Barbara Bednarczyk Zabawy poranne - Jagiellonian...

5
bliżej przedszkola 5.116 maj 2011 68 68 gotowe narzędzia bliżej przedszkola 5.116 maj 2011 Przedszkole otwarte na zmiany Zabawy poranne Moment schodzenia się dzieci do przedszkola to czas bardzo waż- ny. Stwarza okazję nie tylko do zaobserwowania indywidualnych zachowań i preferencji, ale i pozwala na nawiązanie z dzieckiem takiego kontaktu, który będzie swoistą gwarancją spędzenia przez nie udanego dnia w przedszkolu. O tym, jak ważne jest serdeczne powitanie, zwrócenie uwagi na każde dziecko z osobna, wie każdy świadomy nauczyciel. Ale jak organizować poranne zajęcia, by były najbardziej optymalne dla rozwoju dziecka? Jak organizować je, gdy czasami zwyczajnie brakuje nam na nie pomysłów? Zachę- cam do zapoznania się z propozycjami mgr Barbary Bednarczyk. Maria Broda-Bajak ZABAWY NA POWITANIE Najlepiej, jeśli w rytm zabaw wprowadza dzieci znana im piosenka, której odśpiewanie stanowi dla grupy swoisty rytuał. Piosenka rozpoczyna zajęcia, pozwala na nawiąza- nie kontaktu wzrokowego i dotykowego, wyzwala radość z udziału we wspólnej zabawie. o „Wszyscy są”. Wszyscy są, witam Was, zaczynamy – już czas! Jestem ja, jesteś Ty. Raz, dwa, trzy! o „Podaj, proszę, swoje dłonie”. Podaj, proszę, swoje dłonie i uśmiechnij się. Teraz powiedz swoje imię, zapoznamy się. Dzieci kolejno wymieniają swoje imiona, zwracając głowę w stronę sąsiada. o „Kółeczko zwijamy”. Kółeczko zwijamy, dzieci zapraszamy. Mało nas, mało nas – wszystkie dzieci do nas. o „Chodźcie wszyscy”. Chodźcie wszyscy tu, do koła, zabawi- my się wesoło. o „Witam Was”. Witam Was, wszystkich wraz, na zabawę nad- szedł czas. o Prawa ręka”. Prawa ręka, lewa ręka, prawa noga, lewa noga, cały tułów oraz głowa – witają was. o „Do koła”. Chodźcie do koła, piosenka Was woła (x2). o Wszystkie dzieci”. Wszystkie dzieci zapraszamy i na... (po- dajemy imię dziecka) też czekamy, tere, fere, fruuu! Nauczyciel kolejno wymienia imiona dzieci. Wywołane dziecko wchodzi do środka koła i na słowa tere, fere fruuu! wykonuje jakiś gest. Zabawa może odbywać się bez wywoływania imion dzieci, ale z zastosowaniem podziału, np. na zwierzęta, kolory lub figury geometryczne, które kolejno zapraszane są do zaba- wy. Zabawa ma wówczas przykładowy przebieg: Wszystkie dzieci zapraszamy i na kotki też czekamy. Przy tej wersji zabawy należy wcześniej dokonać podziału dzieci na grupy. Barbara Bednarczyk

Transcript of Barbara Bednarczyk Zabawy poranne - Jagiellonian...

Page 1: Barbara Bednarczyk Zabawy poranne - Jagiellonian …zefir.if.uj.edu.pl/zuzel/juniorsport/Inne/zabawy-poranne...następujący wiersz: Puszczam iskierkę w krąg, niech wróci do moich

bliżej przedszkola 5.116 maj 2011 6868

goto

we na

rzęd

zia

bliżej przedszkola 5.116 maj 2011

Przedszkole otwarte na zmiany

Zabawy poranne

Moment schodzenia się dzieci do przedszkola to czas bardzo waż-ny. Stwarza okazję nie tylko do zaobserwowania indywidualnych zachowań i preferencji, ale i pozwala na nawiązanie z dzieckiem takiego kontaktu, który będzie swoistą gwarancją spędzenia przez nie udanego dnia w przedszkolu. O tym, jak ważne jest serdeczne powitanie, zwrócenie uwagi na każde dziecko z osobna, wie każdy świadomy nauczyciel. Ale jak organizować poranne zajęcia, by były najbardziej optymalne dla rozwoju dziecka? Jak organizować je, gdy czasami zwyczajnie brakuje nam na nie pomysłów? Zachę-cam do zapoznania się z propozycjami mgr Barbary Bednarczyk.

Maria Broda-Bajak

ZABAWY NA POWITANIE

Najlepiej, jeśli w rytm zabaw wprowadza dzieci znana im piosenka, której odśpiewanie stanowi dla grupy swoisty rytuał. Piosenka rozpoczyna zajęcia, pozwala na nawiąza-nie kontaktu wzrokowego i dotykowego, wyzwala radość z udziału we wspólnej zabawie.o „Wszyscy są”. Wszyscy są, witam Was, zaczynamy – już czas! Jestem ja, jesteś Ty. Raz, dwa, trzy!

o „Podaj, proszę, swoje dłonie”. Podaj, proszę, swoje dłonie i uśmiechnij się. Teraz powiedz swoje imię, zapoznamy się. Dzieci kolejno wymieniają swoje imiona, zwracając głowę w stronę sąsiada.

o „Kółeczko zwijamy”. Kółeczko zwijamy, dzieci zapraszamy. Mało nas, mało nas – wszystkie dzieci do nas.

o „Chodźcie wszyscy”. Chodźcie wszyscy tu, do koła, zabawi-my się wesoło.

o „Witam Was”. Witam Was, wszystkich wraz, na zabawę nad-szedł czas.

o „Prawa ręka”. Prawa ręka, lewa ręka, prawa noga, lewa noga, cały tułów oraz głowa – witają was.

o „Do koła”. Chodźcie do koła, piosenka Was woła (x2).

o „Wszystkie dzieci”. Wszystkie dzieci zapraszamy i na... (po-dajemy imię dziecka) też czekamy, tere, fere, fruuu! Nauczyciel kolejno wymienia imiona dzieci. Wywołane dziecko wchodzi do środka koła i na słowa tere, fere fruuu! wykonuje jakiś gest. Zabawa może odbywać się bez wywoływania imion dzieci, ale z zastosowaniem podziału, np. na zwierzęta, kolory lub figury geometryczne, które kolejno zapraszane są do zaba-wy. Zabawa ma wówczas przykładowy przebieg: Wszystkie dzieci zapraszamy i na kotki też czekamy. Przy tej wersji zabawy należy wcześniej dokonać podziału dzieci na grupy.

Barbara Bednarczyk

Page 2: Barbara Bednarczyk Zabawy poranne - Jagiellonian …zefir.if.uj.edu.pl/zuzel/juniorsport/Inne/zabawy-poranne...następujący wiersz: Puszczam iskierkę w krąg, niech wróci do moich

bliżej przedszkola 5.116 maj 2011 6969

gotowe narzędzia

bliżej przedszkola 5.116 maj 2011

blizejprzedszkola.pl

ZABAWy PORANNE:

o służą zintegrowaniu grupy;o tworzą atmosferę sprzyjającą dalszej pracy;o dyscyplinują zespół;o utrwalają zasady funkcjonujące w grupie;o stymulują rozwój psychomotoryczny;o pomagają uzyskać motywację do działania;o budują pozytywny obraz siebie w relacjach z rówieśnikami;o sprzyjają zainteresowaniu tematem dnia; o pozwalają doświadczać radość i satysfakcję ze wspólnej zabawy.

o „Wesoło witamy”. Piosenka: 1) Wesoło witamy (x2) wszyst-kich Was (x2); 2) Radośnie śpiewamy (x2) cały czas (x2); tekst mó-wiony: 3) Ciekawe, ciekawe, co robić będziemy? Co teraz, co teraz dla Was szykujemy?; piosenka: 4) Raz, dwa, trzy!; 5) Całuski, ca-łuski dzisiaj dla Was mamy, całuski, całuski damy Wam. Przebieg zabawy: 1) dzieci stoją w kręgu, śpiewają piosenkę i wykonują gest powitania; 2) rytmicznie klaszczą w dłonie; 3) dzieci rytmicznie recytują tekst, wykonując gest zdziwie-nia; 4) klaszczą trzy razy w dłonie; 5) śpiewają i naśladują gest rozdawania całusków.

ZABAWY INTEGRACYJNE

Zabawy te ułatwiają nawiązanie kontaktu z rówieśnikami i z całą grupą, sprzyjają zapamiętaniu imion, są źródłem ra-dości dla wszystkich uczestników. Najczęściej prowadzone są w kręgu, który jest optymalnym sposobem organizacji prze-strzeni podczas zabaw porannych. Sprzyja bowiem budowa-niu otwartego kontaktu pomiędzy dziećmi a nauczycielem, zdecydowanie ogranicza występowanie barier i przeszkód. Stojąc w kręgu, wszyscy dobrze się widzą i można powie-dzieć, że stanowią „wspólnotę siedzącą w pierwszym rzę-dzie”.o „Wszyscy Cię witamy”. 1) Witaj... (imię dziecka)! (x2) Jak się masz? (x2); 2) Wszyscy Cię witamy; 3) Wszyscy Cię kochamy; 4) Bądź wśród nas (x2). Zabawa prowadzona jest w kręgu, uczest-nicy siedzą w siadzie skrzyżnym. Przebieg zabawy: 1) uczestnicy zabawy patrzą na dziecko i machają do niego, zaglądają mu w oczy; 2) wyciągają ręce w geście powitania; 3) krzyżują ręce na piersiach; 4) wszyscy chwytają się za ręce.

o „Dobrze, że jesteś”. Dobrze, że jesteś... (imię dziecka) (x3)! Co by to było, gdyby Cię nie było, co by to było... (imię dziecka). Zabawa może być prowadzona na siedząco lub stojąco. Grupa śpiewa piosenkę, zwracając się kolejno do każdego dziecka.

o „Kto ma niebieskie oczy”. Kto ma niebieskie oczy, ma wstać, ma wstać, ma wstać, bo chcemy go powitać i jego imię znać. Uczest-nicy siedzą w kręgu. Wywoływane dzieci wstają i przedsta-wiają się, pozostali uczestnicy dziękują im oklaskami. Zaba-wa trwa dalej. Nauczyciel uzupełnia tekst piosenki według

własnego pomysłu, np.: Kto kotka ma w swym domu, kto bardzo lubi lody itp.

o „Dzisiaj przyszła do nas”. 1) Dzisiaj (imię dziecka) przy-szła do nas; 2) dała wszystkim znak; 3) Chcecie ze mną się zaba-wić? No to zróbcie tak. A jak?Przebieg zabawy: uczestnicy stoją w kręgu i śpiewają tekst piosenki, podczas której: 1) wywołane dziecko wchodzi do środka koła; 2) macha ręką na powitanie, a wszyscy odpo-wiadają tym samym gestem; 3) chodzi w środku koła; 4) pokazuje dowolny ruch/gest, który wszyscy naśladują, np. podskoki na jednej nodze, podskoki obunóż, wymachy rąk itp. Następnie następuje wymiana dziecka w środku koła.

o „Idzie wąż”. 1) Idzie wąż (x2), rośnie wciąż (x2); 2) (imię dziecka) węża się nie boi i dlatego za nim stoi. Długi jest ten wąż (x2); 3) Uuu!; 4) Sss! Przebieg zabawy: dzieci stoją w kole, a następnie: 1) masze-rują po obwodzie koła i śpiewają; 2) nauczyciel śpiewa imię dziecka, które jako pierwsze wchodzi do środka koła, rozpo-czynając tworzenie się węża (czyli początkowo jest to wąż utworzony jedynie przez jedno dziecko); 3) dzieci wskazują na węża; 4) naśladują jego syczenie. W następnych powtó-rzeniach nauczyciel zaprasza kolejne dzieci, które ustawiają się gęsiego w środku koła, kładą ręce na ramionach osoby stojącej przed nimi i chodząc, wiją się jak wąż.

o „Iskierka” – to jedna z bardzo popularnych zabaw. Dob-rze, kiedy nauczyciel doda trochę „magii” do tej zabawy, prosząc dzieci, aby np. „rozpaliły” iskierkę przez pocieranie dłoni, zaglądanie do nich i sprawdzanie, czy iskierka już się „żarzy”. Następnie dzieci „łączą przewody” – podając sobie dłonie i powtarzając rytmicznie (wspólnie z nauczycielem)

Page 3: Barbara Bednarczyk Zabawy poranne - Jagiellonian …zefir.if.uj.edu.pl/zuzel/juniorsport/Inne/zabawy-poranne...następujący wiersz: Puszczam iskierkę w krąg, niech wróci do moich

bliżej przedszkola 5.116 maj 2011 7070

goto

we na

rzęd

zia

bliżej przedszkola 5.116 maj 2011

Przedszkole otwarte na zmiany

następujący wiersz: Puszczam iskierkę w krąg, niech wróci do moich rąk. W początkowym etapie zabawy dobrze jest, jeśli nauczyciel rozpoczyna „przekazywanie iskierki”, ustalając wcześniej kierunek, w którym odbywać się będzie jej węd-rówka. Następnie dzieci przekazują ją poprzez lekki uścisk dłoni. Po powrocie „iskierki” do prowadzącego kończymy zabawę słowami: Iskierka do mnie powróciła i zabawę zakończy-ła. Z czasem można się umawiać z dziećmi, kto będzie inicja-torem iskierki. Jednym ze sposobów wyboru inicjatora może być losowanie wizytówki z imieniem dziecka.o „Pajęczyna przyjaźni” – dzieci siedzą w kole w siadzie skrzyżnym, nauczyciel, trzymający kłębek wełny, rozpoczyna zabawę: chwytając koniec wełny, wypowiada głośno swoje imię i toczy kłębek do wybranego dziecka. Następnie dzieci kolejno łapią kłębek, wypowiadają imię, chwytają za nitkę i toczą kłębek dalej. W ten sposób z wełny tworzy się „paję-czyna”. Na końcu nauczyciel delikatnie „zbiera” ją i wkłada do pudełka lub woreczka. Z dziećmi starszymi można rozplą-tywać „pajęczynę”, zwijając wełnę w odwrotnym kierunku.o „Puste miejsce” – dzieci siedzą w kole, w siadzie skrzyż-nym. Nauczyciel siada tak, aby z jego prawej strony było trochę miejsca. Następnie, wskazując na wolną przestrzeń, mówi: Miejsce z mojej prawej strony jest puste i zapraszam tu... i wymienia imię dziecka, które to miejsce zajmuje. Zabawę kontynuuje dziecko, które ma po swojej prawej stronie puste miejsce, i zaprasza kolejnego uczestnika. W ten sposób zaba-wa toczy się dalej. Podczas zabawy dzieci mogą siedzieć na krzesełkach rozmieszczonych na obwodzie koła. Sposób zap- raszania na wolne miejsce można z czasem modyfikować, podając np. cechę wyglądu zewnętrznego (Miejsce po mojej prawej stronie jest puste i zapraszam tu dziecko, które ma różową bluzeczkę), imię dziecka oraz sposób, w jaki ma ono przyjść, by usiąść na pustym miejscu (Miejsce z mojej prawej strony jest puste, zapraszam tu Anię i proszę, żeby przyszła, skacząc na jednej nodze), imię oraz nazwę zwierzęcia, które zaproszone dziecko ma naśladować (Miejsce z mojej prawej strony jest pu-ste i zapraszam tu Jurka, który będzie naśladował kotka). Polece-nia muszą być różnorodne, aby zabawa nie nużyła dzieci. Należy pamiętać jednak, by nie padały polecenia krępujące i ośmieszające oraz zbyt skomplikowane.o „Ludzie do ludzi” – dzieci stoją ustawione parami na ob-wodzie koła, nauczyciel (nie mający pary) prowadzi zabawę. Podaje polecenia do wykonania, np. ręce do rąk, stopy do stóp, plecy do pleców, łokieć do kolana (dzieci za każdym razem sty-kają się innymi częściami ciała). Na polecenie ludzie do ludzi każdy znajduje sobie nowego partnera. Jeśli reguły zabawy są już dobrze opanowane przez dzieci, nauczyciel również może włączyć się do zabawy. Dziecko, które pozostało bez pary, prowadzi dalej zabawę. W tej zabawie ważne jest, by po 2–3 poleceniach zawsze pojawiało się hasło ludzie do ludzi. Pozwala to na zachowanie odpowiedniej dynamiki zabawy. Wówczas jak najwięcej dzieci będzie się mogło znaleźć w roli prowadzącego, każdy będzie mógł się zetknąć z wieloma współuczestnikami.o „Witam tych, którzy...” – dzieci wraz z nauczycielem stoją lub siedzą w kręgu. Nauczyciel mówi: Witam tych, którzy... i wymienia „kategorię” dzieci tak, aby przynajmniej niektó-rzy mogli poczuć się powitani, np. ...którzy lubią malować. Po-witani machają do siebie rękami. Ważne, żeby tak dobierać kategorie, by każde dziecko chociaż raz zostało powitane.

o „Masaż na dobry humor” – uczestnicy stoją w kręgu. Na-uczyciel recytuje wiersz, a dzieci wykonują gesty zgodne z jego treścią:

Żeby było nam wesoło – masujemy swoje czoło.Raz i dwa, raz i dwa – każdy ładne czoło ma.Potem oczy, pod oczami i pod nosem, pod wargami.Język w górę raz i dwa – ładny język każdy ma.Tu jest głowa, a tu uszy – trzeba swoje uszy ruszyć.Raz i dwa, raz i dwa – dwoje uszu każdy ma.Powiedz: mama, tata, lala, i zaśpiewaj: la-la-la-la.Otwórz buzię, zamknij buzię, pokaż wszystkim oczy duże.Pogłaszcz główkę ładną swoją i policzki, brodę, czoło.Poszczyp lekko całą twarz i już dobry humor masz.

ZABAWY RUCHOWE

Stanowią najistotniejszą część zabaw porannych – ruch bo-wiem jest jedną z podstawowych potrzeb ludzkich, rozwija układ mięśniowy i ma ogromny wpływ na rozwój mózgu. Dziś, w dobie dominacji telewizji i komputera, zapewnienie dzieciom odpowiedniej porcji dobrze zorganizowanego ru-chu to podstawowe zadanie przedszkola. Do atrakcyjnych form zabaw ruchowych należą tańce integracyjne. Zaspo-kajają one najważniejsze potrzeby człowieka: ruchu, odprę-żenia, ekspresji i tworzenia. Korzyści, jakie płyną z uczestni-ctwa w tańcu integracyjnym, są następujące:

o taniec usprawnia całe ciało, wpływa harmonijnie na jego rozwój;

o poprawia koordynację wzrokowo-ruchową;o ma znaczący wpływ na lateralizację;o pozwala kształcić świadomość własnego ciała;o uwrażliwia na muzykę, wpływa na ogólne umuzy-

kalnienie;o kształci poczucie rytmu;o wyzwala kreatywność;o uczy zaufania;o rozwija komunikację „językiem ciała”;o uczy dzielenia przestrzeni z innymi ludźmi, nawią-

zywania z nimi bliskiego kontaktu;o wyzwala radość;o daje możliwość odczucia, czym jest wspólnota.

Poniżej przedstawiam propozycję tańca integracyjnego do wykorzystania w pracy z dziećmi. Opisy innych tańców i podkładów do nich znaleźć można m.in. w książce U. Bis-singer-Ćwierz „Muzyka i ruch dla każdego”.o „Magiczna liczba siedem” – taniec w kole. Ustawienie: koło, wszyscy trzymają się za ręce.

Czy znasz, czy znasz magiczną liczbę siedem? (x2) Tak jest jeden!Czy znasz, czy znasz magiczną liczbę siedem? (x2) Tak jest jeden! Tak jest dwa!Czy znasz, czy znasz magiczną liczbę siedem? (x2) Tak jest jeden! Tak jest dwa! Tak jest trzy!

Zabawę powtarza się zgodnie z powyższą regułą, aż do słów: Tak jest siedem!Przebieg tańca: trzymamy się za ręce, maszerujemy w kole raz w prawą stronę, raz w lewą, śpiewając dwa pierwsze

Page 4: Barbara Bednarczyk Zabawy poranne - Jagiellonian …zefir.if.uj.edu.pl/zuzel/juniorsport/Inne/zabawy-poranne...następujący wiersz: Puszczam iskierkę w krąg, niech wróci do moich

bliżej przedszkola 5.116 maj 2011 7171

gotowe narzędzia

bliżej przedszkola 5.116 maj 2011

wersy; przy: tak jest jeden – tupiemy prawą nogą, tak jest dwa – tupiemy lewą nogą, tak jest trzy – klękamy na prawe kola-no, tak jest cztery – klękamy na lewe kolano, tak jest pięć – pod-pieramy się prawym łokciem, tak jest sześć – podpieramy się lewym łokciem, tak jest siedem – delikatnie dotykamy czołem podłogi. Za każdym razem wykonujemy gesty po kolei, za-czynając od pierwszego.

Podczas prowadzenia zabaw ruchowych w ranku nieoce-niona jest także metoda Weroniki Sherborne. Główną ideą Ruchu Rozwijającego jest posługiwanie się nim jako narzę-dziem wspomagania rozwoju psychoruchowego dziecka. Celem metody jest stworzenie okazji do stymulowania rozwoju we wszystkich sferach dziecka, szczególnie w sfe-rze emocjonalno-społecznej. Ruch wpływa na budowanie osobistego wizerunku siebie, pomaga uzyskać adekwat-ną samoocenę. Zabawy ruchowe prowadzimy najczęściej w interakcji z rówieśnikami, z grupą. Ruch staje się zatem nośnikiem ważnych umiejętności społecznych, a szczegól-nie współpracy i zaufania. Należy dodać, że wszystkie za-jęcia prowadzone metodą Ruchu Rozwijającego zawierają element relaksu, a podstawowym zadaniem wszystkich ćwiczeń jest wykształcenie umiejętności osiągania stanu odprężenia. Wśród zabaw prowadzonych zgodnie z kon-cepcją W. Sherborne można wyróżnić: zabawy na poznanie schematu własnego ciała:

o „Oczy” – wytrzeszczanie i mrużenie oczu; o „Zabawne miny” – robienie min proponowanych przez

nauczyciela i uczestników;o „Clown” – chodzenie i bieganie na tzw. sztywnych

nogach, chodzenie i bieganie na tzw. miękkich, gu-mowych nogach;

zabawy pozwalające zdobyć pewność siebie i poczucie bezpieczeństwa:o „Kołyska” – w siadzie prostym, z rękami rozłożony-

mi na boki: kołysanie się na boki;o „Tunel” – chłopcy w klęku podpartym ustawiają się

jeden obok drugiego – tworząc tunel, a dziewczyn-ki czołgają się pod tunelem na plecach, brzuchu itp. (potem zmiana ról);

o „Olbrzymy i krasnale” – leżenie na plecach i zajmo-wanie jak największej przestrzeni, a następnie jak naj-mniejszej;

zabawy ułatwiające nawiązanie kontaktu i współpracy z partnerem i grupą:o zabawy „z” (wykonywane w parach): – „Prowadzenie ślepca” – jedno dziecko zamyka oczy

i jest prowadzone przez partnera;– „Zaprzęgi” – jedno dziecko jest konikiem, a drugie

woźnicą – bieg po sali z omijaniem innych par;o zabawy „przeciwko” (wykonywane w parach):– „Skała” – jedno dziecko siedzi mocno podparte o pod-

łoże (jest skałą), a drugie próbuje przesunąć skałę;– „Paczka” – jedno dziecko zwija się w kłębek, a drugie

RE

KL

AM

A

Page 5: Barbara Bednarczyk Zabawy poranne - Jagiellonian …zefir.if.uj.edu.pl/zuzel/juniorsport/Inne/zabawy-poranne...następujący wiersz: Puszczam iskierkę w krąg, niech wróci do moich

bliżej przedszkola 5.116 maj 2011 7272

goto

we na

rzęd

zia

bliżej przedszkola 5.116 maj 2011

Przedszkole otwarte na zmiany

próbuje „rozpakować” paczkę, delikatnie odciągając ręce i nogi dziecka;

o zabawy „razem”;– „Kulig” – dwoje lub troje dzieci siedzi na kocu. Pozo-

stałe dzieci przeciągają koc po sali;– „Dzwonki” – dwoje dzieci siedzi naprzeciw siebie,

między nimi siada trzecie dziecko, które jest delikat-nie kołysane na boki.

Należy podkreślić, że każde zajęcia prowadzone w oparciu o koncepcję Ruchu Rozwijającego przebiegają według tego samego porządku – powinna być podczas nich zachowana kolejność ćwiczeń. Jest to ważne, ponieważ dziecko, przy-zwyczajając się do ustalonego schematu działania, czuje się pewniej. Po ćwiczeniach utrwalających schemat ciała i ćwi-czeniach „z” powinna wystąpić krótka zabawa o charakterze relaksacyjnym. Zajęcia kończą się „pożegnaniem”, którym może być np. leżenie na kocach i słuchanie wybranej kołysan-ki lub „wysłanie iskierki”. W ramach zajęć porannych nato-miast realizujemy jedynie wybrane elementy tejże metody.

ZABAWY WYCISZAJąCE

Stanowią ostatnie ogniwo zabaw porannych. Ich zadaniem jest „uspokojenie” i ogólne wyciszenie grupy przed przej-ściem do łazienki. Tu bardzo pomocne są znane od wielu pokoleń zabawy paluszkowe. Dzieci bardzo chętnie w nich uczestniczą. Podczas zabaw paluszkowych dziecko poznaje nowe rodzaje ruchów i możliwości ich łączenia. Dzieci opa-nowują je bez większego wysiłku dzięki wielokrotnemu po-wtarzaniu. Zabawy paluszkowe poprawiają sprawność ma-nualną, która jest potrzebna przy wykonywaniu czynności wymagających precyzyjnych ruchów ręki (rysowanie, malo-wanie, pisanie). Ich specyfiką jest to, że można się bawić nimi wiele razy, a mimo to nie tracą swojej atrakcyjności. Dzieci, zwłaszcza młodsze, domagają się wielokrotnego powtarza-nia zabawy. Należy pamiętać, że zabawy paluszkowe mu-szą mieć pogodne treści, by nie powodowały strachu, lęku, niepewności. Najbardziej znanymi zabawami paluszkowy-mi są: „Sroczka”, „Idzie rak”, „Dwa Michały”, „Rodzina”. Większość z nich stanowi doskonały sposób na utrwalenie nazw części ciała. Poniżej przedstawiam zabawy paluszko-we wybrane spośród stosowanych przeze mnie:o „Paluszek”. 1) Paluszek zginam, 2) paluszek prostuję, 3) palusz-kiem ucho wskazuję.

Paluszek zginam, paluszek prostuję,paluszkiem oko wskazuję.Paluszek zginam, paluszek prostuję, paluszkiem nosek wskazuję.

Następnie nauczyciel odpowiednio dodaje usta, policzek, czoło, brwi itp. W trakcie zabawy wykonujemy następujące gesty: 1) prostujemy 2) i zginamy palec wskazujący; 3) pal-cem wskazującym pokazujemy daną część ciała.o „Małe rączki”. 1) Dwie małe rączki klaszczą, 2) a czasem się po-głaszczą, 3) w kolanka zastukają, 4) i dzieciom pomachają. W trak-cie zabawy wykonujemy następujące gesty: 1) klaszczemy w dłonie; 2) jedną dłonią gładzimy wierzch drugiej dłoni; 3) rytmicznie uderzamy dłońmi o kolana; 4) machamy do pozo-stałych uczestników zabawy.

Zakończenie zajęć porannych mogą stanowić również nas-tępujące piosenki:o „Moje ręce” – dzieci stoją lub siedzą w kręgu, w wolnym tempie śpiewają piosenkę i wykonują odpowiednie gesty. 1) Moje ręce czasem klaszczą, 2) kiedy zechcę to pogłaszczą, 3) kiedy ze-chcę – pomachają, 3) gdy zmęczone – zasypiają. Gesty do piosen-ki wyglądają następująco: 1) uczestnicy najpierw rozkładają ręce, a następnie klaszczą; 2) jedna ręka głaszcze drugą; 3) spokojnie machają rękami nad głową; 4) najpierw opuszczają ręce, potem układają je przy twarzy w geście zasypiania.

o „Dziwne plamy” – dzieci stoją w kręgu, wspólnie z na-uczycielem śpiewają piosenkę i wykonują gesty. 1) Ręce, ręce brudne mamy, 2) same, same dziwne plamy. 3) Woda, woda spły-wa, 4) zmywa, zmywa, zmywa. Gesty do piosenki wyglądają następująco: 1) dzieci patrzą na wyciągnięte przed siebie ręce; 2) pokazują plamy na swoich rękach; 3) gestem dło-ni pokazują spływającą wodę; 4) pokazują czynność my-cia dłoni. Następnie „myjemy” kolejne części ciała: buzie, nosy, włosy, nogi, plecy itp.

Bibliografia:Bissinger-Ćwierz U., Muzyka i ruch dla każdego, Lublin 2007.Bissinger-Ćwierz U., Muzyczna pedagogika zabawy w pracy z grupą, Lublin 2007.Bogdanowicz M. i in., Metoda Weroniki Sherborne w terapii i wspomaganiu roz-woju dziecka, Warszawa 1992.Bogdanowicz M., W co się bawić z dziećmi? Piosenki i zabawy wspomagające rozwój dziecka, Gdańsk 2009.Gęca L., Tańce integracyjne w pracy z grupą, część I, Lublin 2002.Gęca L., Tańce integracyjne w pracy z grupą, część II, Lublin 2004.Jendryka A. i in., Kiedy maluchy zmieniają się w zuchy, Lublin 2010.Kędzior-Niczyporuk E. (red.), O metodzie Klanzy. Teoria i praktyka, Lublin 2010.Sąsiadek K., Zabawy paluszkowe, Poznań 2005.

Barbara Bednarczyk – nauczycielka dyplomowana, pracuje w Sa-morządowym Przedszkolu nr 76 w Krakowie.

W pracy zawodowej szczególną uwagę zwraca na rozwijanie ak-tywności twórczej dzieci oraz na „wychowanie przez czytanie”.

Z dodatkowymi propozycjami zabaw porannych dla dzieci 3-6-letnich opracowanymi w formie przykła-

dowych scenariuszy można zapoznać się na stronie www.blizejprzedszkola.pl/zabawy_poranne