Aw; lawn lon? - 5 paw? raw? hpeh{ te: hpa/.cdn.goodandevilbook.com/lahu/Lahu-Chapter-5.pdf · gui;...

46
Aw; lawn lon? - 5 paw? raw? hpeh{ te: hpa/. Aw; lawn lon? - 5 paw? raw? hpeh{ te: hpa/.

Transcript of Aw; lawn lon? - 5 paw? raw? hpeh{ te: hpa/.cdn.goodandevilbook.com/lahu/Lahu-Chapter-5.pdf · gui;...

Page 1: Aw; lawn lon? - 5 paw? raw? hpeh{ te: hpa/.cdn.goodandevilbook.com/lahu/Lahu-Chapter-5.pdf · gui; chi hk'o{ hta[ aw; ho? Te leh sheh la; tu; htaw: G'ui; sha yaw: hta[ k'o{ ta/ ve

Aw; lawn lon? - 5paw? raw? hpeh{ te: hpa/.

Aw; lawn lon? - 5paw? raw? hpeh{ te: hpa/.

Page 2: Aw; lawn lon? - 5 paw? raw? hpeh{ te: hpa/.cdn.goodandevilbook.com/lahu/Lahu-Chapter-5.pdf · gui; chi hk'o{ hta[ aw; ho? Te leh sheh la; tu; htaw: G'ui; sha yaw: hta[ k'o{ ta/ ve

I? sa/ le; la{ chaw ceu; lo[ la ve, hpi? li{ ti{ mvuh: mi; aw; hk'aw lo cheh: ve chaw te: hpa/ leh; hai;

ve yo;.yaw: hui hta[ hkan/ na/ chaw ceu; teh[ k'o{ ve yo;. i? sa/ le; la{ chaw ceu; hta[ taw: yaw ve ma: shu/ da[. yaw: hui leh; chaw hta[ tan: tu; shaw/ leh tan: ve, shi, hpu , hkui:, suh{ te ta/ ve

g'ui; sha g'ui: suh/ o? k'o pui ve yo;.

Ba/ la{ aw; pon ya: eh? chi hta[ tan: la: ve yo;. tan: tu; chi hta[ cu: leh naw; beu[ ve

hta[ nai tcuh she[.

nga; ve ven: ba{ aw; pon ya: eh? chi hta[ nga; tan:

la: ve y o;.

te: nyi nyi k'o nga; hui htaw: paw? raw? hpeh{

lon? hpeh[ la ve k'o, chi hk'e g'a te tan: tu; yo;.

Chi leh; ma: da[ ve htaw: g'a te cheh: ve yo;. da[ ve hta[ te ve k'o da[ ve hta[ g'a leh ma: da[

ve hta[ te ve k'o ma: da[ ve hta[ g'a ve yo;.

Yaw: hui daw: hpfuh{ tu; G'ui; sha leh; paw? raw? he{ leh paw? raw? hpeh{ hui hta[ peu la: ve yo;. yaw:

hui ven: ba{ aw; hk'aw yaw: hui tu/ cheh: ve yo;. no? a[ co-e hk'a shu/ shaw? do/ leh gaw: maw: la[ hta[ G'ui; sha suh? jeh; ve hk'e hka/ na/ mvuh: mi;

chaw hui hta[ htaw: G'ui; sha suh? jeh; tu; yo;.

Bon ma/ ve li[ 18+9-11

96

Page 3: Aw; lawn lon? - 5 paw? raw? hpeh{ te: hpa/.cdn.goodandevilbook.com/lahu/Lahu-Chapter-5.pdf · gui; chi hk'o{ hta[ aw; ho? Te leh sheh la; tu; htaw: G'ui; sha yaw: hta[ k'o{ ta/ ve

kan ti[ pi: ta/ kui; mvuh: mi; hk'aw caw; ve sha? ho[ sha{ na? hta[ o? k'o/ pui ve chaw

hui ka[, i? sa/ le; la{ chaw ceu; hta[baw{ k'o; ve htaw: i? sa/ le; la{ chaw ceu; aw;

pon yaw: hui hta[ g'a: tu; ve aw; g'a: hta[ G'ui; sha aw; g'a: k'aw[ hteh/ pi: ve yo;.

Naw; cho; ka[ da[ keh; ve aw; ti lo a;

hto[ ma te lo[ la ve le.

ya: eh? hta[ naw; ma: g'a k'aw[ daw{

peh/ o.

Suh/ taw{ leh ma[ lon? peu; hk'aw[ naw? he/breh: chaw hui leh; yaw: hui ve ca: pa/ te: hpa/ hta[ g'a[ ba; peu; leh yaw: hui g'u: suh/ mi; gui; hta[ yu; ve yo;. peu; hta: yaw: su{

leh; chaw mon/ lon? hta[ k'o{ pi: ve.

yaw: su{ 24+2-14

nga; hui ve aw; pfuh/ lon? hpeh[ ve A/bran/ han; leh; sha? ho[ sha? na? hta[ o? k'o/ pui ve hta[ te: ca? k'aw[ peh; taw{ la ta/ ve yo;. G'ui; sha leh; yaw: hta[ taw: yaw pi: leh k'o{ ve ui/ ja: ve mvuh; mi; hta[ te pi: tu;

kan ti[ pi: ta/ ve yo;.

yaw: hui ve chaw ceu; E? ji{ tu{ mvuh: mi; hk'aw lo (400) hk'aw[ hk'e cheh:

peu; hk'aw[ naw? chi beu[ naw; hu? ta/ ve mi; gui; chi hk'o{ hta[ aw; ho? Te leh sheh la; tu; htaw: G'ui; sha yaw: hta[ k'o{ ta/ ve yo;.chi

hpeh[ peu; hk'aw[ naw? (500) hk'aw[ hk'e maw la ve te: yan: hta: G'ui; sha A/ bran/ han; hta[

kan ti[ pi: ta/ ve hk'a shu/ chi beu[ nga; hui cho; ka[ lo g'a hu? cheh: ta/ peu; ve yo;.

Chi beu[ chi mvuh: mi; hk'aw te: ka; le le lo ca ji{ cheh:

k'ai she[. cho; ka[ lo cheh: ta? jaw ve chaw hui hk'e ven: ba{ ta: te ya[ meh/. yaw: hui hta[ suh? jeh; ve hk'e naw; hui hta[

htaw: suh? jeh; tu; yo;.

97

Page 4: Aw; lawn lon? - 5 paw? raw? hpeh{ te: hpa/.cdn.goodandevilbook.com/lahu/Lahu-Chapter-5.pdf · gui; chi hk'o{ hta[ aw; ho? Te leh sheh la; tu; htaw: G'ui; sha yaw: hta[ k'o{ ta/ ve

mvuh: mi; suh? lo yaw: hui gaw; leh[ g'a cheh: ve yo;. chaw te: g'a: le le htaw: mui; ca: kui; caw; leh ca: tu; daw; tu; te: hpa/

peh ja: ve yo;. aw; ka/ aw; nu chaw a keh? G'ui; sha yaw: hui hta[bon pi: ma: ve yo;.

mvuh: hpeu[ aw/ gu teh ta/ peu;.

ha? pui chi te: shi/ yu; taw{

peu; ta? k'o k'aw[ la tu; yo;.

G'ui; sha kan ti[ pi: la: ta/ ve hk'e he/breh: chaw ceu; te: hpa/ leh; chaw ceu; ma: la leh te: mvuh:

mi; lon? bi: k'ai ve yo;. ven: hk'aw lo k'o hte: caw: ve suh? jeh; pa/ te: hpa/ htaw: caw; ve yo;.chi chaw

suh? aw; ceu; hta[ i? sa/ le/ la{ teh[ ku; ve yo;.

aw; nyi ma o; nga: hk'a; hk'e

k'ai le.

te: paw{ le hk'e yo;. la: tsuh: g'ui; hk'aw ve aw; tcuh: tcuh:

g'a ta/ ve yo;.

98

Page 5: Aw; lawn lon? - 5 paw? raw? hpeh{ te: hpa/.cdn.goodandevilbook.com/lahu/Lahu-Chapter-5.pdf · gui; chi hk'o{ hta[ aw; ho? Te leh sheh la; tu; htaw: G'ui; sha yaw: hta[ k'o{ ta/ ve

ya; ho? va; G'ui; sha leh; naw; hui ve ca: pa/ te: hpa/ hta[ g'a: peu; ve htaw:, sha? ho[ sha? na?

hta[ o? k'o/ pui ve te: hpa/ caw; cheh: she[ ve yo;. naw; hui o? k'o/ pui ga: ve aw; ceu; te: hpa/ hta[ ya[ nyi leu{ yu; she[. cho; ka[ lo caw; ve ma: he{ he{ ve g'ui; sha hta[ la:, a / bran/ han; ve aw; teh; ve G'ui; sha hta[ la:, nga; leh nga; ve yeh; ya: hui leh; aw;

teh; ve G'ui; sha hta[ a[ pi: ve yo;.

G'ui; sha leh;, yaw: hta[ ba; ta? leh aw; ka/ aw; nu ve g'ui; sha te: hpa/

hta[ o? k'o/ pui ve a ci? ka[ ma: daw: caw:. yaw: ve ui/ ja: ve kan: pa{ leh aw; me[ aw; hpon: leh; nga; hui te: hpa/ hta[ E? ji{ tu{

mvuh: mi; lo sheh taw{ la: ve heh pui? hk'aw lo htaw: ha[ sha? la: ta/ ve yo;.

G'ui; sha leh; da[ keh; ve yo;. naw; hui yaw: hta[ ba; ta? leh sha? ho[ sha? na? hta[ o? k'o/ pui ve k'o yaw: aw; teh; te

lu; te she{ tu; yo;.

Naw; hui te: hpa/ G'ui; sha aw; hk'a: suh k'ai tu; naw; hui aw; to

naw; hui hk'an/ yu; peu;.

ya[ nyi, G'ui; sha hta[ naw; hui kan ti[ te ta/ ve hta[

nga; kan ti[ li[ k'o{ hk'aw bvuh[ ta/ tu; yo;.

Mo: se; hkaw: hta[ nga; hui na yu; ve hk'a shu/ naw; ve hkaw: hta[ htaw: nga; hui na yu; tu; yo;. G'ui; sha leh; mo: se; geh lo cheh: ve hk'e naw; geh lo htaw:

cheh: pi:-o{. a shu te: g'a: ma: k'o{ yaw: ve aw; li: taw: hkaw: hta[ te ya[ ve k'o ti: peh/ ve hta[ g'a hkan/ tu; yo;.

Mo: se; bvuh[ ta? la: ve aw; lawn te: hpa/ hta[ k'aw[ g'aw hen: peu; leh G'ui; sha

hta[ taw: yaw tu; a hkaw-a; g'a ve chaw hui suh? jeh; pa/ te leh u? peun/ ve yo;.

Aw; teh; leh , chaw te: g'a: ve nu: pa/ leh; chaw te:

g'a: hta[ ca gu{ ve k'o mo: se; ve aw; li: hk'aw lo hk'a;

hk'e k'o{ ta/ ve le.

Taw{ k'ai ve 21+28-29, yaw: su{ 24+15-24

Peu; leh chaw hk'a peu-e/ htaw: , cho; ka[ lo cheh: ve A/ maw: li{ chaw hui hta[ htaw: G'ui; sha leh; nga; hui aw; tan g'a[ k'o; la: ta/ ve, nga; hui ve aw; sheh/ hpa: hpeh[ leh yaw: aw; hk'a: suh nga;

hui g'a[ tu; yo;.

G'ui; sha aw; hk'a: suh ceh g'a[ k'ai tu; nga; hui

kan ti[ pi: ve yo;.

nga; hui hk'a peu-e; sha{ she; hpeh[ ve yo;.

g'a lu; ta/ ve te: hpa/ hta[ aw; sheh/ hpa: g'a shai; peu; leh nu: hta[ htaw: g'a

daw{ peh/ ve yo;.

99

Page 6: Aw; lawn lon? - 5 paw? raw? hpeh{ te: hpa/.cdn.goodandevilbook.com/lahu/Lahu-Chapter-5.pdf · gui; chi hk'o{ hta[ aw; ho? Te leh sheh la; tu; htaw: G'ui; sha yaw: hta[ k'o{ ta/ ve

ma: he{ ya: pa/ o;, te lu; pa/ tcuh ya: ma: la; o,

ya[ hk'a: ka[ yaw; eh? ve aw; suh/ leh; aw; pa hui ve ven: ba{ hta[ beh la: leh; aw; pa hui ven: ba{ ya: hta[ G'ui;

sha ha[ yu; la: ve yo;.

Chaw hk'a peu-e/ leh; G'ui; sha hta[ o? k'o/ pui tu; leh yaw: ve aw; li: taw:

hkaw: hta[ na tu; kan ti[ pi: ta/ ve htaw: chaw mon/ lon? hui leh; ma: na te.

Yaw: su{ sha/ ti[ pi: ta/ ve hk'a shu/ i? sa/ le; la{ hui hta[ ci/ yan/ tu; mi{ sa/ hta[ peu la: ve yo;.

A:... ba; la{ g'ui; sha o;

ga la-o{.

Suh? jeh; 3+7-8, 12-13, 4+1-2, 10+6-7

Mo: se; leh yaw: su{ u? peun/ ve aw; haw? lo G'ui; sha te ta? ve a: tu; te: hpa/ hta[ chaw ma: aw/ ve daw: naw: cheh: she[ ve yo;. E? ji{ tu{ hui faw? meh/ la: ve aw; haw? lo pon; la: ve bon hta[ htaw: daw: naw:ve yo;. k'o{ ta/ la: ve hk'e G'ui; sha hta[

o? k'o/ pui leh yaw: hta[ ceh g'a tan: ve yo;.

Nga[ pa o;, a; hto[ ma pa taw paw? raw? hpeh{ meh nga; hui ve yaw; eh? hta[ ti: peh/ ve le. E? ji{ tu{ lo cheh: hta: hk'e aw; pfuh/

lon? hui hta[ hpeh[ jaw ve hk'e ya: pa/ hui ve yeh; aw; hk'o{ hta[

htaw: hpeh[ la tu; la:.

A: tu; aw; ceu; te: hpa/ ma: caw; ve aw; co-e ga; la hta: k'aw[ ui/ la ve ya: te: hpa/ leh; G'ui; sha teh; ve hta[ leun: leh a sha[ ma: caw; ve sha? ho[ sha? na? hta[ o? k'o/

k'aw[ pui ve yo;. yaw: hui ve aw; pfuh/ lon? hui hta[ htaw: o? k'o/ pui ve yo;.

heh[ naw;...

100

Page 7: Aw; lawn lon? - 5 paw? raw? hpeh{ te: hpa/.cdn.goodandevilbook.com/lahu/Lahu-Chapter-5.pdf · gui; chi hk'o{ hta[ aw; ho? Te leh sheh la; tu; htaw: G'ui; sha yaw: hta[ k'o{ ta/ ve

Ya; ho? va; G'ui; sha o;, nga; hui ve ven: ba{ hta[

hpeh: la: leh gaw; leh[ ve k'aw[ pi: la: she[.

G'ui; sha ve aw; li: taw: hkaw: hta[ hk'a deh[ k'aw[ hen: peu; leh chaw

ya: hui hta[ ya[ k'aw ma/ ve suh? jeh; pa/ hui sheh k'ai ve hta[ chaw ya: hui

hpeh[ baw; la leh yaw: hui haw? hkan: hta[teh tu; daw: che{ ve yo;.

Sa/ mo-e; la{ teh[ k'o{ ve paw? raw? hpeh[ leh suh? jeh; pa/ hui leh; haw? hkan: hta[ teh ve pa taw G'ui; sha

hta[ yaw: hui ve aw; sheh/ hpa: teh[ chi: ba; ve hta[ sha/ ti[ pi: ve htaw:, chaw ya: hui leh; yon/ ve hk'aw a

sha[ ma: te[ cheh: ga:. Saw? lu[ jaw: maw: leh; yaw: hui hta[ nyi? ti/ ve, yaw: hui ve hpu shi maw: je; hta[ yu; ve, yaw: hui ve ya: te: hpa/ hta[ aw; ce; te tcuh ve,yaw: hui ve ya: mi: hta[ ma: shaw/ ma: ca{ te ve

Mvuh: mi; ui/ la mvuh la tu; naw; ve aw; ti hta[ yu; ve, naw; hui ve ya: mi: te: hpa/ cho; ka[ lo teh ta?,nga; hui hk'a deh[ ha[

sha? la: tu; ve yo;.

Ra/za; va/ (te: ) 8

Chaw ya: hui aw; hk'o{ hta[ G'ui; sha ci/ yan/ ve ga; la hta: chaw ya: hui leh; aw; li: taw:

hkaw: hta[ k'aw[ daw: naw: la leh a shu yaw: ve ven: ba{ hta[ yaw: k'aw[ law; hkaw? ve yo;.

Yaw: hui k'aw[ law; hkaw? ve hta[ pa taw, yaw: hui ve ven: ba{ hta[ k'aw[ hpeh: pi: leh yaw: hui ve mvuh: mi; hta[ htaw: k'aw[ a[ pi: ve yo;.

101

Page 8: Aw; lawn lon? - 5 paw? raw? hpeh{ te: hpa/.cdn.goodandevilbook.com/lahu/Lahu-Chapter-5.pdf · gui; chi hk'o{ hta[ aw; ho? Te leh sheh la; tu; htaw: G'ui; sha yaw: hta[ k'o{ ta/ ve

Ran/ za; va;(1) 18+10-11,31+,16+1-13, chi mvuh 23+1-3

Saw? lu[ leh; baw{ da[ kui; lo g'a lu; leh yaw: ve co ha htaw: ci/

yan/ kui; lo g'a ga; ve yo;.

Co co tai/ tai/ ve G'ui; sha leh; nga; ve yaw; haw? sheh/ hpa:

hpeh[ ve yo;. nga; leh; ha/ g'aw: ve hta[ ma: g'a hkan/,naw? leh; ve k'a{ ca: kui; lo nga; hta[ zuh[ pi: law; leh nga; ve nyi ma shi/ hta[

aw; g'a: pi: la: ve yo;.

Da/ vi{ leh; hte: caw: leh G'ui; sha ha[ ve hta[ g'a hkan/ ve yo;.yaw: leh; ven: ba{

hk'aw suh ve hta[ g'a: leh chaw ya: hui hta[ htai/ hk'aw[ g'a ve chaw heh? la:, G'ui; sha ve kan ti[ taw: hkaw: pi: ta/ la: chaw la:.

Na{ ho[ ve hta; nga; maw; ve yo;, chi leh; ma:

da[ meh/. naw; baw{ da[ kui; lo g'a lu; leh naw; ve mui

hk'aw: hta[ aw; ka/ aw; nu te: g'a: k'aw[ mui tu; yo;.

G'ui; sha leh; ya: neh; te: g'a: hta[ saw? lu[ ve cheh: kui; lo teh pi: ve

yo;. yaw: leh; G'ui; sha hta[ ha[ leh yaw: ve aw; li: taw: hkaw: hta na yu;

ve yaw; haw? pa/ te: g'a: hpeh[ ve yo;. Saw? lu[ g'a[ ti: peh/ jaw ve chaw te: g'a: htaw: hpeh[ ve yo;.

Saw? lu[ jaw: maw: maw: la ve te: yan: yaw: geh hai; ja: ve ne: cheh: leh yaw: nyi

ma zuh{ la hta: ja: ve yo;.

te: nyi hta: yaw: aw; pon ti/ hte{ pi: sheh/ hpa: ya:

pa/ eh? da/ vi{ hta[ yaw: ve geh: hpeh: hk'a la: ve yo;.

Saw? lu[ leh; te[ cheh: ve G'ui; sha hta[ leun: leh maw?

nyi ve hta[ g'a: va ve yo;.

Saw? lu[ leh; te: cu; peu; te: ceu; te ya[ ve yo;. Yaw: leh; hk'a peu-e; hta[ htaw:

ma: na/ lo/ leh yaw: hui hta[kaw{ ve yo;. yaw: ve aw; me[ aw; hpon: leh hpu shi maw: jeh; pi: tu; ne: hai; kan ti[ te

ta/ ve htaw: yaw: ve nyi ma ma: sha g'a.

102

Page 9: Aw; lawn lon? - 5 paw? raw? hpeh{ te: hpa/.cdn.goodandevilbook.com/lahu/Lahu-Chapter-5.pdf · gui; chi hk'o{ hta[ aw; ho? Te leh sheh la; tu; htaw: G'ui; sha yaw: hta[ k'o{ ta/ ve

Ya: mi: chi ve aw; ti hta[ k'aw[ hk'aw[ pi: peu; leh yaw:

hta[ aw; hkaw/ ka[ ta: k'aw[ g'aw{.

Ra/ za; va;(nyi:) 2+4,chi mvuh 1,tcuh ya: 13+22-23

Saw? lu[ jaw: maw: suh peu; hk'aw[ naw? , da/ vi{ leh; i? sa/ le; la{ chaw hui ve jaw: maw: k'aw[ hpeh[la leh

chaw mon/ lon? hta[ sheh k'ai leh G'ui; sha hta[ o? k'o/ pui tcuh ve yo;.

Da/ vi{ u? peun/ ve aw; haw? lo mvuh: ya: mi; ya: hui htaw: paw sha la leh hte: ve caw; ve hk'aw

lo a sha[ g'a te[ cheh: ve yo;.

Ma: hte: ma: caw: te ve chaw hui daw: hk'a: pi: ve hk'a: suh ma: g'a[, chaw hai; ve ya[ k'aw hk'o{ lo ma: hu? ma: jeh: ta/,

ma: shaw/ ma: ca{ te ve chaw hui jeh; da[ kui; lo ma: mui, G'ui; sha ve taw: hkaw: hta[ na yu; leh te: nyi le le aw; ca{ ma:

che{ daw: nyi ve chaw leh; aw; bon ui/ ve yo;. aw; lawn k'o chaw o: ve leh;i? ka{

g'ui; pfuh/ pa: lo ti ta/ ve, aw; yan: ga; ve te: yan: aw; shi/ ka[ naw[ leh aw; hpa[ ma: naw/ k'ai pui? ve aw; ceh; hta[ shu/

ve yo;. te ve kan? hk'a: hk'a peu-e; hpeh[ k'ai tu; yo;. ma: hte: ma: caw: ve chaw hui

leh; o: hk'e ma: hpeh[.mvuh: haw meu{ leh pa: k'ai ve je[ meu-e hk'e hpeh[ ve yo;.

chi hta[ pa taw suh? jeh; ve aw; nyi hta: ma: the: ma: caw: ve chaw hui cheh: ta/

ma: g'a, hte: ve caw: ve chaw hui jeh; da[ kui; lo chaw hai; hui ma: g'a lo[-e. aw;

lawn k'o hte: ve caw: ve chaw ve ya[ k'aw hta[ G'ui; sha shi/ leh ma: hte: ve chaw

hui leh; lu; kui; lo g'a ga; tu; yo;.

103

Page 10: Aw; lawn lon? - 5 paw? raw? hpeh{ te: hpa/.cdn.goodandevilbook.com/lahu/Lahu-Chapter-5.pdf · gui; chi hk'o{ hta[ aw; ho? Te leh sheh la; tu; htaw: G'ui; sha yaw: hta[ k'o{ ta/ ve

mi;shi? ya[ve aw; lawn hta[ ca? da[ leh

da/ vi{ jaw: maw: bvuh[ ta/ ve leh;..

O: ve jaw: maw: leh; yaw: ve chaw ceu; hta[ hte: ve caw: ve aw; hk'aw lo

suh? jeh; leh yaw: ve ha/ g'aw: ya: te: hpa/ hta[ htaw: ha[ k'a? pi: ve yo;. meu[ ka{ ve ya: pa/ ya: mi: hui hta[ ga pi: leh , shu hta[ faw{ meh/ ve chaw hui hta[ htaw: yaw: k'aw[ ci/

ya/ ve yo;. ha pa ma: meh? k'ai she[ g'u: suh/ ka[ hte: caw: ve chaw hui ui/ la mvuh la tu; yo;. mi; gui; hk'a zuh: g'a u? peun/ tu; yo;.

Jaw: maw: te: hpa/ htaw: g'u: suh/ lo g'a bo{ leh chaw hk'a peu-e;

htaw: kan? hta[ g'a te tu; yo;. yaw: hui ve a sha[ hta[ hta[ lu; tu; te ve leh faw{ meh/ ve hk'aw lo pon; g'a tu;leu{ yu; leh yaw:

hui ve aw; suh/ hta[ she? lai tu; yo;.

yaw: hta[ te: nyi le chi: mvuh leh hk'a; hta{ ka[ bon na[ pi: ve te: hpa/ te tu; ve yo;. aw; meh leh; hk'a; hta{

ka[ ye; cheh: tu; yo;. mvuh: nyi caw; ceh ve leh; aw; meh ui/ tu; yo;. chaw hk'a

peu-e; hui leh; da[ ve bon hta[ g'a leh, bon ui/ ja: teh[ chi: mvuh tu; yo;.

Naw; ve mvuh: mi; hta[, naw; ve ya: te: ca? k'aw[ te tu; yo; teh[ G'ui; sha

da/ vi{ jaw: maw: hta[ k'o{ ve yo;. naw; vey a: leh; nga; hta[ o? k'o/ pui kui;

yeh; hta[ te tu; yo;. yaw: ve k'aw jaw hta[ nga; hk'a; hta{ ka[ ye; tcuh tu; yo;.

Ya[ hk'a: ka[, G'ui; sha ve kan ti[ taw: hkaw: te: ma; ma: bi: la she[. ne: hai; sa/ tan/ ve kan? hta[ te lu; tu; htai/ hk'aw[ pa/ te: g'a:

ma: taw{ la she[.chaw ya: te: hpa/ leh; ven: ba{ ti? k'aw[ te leh o: ve ven: ba{ hta[ pon; tu; to nu: to sha{ ve aw; suh/ hta[ yu; leh tan: ve yo;. ya[ hk'a: ka[ chaw ya: hui leh; te: nyi nyi

k'o htai/ hk'aw[ sheh/ hpa: taw{ la leh yaw: hui ve ven: ba{ hta[ co co yu; k'ai la: hta: hk'a ga; ven: ba{ hpeh: ve aw; hk'a: hta[ pi: la: ta/

ve , G'ui; sha bon hta[ chi: mvuh ve yo;. Nga; leh; i? ka{ hk'a shu/ ngeu/ ba; ve hta[ g'a hkan/ leh , aw; mu[ ku aw; tcuh? te: hpa/ htaw: k'eh{ ce ve yo;. nga; ve nyi ma shi/ leh; peh: haw/ hk'e hpeh[ leh nyi ma pui hk'aw lo aw; g'ui; kui; cheh: ve yo;.nga; ve aw; g'a:

leh;, mu[ k'u hk'eh[ hk'e go: cho{ leh ha the/ htaw: pa: ka: hta[ neh? ta/ ve yo;.nga; hta[

tu/ hpfuh hk'aw keu la: ve yo;. hpui: te: hpa/ nga; pa: hk'a zuh: lo cheh: leh, hpo{ cheh: ve chaw hui leh;,nga; ve la[ sheh hkui sheh hta[ ju{ paw/ ve yo;. a shu yaw: ve aw; mvuh[ ku hk'a; ma caw; ve hta[ nga; g'aw g'a vey o;.

yaw: hui leh; nga; hta[ maw; leh aw; g'a: g'a ve yo;. nga; ve veu[ k'a: hta[ aw; chaw:

chaw: k'o{ da[ leh nga; ve a? po[ hta[ htaw: yaw: hui suh? jeh; ve yo;.

2 Ra za; va;7+12-16, chi: mvuh 22+14-18,72+1-20

G'ui; sha leh; da/ vi{ hta[ aw; leh meu: hpeh; la tu; ve aw; lawn te: hpa/ hta[ hto pi: ve yo;. chi hta[ da/ vi{ jaw: maw: leh; chi: mvuh ve k'o{ ve li[ hta[ bvuh[ ta/ vey o;. ya[ nyi ve aw; yan: hta: hk'a ga; chaw te:

hpa/ g'aw cheh: k'a cheh: she[ ve yo;.

Da/ vi{ jaw: maw: suh peu; hk'aw[ naw? yaw: ve ya: pa/ saw? la{ mon/ jaw: maw: k'aw[ hpeh[ la ve yo;. G'ui; sha leh; da/ vi{ jaw: maw: hta[k'o{ ta? pi: ve hk'a shu/ heh pui? hk'aw lo yeh: ta? ve

o? k'o/ pui kui; aw; pi/ aw; tan bon yeh; lon? hta[ te ve yo;. chi ve mvuh: mi; lo chaw hk'a peu-e;

hta[ ku; la; leh yaw: hui hta[ bon pi: tu; yo; teh[ G;ui; sha ve kan ti[ leh; bi: la ve yo;.

104

Page 11: Aw; lawn lon? - 5 paw? raw? hpeh{ te: hpa/.cdn.goodandevilbook.com/lahu/Lahu-Chapter-5.pdf · gui; chi hk'o{ hta[ aw; ho? Te leh sheh la; tu; htaw: G'ui; sha yaw: hta[ k'o{ ta/ ve

Chaw te: hpa/ leh; G'ui; sha ve taw: hkaw: ma/ ve hta[ g'a ka: tu; bon yeh; lon? lo la; ve yo;.yaw: hui te: hpa/ leh; k'aw[ taw{ la tu[ ve htai/ hk'aw[ pa/ aw; lawn

hpeu[ ma/ la: ve hta[ nyi ma pfuh: ve yo;.

k'aw[ taw{ la tu; ve htai/ hk'aw[ sheh/ hpa: hta[ ca? da[ ve aw; lawn da/ vi{ jaw: maw: ma: chaw-eh

bvuh[ ta? ve yo;. chi: mvuh ve li[ 110+1

co co tai/ tai/ ve G'ui; sha k'o{ ve naw; ve ca: pa/ te: hpa/ hta[, naw; ve hkui teh kui; lo nga; ma: teh she/ ve ceh nga; ve la[ sha hpaw: lo mui ta/ o{ teh[ nga; ve jaw:

maw: hta[ k'o{ pi: ve yo;. chi: mvuh ve li[ 110+4

Co co tai/ tai/ ve G'ui; sha k'o{ ve naw; leh; ma/ la/ hki{ ze/ deh{ hk'a shu/ co co ve paw? raw? hpeh{ hpeh[ tu; yo; k'o{ leh aw; hk'aw[ naw? te: paw{ nyi ma k'aw[

pa ve ma: caw;. chi: mvuh ve li[ 45+6-7

O:.. G'ui; sha o;,naw; ve k'aw jaw leh; co co ve k'aw jaw hpeh[ ve yo;. naw; ve mvuh: mi; leh; hte: ve caw: ve hk'aw suh? jeh; ve mvuh: mi; hpeh[ ve yo[;.naw;

leh; hte: ve caw: ve hta[ daw: caw: ma: hte: ma: caw: ve hta[ yaw: cha[ ve yo;. chi hta[ pa taw ,o: G'ui; sha o;

naw; leh; hk'a peu-e; a keh? naw; hta[ chi: mvuh leh ha leh; ve na/ ma: hta[ sheh{ la: ve yo;.

K'aw[ taw{ la tu; ve htai/ hk'aw[ pa/ ve aw; lawn hpeu[ ma/ la: ta/ ve te: hpa/.

Chi: mvuh ve li[ 78+2 Lao ta/ ve taw: hkaw: hta[ nga; k'o{ leh a; sho-e;

hta: ve tcuh? kui; na? ve te: hpa/ hta[ hto ma/ la: tu; yo;.k'aw[ taw{ la tu; ve htai/ hk'aw[ pa/ aw; lawn

tcuh? kui; na? ve te: hpa/ aw; lawn hta[ htaw: da/ vi{ jaw: maw: bvuh[ ta/ ve yo;.

Chi: mvuh ve li[ 22+6 nga; leh; chaw ma: he{, pfuh: sheh/ ma ceh

hpeh[ leh shu hk'ai? da[ tu; hpeh[ leh ya[ taw tu;hpeh[ ve yo;.

8

Chi: mvuh ve li[ 22+14-16Nga; leh; i? ka{ ngeu/ ba; ve hk'e g'a hk'an/ leh aw; mvuh[ ku aw;

tcuh? hk'a caw; ve te: hpa/ k'eh{ ce ve yo;.nga; ve nyi ma shi/ htaw:

nga: chu ta; hk'e hpeh[ leh nyi ma hk'aw lo aw; g'ui; kui; cheh: ve yo;.nga; ve aw; g'a: leh; mvuh[ k'u hk'eh[ hk'e hpeh[ leh go: ja:

leh ha teh/ htaw: pa: ka: hta[ neh? tu; yo;.nga; hta[ mi; k'o/ hk'aw

keu la: peu;. chi: mvuh ve li[ 22+16 nga; ve hkui sheh la[ sheh

hta[ ju{ paw/ ve yo;.

Saw? la{ mon/ jaw: maw: u? peun/ ve aw; yan: leh; maw ve yo;. ya[ hk'a: ka[ yaw: suh peu; hk'aw[ naw? mvuh: mi; aw; na hpaw: peh; taw{ k'ai leh ye/ yaw:

bao/ hta[ (BC 975) hta: yaw: hui ve haw? hkan: k'aw[ ta{ la ve yo;.aw; na hpaw: ve mvuh: mi; leh; ye; ru{ sa; leh; bon yeh; hta[ vui: da[ ja: ve pa taw yaw: hui bon law; kui; hta[ k'aw[ te leh nu: aw; ha shi sha? ho[ hta[ te leh o? k'o/ pui ve yo;.

Chi leh; naw; hui hta[ E? ji{ tu{ mvuh: mi; hk'aw sheh taw{ la: ve G'ui; sha

hpeh[ leh chi hpa: leh; yaw: ve paw? raw? hpeh{ hpeh[ ve yo;. g'ui; sha geh lo ji{ k'ai tu; ya[

k'aw lai? ca{ caw; ve yo;. chaw te: hpa/ k'o yaw: hta[ ya; ho? va; k'o{ leh chaw te: hpa/ k'o yaw: hta[ A/ lan; k'o{ leh te:

hpa/ k'o yaw: hta[ cheh: maw: teh[ ku; ve yo;. ya[ hk'a: nga;

hui ve g'ui; sha leh; ba; la{ teh[ ku; ve yo;.

Mo: se; ve aw; li: taw: hkaw: leh ye; ru{ sa; leh; lo

G'ui; sha te ta? ve bon yeh; lon? htaw:, G'ui; sha leh; yaw: ve paw?

raw? hpeh{ hui hta[ pi: ta? ve yaw: ve da[ keh; ve taw: hkaw: hk'aw k'o{ ta/ ve, aw; ka/ aw; nu ve g'ui; sha hta[ o? k'o/ ma: g'a pui teh[ k'o{ ta ve yo;.

aw; the; ve G'ui; sha te: g'a: ti? caw; leh yaw: geh lo ji{ k'ai g'a tu;

ya[ k'aw te: ca{ ti? caw ve yo;.

chaw te: hpa/ k'o yaw: hta[ ya; ho? va; k'o{ leh chaw

te: hpa/ k'o yaw: hta[ A/ lan; k'o{ leh te: hpa/ k'o yaw: hta[ cheh:

maw: teh[ ku; ve yo;. ya[ hk'a: nga; hui ve g'ui; sha leh; ba; la{ t

eh[ ku; ve yo;.pi: ta? ve yaw: ve da[ keh; ve taw:

hkaw: hk'aw k'o{ ta/ ve, aw; ka/ aw; nu ve g'ui; sha hta[ o? k'o/ ma: g'a pui teh[ k'o{ ta ve yo;. aw; the; ve G'ui; sha te: ti? caw; leh yaw: geh lo ji{ k'ai g'a tu;

ya[ k'aw te: ca{ ti? caw ve yo;.

3 ran/ za; va; 12+20, 28-29,chi: mvuh 2+7,12,22+6,14-16,40+8,78+2,45+6-7,89+26-27,110+1,4,132+11

Chi: mvuh ve li[ 89+26-27 Yaw: hta[ ya: ui/ ve a? ya: hta[ pi: leh chi mi; gui; hk'o{ jaw:

maw: te: hpa/ aw; hk'o{ chi: ui/ tu; yo;. Chi: mvuh ve li[ 40-+8

Aw; pa ve a lo/ hta[ te kui; lo nga; leh; ha leh; ja: ve yo;. aw; pa ve taw: hkaw: htaw: nyi ma hk'aw lo caw; ta/ ve yo;.

Co co ve G'ui; sha leh; da/ vi{ hta[ kan ti[ taw: hkaw: leh; ma: meh? k'ai, naw; ve aw; ceu; hk'aw ve, naw; hui aw; hk'o{ k'aw jaw hk'o{

hta[ nga; teh tu; yo;. naw; leh; nga; ve ya: hpeh[ ve yo;. ya[ nyi naw; hta[ nga; hpeh[ tcuh

peu;. ya: pa/ hta[ bo{ nu lo;.. ma: he{ k'o nyi ma zuh{ la leh, naw; hui ya[ k'aw hk'o{ ceh g'a lu; g'a she{ tu; yo;. nyi ma zuh{

ve leh; la[ ha? hpeh[ la tu; yo;.

105

Page 12: Aw; lawn lon? - 5 paw? raw? hpeh{ te: hpa/.cdn.goodandevilbook.com/lahu/Lahu-Chapter-5.pdf · gui; chi hk'o{ hta[ aw; ho? Te leh sheh la; tu; htaw: G'ui; sha yaw: hta[ k'o{ ta/ ve

G'ui; sha leh; chi fui?-eh; ceh maw; ve teh[

naw; daw: ve la:.

aw; lawn chi hta[ nga; ma: k'aw[ ca? k'o{ ga: o. ba/ lan ve aw; li: leh; mvuh: mi; ve aw; li: ka[ hpeh[ ve yo;. yaw: hta[

o? k'o/ ma: pui ve chaw hui leh; g'a suh tu; yo;.

Yi{ paw? raw? he{ te: hpa/ leh; yaw: hui o? k'o/ pui tu; aw; pon nu: ha hta[ leu{ ve te: yan: ne: hai; sa/ tan/ lu/ si; fa; ve aw; ha hta[ g'a leu{ caw: ve hta[ yaw: hui ma: shi/.yaw: hui leh; ne: hai; hta[ o? k'o/ pui leh ne: hai;

htaw: yaw: hui hta[ kan ti[ caw; ta/ ve k'aw[ taw{ la tu; ve htai/ hk'aw[ pa/ geh lo, ya[ k'aw ya[-e tcuh g'a ve hta[ pa taw yaw: hui nyi hk'a: suh ve yo;.

3 ra/ za/ va/ 12+28, 13+1-2

O:.. ba/ la{ gui; sha , nga; hui ve tan: tu; hta[ te:

hpa/ hta[ ha[ yu; la: she[.

Mvuh: naw ve jaw: maw: ma, g'ui; sha ve

aw; e bon shin? ui/ pi:-o{, nga; hui ve ven: ba{ hta[

hpeh: la:-o{.

Chi da[ keh; ve aw; ti lo

naw; hui a; to[ ma te ve le.

Naw; hui ba; ta? vey a; ho? va; ve aw; meh aw; hk'aw lo G'ui; sha ve taw: hkaw: hta[ na yu;

o{. da/ vi{ ve aw; ceu; aw; hk'aw lo ya: pa/ te: g'a: paw la tu; yo;. yaw: ve aw; ceu; hta[ te: ca? htai/ hk'aw[ pa/ taw{ la tu; yo;. yaw: ve aw; meh leh; yaw: si{ hpeh[ leh chi tan: kui; hk'o{ lo ba/ la{ paw? raw? hpeh{ hk'a peu-

e; hui hta[ a/ mi/ tu? ba; tu; yo;.

106

Page 13: Aw; lawn lon? - 5 paw? raw? hpeh{ te: hpa/.cdn.goodandevilbook.com/lahu/Lahu-Chapter-5.pdf · gui; chi hk'o{ hta[ aw; ho? Te leh sheh la; tu; htaw: G'ui; sha yaw: hta[ k'o{ ta/ ve

G'ui; sha ve taw: hkaw:, naw; hui hta[ nga; k'o{ la: ve,

chi paw? raw? hpeh{ hui ve aw; mvuh[ ku hta[ yaw: si{ leh; chi

tan: kui; hk'o{ lo hk'aw[ la? hpeh[tcuh tu;yo;.

Naw; chi hta[ hk'a; hk'e te k'o{ hpeh[ tu; le. g'ui; sha te: hpa/ ma: he{ k'o a shu ka[ aw; g'u:

suh/ aw; pon ma: shi/ g'a.

Nga; leh; G'ui; sha aw; tan k'o{ la: ve, yaw: naw; hui[ hta[ aw; he{ ma/ la: tu; yo;. o: ve te: nyi hta: naw; hui ve sha? ho[ chi teh ta/ kui; tan: kui; pe[ hko: leh hk'aw[ la? te: hpa/ po{

taw{ la tu; yo;.

ha:. ha:. ha:... chi chaw g'u: pa/ hkaw: na hk'a nyi she[ chaw chi

ma ve ma: da[ yaw: te: g'a: ceh ti? chaw da[ shaw/ cheh: ve .

Nga; ve la[ g'aw: suh peu;, ya; ho? va; nga;

hta[ ci/ yan/ peu;, nga; ve la[ g'aw: k'aw[ da[ la tu; bon a ci? law; la: she[.

Yaw: hta[ hpeh ti: ba;, shu te: g'a: ve bon li: hta[ ma: shaw/ ma: ca{ k'o{

ha{ ve chaw.

O?.. aw; pa G'ui; sha o; naw; ve aw; me[

aw; hpon: taw{ la pi-o{. ya[ nyi jaw: maw: ve la[ g'aw:

hta[ nai la pi-o{.

A: ja:, G'ui; sha nga; ve la[

g'aw: hta[ k'aw[ gu nai la: peu; aw;

bon ui/ ja:.

3 ra/ za/ va/ 13+2-6

107

Page 14: Aw; lawn lon? - 5 paw? raw? hpeh{ te: hpa/.cdn.goodandevilbook.com/lahu/Lahu-Chapter-5.pdf · gui; chi hk'o{ hta[ aw; ho? Te leh sheh la; tu; htaw: G'ui; sha yaw: hta[ k'o{ ta/ ve

Ga la: she[.

Ya; ho? va; G'ui; sha te ve vai: ja: law.

nga; ve g'ui; sha lu; k'ai peu; te[ chi?

ka[ ma: caw; o.

Naw; leh; G'ui; sha ve chaw aw; teh; hpeh[ ve law, ba/la/ ve paw? raw?

hpeh{ hui chi hk'e te ma: g'a. nga; geh lo la; she[, nga; geh lo ca: peu; daw; peu;

k'o G'ui; sha ha[ k'a? la: ve aw; bon naw; te g'a ve hta[ pa taw naw; hta[ ta/

ui/ ve la[ shaw/ pi: la: tu; yo;.

Bon ui/ ja: nga; ma: la; o, chi i? sa/ le; la{ mvuh: mi; hk'aw cheh: ve ceh G'ui; sha nga[ te[ chi?

ka[ ma: ca: tcuh la:, la; hk'a: suh ka[ ma: k'aw[

hpfuh{ nyi tcuh la:.

Chi leh; G'ui; sha ve taw: hkaw: hpeh[ ve yo;, nga;

ve hkaw: ma: he{.

teh{...

3 ra/ za/ va/ 13+5, 7-9

ya[ hk'a: naw; k'o{ ta/ ve, tan: kui; hk'o{ lo ba/ la/ ve paw?

raw? hpeh{ hui ve aw; mvuh[ ku te: hpa/ a; mi/ tu? ba; tu; k'o{ ta/ ve htaw:, tan: kui; ti? k'o meh? k'ai

peu;, chaw te: g'a: ka[ ma: suh maw; she[.

A:... a;...

pui:...

teh{...

pui:...

108

Page 15: Aw; lawn lon? - 5 paw? raw? hpeh{ te: hpa/.cdn.goodandevilbook.com/lahu/Lahu-Chapter-5.pdf · gui; chi hk'o{ hta[ aw; ho? Te leh sheh la; tu; htaw: G'ui; sha yaw: hta[ k'o{ ta/ ve

G'ui; sha k'o{ pi: ta/ ve hk'a shu/ G'ui; sha ve paw? raw? hpeh{ leh; aw; ka/ aw; nu ve ya[ k'aw te: ca{ hta[ k'aw[ la ve yo;. ca: tu; ma: ca: ve nyi: nyi ga; peu; ve pa taw yaw: leh; aw/ meu[ ja: la ve yo;. o: ve te: nyi nu: ha te lu; hta: yaw: hk'a; lo k'ai cheh: ve hta[

chaw nyi: g'a: g'a[ ja{ cheh: ve yo;.

Nga[ pa, ya: pa/ ma: maw;

k'o ka[ yon/ tu; ma: he{, O:.. hta: ve paw? raw? hpeh{

hk'a shu/ yo;.

Nga[ pa, yaw: k'o{ ve caw: heh? daw: ve la:.ya; ho? va; k'o{ ve leh; te: g'a: ti?

ve G'ui; sha la:. ya: pa/ hui ve g'ui; sha leh; shi leh te[ chi?

ma: he{ ve suh{ ceh la:.

Ha{ te, i? mvuh: kaw{ tcuh?, nga;

yaw: hta[ ca tu; yo;.

Ya; ho? va; ve paw? raw? hpeh{ suh{ ceh; haw? mui cheh: ta/ ve hta[ g'a maw; ve yo;. chi hk'e te

g'a ve chaw hta[ yaw: shi/ da[ ga: ve yo;. te: paw{ hta: yaw: htaw: ya; ho? va; ve paw? raw?

hpeh{ hpeh[ jaw ta? ve mvuh: mi; nyi: hko: hpeh[ leh yaw: leh; sha? ho[ hta[ o? k'o/ pui ve hk'a: suh g'a g'a[ k'ai ta/ ve yo;. yaw: daw: ve

leh; bon li: leh; hk'a shu/ yo; ma: he{ la:.

Naw; leh; yu? da[ G'ui; sha ve paw? raw? hpeh{ hpeh[ tu; yo;, naw; aw; g'a: ma: caw; o, nga; naw; hta[ ha[ yu; ve

yo;, nga; ve yeh; lo la; she[.

nga; ma: la; hpeh[, cho; ka[ lo a; hto[

ma ca: tu; ka[ ta: ca: teh[ G'ui; sha k'o{

ta/ la: ve yo;.

Bon ui/ ja: G'ui; sha o; nga;

htaw: i? ka[ shi? ja: cheh: ve yo;.

Nga; ka[ paw? raw? hpeh{ te: g'a hpeh[ jaw ve

yo;.ya[ shaw? na[ hta: ya; ho? va; ve tcuh ya: te: g'a: nga; geh la; leh naw; hta[ ca: tu; daw; tu; gu pi{ k'o{ la: leh

nga; ka[ la; ta/ ve yo;.

Ca: meh; ja: teh; yo;, ya[ hk'a: nga; htaw: yu? da[ mvuh: mi;

lo g'a k'aw[ k'o[-e tu; caw; she[ ve yo;.

Pa pa, aw; he{ maw; ve la:, g'ui; sha pa pa hta[ na[

u? te la: ve la:.

Nga; sha/ ve hkaw: hta[ naw; ma: na, o: ka[ lo naw; ca: ve daw; ve hta[ pa taw , naw; ve aw; to leh; yu?

da[ mvuh: mi; lo caw; ve naw; ve mi: ya: geh te: geh ma: g'a tu/ o teh[ ya;

ho? va; G'ui; sha k'o{ ve yo;.

yo;. ya: pa/ o;, aw:

law? ta; maw; ve

yo;. nga; kaw{ ve yo;. chi leh; nga; ve ya[ kui; hpeh[ ve yo;.

3 ra/ za/ va/ 13+10-22

hk'e k'o, yaw: g'a suh tu; yo; la:.

109

Page 16: Aw; lawn lon? - 5 paw? raw? hpeh{ te: hpa/.cdn.goodandevilbook.com/lahu/Lahu-Chapter-5.pdf · gui; chi hk'o{ hta[ aw; ho? Te leh sheh la; tu; htaw: G'ui; sha yaw: hta[ k'o{ ta/ ve

G'ui; sha leh; hk'a/ hta{ ka[ kan ti[ caw; ve hta[ kaw[ daw: naw: la leh paw? raw? hpeh{ lon? leh; nyi ma na;

ve hk'aw lo taw{ k'ai ve yo;.yaw: g'a suh tu; ve hta[ yaw: shi/ ve yo;.chi hk'e ve aw; ho[ hta[ te leh hk'e taw taw suh vai: ve hpeh[ la tu; ve hta[ yaw: ma: naw: ta/.

Yaw: leh; yu? da[ mvuh: mi; ve paw?

raw? hpeh{ yo;.

La: ca; shi? leh pi? la; eh? leh; te: geh cheh:

g'a ve leh; a: ja: ve yo;. suh ta/ ve hta[ shaw cheh: ve hk'e yo;.

Paw? raw? hpeh{ teh; ma: he{ ve te: g'a: leh;, G'ui; sha ve chaw hta[ ta{ la; leh G'ui; sha te

lu; ta? ve tan: kui; aw; pa: ba/ la/ ve paw? raw? hpeh{ hui tu/ ta/ kui; lo k'aw[ tu/ pi: ve yo;.

yaw: ma: nay u; ve hta[ pa taw G'ui; sha yaw: hta[ k'aw[ ti: peh/ ve yo;. hpeu[ ma/ la: ta/

ve te: hpa/ aw; teh; k'aw[ bi: la ve yo;.

G'ui; sha ve chaw hta[ tu/ peu; hk'aw[ naw? ma: aw/ ve chaw leh; yaw: hta[ leun: k'ai leh, i aw/ ve chaw ceh ti?

yaw: hta[ daw: naw: ve yo;. tan: kui; hta[ k'aw[ gu peu; leh ba/ la/ ve aw; li: hta[ (300) hk'aw[ hk'e k'aw[ ca? te ve yo;. ya[ hk'a: ka[ G'ui; sha k'o{ ta/ ve , yaw: hui ve aw; mvuh[ ku hta[ hk'aw[ la? ma: hpeh[ she[.

Aw: leh meu: yu? da[ mvuh: mi; hta[ (BC 640) hta: yaw: si{ jaw: maw: k'aw[ hpeh[ la ve yo;. yaw: bon yeh; hk'aw k'ai leh li[ hpu te: daw hta[ yaw: g'a maw; ve yo;. chaw ya: leh; a sha[

te[ ve G'ui; sha hta[ leun: k'ai leh sha? ho[ sha? na? hta[ o? k'o/ pui ve hta[ g'a maw; leh ye; ru{ sa/ leh; ven: hk'aw hk'a cheh: ve chaw hui hk'a peu-e; hta[ ku; hpo{ leh G'ui; sha ve

aw; lawn ma/ pi: ve yo;. yaw: leh; chaw hk'a peu-e; hta[ sheh k'ai leh G'ui; sha ve taw: hkaw: hta[ na tu; kan ti[ te ve yo;.

Chaw hk'a peu-e; leh; yaw: hui ve ven: ba{ hta[ yaw: hui g'a ya[ taw leh li[ hpu hk'aw ma/ la: ta/ ve hk'a peu-e; hta[ na yu; tu; daw: che{ ve yo;.

3 ra/ za/ va/ 13+23-31, 4 ra/ za/ va/ 21+24, 22+8-11, 13+1-3

Chi hk'e ve nga; te: paw{ ka[ ma: maw; jaw, la:ca; shi? lon? leh; yaw: hta[ che[ peh/ peu; leh yaw: hta[ ma: ca: leh co: ka[ k'aw[ shaw mui

ta/ ve yo;.ha;-oooha;-ooo

110

Page 17: Aw; lawn lon? - 5 paw? raw? hpeh{ te: hpa/.cdn.goodandevilbook.com/lahu/Lahu-Chapter-5.pdf · gui; chi hk'o{ hta[ aw; ho? Te leh sheh la; tu; htaw: G'ui; sha yaw: hta[ k'o{ ta/ ve

Chaw hk'a peu-e; leh; G'ui; sha ve aw; li: taw: hkaw: hta[ na yu; leh mvuh: mi; aw;

hk'aw caw; ve sha? ho[ sha? na? hta[ te lu; ve yo;.mvuh: nyi, ha pa leh mvuh: naw ve jaw:

maw: ma hta[ sha haw? tan: ve paw? raw? hpeh{ te: hpa/ hta[ htaw: ti: peh/ ve yo;.

G'ui; sha ve taw: hkaw: hk'aw lo haw? hk'a{ chaw: haw? hk'a{, ya: mi: chaw: ya: mi: (shu/

da[ ve) ca? da[ ve hta[ a hkaw-a; ma: pi: ve hta[ pa taw saw? do/ mvuh: mi; ya: leh; mvuh:

mi; hk'aw g'a[ ba; ve hta[ g'a hk'an/ ve yo;.

Aw; ha ku-i, maw? pa/, she/ pa/ te: hpa/ hta[

htaw: g'a[ va: k'o; ve yo;.

yaw: ve ke-o; shi/ hta[ daw{

hko{, yaw: vey eh; hta[ tu? ba;.

4ra/ za/ va/ 23+5,7,10

Aw; e o; nga; hui hta[ htai/ hk'aw[ la:-o{.

hkan/ ha/ ja: ve yo;.

111

Page 18: Aw; lawn lon? - 5 paw? raw? hpeh{ te: hpa/.cdn.goodandevilbook.com/lahu/Lahu-Chapter-5.pdf · gui; chi hk'o{ hta[ aw; ho? Te leh sheh la; tu; htaw: G'ui; sha yaw: hta[ k'o{ ta/ ve

pon; la; ta? ve (300) hk'aw[ hta: i? sa/ le/ la{ ve jaw: maw: aw: law? peu: te: g'a: ye/ yaw:

bao/ jaw: maw: hta[ paw? raw? hpeh{ hui maw; ta? ve hk'aw hk'o{ hta[ ta{ k'ai ve yo;.

yaw: hui leh; tan: kui; hta[ te lu; ve yo;. sha? ho[ hk'a peu-e; hta[ te lu;

she; leh suh{ ceh; hk'a peu-e; ka[ htu ba; she; leh aw; meu-e te ba; ve yo;.

G'ui; sha leh; te: g'a: ti? caw; ve yo;. sha? ho[ te leh o? k'o/ pui ma: hpeh[.paw? raw? hpeh{ ma: he{ ve te: hpa/ leh; G'ui; sha hta[ vui: da[ k'ai

tu; yaw: hui sheh k'ai ve yo;.

Naw; g'a suh tu; yo;.

Te: paw{ tan: kui; leh; pe[ hko: leh hk'aw[ la? te: hpa/

paw{ taw{ la ve yo;.

paw? raw? hpeh{ ma: he{ he{ ve te: hpa/ hk'a peu-e; hta[ ti:

peh/ leh tan: kui; pi/ hk'o{ hta[ teh leh a/ mi/ tu? ba; ve yo;.

paw? raw? hpeh{ ma: he{ he{ ve te: hpa/ ve tu/ hpfuh hta[ o? k'o/ ma: g'a

pui tu; du: taw{ leh aw; mvuh[ ku hta[ tan: kui; pi/ hk'o{ hta[ teh tu? ba; ve

4ra/ za/ va/ 23+15-16

112

Page 19: Aw; lawn lon? - 5 paw? raw? hpeh{ te: hpa/.cdn.goodandevilbook.com/lahu/Lahu-Chapter-5.pdf · gui; chi hk'o{ hta[ aw; ho? Te leh sheh la; tu; htaw: G'ui; sha yaw: hta[ k'o{ ta/ ve

ya[ nyi jaw: maw: naw; te ve kan? leh; yaw: si{ jaw: maw: te tu; yo;

teh[ k'o{ ta/ ve yo;.

Aw; mvuh[ ku hk'a peu-e; hta[ a/

mi/ tu? ba;/

Ya[ hk'a: ka[ jaw: maw: o;, tu/ hpfuh chi ve leh; ya[ nyi hpeh[ la tu; ve aw; yan: hta[

pon; la; ve (300) hk'aw[ hta: ka[ paw? raw? hpeh{ hui k'o{ ta? ve

G'ui; sha ve chaw hui ve tu/ hpfuh hpeh[ ve yo;.

hk'e k'o yaw: te: g'a: ve aw; mvuh[ ku hta[ teh ta? leh aw; ka/ aw; nu ve hk'a peu-e;

hta[ tu? ba;. G'ui; sha ve bon hta[ g'a tu; sha? ho[ sha? na? hta[ o?

k'o/ pui ve aw; li: g'a meh? k'ai tcuh ve yo;.

G'ui; sha ve chaw k'o{ ta? ve hk'e (300) hk'aw[ k'o{ ta/ la: ve te: hpa/ bi: la ve yo;.

hk'e te leh sha? ho[ hta[ o? k'o/ pui ve ma: caw; la hta: yaw: si{ jaw: maw: leh; chaw hk'a peu-e; hta[

ku; leh nga; hui ve chaw ceu; hta[ E? ji{ tu{ mvuh: mi; lo sheh taw{ la leh cheh: kui; chi hta[ pi: la: ve hta[ daw: naw: ve pa/ sa/ hkan/ paw-eh: hta[ te ve yo;.

G'ui; sha hk'o{ G'ui; sha, mi; gui; mvuh: naw hta[ u? peun/ ve G'ui; sha hta[ aw; me[ aw; hpon: caw; pi:-o{.

Aw; pa o;, ya[ nyi leh; te: nyi le

hta[ hk'a; hk'e peun da[ le.

hk'e te leh aw; pa k'aw[ k'o{ ve, E? ji{ tu{ mvuh: mi; lo sheh taw{ la: ve aw; lawn, g'a na yu; caw: ve aw; li: taw: hkaw:, o? k'o/ pui kui; aw; ti pi: la: ve, yeh; mi? kaw: hk'o{ suh/ sheh/ leh g'a pon; ve aw; lawn, chi leh; te ta? peu; ve pa/

sa/ hkan/ paw-eh: a keh? ui/ ve paw-eh: hpeh[ ve yo;.

4ra/ za/ va/ 23+17-18,21-22

113

Page 20: Aw; lawn lon? - 5 paw? raw? hpeh{ te: hpa/.cdn.goodandevilbook.com/lahu/Lahu-Chapter-5.pdf · gui; chi hk'o{ hta[ aw; ho? Te leh sheh la; tu; htaw: G'ui; sha yaw: hta[ k'o{ ta/ ve

hk'e te leh (BC 918 hta: ) A/ ha{ k'o{ ve baw; ja: ve jaw: maw: te: g'a: i? sa/ le/ la{ chaw ceu; ve jaw; maw: k'aw[ hpeh[ la ve yo;. yaw: leh;zi{ do/ mvuh: mi; ya:

leh sa/ ma/ ri{ chaw hui aw; pa: lo cheh: caw: ve yo;.zi{ do/ mvuh: mi; ya: leh; ba/ la/ g'ui; sha hta[ o? k'o/ pui ve yo;. a/ ha{ jaw: maw: leh; ba/ la/ ve paw?

raw? hpeh{ ve ya: mi: ye/ za{ be/ la{ hta[ heu{ ve yo;.

Ye/ za{ be/ la{ leh; bon li: hta[ zuh{ te sheh/ ma hpeh[ ve yo;. yaw: leh; i? sa/ le/ la{ ve G'ui; sha hta[ nyi baw; leh ba/ la{ g'ui; sha hta[ te:

mvuh: mi; lon? bi: k'ai tcuh ve yo;.

Ya; ho? va; G'ui; sha ve paw? raw? hpeh{

hk'a peu-e; hta[ ca leh ti: peh/. Ba/ la{ ceh ti? g'ui;

sha g'a hpeh[ ve yo;.

Jaw: maw: geh ya; ho? va; G'ui; sha hta[ yon/ ve aw: ba; de{ k'o{ ve te: g'a: caw; ve yo;.

G'ui; sha ve paw? raw? hpeh{ te: hpa/ hta[ ca leh sha/ ti[

g'a pi: ve yo;.

3ra/ za/ va/ 16=28,31,18+4

Aw: ba; de{ leh; paw? raw? hpeh{ (100) g'a: hta[ fa? ta/ leh ca: tu; daw; tu;

te: hpa/ yu; ca/ ve yo;.

114

Page 21: Aw; lawn lon? - 5 paw? raw? hpeh{ te: hpa/.cdn.goodandevilbook.com/lahu/Lahu-Chapter-5.pdf · gui; chi hk'o{ hta[ aw; ho? Te leh sheh la; tu; htaw: G'ui; sha yaw: hta[ k'o{ ta/ ve

Ya[ hk'a: ka[ G'ui; sha ve paw? raw? hpeh{ te: g'a: leh; ma: hpaw va[ ta/, yaw: leh; i? li? ya[ yo;.

O:... A/ ha{ jaw: maw: o;,naw; leh; naw[ pfuh/ lon? ve G'ui; sha hta[

ba; ta? leh naw; mi: ma ye/ za{ be/ la{ ve a lo/ hk'a: suh te k'ai ve hta[ pa taw ya;

ho? va; G'ui; sha leh; i? sa/ le/ la{ mvuh: mi; aw; hk'o{ yaw: ve kan: pa{ ma: ya[ la she/ ve ceh ceh mvuh: ye; te: ja{ ka[ ma:

la; o teh[ i? li{ ya[ k'o{ ve yo;.

ha:. ha:. ha:... naw; aw; to naw; paw? raw? hpeh{ daw: ve la:,

yo; da[ ja:, nga; paw? raw? hpeh{ (1000) g'a: caw; ve htaw:, te: paw{ ka[ mvuh: ye; ma: la; ma: k'o{ maw;. chi te: hkui ka[ mvuh:

ye; la; cheh: ve yo;. naw; leh; te[ chi? tcuh? kui; caw; ve ma: he{, chi beu[

nga; g'u: suh/ lo taw{ k'ai.

Meu[ ve ka{ ve aw; yan: heh: la ve hta[ pa taw mvuh: mi; ya: te: hpa/ htaw: ca: tu; ma: caw; hpeh[ la ve yo;.ma: he{ he{ ve paw? raw? hpeh{ te: hpa/ ba/ la{ g'ui; sha

g'a la: tu; law; ve htaw: ba/ la{ te[ chi? ka[ ga la: ma: g'a. go: cho{ ja: mvuh: ye; te: ja{ ka[ ma: la;. G'ui sha leh; i? li? ya[ hta[ mvuh: ye; k'aw[ la; hta: hk'a ga; ca: tu; daw; tu; cheh: kui; aw; pon meh: chaw: ma te: g'a: ve yeh; lo k'ai tcuh ve yo;.

nga; hta[ i? ka{ te: kaw{ leh hkao/

mo: te: ba? pi: la: hpeh[ aw la:.

Aw; teh; k'o{ ve k'o, nga; geh lo hkao/ mo: nyi: ma; ceh te g'a ve zuh meu-e leh yaw: hta[ hu g'a law-eh[ ve na/ ma: caw; ta/ ve yo;.

chi peu; k'o nga; hui g'a suh tu; ve yo;.

ta: law ca: lo;, nga; hui leh; te[ chi? daw: law kui; ma: caw;, nga; hui ve ven: ba{

hta[ pa taw nga; hui hta[ ci/ yan/ la: ve heh?.

Ta: kaw{ G'ui; sha naw; hui hta[ nyi ha[ sha? la: tu; yo;.

ya[ sheh hta: nga; k'o{ ve hk'a shu/ hkao/ mo: hui she; leh nga hta[ ca/ la{, peu; hta:

naw; hui k'aw[ ca:.

I? sa/ le/ la{ ve G'ui; sha ya; ho? va; leh; i? sa/ le/ la{ mvuh: mi; htap mvuh: ye; ma: la; she/ ve ceh ceh naw; ve mvuh[ ku hk'aw zuh meu-e

leh na/ ma: hk'a; hta{ ka[ caw; cheh: tu; yo;.

yo; law, mvuh[ k'u hk'aw zuh meu-e caw; she[, na/ ma:

ka[ caw; she[.

3ra/ za/ va/ 17+1,10-16

115

Page 22: Aw; lawn lon? - 5 paw? raw? hpeh{ te: hpa/.cdn.goodandevilbook.com/lahu/Lahu-Chapter-5.pdf · gui; chi hk'o{ hta[ aw; ho? Te leh sheh la; tu; htaw: G'ui; sha yaw: hta[ k'o{ ta/ ve

ya: pa/ o;...

ma: peu; k'ai, yaw: hk'a: k'aw[ caw; la ve yo;.

Chi ve a: tu; ui/ ja:, G'ui; sha leh;

da[ ja: ve yo;.

Aw; hk'aw[ naw? nyi: hk'aw[ hk'a ga; yaw: hui sheh{ g'a: leh; ca: law[ daw; law[ ve yo;.

Te: nyi hta: i? li? ya[ leh; meh: chaw: ma ve aw; baw-eh: hk'aw ga; hta: yaw: ve ya: pa/ suh ta/

ve hta[ g'a maw; ve yo;.

yaw: leh; aw; to haw chi{ ja: leh suh

ve yo;.

Naw; hta[ nga; a; hto[ ma te ya[ leh na/, naw; cho; ka[ lo ca cheh: la leh nga; ve ya; pa/

suh law[ law[ ve a; hto[ ma ven: ba{ caw; ve leh na/.

I? sa/ le/ la{ mvuh: mi; hk'aw G'ui; sha cheh: ta/ she[ ve yo;.

O:... G'ui; sha o;, ya: pa/ chi

hta[ a ci? k'aw[ te la tcuh she[.

I? li? ya[ law; hkaw? ve hkaw: hta[ G'ui; sha na yu; ve hta[ pa taw ya: pa/ k'aw[ te[ la ve yo;.

te: g'a: ti? ve G'ui; sha, A/ bran/ han;, i? ca{, ya/ ko{ hui ve G'ui; sha hta[

aw; bon ui/ ja:.

I? sa/ le/ la{ mvuh: mi; hk'aw lo G'ui; sha cheh: ta/ she[ teh[ nga; k'o{

ta/ peu; ve yo;.

3ra/ za/ va/ 17+ 17-24

116

Page 23: Aw; lawn lon? - 5 paw? raw? hpeh{ te: hpa/.cdn.goodandevilbook.com/lahu/Lahu-Chapter-5.pdf · gui; chi hk'o{ hta[ aw; ho? Te leh sheh la; tu; htaw: G'ui; sha yaw: hta[ k'o{ ta/ ve

Meu[ ve ka{ ve sheh{ hk'aw[ maw ve yo;. chaw ya: te: hpa/ leh; meu[ ka{ ve htaw: ma: he{ he{ ve ba/ la{ g'ui; sha hta[ ceh o? k'o/ pui cheh: she[ ve yo;/

A; hto[ ma pa taw ba/la{ g'ui; sha leh; nga; hui hta[ mvuh: ye; ma:

la; tcuh ve na/.

hk'a deh[ ma: te k'o ba/ la{ g'ui; sha leh;

sha? ho[ yo;. yaw: na/ paw hk'aw ma: caw;.

Ye/ za{ be/ la{ leh A/ ha{ jaw: maw: leh; chi hk'e g'a meu[ ka{ ve leh; I? li? ya[hta[ pa taw hpeh[ ve teh[ ven: ba{ ta/ ve yo;. ma[ ya: te: hpa/ leh; mvuh: mi; aw; hk'aw hpaw: te: ka; le leh ne: ve aw; ba; mvuh: mi; lo htaw: i? li? ya[ hta[ g'a[ ca

ve yo;. maw; kui; lo ti: peh/ tu; a hkaw-a; g'a ta/ ve yo;.

A/ ha{ jaw: maw: o;, naw; nga; hta[ g'a[

ca cheh: ve la:.

Naw; leh; i? sa/ le/ la{ mvuh: mi; ya:, sha? ho[ sha? na? hta[ pa taw tu[ hkan/ ve hta[ g'a ga; tcuh ve yo;. Ya; ho? va; G'ui; sha leh

ba/ la{ g'ui; sha E/ da[ ve hta[ paw-eh: hta[ te a. naw; ve paw? raw?

hpeh{ (850) g'a: hta[ ku; veu la: leh ka; ra{ me/ la{ hk'aw hk'o{ lo nga;

hta[ maw; da[ la she[.

E/ da[ a k'o{ ve la:, maw; ga: ca[, da[ a; , naw; k'o{ ta/ kui; lo maw; da[ tu; yo;.

Aw; yan: a ci? maw la hta: ka; ra{ me/ la{ hk'aw hk'o{ lo...

Yon/ ve nyi: ma; aw; ka/ lo naw; hk'a; hpaw: lo cheh: tu; le.

G'ui; sha leh; te: g'a: ti? caw; ve yo;. ya; ho? va; leh G'ui; sha hpeh[ ve k'o yaw: hta[ o? k'o/ pui, ba/la{ g'ui; sha leh g'ui;

sha hpeh[ ve k'o ba/la{ hta[ o? k'o/ pui.naw; daw: che{ tu; lo/ ve yo;.

Ba/ la{ ve paw? raw? hpeh{ hta[ E/ da[ tu; aw; pon nga;

ku; ve yo;. Aw; teh; ve G'ui; sha a shu ve hpeh[ ve hta[ naw; hui g'a maw; tu; yo;.

Da[ ve yo;. chi E/ da[ kui; lo nga; lo-e tu; yo;. nga; hui hk'a;

hk'e g'a te tu; le.

3ra/ za/ va/ 18+1, 4+17-21

Naw; leh; i? sa/ le/ la{ mvuh: mi; hta[ te

lu; cheh: ve yo;.

I? li? ya[ hta[ ha{ ma/ la{,yaw: hta[ fa? ta/ ve k'o naw; hui htaw: g'a suh

tu; yo;.

117

Page 24: Aw; lawn lon? - 5 paw? raw? hpeh{ te: hpa/.cdn.goodandevilbook.com/lahu/Lahu-Chapter-5.pdf · gui; chi hk'o{ hta[ aw; ho? Te leh sheh la; tu; htaw: G'ui; sha yaw: hta[ k'o{ ta/ ve

Naw; hui ba/ la{ hta[ tu? tan: kui; te: ma; hta[ te. nga; ya; ho? va; G'ui; sha hta[ tu? tan: kui; te tu; yo;. tu? tan: kui; aw; hk'o{ lo suh{ keu leh suh{ aw; hk'o{ lo tan: tu; teh tu; yo;,

a/ mi/ ma: g'a tu?.

tan: tu; hta[ a/ mi/ ce to[ g'a ve G'ui; sha hta[ leh; aw; teh; ve G'ui; sha hpeh[ ve yo;. yaw: hta[ ceh o? k'o/ g'a pui ve yo;. naw; hui leh; chaw mon/ lon? hpeh[ leh naw; hui

aw: law? ta; te hpeh[ ve yo;.

O:... ba/ la{ g'ui; sha o;, ya[ nyi nga; hui ve hkaw:

hta[ na yu; la: she[. naw; ui/ ja: ve aw; meh hk'aw lo nga; hui tan: la: ve yo;. a/ mi/ ce

la leh to[ ba; la:-o{.

O:... ui/ ja: ve ba/ la{ g'ui; sha.

O:... mvuh: naw ma ve jaw: maw: ma, ya[ nyi ba/

la{ hta[ g'a ga la she[.

Ba/ la{ g'ui; sha leh; naw; hui hkaw: hta[ yaw: ma: na,yaw: taw: yaw cheh: leh ma: ka: ve na/, ma: he{

k'o yaw: ma: cheh: caw: ve na/.

ma: he{ k'o yaw: zuh[ mui? k'a cheh: tu; yo;. yaw: zuh[

ta/ ve heh? g'a: hte[ zuh{ ku; pi: hk'a.

Tcuh? kui; ma: caw;, te[ chi? ka[ ma: te la: maw;,

nga; hui ve chaw g'a: hte[ te, nga; hui

ve aw; sha/ yu; tan: ve k'o ba/ la{ nyi hk'a:

suh tu; yo;.

Naw; ba/ la{ g'ui; sha geh

bon law;, nga; ya; ho? va; G'ui; sha

geh bon law; tu; yo;.

3ra/ za/ va/ 18+22-27

118

Page 25: Aw; lawn lon? - 5 paw? raw? hpeh{ te: hpa/.cdn.goodandevilbook.com/lahu/Lahu-Chapter-5.pdf · gui; chi hk'o{ hta[ aw; ho? Te leh sheh la; tu; htaw: G'ui; sha yaw: hta[ k'o{ ta/ ve

A{. a;...

Ba/ la{ paw? raw? hpeh{ hui leh; sha:-eh/ te leh mi; cha: hk'o{ lo zuh[ ba;

cheh: ve yo;. Ba/ la{ g'ui; sha ka: tu; aw; pon yaw: hui aw; to hta[ a? hte[

shaw{ leh g'a: hte[ ku; hk'a: law; ve yo;.

hkui:...

nga; ve aw; suh/ hta[ tan: la: ve yo;. nga; ve

hkaw: hta[ na yu; leh a/ mi/ ce to[ la:-o{. naw;

aw; to naw; htai/ hk'aw[ lo;.

ha:. ha:.. nyi she[ k'aw: na/ ri[ ka[ ga; peu;, naw; hui ku; ca cheh: ve g'ui; sha leh; naw; hui hkaw: hta[ ma: na, yaw: leh; G'ui; sha hpeh[ teh; ve k'o aw; teh;

aw; he{ ma/ la: tu; yo;.

Chi beu[ nga; ve aw; yan: k'aw[ ga; peu;, nga; a; hto[ ma te ve hta[ hk'a deh[

deh[ ca nyi la she[.

O:... ba/ la{ g'ui; sha o; naw; a; hto[ ma te ma: hk'aw[ la: ve le.

3ra/ za/ va/ 18+28-30

hui:...hui:...

119

Page 26: Aw; lawn lon? - 5 paw? raw? hpeh{ te: hpa/.cdn.goodandevilbook.com/lahu/Lahu-Chapter-5.pdf · gui; chi hk'o{ hta[ aw; ho? Te leh sheh la; tu; htaw: G'ui; sha yaw: hta[ k'o{ ta/ ve

A; hto[ ma pa taw yaw: mi;

k'o/ du: ve leh heh?.

Mvuh: hpeu[ ve hta[ law ve la:. Naw; hk'a; hta{ eh/

bon law; a te ve le, chi leh; mi; k'o/ du: e/

da[ ve ma: he{.

I? ka{ (40) pu: yu; la; leh hk'a neh{ pfuh/ keu.

I? ka{ pfuh/ keu k'o hk'a; hk'e te a/ mi/ to[ tu; le.

Chi paw? raw? hpeh{ leh; g'u: ve yo;.mvuh: hpeu[ hk'a ga; yaw: g'a cheh: tu; ve ma: he{.

Ma: neh{ she/ (40) pu: k'aw[

ngeu/ pfuh/ she[.

yaw: g'u: ja: peu;, jaw: maw: meh a; hto[ ma pa taw yeun: hkan/

cheh: ve leh na/.

3ra/ za/ va/ 18+32-34

120

Page 27: Aw; lawn lon? - 5 paw? raw? hpeh{ te: hpa/.cdn.goodandevilbook.com/lahu/Lahu-Chapter-5.pdf · gui; chi hk'o{ hta[ aw; ho? Te leh sheh la; tu; htaw: G'ui; sha yaw: hta[ k'o{ ta/ ve

ha:. ha:... a sha[ te[ ve G'ui; sha aw; pon ha/ ve te: ceu; ka[ ma: caw;.i? ka{ (40) pu: k'aw[ hteh/ keu, i? sa/ le/ la{

mvuh: mi; hk'aw caw; ve G'ui; sha aw; meh leh; ba/ la{ma: he{ ve hta[ naw; hui g'a maw; tu; yo;.

A/ ha{ yaw: ve o? k'o/ hta[ taw{ tu; yo;.

hk'aw[ naw? ji{,

ji{ she[.

te: pi/ k'aw[ ji{

she[.

A/ bran/ han;, i? ca{, ya/ ko{ hui ve ya; ho? va; G'ui; sha , ya[ nyi leh; aw; teh; ve aw;

sheh/ hpa: te: g'a: ti? ve G'ui; sha hpeh[ leh nga; htaw: naw; ve kan? te sheh/ hpa: hpeh[ ve

hta[ yaw: hui te: hpa/ maw; leh naw; geh lo k'aw[ hpfuh{ k'aw[ la tcuh she[.

hi:-i;...

3ra/ za/ va; 18+35-38

A{- a;...

Fi?-o:, ho;...

hkaw;- law;

Fi?-o:, ho;...

hkaw;- law;

121

Page 28: Aw; lawn lon? - 5 paw? raw? hpeh{ te: hpa/.cdn.goodandevilbook.com/lahu/Lahu-Chapter-5.pdf · gui; chi hk'o{ hta[ aw; ho? Te leh sheh la; tu; htaw: G'ui; sha yaw: hta[ k'o{ ta/ ve

A/ bran/ han; ve G'ui; sha.

chi{ ja:.

mvuh: naw ma lo ce la ve

a/ mi/.

ga la: she[.

A/ mi/ hta[ yeh: leh A/ bran/ han;, i? ca{, ya/ ko{ hui

ve G'ui; sha na yu; la: peu;.

ha? meu-e leh je[ meu-e

hta[ htaw: to[ ve yo;.

Te[ chi? ma: caw; ve ka[ chi hk'e ceh ceh

te g'a ve a; hto[ ma G'ui; sha leh heh?.

Ya; ho? va; G'ui; sha te: g'a: hta[ ceh o? k'o/ pui tu; mo: se; k'o{ ta/ ve yo;.aw; ka/ aw; nu ve

G'ui; sha hta[ o? k'o/ pui ve chaw a shu te: g'a: ma: k'o{ g'a suh tu; yo;

htaw: k'o{ ta/ ve yo;.

ma: he{ she[, a ci? ha[ k'a?

la: she[.

3ra/ za/ va/ 18+38-40

122

Page 29: Aw; lawn lon? - 5 paw? raw? hpeh{ te: hpa/.cdn.goodandevilbook.com/lahu/Lahu-Chapter-5.pdf · gui; chi hk'o{ hta[ aw; ho? Te leh sheh la; tu; htaw: G'ui; sha yaw: hta[ k'o{ ta/ ve

I? li? ya[ leh; G'ui; sha aw; g'a: hteh/ pi: ve hta[ pa taw, (20) la{ vui: ve jaw: maw:

ve haw? yeh; lo hk'a ga; i? mvuh: law; g'u: suh/ lo yaw: g'ui: k'aw[ la g'a ve yo;.

850 g'a: hta[ ti: peh/.

Ya[ hk'a: ka[ nga; hui ma: shi/ ve aw[.

Yaw: hui hta[ chi beu[

chaw ba;.

Ba/ la{ ve paw? raw? hpeh{ hk'a peu-

e; g'a suh ve yo;.

Jaw: maw: o;, haw? yeh; lo ha{ te k'o[-e lo;, te:

hkui k'o mvuh: ye; lon? k'aw[ la; tu; ve hta[ nga;

g'a ka: ta/ ve yo;.

Pon; la; ta? ve sheh{ hk'aw[ hpa{ hta:, i? li? ya[ leh; yaw: kan: pa{ ma: pi: ve ceh ceh mvuh: ye; ma: la; teh[ A/ ha{ jaw: maw: hta[ k'o{ pi: jaw ve yo;. ba/ la{ ve paw? raw? hpeh{ hk'a peu-e/ g'a suh peu;.chaw te: hpa/ htaw: aw; teh; ve G'ui; sha hta[ o? k'o/ k'aw[ pui la leh mvuh: ye; k'aw[ la; tu; i? li? ya[ G'ui; sha hta[ k'aw[ hto pi: ve yo;.

Ja: ve mvuh: ye; lon? leh; law; bi: ha? bi: k'ai tu; ve tu; ve hta[ pa taw te: g'a: le hta[ ma: g'a heu{ tu; ha{ gui: k'o[-e lo;.

ma: he{ meh/ chi beu[ i? li{ ya[ aw; ba; lo cheh: ta/ ve yo;. ka; ra{ me/ la{ hk'aw te leh cho; ka[ hk'a ga; g'ui:

k'aw la g'a ve.

Ma: ca hpeh[ g'a ta;, ma[ ve i? mvuh: law; a keh? a shu

ka[geh; ve ma: ca te g'a ta;. ba/ la{ ve paw? raw? hpeh{ te: hpa/ hk'a; lo le. mvuh: ye; aw; lawn hta[ ca? da[

leh nga; hui g'a: peu;.

3ra/ za/ va/ 18+40-41, 44-46, 19+1

Da[ peu;, i? li{ ya[ hta[ ti: peh/. Ba/ la{ leh; chi beu[mvuh: ye; la; tcuh peu;,

123

Page 30: Aw; lawn lon? - 5 paw? raw? hpeh{ te: hpa/.cdn.goodandevilbook.com/lahu/Lahu-Chapter-5.pdf · gui; chi hk'o{ hta[ aw; ho? Te leh sheh la; tu; htaw: G'ui; sha yaw: hta[ k'o{ ta/ ve

yaw: hui hk'a peu-e/ hta[ nga; ti: peh/ peu;.

yaw: hui he/ ve law.

A: tu; ui/ ja:, yaw: ve G'ui; sha

mvuh: naw ma lo a/ mi/ ce la g'a ve yo;.

neh; ma? ve paw? raw? hpeh{ te chi? ka[ ma: te

g'a maw;. chaw hk'a peu-e/ ka[ ya; ho? va; G'ui; sha hta[ o? k'o/ k'aw[ pui k'ai peu;.

Meh htao/ o;, nga; ka[ chaw

mon/ lon? hta[ g'a kaw{ ve yo;.

Naw; nga;ve paw? raw? hpeh{ hta[

ti; peh/ ve naw;

chaw g'u: yo;.

Ba/ la{ ve faw{ meh/ tu; aw; haw? lo hk'a; ve

te: ceu; ka[ i? li? ya[ pon; ma: g'a.

chi aw; pon i? li? ya[ hta[ ma: ti: peh/ ve k'o, ne: g'ui; sha nga; hta[ chi a keh? ka[ k'aw[ te

la: tu; yo;.

nga; cho; ka[ lo taw{ k'ai tu; yo;.

I? li? ya[ leh; yaw: a sha aw; pon G'ui; sha hta[ yon/ ve hta[ leun: ta? leh hpaw k'ai ve yo;.

ha/ a?... naw; a; ma daw; bvuh{ leh

g'u: ve le, i? li? ya[ hta[ ti: peh caw: ve.

124

Page 31: Aw; lawn lon? - 5 paw? raw? hpeh{ te: hpa/.cdn.goodandevilbook.com/lahu/Lahu-Chapter-5.pdf · gui; chi hk'o{ hta[ aw; ho? Te leh sheh la; tu; htaw: G'ui; sha yaw: hta[ k'o{ ta/ ve

Aw; pa G'ui; sha o;, chi a keh? leun? ve aw; ceu; hta[

nga; ma: hk'an/ g'a: o. ye/ za{ be/ la{ nga; hta[ ma: maw; she/ hta:

nga; hta[ suh tcuh la: lo;.

G'ui; sha hta[ yon/ tu; leun: k'ai ve hta[ pa taw ya[ taw ja:,nga; leh; aw; pfuh/ lon? hui hta[ ma: peun da[ ve hta[ pa taw

nga; hta[ suh tcuh la: lo;.

Heh pui? hk'aw ha? k'o/ lon? hk'aw lo ( 40 ) nyi hpaw va[ ta? leh mo: se; aw; li: taw: hkaw: g'a kui; ti{ na{ hk'aw hk'o{ lo k'aw[ ga; ve yo;. O: ka; lo G'ui; sha yaw: hta[ taw: yaw pi: ve yo;.

Cho; ka[ lo naw; a; hto[ ma ca te

la ve le. Nga; ya[ peu;, hk'a peu-e/ ka[ naw; ve aw; li: taw: hkaw: hk'a: suh ma: cheh: o.

naw; ve paw? raw? hpeh{ hui ka[ ti: peh/ ve hta[

g'a hkan/ cheh: ta/ peu;.naw; hta[ o? k'o/ pui tu; te: g'a: ti? leun? ta/ ve nga; hta[ htaw: g'a[ ca

cheh: ve yo;.

hk'aw hk'o{ ta{ leh G'ui; sha g'u: suh/ lo

ca hu? ta/ she[.

I? li? ya[ hk'aw hk'o{ lo ga; hta:.. mvuh: haw lon? meu{ la;

ve yo;, ya[ hk'a: G'ui; sha leh; mvuh: haw hk'aw ma: la;.

Peu; leh mi; g'a: hte[ hi{ la ve htaw: G'ui; sha mi;

hi{ ve hk'aw ma: la;.

Aw; leh meu: mvuh: naw ma hk'o{ lo a/ mi/ ce la ve htaw: a/

mi/ hk'aw G'ui; sha ma: la;.

Ye/ za{ be/ la{ a keh? leun? hai; ve hta[ G'ui; sha leh; i? li? ya[ hta[ ma/ pi: ve yo;.

3ra/ za/ va/ 19+4, 8-12

125

Page 32: Aw; lawn lon? - 5 paw? raw? hpeh{ te: hpa/.cdn.goodandevilbook.com/lahu/Lahu-Chapter-5.pdf · gui; chi hk'o{ hta[ aw; ho? Te leh sheh la; tu; htaw: G'ui; sha yaw: hta[ k'o{ ta/ ve

Da[ a;, naw; leh chi hk'e ha[ yu; ve k'o i? li? sheh? geh k'ai leh yaw: hta[ naw; ve a? ya: pi: leh naw; ve aw; tan

yaw: hta[ ca? te tcuh lo;.

hk'e te leh , mvuh: haw lon?, mi; hi{ ve leh a/ mi/ te: hpa/ gaw; k'ai peu; ve te: yan: G'ui; sha ve taw: hkaw: a yeh? k'o{ taw{ la ve hta[ i? li? ya[ g'a ka: ve yo;. i? li? ya[ hta[ na nyi taw: hkaw: hta[ te: paw{ k'aw[ na nyi la: ve yo;.

I? li? ya[ cho; ka[ lo a; hto[ ma

ca la ve le.

I? li? ya[ tcuh? kui; ma: shi/, yaw: aw; to hta[ yaw: ha[ k'a? leh g'u: suh/ hta: k'o{ ve hk'e

k'aw[ hk'aw [ pi: ve yo;.

Nga; ya[ peu;, hk'a peu-e/ ka[ naw; ve aw; li: taw:

hkaw: hk'a: suh ma: cheh: o. naw; ve paw? raw? hpeh{ hui ka[ ti:

peh/ ve hta[ g'a hkan/ cheh: ta/ peu;.naw; hta[ o? k'o/ pui tu; te:

g'a: ti? leun? ta/ ve nga; hta[ htaw: g'a[ ca cheh: ve yo;.

Aw? k'a/ ti mi htai? cheh: ve i? li? sheh? hta[ i? li? ya[ ca maw; hta: paw? raw? hpeh{

ve a? ya: hta[ pi: ve yo;.

Naw; paw? raw? hpeh{ g'a

hpeh[ tu; yaw: sha/ la: ta/ ve yo;.

Nga; ve nu: pa/ G'ui; sha hta[ tan: ta?

leh naw; hk'a: suh nga; la; tu; yo;.

naw; ma: shi/ she/ ve i? sa/ le/ la{ mvuh: mi; hk'aw lo ba/ la{ hta[ o? k'o/

ma: pui ve chaw (7000) g'a: caw; she[ ve yo;. chi beu[ naw; ya[ k'aw naw; k'aw[ k'ai lo;.

A/ ha{ leh yaw: ve yeh; ya: hk'a peu-e/ g'a suh tu; yo;.

3ra/ za/ va/ 19+12-21

126

Page 33: Aw; lawn lon? - 5 paw? raw? hpeh{ te: hpa/.cdn.goodandevilbook.com/lahu/Lahu-Chapter-5.pdf · gui; chi hk'o{ hta[ aw; ho? Te leh sheh la; tu; htaw: G'ui; sha yaw: hta[ k'o{ ta/ ve

A/ ha{ leh; hpu caw; ma: ve hta[ pa taw i? shi/ hko o: ve hta[ vui; tu; yaw: daw: che{ ve yo;.

I? shi/ hko chi nga; ve haw? yeh; aw; ce/ lo caw;

ve hta[ pa taw nga; hta[ haw: la{, chi a[ keh? da[ ve i? shi/ hko nga; naw; hta[

pi: la: tu; yo;.

G'ui; sha leh; chi hk'e te ve hta[ ma: daw: caw:.

hko chi hta[ aw; pfuh/ lon? Hui co-e te leh ya[ nyi hk'a ga; te la; ve (500) hk'aw[ ga; peu;. aw; ceu; aw; hk'aw ma: he{ k'o ma: g'a haw: teh[ aw;

li: teh ta/ ve caw; ve yo;.

Aw; vi? pa/ o;, naw; a/ hto[ ma

hpeh[ ve le, a; hto[ ma ma: ca: ma: daw;

daw: ha/ ve le.

Na/ bo{ ve i? shi/ hko nga; hta[ ma: haw:

la: leh.

Naw; jaw: maw: yo;, te ga: ve hk'e naw; kan: pa{ caw; ve yo;.naw; ha leh; tu;

ve hta[ te[ chi? ma: he{ ve kan? ta: shu[ sha[ tcuh.chi hta[

nga;vui; la: tu; yo;.

Taw{ k'ai ve 20+17, 3ra/ za/ va/ 21+1-7

A/ ha{ ve haw? yeh; aw; ce/ hpaw: lo na/ bo{ ve suh; pi{ hk'o caw; ta/

ve yo;. te: paw{ te: yan: A/ ha{ haw? yeh; yeh; mi? hpe[ lo nyi peu hta:

suh; pi{ hko da[ ja: ve hta[ yaw: she? lai ve yo; aw; lawn chi hta[ sha;

daw: nyi k'o sha; she? lai la ve yo;. aw; li: taw: hkaw: hk'aw shu maw: shu je; hta[ ma: g'a she? lai teh[ k'o{ ta/ ve htaw: A/ ha{ jaw: maw: leh; G'ui; sha hkaw: hta[ yaw: ma: na.

127

Page 34: Aw; lawn lon? - 5 paw? raw? hpeh{ te: hpa/.cdn.goodandevilbook.com/lahu/Lahu-Chapter-5.pdf · gui; chi hk'o{ hta[ aw; ho? Te leh sheh la; tu; htaw: G'ui; sha yaw: hta[ k'o{ ta/ ve

Chi hta[ naw; te pi: g'a k'o, chi a[ keh? aw;

hpfuh: hk'a{ ve pi: la: tu; yo;. la[ ha? k'o ta: k'o{,

ma: he{ k'o naw; ka[ yaw: hk'e hpeh[ tu; yo;.

Mo: se; ve aw; li: taw: hkaw: hk'aw , ma: he{ he{ ve sha? hki{ naw; ma: g'a hkan/.

Clink

ch i hpa: yo; .

yo;, jaw: maw: suh caw: ve k'o{ ve chi hpa: yo;.

G'ui; sha leh; ne; hai; hta[ tcuh leh jaw: maw: hta[ lo[-e tcuh

ve ka[ k'o{ ve. hk'e k'o yaw: g'a suh ve yo;.

yaw: hui leh; na/ bo{ hta[ g'aw; taw{ leh ti: peh/ ve yo;.

Cho; ka[ nyi she[, hko chi hta[ naw; g'a peu;. chi mi; gui; hk'o{ lo ma: faw{ meh/ pui? k'o, a;

hto[ ma ka[ ma: g'a ta;.

Hko chi ma: da[ la:, nga;

hta[ ma: keun/ da[ la:.

Ye/ za/ be / la{ leh; yaw: ve ba/ la{ g'ui; sha te[ chi? ma: shi/ ve hta[ yaw: shi/ ta/ ve yo;. Mvuh: naw ma hk'o{ ve G'ui; sha leh; aw; ceu; hk'a peu-e/ve hta[ maw; hpeh[ shi/ hpeh[ ve yo;. fa? ta/ ma: g'a.

Taw{ k'ai ve 20+16,3ra/ za/ va/ 21+10-16

ki?li?...ki?li?...

128

Page 35: Aw; lawn lon? - 5 paw? raw? hpeh{ te: hpa/.cdn.goodandevilbook.com/lahu/Lahu-Chapter-5.pdf · gui; chi hk'o{ hta[ aw; ho? Te leh sheh la; tu; htaw: G'ui; sha yaw: hta[ k'o{ ta/ ve

I? li? ya[, A/ ha{ leh; na/ bo{ ve i? shi/ hko hta[ hi? yu; peu;. yaw: hta[ o: ka[ lo ca

maw; da[ she[, yaw: hta[ chi te: hpa/ ca hto pi{.

Jaw: maw: A/ ha{, naw; hta[ k'o{ tu; G'ui; sha nga; hta tcuh ta/ ve leh;, naw; leh; ven: ba{ ma: caw; ve yaw: hta[ ti: peh/ leh yaw: ve maw: hta[ hi? yu; ve yo;. chi ve te: hpa/ leh naw;

hk'a te ya[ ve ven: ba{ aw; pon , cho; ka[ lo na/ bo{ ve aw; suh/ hta[ hpui: leh[ ve

hk'e naw; ve aw; suh/ hta[ htaw: hpui; leh[ tu; yo;.

nga; ve ca: pa/ cho; ka[ lo nga; hta[ maw;

peu; la:.

G'ui; sha hta[ naw; ca hpaw va[ kui; ma: caw;, shu ve maw: je; hta[ g'a tu;, shu ve a sha[ hta[ ti: peh/ ve hta[ pa taw , naw; ve yeh; ya: hk'a peu-e; aw; hk'o{ hta[ ne: hai; cheh: tcuh tu; yo;. naw; ve yeh; ya: leh naw; ceu; naw;

ca[ hk'a peu-e; ka[ g'a suh tu; yo;.

G'ui; sha nyi ma zuh{ tu; naw; te ve yo;. haw? yeh; ce/ lo ye/ za{

be/ la{ hta[ hpui: te: hpa/ ca: tu; yo;. naw; ceu; naw; ca[ ven: hk'aw lo suh ve k'o hpui: te: hpa/ ca: tu; yo;. yaw: hui heh pui? hk'aw suh ve k'o, na; bui; nga{ te: hpa/ ca: tu; yo;. te: g'a: ka[

hk'a deh[ te tu/ ve ma: caw;.

chi leh; G'ui; sha ve taw: hkaw: yo;. chi hk'a peu-e; g'a

bi: la tu; yo;.

3ra/ za/ va/ 21+17-26

Ta: te la: she[, ya; ho? va; G'ui; sha hta[ chi beu{ hta[ ta; leh nga;

tan: tu; yo;.

129

Page 36: Aw; lawn lon? - 5 paw? raw? hpeh{ te: hpa/.cdn.goodandevilbook.com/lahu/Lahu-Chapter-5.pdf · gui; chi hk'o{ hta[ aw; ho? Te leh sheh la; tu; htaw: G'ui; sha yaw: hta[ k'o{ ta/ ve

A/ ha{ jaw: maw: , G'ui; sha meh{ g'u: suh/ lo naw; a sha[ te[ ve leh; ya[ k'ai peu;. yaw: hui te ve

kan? aw; pon hpu yu; ve ma: he{ he{ ve paw? raw? hpeh{ hta[ cu: leh yaw:

hui leh; he/ k'o{ cheh: ve yo;.

chi leh;i? li? ya[ hpeh[ ve yo;. yaw: k'o{ ta/ ve te: hpa/ leh; caw: la cheh:

ve yo;.

Chi beu[ A/ ha{ leh; ya;

ho? va; G'ui; sha hta[ tan: cheh: ve yo;. ya[ hk'a: nyi ma aw; taw; hk'a ga; te ve

ma: he{.

Aw; yan: maw chaw-eh ga;ve te: yan: hta: paw? raw? hpeh{ ma: he{ he{ ve te: hpa/ leh; jaw: maw: A/ ha{ hta[ ma[ te tu; k'o{ pi: ve yo;.

Gi? la{ mvuh: mi; ra/ mo{ ven: hta[ baw{ yu; naw; hta[ g'ui; sha chi: ui/

leh naw; g'a: tu; yo;.

Paw? raw? hpeh{ hk'a peu-e; ka[

daw: caw: aw la:.

Ya; ho? va; G'ui; sha nga; hta[ k'o{ la: ve, naw; gi? la{ mvuh: mi; ra/ mo{

ven: hta[ ca baw{ ve k'o jaw: maw: naw; g'a suh tu; yo;.

Mi{ hka; hta[ ca{ tu; ma: lo/, yaw: leh; ya; ho? va; G'ui; sha ve te: g'a: ti?

ve paw? raw? hpeh{ ma: he{, nga; hui paw? raw? hpeh{

(400) g'a: shi/ ta/ ve leh;, gi? La{ mvuh: mi; ra/ mo{ ven:

hta[ baw{ hta: nga; hui hpaw: lo aw; teh; aw;

na g'a: tu; yo;.

Mi{ hka; hta[ nga nyi baw; ja:, yaw: a; hto[ ma ca k'o{ ka[

ma: da[ ve de: de: yo;.

G'ui; sha g'u: suh/ lo mvuh: naw ma tcuh ya: hui hu? ta/ leh kaw jaw hk'o{ hta[ mui cheh: ve hta[ nga; maw; ve yo;.yaw: na nyi la: ve, i? li?

ya[ leh; A/ ha{ g'a suh tu; yo; k'o{ ta/ ve hta[ pa taw yaw: sha/ ti[ hk'a deh[ te

cheh: ta/ ve yo;. yaw: ma[ ca baw{ k'ai tu; g'a jeh; pi: tu; yo;.

yaw: g'a suh kui; gi? la{ mvuh: mi; ra/ mo{ ven: lo ma[ ca baw{ k'ai tu; a shu ca jeh; pi: g'a tu; le. te: g'a: te: hkaw: k'o{ pi: ve yo;. chi hk'e jeh;

da[ peu; hta: mvuh: naw ma tcuh ya: te: g'a: taw{ la leh k'o{ ve, Kan? hpeh; ve daw:

hk'a: te: ma; hta[ pi: la: ga: ve yo;. paw? raw? hpeh{ ma: he{ he{ ve te: hpa/ ve maw[ k'aw hk'aw he/ k'o{ tu; nga; ca keu pi: sha/, A/ ha{ jaw: maw: ma[ baw{ k'ai tu; aw; pon yaw: hui hta[ nga;

ca k'o{ pi: sha/.

hi leh; hk'a caw: caw: da[ ve daw: hk'a: yo;. yaw: g'a: tu; yo; teh[ yaw: hui paw? raw? hpeh[ k'o{ ve tu; yo;.ya[ hk'a: ma[ baw{ kui; lo ga hta: yaw: suh tu; nga; te tu;

yo;. chi ve hk'a: suh ca? te.

3ra/ za/ va/ 21+27, 22+6-22

130

Page 37: Aw; lawn lon? - 5 paw? raw? hpeh{ te: hpa/.cdn.goodandevilbook.com/lahu/Lahu-Chapter-5.pdf · gui; chi hk'o{ hta[ aw; ho? Te leh sheh la; tu; htaw: G'ui; sha yaw: hta[ k'o{ ta/ ve

Naw; daw: ta/ ve leh;, ya; ho? va; ve aw; ha leh; nga; hk'aw

taw{-e leh naw; hta[ taw: yaw ve la:.

Naw; leh; kaw{ che: leh aw; baw-eh: hk'aw va[

cheh: hta:.. G'ui; sha ve kan: pa{ leh; a shu geh lo cheh: ve hta[ naw; g'a maw; tu; yo;.

chi a; hto[ ma k'o{ ve le. k'aw[ hpeu[ ma/ la: ve la:, ha?.

chaw chi hpa: hta[ htaw/ hk'aw lo haw ta/, nga; ma[ baw{

k'aw[ la hta: hk'a ga; ma: suh law-eh; aw/ ca/.nga; k'aw[ la

hta:, yaw: hta[ nga; ti: peh/ tu; yo;.

Naw; leh; baw{ da[ kui; lo a sha[ te[ k'aw[ la ve k'o nga; leh; paw? raw? hpeh{teh; ve ma: he{, suh

keun/ ve yo;.

Chi leh; da[ ve daw: hk'a: yo;. jaw: maw: o; ma[ ya:

hk'e ceh ve veu[ k'a: hta[ veu[ she[. nga; hui ma[ ya: te: hpa/ aw; mon/

lon? ta{ la ve te: yan:, jaw: maw: hpeh[ ve hta[ a shu ka[ ma: shi/ g'a. jaw: maw: k'aw[ ga; hta: k'o, o: ve

paw? raw? hpeh{ ve meh{ hpfuh: hta[ nga; maw; ga: ja:.

Caw: ve y o;. peu; leh chi so ba? A? po[ leh;

hka{ ce hta[ pon; la: tu; yo;.

3ra/ za/ va/ 22+24-30

Pao{...Pao{...

131

Page 38: Aw; lawn lon? - 5 paw? raw? hpeh{ te: hpa/.cdn.goodandevilbook.com/lahu/Lahu-Chapter-5.pdf · gui; chi hk'o{ hta[ aw; ho? Te leh sheh la; tu; htaw: G'ui; sha yaw: hta[ k'o{ ta/ ve

Ma[ ya: te: g'a: leh;, hka{ ce hta[ ca: pa/ cheh: kui; hpaw: lo maw/ ta/ leh g'u: baw{

keu ve k'o te: g'a: g'a: hta[ heu{ tu; yo; daw: leh mvuh: hpe lo baw{ ta{ ve yo;.

A{..

ha{.

Ha{ ha{ g'a[ cho; ka[ suh/

taw{ ja:.

3ra/ za/ va/ 22+34

Fi:-oo po{.

hk'a deh[ ti/ jeh: ta/.

Fi:-oo po{.

132

Page 39: Aw; lawn lon? - 5 paw? raw? hpeh{ te: hpa/.cdn.goodandevilbook.com/lahu/Lahu-Chapter-5.pdf · gui; chi hk'o{ hta[ aw; ho? Te leh sheh la; tu; htaw: G'ui; sha yaw: hta[ k'o{ ta/ ve

Jaw: maw: suh tu; yo; heh?. So a? po[ ma: deh ga;

kui; te: ka; lo heu{-e ve yo;. yaw: suh ya: ga; ve

pa taw yo;.

O:... g'ui; sha o;... po/ hto: ve/...

Kan? ma: peu; she[ ve ceh ceh na/ bo{ ve i? shi/ hko lo

teh ta/ she[.

I? li? ya[ k'o{ ta/ ve hk'a shu/ ye/ za{ be/ la{ ve yeh; mi? hpe[ aw; haw? lo, A/ ha{ ve aw; suh/ hta[ hpui: leh[ cheh: ve yo;. chi leh; yeh; k'a hk'aw aw: law? te: g'a: yo;. k'aw[ ca? hpeh[ la tu; she[ ve yo;.

I? mvuh: law; hk'o{ A/ ha{ ve suh/ hta[ tsuh: ta? peu; leh ma[ ya: leh; haw? yeh;

hk'aw k'aw[ la ve yo;.

A/ ha{ jaw: maw: hk'a; lo le, yaw: g'a: leh k'aw[ la ve la:.

3ra/ za/ va/ 22_37-38, 4ra/ za/ va/ 9+8-10

133

Page 40: Aw; lawn lon? - 5 paw? raw? hpeh{ te: hpa/.cdn.goodandevilbook.com/lahu/Lahu-Chapter-5.pdf · gui; chi hk'o{ hta[ aw; ho? Te leh sheh la; tu; htaw: G'ui; sha yaw: hta[ k'o{ ta/ ve

hk'a peu-e; ma: he{, naw; daw{ hpeh: leh htaw/ hk'aw keu ta/ ve mi{ hka; ma: pa:, aw;

lawn chi hta[ shu hk'a deh[ deh[ shi/ la hta: naw; k'aw/ g'a che{ tu; yo;.

Naw; leh; daw; bvuh{ pa/ yo;.naw; leh; G'ui; sha ve paw? raw? hpeh{ ka[ ma: he{, naw; leh; chaw he/ pa/ yo;. ya; ho? va; ve paw? raw? hpeh{ k'o{

ta/ ve hk'e A/ ha{ suh k'ai peu;.

Chi ma: hpeh[ g'a ta;, hk'a peu-e; sha hpaw: g'a

ta/ ve yo;. A/ ha{ jaw: maw: g'a g'a: ve yo;.

Naw; k'ai ga: kui; k'ai hpeh[ vey o;. A/ ha{ jaw: maw: ka[

suh peu;.

E: a, nga; shi/ ta/ ve yo;. G'ui; sha k'o{ ta/ ve hk'a shu/ yaw: ve

suh/ hta[ hpui: leh[ cheh: ta/ peu; heh?.

Nga; leh; g'a hpaw va[ ta/ tu; yo;.

Ha?.. mi{ hka; k'o{ ta? ve, Gui; sha ve kan: pa{ leh; a shu geh cheh: ve hta[ aw; baw-eh:

hk'aw lo nga; va[ ta/ hta: g'a shi/ tu; yo; teh[ k'o{ ta/ ve yo;.

A/ ha{ ve ya: pa/ jaw: maw: k'aw[ hpeh[ la ve yo;. (12) hk'aw[ hk'a ga; ye/ za{ be/ la{ leh; jaw:maw: ma hpeh[ ca? hpeh[ she[ ve yo;. I? sa/ le; la{ hui htaw: ma: he{ ve g'ui; sha hta[ ca? leh o? k'o/ pui cheh: ve yo;.aw; li: taw: hkaw: hta[ htaw: te ya[ cheh: ve yo;.

I? li? ya[ leh; yaw: ve paw? raw? hpeh{ a? ya: hta[ k'aw[ ca? te tu; pi: ta/ ve i? li? sheh? leh; A/ ha{ aw;

lawn hta[ ca? da[ leh k'o{ ve, ya: eh? hta[ ta; leh yaw: ve yeh; ya: k'a ya: hk'a peu-e/ lu; k'ai tu; ve aw; yan:

ga; peu;. chaw te: g'a: ka[ ma: g'a te[ o. ye/ za/ be; la{ ve aw; sha/ hta[ hpui: te: hpa/ ca: tu; yo;. yaw: aw; pon haw; pa/ ma: caw;, tu/ pi: pa/ ka[ ma: caw;.

(12) hk'aw[ peu; hta:...

Nga; ve meh[ hpfuh: hta[ hpaw: deu; sheh/ ta/ sha/, ma[ po/ lon? Ge/ hu:

ma[ baw{ k'aw[ la k'o, nga; hta[ fa/ tu; yo;.

4ra/ za/ va/ 9+30

134

Page 41: Aw; lawn lon? - 5 paw? raw? hpeh{ te: hpa/.cdn.goodandevilbook.com/lahu/Lahu-Chapter-5.pdf · gui; chi hk'o{ hta[ aw; ho? Te leh sheh la; tu; htaw: G'ui; sha yaw: hta[ k'o{ ta/ ve

Nga; cho; ka[ lo hu? ta/ tu; yo;. hk'e hta: heh/ nga; kan: pa{ caw; ve yo; teh[ yaw:

hui shi/ tu; yo;.

A shu nga; hpaw:

cheh: le.

Ma[ po/ lon? geh nga; hui

cheh: ve yo;.

hk'e k'o ye/ za{ be/ la{ hta[

ca[ ce hk'a.

Naw; chi hk'e te ma: hpeh[, nga; leh; jaw: maw: ma yo;.

4ra/ za/ va/ 9+32-33

A:... A:...

135

Page 42: Aw; lawn lon? - 5 paw? raw? hpeh{ te: hpa/.cdn.goodandevilbook.com/lahu/Lahu-Chapter-5.pdf · gui; chi hk'o{ hta[ aw; ho? Te leh sheh la; tu; htaw: G'ui; sha yaw: hta[ k'o{ ta/ ve

Yaw: aw; to hta[ chi hk'e

te ba; ta/.

G'ui; sha ve tcuh ka; pa/ k'o{ ta/ ve hk'e ye/ za{ be/la{ ve aw; suh/ leh

aw; sha/ te: hpa/ hta[ hpui: ca: ve yo;.

Ya[ hk'a: hpui: te: hpa/ leh; yaw: te ya[ ja: ve la[ sheh hta[ k'o ma: ca:.

Paw? raw? hpeh[ hui k'o{ ta/ ve hk'a shu/ a/ ha{ ve ya: te: hpa/ hta[ ven: hk'aw lo shu ti: peh/

ve yo;. yaw: ve yeh; ya: k'a ya: te: g'a: htaw: ka[ ma: caw; o.

Heh pui? hk'aw suh ve hta[ na; bui; nga{ ca: leh ,ven: hk'aw lo suh ve hta[ hpui: te: hpa/ ca: ve yo;. g'aw{ tu/ tu; te[ chi? ka[ ma: caw;. ven: ba{ ve g'a: hpfuh: leh; suh ve k'o{ ta/ ve leh; caw: ja: ve yo;.

4ra/ za/ va/ 9+33-37

Ha;... Ha;...

136

Page 43: Aw; lawn lon? - 5 paw? raw? hpeh{ te: hpa/.cdn.goodandevilbook.com/lahu/Lahu-Chapter-5.pdf · gui; chi hk'o{ hta[ aw; ho? Te leh sheh la; tu; htaw: G'ui; sha yaw: hta[ k'o{ ta/ ve

I? li? ya[ G'ui; sha geh bon law; cheh: hta:, paw? raw? hpeh{ eh? hui i? li? sheh? geh ga; la; leh aw; lawn ca hto la ve yo;.

G'ui; sha leh; paw? raw? hpeh[ eh? te: hpa/ hta[ taw: yaw ve yo;. ya[ nyi naw; ve sa/ la[ i? li? ya[ hta[ G'ui; sha mvuh: naw ma lo yu; ta{ -e tu; k'o{

ve naw; g'a shi/ peu; la:. Yo;, nga; hta[ htaw: hto la:

peu;, ka{ i? cheh:, ta: ca k'o{ to: lo;.

I? li? sheh? naw; cho; ka[ lo cheh: ta?, nga; ye/ li{

hkaw: lo k'ai sha/.

Naw; hta[ nga; meh? ma: hpeh[, naw; k'ai kui; lo nga; htaw:

k'ai tu; yo;.

Naw; ve sa/ la[ i? li? ya[ hta[ mvuh: naw ma lo chi: ta{-e tu; ve hta[ naw; shi/ o; la:.

Nga; shi/ o;, a shu yaw: hk'a: yaw: ta[ i?

cheh:. Nga; hui hta[ ta: te shu[ sha[ la:. yaw: hta[ nga; meh{

shi/ meh? ma: hpeh[.

Cho/ ka[ ye/ li{ hkaw: lo cheh: ta?, nga;

yaw: da/ g'ui; lo te: hkui ya[-e sha/.

G'ui; sha leh; sa/ la[ geh cheh: ve ceh sa/ la[ hta[ nga; teh ta? ma: hpeh[.

Paw? raw? hpeh{ te: hpa/ nga; hui

hk'aw naw? lo g'a[ la; cheh: peu;.

Law; k'a? hta[ nga; hui hk'a; hk'e te hpa/ tu; le. ya[ nyi

i? ka{ ui/ ja:.

hk'aw hk'o{ lo hpa/ tu; yo;.

4ra/ za/ va/ 2+3-7

137

Page 44: Aw; lawn lon? - 5 paw? raw? hpeh{ te: hpa/.cdn.goodandevilbook.com/lahu/Lahu-Chapter-5.pdf · gui; chi hk'o{ hta[ aw; ho? Te leh sheh la; tu; htaw: G'ui; sha yaw: hta[ k'o{ ta/ ve

hpi-a:...

heh;...

I? ka{ te: hpa/ pe[ hko: leh aw; ka/ lo yaw: hui ju: k'ai cheh: ve hta[ maw; aw la:.

maw; ta/ ve yo;, mo: se; hta: hk'e yo;.

Chi hta[ g'a maw; leh nga;

nyi hk'a: suh ja:. Ba/la{ ve paw? raw? hpeh[ hui hta[ maw; tcuh ga: ca[.

Nga; ma: taw{ k'ai she/ hta: naw; nga; hta[ a; hto[

ma k'aw[ te tcuh ga: le.

Sa/ la[ aw; hk'o{ hta[ cheh: ve G'ui; sha ve kan: pa{ nyi: pu nga; aw; hk'o{

cheh: tcuh la:.

Te ha/ ve kan? yo;. ya[ hk'a: nga; mvuh:

naw ma lo ta{ k'ai peu; hk'aw[ naw? naw; g'a tu; yo;.

G'ui; sha ve i? mvuh: law; yo;.

Mvuh: haw a? caw pe/ ka[

meu{ la ve.

4ra/ za/ va/ 2+8-11

hpi-a:...138

Page 45: Aw; lawn lon? - 5 paw? raw? hpeh{ te: hpa/.cdn.goodandevilbook.com/lahu/Lahu-Chapter-5.pdf · gui; chi hk'o{ hta[ aw; ho? Te leh sheh la; tu; htaw: G'ui; sha yaw: hta[ k'o{ ta/ ve

Chi ve i? mvuh: law; leh; i? li? ya[ leh i? li? sheh? hta[

hpa{ da[ pi: law; ve yo;.

Mvuh: haw a? caw pe/ te leh i? li? ya[ hta[ mvuh: naw

ma lo chi: ta{-e ve yo;.

Peu; hta:, hk'a peu-e; gaw; leh[ k'ai ve yo;. chi beu[ i? li? ya[ leh; G'ui; sha pi: ve aw; ti lo g'a cheh: ve yo;.

Yaw: ve veu[ k'a: te: ma; ti? caw; ta? ve yo;. chi yaw: i? ka{ hta[ daw{ hko:

ve yo;.

4ra/ za/ va/ 2+11-13

hu:uuu... hu:uuu...

139

Page 46: Aw; lawn lon? - 5 paw? raw? hpeh{ te: hpa/.cdn.goodandevilbook.com/lahu/Lahu-Chapter-5.pdf · gui; chi hk'o{ hta[ aw; ho? Te leh sheh la; tu; htaw: G'ui; sha yaw: hta[ k'o{ ta/ ve

I? li? ya[ ve G'ui; sha hk'a;

lo le.

I? li? ya[ ve kan: pa{ hta[ i? li? sheh?

g'a peu;.

Aw; chaw: te: hpa/ o; ya[ nyi leh; aw; teh; ve aw; nyi hpeh[ ve yo;.

I? li? ya[ ve kan: pa{ te:

hpa/ i? li? sheh? g'a ta? ve yo;.

I? li? sheh? leh; i? li? ya[ a keh? nyi: pu leun? leh a: tu; te g'a ve yo;. yaw:

leh; G'ui; sha hk'aw kan ti[ caw; ve htaw: chaw ya: hui leh; sha? ho[ sha? na? hta[ o? k'o/ pui cheh: she[ ve yo;.

Yaw: hta[ nga hui ca nyi a veu;.

Ca htaw: ma: maw; o, G'ui; sha yaw: hta[

pi: ve cheh: kui; lo k'ai peu;.

Pao{...

4ra/ za/ va/ 2+14-16

Pao{...

140