Aukcje OZE 2019

Praktyczny przewodnik po nowelizacji Ustawy OZE

dla inwestorów (energetyka wiatrowa, wodna i fotowoltaika)

Stan prawny na dzień 5 sierpnia 2019

Autorzy:

Grzegorz Skarżyński

Przemysław Kałek

A u k c j e O Z E 2 0 1 9 | 2

© Copyrights

Opracowanie jest własnością Sprzedawcy i jest chronione na podsta-

wie obowiązujących przepisów prawa, w tym prawa autorskiego i

praw pokrewnych (t.j. Dz. U. 2019 r. poz. 1231 z poźn. zm.) oraz prawa

własności przemysłowej (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 776 z poźn. zm.).

Niedozwolone jest powielanie, rozpowszechnianie, dystrybuowa-

nie, kopiowanie, wypożyczanie, udostępnianie lub odtwarzanie

publiczne (w tym udostępnianie w Internecie) i wykorzystywanie

w sposób niedozwolony prawem treści Produktu w całości lub w

części albo jakiekolwiek modyfikowanie Produktu, bez względu na

cel i formę tych działań.

A u k c j e O Z E 2 0 1 9 | 3

SPIS TREŚCI

SPIS TREŚCI ................................................................................ 3

O AUTORACH ............................................................................. 7

WSTĘP ....................................................................................... 8

DEFINICJE I SKRÓTY ................................................................. 10

NOWE INSTALACJE OZE ................................................................

1. DEFINICJA INSTALACJI OZE .........................................................................

2. ZASADY SPRZEDAŻY ENERGII ELEKTRYCZNEJ WYTWORZONEJ

W INSTALACJACH OZE ............................................................................ 13 2.1. Sprzedaż energii elektrycznej......................................................................... 13 2.2. Przychody ze sprzedaży energii ..................................................................... 15 2.3. Dopłata do sprzedanej energii – pokrycie ujemnego salda ............................... 2.4. Okres wsparcia ................................................................................................... 2.5. Kontrola wniosków o pokrycie ujemnego salda ................................................ 2.6. Kary za niedotrzymanie zadeklarowanej w aukcji wielkości sprzedaży 2.7. Aktualizacja oferty aukcyjnej ............................................................................. 2.8. Maksymalna data rozpoczęcia sprzedaży po wygraniu aukcji ...........................

3. GRANICZNE TERMINY ............................................................................ 17 3.1. Data produkcji urządzeń ................................................................................ 17 3.2. Data rozpoczęcia sprzedaży ........................................................................... 18 3.3. Terminy budowy farm wiatrowych (ustawa „odległościowa”) .......................... 3.4. Horyzont czasowy systemu aukcyjnego .............................................................

A u k c j e O Z E 2 0 1 9 | 4

4. ZAMIENNE POZWOLENIA NA BUDOWĘ – REPERMITTING .......................... 4.1. Zmiana pozwolenia na budowę a prekwalifikacja do aukcji .............................. 4.2. Zmiana pozwolenia na budowę po wygraniu aukcji / aktualizacja oferty .......... 4.3. Zmiana pozwolenia na budowę elektrowni wiatrowych (ustawa

„odległościowa”) ................................................................................................ 4.4. Niezwiększone oddziaływanie na środowisko elektrowni wiatrowej (ustawa

„odległościowa”) ................................................................................................ 4.5. Niezwiększona moc zainstalowana elektrowni wiatrowej (ustawa

„odległościowa”) ................................................................................................

5. POMOC PUBLICZNA DLA NOWYCH INSTALACJI .......................................... 5.1. Obliczenie zwaloryzowanej wartości pomocy inwestycyjnej ............................. 5.2. Obliczenie ceny skorygowanej ........................................................................... 5.3. Uwzględnianie pomocy inwestycyjnej udzielonej po złożeniu oferty aukcyjnej

6. PROCEDURA KWALIFIKACJI DO AUKCJI ......................................................

7. KOSZYKI AUKCYJNE .................................................................................... 7.1. Podział na koszyki aukcyjne ............................................................................... 7.2. Warunki aukcji w 2019 .......................................................................................

8. PROCEDURA AUKCYJNA ............................................................................. 8.1. Zasady przeprowadzania aukcji ......................................................................... 8.2. Składanie ofert ................................................................................................... 8.3. Rozstrzygnięcie aukcji ........................................................................................ 8.4. Aukcja interwencyjna i aukcja dodatkowa ......................................................... 8.5. Procedura po wygraniu aukcji ............................................................................ 8.6. Kamienie milowe procesu inwestycyjnego ........................................................

9. KONTROLA PREZESA URE ...........................................................................

10. UMOWY PRZYŁĄCZENIOWE – RELACJE Z OPERATORAMI SYSTEMU

ELEKTROENERGETYCZNEGO ....................................................................... 10.1. Obowiązek dostosowania terminów dostarczenia energii elektrycznej w

umowach przyłączeniowych .............................................................................. 10.2. Ograniczenie terminu dostarczenia energii elektrycznej w umowach

przyłączeniowych ...............................................................................................

A u k c j e O Z E 2 0 1 9 | 5

10.3. Przedłużenie okresu obowiązywania umów przyłączeniowych ......................... 10.4. Kodeksy sieci a proces przyłączania do sieci Instalacji OZE ................................

11. PRZENOSZENIE UPRAWNIEŃ Z AUKCJI .......................................................

NOWE INSTALACJE OZE BUDOWANE POZA SYSTEMEM

AUKCYJNYM ................................................................................

12. Instalacje OZE budowane całkowicie bez wsparcia ....................................

13. System dopłat do ceny rynkowej FiP (feed in premium).............................

ISTNIEJĄCE INSTALACJE OZE .........................................................

14. PODATEK OD NIERUCHOMOŚCI .................................................................

15. SYSTEM ZIELONYCH CERTYFIKATÓW..........................................................

16. AUKCJE MIGRACYJNE ................................................................................. 16.1. Kwalifikacja do aukcji ......................................................................................... 16.2. Składanie ofert ................................................................................................... 16.3. System dopłat do ceny rynkowej (feed in premium) jako alternatywa dla aukcji

migracyjnych ......................................................................................................

17. POMOC PUBLICZNA W AUKCJACH MIGRACYJNYCH ................................... 17.1. Obliczanie zwaloryzowanej wartości pomocy inwestycyjnej ............................. 17.2. Obliczanie ceny skorygowanej ...........................................................................

18. WOLUMENY AUKCJI MIGRACYJNYCH.........................................................

19. REMONTY I MODERNIZACJE ...................................................................... 19.1. Modernizacje w systemie aukcyjnym oraz w systemie zielonych certyfikatów . 19.2. Ograniczenia modernizacji elektrowni wiatrowych (ustawa „odległościowa”) .

A u k c j e O Z E 2 0 1 9 | 6

USTAWA z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii

– tekst jednolity po zmianach wprowadzonych ustawą

nowelizującą ...............................................................................

USTAWA z dnia 19 lipca 2019 o zmianie ustawy o odnawialnych

źródłach energii oraz niektórych innych ustaw (ustawa

nowelizująca) ..............................................................................

USTAWA z dnia 20 maja 2016 r. o inwestycjach w zakresie

elektrowni wiatrowych – tekst jednolity po zmianach

wprowadzonych ustawą nowelizującą .........................................

A u k c j e O Z E 2 0 1 9 | 7

O AUTORACH

Grzegorz Skarżyński

Na rynku zielonej energii w Polsce od blisko 20 lat.

Współzałożyciel i wiceprezes Polish Energy Partners,

jednego z pierwszych niezależnych producentów ener-

gii w Polsce, aż do debiutu giełdowego. Przez ostatnie

blisko 10 lat dyrektor inwestycyjny hiszpańskiego fun-

duszu Taiga Mistral, odpowiedzialny m.in. za

development, budowę, sfinansowanie oraz zarządza-

nie portfelem farm wiatrowych o łącznej mocy 90 MW.

Niezależny ekspert w obszarze energetyki odnawial-

nej. Od dwóch lat współpracuje ze szwajcarskim start-

upem Pexapark.com. Absolwent SGH.

e-mail: grzegorz.skarzynski@aukcjeoze2018.pl

Przemysław Kałek

Radca prawny, od 20 lat specjalizujący się w zakresie

prawa energetycznego, prawa ochrony konkurencji

oraz prawa cywilnego. Doradza w sprawach regulacyj-

nych, transakcyjnych i antymonopolowych na rzecz

przedsiębiorstw działających w sektorze elektroener-

getycznym i gazowym, w tym operatorów systemów

elektroenergetycznych oraz wytwórców energii elek-

trycznej. Świadczy kompleksowe usługi przy

nabywaniu farm wiatrowych i fotowoltaicznych, budo-

wie i eksploatacji elektrowni, reorganizacji

przedsiębiorstw energetycznych, a także przy negocjo-

waniu kontraktów na przyłączenie i dostawy energii

elektrycznej, gazu oraz paliw.

e-mail: przemyslaw.kalek@aukcjeoze2018.pl

A u k c j e O Z E 2 0 1 9 | 8

WSTĘP

Gdy cztery lata temu pisaliśmy komentarz do świeżo uchwalonej Ustawy OZE, na-

szym celem było przybliżenie znaczenia poszczególnych zapisów tej ustawy, która

wprowadzała zupełnie nowy, aukcyjny system wsparcia dla odnawialnych źródeł

energii.

W połowie 2018 r., gdy aktualizowaliśmy Przewodnik po pierwszych aukcjach,

naszym celem było już nie samo pisanie komentarza do Ustawy OZE, a przekaza-

nie praktycznych porad dotyczących tego, jak interpretować poszczególne zapisy

świeżo znowelizowanej Ustawy OZE zgodnie z logiką procesu inwestycyjnego.

Dziś podstawowe zasady systemu aukcyjnego są już znane i co więcej, potwier-

dzone w praktyce aukcji przeprowadzonych w listopadzie i w grudniu 2018 r.

Dlaczego więc piszemy kolejną wersję Przewodnika?

Powodem są kolejne zmiany Ustawy OZE uchwalone w lipcu 2019 r., które –

mimo dość ograniczonego zakresu – w znacznym stopniu zmieniają zasady au-

kcyjne, jak również modyfikują punktowo, ale istotnie otoczenie prawne, w którym

przyjdzie funkcjonować wytwórcom planującym start w aukcjach i realizację inwe-

stycji. W konsekwencji zmiany te mają ogromny wpływ na przyjęcie określonych

strategii aukcyjnych.

Jednocześnie z najnowszą nowelizacją Ustawy OZE dokonano zmiany Prawa

energetycznego w części dotyczącej postępowania koncesyjnego, wprowadzając

nowe kryterium wieku urządzeń służących do wytwarzania energii elektrycznej.

Jeszcze bardziej istotna jawi się zmiana dotycząca Ustawy o Inwestycjach w Za-

kresie Elektrowni Wiatrowych, uchylająca dotychczasowe obostrzenia związane z

realizacją elektrowni wiatrowych, niespełniających wymogu minimalnej odległości

od zabudowań (zasada 10h), na podstawie pozwoleń na budowę udzielonych przed

wejściem w życie tej ustawy.

W Przewodniku o aukcjach w 2019 r. wykorzystaliśmy także doświadczenia

ostatnich 12 miesięcy oraz uwagi, jakie zgłosili nam czytelnicy poprzedniej edycji.

To powinno podnieść użyteczność Przewodnika dla tych, którzy przystąpią do au-

kcji w tym roku.

A u k c j e O Z E 2 0 1 9 | 9

Tak jak w ubiegłorocznej edycji Przewodnika postanowiliśmy Ustawę OZE, oraz

kilka innych związanych z nią aktów prawnych, zdekomponować i poukładać po-

szczególne elementy, tak by były one zgodne z logiką procesu inwestycyjnego.

Poszczególne części naszego Przewodnika są skonstruowane tak, że czytelnik

może je czytać wyrywkowo, bez konieczności przedzierania się przez cały tekst,

gdy ma na przykład wątpliwości, jak jest regulowany dany element systemu wspar-

cia. Wskazujemy przy tym na obszary ryzyka, jakie niosą za sobą niespójne lub

niejasne sformułowania poszczególnych zapisów ustawowych. Ale nie tylko – pod-

jęliśmy też próbę ich interpretacji, kierując się naczelną zasadą, że niejasności

powinny być wyjaśniane zgodnie z logiką procesów inwestycyjnych, bo przecież

cała Ustawa OZE tym właśnie procesom ma służyć. Dyrektywy unijne nakazują

usuwanie barier dla rozwoju odnawialnych źródeł energii, a nie ich tworzenie, a na-

sza polska Ustawa Prawo przedsiębiorców wręcz nakazuje rozstrzygać wątpliwości

na korzyść przedsiębiorcy.

W tegorocznej edycji Przewodnika wprowadzamy dwie dodatkowe części,

pierwszą poświęconą Instalacjom OZE mogącym korzystać z systemu dopłat do

ceny rynkowej (feed in premium), bowiem stanowi to interesującą alternatywę dla

projektów o mniejszej wielkości (mocy zainstalowane), np. w hydroenergetyce.

Druga z nowych części poświęcona jest Instalacjom OZE wybudowanym poza sys-

temem wsparcia. Rosnące ceny energii powodują, że możliwa ekonomicznie jest

budowa nowych Instalacji OZE poza systemem wsparcia, a wiele obostrzeń regu-

lacyjnych i technicznych narzucanych tej kategorii Ustawą OZE nie dotyczy nowych

Instalacji OZE.

W części dotyczącej procesu przyłączeniowego opisaliśmy również wpływ ko-

deksu sieci na ten proces. Uwarunkowania zawarte w Rozporządzeniu Komisji (UE)

2016/631 z dnia 14 kwietnia 2016 r., ustanawiające kodeks sieci dotyczący wymo-

gów w zakresie przyłączenia jednostek wytwórczych do sieci, obowiązują od dnia

27 kwietnia 2019 r. i dotyczą, co do zasady, także tych Instalacji OZE, dla których

umowy o przyłączenie zostały zawarte przed tą datą.

Zachęceni powodzeniem naszego Przewodnika w roku poprzednim, także i w

tym roku postanowiliśmy nie zwlekać i napisać nasz Przewodnik jak najszybciej,

wydać go w formie jak najszerzej dostępnej tak, by był on maksymalnie użyteczny

w działaniach podejmowanych przez wszystkich tych inwestorów, którzy przygoto-

wują swoje projekty do tegorocznej aukcji. Z tego samego względu wydajemy ten

Przewodnik w dwóch wersjach językowych, po polsku i angielsku, widząc, jak duże

jest zainteresowanie ze strony inwestorów zagranicznych.

A u k c j e O Z E 2 0 1 9 | 10

Pisząc Przewodnik, postanowiliśmy odrębnie potraktować istniejące instalacje

OZE, pokazując te zmiany, które dla nich wprowadziła lipcowa nowelizacja. Tu ho-

ryzont użyteczności naszego Przewodnika nie jest tak bliski jak w przypadku

nowych projektów, obszar niepewności dotyczący tego, jak dalej będzie działał sys-

tem zielonych certyfikatów, wciąż jest znaczny. Pojawiło się również kilka

elementów, które z punktu widzenia zarządzających istniejącymi aktywami nie są

bez znaczenia – i na nie zwracamy uwagę.

Zapraszamy do lektury, ale też do przekazywania nam uwag i spostrzeżeń pod

adresem kontakt@aukcje2019.pl, bo być może ten Przewodnik będzie miał ciąg

dalszy i chcielibyśmy, by spełnił wtedy jak najwięcej oczekiwań jego czytelników.

Sierpień 2019

Przemysław Kałek

prawnik

partner w kancelarii

Radzikowski Szubielska i Wspólnicy

Grzegorz Skarżyński

ekonomista

ekspert OZE

A u k c j e O Z E 2 0 1 9 | 11

DEFINICJE I SKRÓTY

Instalacja OZE Instalacja odnawialnego źródła energii stanowiąca

wyodrębniony zespół:

a) urządzeń służących do wytwarzania energii opi-

sanych przez dane techniczne i handlowe, w

których energia jest wytwarzana z odnawialnych

źródeł energii, lub,

b) obiektów budowlanych i urządzeń stanowiących

całość techniczno-użytkową służący do wytwa-

rzania biogazu rolniczego

– a także połączony z tym zespołem magazyn ener-

gii, w tym magazyn biogazu rolniczego;

Kodeks Sieci NC RfG Rozporządzenie Komisji (UE) 2016/631 z dnia 14

kwietnia 2016 r. ustanawiające kodeks sieci doty-

czący wymogów w zakresie przyłączenia jednostek

wytwórczych do sieci;

Nowelizacja 2018 Ustawa z dnia 29 czerwca 2018 r. o zmianie ustawy

o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych in-

nych ustaw (Dz.U. poz. 1276)

Nowelizacja 2019 Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o

odnawialnych źródłach energii oraz niektórych in-

nych ustaw;

Prawo energetyczne Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energe-

tyczne (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 755, z późn. zm.);

Prezes URE Prezes Urzędu Regulacji Energetyki;

System aukcyjny System wsparcia wytwarzania energii elektrycznej z

odnawialnych źródeł energii polegający na prawie do

otrzymania zwrotu „ujemnego salda” albo prawie do

sprzedaży energii elektrycznej po stałej cenie, pod

warunkiem wygrania aukcji;

A u k c j e O Z E 2 0 1 9 | 12

System zielonych

certyfikatów

System wsparcia wytwarzania energii elektrycznej z

odnawialnych źródeł energii polegający na prawie do

otrzymywania zbywalnych świadectw pochodzenia

odpowiadających ilości wytworzonej energii elek-

trycznej;

Ustawa OZE Ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źró-

dłach energii (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 2389, z późn.

zm.);

Ustawa o Inwestycjach

w Zakresie Elektrowni

Wiatrowych albo

ustawa

„odległościowa”

Ustawa z dnia 20 maja 2016 r. o inwestycjach w za-

kresie elektrowni wiatrowych (Dz.U. poz. 961, z późn.

zm.);

Zarządca Rozliczeń Zarządca Rozliczeń S.A., podmiot pełniący obo-

wiązki Operatora Rozliczeń Energii Odnawialnej.

A u k c j e O Z E 2 0 1 9 | 13

ZASADY SPRZEDAŻY ENERGII ELEKTRYCZNEJ

WYTWORZONEJ W INSTALACJACH OZE

2.1. Sprzedaż energii elektrycznej

Z art. 92 ust. 5 Ustawy OZE wynika wprost, że dla projektów o mocy zainstalowanej

nie mniejszej niż 0.5 MW, sprzedaż energii elektrycznej odbywa się bezpośrednio

na rynku, według warunków określonych z odbiorcą i na ryzyko wytwórcy, a do-

płata wynikająca z systemu wsparcia będzie wypłacana według odrębnej formuły

kalkulacyjnej – w formie pokrycia ujemnego salda.

Do czasu Nowelizacji 2019 wątpliwości budził tu zapis art 72a ust. 1 Ustawy OZE:

„Wytwórca, który do dnia 31 grudnia 2020 r. wytworzył energię elektryczną w insta-

lacji odnawialnego źródła energii innej niż mikro instalacja lub instalacja, o której

mowa w art. 70a ust. 1 lub 2, może sprzedawać tę energię, z zastrzeżeniem, że

wytworzona energia będzie w całości wprowadzana do sieci i sprzedawana na gieł-

dzie towarowej lub na rynku organizowanym przez podmiot prowadzący na

terytorium Rzeczypospolitej Polskiej rynek regulowany.”

Przepis ten mógł być interpretowany jako tzw. „obligo giełdowe” wprowadzające ko-

nieczność sprzedaży energii elektrycznej bezpośrednio na giełdzie lub na rynku

regulowanym w każdym przypadku, jeśli energia elektryczna wytworzona została w

Instalacji OZE przed dniem 31 grudnia 2020 r. Obligo to trwałoby przez cały okres

wsparcia, z którego korzystałaby taka instalacja. Okres obowiązywania obligo gieł-

dowego nie został bowiem ograniczony. Objęcie nim byłoby bezwarunkowe i

dotyczyłoby każdej instalacji, o ile rozpoczęła ona produkcję przed dniem 31 grud-

nia 2020 r. – bez różnicy czy dotyczy to Instalacji OZE nowych, czy tych

korzystających z systemu zielonych certyfikatów. Taki skutek tego przepisu był

oczywiście niezgodny z jego celem, którym było umożliwienie rozpoczęcia produkcji

przed udziałem w aukcji i bez utraty prawa do udziału w aukcji dla nowych Instalacji

OZE. Takie rozumienie tego przepisu przedstawił Prezes URE w swojej opinii z dnia

21 sierpnia 2018 r. (Informacja Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki nr 68/2018 w

sprawie zakresu zastosowania art. 72a ustawy o odnawialnych źródłach energii;

https://www.ure.gov.pl/pl/stanowiska/ 7669,Informacja-nr-682018.html).

Nowelizacja 2019 zmieniła ten przepis, nadając mu inne, zgodne z pierwotną inten-

cją brzmienie:

„Wytwórca zamierzający przystąpić do aukcji dla wytwórców, o których mowa w art.

72 ust. 1 pkt 2, planujący wytworzyć po raz pierwszy energię elektryczną w instalacji

odnawialnego źródła energii innej niż mikroinstalacja lub instalacja, o której mowa

w art. 70a ust. 1 lub 2, przed dniem zamknięcia aukcji lecz nie później niż do dnia

31 grudnia 2020 r., nie traci prawa do uczestnictwa w aukcjach, o których mowa w

A u k c j e O Z E 2 0 1 9 | 14

art. 72 ust. 1 pkt 2, w przypadku gdy sprzedaż będzie obejmowała całą ilość energii

elektrycznej wprowadzonej do sieci, w okresie poprzedzającym aukcję, a wartość

sprzedanej energii elektrycznej nie przekroczy wartości tej energii ustalonej na pod-

stawie średniej dziennej ceny, o której mowa w art. 93 ust. 1 pkt 3, niezawierających

kwot podatku od towarów i usług, wyrażonej w złotych z dokładnością do jednego

grosza za 1 MWh, obliczanej i publikowanej przez podmiot, o którym mowa w art.

64 ust. 1 pkt 1, zgodnie z przyjętymi przez ten podmiot zasadami.”

Z nowego brzmienia art. 72a Ustawy OZE wynika obecnie jasno, że wytwórcy, któ-

rzy wcześniej wybudują Instalacje OZE mogą rozpocząć wytwarzanie energii

elektrycznej bez utraty prawa do złożenia oferty w aukcji organizowanej dla nowych

Instalacji OZE. Taka sprzedaż w okresie poprzedzającym aukcje nie podlega już

obligu giełdowemu, tzn. sprzedaży całości wytworzonej energii elektrycznej na gieł-

dzie. Będzie możliwe sprzedawanie energii elektrycznej w dowolnej konfiguracji,

zarówno przez giełdę, jak i zawierając kontrakt dwustronny bezpośrednio z od-

biorcą. Ważne jest, żeby cena za jaka sprzedawana będzie taka energia nie

przekroczyła ceny przyjmowanej do kalkulacji „ujemnego salda”, a której mowa w

art. 93 ust. 1 pkt 3. Ustawy OZE, czyli ceny TGE Base ogłaszanej przez Towarową

Giełdę Energii – cena benchmarkowa.

Zgodnie z art. 72a ust. 7 Ustawy OZE w przypadku wygrania aukcji, wytwórca, który

skorzystał z prawa do produkcji energii elektrycznej przed rozstrzygnięciem aukcji,

uzyskuje prawo do całego 15-letniego okresu wsparcia, liczonego od dnia sprze-

daży energii elektrycznej po wygraniu aukcji. Okres sprzed wygrania aukcji nie jest

zatem wliczany do okresu wsparcia. Warto zauważyć, że dla tej grupy wytwórców

Ustawa OZE mówi wprost o 15-letnim okresie wsparcia, natomiast dla pozostałych

wytwórców okres ten ustalany jest w rozporządzeniu Ministra Energii na podstawie

delegacji z art. 77 ust. 1 pkt 3) Ustawy OZE, a 15 lat jest maksymalnym okresem

takiego wsparcia.

Warunkiem skorzystania z prawa do wcześniejszej sprzedaży jest dokonanie odpo-

wiedniego zgłoszenia Prezesowi URE w terminie 14 dni przed dniem wytworzenia

po raz pierwszy energii w danej Instalacji OZE i złożenie oświadczenia, że cała ilość

energii elektrycznej wprowadzana do sieci operatora systemu elektroenergetycz-

nego będzie sprzedawana i nie przekroczy wartości ustalanej przy zastosowaniu

ceny TGE Base. Niezłożenie takiego oświadczenia albo złożenie go niezgodnie z

prawdą upoważnia Prezesa URE do wydania decyzji o zakazie uczestnictwa takiej

Instalacji OZE w aukcyjnym systemie wsparcia. Decyzja ta ma rygor natychmiasto-

wej wykonalności. Tak jak wskazuje art. 84 Ustawy OZE kontrola oświadczenia

przez Prezesa URE może zostać przeprowadzona nie później niż 30 dni przed

dniem rozpoczęcia sesji aukcji. Termin ten ogranicza ryzyko wytwórcy, który po jego

upływie nie będzie już musiał obawiać się zakwestionowania swojego uprawnienia

do korzystania z aukcyjnego systemu wsparcia.

A u k c j e O Z E 2 0 1 9 | 15

W przepisie tym posłużono się terminem „wytworzenie”, odnoszącym się do sa-

mego faktu wytworzenia energii elektrycznej, a nie jej „sprzedaży”, co jest możliwe

dopiero po uzyskaniu pozwolenia na użytkowanie i odpowiedniej koncesji na wy-

twarzanie. Należy zatem rozumieć, że oświadczenie należy złożyć w terminie 14

dni przed pierwszym wytworzeniem energii elektrycznej, a więc już na etapie rozru-

chu technologicznego.

2.2. Przychody ze sprzedaży energii

Wielkość przychodów ze sprzedaży energii nie wpływa na wielkość dopłat

określonych w systemie aukcyjnym. Te drugie są bowiem zdefiniowane jako cena

aukcyjna podlegająca corocznej waloryzacji średniorocznym (za rok poprzedni))

wskaźnikiem wzrostu cen i usług publikowanym przez Prezesa Głównego Urzędu

Statystycznego (wskaźnik waloryzacji, zgodnie z art. 92 ust. 10 Ustawy OZE) minus

średnia dzienna cena ustalana wg art. 93 ust. 2 pkt 2) Ustawy OZE – na dziś jest to

cena TGE Base ogłaszana przez Towarową Giełdę Energii – cena benchmarkowa).

Przykładowo, dla wygranej aukcji w 2019 roku waloryzacja rozpocznie się w 2020

roku i cena aukcyjna zostanie podniesiona o wskaźnik waloryzacji za rok 2019.

Instalacja OZE otrzymuje zatem dwa niezależne od siebie strumienie wpływów ze

sprzedaży wytworzonej energii elektrycznej:

▪ ze sprzedaży na rynku całej wyprodukowanej energii, niezależnie od tego

ile zadeklarowane zostało w ofercie aukcyjnej;

▪ z pokrycia ujemnego salda przez Zarządcę Rozliczeń dla zadeklarowanej

w aukcji ilości MWh (wg zasad opisanych w dalszej części Przewodnika)

Przyjęta w Ustawie OZE formuła rozliczania ceny aukcyjnej oznacza, że po stronie

wytwórcy pozostaje pokrycie kosztów bilansowania oraz ryzyko odchylenia

ceny zawartej w kontrakcie na sprzedaż energii od ceny benchmarkowej – koszt

lub premia za profil.

Patrząc na okres kilkunastu lat wstecz, mamy dziś w Polsce chyba najniższe koszty

bilansowania. Od 1 stycznia 2019 r. zmienione jednak zostały zasady działania

rynku bilansującego. Doszło do kilkunastokrotnego podniesienia maksymalnych pu-

łapów limitów cen na Rynku Bilansującym – z 70 zł/MWh i 1.500 zł/MWh na 50.000

zł/MWh oraz minus 50.000 zł/MWh. Pierwsze miesiące po wprowadzeniu tych

zmian nie doprowadziły wprawdzie do znaczącego kosztów bilansowania, niemniej

jednak spodziewany jest ich wzrost w kolejnych latach, wzrasta bowiem ryzyko za-

równo zwiększonej amplitudy wahań cen na rynku bilansującym, jak też ryzyko

zmniejszenia, bardzo silnej dziś, korelacji pomiędzy cenami rynku bilansującego, a

cenami spot. Gdyby zaś w przyszłości doszło do wprowadzenia cen rozchylonych

A u k c j e O Z E 2 0 1 9 | 16

(inna cena, gdy wyprodukujemy za dużo w stosunku do zgłoszonego w dniu po-

przedzającym (n–1) do operatora systemu grafiku produkcji, inna, gdy za mało

wobec tego grafiku), tak jak miało to miejsce w Polsce do 2008 roku i jest praktyką

na wielu innych rynkach, może dojść do gwałtownego wzrostu kosztów bilansowa-

nia.

W praktyce żadna z Instalacji OZE nie jest w stanie sprzedawać całej wyproduko-

wanej energii po cenie TGE Base. Poziom produkcji energii przez wytwórcę, różny

w poszczególnych godzinach doby, jest zwykle odmienny od struktury przyjętej na

potrzeby obliczenia ceny benchmarkowej (taka sama produkcja w każdej godzinie

doby) – ryzyko profilu. Dla wytwórców energii z wiatru to ryzyko będzie się mate-

rializowało najczęściej w postaci dodatkowego dyskonta w stosunku do ceny

benchmarkowej TGE Base (relatywnie więcej produkcji w godzinach, gdy ceny ryn-

kowe są najniższe), zaś dla wytwórców energii ze źródeł fotowoltaicznych, to ryzyko

profilu przybierać będzie formę dodatkowej premii ponad TGE Base (relatywnie wię-

cej produkcji w godzinach, gdy ceny rynkowe są najwyższe).

Innym powodem odchyleń od ceny benchmarkowej, może być ustalenie w umowie

sprzedaży energii innej formuły cenowej niż bieżąca cena giełdowa, np. cena stała,

zawarcie transakcji zabezpieczających lub zawarcie umowy z odbiorcą innym niż

spółka obrotu – tzw. Corporate PPA. Dla wolumenu produkcji objętego ofertą au-

kcyjną, zawarcie umów zawierających w sobie instrumenty zabezpieczające,

skutkujące sprzedażą energii elektrycznej według formuł cenowych innych niż bie-

żąca cena spot, nie ma większego uzasadnienia, bowiem transferuje ryzyko już raz

zabezpieczone przez wygraną aukcję (podwójne zabezpieczenie). Takie zabezpie-

czenia mają natomiast sens w przypadku sprzedaży energii w części nie objętej

ofertą aukcyjną, a więc w pełni wyeksponowanej na ryzyko rynkowe

W przypadku, gdy wytwórca, który wygrał aukcję skorzystał lub skorzysta z pomocy

publicznej, cena aukcyjna musi być odpowiednio pomniejszona o uzyskaną pomoc

publiczną zgodnie z art. 39 ust. 5 Ustawy OZE – tzw. cena skorygowana.

A u k c j e O Z E 2 0 1 9 | 17

3. GRANICZNE TERMINY

3.1. Data produkcji urządzeń

Zgodnie z art. 74 ust. 1 Ustawy OZE, aby Instalacja OZE mogła wziąć udział w

aukcyjnym systemie wsparcia, urządzenia wchodzące w jej skład i służące do wy-

twarzania i przetwarzania energii elektrycznej muszą zostać wyprodukowane w

okresie 42 miesięcy poprzedzających dzień wytworzenia po raz pierwszy energii

elektrycznej w danej Instalacji OZE, z wyjątkami dotyczącymi energii wiatrowej i

fotowoltaicznej. W przypadku tych dwóch technologii, Nowelizacja 2019 wprowa-

dziła odmienne wymagania dotyczące daty wyprodukowania urządzeń

wytwarzających i przetwarzających energię elektryczna wchodzących w skład In-

stalacji OZE – dla farm wiatrowych - 33 miesiące (dotychczas 24 miesiące), a dla

farm fotowoltaicznych - 24 miesiące (z dotychczas 18 miesięcy). Wyżej wymienione

okresy liczy się wstecz – od daty wytworzenia po raz pierwszy energii elektrycznej

przez nowo wybudowaną Instalację OZE, czyli w praktyce od momentu rozpoczęcia

rozruchu technologicznego. Niezależnie od tych terminów urządzenia te nie mogą

być wcześniej amortyzowane, czyli w zamierzeniu nie mogą pochodzić z „drugiej

ręki”. Przepis ten posługuje się opisem technicznym „urządzenia służące do wytwa-

rzania i przetwarzania energii elektrycznej” oraz określa, że dotyczy urządzeń

wchodzących w skład Instalacji OZE. Przetwarzanie jest procesem technicznym w

ramach wytwarzania, polegającym np. na zamianie energii mechanicznej na ener-

gię elektryczną w turbinie wiatrowej napędzającej generator energii elektrycznej czy

zamianie energii słonecznej w energie elektryczna w panelu fotowoltaicznym. Kie-

rując się literalnym rozumieniem przepisu, wymóg daty produkcji nie powinien

obejmować zatem ani urządzeń służących do wyprowadzania mocy, ani tym bar-

dziej urządzeń przyłączeniowych, odpowiadających za współpracę z siecią

elektroenergetyczną (np. GPZ).

W konsekwencji Nowelizacji 2019 maksymalna data produkcji urządzeń służących

do wytwarzania energii elektrycznej w Instalacji OZE została również uwzględniona

w procesie koncesyjnym. Zmiana art. 32 Prawa energetycznego przewiduje, że

koncesja dla Instalacji OZE udzielana jest wyłącznie wtedy, gdy:

- urządzenia spełniają warunek daty produkcji z Ustawy OZE; albo

- posiadają ważne potwierdzenie zgodności z certyfikowanym typem urządzenia

lub deklarację zgodności z właściwymi normami wystawione przez ich produ-

centa dla danej lokalizacji Instalacji OZE oraz zostały wyprodukowane nie

wcześniej niż 72 miesiące przed dniem wytworzenia po raz pierwszy energii

elektrycznej w tej instalacji.

A u k c j e O Z E 2 0 1 9 | 18

3.2. Data rozpoczęcia sprzedaży

Art. 79 ust 3 pkt 8) Ustawy OZE ustala maksymalny okres liczony od momentu wy-

grania aukcji (dzień zamknięcia aukcji) do dnia sprzedania pierwszego MWh energii

elektrycznej w ramach aukcyjnego systemu wsparcia:

▪ dla hydroenergetyki na 42 miesiące,

▪ dla farm wiatrowych na 33 miesiące, a

▪ dla farm fotowoltaicznych na 24 miesiące.

Ponieważ sprzedaż energii elektrycznej wymaga posiadania koncesji udzielonej

przez Prezesa URE, wskazany termin jest obciążony ryzykiem opóźnień, które

mogą wystąpić, gdy w kilku ostatnich miesiącach przed upłynięciem granicznego

terminu na sprzedaż pierwszej MWh energii elektrycznej, może nastąpić istotne

spiętrzenie wniosków o wydanie koncesji. Dopuszczalne w Ustawie OZE maksy-

malne cykle inwestycyjne są wciąż krótkie, pomimo ich wydłużenia, więc

nieuchronnie większość procesów inwestycyjnych kończyć się będzie w terminach

bliskich maksymalnym dozwolonym datom.

A u k c j e O Z E 2 0 1 9 | 19

Zamów pełną wersję przewodnika

„Aukcje OZE 2019”

Wejdź na stronę

www.aukcjeoze2018.pl