Anetta Kępczyńska Walczak Autoreferat...z zarządzaniem i ochroną dziedzictwa kulturowego....

23
3 Anetta Kępczyńska-Walczak Autoreferat

Transcript of Anetta Kępczyńska Walczak Autoreferat...z zarządzaniem i ochroną dziedzictwa kulturowego....

Page 1: Anetta Kępczyńska Walczak Autoreferat...z zarządzaniem i ochroną dziedzictwa kulturowego. Parafrazując słowa profesora Seamusa Rossa, specjalizującego się w problematyce digitalizacji

3

Anetta Kępczyńska-Walczak

Autoreferat

Page 2: Anetta Kępczyńska Walczak Autoreferat...z zarządzaniem i ochroną dziedzictwa kulturowego. Parafrazując słowa profesora Seamusa Rossa, specjalizującego się w problematyce digitalizacji

Anetta Kępczyńska-Walczak Autoreferat _______________________________________________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________________________________________

Strona | 1

Imię i nazwisko

Anetta Kępczyńska-Walczak

Posiadane dyplomy i stopnie naukowe

1. 1997 - magister inżynier architekt, dyplom uzyskany na Wydziale Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska Politechniki Łódzkiej na podstawie pracy dyplomowej Campus Szkoły Filmowej – rewitalizacja kwartału Kilińskiego-Fabryczna-Targowa-Tylna w Łodzi, wykonanej pod kierunkiem dr inż. arch. Elżbiety Muszyńskiej.

2. 1996 - dyplom ukończenia studiów podyplomowych z komputerowego wspomagania projektowania (Postgraduate Diploma in Computer Aided Building Design) na University of Strathclyde w Glasgow.

3. 1998 - dyplom ukończenia pedagogicznych studiów podyplomowych w Studium Pedagogicznym przy Politechnice Łódzkiej, uprawniających do podjęcia zawodu nauczyciela.

4. 2004 - Doctor of Philosophy, stopień uzyskany na University of Strathclyde w Glasgow na podstawie rozprawy A model proposal for digitisation and recording data on architectural heritage in Poland based on European guidelines and best practices, wykonanej pod kierunkiem prof. Thomasa Mavera i prof. Stefana Wrony. W toku postępowania nostryfikacyjnego uznany przez Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej za równorzędny ze stopniem doktora nauk technicznych w dyscyplinie architektura i urbanistyka.

Informacje o dotychczasowym zatrudnieniu

1. 1997-2004 asystent w Instytucie Architektury i Urbanistyki Wydziału Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska Politechniki Łódzkiej.

2. od 2005 roku adiunkt w Instytucie Architektury i Urbanistyki Wydziału Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska Politechniki Łódzkiej.

3. 2008-2010 w Krajowym Ośrodku Badań i Dokumentacji Zabytków Pełnomocnik Dyrektora KOBiDZ do spraw wdrażania Ogólnopolskiej Bazy Danych o Zabytkach.

Page 3: Anetta Kępczyńska Walczak Autoreferat...z zarządzaniem i ochroną dziedzictwa kulturowego. Parafrazując słowa profesora Seamusa Rossa, specjalizującego się w problematyce digitalizacji

Anetta Kępczyńska-Walczak Autoreferat _______________________________________________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________________________________________

Strona | 2

Wskazanie osiągnięcia wynikającego z art. 16 ust. 2 ustawy z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz. U. nr 65, poz. 595 ze zm.)

Tytuł osiągnięcia naukowego/artystycznego

Zarządzanie dziedzictwem kulturowym w społeczeństwie opartym na wiedzy.

Autor/autorzy, tytuł/tytuły publikacji, rok wydania, nazwa wydawnictwa

Anetta Kępczyńska-Walczak, Zarządzanie dziedzictwem kulturowym w społeczeństwie opartym na wiedzy, Politechnika Łódzka, Łódź 2014, ISBN 978-83-7283-583-3.

Praca, wydana w serii Monografie Politechniki Łódzkiej, obejmuje 256 stron w tym 15 ilustracji (w większości autorskich diagramów) oraz 4 tabele.

Omówienie celu naukowego ww. pracy i osiągniętych wyników wraz z omówieniem ich ewentualnego wykorzystania

Uwarunkowania i cel naukowy

Celem monografii jest wieloaspektowe przedstawienie związków ochrony dziedzictwa kulturowego, technologii cyfrowych, społeczeństwa informacyjnego oraz zarządzania w sektorze publicznym. To poszukiwanie odpowiedzi na pytanie: jak powinno się zarządzać dziedzictwem kulturowym oraz jak prezentować ideę ochrony zabytków społeczeństwu?

Publikacja jest wynikiem wieloletnich zainteresowań autorki, doświadczenia zawodowego oraz pracy badawczej, której spektrum krystalizowało się od 2006 roku. Z nakreślonego zakresu tematycznego pracy oraz dokonanego przeglądu wynika, że ze względu na interdyscyplinarność badań konieczne było zapoznanie się ze źródłami i literaturą z różnych dziedzin z pogranicza nauk technicznych, humanistycznych i społecznych - w szczególności zaś ochrony i konserwacji zabytków, technologii informacyjnych oraz zarządzania. Bardzo ważne w toku prac studialnych stały się obserwacje autorki, dotyczące funkcjonowania systemu ochrony zabytków w Polsce. Zostały one poparte doświadczeniem zawodowym, wynikającym z pełnienia funkcji pełnomocnika Dyrektora Krajowego Ośrodka Badań i Dokumentacji Zabytków ds. ogólnopolskiego systemu informacji o zabytkach w latach 2008-2010 oraz inicjatora i koordynatora udziału tej instytucji w międzynarodowym projekcie CARARE. Doświadczenie wzbogacił udział w pracach Zespołu ds. digitalizacji Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz w Radzie ds. Implementacji Dyrektywy INSPIRE przy Głównym Geodecie Kraju.

Już od lat dziewięćdziesiątych XX wieku pojawiały się opracowania, świadczące o rosnącym zainteresowaniu wykorzystaniem technologii informacyjnych przez badaczy i specjalistów zajmujących się zabytkami. Początkowo koncentrowały się one przede wszystkim na systemach baz danych. Zaś w ostatnich latach ukazało się kilka znaczących publikacji,

Page 4: Anetta Kępczyńska Walczak Autoreferat...z zarządzaniem i ochroną dziedzictwa kulturowego. Parafrazując słowa profesora Seamusa Rossa, specjalizującego się w problematyce digitalizacji

Anetta Kępczyńska-Walczak Autoreferat _______________________________________________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________________________________________

Strona | 3

poświęconych roli technik cyfrowych, czy szerzej, nowych mediów w dziedzinie dziedzictwa kulturowego. Są to w większości prace przedstawiające wybrane zagadnienia merytoryczne, techniczne, społeczne, a nawet ekonomiczne, dotyczące wpływu szybkiego rozwoju technologii na dokumentację i prezentację dziedzictwa. Brak jednak całościowego spojrzenia, łączącego wszystkie wątki wpływające na obecny stan rzeczy. Być może wynika to z trudności związanych z badaniami o charakterze interdyscyplinarnym. Swoją refleksję na ten temat Franco Nicolucci, jeden z liderów europejskiej sieci EPOCH, zawarł w następujących słowach: „rozpoczęcie pracy badawczej w dziedzinie łączącej różne dyscypliny naukowe wymaga odwagi (…) nie tylko tematy takie uzyskują mniejsze wsparcie, ale także może to negatywnie wpłynąć na karierę badacza, cierpiącego z powodu syndromu niedopasowania - »spróbuj gdzie indziej«. Zastosowanie technologii informacyjnych w dziedzictwie kulturowym nie jest w tym względzie wyjątkiem”.

W świetle powyższego celem badawczym jest połączenie wątków ochrony dziedzictwa kulturowego, technologii cyfrowych, społeczeństwa informacyjnego oraz zarządzania w sektorze publicznym. Oczywiście nie należy przez to rozumieć, że przesłaniem pracy jest konstatacja, iż technologia i komputery są panaceum na wszystkie problemy związane z zarządzaniem i ochroną dziedzictwa kulturowego. Parafrazując słowa profesora Seamusa Rossa, specjalizującego się w problematyce digitalizacji dóbr kultury, studium traktuje o wykorzystaniu doświadczenia z przeszłości do zarządzania dziedziną wymykającą się spod kontroli, o przepowiadaniu nieprzewidywalnego, a także o technologii.

Kluczowym wątkiem wprowadzającym jest analiza relacji między zabytkiem a dziedzictwem oraz ochroną i zarządzaniem. Zasadnicza różnica polega na tym, że zabytek traktowany jest jako element czy dokument przeszłości, natomiast dziedzictwo ma status elementu współczesności i służy współczesnym celom. W takim ujęciu problematyki newralgiczna staje się percepcja historii i teraźniejszości przez społeczeństwo, decydujące o tym, które składniki kultury posiadają rangę dziedzictwa kulturowego, zasługującego na ochronę.

Ochrona zabytków koncentruje się na przekazaniu wiedzy na temat przeszłości za pośrednictwem jak najmniej przekształconych obiektów. Zarządzanie dziedzictwem skupia się na zaspokajaniu potrzeb społeczeństwa w zakresie jakości i percepcji historycznie ukształtowanego środowiska kulturowego. Z jednej strony konserwacja traci rację bytu, jeśli nie spotyka się z zainteresowaniem społecznym. Z drugiej - trudno sobie wyobrazić zarządzanie dziedzictwem wobec braku dobrze zachowanych obiektów zabytkowych.

Ze względu na to, że tematyka pracy obejmuje zagadnienia z zakresu zarządzania, dziedzictwa kulturowego oraz technologii informacyjnych, wymagała ona szerokiego, przekrojowego rozpoznania stanu badań we wszystkich wymienionych dziedzinach, zarówno w kraju jak i za granicą.

Rewolucja informacyjna jest postrzegana w literaturze przedmiotu jako niezwykle znaczący okres w dziejach ludzkości, ponieważ utożsamiana jest z początkiem nowego etapu jej rozwoju. Pojawienie się i upowszechnienie przełomowych wynalazków - komputera i sieci internetowej - zmieniło dotychczasowy sposób funkcjonowania ludzi i organizacji. Coraz większą rolę zaczęły odgrywać aktywa niematerialne, takie jak: wiedza, umiejętności,

Page 5: Anetta Kępczyńska Walczak Autoreferat...z zarządzaniem i ochroną dziedzictwa kulturowego. Parafrazując słowa profesora Seamusa Rossa, specjalizującego się w problematyce digitalizacji

Anetta Kępczyńska-Walczak Autoreferat _______________________________________________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________________________________________

Strona | 4

kreatywność, inteligencja. Charakterystyczny dla gospodarki opartej na wiedzy rozwój technologii informacyjnych i komunikacyjnych ułatwia codzienne życie oraz prowadzenie działalności gospodarczej. Z założenia cyfrowa rewolucja dąży do całkowitej dematerializacji informacji i uwolnienia jej od nośnika, umożliwiając w ten sposób otwarty i nieograniczony przepływ wiedzy.

Świadomość konieczności zmian jest obecna w wypowiedziach wielu specjalistów z dziedziny ochrony dziedzictwa kulturowego. Środowiska konserwatorskie wielu krajów odeszły od statycznej ochrony zabytków na rzecz włączania dziedzictwa w zachodzące procesy społeczno-gospodarcze, a w rezultacie zapewnienia kontynuacji tożsamości lokalnych. Według niektórych z nich współczesne zarządzanie dziedzictwem w dużej mierze oznacza zarządzanie zmianą. Takie podejście, podkreślające włączanie zabytków do współczesnego życia, rachunek ekonomiczny, wartości materialne i użytkowe zabytków, z pewnością przemawia do decydentów i polityków, pomagając pozyskać ich dla problematyki ochrony dziedzictwa. Jednocześnie jednak zarządzanie zmianą odnosi się do założenia, że zabytki są powierzonym nam nieodnawialnym zasobem, którym trzeba umiejętnie i oszczędnie gospodarować dla dobra publicznego oraz konserwować dla przyszłych pokoleń, gdyż błędne decyzje mogą doprowadzić do jego całkowitego wyczerpania.

Ocena administracji rządowej i samorządowej najczęściej dokonywana jest przez pryzmat ich sprawności i efektywności. Równocześnie wiele tradycyjnych narzędzi polityki staje się we współczesnym świecie nieskutecznych, dlatego rodzi się konieczność poprawy działania administracji poprzez jej modernizację. Wynika to nie tylko ze zmieniającego się zakresu i przedmiotu ochrony zabytków. Bardzo duże znaczenie mają zachodzące współcześnie zmiany społeczno-gospodarcze, których genezy można upatrywać w gwałtownym postępie technologicznym i cywilizacyjnym ostatnich dziesięcioleci. W rezultacie jednocześnie z rosnącą potrzebą zmian w zarządzaniu dziedzictwem kulturowym można zaobserwować ewolucję postaw, relacji i potrzeb przejawianych we współczesnym społeczeństwie, będącej efektem coraz większej roli technologii informacyjnych w życiu codziennym.

W odniesieniu do głównej tematyki studium, czyli ochrony dziedzictwa kulturowego, można wyodrębnić następujące zagadnienia: zarządzanie dziedzictwem rozumianym jako nieodnawialny zasób; zarządzanie instytucjami uczestniczącymi w procesie ochrony dziedzictwa oraz zarządzanie wiedzą (zarządzanie informacją i zarządzanie oparte na wiedzy).

Układ pracy

Praca obejmuje sześć rozdziałów. Pierwszy z nich ma za zadanie zapewnić niezbędny kontekst historyczny, koncentrując się na zagadnieniach niezwykle istotnych z punktu widzenia tematyki pracy, czyli ewolucji zakresu i metod ochrony spuścizny kulturowej minionych pokoleń. Dużą wagę przyłożono do syntetycznego przedstawienia rozwoju służb konserwatorskich w Polsce, a także ich obecnej organizacji i kondycji w kontekście wyzwań, z którymi muszą się zmierzyć. Podkreślone zostało rosnące znaczenie ochrony zintegrowanej oraz zarządzania dziedzictwem. Drugi rozdział dedykowano kolejnej,

Page 6: Anetta Kępczyńska Walczak Autoreferat...z zarządzaniem i ochroną dziedzictwa kulturowego. Parafrazując słowa profesora Seamusa Rossa, specjalizującego się w problematyce digitalizacji

Anetta Kępczyńska-Walczak Autoreferat _______________________________________________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________________________________________

Strona | 5

kluczowej dla istoty pracy problematyce, czyli rozwojowi społeczeństwa informacyjnego na tle postępu technologicznego. Wskazane zostały głębokie przemiany społeczne, gospodarcze i kulturowe, jakie obserwuje się w ostatnim okresie na całym świecie. Na tym tle przedstawiono sytuację w naszym kraju, ze szczególnym naciskiem na wpływ technologii informacyjnych i komunikacyjnych na szeroko rozumiane działania dotyczące dziedzictwa kulturowego. Następny rozdział kieruje uwagę czytelnika na kwestie związane z teorią zarządzania, prymarne z punktu widzenia tematyki pracy. Dlatego dużo miejsca poświęcono zarządzaniu w sektorze publicznym, jego ewolucji od początku XX wieku, jak również informatycznym systemom wspierającym procesy decyzyjne. Wynikające z tego spostrzeżenia zostały odniesione do struktur organizacyjnych polskiego systemu ochrony dziedzictwa. Przedmiotem czwartego rozdziału jest zastosowanie systemów informacyjnych w zarządzaniu dziedzictwem kulturowym w wybranych krajach europejskich. Przegląd został podzielony na dwie części. W pierwszej szczegółowo omówiono dokonania trzech państw, w których działania mają charakter zintegrowany, a ponadto wyróżniają się na tle pozostałych zarówno pod względem rozwiązań z zakresu zarządzania jak i nowoczesnych technologii. W drugiej części rozdziału zostały przedstawione wybrane przykłady z innych krajów, obrazujące różny stopień wdrożenia i zaawansowania systemów IT w zarządzaniu dobrami kultury. Natomiast w kolejnym rozdziale zawarto analizę uwarunkowań, stanu obecnego oraz potencjalnych kierunków rozwoju sektora zarządzania dziedzictwem kulturowym w oparciu o technologie informacyjne. Podkreślono rolę czynników zewnętrznych, które wywarły wpływ na wdrażanie technologii komputerowych w tej dziedzinie. Duża uwaga została poświęcona powstającemu Zintegrowanemu Systemowi Informacji o Zabytkach oraz opracowaniu związanemu z systemem informacji geoprzestrzennej dla ochrony krajobrazu kulturowego. Ostatni - szósty rozdział stanowi podsumowanie trzech głównych wątków poruszanych w pracy: zintegrowanego zarządzania dziedzictwem kulturowym, wykorzystania technologii informacyjnych oraz organizacji struktur odpowiedzialnych za ochronę zabytków w Polsce. W zakończeniu zawarte zostało autorskie spojrzenie na powyższe kwestie.

Wnioski

W ciągu półwiecza, które upłynęło od przyjęcia Karty Weneckiej, zaszły zmiany w istotny sposób wpływające na zakres i przedmiot ochrony. Znacząco wzrosła liczba obiektów uznawanych za zabytkowe. Zwiększyło się także ich zróżnicowanie typologiczne. I chociaż wciąż trwa debata w środowisku konserwatorskim, to wydaje się, że kierunek zmian jest przesądzony - doktryna ochrony zabytków nie może dłużej ograniczać się jedynie do zasad określonych na początku XX wieku. Istnieje konieczność szerszego spojrzenia na spuściznę kulturową przeszłości, uwzględniającego mniej wartościowe obiekty i obszary, które jednak odgrywają istotną rolę dla percepcji i tożsamości poszczególnych miejsc i regionów. Takie ukierunkowanie ochrony zabytków wymaga rozszerzenia metod ich ochrony, uwzględniających uwarunkowania społeczne i gospodarcze. Prowadzi to do koncepcji ochrony zintegrowanej, łączącej wiele aspektów z różnych dziedzin, dla których oczywistym spoiwem staje się krajobraz kulturowy oraz planowanie przestrzenne.

Page 7: Anetta Kępczyńska Walczak Autoreferat...z zarządzaniem i ochroną dziedzictwa kulturowego. Parafrazując słowa profesora Seamusa Rossa, specjalizującego się w problematyce digitalizacji

Anetta Kępczyńska-Walczak Autoreferat _______________________________________________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________________________________________

Strona | 6

Jednocześnie, odnosząc się do ewolucji postrzegania spuścizny przeszłości i jej znaczenia dla społeczeństwa, należy podkreślić, iż założenie, że chroni się to, co jest istotne obecnie i dla współczesnych pokoleń, niesie szereg poważnych zagrożeń. Trzeba w tym kontekście przywołać sytuację z lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX wieku, kiedy zabudowa dziewiętnastowieczna była powszechnie uznawana za bezwartościową (decydenci nie wytypowali jej do zachowania, społeczeństwo nie uznało za swoje dziedzictwo), co potencjalnie otwierało (i w rzeczywistości otworzyło) drogę dla nowych inwestycji, negujących dotychczasowe rozwiązania przestrzenne, czego rezultaty można obserwować w wielu miastach europejskich, np. Glasgow czy Łodzi. Obecnie ówczesne działania uważa się za błąd i nieodwracalną stratę substancji historycznej. Można także pokusić się o analogię do kultury masowej, której treści adresowane są do masowego odbiorcy i cechują się wysokim stopniem standaryzacji. Co więcej, uważa się, że kulturę masową cechuje niska wartość, brak oryginalności, antyintelektualizm, silna komercjalizacja, a także nastawienie na zaspokajanie najprostszych potrzeb. W konsekwencji schlebianie niskim gustom ogółu doprowadza do obniżenia jakości kultury, do hegemonii bylejakości. Kultura jednak może się odrodzić – zabytki nie. Obiekty zabytkowe - jako dobro nieodnawialne - łatwo mogą ulec bezpowrotnej utracie w wyniku przekształceń, odpowiadających strywializowanemu zapotrzebowaniu na dziedzictwo lub też w wyniku całkowitego braku ich akceptacji.

Polityka kulturalna sektora publicznego powinna zatem zmierzać do sytuacji, w której zabytki staną się źródłem harmonii i satysfakcji a nie konfliktu. Drogą do jej realizacji może być wdrażanie metod nowoczesnego zarządzania, które - w świetle aktualnych koncepcji - mogą obejmować przeróżne dziedziny i obszary życia społeczno-gospodarczego. W ostatnich dziesięcioleciach zaznaczyła się silna tendencja do zwiększania roli zarządzania w sektorze publicznym, którego integralną część stanowią służby konserwatorskie. Jest to związane z dążeniem do zbliżenia stosowanych w tej dziedzinie metod do rozwiązań znanych z sektora przedsiębiorstw. Widoczny jest coraz większy nacisk na efektywność oraz rozważne zarządzanie zasobami, do których zalicza się środowisko przyrodnicze i kulturowe, a także dobra niematerialne - między innymi wiedzę, uznawaną za jeden z fundamentów współczesnego rozwoju gospodarczego.

W tym kontekście, warto spojrzeć na ochronę dziedzictwa kulturowego jako dziedzinę opartą na wiedzy. Działania służb konserwatorskich tradycyjnie opierają się na utrzymaniu „spirali wiedzy” poprzez krytyczne podejście do uprzednich działań. Trudno także sobie wyobrazić podjęcie prawidłowej decyzji przez konserwatora bez uprzedniego zapoznania się z obiektem, jego historią, a także przeanalizowania możliwych konsekwencji proponowanych działań. Wiedza w konserwacji ma zatem znaczenie fundamentalne.

Co więcej, nie ulega wątpliwości, że działania dotyczące dziedzictwa, uważanego za dobro nieodnawialne, wymagają wysokospecjalistycznej wiedzy z różnych dyscyplin. Specyfika dziedziny implikuje zatem dostęp do jak najpełniejszej informacji na temat poszczególnych obiektów, ich przeszłości i stanu obecnego. Jest to bardzo ważne na wszystkich etapach procesu, obejmującego zarówno formułowanie zaleceń konserwatorskich, projektowanie, uzgadnianie dokumentacji, jak i wykonawstwo. Ze względu zaś na złożoność problematyki związanej z ochroną dziedzictwa kulturowego oraz przemiany cywilizacyjne, wynikające

Page 8: Anetta Kępczyńska Walczak Autoreferat...z zarządzaniem i ochroną dziedzictwa kulturowego. Parafrazując słowa profesora Seamusa Rossa, specjalizującego się w problematyce digitalizacji

Anetta Kępczyńska-Walczak Autoreferat _______________________________________________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________________________________________

Strona | 7

z dynamicznego rozwoju technologii informacyjnych, trudno sobie wyobrazić sprawny i skuteczny system zarządzania, który nie wykorzystuje nowoczesnych rozwiązań informatycznych.

Zgodnie ze współczesnymi koncepcjami z zakresu zarządzania, jedną z głównych przyczyn nieskuteczności podejmowanych decyzji jest zmienność rzeczywistości o niespotykanych wcześniej skali oraz tempie. Natomiast jedną z konsekwencji takiego stanu rzeczy jest nadmiarowość informacji - informacji w większości bezwartościowych, zbędnych, trywialnych, niedokładnych, a nawet fałszywych. Mówi się powszechnie o szumie lub potopie informacyjnym. Zjawisko to implikuje konieczność wsparcia procesu decyzyjnego poprzez zapewnienie łatwego i szybkiego dostępu do zakumulowanej, interdyscyplinarnej wiedzy, pochodzącej z wiarygodnych źródeł. Zintegrowane zarządzanie wymaga zintegrowanych systemów informacyjnych.

Reasumując, zintegrowane zarządzanie dziedzictwem kulturowym to systematyczne działania, mające na celu utrzymanie wartości kulturowych dla obecnych i przyszłych pokoleń. Jednocześnie współczesna ochrona dziedzictwa kulturowego jest interdyscyplinarną dziedziną opartą na wiedzy, a fundament jej dalszego rozwoju stanowi inteligentne zarządzanie zgromadzonymi informacjami.

W świetle powyższych spostrzeżeń, odnoszących się do problematyki związanej ze sprawnym funkcjonowaniem instytucji odpowiedzialnych za ochronę dziedzictwa, na pierwszy plan wysuwają się takie zagadnienia, jak szybkość dostępu do wiarygodnych i precyzyjnych danych oraz ich przetwarzania. Niewątpliwie dostęp do informacji wspomaga podjęcie właściwych decyzji zarówno w skali planistycznej, jak i pojedynczego obiektu, na każdym etapie procesu i w odniesieniu do wszystkich typów działań przy zabytkach.

Osłabione, pozbawione autorytetu, często upolitycznione instytucje ochrony dziedzictwa kulturowego nie są przygotowane do stawienia czoła wyzwaniom, jakie przynoszą współczesne realia społeczno-gospodarcze. Nowoczesna ochrona musi w istocie oznaczać mądre zarządzanie potencjałem dziedzictwa i ciągłe poszukiwanie kompromisu między doktryną konserwatorską a nieuchronną zmianą. Wymaga to od służb konserwatorskich coraz większej wiedzy w zakresie ekonomii, teorii zarządzania, marketingu, a także prawa i administracji publicznej. Specyfika dziedziny wymaga ponadto dostępu do jak najpełniejszej informacji na temat poszczególnych obiektów, ich przeszłości i stanu obecnego. Potrzebne są zatem rozwiązania, umożliwiające łatwy i szybki dostęp do zakumulowanej wiedzy. Obok konieczności zapewnienia wsparcia merytorycznego dla konserwatorów należy podnieść kwestię usprawnienia komunikacji społecznej, wynikającą z faktu, iż nie da się skutecznie chronić dziedzictwa kulturowego bez społecznego przyzwolenia. Jednocześnie jednak trzeba pamiętać, że społeczeństwo nie jest ani jednorodne ani statyczne. Podlega ono dynamicznym zmianom - zwłaszcza w ostatnim okresie ewolucja postaw, zachowań, poglądów i potrzeb przybrała rewolucyjny charakter, przede wszystkim za sprawą rozwoju technologii informacyjnych, które zmieniają nasz stosunek do świata i otoczenia, ale także współuczestniczą w budowaniu relacji i stosunków międzyludzkich. Do najważniejszych zjawisk społecznych ostatnich lat zaliczyć należy dryf cywilizacyjny, globalizację,

Page 9: Anetta Kępczyńska Walczak Autoreferat...z zarządzaniem i ochroną dziedzictwa kulturowego. Parafrazując słowa profesora Seamusa Rossa, specjalizującego się w problematyce digitalizacji

Anetta Kępczyńska-Walczak Autoreferat _______________________________________________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________________________________________

Strona | 8

fragmentację i komercjalizację. Wymienić tutaj należy także kryzys autorytetów i starych instytucji, mobilność i nomadyczność, migracje sieciowe.

Wyedukowane społeczeństwo jest bardziej zaangażowane w sprawy ochrony dziedzictwa kulturowego. Ludzie, dobrze poinformowani o wielowymiarowej wartości dziedzictwa, będą bardziej skłonni je docenić i uznać za warte ochrony, a co za tym idzie przeznaczyć na ten cel środki publiczne oraz prywatne. Natomiast społeczności, pozbawionej takiej wiedzy, łatwiej jest zaakceptować zniszczenia spuścizny przeszłości, aby stworzyć miejsce dla nowych inwestycji. A zatem rola edukacji społecznej w zarządzaniu dziedzictwem jest nie do przecenienia.

Charakterystyczny dla gospodarki opartej na wiedzy rozwój technologii informacyjnych i komunikacyjnych ułatwia codzienne życie oraz prowadzenie działalności gospodarczej. Jednocześnie łatwość publikowania różnych treści sprawia, iż Internet pełen jest informacji mylnych lub wtórnych, stając się swoistym śmietnikiem naszej cywilizacji. Przywołana w pracy tak zwana eksplozja informacji odnosi się przede wszystkim do gwałtownego, lawinowego wzrostu powszechnie dostępnych informacji, nie odnosi się jednak do zawartości merytorycznej, która - jak widać w rzeczywistości - jest w dużej mierze miernej wartości.

Nasza rzeczywistość oscyluje między dwoma wymiarami: analogowym i cyfrowym, światem fizycznych reprezentacji i zapisu binarnego. Jak w tej sytuacji należy podchodzić do kwestii związanych z ochroną zabytków i zarządzaniem dziedzictwem? W tym kontekście rodzą się pytania dotyczące nie tylko relacji między człowiekiem a technologią, stosunków między ludźmi, ale także między władzą a obywatelem, bo przecież konserwatorzy są integralną częścią administracji publicznej, która powinna stać się liderem, wyznaczając kierunki i standardy działania, a nie po prostu podążać oportunistycznie za głównym nurtem zdarzeń, lub co gorsza, pogrążać się w cyfrowym niebycie.

W realiach polskich sytuację utrudnia rozdźwięk między środowiskiem akademickim a praktyką konserwatorską, zwłaszcza zaś instytucjonalną ochroną zabytków. Bezrefleksyjne przyjmowanie poglądów kształtujących się w innych krajach, a także przerzucenie na obywateli obowiązków, związanych z utrzymywaniem zabytków w należytym stanie, bez zapewnienia odpowiedniego wsparcia merytorycznego, organizacyjnego i finansowego, otwiera dodatkowe pola konfliktów. Niestabilność struktur utrudnia, czy nawet wręcz uniemożliwia opracowanie i realizowanie spójnej, konsekwentnej polityki konserwatorskiej. W latach 1989-2013 administracja rządowa, odpowiedzialna za ochronę zabytków, była przynajmniej pięciokrotnie reorganizowana; w tym samym okresie problematyką dziedzictwa kulturowego zajmowało się kolejno aż szesnastu ministrów. W świetle powyższych informacji nie powinien zatem dziwić fakt, że krajowy program opieki nad zabytkami powstaje z dziesięcioletnim opóźnieniem.

Mimo krytycznej oceny obecnej sytuacji, należy zauważyć, że zmiany w polskim systemie ochrony zabytków przebiegają w tym samym kierunku co w innych krajach. Jednak sytuację utrudnia niestabilność podstaw prawnych, częste reorganizacje instytucji odpowiedzialnych za ochronę zabytków, ich upolitycznienie oraz ciągłe borykanie się z niedostatkami

Page 10: Anetta Kępczyńska Walczak Autoreferat...z zarządzaniem i ochroną dziedzictwa kulturowego. Parafrazując słowa profesora Seamusa Rossa, specjalizującego się w problematyce digitalizacji

Anetta Kępczyńska-Walczak Autoreferat _______________________________________________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________________________________________

Strona | 9

finansowymi. W rezultacie istniejąca struktura wydaje się nieprzystosowana do nowych wyzwań, stawianych przez konieczność zarządzania dziedzictwem kulturowym w sposób odpowiadający potrzebom współczesnego społeczeństwa. Co więcej, widoczne są konflikty kompetencji oraz brak jasnej hierarchii. Tymczasem do skutecznej realizacji polityki ochrony dziedzictwa kulturowego potrzebne są procedury i struktury koordynacji, podejmowania decyzji oraz monitoringu. Należy mieć stale na względzie możliwość modyfikacji i ulepszania systemu ochrony obiektów i obszarów zabytkowych oraz ich rozwój.

Bez przeobrażeń organizacyjnych nie będzie zatem możliwe zwiększenie sprawności służb konserwatorskich. Będą one również konieczne w zakresie zarządzania wiedzą, które pozostaje w znacznej mierze niedostosowane do dynamicznych zmian, jakie współcześnie zachodzą - zarówno w odniesieniu do zabytków, jak i w szerszym kontekście. Warto zwrócić uwagę, iż obecnie konserwatorzy dysponują ograniczonym, a w wielu przypadkach zapewne nieaktualnym zasobem informacji.

Wdrażając naukowe teorie do praktyki należy spojrzeć na strukturę polskiego systemu ochrony zabytków jako na jedną organizację, obejmującą wszystkie uczestniczące w nim urzędy i instytucje. Stosując terminologię zaczerpniętą z teorii zarządzania, konieczny jest reengineering, czyli radykalne przeprojektowanie organizacji w oparciu o głęboką samoocenę tego, co się w niej dzieje, a następnie ukierunkowanie działalności na procesy zmierzające do rozwiązywania problemów.

Dlatego warto wziąć pod uwagę dotychczasowe doświadczenia, rozważyć obecne kierunki i obowiązujące uwarunkowania prawne, a następnie, wykorzystując to, co pozytywne, opracować nowy model systemu ochrony dziedzictwa kulturowego w Polsce oraz dostosować i wdrożyć najlepsze rozwiązania z zakresu technologii informacyjnych, wspierających procesy decyzyjne. Punktem wyjścia powinna być wizja zintegrowanego zarządzania, pociągająca za sobą konieczną reorganizację administracji publicznej oraz wdrożenie odpowiednio dobranych rozwiązań informatycznych. Trzeba przy tym pamiętać, że technologie informacyjne to jedynie narzędzia stworzone przez ludzi i wykorzystywane przez ludzi. To od ich wiedzy i umiejętności zależy przede wszystkim, jak będą funkcjonować i do czego zostaną zastosowane.

Jeśli akceptujemy poszerzenie spektrum działań konserwatorów, wykraczające poza tradycyjnie postrzeganą ochronę zabytków, nie można ignorować zmian społeczno-kulturalnych zachodzących w ostatnich latach. Bowiem nie ma dziedzictwa bez społeczeństwa. A zatem rozwiązania informatyczne mogą mieć dwojaką rolę: mogą wspierać konserwatorów w ich bieżącej pracy, ale mogą także w nowoczesny sposób promować ideę dziedzictwa kulturowego, docierając do szerokich grup odbiorców.

W odniesieniu do dziedzictwa kulturowego należałoby poruszyć kolejną niezwykle ważną kwestię - zdecydowana większość dóbr kultury pochodzi z czasów dużo wcześniejszych niż narodziny technologii informacyjnych. A zatem ich cechą charakterystyczną jest ich materialność. Jeśli mają trwać w świadomości współczesnego społeczeństwa sieci, konieczna jest ich digitalizacja. Dostępność dziedzictwa jest warunkiem, by było ono dla użytkowników znaczące i żywe. Współcześnie coraz częściej oznacza to stałe

Page 11: Anetta Kępczyńska Walczak Autoreferat...z zarządzaniem i ochroną dziedzictwa kulturowego. Parafrazując słowa profesora Seamusa Rossa, specjalizującego się w problematyce digitalizacji

Anetta Kępczyńska-Walczak Autoreferat _______________________________________________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________________________________________

Strona | 10

rozpowszechnianie treści w postaci cyfrowej. Co więcej, tylko w ten sposób polskie dziedzictwo kulturowe będzie widoczne na arenie międzynarodowej, w zglobalizowanej przestrzeni mediów.

W świetle powyższych spostrzeżeń trudno zakwestionować użyteczność cyfryzacji. Realizuje ona założenie powszechności dostępu danych, niezależnie od ograniczeń czasowo-przestrzennych, finansowych, technicznych czy bariery wiedzy. W tym pojęciu digitalizacja i transfer informacji do środowiska on-line jest nie tylko oczywistą konsekwencją rewolucji informacyjnej, ale także jednym ze składników kontinuum postępu technologicznego. Wynika to z faktu, iż digitalizacja to zaledwie początek całego procesu, otwierający drogę jego najistotniejszej funkcji, czyli możliwości dostępu do jak najszerszych zasobów informacyjnych, bez ograniczeń czasu i miejsca. Nie ulega wątpliwości, że innowacyjne rozwiązania technologiczne otwierają przed współczesnym społeczeństwem liczne możliwości komunikacji, uczenia się, tworzenia nowej wiedzy i pobierania informacji z dostępem dla wszystkich.

W jednej z publikacji English Heritage obecne czasy określono anarchicznym światem cyfrowym, dlatego trzeba zadbać o to, by w tym chaosie informacji łatwo było odnaleźć te wiarygodne i rzetelne. Jest to poważne zadanie dla instytucji odpowiedzialnych za dziedzictwo kulturowe. Liczba konkurencyjnych portali, często niezweryfikowanych, ale przyciągających swoją atrakcyjnością, możliwością interakcji, personalizacji czy modyfikacji oryginalnych treści uświadamiają, że w efekcie coraz trudniej rozróżnić autora i odbiorcę, informację oryginalną od amatorskiej czy przetworzonej. Te nowe trendy stanowią niełatwe wyzwanie dla instytucji pełniących ekspercką rolę w ochronie i upowszechnianiu wiedzy o dziedzictwie kulturowym. Nigel Clubb, dyrektor National Monuments Record, zadaje pytanie, czy pokolenie Google, czyli urodzonych w 1992 roku i później, będzie potrafiło rozpoznać wiedzę ekspercką w tej anarchicznej sieci, a ponadto czy będzie tym zainteresowane? Równocześnie zwraca uwagę, że właśnie ze względu na te zmiany cywilizacyjne organizacje odpowiedzialne za ochronę i zarządzanie dziedzictwem kulturowym powinny wzmacniać swój autorytet i kształtować silną pozycję dla pozyskania społeczeństwa informacyjnego.

Wykorzystanie

Społeczeństwo, które korzysta z dziedzictwa kulturowego w sposób odpowiedzialny, jednocześnie inwestuje w rozwój i umacnianie swojej tożsamości, wiedzy o przeszłości, a także tworzy dobry klimat dla rozwoju gospodarki i turystyki. Podejście takie oznacza rozwój poprzez ochronę jak i ochronę poprzez rozwój, jako cel nadrzędny stawiając zrównoważony rozwój.

Autorka ma nadzieję, że monografia przyczyni się do wzmocnienia świadomości roli dziedzictwa kulturowego w obecnych, dynamicznych czasach i wesprze dążenia w kształtowaniu nowoczesnych, zreformowanych form zarządzania nim. Wyniki pracy mogą stanowić materiał pomocniczy dla instytucji publicznych, odpowiedzialnych za zarządzanie dziedzictwem kulturowym w Polsce - w szczególności Generalnego Konserwatora Zabytków.

Page 12: Anetta Kępczyńska Walczak Autoreferat...z zarządzaniem i ochroną dziedzictwa kulturowego. Parafrazując słowa profesora Seamusa Rossa, specjalizującego się w problematyce digitalizacji

Anetta Kępczyńska-Walczak Autoreferat _______________________________________________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________________________________________

Strona | 11

W opinii recenzentów monografia posiada „niezwykły walor poznawczy, wpisując się w najbardziej aktualne i pilne potrzeby aż trzech ważnych - z punktu widzenia nauki - dla funkcjonowania nowoczesnego państwa dziedzin: ochrony zabytków, technologii informacyjnych i komunikacyjnych oraz zarządzania dziedzictwem kulturowym”.

Zostało podkreślone, że rozprawa stanowi „istotny i oryginalny wkład w specjalność teorii architektury i urbanistyki oraz konserwacji i ochrony zabytków oraz krajobrazu kulturowego w ujęciu tego obszaru badawczego, który zdominowany jest dodatkowo problematyką informatyzacji. Pracę cechuje skończone ujęcie w przyjętym obszarze badawczym i zakresie metodologicznym. Na uwagę zasługuje znajomość tematu na tle stanu badań i rozeznania literatury polskiej i zagranicznej, poprawność warsztatu naukowego i bogate doświadczenia zawodowe Autorki.”

Wobec powyższego można uznać, że praca – ze względu na swój interdyscyplinarny charakter - może być wykorzystana przez szeroki krąg profesjonalistów i naukowców różnych dziedzin, w tym także decydentów, odpowiedzialnych za kształtowanie krajobrazu kulturowego Polski.

Kolejny fragment recenzji wydawniczej podkreśla użyteczność opracowania: „Wielka to satysfakcja również dla recenzenta i zapowiadająca duży komfort dla czytelników i „użytkowników” tej pracy, której przesłanie głęboko naukowe idzie wespół z wielkim walorem dydaktycznym dla potrzeb akademickich i uniwersyteckich oraz aplikacyjnym dla państwowych i samorządowych służb ochrony zabytków, planowania przestrzennego, komunikacji społecznej i administracji wszystkich szczebli.”

Wobec niezwykle pozytywnej oceny monografii autorce nie pozostaje nic innego, jak mieć nadzieję na przydatność opracowania w jak najszerszym zakresie i kręgu odbiorców.

Page 13: Anetta Kępczyńska Walczak Autoreferat...z zarządzaniem i ochroną dziedzictwa kulturowego. Parafrazując słowa profesora Seamusa Rossa, specjalizującego się w problematyce digitalizacji

Anetta Kępczyńska-Walczak Autoreferat _______________________________________________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________________________________________

Strona | 12

Omówienie pozostałych osiągnięć

Dorobek do roku 2004 (przed uzyskaniem stopnia doktora nauk technicznych)

W trakcie studiów byłam współinicjatorką stworzenia pierwszego koła naukowego w Instytucie Architektury i Urbanistyki Politechniki Łódzkiej. Okres bezpośrednio po ukończeniu studiów to kontynuacja zainteresowań badawczych i organizacyjnych oraz pierwsze doświadczenia dydaktyczne.

Jeszcze w trakcie studiów na kierunku Architektura i Urbanistyka Politechniki Łódzkiej, realizując program według indywidualnego toku studiów, zaczęły krystalizować się moje zainteresowania dotyczące historycznych zespołów zabudowy i ich przekształceń. Znalazło to odzwierciedlenie, między innymi, w organizacji i udziale w międzynarodowych warsztatach AEStOP (Association of European Students of Planning), a także w projektach zorganizowanych w Capraroli i Biarritz przez Prince of Wales’s Institute of Architecture. Z problematyką tą związana była także tematyka podjęta w pracy dyplomowej magisterskiej, która dotyczyła rewitalizacji terenów poprzemysłowych w Łodzi z przeznaczeniem na rozbudowę kampusu łódzkiej Szkoły Filmowej. Projekt ten został wysoko oceniony, a także nagrodzony przez Towarzystwo Urbanistów Polskich w ogólnopolskim konkursie na najlepszą pracę dyplomową oraz opublikowany w jednym z numerów miesięcznika Architektura-Murator. Dyplom był również nominowany do Nagrody Waltera Henna w konkursie organizowanym przez SARP.

Drugim obszarem zainteresowań było wykorzystywanie różnorodnych technik komputerowych w działalności projektowej i badawczej z zakresu architektury i urbanistyki. Bardzo ważnym doświadczeniem w tej dziedzinie stały się studia na University of Strathclyde z zakresu Computer Aided Building Design, których podjęcie było możliwe między innymi dzięki stypendium przyznanemu przez Fundację im. Stefana Batorego. Studia te ukończyłam uzyskując stopień PgDip (Postgraduate Diploma).

Dorobek naukowo-badawczy do 2004 roku

W Instytucie Architektury i Urbanistyki Politechniki Łódzkiej zostałam zatrudniona jako asystent w Pracowni Komputerowej. W omawianym okresie byłam autorką i współautorką ośmiu publikacji krajowych i zagranicznych.

Bardzo duże znaczenie miała współpraca z Zakładem Historii Architektury i Konserwacji Zabytków, kierowanym ówcześnie przez prof. nadzw. dr inż. arch. Henryka Jaworowskiego, a także kontakty z Instytutem Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego. Ich wynikiem były artykuły dotyczące wykorzystania technik komputerowych w dziedzinie, w której nowatorskie rozwiązania technologiczne przyjmowały się najwolniej - prezentowane przeze mnie m.in. na międzynarodowych konferencjach eCAADe i CAADRIA. Zagadnienia z pogranicza komputerowego wspomagania projektowania oraz ochrony dziedzictwa kulturowego stopniowo stawały się dominujące.

Page 14: Anetta Kępczyńska Walczak Autoreferat...z zarządzaniem i ochroną dziedzictwa kulturowego. Parafrazując słowa profesora Seamusa Rossa, specjalizującego się w problematyce digitalizacji

Anetta Kępczyńska-Walczak Autoreferat _______________________________________________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________________________________________

Strona | 13

Problematyce zastosowania technik multimedialnych w architekturze i urbanistyce poświęciłam swój referat, wygłoszony w 2002 roku podczas międzynarodowej konferencji eCAADe (Education in Computer Aided Architectural Design in Europe), zorganizowanej na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej przez prof. dr hab. inż. arch. Stefana Wronę. Natomiast referat „Sharing Experience in the Digital Preservation in Schools of Architecture”, zaprezentowany przeze mnie dwa lata później podczas międzynarodowej konferencji eCAADe w Kopenhadze, został wyróżniony w konkursie im. prof. Ivana Petrovica dla młodych badaczy. Warto tu także nadmienić, iż referat ten stanowił podstawę artykułu cytowanego przez naukowców za granicą - m.in. w: Yoshihiro Kobayashi, Wael A. Abdelhameed, „Implementations and Applications of DesignMap: Case Studies to Manage an Online Database of Visual Designs”, International Journal of Architectural Computing, nr 6 (3), 2008, s. 243-258.

Odmienny charakter miały moje zainteresowania architekturą i sztuką secesyjną. Już w 2002 roku prezentowałam łódzkie zabytki przełomu XIX i XX wieku na konferencji w Wiedniu. Konsekwencją tego wystąpienia było zainteresowanie Łodzią ze strony Europejskiej Sieci Miast Secesyjnych Reseau Art Nouveau Network. Rok później zostałam współautorką części merytorycznej wniosku Urzędu Miasta Łodzi o przyjęcie Łodzi do tej organizacji. Na jego podstawie na przełomie 2004 i 2005 roku miasto zostało przyjęte do Europejskiej Sieci Miast Secesyjnych i mogło uczestniczyć w realizowanych przez nią programach, o czym szerzej w dalszej części Autoreferatu.

W 2001 roku podjęłam studia doktoranckie na University of Strathclyde. Wiązało się to z rocznym stażem na tamtejszej uczelni, podczas którego ukierunkowałam swoje prace badawcze na tematykę związaną z digitalizacją i dokumentacją zabytków architektury w oparciu o wytyczne i doświadczenia europejskie. Badania prowadzone pod kierunkiem prof. Thomasa Mavera oraz prof. Stefana Wrony zostały ukończone, wraz z obroną rozprawy doktorskiej, w 2004 roku.

Praca miała na celu zdefiniowanie wytycznych dla stworzenia kompleksowej cyfrowej bazy danych o zabytkach, udoskonalenia procesu zarządzania dokumentacją oraz ochrony i popularyzacji polskiego dziedzictwa architektonicznego. Studium koncentrowało się na zastosowaniu najnowszych technologii dla ochrony dziedzictwa w oparciu o analizę osiągnięć europejskich, związanych z tworzeniem archiwów cyfrowych. Oprócz wnikliwej analizy stanu istniejącego praca zawierała specyfikację, będącą wzorcem wdrożeniowym. Opisane zostały wszystkie etapy wdrażania technologii cyfrowej w dokumentacji zabytków oraz istotne zagadnienia, takie jak obowiązujące standardy, metody digitalizacji, metadane, słowniki, wielojęzyczność, dostępność, trwałość danych cyfrowych jak również problemy prawne, między innymi prawa autorskie.

W ocenie recenzentów podkreślono nowatorski wymiar pracy, ponieważ wcześniej żaden ośrodek naukowy w kraju nie zajmował się opracowaniem systemu dokumentacji zabytków z zastosowaniem technologii cyfrowych w sposób tak szczegółowy i wieloaspektowy.

Koncepcja powszechnego Internetowego dostępu do informacji o zabytkach (z precyzyjnie określonymi poziomami dostępu) wpisywała się w europejskie założenia IST (Information

Page 15: Anetta Kępczyńska Walczak Autoreferat...z zarządzaniem i ochroną dziedzictwa kulturowego. Parafrazując słowa profesora Seamusa Rossa, specjalizującego się w problematyce digitalizacji

Anetta Kępczyńska-Walczak Autoreferat _______________________________________________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________________________________________

Strona | 14

Society Technologies) i propagowania dziedzictwa narodowego jako kluczowego elementu tożsamości. Taki zintegrowany zbiór informacji o obiektach zabytkowych, oparty na białej karcie, wytycznych Unii Europejskiej oraz rekomendacjach Rady Europy (Core Data Index on Architectural Heritage) miał stanowić cenne źródło wiedzy dla urzędów konserwatorskich, historyków sztuki i architektury, inwestorów, architektów, urbanistów, dla zarządzania dziedzictwem, dla celów edukacyjnych, popularyzacyjnych i turyzmu. Ponadto, mimo, że szczegółowe opracowanie dotyczyło stworzenia systemu dla zabytków architektury, w pracy dostrzeżono aplikacyjny potencjał oraz walor użyteczności w szerzej pojętej dziedzinie dziedzictwa kulturowego. Praca otrzymała nagrodę Ministra Infrastruktury „za twórcze rozwinięcie nauki w dziedzinie poszukiwania uniwersalnego systemu dokumentacji dziedzictwa architektonicznego”.

Dorobek dydaktyczny i organizacyjny do 2004 roku

Zagadnienia badawcze z zakresu wykorzystania technik komputerowych w ochronie i konserwacji zabytków znalazły również odzwierciedlenie w prowadzonych przeze mnie zajęciach dydaktycznych. Szczególne znaczenie miała realizacja projektu dotyczącego ruin zamku biskupów w Lubawie. Studenci wykonywali równolegle projekt konserwatorski oraz pracowali nad trójwymiarowym modelem rekonstrukcji zamku. Było to pierwsze przedsięwzięcie tego typu podjęte w Instytucie. Wyniki zostały zaprezentowane podczas warsztatów studenckich i konferencji naukowej w Lubawie w 2001 roku.

W tych latach prowadziłam także kurs modelowania i wizualizowania wnętrz z wykorzystaniem oprogramowania komputerowego w ramach studiów podyplomowych na kierunku Architektura Wnętrz w Instytucie Architektury i Urbanistyki Politechniki Łódzkiej.

W ramach współpracy Instytutu Architektury i Urbanistyki Politechniki Łódzkiej z Department of Architecture, University of Strathclyde w Glasgow, zostałam odpowiedzialna za organizację Międzynarodowej Polsko-Szkockiej Sesji Naukowej “Industrial Heritage – A Burden Or An Asset?”, która odbyła się w Łodzi w 2000 roku. Uczestniczyłam również w pracach redakcyjnych wydawnictwa pokonferencyjnego.

Cały czas dbałam o podnoszenie swoich kwalifikacji, uczestnicząc między innymi w szkoleniach z oprogramowania wykorzystywanego w procesie dydaktycznym.

Nawiązywałam kontakty z firmami CAD/CAM/GIS w celu organizacji pokazów i pozyskania nieodpłatnie (ten aspekt był bardzo istotny ze względu na trudną sytuację finansową Instytutu) najnowszych wersji oprogramowania dla procesu dydaktycznego. Podejmowałam także działania na rzecz rozbudowy pierwszej dydaktycznej pracowni komputerowej, a później stworzenia drugiej dydaktycznej sali komputerowej w Instytucie Architektury i Urbanistyki PŁ. Ponadto od 2000 roku byłam współodpowiedzialna za administrowanie siecią komputerową, obejmującą cały gmach Instytutu Architektury i Urbanistyki.

Moja działalność dydaktyczna i naukowa została doceniona poprzez przyznanie mi Nagrody Rektora Politechniki Łódzkiej w 2004 roku.

Page 16: Anetta Kępczyńska Walczak Autoreferat...z zarządzaniem i ochroną dziedzictwa kulturowego. Parafrazując słowa profesora Seamusa Rossa, specjalizującego się w problematyce digitalizacji

Anetta Kępczyńska-Walczak Autoreferat _______________________________________________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________________________________________

Strona | 15

Dorobek projektowy i zawodowy do 2004 roku

W latach 1994-1995 pracowałam przy projektach planów ogólnych zagospodarowania przestrzennego Piotrkowa Trybunalskiego i Słubic/Frankfurtu nad Odrą w Przedsiębiorstwie Zagospodarowania Miast i Osiedli TEREN w Łodzi. Po ukończeniu studiów, współpracując z różnymi architektami, byłam także współautorką kilku projektów architektonicznych dotyczących głównie rozbudowy i przebudowy istniejących obiektów (m.in. rozbudowa domu w Dobruchowie, rozbudowa domu w Samborowie; adaptacja na mieszkanie poddasza zabytkowego budynku przy ulicy Kalinowej w Łodzi; adaptacja wnętrza sklepu sportowego przy ulicy Piotrkowskiej w Łodzi).

Dorobek po roku 2004 (po uzyskaniu stopnia doktora nauk technicznych)

Dorobek naukowo-badawczy po 2004 roku

Po uzyskaniu stopnia doktora nauk technicznych kontynuowałam pracę w Instytucie Architektury i Urbanistyki Politechniki Łódzkiej na stanowisku adiunkta. W 2005 roku uzyskałam Nagrodę Ministra Infrastruktury za rozprawę doktorską. Główne założenia pracy i wnioski prezentowałam na wykładzie na zaproszenie Sekcji Historii Architektury, Urbanistyki i Konserwacji Komitetu Architektury i Urbanistyki Polskiej Akademii Nauk na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. W ciągu kolejnych dziewięciu lat brałam udział w 23 konferencjach, w tym 15 o zasięgu międzynarodowym, na których wygłaszałam referaty. W omawianym okresie ukazało się drukiem 27 publikacji (w tym 15 artykułów w czasopismach krajowych i zagranicznych oraz 12 w monografiach krajowych i zagranicznych), których byłam autorką lub współautorką. Kolejne 4 publikacje (2 rozdziały i 2 artykuły) zostały złożone do druku. Byłam również redaktorem naukowym monografii, a także recenzentką artykułów do czasopism i publikacji naukowych w kraju i za granicą.

Po uzyskaniu stopnia doktora nauk technicznych moje zainteresowania badawcze w latach 2005-2013 koncentrowały się głównie wokół następujących zagadnień: - zarządzanie wiedzą o dziedzictwie kulturowym; - cyfryzacja danych o zabytkach; - cyfrowe obrazowanie zabytków a wiarygodność przekazu; - technologie informacyjne w procesie projektowania architektoniczno-urbanistycznego; - projektowanie parametryczne; - metodyka nauczania.

Istotne dla rozwoju naukowego jest dla mnie uczestnictwo w cyklicznych konferencjach organizacji eCAADe, do której należę od 2002 roku. Prezentuję podczas nich nie tylko wyniki swoich prac naukowo-badawczych, ale także doświadczenia dydaktyczne. Udział w tych konferencjach pozwala mi na zapoznawanie się z najnowszymi tendencjami w dziedzinie szeroko rozumianego komputerowego wspomagania w architekturze i urbanistyce. Od 2012 roku jestem także recenzentką referatów zgłaszanych na konferencje, co stanowi wyraz uznania ze strony międzynarodowego środowiska akademickiego.

Page 17: Anetta Kępczyńska Walczak Autoreferat...z zarządzaniem i ochroną dziedzictwa kulturowego. Parafrazując słowa profesora Seamusa Rossa, specjalizującego się w problematyce digitalizacji

Anetta Kępczyńska-Walczak Autoreferat _______________________________________________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________________________________________

Strona | 16

Potwierdzeniem wysokiej rangi konferencji eCAADe jest uwzględnienie w Web of Science (Conference Proceedings Citation Index) referatów wygłaszanych w Pradze w 2012 roku. Dotyczy to mojej publikacji: Anetta Kępczyńska-Walczak, 2012, „Impact of Digital Design Methods on Physical Performance” [w:] Henri Achten, Jiri Pavlicek, Jaroslav Hulin, Dana Matejovska (red.) Digital physicality, Czech Technical University in Prague, Praga, s.23-28.

Kolejnym cyklem konferencji, ściśle związanym z moimi zainteresowaniami badawczymi, są „Cyfrowe spotkania z zabytkami”, organizowane od 2007 roku na Uniwersytecie Wrocławskim. Uczestniczę w nich jako prelegent - autor referatów, ale też przewodniczę sesjom. Za szczególnie ważny uważam referat zatytułowany „Cyfrowe obrazowanie zabytków - sztuka kompromisu?”, wygłoszony podczas konferencji w 2012 roku. Odnoszę się w nim do problemów i dylematów wynikających z prób wdrażania zasad określonych w „Karcie Londyńskiej”.

Z tego punktu widzenia bardzo duże znaczenie miały również obserwacje, poczynione w trakcie realizacji projektu dotyczącego dokumentacji zabytków architektury drewnianej, a szczególnie więźb zabytkowych kościołów regionu łódzkiego, które zostały podsumowane w artykule opublikowanym w 2009 roku (którego jestem współautorką), a następnie prezentowane na posiedzeniu Sekcji Historii Architektury, Urbanistyki i Konserwacji Komitetu Architektury i Urbanistyki Polskiej Akademii Nauk na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej w lutym 2010 roku.

Natomiast łódzkie konferencje PRO-REVITA, zainicjowane przez prof. dr hab. inż. arch. Krzysztofa Pawłowskiego w 2004 roku, pozwoliły mi na zaprezentowanie interesującej mnie problematyki badawczej w kontekście rewitalizacji historycznego środowiska zurbanizowanego. Nie tylko aktywnie uczestniczyłam w kolejnych konferencjach z tego cyklu, ale także wspierałam je od strony organizacyjnej. Ponadto byłam odpowiedzialna za redakcję naukową monografii, stanowiącej podsumowanie obrad z 2010 roku.

W 2005 roku wzięłam udział w prestiżowej konferencji CAAD Futures w Wiedniu. Wygłoszony podczas niej referat stał się podstawą artykułu, opublikowanego w wydawnictwie Springer. Artykuł spotkał się z żywym zainteresowaniem, a jego odzwierciedleniem mogą być cytowania w publikacjach zagranicznych badaczy - m.in. Michail Agathos, Sarantos Kapidakis, „Discovering Current Practices for Records of Historic Buildings and Mapping them to Standards” [w:] First Workshop on Digital Information Management, 2011, s.61-75; Juan-José Boté Vericad, Propuesta de un modelo de preservación digital para pequeñas y medianas instituciones sanitarias, Universitat de Barcelona, Barcelona 2012.

W 2013 roku zostałam zaproszona do recenzowania artykułów nadsyłanych na kolejną edycję konferencji CAAD Futures, odbywającą się tym razem w Szanghaju.

Od 2011 roku związana jestem także z European Architecture Envisioning Association. Zaprezentowałam dwa referaty podczas konferencji w Delft i Mediolanie. W tym drugim przypadku byłam także członkiem komitetu naukowego oraz przewodniczyłam obradom podczas jednej z sesji plenarnych. Co więcej, na posiedzeniu zarządu organizacji EAEA, zaproponowano mi przewodniczenie kolejnej edycji konferencji w 2015 roku, a przez to Łódź

Page 18: Anetta Kępczyńska Walczak Autoreferat...z zarządzaniem i ochroną dziedzictwa kulturowego. Parafrazując słowa profesora Seamusa Rossa, specjalizującego się w problematyce digitalizacji

Anetta Kępczyńska-Walczak Autoreferat _______________________________________________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________________________________________

Strona | 17

została wybrana na miejsce zorganizowania obrad. Jest to dla mnie – jako głównego organizatora - w równej mierze wielkie wyzwanie, odpowiedzialność i zaszczyt.

Szczególne miejsce w moich zainteresowaniach badawczych zajmuje kwestia metodyki projektowania z wykorzystaniem różnorodnych technologii komputerowych oraz związane z tym zagadnienia pedagogiczne. Te wątki zostały poruszone między innymi w następujących publikacjach: Anetta Kępczyńska-Walczak, Bartosz M. Walczak, „Contemporary architectural practice - a challenge for educational process”, Architectus, nr 28, 2010, s.271-276 oraz Anetta Kępczyńska-Walczak, “Organising cognitive learning environment in teaching. The case of computer technique courses at architectural studies”, Procedia - Social and Behavioral Sciences, tom 84, 2013, s.954-959.

W 2008 roku opublikowałam dwa, powiązane ze sobą artykuły, dotyczące możliwości zastosowania technologii cyfrowych w ewidencji zasobów dziedzictwa kulturowego (Kwartalnik Architektury i Urbanistyki nr 02/2008, s.66-75) oraz prezentujące koncepcję bazy danych polskiego dziedzictwa architektonicznego w kontekście doświadczeń europejskich (Ochrona Zabytków, Nr 4/2007, s.11-22). Stanowiły one fundament mojej działalności zawodowej w Krajowym Ośrodku Badań i Dokumentacji Zabytków, jak również punkt wyjścia do dalszych prac badawczych. Także i w tym przypadku prezentowane przeze mnie założenia spotkały się z odzewem ze strony specjalistów zajmujących się dziedzictwem kulturowym oraz technologiami informacyjnymi w architekturze (m.in. Karolina Zimna-Kawecka, „Ewidencja zabytków architektury - kilka uwag i pytań w związku z nowelizacją Ustawy z dn. 23 VII 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami”, Wiadomości Konserwatorskie, nr 28/2010, s.78-90; Jacek Kościuk, „Modern 3D scanning in modelling, documentation and conservation of architectural heritage”, Wiadomości Konserwatorskie, nr 32/2012, s.82-88).

W latach 2008-2010 opublikowałam kilka artykułów w Ochronie Zabytków, ale także recenzowałam artykuły zamieszczane w tym periodyku.

W omawianym okresie brałam udział w kilku programach i projektach badawczych oraz badawczo-rozwojowych. Od 2004 roku uczestniczyłam w zespole tematycznym „Dziedzictwo Kulturowe” Polskiej Platformy Technologicznej Budownictwa w ramach Europejskiej Platformy ECTP (European Construction Technology Platform). Natomiast w latach 2005-2008 partycypowałam w działaniach związanych z przynależnością Łodzi do Europejskiej Sieci Miast Secesyjnych Reseau Art Nouveau Network. Miasto było reprezentowane zarówno przez Miejskiego Konserwatora Zabytków jak i Instytut Architektury i Urbanistyki PŁ. Rezultatem tej działalności były wystawy, publikacje oraz udział w konferencjach naukowych.

Natomiast w latach 2006-2008 byłam współrealizatorką projektu badawczego, finansowanego przez Ministra Edukacji i Nauki (4 T07F 016 30), dotyczącego analizy zespołów fabryczno-mieszkalnych związanych z europejskim przemysłem włókienniczym.

Uczestniczyłam także w przygotowaniu wniosku o grant naukowy - zadanie „Ochrona dziedzictwa kulturowego i rewitalizacja obszarów poprzemysłowych" w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007-2013, Priorytet 1 - badania i rozwój nowoczesnych technologii.

Page 19: Anetta Kępczyńska Walczak Autoreferat...z zarządzaniem i ochroną dziedzictwa kulturowego. Parafrazując słowa profesora Seamusa Rossa, specjalizującego się w problematyce digitalizacji

Anetta Kępczyńska-Walczak Autoreferat _______________________________________________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________________________________________

Strona | 18

W tym samym czasie prowadziłam własne badania w ramach rektorskiego projektu habilitacyjnego, przyznanego mi przez JM Rektora Politechniki Łódzkiej. Tematem pracy badawczej były „Technologie społeczeństwa informacyjnego w zarządzaniu dziedzictwem architektonicznym – perspektywy i kierunki rozwoju”. Wyniki przeprowadzonych badań w połączeniu z doświadczeniem, wynikającym z pracy w Krajowym Ośrodku Badań i Dokumentacji Zabytków, zostały zebrane i podsumowane w monografii zatytułowanej „Zarządzanie dziedzictwem kulturowym w społeczeństwie opartym na wiedzy”, stanowiącej osiągnięcie naukowe, będące podstawą niniejszego postępowania habilitacyjnego.

Dorobek dydaktyczny i organizacyjny po 2004 roku

Po uzyskaniu stopnia doktora zaczęłam pełnić funkcję kierownika Pracowni Komputerowej, a następnie Zespołu Komputerowego Wspomagania Projektowania w Instytucie Architektury i Urbanistyki PŁ.

Przez te lata realizowałam zajęcia z komputerowego wspomagania projektowania architektonicznego i urbanistycznego na kierunkach Architektura i Urbanistyka, Architektura Wnętrz, Gospodarka Przestrzenna oraz Architecture Engineering (w języku angielskim). W toku zajęć, prowadzonych w Zespole, studenci mają możliwość zapoznać się z różnymi aspektami wykorzystania następujących programów: AutoCAD, SketchUp Pro, ArchiCAD, 3DStudio Max, Artlantis Render, Autodesk Maya, Autodesk Revit, Inkscape, Photoshop, Quantum GIS. Obecnie, we współpracy z kierownikami zespołów projektowania architektonicznego oraz konstrukcji budowlanych, przygotowuję kurs o charakterze zintegrowanym, oparty na BIM (Building Information Modelling). Natomiast na kierunku Architecture Engineering, oprócz zajęć z technik komputerowych, prowadzę zajęcia projektowe oparte na metodzie Problem Based Learning. Ponadto od wielu lat prowadzę w trybie indywidualnym zajęcia w języku angielskim dla obcokrajowców, studiujących na kierunku Architektura i Urbanistyka.

Jednym z moich celów było wprowadzenie do procesu dydaktycznego elementów nowoczesnego projektowania z wykorzystaniem metod parametrycznych. Cykl warsztatów studenckich z udziałem specjalistów zagranicznych został zapoczątkowany już w 2007 roku. Zajęcia prowadzili między innymi wykładowcy z Niemiec i Wielkiej Brytanii, związani z biurami architektonicznymi o międzynarodowej renomie, takimi jak Skidmore Owings and Merrill, czy Zaha Hadid Architects. W styczniu 2014 roku studenci, pod okiem specjalisty z londyńskiego biura Zaha Hadid Architects, stworzyli formę przestrzenną, stanowiącą dominantę na zamknięciu hallu w gmachu Instytutu Architektury i Urbanistyki Politechniki Łódzkiej.

Starając się zapoznawać studentów z najnowszymi technologiami, organizuję wykłady specjalistów spoza uczelni. Na przykład w 2011 roku odbył się wykład połączony z pokazem "Skaner laserowy 3D, techniczne aspekty skanowania laserowego, zastosowanie w budownictwie i architekturze", a w 2014 roku „Design Research In a Contemporary Architecture Studio”.

Od 2012 roku pełnię funkcję przewodniczącej Wydziałowej Komisji Dyplomowania dla kierunku Architecture Engineering. Jej objęcie wiązało się, między innymi, z koniecznością

Page 20: Anetta Kępczyńska Walczak Autoreferat...z zarządzaniem i ochroną dziedzictwa kulturowego. Parafrazując słowa profesora Seamusa Rossa, specjalizującego się w problematyce digitalizacji

Anetta Kępczyńska-Walczak Autoreferat _______________________________________________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________________________________________

Strona | 19

opracowania przeze mnie regulaminu, procedur i instrukcji dla dyplomantów z uwzględnieniem specyfiki studiów, innej niż na kierunku Architektura i Urbanistyka.

Od 2004 roku jestem promotorką i recenzentką projektów dyplomowych inżynierskich i magisterskich. Tematyka prac koncentruje się wokół problemów związanych z przekształceniami istniejących struktur przestrzennych w skali urbanistycznej oraz architektonicznej, ale również obejmuje projekty nowych obiektów. Bardzo ważnym aspektem jest nawiązanie do lokalnego charakteru i kontekstu (np. projekty śródmiejskiej zabudowy mieszkaniowej i usługowej w Łodzi czy osiedle zabudowy jednorodzinnej w podwarszawskim Józefowie, inspirowane stylem „świdermajer”). Łącznie, w omawianym okresie, pod moim kierunkiem zostało wykonanych i obronionych około 30 prac, w tym dwie w języku angielskim, a recenzowałam ponad 40 dyplomów.

Byłam zaangażowana w opracowanie programów nauczania na kierunkach Architektura i Urbanistyka, Architektura Wnętrz oraz Gospodarka Przestrzenna w zakresie komputerowego wspomagania projektowania. Wymagało to, między innymi, opracowania kart przedmiotów w języku polskim i angielskim, koniecznych do ubiegania się, a w rezultacie uzyskania przez Politechnikę Łódzką Certyfikatu ECTS Label.

W 2011 roku weszłam w skład zespołu odpowiedzialnego za opracowanie i przygotowanie raportu dla Komisji Akredytacyjnej Uczelni Technicznych, który stanowił podstawę pozytywnej akredytacji kierunku Architektura i Urbanistyka.

Od czasu wprowadzenia, zgodnie z systemem bolońskim, studiów dwustopniowych uczestniczę w pracach komisji rekrutacyjnej na studia magisterskie na kierunku Architektura i Urbanistyka Politechniki Łódzkiej.

Od 2006 roku wchodzę w skład rady programowej Studium Podyplomowego Ochrony Historycznych Struktur Budowlanych przy Wydziale Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska Politechniki Łódzkiej. Prowadziłam zajęcia we wszystkich edycjach tego Studium, które do tej pory się odbyły. Warto podkreślić unikatowy charakter studium, głównie ze względu na jego interdyscyplinarność oraz ukierunkowanie na dziedzictwo dziewiętnastowieczne, szczególnie istotne dla regionu łódzkiego, ale także dominujące w realizowanych projektach remontowych i konserwatorskich na terenie całego kraju. W latach 2010-2012 wykładałam także na Studium Podyplomowym Planowania Przestrzennego przy Wydziale Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska Politechniki Łódzkiej, przybliżając słuchaczom tematykę związaną z Dyrektywą INSPIRE oraz zagadnienia dotyczące współczesnych narzędzi i technik komputerowych w planowaniu przestrzennym, ze szczególnym uwzględnieniem systemów GIS.

Od sześciu lat prowadzę także zajęcia dla słuchaczy studiów doktoranckich Wydziału Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska PŁ, dotyczące wykorzystania metod numerycznych w pracach badawczych z dziedziny architektury i urbanistyki.

W latach 2005-2008 przygotowywałam i prowadziłam kursy obsługi oprogramowania CAD, z których dochody stanowiły istotną pozycję w budżecie Instytutu.

Page 21: Anetta Kępczyńska Walczak Autoreferat...z zarządzaniem i ochroną dziedzictwa kulturowego. Parafrazując słowa profesora Seamusa Rossa, specjalizującego się w problematyce digitalizacji

Anetta Kępczyńska-Walczak Autoreferat _______________________________________________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________________________________________

Strona | 20

Kolejnym ważnym aspektem mojej aktywności z pogranicza działalności badawczej, dydaktycznej i organizacyjnej są organizowane przeze mnie wystawy. W 2009 roku w ramach współpracy z Urzędem Miasta Łodzi zorganizowałam wystawę zatytułowaną Ulica Piotrkowska w pracach studentów Instytutu Architektury i Urbanistyki Politechniki Łódzkiej. Stanowiła ona podsumowanie kilkuletniej działalności dydaktycznej, w ramach której studenci podczas zajęć z technik komputerowych dokumentowali, rekonstruowali i modelowali obiekty stojące wzdłuż najsłynniejszej łódzkiej ulicy. Dwa lata później byłam współorganizatorką wystawy z okazji jubileuszu Wydziału Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska. W 2013 roku w Galerii BIblio-Art Politechniki Łódzkiej zorganizowałam wystawę Odcyfrowane zabytki Łodzi jako jej kurator, w ramach której prezentowane były wirtualne rekonstrukcje wybranych obiektów zabytkowych, odgrywających istotną rolę dla tożsamości Łodzi. Opracowanie zostało wykonane przez studentów Instytutu Architektury i Urbanistyki w ramach zajęć dydaktycznych w kierowanym przeze mnie Zespole Komputerowego Wspomagania. Dzięki zadaniu studenci mieli możliwość nie tylko nabyć umiejętności niezbędne w działalności zawodowej architekta, ale także pogłębić swoją wiedzę na temat lokalnego dziedzictwa kulturowego. W tym samym roku byłam współautorką wystawy poświęconej działalności łódzkiego zakładu kamieniarskiego rodziny Urbanowskich, zorganizowanej przez Muzeum Miasta Łodzi. Warsztat ten słynął nie tylko z realizacji pomników nagrobnych i mauzoleów na łódzkim Cmentarzu Starym, ale także wykonywał prace o charakterze architektonicznym - między innymi tak wybitnych obiektów jak warszawski Dom pod Orłami, czyli dawna siedziba Banku Towarzystw Spółdzielczych, czy ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w stolicy Turcji - Ankarze. Byłam odpowiedzialna za przygotowanie multimedialnej części ekspozycji oraz współorganizatorką wydarzenia towarzyszącego wystawie - Dzieła Urbanowskich cyfrowo i analogowo. Ekspozycja spotkała się z dużym zainteresowaniem ze strony lokalnych mediów, a także - co ważniejsze - ze strony mieszkańców miasta, którzy licznie uczestniczyli w wernisażu i kolejnych wydarzeniach około wystawowych – między innymi konferencji naukowej.

Istotnym elementem aktywności uczelni wyższych jest popularyzacja działalności naukowej i dydaktycznej. Jedną z jej form są festiwale nauki i sztuki, organizowane w wielu ośrodkach akademickich naszego kraju. W Łodzi impreza ta jest organizowana od 2000 roku. Uczestniczyłam w kilku edycjach Festiwalu, wygłaszając wykłady oraz organizując lekcje pokazowe i warsztaty, przybliżające łodzianom wybrane zagadnienia związane z wykorzystaniem technologii informatycznych w projektowaniu architektonicznym i urbanistycznym. Byłam także moderatorem sesji referatów prezentowanych w ramach wydarzeń festiwalowych. Moja działalność spotkała się z uznaniem ze strony Łódzkiego Towarzystwa Naukowego, będącego głównym organizatorem i koordynatorem kolejnych Festiwali.

Od 2010 roku aktywnie uczestniczę we współpracy międzynarodowej uczelni w ramach programu Campus Europae. Wraz z przedstawicielami innych szkół architektonicznych opracowałam zasady wymiany studenckiej, których podstawę stanowią skoordynowane programy nauczania i opracowane macierze wymienialności. Pełnię funkcję koordynatora wydziałowego programu Campus Europae, będąc odpowiedzialna za umowy bilateralne oraz

Page 22: Anetta Kępczyńska Walczak Autoreferat...z zarządzaniem i ochroną dziedzictwa kulturowego. Parafrazując słowa profesora Seamusa Rossa, specjalizującego się w problematyce digitalizacji

Anetta Kępczyńska-Walczak Autoreferat _______________________________________________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________________________________________

Strona | 21

bieżące sprawy, związane z wyjazdami i przyjazdami studentów w ramach tej współpracy. Doprowadziłam do podpisania umów o współpracy z Gazi University w Ankarze oraz Universidad de Alcalá w dziedzinie architektury i gospodarki przestrzennej.

W zakresie współpracy międzynarodowej uczestniczę także w realizacji programu Erasmus, a obecnie Erasmus+, w ramach którego negocjowałam podpisanie umów bilateralnych z Lunds Universitet w Szwecji, Politecnico di Milano oraz La Salle (Universitat Ramon Llull) w Barcelonie. Na Wydziale Architektury Technische Universiteit Delft w Holandii zostałam zaproszona do jury międzynarodowego konkursu na formę architektoniczną, zaprojektowaną z wykorzystaniem oprogramowania Rhino, w którym udział brali studenci architektury oraz wzornictwa przemysłowego. Natomiast na Wydziale Architektury Technische Universität Wien na zaproszenie prezentowałam wykład Virtual Reconstructions of Built Heritage oraz konsultowałam prace dyplomowe, dotyczące cyfrowych rekonstrukcji historycznych obiektów. W 2012 roku byłam współorganizatorką Erasmus Mobility Week na Wydziale Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska PŁ. Ponadto opracowywałam multimedialne materiały promocyjne, wykorzystywane w trakcie nawiązywania kontaktów międzynarodowych.

Oprócz wspomnianej wcześniej przynależności do międzynarodowych organizacji eCAADe oraz EAEA, w latach 2008-2012 (do czasu zmiany statutu PAN) należałam do Sekcji Historii Architektury, Urbanistyki i Konserwacji Komitetu Architektury i Urbanistyki Polskiej Akademii Nauk. W tym okresie dwukrotnie byłam zapraszana do prezentowania wyników swoich badań na posiedzeniach Sekcji. Niestety, dalsza przynależność nie była możliwa wyłącznie ze względu na zmiany organizacyjne w PAN.

Jako kierownik Zespołu Komputerowego Wspomagania Projektowania jestem odpowiedzialna za utrzymanie i rozwój komputerowych pracowni dydaktycznych. W 2007 roku, dzięki staraniom, uruchomiona została nowa pracownia laboratoryjna. W tym samym czasie, wraz ze swoim Zespołem, przygotowałam koncepcję rozbudowy sieci komputerowej Instytutu, a następnie konsultowałam projekt wykonawczy, stworzony przez Centrum Komputerowe Politechniki Łódzkiej (także z zewnętrznymi specjalistami). W 2013 roku powstało drugie, nowocześnie wyposażone w stanowiska komputerowe, laboratorium dydaktyczne.

Dorobek projektowy i zawodowy po 2004 roku

W latach 2008-2010 pełniłam funkcję pełnomocnika Dyrektora Krajowego Ośrodka Badań i Dokumentacji Zabytków do spraw wdrażania Ogólnopolskiej Bazy Danych o Zabytkach. W ramach pracy w KOBiDZ byłam odpowiedzialna przede wszystkim za opracowanie założeń bazy. Wymagało to w pierwszej kolejności przeprowadzenia rozpoznania podejmowanych wcześniej inicjatyw oraz zasobów, jakie powinny wejść w skład systemu. Bardzo istotną rolę odgrywała wymiana doświadczeń z instytucjami zajmującymi się dokumentacją dziedzictwa w innych krajach europejskich. W dalszych etapach pracy koordynowałam merytorycznie i organizacyjnie opracowanie Zintegrowanego Systemu Informacji o Zabytkach. Niezależnie od realizacji wyżej opisanych zadań, byłam inicjatorką oraz koordynatorką przystąpienia Krajowego Ośrodka Badań i Dokumentacji Zabytków do

Page 23: Anetta Kępczyńska Walczak Autoreferat...z zarządzaniem i ochroną dziedzictwa kulturowego. Parafrazując słowa profesora Seamusa Rossa, specjalizującego się w problematyce digitalizacji

Anetta K~pczyflska-Walczak Autoreferat

CARARE (Connecting ARchaeology and ARchitecture in Europeana) - programu typu Best

Practice Network, finansowanego przez Komisj~ Europejskq w ramach ICT-PSP.

Zatozeniem projektu, realizowanego w latach 2010-2013, by to opracowanie zasob6w danych

z zakresu dziedzictwa kulturowego w celu ich publikacji w Europeanie - bibliotece cyfrowej ,

a zarazem wirtualnym muzeum i archiwum, majqcym za cel udost~pnienie dziedzictwa

kulturowego i naukowego Europy w Internecie. Nowatorskim aspektem przedsi~wzi~cia byto

podj~cie pr6by udost~pnienia modeli tr6jwymiarowych, b~dqcych wynikiem skanowania

laserowego.

Praca w KOBiDZ pozwolita mi wdrozyc wyniki rozprawy doktorskiej, a jednoczesnie

stanowita zr6dto doswiadczen i przemyslen, wykorzystanych w trakcie pisania monografii,

b~dqcej podstawq niniejszego post~powania habilitacyjnego.

W tym samym okresie nalezatam do Rady do spraw Wdrazania Dyrektywy INSPIRE

w Polsce, reprezentujqc w niej KOBiDZ i Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa I\larodowego.

Uczestniczqc w konsultacjach projektu ustawy 0 Infrastrukturze Informacji Przestrzennej,

zwiqzanej z implementacjq Dyrektywy w naszym kraju, przyczynHam si~ do uwzgl~dnienia

specyfiki zabytk6w architektury i urbanistyki w zakresie "obszar6w chronionych". Nalezy tutaj

podkreslic, ze wczesniej uwzgl~dnione byty tylko chronione zasoby naturalne, podlegajqce

Ministerstwu Srodowiska.

W 2009 roku by tam wsp6tautorkq dokumentu MKiDN "Strategia digitalizacji d6br kultury oraz

gromadzenia, przechowywania i udost~pniania obiekt6w cyfrowych w Polsce 2009-2020".

Natomiast w 2011 roku przygotowatam ekspertyz~ dla Centrum Kompetencji Ministerstwa

Kultury i Dziedzictwa Narodowego, polegajqcq na opracowaniu wytycznych Katalogu

Dobrych Praktyk Digitalizacji Obiekt6w Muzealnych na potrzeby Wieloletniego Programu

Rzqdowego Kultura+.

W tym okresie by tam r6wniez wsp6tautorkq kilku projekt6w architektonicznych, takich jak

rozbudowa domu przy ulicy Kaczej w todzi, przebudowa domu przy ulicy Kadet6w w todzi ,

lokal gastronomiczny (brasseria) w centrum "Manufaktura", czy aranzacje okoto 30 tazienek

do katalogu wzor6w. Jestem autorkq kart ewidencyjnych zabytk6w nieruchomych dla kilku

obiekt6w obj~tych ochronq konserwatorskq na terenie todzi. Warto r6wniez wspomniec, ze

w 2004 roku, wraz z Zespotem, wykonatam tr6jwymiarowy model kampusu Politechniki

t6dzkiej. Jestem takze wsp6tautorkq mapy uczelni i plansz informacyjnych, utatwiajqcych

orientacj~ i poruszanie na terenie kampusu, szczeg61nie studentom pierwszego roku oraz

gosciom wizytujqcym uczelni~ . Od tego czasu oba opracowania Sq stale aktualizowane wraz

z rozwojem zabudowy uczelni. Aktualnie przygotowuj~ opracowanie, dotyczqce

przeksztatcen i ewolucji Politechniki t6dzkiej od 1945 roku do czas6w obecnych .

... .. .. ~~ ..... .. .

Anetta K~pczynska-Walczak

Strona 122