząbkowane

i wcięte, błyszczące, ciemnozielone . Żółte

koszyczki z czarnym, zewnętrznym kie

lichem wykształcane są prawie przez cały

rok . Na roślinie 10006000 nasion, gęsto

pokrytych puszystymi włoskami . Kiełko

wanie w temperaturze od 7°C, optimum

25°C .

152 153



Chwast dwuliścienny jednoroczny lub dwuletni,

osiągający, w zależności od stanowiska, wysokość

50-100 cm. Częściej występuje na glebach cie-

płych, bogatych w składniki mineralne, lekkich.

Stulicha psiaDescurainia sophiaRodzina: kapustowate (Brassicaceae)

WystępowanieRzepak ozimy, zwłaszcza w mało zróżni

cowanym płodozmianie, zboża ozime

Opis roślinyLiścienie maczugowate . Pierwsze liście

zebrane w gęstych rozetach, początkowo

trójpalczaste, później pierzaste, a następ

nie podwójnie pierzaste . Młode rośliny są

często mylone z rumianem polnym . Kwiaty

drobne, mało widoczne, zielonkawe do

żółtych, zebrane w kwiatostany . Każda

roślina może wytwarzać ponad 100 000

nasion, które w glebie przez długi czas

zachowują zdolność kiełkowania .






rzepak Clearfield




154 155



Jednoroczny jary lub ozimy chwast. Występuje

ne luźnych, bogatych w substancje pokarmowe,

glebach gliniastych i piaszczystych. Roślina jest

słabo rozgałęziona, osiąga wysokość od 60 cm

do 120 cm. Stulisz lekarski jest bardzo podobny

do stulisza Loesela. Wyraźną cechą różnicującą

je jest owocostan. Stulisz lekarski ma łuszczyny

gęsto przy pędzie przytulone do osi kwiatostanu.

Łuszczyny u drugiego gatunku są na ogonkach,

lekko skierowane w dół.

Stulisz lekarskiSisymbium officinaleRodzina: kapustowate (Brassicaceae)

WystępowanieRzepak ozimy, sporadycznie zboża ozime

Opis roślinyLiścienie łyżkowate do maczugowatych,

z wyraźnym ogonkiem . Liście pierzasto

dzielne, trójkątne do jajowatych, pokryte

szorstkimi, filcowatymi włoskami . Listek

końcowy większy, ząbkowany . Liście

górne są podługowato lancetowate . Liście

i ogonki są z reguły szorstko owłosione .

Kwiaty małe, bladożółte . Kwiatostan po

czątkowo baldachowaty, przekształca się

później w kłosowaty . Na roślinie wytwarza

nych jest około 3000 nasion, które mają

długą zdolność kiełkowania .

156 157



Jednoroczny chwast, kiełkuje późną wiosną

względnie latem, może osiągać wysokość

15-130 cm. Optymalna temperatura do kiełkowania

20-40°C. Najczęściej spotykany na glebach luźnych,

przepuszczalnych, bogatych w składniki mineralne,

próchnicznych i dobrze uprawionych. W szczegól-

ności w sprzyjających warunkach klimatycznych

szarłat szorstki jest chwastem konkurencyjnym dla

roślin uprawnych, który w ostatnich latach coraz

silniej rozprzestrzenia się na północy. Zawleczony

został pod koniec XIX wieku z Ameryki Północnej.

Szarłat szorstkiAmaranthus retroflexusRodzina: szarłatowate (Amranthaceae)


ziemniaki, rzepak jary, zboża jare

Opis roślinyLiścienie podłużnieowalne, na końcach

zaokrąglone, stopniowo zwężające się

w ogonek . Na spodniej stronie liścienia

wyraźnie widoczny nerw główny . Liście

właściwe są jajowate, ogonek długi,

szaroniebieskozielony, na końcu zaostrzo

ne . Łodyga, ogonki i dolna strona liści są

często czerwonofioletowo zabarwione .

Kwiaty w kłębkach, zebrane w krótkie,

gęsto kwitnące, grube, zielonkawe kłosy,

z kłującymi listkami okwiatu . Nasiona

czarne, błyszczące, soczewkowate i przez

wiele lat w glebie zachowujące żywotność .

Roślina wytwarza 10005000 nasion .

Kiełkowanie odbywa się w temperaturze

od 712°C, optimum 2024°C .





burak cukrowy


■ ■ ■






158 159



Jednoroczny, ciepłolubny chwast kiełkujący od

wiosny do lata, z licznymi, nieregularnymi rozga-

łęzieniami. Roślina o płożącym pokroju. Preferuje

gleby nie za mokre, przepuszczalne, bogate w

składniki mineralne, dobrze uprawione.

Szarłat tępolistnyAmaranthus lividusRodzina: szarłatowate (Amaranthaceae)


ziemniaki, zboża jare

Opis roślinyLiścienie okrągłoowalne . Liście małe, z

ogonkiem, okrągłe lub romboidalne, na

wierzchołku pokarbowane . Powierzchnia

liścia szarozielona, najczęściej z białawą

lub czerwoną plamą . Kwiaty w kłębkach

tworzące kłosy, umieszczone w kątach

liści . Nasiona 1,2 mm długości, soczew

kowate, ciemnobrązowe do czarnych,

błyszczące .

160 161



Roślina wieloletnia, ciepłolubna z silnym, wrze-

cionowatym korzeniem. Lubi gleby żyzne, często

ciężkie, gliniaste do ilastych, z bardzo dużą za-

wartością składników pokarmowych. Na dobrych

stanowiskach osiąga wysokość 120 cm.

Szczaw kędzierzawyRumex crispusRodzina: rdestowate (Polygonaceae)

WystępowanieZboża ozime, rzepak ozimy, użytki zielone

Opis roślinyLiścienie podługowatoowalne, z krót

kim ogonkiem, lekko zgięte, wierzchołek

skłaniający się ku ziemi . Liście: pierwsze

– wąskie, owalne do podługowatych,

najszersze w części środkowej, brzeg

falisty i ząbkowany, z wyraźnie widocznym

nerwem środkowym; następne – podługo

watolancetowate, rozrzucone i siedzące

(w odległości do 30 cm) . Kwiaty zielone,

żółtoczerwonawe, tworzące na końcach

łodyg luźne, górą bezlistne wiechy . Każda

roślina wytwarza około 30004000 nasion,

23 mm długości, kasztanowobrązowych .

Owoce są w stanie przetrwać w glebie

przez długi czas (70 lat) .

162 163



Roślina wieloletnia, rozmnażająca się przez długie,

podziemne, rozgałęzione rozłogi korzeniowe,

wytwarzająca pąki przybyszowe, osiągająca wy-

sokość 40 cm. Spotykana szczególnie na glebach

kwaśnych, ubogich w składniki pokarmowe, glinia-

stych i piaszczystych.

Szczaw polnyRumex acetosellaRodzina: rdestowate (Polygonaceae)

WystępowanieZboża, użytki zielone

Opis roślinyLiścienie długie, owalne, zwężające się

przy ogonku . Liście lancetowato wydłu

żone z dwoma, poziomo odstającymi

zębami przy ogonku . Łodygi są częściowo

rozgałęzione i, jak liście, często z czerwo

nawym odcieniem . Kwiaty bardzo małe,

żółtoczerwone, tworzą luźną, bezlistną

wiechę . W zależności od stanowiska ro

ślina wytwarza od 1000 do 10000 nasion,

które przez długi czas zachowują w glebie

zdolność kiełkowania .

164 165



Chwast jednoroczny lub dwuletni, z obrzeży pól

przechodzi do upraw. Lubi gleby żyzne, często wa-

pienne, świeżo uprawione, gliniaste. Silnie trujący.

W uprawie rzepaku, gdzie na skutek przerzedzania

chwasty mają dobry dostęp światła może osiągać

wysokość 3 m, utrudnia bardzo zbiór.

Szczwół plamistyConium maculatumRodzina: baldaszkowate (Apiaceae)

WystępowanieRzepak ozimy, częściowo rzadkie uprawy

zbóż ozimych

Opis roślinyLiścienie około 30 mm długości, wąskie,

z 15 mm ogonkiem . Pierwszy liść okrągły,

z długim ogonkiem, z przodu i na bokach

ząbkowany . Następne liście w zarysie trój

kątnojajowate, 2 do 4krotnie pierzaste .

Koniec długi, trójkątny, głęboko piłkowa

ny, w górę coraz mniejsze . Białe kwiaty

zebrane na 1020szypułkowych, średniej

wielkości baldachach . Nasiona jajowate,

szarozielone do brązowych, bez owłosie

nia, długości 2,53,5 mm, zachowują w

glebie długo zdolność do kiełkowania .

166 167



Jednoroczny chwast kiełkujący późną wiosną, nie

zawiera soku mlecznego. Lubi gleby suche, próch-

niczne, bogate w składniki pokarmowe, piaszczy-

ste i gliniaste.

Szczyr rocznyMercurialis annuaRodzina: wilczomleczowate (Euphorbiaceae)

WystępowanieBuraki, rośliny strączkowe, ziemniaki,

kukurydza

Opis roślinyLiścienie z wyraźnym, żółtym unerwieniem,

łopatowate . Liście z długimi ogonkami,

jasnozielone, podłużnie jajowate, niere

gularnie piłkowane, ostro zakończone i

często orzęsione . Kwiaty rozdzielnopłcio

we . Kwiaty męskie są żółtawe, na cienkich

szypułkach, wyraźnie dłuższych niż żeń

skie, zlokalizowane w kątach liści . Roślina

wytwarza małe ilości nasion . Kiełkuje w

tempraturze 714°C (optimum 3540°C) .

168 169



Jednoroczny, jary lub ozimy, ciepłolubny chwast z

gałęzistą, owłosioną łodygą. Preferuje gleby boga-

te w składniki pokarmowe, próchniczne, gliniaste i

piaszczyste.

Ślaz dzikiMalva sylvestrisRodzina: ślazowate (Malvaceae)

WystępowanieZboża, kukurydza, rośliny strączkowe

Opis roślinyLiścień przy ogonku głęboko sercowato

wycięty, z długim ogonkiem . Liście właści

we okrągłe do nerkowatych, podzielone,

na brzegu słabo owłosione, przy ogonku

silnie owłosione, bardzo zmienne . W ką

tach liści 2 do 6 kwiatów . Płatki korony

z głębokimi wcięciami i przy podstawie

gęsto orzęsione, błyszczące czerwone

z ciemniejszymi paskami . Owocem jest

rozłupka, z 911 nasionami, siateczkowato

marszczonymi, z zagłębieniami .

170 171



Kiełkujący prawie przez cały rok, dwu- rzadziej jed-

noroczny chwast z wrzecionowatymi korzeniami.

Występuje prawie na wszystkich glebach, jednak

preferuje bogate w azot, przewiewne, czasami

nieco próchniczne gliniaste i piaszczyste.

WystępowanieRzepak ozimy, zboża, buraki, rośliny strączkowe,

kukurydza

Tasznik pospolityCapsella bursa – pastorisRodzina: kapustowate (Brassicaceace)

Opis roślinyLiścienie bardzo małe, 23 mm długości, okrągłe do podługowatoowalnych, krótki ogonek . Liście właściwe: dolne z ogonkami tworzące rozetę, niepodzielne do zatokowo ząbkowanych albo pierzastodzielne . Mało liści łodygowych (górnych) niepodzielnych, całobrzegich do ząbkowanych, obejmujących łodygę szerokim uszkiem . Tasznik pospolity jest bardzo zmienną (wielopostaciową) rośliną . Kwiaty gęsto umieszczone na odstających ogonkach . Płatki korony są białe, odwrotnie jajowate, kielich górujący . Rośliny kwitną już jesienią, jak i wiosną do wczesnego lata . Łuszczyny są podługowate, sercowatotrójkątne, na wierzchołku lekko zaokrąglone . Na roślinie około 2000 do 4000 nasion, które są jasnobrązowe, prawie gładkie i utrzymują w glebie wiele lat zdolność kiełkowania (1635 lat) . Temperatura kiełkowania 25°C .



zboża

Biathlon 4D ■ ■ ■Pontos ■ ■ ■Picona ■ ■ ■Mocarz 75 WG ■ ■ ■



rzepak Clearfield



burak cukrowy


Kosynier 420 SC ■ ■ ■ziemniak Basagran 480 SL ■ ■ ■

strączkoweCorum 502,4 SL ■ ■ ■Stomp Aqua 455 CS ■ ■ ■Basagran 480 SL ■ ■ ■




172 173



Kiełkujący przeważnie wiosną, ale też jesienią

jednoroczny, jary i ozimy chwast. Preferuje gleby

bogate w substancje pokarmowe, próchniczne,

piaszczysto-gliniaste.

WystępowanieRzepak, zboża, buraki, kukurydza, rośliny strączkowe

Tobołki polneThlaspi arvenseRodzina: kapustowate (Brassicaceae)

Opis roślinyLiścienie okrągłoowalne, 68 mm długo

ści, z wyraźnym ogonkiem, całobrzegie,

ze słabo wyciągniętym wierzchołkiem .

Liście jasnozielone, u podstawy odwrot

nie jajowate, z ogonkiem . Górne liście

podługowate, ze strzałkowatą podstawą,

przeważnie wcięte lub ząbkowane, bez

włosków . Kwiaty małe, białe . Łuszczynki

duże, płaskie, prawie okrągławe, wo

kół oskrzydlone . Na roślinie około 900

nasion, ciemnobrązowych, koncentrycznie

żeberkowanych, zachowujących w glebie

zdolność kiełkowania przez około 30 lat .

Temperatura kiełkowania 230°C .





Picona ■ ■ ■


Wing P 462,5 EC ■ ■ ■


■ ■ ■

rzepak Clearfield



burak cukrowy


■ ■ ■




strączkoweStomp Aqua 455 CS ■ ■





174 175



Jednoroczny chwast kiełkujący późną wiosną

do jesieni, ciepłolubny. Preferuje gleby bogate w

składniki pokarmowe, wapienne, lekkie, gliniaste i

piaszczyste.

Wilczomlecz obrotnyEuphorbia helioscopiaRodzina: wilczomleczowate (Euphorbiaceae)

WystępowanieZboża jare, ziemniaki, rośliny strączkowe,

buraki

Opis roślinyLiścienie z krótkim ogonkiem, często

z brunatną plamą albo kreską w środku .

Liście właściwe okrągłe do łopatkowatych,

stopniowo zwężające się przy ogonku .

Liście właściwe jasnozielone, najczęściej

z ciemną plamą . Kwiaty żółtozielone,

kwiatostany szczytowe . Nasiona okrągłe

do jajowatych, szare do brązowych, wal

cowate, siateczkowane . Na roślinie około

100800 nasion zachowujących w glebie

żywotność przez wiele lat .




■ ■

strączkowe Corum 502,4 SL ■ ■



176 177



Chwast korzeniowy, jednoroczny lub trwały, kieł-

kujący późną wiosną do jesieni. Preferuje suche,

wapienne gleby gliniaste i piaszczyste.

Wilczomlecz sosnkaEuphorbia cyparissiasRodzina: wilczomleczowate (Euphorbiaceae)

WystępowanieZboża jare, rośliny strączkowe, buraki

Opis roślinyLiścienie wąskie, owalne, często z nie

bieskozielonym odcieniem . Liście gęsto

ułożone na pędach, bardzo wąskie, o dłu

gości około 1020 mm .

Podsadki (liście przykwiatowe) kwiato

stanu identyczne jak liście na łodydze .

Wierzchotka wieloramienna (15ramienna),

żółtawa . Nasiona gładkie, jajowatookrą

głe . Rozmnażanie, oprócz nasion, odbywa

się przez podział korzenia lub kłącza .

178 179



Trwały chwast korzeniowy, w zależności od stano-

wiska może osiągać wysokość do 150 cm. Duże

zdolności adaptacyjne, spotykany praktycznie na

wszystkich glebach w każdej strefie klimatycznej

Europy. Często przerasta z obrzeży pól do upraw.

Wrotycz pospolityChrysanthemum vulgareRodzina: astrowate (Asteraceae)


Opis roślinyLiścienie jajowate, siedzące . Liście wła

ściwe pierzaste, podwójnie ząbkowane,

przy rozcieraniu korzenny zapach . Kwiaty

rurkowate jaskrawożółte, w kwiatostanach

zebranych na końcach pędów tworząc

podbaldach . Nasiona długie, owalne,

z ząbkowaną koronką, żółtojaskrawobru

natne .

180 181



Jednoroczny, jary lub ozimy chwast. Preferuje cie-

płe gleby piaszczysto-gliniaste i gliniaste.

Wyka kosmataVicia villosaRodzina: bobowate (Fabaceae)

WystępowanieZboża, sporadycznie okopowe

Opis roślinyLiścienie są niewidoczne, pozostają

w ziemi w łupinie nasiennej . Pierwsze liście

z dwoma lub więcej parami listków podłu

gowato owalnych, na końcach zaokrą

glonych, najczęściej do 20 mm długości .

Kolejne liście parzystopierzste, zawierające

510 par listków zakończonych wąsem

czepnym . Kwiatostan w kształcie grona

na długiej szypule, składający się z 330

purpurowoniebieskich do fioletowych

kwiatów z białawymi skrzydełkami . Strąki

są płaskie, bez owłosienia, słabo siatecz

kowate, brązowe . Na roślinie około 250

kulistych do płaskich, ciemnobrązowych

do czarnych nasion, które przez ponad 10

lat zachowują w glebie zdolność kiełko

wania .

182 183



Roślina wieloletnia z głęboko sięgającym korze-

niem palowym i silnie rozwiniętymi rozłogami, kieł-

kuje od wiosny do jesieni. Preferuje gleby bogate

w składniki pokarmowe, dobrze zaopatrzone w

wodę, próchniczne, ilasto-gliniaste i piaszczysto-

gliniaste.

Wyka ptasiaVicia craccaRodzina: bobowate (Fabaceae)

WystępowanieZboża, sporadycznie okopowe

Opis roślinySiewka bez widocznych liścieni, które

pozostają w glebie w łupinach nasiennych .

Pierwsze liście parzystopierzaste z jedną

lub dwiema parami listków . Następne

parzystopierzaste, podzielone na 615

par listków, kończących się podzielonym

wąsem czepnym . Listki podłużne do

lancetowatych . Kwiaty niebieskofioleto

we, zebrane w 1030kwiatowe grona .

Pojedynczy kwiat o długości 812 mm, na

krótkiej szypułce . Strąki są rombowate,

zwisające lub stojące, zawierają kuliste,

różnokolorowe nasiona .






184 185



Jednoroczny chwast kiełkujący późną wiosną,

ciepło- i światłolubny. Preferuje gleby świeżo upra-

wione, piaszczyste do gliniastych, z wysoką za-

wartością substancji pokarmowych – w szczegól-

ności azotu. Lokalnie występuje w dużym nasileniu

również na glebach bogatych w próchnicę. Pod

koniec XVIII w. pojawiła się jako roślina zdziczała,

pochodząca z paryskiego ogrodu botanicznego.

Żółtlica drobnokwiatowaGalinsoga parvifloraRodzina: astrowate (Asteraceae)

WystępowanieKukurydza, buraki, ziemniaki, rośliny


Opis roślinyLiścienie małe, maczugowate na końcu

ścięte, w środku lekko wgłębione . Liście

właściwe ułożone naprzeciwlegle, delikat

nie ząbkowane, lekko błyszczące ale ską

po owłosione . W przeciwieństwie do liści

dolnych, górne mają bardzo krótkie ogonki

względnie są prawie siedzące . Nasiona

jajowate, pokryte krótkimi szczeciniastymi

włoskami . Każda roślina wytwarza

500030 000 nasion, które przez ponad

11 lat zachowują w glebie zdolność kiełko

wania . Temperatura kiełkowania od 57°C,

optymalna 22°C .





strączkowe Corum 502,4 SL ■ ■ ■




Stan rejestracji produktów BASF na dzień 1.11.2017 r.


189


Cztery korzyści ze skutecznego zwalczania chwastów w zbożach188


Biathlon® 4D


strączkowe, rzadziej zboża jare

Opis roślinyPierwszy liść zwinięty, szeroko lanceto

waty . Brak języczka liściowego i uszka,

ciemnozielony do szarozielonego . Następ

ne liście często z czerwonawym odcie

niem, na środku jasny pas . Wyraźną cechą

rozpoznawczą jest spłaszczona pochwa

liściowa . Nibykłosy ułożone wiechowato

lub groniasto . Plewy najczęściej z długą

ością . Chwastnica jednostronna jest trawą

o zróżnicowanym pokroju i osiąga, w za

leżności od stanowiska, wysokość 150

cm . Roślina wytwarza 300500 ziaren .



rzepak Focus Ultra 100 EC ■ ■ ■

kukurydza Wing P 462,5 EC ■ ■ ■

burak cukrowy

Focus Ultra 100 EC ■ ■ ■

ziemniakFocus Ultra 100 EC ■ ■ ■

Stomp 400 SC ■ ■ ■

strączkoweFocus Ultra 100 EC ■ ■ ■


Corum 502,4 SL ■ ■




Chwastnica jednostronnaEchinochloa crus-galliRodzina: trawy (Poaceae)

Roślina jednoroczna, ciepłolubna, kiełkująca

najwcześniej ze wszystkich gatunków chwastnic.

Preferuje gleby próchniczne, bogate w składniki

mineralne, piaszczyste i gliniaste, o podłożu glinia-

stym.

191




Biathlon® 4D

WystępowanieZboża, przede wszystkim ozime, rzepak

Opis roślinyPierwszy liść drobny, delikatny, spiralnie

zwinięty . Liście właściwe lekko szorstkie,

żłobkowane, zwinięte i lekko skręcone .

Języczek liściowy długi, o zabarwieniu bia

łym do jasnozielonego, postrzępiony . Brak

uszek . Wiecha duża, rozpierzchła, bogato

rozgałęziona . Plewka z wyraźnie długą

ością, 3krotnie od niej dłuższą . W czasie

dojrzewania przybiera zabarwienie ciem

nożółte do jasnobrązowego . Wytwarza do

200 ziaren .



zbożaPontos ■ ■ ■

Picona ■ ■


■ ■


rzepak Clearfield


burak cukrowy


ziemniak Focus Ultra 100 EC ■ ■ ■

strączkowe Focus Ultra 100 EC ■ ■ ■



Miotła zbożowaApera spica-ventiRodzina: trawy (Poaceae)

Trawa jednoroczna ozima lub jara, kiełkująca prze-

ważnie jesienią, silnie krzewiąca się o wiechowa-

tym kwiatostanie. Niekiedy kiełkuje także wcze-

sną wiosną. Preferuje gleby lekko piaszczyste,

o dobrym uwilgotnieniu, lekko kwaśne. Ostatnio

spotykana praktycznie na każdym stanowisku.

193




Biathlon® 4D

WystępowanieZboża (głównie jare), buraki, ziemniaki,

rośliny strączkowe, kukurydza

Opis roślinyPierwszy liść lewoskrętnie zwinięty, rów

nowąski, spiczasto zakończony . Brzeg

blaszki liściowej po dolnej stronie pokryty

rzęskami . Języczek liściowy biały do żół

tego, spiczasto zakończony, ząbkowany .

Brak uszka . Ważną cechą diagnostyczną

jest szorstkie owłosienie na brzegach liści .

Wiecha jest znacznie większa niż u owsa

uprawnego . Kłoski 23kwiatowe z owło

sionymi plewkami . Ciemne, przygięte ości

do 4 cm długości . Roślina wytwarza

150500 ziaren, które w glebie przez wiele

lat zachowują zdolność kiełkowania .




burak cukrowy






Jednoroczna roślina jara, kiełkująca wiosną. Bar-

dzo podobna do owsa uprawnego. Część nasion

kiełkuje nawet na głębokości do 20 cm.

Najczęściej spotykana na wilgotnych, ciężkich gle-

bach ilastych i gliniastych, zasobnych w wapń.

Owies głuchyAvena fatuaRodzina: trawy (Poaceae)

195




Biathlon® 4D

Ciepłolubna trawa jednoroczna, najczęściej o za-

barwieniu czerwonym do fioletowego. Spotykana

najczęściej na glebach lekkich, próchnicznych,

bogatych w składniki mine ralne.

Palusznik krwawyDigitaria sanguinalisRodzina: trawy (Poaceae)

WystępowanieW uprawach późno schodzących z pól,

takich jak: kukurydza, ziemniaki, rośliny

strączkowe, buraki

Opis roślinyPierwszy liść krótki, spiczasto jajowaty,

bez uszka . Języczek liściowy średniej dłu

gości . Blaszka po spodniej stronie z wy

raźnym nerwem głównym . U starszych

liści blaszka delikatna, jedwabista . Pochwy

liściowe u podstawy mocno owłosione .

Wzrost kępowaty . Źdźbło często zgięte .

Kwiatostan wiechowaty, rozgałęziający się

palczasto z 410 nibykłosami ułożonymi

groniasto . Każda roślina wytwarza

2002000 ziaren .




burak cukrowy






197




Biathlon® 4D

Jednoroczna trawa kępowa, ciepłolubna, two-

rząca darń. Występuje na lekkich, próchnicznych

glebach. Często również na piaszczystych do

gliniasto-piaszczystych, bogatych w składniki

mineralne.

Palusznik nitkowatyDigitaria ischaemumRodzina: trawy (Poaceae)

WystępowanieW uprawach późno schodzących z pól,

takich jak: kukurydza, ziemniaki, rośliny

strączkowe, buraki

Opis roślinyPierwszy liść krótki, spiczasto jajowaty .

Blaszki i pochwy liściowe nagie, zielone,

często fioletowe . Języczek liściowy biały,

często ścięty, bez uszka . Wzrost płożą

cy . Kwiatostanem jest kłos palczasty,

gałązki wychodzą nie z jednego miejsca na

źdźble, zakończone wieloma groniastymi

kłoskami .

199




Biathlon® 4D

Trawa wieloletnia, nasiona kiełkują jesienią i wio-

sną. Posiada dobrze wykształcone podziemne

rozłogi. Rozmnaża się najczęściej wegetatywnie

za pomocą rozłogów lub ich fragmentów podzie-

lonych w czasie zabiegów uprawowych. Roślina

mało wymagająca. Spotykana na wszystkich

rodzajach gleb, jednak najlepiej się rozwija na gle-

bach ciężkich, bogatych w składniki pokarmowe.

Perz właściwyAgropyron repensRodzina: trawy (Poaceae)

Występowanie Wszystkie uprawy polowe

Opis roślinyPierwszy liść równowąski, lekko zwinię

ty, przy podstawie często czerwonawo

zabarwiony . Następne liście rowkowane,

z lekkim wybrzuszeniem wzdłuż nerwu

głównego . Podstawa blaszki liściowej po

kryta krótkimi włoskami . Języczek bardzo

krótki, delikatnie ząbkowany . Uszka szpo

nowate, zielonkawe . W różnych uprawach

pędy osiągają długość około 120 cm,

w zbożach nawet do 150 cm . Kwiatostan

jest luźnym kłosem, kłoski jajowatolance

towate, ustawione szeroką stroną do osi

kłosa .




burak cukrowy






201




Biathlon® 4D

Trawa jednoroczna, kiełkująca wiosną, może

osiągać wysokość 100-120 cm. Niewymagająca

w stosunku do rodzaju gleby – rośnie również na

glebach piaszczystych. Ciepłolubna – dobrze znosi

okresy suszy.

Proso zwyczajnePanicum miliaceumRodzina: trawy (Poaceae)

WystępowanieKukurydza

Opis roślinyBlaszka liściowa i pochwa liściowa wyraź

nie owłosione . Kwiatostanem jest roz

pierzchła, zwisająca wiecha o zabarwieniu

zielonym do czerwonawym . Pojedyncze

kłoski są od strony grzbietowej spłaszczo

ne, bez wybrzuszenia .




burak cukrowy






203




Biathlon® 4D

Trawa trwała, kępowa, o wysokości dochodzącej

do 180 cm. Dobrze rośnie na glebach zasobnych

w składniki mineralne, piaszczystych i gliniastych,

o odczynie zbliżonym do obojętnego. Przechodzi

z obrzeży pól do upraw rolniczych.

Rajgras wyniosłyArrhenatherum elatiusRodzina: trawy (Poaceae)

WystępowanieSady, koniczyny

Opis roślinyBlaszka liściowa wyraźnie bruzdowana, po

górnej stronie krótko owłosiona . Dolna stro

na bez owłosienia, z wyraźnym kilem . Języ

czek liściowy biały, około 24 mm długości,

kołnierzykowaty, drobno ząbkowany . Uszek

brak . U podstawy źdźbła charakterystyczne

zgrubienie (węzeł) o kształcie cebulowatym .

Wiechy pojedyncze lub podwójne, pro

ste lub lekko rozpierzchłe, o zielonym lub

purpurowym odcieniu . Kłoski białozielone,

2kwiatowe . Kwiat męski dolny, płonny

z długą ością kolankowato wygiętą, ziarna

jasnobrązowe .

205




Biathlon® 4D

Trawa trwała (wieloletnia), tworząca podziemne

rozłogi. Spotykana na stanowiskach suchych,

gdzie osiąga wysokość do 150 cm. Najczęściej na

pola uprawne przechodzi z obrzeży dróg i rowów.

Stokłosa bezostnaBromus inermisRodzina: trawy (Poaceae)

WystępowanieZboża ozime, sady

Opis roślinyLiście i pochwy liściowe gładkie lub gęsto

owłosione . Wiecha prawdziwa jest relatyw

nie duża . Plewka dolna bezostna, oścista

lub z bardzo krótką ością . Rozmnażanie

przez ziarna i rozłogi .

207




Biathlon® 4D

Trawa jednoroczna, zimująca. Preferuje suche,

piaszczyste gleby gliniaste z wystarczającą zawar-

tością wapnia. Przenosi się do upraw z obrzeży

pól. Jej rozprzestrzenianiu sprzyja niewystarczają-

ca uprawa gleby.

Stokłosa dachowaBromus tectorumRodzina: trawy (Poaceae)


Opis roślinyBlaszka liściowa obustronnie owłosiona,

brzeg bez urzęsienia . Dolna część blaszki

liściowej najczęściej matowa . Pochwa

liściowa częściowo długo owłosiona . Pod

stawa liścia krótko owłosiona . Języczek

liściowy o długości do 5 mm, delikatnie

ząbkowany do postrzępionego . Brak

uszka . Kwiatostanem jest gęsta wiecha .

Kłoski wiotkie, zwisające, łopatowate,

płaskie oraz wielokwiatowe . Plewka

dolna szorstko owłosiona, z długą ością

(12 mm) .

209




Biathlon® 4D

Trawa wieloletnia, kiełkująca od jesieni do wio-

sny. Przystosowuje się zarówno do suchych, jak

i umiarkowanych stanowisk. Niezależna od typu

gleby. Przenosi się z sąsiedztwa pól uprawnych.

Ograniczona do minimum uprawa gleby sprzyja jej

rozprzestrzenianiu.

Stokłosa miękkaBromus molisRodzina: trawy (Poaceae)


Opis roślinyBlaszka liściowa szarozielona . Górna jej

część pokryta jest miękkimi włoskami,

brzegi orzęsione . Dolna część pokryta

krótkimi włoskami . Liście

3nerwowe, nerw środkowy najbardziej

wykształcony . Języczek liściowy o długo

ści do 2,5 mm, biały, rzadko ząbkowany

albo orzęsiony . Brak uszek . Źdźbło jest

częściowo długo owłosione, a przy dolnym

kolanku mocno wykształcone . Wiecha

zwarta, kłoski krótko osadzone . Plewki

delikatnie owłosione, z krótkimi ośćmi .

211




Biathlon® 4D

Trawa jednoroczna lub dwuletnia. Lubi gleby

świeżo uprawione, wilgotne, lecz lekkie, przepusz-

czalne. Kiełkuje wiosną i jesienią. Przenosi się

z sąsiedztwa pól na uprawy rolnicze. Ograniczenie

uprawy roli sprzyja jej występowaniu.

Stokłosa płonnaBromus sterilisRodzina: trawy (Poaceae)


Opis roślinyBlaszki liściowe z obu stron owłosione .

Dolna strona błyszcząca . Pierwszy liść

zwinięty . Języczek liściowy duży, biały,

głęboko postrzępiony . Brak uszka . Wiecha

rozpierzchła, z mocno zwisającymi ga

łązkami . Plewka dolna z dwoma ząbkami

i ością sięgającą do 30 mm, która jest

znacznie dłuższa niż plewka . Wytwarza

około 200 ziaren .




burak cukrowy






213




Biathlon® 4D

Roślina jednoroczna lub dwuletnia. Dobrze rośnie

na glebach gliniastych z wysoką zawartością wap-

nia. Przechodzi z siedlisk sąsiadujących z polami

uprawnymi. Jej rozprzestrzenianiu sprzyja ograni-

czenia zabiegów uprawowych.

Stokłosa polnaBromus arvensisRodzina: trawy (Poaceae)


Opis roślinyPo górnej i dolnej stronie blaszki liściowej

występuje aksamitne owłosienie . U star

szych liści nerw środkowy u podstawy

biały do żółtego . Na spodniej stronie czę

sto błyszczący . Najmłodszy liść zwinięty .

Języczek około 3 mm długości, biały,

lekko ząbkowany . Brak uszka . Źdźbło

silne, nieowłosione . Wiecha duża, luźna,

z dolnego piętra wyrasta wiele gałązek

rozkładających się na boki . Na zakończe

niach rzadko więcej niż 3 pojedyncze kło

ski . Plewka dolna nieznacznie ząbkowana,

o takiej samej długości jak plewka górna .

Ość równa długości plewki .




burak cukrowy






215




Biathlon® 4D

Trawa jednoroczna lub dwuletnia, tworząca darń.

Preferuje gleby bogate w azot, lekkie do glinia-

stych. Kiełkuje jesienią. Występowaniu sprzyja

ograniczenie do minimum uprawy roli.

Stokłosa żytniaBromus secalinusRodzina: trawy (Poaceae)


Opis roślinyPierwszy liść zwinięty . Liście właściwe

zielonożółte, na górnej stronie niere

gularnie owłosione . Pochwa liściowa

naga, zrośnięta . Języczek liściowy mały,

ząbkowany, żółtawy do brązowego . Brak

uszka . Kwiatostanem jest wiecha właściwa

(prosta, podwójna), luźna . Plewka dolna

o długości 510 mm, naga do owłosionej,

zakończona ością lub bez niej . Wytwarza

około 1000 ziaren, o zdolności kiełkowania

około 1 roku .

217




Biathlon® 4D

Trawa wiechlinowata, jedno- lub wieloletnia, kiełku-

jąca prawie przez cały rok, tworząca darń. Roślina

ma małe wymagania pod względem występowania

i rozwoju. Spotykana na wszystkich typach gleb.

Preferuje jednak stanowiska umiarkowanie wilgot-

ne, bogate

w azot.

Wiechlina rocznaPoa annuaRodzina: trawy (Poaceae)

WystępowanieBuraki, rośliny strączkowe, kukurydza,

zboża ozime i jare

Opis roślinyPierwszy liść delikatny, krótki, jednak

mocniejszy niż u miotły zbożowej . Blaszka

pofałdowana, z dwiema bruzdami, górna

strona matowa do lekko błyszczącej,

spodnia strona matowa, łódkowato wy

gięty koniec liścia . Języczek liściowy długi,

kołnierzykowaty, biały, niepostrzępiony .

Brak uszka . Kwiatostanem jest niekiedy

wiecha pojedyncza, z plewkami bez ości .

Roślina wytwarza 400500 ziaren,

które po uwolnieniu się mogą

kiełkować .







219




Biathlon® 4D

Trawa jednoroczna zimotrwała lub wieloletnia,

może osiągać wysokość 120 cm. Preferuje gleby

bogate w składniki pokarmowe, chłodne do wilgot-

nych, piaszczysto-gliniaste.

Wiechlina zwyczajnaPoa trivialisRodzina: trawy (Poaceae)


Opis roślinyMłode rośliny są rozpoznawalne po

cienkich liściach właściwych . Roślina ma

tendencję do silnego krzewienia . Blaszka

liściowa gładka, zwężająca się ku wierz

chołkowi . Spód liścia błyszczący, z wyraź

nymi dwoma rowkami . Języczek liściowy

długi, gładki, nieznacznie ząbkowany . Brak

uszka . Wiecha z 56 gałązkami zakończo

nymi wielokwiatowymi kłoskami . Plewka z

silnie zaznaczoną linią grzbietową lecz bez

ości .




burak cukrowy






221




Biathlon® 4D

Trawa jednoroczna, ciepłolubna, kiełkująca późną

wiosną, tworząca kępy. Preferuje gleby bogate

w składniki mineralne, gliniasto-piaszczyste do

gliniastych.

Włośnica sinaSetaria glaucaRodzina: trawy (Poaceae)


strączkowe

Opis roślinyNajmłodszy liść zwinięty, jajowaty, za

ostrzony . Języczek liściowy zastąpiony

włoskami ułożonymi w kształcie kołnierza .

Pochwa liściowa spłaszczona, bez wło

sków i gładka, bez uszka . Kłosoksztaltna

wiecha złożona z małych kłosków, pokryta

długimi, żółtymi, później czerwonymi

szczecinkami, które nie mają ząbków na

zakończeniach . Na roślinie 400500 ziaren .

223




Biathlon® 4D

Trawa jednoroczna, kiełkująca późną wiosną,

ciepłolubna, tworząca kępy. Preferuje gleby ubogie

w wapń, ale bogate w składniki mineralne, lekkie,

ciepłe, gliniaste.

Włośnica zielonaSetaria viridisRodzina: trawy (Poaceae)


strączkowe

Opis roślinyNajmłodszy liść zwinięty, jajowaty, za

ostrzony . Języczek liściowy zastąpiony

włoskami ułożonymi w kształcie kołnie

rza . Liście trawiastozielone, lancetowato

wydłużone, bez włosków, dosyć szerokie,

zaostrzone na wierzchołku . Bez uszka .

Pochwa liściowa zamknięta, pokryta

włoskami . Kwiatostan kłosokształtny (wie

cha kłosokształtna), o grubości 12 cm,

o zabarwieniu od zielono do czerwonofio

letowego . Względnie długie szczecinki nie

mają wyraźnych ząbków skierowanych ku

górze . Na roślinie 400500 ziaren .




burak cukrowy






225




Biathlon® 4D

Jednoroczna lub dwuletnia trawa, której ziarna

kiełkują najczęściej jesienią, ale również wiosną.

Rośnie w kępach tworzących darń. Preferuje gleby

średnie do ciężkich, wilgotne, bogate w wapń oraz

żyzne.

Wyczyniec polnyAlopecurus myosuroidesRodzina: trawy (Poaceae)

WystępowanieZboża, rzepak ozimy, buraki, rośliny


Opis roślinyLiścień drobny i delikatny, o nieowłosionej

blaszce, u podstawy często czerwonawy,

spiralnie skręcony . Liście wąskie o ostrych

brzegach, brak uszek . Języczek liściowy

długi, szorstki i nieregularny . Kłos jest

długi, wąski i zwarty, na końcach zwężony,

w miarę dojrzewania czerwonawo zabar

wiony . Roślina wytwarza, w zależności

od stanowiska, 200400 ziaren, czasami

nawet znacznie więcej .



zboża Pontos ■ ■


burak cukrowy






Cztery korzyści ze skutecznego zwalczaniachwastów w zbożach

1. Długi termin stosowania, aż do w pełni rozwiniętego liścia flagowego

2. Skuteczne działanie w szerokim zakresie temperatur

3. Swobodne mieszanie z innymi środkami ochrony roślin

4. Zwalczanie najważniejszych chwastów dwuliściennych, zwłaszcza chabra bławatka i przytulii czepnej


BASF Profesjonalistom10 11 Chwasty dwuliżcienne Biathlon ® D Cztery korzyżci ze skutecznego...

Documents

Transcript of BASF Profesjonalistom10 11 Chwasty dwuliżcienne Biathlon ® D Cztery korzyżci ze skutecznego...