1

Anita Przybyszewska-Pietrasiak

PLASTYKA

Program nauczania w klasach 4–6

szkoły podstawowej

SPIS TREŚCI I. Wstęp. II. Ogólna charakterystyka programu. III. Cele edukacyjne. Cele edukacyjne kształcenia w zakresie wiedzy i umiejętności. Cele edukacyjne wychowania. IV. Treści nauczania. V. Przewidywane osiągnięcia ucznia. VI. Ocena osiągnięć ucznia. VII. Metody osiągania celów edukacyjnych. VIII. Podstawa programowa z plastyki – II etap edukacyjny i proponowane warunki realizacji.

2

I. WSTĘP „Podstawowym czynnikiem zapewniającym powodzenie jest aktywna postawa nauczyciela wyrażająca się w ujawnianiu własnej pasji do twórczości plastycznej…” Stanisław Popek Kształcenie plastyczne w szkole podstawowej pełni różnorodne funkcje: stymuluje ogólny rozwój psychofizyczny dzieci, kształtuje postawy estetyczne, często pełni także funkcję terapeutyczną. Realizuje się je podczas wzajemnie się uzupełniających i przenikających procesów wskazanych w nowej podstawie programowej jako cele kształcenia na II etapie edukacji: ekspresji przez sztukę oraz percepcji i recepcji sztuki. Możliwości rozwijania kreatywnego myślenia, które dają różnorodne plastyczne działania twórcze, niezwykle korzystnie wpływają na rozwój intelektualny, a także społeczny i emocjonalny dzieci. Program ten został dostosowany do potrzeb współczesnej szkoły, a więc uwzględnia zarówno potrzeby i możliwości uczniów dziewięcio-, dziesięcio-, jedenastoletnich, uczących się w klasach IV–VI, jak i zmieniające się potrzeby i możliwości otaczającego ich świata początku XXI w.

3

II. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU

Program nauczania plastyki w szkole podstawowej został napisany zgodnie z celami i treściami kształcenia określonymi w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17, zał. 4). Wiadomości i umiejętności, które uczeń zdobywa w szkole podstawowej, opisane są w podstawie programowej, zgodnie z ideą europejskich ram kwalifikacji, w języku efektów kształcenia. Cele kształcenia sformułowane są w języku wymagań ogólnych, a treści nauczania oraz oczekiwane umiejętności uczniów sformułowane są w języku wymagań szczegółowych. Podstawa programowa na II etapie kształcenia przewiduje realizację treści nauczania na około 90 godzin lekcyjnych.

Ideą niniejszego programu nauczania plastyki, a także serii Lubię tworzyć jest stopniowe wprowadzanie dzieci w świat sztuki. Kształcenie plastyczne w szkole podstawowej jest rozwijaniem twórczej ekspresji ucznia podbudowanej wprowadzaniem wiedzy o sztukach plastycznych: środkach wyrazu plastycznego, dziedzinach sztuki, elementach analizy dzieła i szeroko rozumianym uczestnictwem w kulturze. Wprowadzane elementy historii sztuki i analizy dzieł plastycznych są pretekstem do rozwijania umiejętności postrzegania, analizowania i twórczej inspiracji. Bardzo istotny jest tu język przekazu, który powinien być na tyle prosty, aby umożliwiał wszystkim dzieciom aktywny udział w lekcjach plastyki, dyskusję, analizę dzieł sztuki i własnych prac plastycznych.

Okres szkoły podstawowej jest niezwykle ważnym etapem w kształtowaniu zasadniczych preferencji estetycznych dzieci, wartościowania wizualnego, obecnie także tego związanego z ekspansywnymi przekazami medialnymi. Nauczyciel uczy dzieci obserwowania, oglądania, stymuluje proces świadomego już na tym etapie tworzenia, poprzez ukazywanie znaczenia formy plastycznej w pracy plastycznej: barw, światła, przestrzeni, równowagi form. Rolą nauczyciela na tym etapie edukacji jest przede wszystkim rozwijanie twórczej ekspresji uczniów. Niezwykle istotne jest także umiejętne wprowadzanie dzieci w rolę potrafiących wartościować, świadomych odbiorców kultury, poprzez szeroko rozumiane uczestnictwo w życiu kulturalnym. Wskazane jest dostarczanie uczniom wrażeń estetycznych poprzez zwiedzanie wystaw i oglądanie dzieł architektonicznych w regionie i nie tylko, a także wspólne organizowanie wystaw, wernisaży prac uczniowskich. Bardzo istotnym elementem współczesnej edukacji wizualnej jest wdrażanie uczniów do korzystania z mediów masowych, w tym Internetu, jako narzędzi edukacji, także artystycznej, popularyzacji sztuki, a także realizacji różnorodnych projektów twórczych. Wykorzystywanie komputera z różnorodnym oprogramowaniem graficznym powinno być nieodłącznym elementem edukacji plastycznej.

Program jest komplementarny do serii podręczników i zeszytów ćwiczeń Plastyka. Lubię tworzyć autorstwa Wojciecha Syguta i Marzeny Kwiecień wydawnictwa MAC Edukacja.

4

III. CELE EDUKACYJNE Cele edukacyjne kształcenia: wiedza i umiejętności Zgodnie z założeniem podstawy programowej dla II etapu edukacyjnego wymagania ogólne sformułowano w postaci trzech celów kształcenia: I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji – percepcja sztuki. II. Tworzenie wypowiedzi – ekspresja przez sztukę. III. Analiza i interpretacja tekstów kultury – recepcja sztuki. W zakresie tych celów sformułowano wymagania szczegółowe w postaci treści nauczania i umiejętności: Szczegółowe treści nauczania w zakresie percepcji sztuki. Uczeń: 1. Uczestniczy w kulturze lokalnej poprzez czynny udział w wydarzeniach artystycznych w szkole i w życiu kulturalnym swojego środowiska lokalnego i regionu. 2. Zna zabytki i tradycję swojego regionu. 3. Zna placówki kultury w regionie, które działają na rzecz dzieci i młodzieży. 4. Korzysta z sieci Internet i innych nowoczesnych środków, poszukując informacji o sztuce, kulturze, zwiedzając wirtualne muzea i galerie. 5. Wykazuje znajomość podstawowych zasad prawa autorskiego dotyczącego ochrony własności intelektualnej. Szczegółowe treści nauczania w zakresie ekspresji przez sztukę. Uczeń: 1. Rozwija własny warsztat plastyczny, stosując poznawane techniki plastyczne. 2. Potrafi wymienić podstawowe środki wyrazu plastycznego, takie jak linia, barwa, kontrast, kompozycja, światło, przestrzeń, faktura, bryła, stosowane w dziełach plastycznych. 3. Podejmuje działalność twórczą, posłując się adekwatnymi do treści przekazu środkami wyrazu plastycznego. 4. Tworzy projekty form użytkowych, architektonicznych i rzeźbiarskich z uwzględnieniem ich funkcji i walorów estetycznych, stosując różne materiały, w tym także techniki multimedialne. 5. Wykorzystuje we własnej działalności twórczej cyfrową technologię informacji wizualnej. 6. Tworzy kompozycje w przestrzeni. Szczegółowe treści nauczania w zakresie recepcji sztuki. Uczeń: 1. Potrafi rozpoznać podstawowe środki wyrazu plastycznego, takie jak linia, barwa, światło, kompozycja, kontrast, przestrzeń, faktura, bryła, w dziełach sztuki. 2. Rozróżnia dziedziny sztuki: rysunek, malarstwo, rzeźba, architektura, grafika artystyczna, grafika użytkowa/komputerowa, sztuka ludowa, fotografia, film, przekazy medialne: telewizja, Internet. 3. Zna podstawowe techniki , materiały i narzędzia stosowane przez artystów poszczególnych dziedzin sztuki, w tym cyfrową technologię informacji wizualnej.

5

4. Potrafi wymienić najważniejsze tematy dzieł sztuki. 5. Odszukuje zależność między formą a wyrażaną treścią w dziele sztuki. 6. Opisuje dzieła sztuki, stosując podstawowe terminy plastyczne. 7. Dostrzega zależność między formą a funkcją w sztuce użytkowej. 8. Rozpoznaje najbardziej znaczące zabytki architektury, rzeźby i malarstwa sztuki europejskiej. Cele edukacyjne wychowania:

– odczuwa potrzebę czynnego uczestnictwa w kulturze; – prezentuje postawę poszanowania tradycji i kultury własnego narodu; – wykazuje się twórczym myśleniem, kreatywnością, możliwościami twórczymi; – posiada umiejętności planowania i organizowania własnych działań; – wykazuje się ciekawością poznawczą ,wytrwałością, poczuciem własnej wartości;

– prezentuje postawę poszanowania dla innych kultur i tradycji;

– wykazuje się umiejętnościami współpracy podczas działań zespołowych.

6

IV. TREŚCI NAUCZANIA

KLASA IV W klasie czwartej należy przede wszystkim rozwijać twórczą aktywność dzieci. Stopniowo i niejako naturalnie należy wprowadzać podstawowe słownictwo plastyczne, dotyczące środków wyrazu plastycznego: kompozycji, linii, barwy, a także dziedzin sztuki. Istotne jest, aby materiał teoretyczny wprowadzać np. podczas omawiania, analizowania zarówno uczniowskich prac plastycznych, jak i oglądanych dzieł sztuki, tak aby prosty przekaz słowny był zawsze ilustrowany pokazem reprodukcji, slajdów, prac plastycznych czy interpretacją zjawisk otaczającej dzieci rzeczywistości wizualnej. Warto także kształtować autorską wypowiedź ucznia na temat własnej pracy, zwracając uwagę na to, aby znalazły się w niej: temat pracy, narzędzie/technika/sposób wykonania pracy, środki plastyczne, które zastosowano (linie, barwy, kompozycja), można poprosić autora o powiedzenie, czy tworząc pracę, myślał o tym, aby przekazać swoje uczucia i myśli. Jeżeli tak, to jakie?

Podstawowe wiadomości dotyczące dziedzin sztuki i środków wyrazu plastycznego: RYSUNEK. KRESKA: – pojęcia: kreska, linia – rodzaje kreski, które można uzyskać dzięki narzędziom rysunkowym: ołówki o różnej grubości grafitu, kredka, kreda, patyk, długopis, mazak, piórko, pędzel, węgiel – funkcje kreski w rysunku:

kreska jako kontur

kreska jako tworzywo światłocienia

kreska jako tworzywo faktury

kreska dekoracyjna – pojęcie rysunku jako dziedziny sztuki – szkic jako projekt rysunkowy – rysunek jako samodzielne dzieło sztuki – techniki i narzędzia rysunkowe: ołówek, węgiel, piórko i tusz – komputer jako narzędzie tworzenia prac plastycznych za pomocą programów graficznych: program graficzny wyposażony w narzędzia rysunkowe. MALARSTWO. BARWA: – barwy podstawowe – barwy pochodne – odcienie barw – barwy neutralne: czarna i biała – temperatura barw – barwy ciepłe i zimne – gamy barwne – kontrast barwny – wpływ barw na odbiór dzieła sztuki – pojęcie malarstwa jako dziedziny sztuki, której istotą przekazu jest barwa – techniki malarskie: akwarela, gwasz, malarstwo olejne, akryl – narzędzia malarza: sztaluga, paleta, pędzle, farby, papier, płótno, deska – inne techniki malarskie: fresk, mozaika, witraż – komputer jako narzędzie tworzenia prac plastycznych za pomocą programów graficznych: program graficzny wyposażony w narzędzia malarskie i filtry.

7

RZEŹBA. BRYŁA: – pojęcie bryły jako formy posiadającej trzy wymiary – wysokość, szerokość i głębię – komputer jako narzędzie tworzenia prac plastycznych za pomocą programów graficznych: narzędzia do tworzenia brył i układów w przestrzeni wirtualnej (3D). – pojęcie rzeźby jako dzieła sztuki oglądanego w trzech wymiarach – funkcje rzeźby: religijne, dekoracyjne, historyczne, społeczne, artystyczne – rodzaje rzeźb: posąg, pomnik, forma przestrzenna – materiały i narzędzia rzeźbiarskie: glina, kamień, drewno, blacha oraz dłuto, rylec, młotek – pojęcie płaskorzeźby jako dzieła rzeźbiarskiego na płaszczyźnie – rodzaje płaskorzeźb: wypukłe i wgłębne – funkcje płaskorzeźby: dekoracyjna, jako element związany z architekturą. KONTRAST. GRAFIKA: – pojęcie kontrastu w sztukach plastycznych – barwy kontrastowe – kontrast kształtów – grafika artystyczna jako dziedzina sztuki i jej istota: wykonanie matrycy, drukowanie i powielanie – techniki graficzne: ryt wklęsły (miedzioryt), wypukły (linoryt, drzeworyt), płaski (litografia) – grafika użytkowa i jej praktyczny charakter: wykonanie wizytówek, zaproszeń, plakatów, znaczków pocztowych, projektów opakowań, reklam, ilustracji. – komputer jako narzędzie projektowania dzieł grafiki użytkowej. KOMPOZYCJA. ARCHITEKTURA: – pojęcie kompozycji jako sposobu rozmieszczenia elementów na płaszczyźnie: linie, plamy barwne, w przestrzeni: bryły, obiekty – kompozycja rytmiczna – kompozycja symetryczna – architektura jako dyscyplina plastyczna uwzględniająca projektowanie, a następnie wznoszenie budowli – typy architektury ze względu na funkcje: mieszkalna, sakralna, użyteczności publicznej, obronna, przemysłowa – materiały budowlane: kamień, cegła, metal, beton, szkło – zasady tworzenia dzieł architektury: estetyka, funkcjonalność, planowanie przestrzeni – układy kompozycyjne stosowane w architekturze – warsztat architekta: rysunek, program komputerowy – dziedziny architektury: architektura wnętrz, krajobrazu – komputer jako narzędzie tworzenia prac plastycznych za pomocą programów graficznych: narzędzia do projektowania układów architektonicznych w przestrzeni wirtualnej (3D). ZNAK PLASTYCZNY: – znak plastyczny jako informacja, obraz pojęcia, – rodzaje znaków plastycznych: znaki informacyjne, ostrzegawcze, drogowe, – znaki jednoelementowe i wieloelementowe. PLAKAT: – plakat jako kompozycja obrazu i słowa, – różne funkcje plakatu: informujący, reklamowy, społeczny.

8

ILUSTRACJA: – ilustracja jako obrazowa opowieść tekstu: bajki, opowiadania, wiersza, encyklopedii, podręcznika, – narzędzia ilustratora: ołówek, pędzel i komputerowy program graficzny. SZTUKA LUDOWA: Sztuka ludowa i artysta ludowy. Definicja i funkcja. Wybrane dzieła, formy i motywy sztuki ludowej:

wzory dekoracyjne wysypywane piaskiem

malarstwo na szkle

rzeźba religijna

wycinanka

styl zakopiański

haft.

KLASA V W klasie piątej uczniowie nadal rozwijają własną ekspresję twórczą. Wprowadzone w klasie czwartej podstawowe słownictwo plastyczne powinno być utrwalane i rozszerzane o kolejne zagadnienia dotyczące języka i świata sztuki. Dzięki podstawowej znajomości środków wyrazu plastycznego, ich funkcji i oddziaływania na widza, uczniowie już w znacznym stopniu w sposób świadomy zaczynają poszukiwać własnego sposobu wyrazu artystycznego. Poprzez stopniowo zdobywane wiadomości i umiejętności kształcą ważną w życiu każdego człowieka zdolność dokonywania wartościowania estetycznego. W związku z tym wskazane jest m.in. wspólne oglądanie, analizowanie i rozmawianie z uczniami o roli sztuki w życiu codziennym, na temat estetyki otaczających ich przedmiotów, a także na temat szeroko rozumianego życia kulturalnego: szkoły, okolicy, regionu i wydarzeń artystycznych dostępnych uczniom poprzez media: telewizję, Internet. Wiadomości dotyczące dziedzin sztuki oraz środków wyrazu plastycznego: DZIEDZINY SZTUKI: – rysunek jako samodzielne dzieło na przestrzeni epok w sztuce, – dzieło malarskie na przestrzeni epok w sztuce, – rzeźba na przestrzeni epok w sztuce, – architektura na przestrzeni epok w sztuce, – artystyczne i użytkowe funkcje fotografii, – sztuka użytkowa, – teatr i film; scenografia. KRESKA: – funkcje i sposoby operowania kreską w rysunku, – rysunek jako szkic geometryczny uwzględniający trzy wymiary, – rysunek światłocieniowy. FAKTURA: – pojęcie faktury w naturze i w sztuce, – funkcja faktury w dziele.

9

BARWA: – dominanta i akcent kolorystyczny, – barwy czyste i złamane, – barwy dopełniające, – rodzaje plam barwnych w malarstwie. KOMPOZYCJA: – kompozycja otwarta i zamknięta, – kompozycja statyczna i dynamiczna, – kompozycja asymetryczna, układ diagonalny, PRZESTRZEŃ: – pojęcie perspektywy, – perspektywa pasowa, kulisowa, zbieżna, barwna, malarska i powietrzna, ŚWIATŁO: – walor, plamy walorowe w obrębie danej barwy, – światło i barwy, – rola światła w dziele sztuki, – naturalne i sztuczne źródła światła, – witraż i mozaika. PRZEDMIOT: – praktyczne i estetyczne funkcje sztuki użytkowej, – sztuka codzienna – moda, wnętrza, przedmioty. WSPÓŁCZESNE FORMY WYRAZU ARTYSTYCZNEGO: – happening, – instalacja, – video art. NOWOCZESNE NARZĘDZIA GRAFICZNE: – programy graficzne do projektowania na płaszczyźnie i w przestrzeni. TEMATYKA DZIEŁ SZTUKI: – portret i autoportret, – martwa natura, – pejzaż, – scena historyczna i religijna – scena rodzajowa. SZTUKA LUDOWA: Wybrane regiony sztuki ludowej i charakterystyczne dla nich dzieła, formy i motywy - Łowicz, Kujawy, Kurpie, Kraków i Podhale, Podlasie, Śląsk.

10

KLASA VI W klasie szóstej uczniowie już w sposób świadomy zaczynają poszukiwać własnego sposobu wyrazu artystycznego w twórczości, która w tym okresie charakteryzuje się usilnym dążeniem do realistycznych przedstawień. Nauczyciel powinien wspierać uczniów, którzy pragną osiągnąć techniczną doskonałość, niemniej niezwykle ważne jest wskazywanie atrakcyjności nie tylko realistycznych rozwiązań plastycznych. Należy to czynić także, analizując z uczniami dzieła sztuki. Program i podręcznik Lubię tworzyć w klasie VI przewiduje realizację zarysu wiedzy z zakresu historii sztuki, ze szczególnym naciskiem na podstawową analizę dzieł architektonicznych, rzeźbiarskich i malarskich reprezentatywnych dla poszczególnych epok, stylów i kierunków. Umiejętność posługiwania się językiem polskim, w tym dbałość o wzbogacanie zasobu słownictwa uczniów, sformułowana jest jako jedno z najważniejszych zadań szkoły podstawowej. Wypełnianie tego zadania należy do obowiązków każdego nauczyciela. Kształtowanie wypowiedzi ucznia na temat rzeczywistości wizualnej, która go otacza, w tym na temat dzieł sztuki, jest obok ekspresji twórczej najistotniejszym elementem realizacji programu nauczania plastyki w klasie szóstej. Podstawowe wiadomości dotyczące najważniejszych epok, kierunków, zjawisk i dzieł sztuki oraz środków wyrazu plastycznego.

Wybrane dzieła architektury i sztuk plastycznych należące do polskiego i europejskiego dziedzictwa kultury oraz ich funkcje i cechy charakterystyczne na tle epoki:

Sztuka starożytnej Grecji – style zdobienia w malarstwie wazowym, rzeźba i jej twórca: Dyskobol Myrona, architektura: Partenon. Sztuka starożytnego Rzymu – architektura: Panteon, obiekty architektury i rzeźby wznoszone na cześć zwycięskich władców – łuki triumfalne, pomnik konny, pomnik cesarza Marka Aureliusza, rzeźba: portret realistyczny. Sztuka romańska – religijny charakter sztuki romańskiej, rzeźba/płaskorzeźba: Drzwi Gnieźnieńskie, architektura: kolegiata w Tumie, sztuka zdobienia ksiąg: miniatura/iluminacja. Sztuka gotycka – religijny charakter sztuki gotyckiej; architektura: katedra gotycka, rzeźba: portale, ołtarz Wita Stwosza, witraż. Sztuka renesansu – architektura sakralna: Kaplica Zygmuntowska na Wawelu w Krakowie, rzeźba: Michał Anioł Dawid, malarstwo i jego osiągnięcia: perspektywa zbieżna i barwna, Leonardo da Vinci Ostatnia wieczerza. Barok – architektura sakralna: kościół Il Gesu w Rzymie, malarstwo: dynamiczna kompozycja, światłocień, kolorystyka w obrazach P. P. Rubensa, rzeźba: ekspresja, dynamika, akcentowanie kontrastów, G. L. Bernini Ekstaza św. Teresy. Klasycyzm – architektura inspirowana formą budowli antycznych: kościół św. Genowefy (Panteon) w Paryżu, rzeźba: klasyczne zasady kompozycji i idealizacja kształtów – A. Canova, malarstwo: polska sztuka klasycystyczna – weduty B. Bellotto, zwanego Canaletto. Sztuka XIX wieku: Romantyzm – malarstwo: ruchy narodowowyzwoleńcze, wolność jednostki, dokumentowanie na obrazach wydarzeń współczesnych artystom: E. Delacroix Wolność wiodąca lud na barykady. Symbolizm – na przykładzie twórczości J. Malczewskiego, symbole i alegorie w sztuce. Architektura XIX w. – eklektyzm, Wieża Eiffla. Impresjonizm – geneza nazwy, wpływ światła na barwę, Claude Monet Impresja, wschód słońca. Postimpresjonizm – inspiracje i charakterystyka twórczości V. van Gogha, ekspresja, technika impasto, V. van Gogh Kruki nad polem zboża.

11

Sztuka XX wieku: Abstrakcjonizm – sztuka nieprzedstawiająca; W. Kandinsky Pierwsza akwarela abstrakcyjna. Kubizm – geneza nazwy kierunku, cechy charakterystyczne: geometryzacja kształtu, uproszczenie P. Picasso Panny z Avignon. Popular-art (pop-art) – podniesienie cywilizacyjnych osiągnięć ludzkości do rangi dzieł sztuki, A. Warhol Marylin Monroe. Architektura XX wieku – funkcjonalne budowle o geometrycznych kształtach, zbudowane z wykorzystaniem nowoczesnej technologii i materiałów. Analiza dzieła architektonicznego. Rzeźba XX wieku – łączenie różnorodnych elementów i korzystanie z „przedmiotów gotowych”, rzeźba kinetyczna – instalacje z elementów wprawianych w ruch przez wiatr, rzeźba abstrakcyjna. Muzeum realne i wirtualne

Środki wyrazu plastycznego: – rodzaje perspektywy zbieżnej – proporcje – liternictwo – wybrane elementy analizy dzieła sztuki: kolorystyka, kompozycja, przestrzeń, światło – program graficzny jako narzędzie tworzenia animacji, prezentacji, fotokastu.

Sylwetki wybranych twórców ludowych: Ewelina Pęksa, Roman Śledź, Katarzyna Gawłowa; inspiracje sztuką ludową we współczesnym projektowaniu przedmiotów użytkowych (etno design)

12

V. PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIA

Po zakończeniu edukacji plastycznej w szkole podstawowej uczeń: – odczuwa potrzebę czynnego uczestnictwa w kulturze; – prezentuje postawę poszanowania tradycji i kultury własnego narodu; – wykazuje się twórczym myśleniem, kreatywnością; – posiadł umiejętności planowania i organizowania własnych działań; – wykazuje się ciekawością poznawczą, wytrwałością; – prezentuje umiejętności dokonywania wartościowania estetycznego; – posiada umiejętności współpracy podczas działań zespołowych; – prezentuje postawę poszanowania dla innych kultur i tradycji; – posiada poczucie własnej wartości. Po zakończeniu edukacji plastycznej w klasie IV uczeń wykazuje się wiedzą i umiejętnościami

w zakresie:

RYSUNEK. KRESKA: – potrafi pokazać i wykonać różne rodzaje kreski, które można uzyskać dzięki narzędziom rysunkowym: ołówki o różnej grubości grafitu, kredka, kreda, patyk, długopis, mazak, piórko, pędzel, węgiel, – rozróżnia techniki rysunkowe, – określa funkcje kreski w rysunku, – potrafi rysować, wykorzystując sposoby operowania kreską, konieczne do tworzenia różnych faktur, – wyjaśnia funkcję konturu i wykonuje kontur wskazanego obiektu, – potrafi określić i wykonać szkic rysunkowy, – kwalifikuje rysunek jako samodzielne dzieło sztuki, – rozróżnia rysunek linearny i światłocieniowy, – interpretuje pojęcie rysunku jako dziedziny sztuki, gdzie istotą przekazu są linie i kreski – zna i wykorzystuje świadomie techniki i narzędzia rysunkowe: ołówek, węgiel, piórko i tusz, – wykonuje szkic jako projekt rysunkowy – wykorzystuje komputer jako narzędzie tworzenia prac plastycznych za pomocą programu graficznego wyposażonego w narzędzia rysunkowe.

MALARSTWO. BARWA:

– definiuje pojęcie barwa, – wymienia barwy podstawowe, – tworzy barwy pochodne, łącząc ze sobą odpowiednie pary barw podstawowych, – zna barwy neutralne: czarna i biała, – wskazuje barwy ciepłe, barwy zimne, – rozróżnia gamy barwne w dziełach plastycznych i potrafi je adekwatnie zastosować we własnej pracy, – zna pary barw kontrastowych, – wykonuje własne prace plastyczne, świadomie stosując wiedzę o barwach – wyjaśnia pojęcie malarstwa jako dziedziny sztuki, gdzie istotą przekazu jest głównie barwa, – rozpoznaje dzieła malarskie wykonane w technikach: akwarela, gwasz, malarstwo olejne, akryl

13

– potrafi rozpoznać i stosować we własnym warsztacie pracy narzędzia malarza: sztalugę, paletę, pędzle, farby, papier, płótno, deskę, – wykonuje prace plastyczne w różnorodnych technikach malarskich. – wykorzystuje komputer jako narzędzie tworzenia prac plastycznych za pomocą programu graficznego wyposażonego w narzędzia malarskie i filtry. RZEŹBA. BRYŁA:

– definiuje pojęcie bryły jako formy posiadającej trzy wymiary – wysokość, szerokość i głębię. – określa pojęcie rzeźby jako dzieła sztuki oglądanego w trzech wymiarach, – potrafi wyjaśnić funkcje rzeźby m.in. religijne, dekoracyjne, historyczne, – rozróżnia rodzaje rzeźb: posąg, pomnik, forma przestrzenna, – wymienia materiały i narzędzia rzeźbiarskie: glina, kamień, drewno, blacha, dłuto, – wykonuje kompozycje w przestrzeni: rzeźbę, formę przestrzenną. – definiuje pojęcie płaskorzeźby jako dzieła rzeźbiarskiego na płaszczyźnie, – rozpoznaje rodzaje płaskorzeźb: wypukłe i wgłębne, – zna funkcje płaskorzeźby: dekoracyjna, jako element związany z architekturą, – projektuje i wykonuje płaskorzeźbę. KONTRAST. GRAFIKA:

– potrafi wymienić pary barw kontrastowych, – wyszukuje w otoczeniu i potrafi zdefiniować kontrast kształtów, – wykonuje prace plastyczne, świadomie stosując kontrasty barw lub form, – definiuje grafikę artystyczną jako dziedzinę sztuki i wie, na czym polega jej istota: wykonanie matrycy, drukowanie i powielanie, – rozróżnia techniki graficzne – wyjaśnia praktyczny charakter grafiki użytkowej i wymienia jej wytwory: wizytówki, zaproszenia, plakaty, znaczki pocztowe, opakowania, reklamy, ilustracje itp., – wykonuje pracę graficzną, – używa komputera jako narzędzia tworzenia druków użytkowych. KOMPOZYCJA. ARCHITEKTURA:

– definiuje pojęcie kompozycji jako sposobu rozmieszczenia elementów na płaszczyźnie: linie, plamy barwne, w przestrzeni: bryły, obiekty, – rozpoznaje w dziełach sztuki i świadomie stosuje we własnych pracach plastycznych kompozycje rytmiczną i symetryczną. – określa architekturę jako dziedzinę sztuki uwzględniającą projektowanie, a następnie wznoszenie budowli, – potrafi rozpoznać typy architektury ze względu na funkcje: mieszkalna, sakralna, użyteczności publicznej, obronna, przemysłowa, – wymienia materiały budowlane: kamień, cegła, metal, beton, szkło, – zna zasady tworzenia dzieł architektury: estetyka, funkcjonalność, planowanie przestrzeni, – potrafi wskazać układy kompozycyjne stosowane w architekturze, – wie, jakie techniki stosuje architekt i próbuje z nich korzystać, tworząc własne projekty: rysunek, program komputerowy. ZNAK PLASTYCZNY: – definiuje znak plastyczny jako informację, obraz pojęcia, – rozróżnia rodzaje znaków plastycznych: znaki informacyjne, ostrzegawcze, drogowe,

14

– rozpoznaje znaki jednoelementowe i wieloelementowe, – wykonuje własny projekt znaku plastycznego. PLAKAT: – określa plakat jako kompozycję obrazu i słowa, – wyjaśnia różne funkcje plakatu: informujący, reklamowy, społeczny, – wykonuje projekt plakatu. ILUSTRACJA: – opisuje ilustrację jako obrazową opowieść tekstu: bajki, opowiadania, wiersza, encyklopedii, podręcznika, – zna narzędzia ilustratora i korzysta z nich, tworząc własną ilustrację interpretującą wskazany tekst. SZTUKA LUDOWA:

– potrafi wyjaśnić znaczenie pojęć: sztuka ludowa i artysta ludowy,

– zna wybrane dzieła, formy i motywy sztuki ludowej: wzory dekoracyjne wysypywane piaskiem, malarstwo na szkle, wycinankę, haft.

15

KLASA V

Po zakończeniu edukacji plastycznej w klasie V uczeń wykazuje się wiedzą i umiejętnościami

w zakresie:

KRESKA: – zna funkcje i sposoby operowania kreską w rysunku, – określa rysunek jako szkic geometryczny uwzględniający trzy wymiary, – wykonuje rysunek światłocieniowy, FAKTURA: – opisuje pojęcie faktury, – pokazuje faktury występujące w naturze i w sztuce, – rozpoznaje faktury w rysunku i faktury w malarstwie, – wie, jakie jest znaczenie faktury w dziele, BARWA: – wskazuje w pracach plastycznych i wyjaśnia pojęcie akcent kolorystyczny, – potrafi zdefiniować pojęcie dominanta barwna, – wymienia barwy czyste, – wyjaśnia pojęcie barwy dopełniające, – rozróżnia rodzaje plam barwnych w malarstwie, – potrafi korzystać z komputerowych programów graficznych z narzędziami do tworzenia prac o charakterze komputerowo tworzonych kolaży, – wykonuje własne prace plastyczne, świadomie stosując wiadomości o barwie. KOMPOZYCJA: – rozpoznaje w dziełach sztuki, pracach plastycznych i opisuje: kompozycję otwartą i zamkniętą, kompozycję statyczną i dynamiczną, kompozycję asymetryczną, – potrafi korzystać z komputerowych programów graficznych z narzędziami do tworzenia projektów grafiki użytkowej, – wykonuje własne prace plastyczne, adekwatnie stosując wybrane układy kompozycyjne. PRZESTRZEŃ: – definiuje pojęcie perspektywy, – rozpoznaje i opisuje perspektywę pasową, kulisową, zbieżną, barwną, malarską, powietrzną, – używa komputerowych programów graficznych jako narzędzi tworzenia prac plastycznych za pomocą programów graficznych: narzędzia do tworzenia przestrzeni w świecie wirtualnym (3D), – wykonuje własne prace plastyczne, adekwatnie stosując wybrane rodzaje perspektyw. DZIEDZINY SZTUKI – FILM, TEATR, FOTOGRAFIA:

– zna terminologię związaną z filmem: kadry, reżyser, scenografia, aktor, – zna terminologię związana z teatrem: akt, scenografia,

16

– definiuje fotografię artystyczną jako dziedzinę sztuki, – wyjaśnia użytkowe funkcje fotografii: reklama, dokumentacja wydarzeń, fotografia naukowa, – wykonuje fotografię na określony temat za pomocą aparatu fotograficznego Współczesne formy wyrazu wizualnego: – rozumie i wyjaśnia pojęcia: happening, instalacja, video art. ŚWIATŁO: – określa pojęcie walor, – wskazuje plamy walorowe w obrębie danej barwy, – potrafi wyjaśnić związki pomiędzy światłem a barwami, – opisuje rolę światła w dziele sztuki, – wymienia naturalne i sztuczne źródła światła, – rozpoznaje i opisuje witraż i mozaikę – wykonuje własne prace plastyczne, stosując wiadomości dotyczące wpływu światła na barwę. PRZEDMIOT, SZTUKA UŻYTKOWA: – potrafi określić praktyczne i estetyczne funkcje sztuki użytkowej, – wie, że projekty przedmiotów sztuki użytkowej można tworzyć za pomocą komputerowych programów graficznych, – wykonuje projekt przedmiotu użytkowego, – wymienia i opisuje dziedziny sztuki w życiu codziennym – projektowanie wnętrz i przedmiotów, moda. TEMATYKA DZIEŁ SZTUKI:

– kwalifikuje i opisuje portret i autoportret, scenę rodzajową, martwą naturę, pejzaż, sceny historyczne i religijne jako tematy dzieła sztuki. SZTUKA LUDOWA: - zna wybrane regiony sztuki ludowej i charakterystyczne dla nich dzieła, formy i motywy

17

KLASA VI Po zakończeniu edukacji plastycznej w klasie VI uczeń wykazuje się wiedzą i umiejętnościami w zakresie:

Sztuka starożytnej Grecji: – omawia style zdobienia w malarstwie wazowym, – rozpoznaje rzeźbę: Dyskobol Myrona, – analizuje dzieło architektury starożytnej Grecji, – definiuje pojęcie proporcji, – dostrzega proporcje w ludzkim ciele i proporcje obserwowanych przedmiotów, – tworzy własną pracę plastyczną, prawidłowo stosując proporcje. Sztuka starożytnego Rzymu: – omawia obiekty architektury i rzeźby wznoszone na cześć zwycięskich władców: łuki triumfalne, pomniki konne, – rozpoznaje i definiuje rzeźbiarski portret realistyczny, – analizuje dzieło architektury starożytnego Rzymu, – określa portret jako temat dzieł sztuki, – tworzy portrety, stosując różne techniki i narzędzia plastyczne. Sztuka romańska: – definiuje religijny charakter sztuki romańskiej, – analizuje dzieło architektury romańskiej, – rozpoznaje i omawia rzeźby/płaskorzeźby: Drzwi Gnieźnieńskie, – opisuje miniatury/iluminacje jako elementy sztuki zdobienia ksiąg, – zna najważniejsze zagadnienia dotyczące historii pisma, – omawia wpływ formy liter i ich kompozycji na charakter dzieł grafiki użytkowej, – stosuje zasady kompozycji liternictwa stosowane w tworzeniu projektów za pomocą programów komputerowych do edycji tekstu. Sztuka gotycka: – definiuje religijny charakter sztuki gotyckiej, – analizuje dzieło architektury gotyckiej, – rozpoznaje i omawia dzieła rzeźbiarskie: portale, ołtarz Wita Stwosza oraz witraże, – potrafi określić sposoby oświetlenia obserwowanych elementów, – zna rolę światła w dziele sztuki,– tworzy prace plastyczne, stosując światłocień. Sztuka renesansu: – rozpoznaje i omawia architekturę sakralną: Kaplica Zygmuntowska na Wawelu w Krakowie, – opisuje rzeźbę Michała Anioła Dawid, – potrafi rozpoznać dzieła malarstwa i zna jego osiągnięcia: perspektywa zbieżna i barwna, – analizuje dzieło malarskie L. da Vinci Ostatnia wieczerza, – dostrzega i potrafi określić w dziele sztuki rodzaj perspektywy, – wykonuje szkice stosując, perspektywę zbieżną. Sztuka baroku: – rozpoznaje i omawia architekturę sakralną: kościół Il Gesu w Rzymie, – definiuje cechy malarstwa: dynamiczna kompozycja, światłocień, kolorystyka na podstawie obrazów P. P. Rubensa, – opisuje rzeźbę: ekspresja, dynamika, akcentowanie kontrastów, – analizuje dzieło rzeźbiarskie Ekstaza św. Teresy G. L. Bernini; – potrafi rozpoznać, wymienić cechy i zastosować we własnych pracach plastycznych kompozycję dynamiczną.

18

Klasycyzm: – zna antyczne inspiracje sztuki klasycystycznej, – rozpoznaje i opisuje kościół św. Genowefy (Panteon) w Paryżu, – potrafi wymienić cechy rzeźby na podstawie dzieł A. Canovy: klasyczne zasady kompozycji i idealizacja kształtów, – opisuje na podstawie reprodukcji dzieła polskiej sztuki klasycystycznej, – analizuje dzieła malarskie – weduty B. Bellotto (Canaletto), Sztuka XIX wieku

Romantyzm: – potrafi wymienić na podstawie dzieł sztuki inspiracje malarstwa: ruchy narodowowyzwoleńcze, wolność jednostki, dokumentowanie na obrazach wydarzeń współczesnych artystom.

Symbolizm: – odczytuje proste symbole i alegorie w sztuce

Architektura XIX wieku: – rozumie pojęcie eklektyzm,

Impresjonizm: – określa genezę nazwy, opisuje wpływ światła na barwę, analizuje dzieło malarskie Impresja, wschód słońca C. Moneta.

Postimpresjonizm: – rozumie pojęcie ekspresja na podstawie twórczości V. van Gogha, – wie, na czym polega technika impasto, – analizuje dzieło malarskie Kruki nad polem zboża V. van Gogha. Sztuka XX wieku:

Abstrakcjonizm: – rozumie pojęcie sztuka nieprzedstawiająca, – analizuje dzieło malarskie Pierwsza akwarela abstrakcyjna W. Kandinskiego.

Kubizm: – zna genezę nazwy kierunku, – na podstawie obrazu P. Picasso Panny z Avignon wymienia cechy charakterystyczne: geometryzacja, uproszczenie kształtu.

Popular-art (pop-art): – wie, na czym polega idea kierunku: podniesienie cywilizacyjnych osiągnięć ludzkości do rangi dzieł sztuki, – A. Warhol Marylin Monroe (analiza dzieła), – zna funkcje muzeum, – uczestniczy w życiu artystycznym, odwiedzając muzea, galerie, wystawy również wirtualne, – realizuje różnorodne prace i projekty plastyczne inspirowane kierunkami w sztuce XIX i XX wieku.

Architektura XX wieku: – zna przeznaczenie i funkcje współczesnych budowli, – wymienia nowoczesne materiały budowlane, – analizuje dzieła architektoniczne, – realizuje projekty i makiety architektoniczne.

Rzeźba XX wieku: – opisuje współczesne rzeźby wykorzystujące łączenie różnorodnych elementów i korzystanie z „przedmiotów gotowych”, – definiuje rzeźbę kinetyczną jako instalację z elementów wprawianych w ruch przez wiatr, – omawia rzeźbę abstrakcyjną, – wykonuje formy rzeźbiarskie z różnorodnych materiałów.

19

VI. OCENA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA Podstawa programowa z plastyki na II etapie edukacyjnym określa kryteria, jakimi należy

kierować się, oceniając wiedzę i umiejętności uczniów.

Ocena powinna uwzględniać przede wszystkim stosunek ucznia do przedmiotu, wysiłek

wkładany w realizację wymagań oraz zaangażowanie ucznia w uczestnictwo w kulturze.

Uzdolnienia plastyczne ucznia nie są podstawowym kryterium oceniania.

Oceniając postępy uczniów, należy uwzględnić potencjalne umiejętności plastyczne uczniów

w przedziale wiekowym: dziewięć, dziesięć i jedenaście lat.

Szkoły opracowują Wewnątrzszkolny System Oceniania, ogólnodostępny dokument, który

zawiera kryteria oceniania wiedzy i umiejętności uczniów z poszczególnych przedmiotów.

Uczniowie oraz rodzice powinni być poinformowani o kryteriach oceniania.

Należy przekazać informacje, co będzie podlegało ocenie i w jaki sposób ocenianie będzie

prowadzone. Kryteria oceniania muszą być zrozumiałe dla wszystkich uczniów oraz ich

rodziców.

Ocenianie bezwzględnie powinno być systematyczne, gdyż ocena jest ważną informacją dla

ucznia, mówiącą o uzyskanych postępach. Jest także jednym z elementów motywujących go

do pracy.

Ocena powinna uwzględniać:

– stosunek ucznia do przedmiotu,

– aktywność ucznia podczas pracy na lekcjach,

– zaangażowanie w realizację ćwiczeń plastycznych,

– biegłość w posługiwaniu się technikami plastycznymi,

– znajomość terminologii plastycznej,

– wykorzystanie posiadanej wiedzy w praktycznym działaniu,

– znajomość zastosowania technologii informacyjno-komunikacyjnej do poszerzania wiedzy

i umiejętności z plastyki,

– podstawową umiejętność analizy dzieła sztuki,

– uczestnictwo w życiu kulturalnym szkoły, regionu, np. udział w imprezach artystycznych,

wystawach.

20

Ogólne propozycje kryteriów oceniania

Ocena celująca – 6

Wykazywanie zainteresowania sztuką. Aktywny udział w lekcjach. Staranne wykonywanie ćwiczeń plastycznych i zaangażowanie w ich realizację. Oryginalne rozwiązania tematów ćwiczeń. Wykazywanie się ponadprogramową wiedzą z zakresu terminologii plastycznej, a także z historii sztuki. Biegłe posługiwanie się w swoich działaniach plastycznych technikami plastycznymi. Umiejętność analizy dzieła sztuki wraz z elementami własnej interpretacji. Wykonywanie zadań i ćwiczeń ponadprogramowych. Uczestnictwo w konkursach plastycznych o różnym zasięgu: szkolne, regionalne, ogólnopolskie, międzynarodowe. Umiejętność posługiwania się technologią informacyjno-komunikacyjną w wyszukiwaniu wskazanych informacji oraz w twórczych działaniach plastycznych. Prezentowanie swojej twórczości w klasie, szkole, np. w formie wystaw, prezentacji. Ocena bardzo dobra – 5 Staranne wykonywanie ćwiczeń plastycznych. Przyswojenie wiadomości objętych programem. Zaangażowany udział w lekcji. Umiejętność posługiwania się technologią informacyjno-komunikacyjną w wyszukiwaniu wskazanych informacji oraz w twórczych działaniach plastycznych. Umiejętność analizy dzieła sztuki. Wykonywanie zadań dodatkowych po zachęceniu przez nauczyciela. Ocena dobra – 4 Poprawne wykonywanie ćwiczeń plastycznych. Przyswojenie wiadomości objętych programem. Skupiony udział w lekcjach. Sprawne posługiwanie się technikami plastycznymi. Umiejętność posługiwania się technologią informacyjno-komunikacyjną w wyszukiwaniu wskazanych informacji oraz w twórczych działaniach plastycznych. Podstawowa umiejętność analizy dzieła sztuki. Ocena dostateczna – 3 Zgodne z tematem, ale mało staranne wykonywanie ćwiczeń plastycznych. Podstawowe opanowanie materiału objętego programem. Posługiwanie się technikami plastycznymi w zakresie podstawowym. Bierny udział w lekcji. Podstawowe działania w zakresie technologii informacyjno-komunikacyjnej.

21

Ocena dopuszczająca – 2 Zgodne z tematem, ale niestaranne wykonywanie ćwiczeń plastycznych. Posługiwanie się podstawowymi technikami plastycznymi. Częściowe opanowanie wiadomości objętych programem. Bierny udział w lekcji. Ocena niedostateczna – 1 Niewykonywanie ćwiczeń plastycznych. Nieopanowanie wiadomości objętych programem. Brak zaangażowania i woli poprawy ocen.

22

VII. METODY OSIĄGANIA CELÓW EDUKACYJNYCH Niezwykle istotna, rozwijana w trakcie całej edukacji plastycznej, przeniesiona później do

dorosłego życia, jest potrzeba bezpośredniego kontaktu z dziełami architektonicznymi,

rzeźbiarskimi, odwiedzanie muzeów i galerii sztuki w regionie czy podczas wycieczek

w Polsce i Europie.

Oglądanie dzieł sztuki „na żywo” zapewnia emocje i wrażenia ułatwiające rozumienie sztuki

oraz wartościowanie estetyczne. Podczas bezpośredniego kontaktu ze sztuką zdecydowanie

efektywniej kształtować można umiejętności opisywania dzieł sztuki.

Jest to jeden z bardzo ważnych we współczesnej edukacji elementów procesu

wychowywania świadomego, aktywnego uczestnika życia kulturalnego.

Metody proponowane w rozwijaniu umiejętności tworzenia wypowiedzi plastycznej

– ekspresji przez sztukę:

ćwiczenia plastyczne kształtujące i rozwijające umiejętność obserwacji: prace rysunkowe, malarskie i rzeźbiarskie z natury,

zadania i projekty rozwijające twórcze myślenie oraz myślenie metaforyczne,

tworzenie form przestrzennych: rzeźby, formy przestrzenne z różnorodnych materiałów,

konstruowanie w przestrzeni: makiety i projekty architektoniczne,

ćwiczenia ilustracyjne inspirowane tekstami literackimi, muzyką,

plakaty do dzieł teatralnych, filmowych, muzyki, reklamowe, społeczne,

prace plastyczne, projekty sztuki użytkowej, projekty architektoniczne wykonywane przy pomocy graficznych programów komputerowych,

realizowanie ćwiczeń i działań inspirowanych poszczególnymi dziełami sztuki, stylami, kierunkami w sztuce,

wykonywanie fotografii oraz wykorzystanie jej w pracach plastycznych,

aranżacja wystaw prac,

działania plastyczne w plenerze.

Metody proponowane w rozwijaniu umiejętności odbioru wypowiedzi i wykorzystania zawartych w nich informacji oraz analizy i interpretacji dzieł sztuki: rozmowa nauczająca połączona z pokazem materiału wizualnego, ilustracyjnego,

ukierunkowana rozmowa z uczniami,

wykorzystywanie technologii informacyjno-komunikacyjnej podczas lekcji: materiały dydaktyczne wydawnictwa na płytach CD, prezentacje multimedialne o sztuce, korzystanie z informacji, materiałów wizualnych dostępnych w Internecie,

wspólna, w grupach oraz indywidualna analiza otaczającej rzeczywistości wizualnej, natury, prac plastycznych, dzieł sztuki,

zwiedzanie zabytków w najbliższej okolicy,

wizyty w muzeach, galeriach i na wystawach,

praca z podręcznikiem: materiał ilustracyjny, tekst oraz praca z zeszytem ćwiczeń,

pokaz filmów o sztuce przystosowanych do odbioru przez uczniów,

wirtualne zwiedzanie muzeów, galerii w sieci Internet,

multimedialne gry i quizy o sztuce,

klasowe i szkolne wystawy prac uczniów.

23

VIII. PODSTAWA PROGRAMOWA Z PLASTYKI – II ETAP EDUKACYJNY I PROPONOWANE

WARUNKI REALIZACJI

Podstawowym dokumentem, który obowiązuje nauczyciela plastyki jest podstawa

programowa opublikowana w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23

grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz

kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17, zał. 4) –

www.menis.gov.pl

PLASTYKA

II etap edukacyjny

Cele kształcenia – wymagania ogólne

I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji – percepcja sztuki

II. Tworzenie wypowiedzi – ekspresja przez sztukę

III. Analiza i interpretacja tekstów kultury – recepcja sztuki

Treści nauczania i umiejętności – wymagania szczegółowe

1. Percepcja sztuki. Uczeń:

1.1. określa swoją przynależność kulturową poprzez kontakt z wybranymi dziełami sztuki,

zabytkami i tradycją w swoim środowisku lokalnym i regionalnym, a także uczestniczy

w życiu kulturalnym tego środowiska (zna placówki kultury działające na jego rzecz);

1.2. korzysta z przekazów medialnych oraz stosuje ich wytwory w swojej działalności zgodnie

z elementarnymi zasadami prawa autorskiego dotyczącymi ochrony własności intelektualnej.

2. Ekspresja przez sztukę. Uczeń:

2.1. podejmuje działalność twórczą, posługując się podstawowymi środkami wyrazu

plastycznego i innych dziedzin sztuki (fotografiki, filmu) w kompozycji na płaszczyźnie

i w przestrzeni (stosując określone materiały, narzędzia i techniki właściwe dla tych dziedzin

sztuki);

2.2. realizuje projekty w zakresie form użytkowych, w tym służące kształtowaniu wizerunku

i otoczenia człowieka oraz upowszechnianiu kultury w społecznościach szkolnej i lokalnej

(stosując także narzędzia i wytwory multimedialne).

3. Recepcja sztuki. Uczeń:

3.1. rozróżnia dyscypliny w takich dziedzinach jak architektura, sztuki plastyczne oraz

w innych sztukach wizualnych (fotografika, film) i przekazach medialnych (telewizja,

Internet);

3.2. rozpoznaje wybrane dzieła architektury i sztuk plastycznych należące do polskiego

i europejskiego dziedzictwa kultury oraz opisuje ich funkcje i cechy charakterystyczne na tle

24

epoki (posługując się podstawowymi terminami i pojęciami właściwymi dla tych dziedzin

sztuki).

Zadania szkoły – uwagi o realizacji

1. Szkoła powinna stwarzać warunki do realizacji zadań plastycznych poprzez odpowiednie

wyposażenie pracowni w środki dydaktyczne, takie jak reprodukcje dzieł sztuki na różnych

nośnikach oraz zestawy narzędzi medialnych z oprogramowaniem.

2. Szkoła powinna stwarzać możliwości czynnego uczestnictwa uczniów w kulturze poprzez

udział w wystawach stałych i czasowych organizowanych przez muzea i instytucje kulturalne,

poprzez uczestnictwo w ważnych wydarzeniach artystycznych organizowanych w szkole

i poza szkołą oraz stwarzać możliwości do publicznej prezentacji umiejętności plastycznych

uczniów.

3. W realizacji programu nauczyciel powinien uwzględniać potencjalne zdolności plastyczne

uczniów oraz ich możliwości kreacyjne (zależne od wieku), dostosować do nich wymagania

edukacyjne oraz, w miarę możliwości, indywidualizować te wymagania.

4. Ocena powinna uwzględniać przede wszystkim stosunek ucznia do przedmiotu oraz

wysiłek wkładany w realizację wymagań; podstawowym kryterium oceniania nie mogą być

zdolności plastyczne ucznia.

5. Nauczyciel w realizacji przedmiotu powinien przede wszystkim rozwijać twórczą ekspresję

uczniów poprzez odpowiednio dobrane metody oraz przygotować ich do świadomego

odbioru (recepcji) dzieł sztuki w dorosłym życiu.