Archeologia śródziemnomorska

Babilon

Paweł Borycki

14 listopada 2011

students.mimuw.edu.pl/~pb262494/archeo/babilon.pdf

Plan prezentacji

1. Dzieje Babilonu➔ I Dynastia Babilońska

2. Hammurabi➔ Imperium

➔ Podboje Hammurabiego➔ Upadek imperium

➔ Kodeks Hammurabiego3. Stanowisko archeologiczne

➔ Plan stanowiska archeologicznego➔ Zabytki nowobabilońskie

➔ Etemenanki (Ziggurat Marduka)➔ Esagila (Świątynia Marduka)➔ Brama Isztar➔ Droga Procesyjna➔ Wiszące Ogrody Semiramidy

students.mimuw.edu.pl/~pb262494/archeo/babilon.pdf

ok. 1830 p.n.e.Założenie I Dynastii (Samu-abum)

ok. 1830 – 1531 p.n.e.I Dynastia (Amorycka)

Dzieje Babilonu

ok. 1531 p.n.e.Zdobycie miasta przez Hetytów (Mursilis I)

ok. 1508 – 1155 p.n.e.III Dynastia (Kasycka)

ok. 1225 p.n.e.Najazd Asyryjczyków (Tikulti-Ninurta I)

ok. 732 – 620 p.n.e.X Dynastia (Asyryjska)

ok. 529 – 330 p.n.e.Okres perski

ok. 330 – 141 p.n.e.Okres hellenistyczny

Daty według chronologii krótkiej.

ok. 620 - 539 p.n.e.XI Dynastia (Nowobabilońska)

ok. 1830 – 1817 p.n.e.Sumu-abum (Su-abu)

ok. 1817 – 1781 p.n.e.Sumu-la-El

ok. 1728 – 1686 p.n.e.Hammurabi

I Dynastia Babilońska

ok. 1781 – 1767 p.n.e.Sabium (Sabum)

ok. 1767 – 1749 p.n.e.Apil-Sin

ok. 1748 – 1729 p.n.e.Sin-muballit

ok. 1686 – 1648 p.n.e.Samsu-iluna

ok. 1648 – 1620 p.n.e.Abi-eshuh (Abieshu)

ok. 1620 – 1583 p.n.e.Ammi-ditana

ok. 1582 – 1562 p.n.e.Ammi-saduqa

ok. 1562 – 1531 p.n.e.Samsu-ditana

Daty według chronologii krótkiej.

HammurabiPanowanie➔ 1728 – 1686 p.n.e. (chronologia krótka)

Podboje➔ Sojusz z Szamszi-Adadem I➔ 1723 p.n.e. – Isin, Ur, Uruk➔ 1699 p.n.e. – Larsa➔ 1697 p.n.e. – Mari

➔ Brak jednolitej struktury państwa➔ Stopniowy rozpad imperium➔ Najazd Hetytów (Mursilis I)

➔ 1531 p.n.e.

Daty według chronologii krótkiej.

Kodeks Hammurabiego

Charakter kazuistycznyZawartość kodeksu➔ Kary

➔ Krzywoprzysięstwo➔ Kradzień➔ Urazy fizyczne

➔ Praca➔ Własność, handel➔ Małżeństwo, rozwód, adopcja, spadki➔ Czynsz

Podział społeczeństwa➔ Awilum (obywatel)➔ Muškenum (klasa pośrednia)➔ Wardum (niewolnik)

”...aby złych i nikczemnych wytracić, aby silny słabego nie krzywdził, aby jak słońce dla czarnogłowych wzejść i kraj opromienić...”

Kodeks Hammurabiego

Dzieje bazaltowej steli➔ Stela jako ukoronowanie rządów➔ Przewieziona z Sippar do Suzy przez Elamitów w XII w. p.n.e.➔ Odnaleziona w 1901➔ Przewieziona do LuwruBóg słońca i sędzia, Szamasz, wręcza

Hammurabiemu insygnia władzy

Zawartość kodeksu➔ 282 artykuły➔ Rodzaje i surowość kar

➔ Kary fizyczne➔ Odszkodowanie

➔ Wina nieumyślna trakowana tak samo jak umyślna

Babilon (بابل)Babilon - ”Boska Brama”➔ akadyjski: Bābili(Bābel) בבל ➔➔ Βαβυλών(Babil) بابل ➔

Babilon (بابل) N

Etemenanki

N

Etemenanki

Historia➔ Budowa XIV-X w.p.n.e.➔ Zniszczenie 689 p.n.e. (Senharib, władca Asyrii)➔ Odbudowa (m.in. Nabuchonodozor II)➔ Zniszczenie 479 p.n.e. (Kserkses I, władca Persji)➔ Rozbiórka 323 p.n.e. (Aleksander Wielki)

Konstrukcja➔ 7 poziomów➔ Tabliczka Esagili (kopia z Uruk, 229 p.n.e., Luwr)

➔ 7 poziomów, cegła mułowa➔ Herodot (440 p.n.e.)

➔ Kult sprawowany przez kapłanki

Wieża Babel? (Genesis 11, 1-9)

sum. Świątynia fundamentu nieba i ziemi

Esagila

N

Esagila

Historia➔ Budowa w VI w. p.n.e. (Nabuchonodozor II)

➔ Zburzenie w 482 p.n.e. (Kserkses I)

➔ Restauracja (Aleksander Wielki)

➔ Opuszczenie w I w. p.n.e. jako jednego z ostatnich ośrodków kultury babilońskiej Konstrukcja➔ Mały i duży dziedziniec➔ Przedsionek, sanktuarium z figurami Marduka i Sarpanitu

sum. Świątynia o wyniesionej głowie

Najważniejsze saktuarium Babilonii

Brama Isztar (بوابة عشتار) N

Brama Isztar (بوابة عشتار) Budowa bramy➔ Nabuchonodozor II➔ ok. 575 p.n.e.

Konstrukcja➔ Cztery wieże na planie kwadratu➔ Krenelaż➔ Funkcja obronna➔ Licowanie z glazurowanej cegły w kolorze niebieskim

➔ Lapis lazuri➔ Reliefy zoomorficzne➔ Cedrowe wrota i sklepienie

Brama IsztarRekonstrucje➔ Muzeum Pergamońskie, Berlin, Niemcy

➔ Oryginalne elementy➔ Tylko mniejsza

część wewnętrzna➔ Babilon, Irak

➔ Replika

Brama Isztar (بوابة عشتار)

Symbolika➔ Węże-smoki (akad. Mušḫuššu)

➔ Marduk (opiekun Babilonu)

➔ Tury➔ Adad

(bóg burzy)➔ Naprzemienne przedstawienia w rzędach i kolumnach

Droga Procesyjna Droga Procesyjna➔ Łączy Bramę Isztar z Etemenanki➔ Obchody Nowego Roku

Droga Procesyjna

Symbolika➔ Lwy

➔ Isztar (bogini wojny i miłości)

➔ Około 120 przedstawień w dolnej partii murów

Wiszące Ogrody Semiramidy

?

N

Wiszące Ogrody SemiramidyLiteratura

➔ Strabon➔ Diodor Sycylijski

Opis➔ Cud świata➔ Tarasowa konstrukcja kamienna nad Eufratem

Archeologia➔ Robert Koldewey (1899)

Ruiny➔ 14 pomieszczeń z łukowym sklepieniem➔ Budynek administracyjny?

(I w. p.n.e.)

Babilon (بابل)1983 – rekonstrukcja zabudowań

Babilon (بابل) N

Babilon (بابل) N

Bibliografia

D. Arnaud, Starożytny Bliski Wschód. Od wprowadzenia pisma do Aleksandra Wielkiego, Warszawa 1998.

G. Roux, Mezopotamia, Warszawa 2008.

M. Stępień, Kodeks Hammurabiego, Warszawa 2003. [http://pistis.pl/biblioteka/Hammurabiego%20kodeks.pdf].

A. Kuhrt, Ancient Near East c. 3000-330 BC, London 1997.

students.mimuw.edu.pl/~pb262494/archeo/babilon.pdf

http://pistis.pl/biblioteka/Hammurabiego%20kodeks.pdf

Babilon

Dziękuję.

students.mimuw.edu.pl/~pb262494/archeo/babilon.pdf

Slajd 1Slajd 2Slajd 3Slajd 4Slajd 5Slajd 6Slajd 7Slajd 8Slajd 9Slajd 10Slajd 11Slajd 12Slajd 13Slajd 14Slajd 15Slajd 16Slajd 17Slajd 18Slajd 19Slajd 20Slajd 21Slajd 22Slajd 23Slajd 24Slajd 25Slajd 26