1

ABSTRAKTY

Spis treści:

Czynniki rozwoju regionalnego. ................................................................................................ 1

Problemy międzynarodowej i międzykulturowej współpracy w Europie wschodniej............... 3

Współpraca regionalna, a rozwój regionów. .............................................................................. 5

Prawo krajowe wobec zagadnień rozwoju regionalnego. .......................................................... 9

Regiony świata w stosunkach międzynarodowych. Współpraca, czy konflikt? ...................... 11

Czynniki rozwoju regionalnego.

Czwartek, I część, sala 94 (aula).

mgr Paweł Konopka,

Uniwersytet w Białymstoku.

Zastosowanie modelowania rozmytego w badaniu ryzyka finansowania przedsiębiorstw.

Jednym z najważniejszych zadań instytucji bankowej jest podejmowanie działań

zmierzających do polepszenia jej sytuacji ekonomicznej i pozycji rynkowej. Naturalnym sposobem

realizacji tych zadań jest badanie oraz w efekcie ograniczanie ryzyka kredytowego. Działalność

kredytowa generuje największy ładunek ryzyka, będąc jednocześnie najbardziej dochodową

działalnością banku. Z punktu widzenia ryzyka kredytowego, działalność kredytowa to złożony proces

decyzyjny. Analiza zdolności do terminowej obsługi zobowiązań finansowych jest wieloetapowym

procesem. Najczęściej wykorzystywanymi metodami do tego typu analiz są metody statystyczne,

które opierając się na historycznych danych dają obraz zachowań grupy kredytobiorców oraz

pośrednio obraz sytuacji makroekonomicznej w badanym okresie. Analiza wniosków kredytowych

odbywa się w środowisku dynamicznym, w których wskaźniki makroekonomiczne zmieniają siew

sposób ciągły. Włączenie do procesu analizy wniosków kredytowych logiki rozmytej staje się

dopełnieniem danych empirycznych o wiedzę ekspercką, która daje szansę na uwzględnienie ryzyka

zmiany sytuacji makroekonomicznej. Celem pracy jest prezentacja modelów opartych na logice

rozmytej służących do oceny ryzyka przyznania kredytu inwestycyjnego. Rozważania teoretyczne

będą obrazowane przykładami zastosowań metod rozmytych w badaniu ryzyka kredytowego.

mgr Emilia Jankowska,

Uniwersytet w Białymstoku.

Europejska Współpraca Terytorialna jako czynnik rozwoju regionalnego.

Europejska Współpraca Terytorialna, jako trzeci cel nowej Polityki Spójności, służy wspieraniu

promocji i realizacji wspólnych projektów o charakterze międzynarodowym. Wdrażana jest za

pomocą trzech programów operacyjnych: współpracy międzyregionalnej, transnarodowej oraz

transgranicznej. Celem programów jest umożliwianie wymiany doświadczeń i najlepszych praktyk w

zakresie m.in. wspierania innowacyjności i gospodarki opartej na wiedzy oraz ochrony środowiska,

wspierania dostępności, zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich oraz rozwijania wspólnych

inicjatyw lokalnych i regionalnych.

Wśród priorytetów Europejskiej Współpracy Terytorialnej wymieniona jest innowacyjność i

gospodarka oparta na wiedzy. Ważną podstawą tej współpracy jest zatem zwiększenie wydatków na

badania i rozwój. Skutkiem tego jest szybszy wzrost produktywności oraz wartości dodanej, zarówno

w sektorach opartych na wiedzy, jak i poza nimi. Wiedza nie prowadzi samoczynnie do

innowacyjności. W celu jej wzbudzania konieczna jest także przedsiębiorczość, gdyż przedsiębiorstwa

są głównym motorem wzrostu gospodarczego.

2

Europejska Współpraca Terytorialna przyczynia się do rozwoju regionalnego oraz jego wpływu

na zmniejszanie różnic gospodarczych pomiędzy regionami w wielu aspektach. Ustanawia bliższą

współpracę regionów oraz wskazuje działania optymalne w zakresie modernizacji gospodarczej i

wzrostu, wykorzystujące potencjał i nowe możliwości współpracujących regionów.

O rosnącym znaczeniu współpracy terytorialnej w Unii Europejskiej świadczy, poza objęciem

go odrębnym celem unijnej Polityki Spójności, także zwiększenie wysokości środków z Europejskiego

Funduszu Rozwoju Regionalnego przeznaczonych na realizację międzynarodowych przedsięwzięć. W

latach 2007-2013 na rozwój współpracy terytorialnej przeznaczono 7,75 mld euro.

Temat jest szczególnie atrakcyjny z punktu widzenia wieloaspektowego podejścia do problemu

Europejskiej Współpracy Terytorialnej jako czynnika rozwoju regionalnego. Poza szerokim zasięgiem

terytorialnym, istotny wpływ na rozwój gospodarczy ma także wiele sfer, takich jak: infrastruktura

techniczna, społeczna, instytucjonalna, kulturowa, gospodarcza i środowiskowa, a także duża ilość

projektów Unii Europejskiej przyczyniających się do rozpowszechniania działań Europejskiej

Współpracy Terytorialnej oraz perspektywy kontynuacji działań programu w przyszłym okresie

programowania, z większym naciskiem na innowacje.

mgr Marcin Rutkowski,

Uniwersytet w Białymstoku.

Powiązania kooperacyjne a rozwój regionalny.

mgr Ewelina Bezzubik,

Uniwersytet w Białymstoku.

Czynniki rozwoju regionów peryferyjnych. Przykład Polski Wschodniej.

Jednym z głównych problemów współczesnej gospodarki jest problem nierówności społeczno-

gospodarczych. Trwały charakter zróżnicowań międzyregionalnych prowadzi do wyodrębnienia w

strukturze przestrzennej tzw. regionów peryferyjnych. Regiony te cechuje niski potencjał

ekonomiczny w porównaniu z wyżej rozwiniętymi gospodarczo obszarami. Miernikami

zróżnicowania regionalnego są między innymi: produkt krajowy brutto per capita, stopa bezrobocia,

poziom rozwoju infrastruktury, gęstość zaludnienia, struktura wiekowa ludności, stopień aktywności

zawodowej, struktura konsumpcji, a także struktura gospodarcza, w tym dominacja schyłkowych

sektorów gospodarczych oraz rolnictwa. Pogłębiające się zróżnicowanie regionalne w Unii

Europejskiej stanowi podstawę rozpoczęcia działań mających na celu zwiększenie spójności

społeczno-gospodarczej i tym samym poprawę konkurencyjności regionów europejskich. Czynniki

wpływające na rozwój takich terenów można podzielić na endogeniczne – pochodzące z wnętrza

regionu i egzogeniczne – pochodzące z zewnątrz. W chwili obecnej teorie endogenicznego wzrostu

cieszą się coraz większą popularnością w świecie nauki. Zgodnie z tymi teoriami, rozwój regionu

powinien w głównej mierze bazować na zasobach własnych regionu, które znajdują się na danym

obszarze i mają specyficzny charakter odpowiadający tylko danemu regionowi. W Polsce z

problemem peryferyjności boryka się pięć województw, a mianowicie: podlaskie, warmińsko-

mazurskie, lubelskie, podkarpackie i świętokrzyskie. Mała atrakcyjność inwestycyjna tych terenów,

niska przedsiębiorczość i niższe niż w pozostałych regionach wskaźniki makroekonomiczne sprawiają,

iż utrzymuję się tu i pogłębia negatywna sytuacja ekonomiczna.

W artykule podjęto problematykę peryferyjności regionów, w tym województw: podlaskiego,

warmińsko-mazurskiego, lubelskiego, podkarpackiego i świętokrzyskiego, scharakteryzowano

endogeniczne czynniki wzrostu regionalnego oraz przedstawiono wnioski dla Polski Wschodniej z

doświadczeń światowych, dotyczących wykorzystania endogenicznych czynników do aktywizacji

rozwoju regionów peryferyjnych.

mgr Sebastian Chmielewski,

Uniwersytet w Białymstoku.

Procesy regionalizacji i globalizacji wobec kryzysu gospodarczego z 2008 roku.

3

Procesy regionalizacji i globalizacji są coraz wyraźniej dostrzegalne w świecie gospodarczym.

Wyrażają się przede wszystkim poprzez pryzmat zacieśniających się powiązań krajowych rynków z

biznesem o zasięgu międzynarodowym, a nawet globalnym. Pogłębiają się relacje pomiędzy

podmiotami gospodarczymi z poszczególnych krajów, a zjawisku temu w sposób bezpośredni

sprzyjają procesy regionalizacji i globalizacji. W wyniku regionalizacji łączą się potencjały

ekonomiczne wspomnianych podmiotów, a globalizacja powoduje uwolnienie przepływów

kapitałowych. Nic praktycznie nie ogranicza ruchu kapitału z jednego państwa do drugiego. Postępuje

również przy tym proces integracji lokalnej i regionalnej gospodarek w jeden scalony układ. Globalna

gospodarka jest coraz bardziej synergiczna, trudno jest wyróżnić pojedyncze jej elementy. W ramach

gospodarki światowej coraz częściej już można mówić o sytuacji w poszczególnych jej regionach, a

nie konkretnych państwach. W wielu aspektach globalizacja i regionalizacja przyczyniły się do

powstania kryzysu gospodarczego z 2008 roku. Przede wszystkim dostrzegalny jest ciągły brak

koordynacji działań gospodarczych na szczeblu globalnym. Ciągle nowy ład gospodarczy i polityczny

na świecie się kreuje i nie jest to proces zakończony. Nie można jednak przypisywać wszystkich

negatywnych zjawisk związanych z kryzysem gospodarczym w poszczególnych krajach czy regionach

procesom globalizacji i regionalizacji. Należy podkreślić, że każda ocena nie jest do końca

wiarygodną w aspekcie tych dwóch procesów, gdyż nie są one zakończone i przez zapewne dłuższy

czas tak jeszcze pozostanie.

Problemy międzynarodowej i międzykulturowej współpracy w Europie wschodniej.

Czwartek, I część, sala 36 (sala seminaryjna).

mgr Magdalena Lewonowska,

Uniwersytet w Białymstoku.

Polska i białoruska polityka historyczna – pole do współpracy czy konfliktu?

Historia od zawsze odgrywała znaczącą rolę w stosunkach międzynarodowych. Nie inaczej jest

i dziś. Wszystkie państwa narodowe w mniejszej lub większej mierze, świadomie bądź nie

wykorzystują ją do osiągnięcia zamierzonych przez siebie celów. W zależności od interesów

rządzących historia stale reformowana służy realizacji bieżących potrzeb politycznych.

Należy pamiętać, iż białoruskiego życia narodowego nie sposób jest mierzyć polskimi miarami.

Bowiem dwa wielkie narody zamieszkujące ziemie dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego,

wybrały własne drogi rozwoju którymi do dziś podążają.

Śledząc kierunki polityki historycznej odmiennie prowadzonej w obu krajach należałoby

stwierdzić, że jest to raczej grunt do konfliktu aniżeli owocnej współpracy. Zbyt wiele jest punktów

sprzecznych, co do których obie strony nie potrafią znaleźć konsensusu. Trzeba też stwierdzić, że

polska demokracja, choć jeszcze młoda i dotknięta wieloma niedoskonałościami, stwarza obywatelom

szereg możliwości wpływania na elity rządzące. Z kolei model państwa białoruskiego nie pozostawia

takiej alternatywy. Krajem rządzi silna ręka prezydenta, nie ma w nim miejsca dla jakiejkolwiek

opozycji i sprzeciwu.

Mając na uwadze zaszłości historyczne trzeba przyznać, że Polska w Białorusi kojarzy się

najczęściej negatywnie. Wciąż wspomina się bowiem okres XIX wieku, który to Białorusini definiują

jako czas, kiedy szlachcic – Polak tłamsił białoruskiego chłopa. Okres II Rzeczpospolitej, także nie

przywodzi pozytywnych skojarzeń wśród Białorusinów.

Sytuację konfliktu dodatkowo podtrzymuje fakt, że Polska będąc członkiem Unii Europejskiej,

występując jako integralna część tej wspólnoty także głośno krytykuje działania reżimu, przede

wszystkim zaś stoi na straży praw człowieka, sugerując że na Białorusi są nagminnie łamane. Wobec

czego zawieszeniu ulega każda forma współpracy gospodarczej. Integracji ze wschodnim sąsiadem nie

służy też fakt, że wciąż rośnie lista osób, które za swój związek z prezydentem mają zakaz wstępu do

UE a przez to i do naszego kraju.

mgr Anna Idzior,

Uniwersytet w Białymstoku.

4

Rola białoruskich organizacji narodowościowych w Polsce po 1989 roku.

Białorusini to jedna z najliczniejszych mniejszości narodowych w Polsce. Według danych

Narodowego Spisu Powszechnego z 2002 roku jest ich w Polsce około 50 tysięcy. Obecnie Białorusini

zamieszkują głównie teren południowo-wschodniej Białostocczyzny. Ważnym ośrodkiem kulturalnym

i intelektualnym dla mniejszości białoruskiej w Polsce jest Białystok, stolica województwa

podlaskiego, gdzie swoje siedziby mają najważniejsze organizacje narodowościowe tej mniejszości.

Po zmianach jakie zaszły w Polsce po 1989 roku nastąpił rozwój działalności społeczno-

politycznej mniejszości białoruskiej. Oprócz istniejącego Białoruskiego Towarzystwa Społeczno-

Kulturalnego i Białoruskiego Zrzeszenia Studentów powstało wiele organizacji o charakterze

społecznym i kulturalnym oraz Białoruskie Zrzeszenie Demokratyczne - jedyna organizacja

mniejszości białoruskiej o charakterze politycznym.

Demokratyzacja życia politycznego w Polsce wpłynęła w znaczący sposób na rozwój kultury

białoruskiej w kraju. Powstałe organizacje prowadzą działalność na wysokim poziomie.

Organizowane są imprezy i festiwale mające popularyzować kulturę białoruską. Istotnym elementem

kultury białoruskiej w Polsce jest działalność wydawnicza. Do najpopularniejszych czasopism

białoruskich w Polsce należy ukazujący się od 1957 roku tygodnik „Niwa” oraz miesięcznik

„Czasopis” redagowany zarówno w języku polskim jak i białoruskim.

Białoruskie organizacje w Polsce przy okazji przedsięwzięć o charakterze międzynarodowym

współpracują z organizacjami na Białorusi. Owocem tej współpracy było m.in. podpisane w 1991 roku

w Mińsku porozumienie pomiędzy organizacjami białoruskimi w Polsce, a pięcioma ministerstwami

na Białorusi. Umożliwiało ono absolwentom liceów białoruskich z Hajnówki i Bielska Podlaskiego

bezpłatną edukację na uczelniach białoruskich. Absolwenci mogli na nie wstępować bez egzaminów

wstępnych oraz ubiegać się o stypendia.

mgr Natalia Helda,

Polska Akademia Nauk.

Mały ruch graniczny między Polską a Białorusią – w oczekiwaniu na zmiany.

Niniejszy artykuł poświęcony jest problematyce wprowadzenia małego ruchu granicznego

między Polską a Białorusią. Ma on być poważną zmianą na granicy i, niewątpliwie, przyczyni się do

kształtowania nowej sytuacji w regionie przygranicznym. Na dzień dzisiejszy granica polsko-

białoruska charakteryzuje się dość niskim stopniem przepuszczalności. Składa się na to niedostateczna

ilość przejść granicznych, a także obecna polityka wizowa. Natomiast po wprowadzeniu małego ruchu

granicznego mieszkańcy stref przygranicznych z obu stron granicy będą mogli przekraczać ją i

przebywać dość długo na terytorium sąsiedniego państwa na podstawie specjalnych, wyrabianych raz

na kilka lat kart, a nie wiz. Z definicji ruch powinien sprzyjać wzrostowi kontaktów społecznych,

rodzinnych i kulturalnych. Jednak, warto przyjrzeć się temu, jakie oczekiwania mają ewentualni

uczestnicy tego ruchu: mieszkańcy polskiej i białoruskiej stref przygranicznych. Taki cel miało

badanie socjologiczne, przeprowadzone latem 2010 i wiosną 2011 roku wśród respondentów z

Sokółki i Grodna. Opierało się ono głównie na jakościowych metodach gromadzenia danych, co dało

możliwość uzyskać informacje o oczekiwaniach konkretnych jednostek od wprowadzenia małego

ruchu granicznego, które, jak pokazały wyniki badania, różnią się od założeń przedstawionych w

ustawie.

mgr Szymon Cyprian Czupryński,

Uniwersytet w Białymstoku.

Rosja jako miejsce pamięci. Przemiany dyskursu społecznego w Polsce o Rosji przed jak i po

upadku bloku komunistycznego.

Rosja stanowi dla wielu Polaków miejsce pamięci. Jest to szczególna materialna lub

niematerialna część, którą czas lub pamięć zbiorowa grupy społecznej, zbiorowości przekształciły w

5

jednostkę symboliczną, która jest zapamiętana i traktowana w sposób szczególny. Często jest ona

swoistym punktem odniesienia w kształtowaniu polskiej tożsamości. W pracy chcę ukazać istotną rolę

jaką odgrywała, a także odgrywa Rosja w tym procesie.

Analiza będzie się opierać na materiałach prasowych zamieszczonych w gazetach, jak i w

internecie. Zostanie przedstawiona za pomocą technik jakościowych jak m.in. badania dyskursu

społecznego a także wykorzystanie metody analizy treści. Techniki te pozwalają na dość dokładne

przeanalizowanie zastanego materiału.

Przed rokiem 1989 możemy mówić o dychotomii dyskursu: równolegle obok siebie

funkcjonują dyskurs oficjalny – jednoznaczny oraz silnie kontrolowany przez władze PRL – i

nieoficjalny – moderowany przez zróżnicowane środowiska opozycyjne, który charakteryzuje się

pluralizmem poglądów. Po upadku komunizmu „dyskurs nieoficjalny” wyłania się i jest obecny w

sferze publicznej. I to on znacznie wpływa na kształtowanie tożsamości Polaków.

Współpraca regionalna, a rozwój regionów.

Czwartek, II część, sala 94 (aula).

mgr Dominik Konieczny,

Centrum Studiów Polska – Azja.

Zagraniczne inwestycje bezpośrednie w Chińskiej Republice Ludowej.

Od 1978 roku, czyli rozpoczęcia procesu transformacji gospodarki, międzynarodowa pozycja

Chin uległa znacznej zmianie. Bardzo duże znaczenie w osiągnięciu obecnego, gospodarczego statusu

ChRL odegrał kapitał zagraniczny, napływający głównie w formie zagranicznych inwestycji

bezpośrednich (ZIB). W okresie od 1979 r. do końca 2010 r. wartość skumulowanych,

wykorzystanych przez Pekin ZIB przekroczyła wielkość 1 biliona USD. Państwo Środka jest obecnie

drugim, po USA odbiorcą zagranicznych inwestycji bezpośrednich. Chiński eksport w 2010 roku

wyniósł 1 577,75 mld USD, z czego ok. 55%, czyli 862,23 mld USD to wartość wyeksportowanych

dóbr przez przedsiębiorstwa z kapitałem zagranicznym. Analizując eksport towarów intensywnie

technologicznych, udział przedsiębiorstw z kapitałem zagranicznym szacuje się na poziomie ponad

75%.

Istotnym elementem polityki władz w Pekinie w zakresie przyciągania ZIB były specjalne strefy

i obszary ekonomiczne, w których to testowano liczne rozwiązania, a następnie wprowadzano je w

całym kraju. Pełniły one rolę tzw. „okien na świat”, czyli absorbowały najnowsze technologie,

tworzyły podstawy dla rozwoju nauki i wysoko wykwalifikowanego personelu oraz „promieniowały”

nabytymi doświadczeniami, technologiami i kapitałem na pozostałe regiony Chin.

mgr Gabriel Bochen,

Uniwersytet w Białymstoku.

Współpraca gospodarcza jako czynnik rozwoju państw Azji Południowo – Wschodniej.

Druga połowa XX oraz początek XXI wieku to okres, w którym naczelne miejsce w gospodarce

światowej zajmują dwa zachodzące równolegle procesy: globalizacja i regionalizacja. Pierwszy z nich

wyraża się w narastającej współzależności między państwami, regionami, korporacjami

transnarodowymi i przedsiębiorstwami krajowymi, drugi natomiast w pogłębianiu procesów

integracyjnych a najbardziej jaskrawym jego przejawem jest wzrost liczby ugrupowań regionalnych.

Przykładem takiego ugrupowania jest ASEAN, czyli Stowarzyszenie Narodów Azji Południowo –

Wschodniej powstałe w 1967 roku z inicjatywy Singapuru, Malezji, Indonezji, Tajlandii i Filipin i

liczące obecnie 10 członków.

W ciągu ostatnich 45 lat funkcjonowania przeszło ono trzy etapy ewolucji i podjęło szereg

kroków zmierzających do zacieśnienia wzajemnej współpracy politycznej, społecznej i gospodarczej.

W przypadku tej ostatniej wypracowało natomiast szereg form mających przyczynić się do

liberalizacji handlu i wzrostu intraregionalnego eksportu i importu. Mowa tu przede wszystkim o

6

trójkątach wzrostu gospodarczego, Porozumieniu w sprawie ustaleń o preferencyjnym handlu w

ramach ASEAN (ASEAN PTA) oraz Strefie wolnego handlu ASEAN nazywanej potocznie AFTĄ.

Niektóre z tych form, takie jak AFTA charakteryzują się wysokim stopniem sformalizowania,

napiętym harmonogramem implementacji i dużym zasięgiem terytorialnym. Inne, takie jak trójkąty

wzrostu gospodarczego są wynikiem współpracy podejmowanej wcześniej przez niewielkie części

państw członkowskich stowarzyszenia a utworzona w ich ramach struktura organizacyjna posiada

znaczenie raczej symboliczne. Różny jest również ich zakres przedmiotowy. Nie wszystkie podjęte w

ramach ASEAN inicjatywy przyniosły jak dotąd wymierne rezultaty (ASEAN PTA). Duża ich część

(AFTA, IMS-GT, IMT-GT) skutkowała jednak stopniową eliminacją taryfowych i pozataryfowych

barier handlowych i wzrostem wartości intraregionalnego eksportu i importu. Zawdzięcza się im

największy wpływ na rozwój gospodarczy regionu.

mgr Gert Dragoshi,

Uniwersytet Łódzki.

Początki współpracy regionalnej krajów bałkańskich i Unii Europejskiej w procesie europejskiej

integracji regionu.

Bałkany Zachodnie charakteryzują się niespotykaną mieszanką narodów. Spotyka się tam różne

kultury, religie, tradycje i zwyczaje. Istotnym ustaleniem jest też to, że kraje bałkańskie muszą spełnić

postawione warunki by móc osiągnąć status członka Unii Europejskiej. Przedstawione zostaną

niektóre inicjatywy współpracy regionalnej Bałkanów Zachodnich i Unii Europejskiej w drodze do

europejskiej integracji krajów tego regionu. Starania państw Bałkanów Zachodnich o pełne

członkowstwo w Unii Europejskiej odegrały znaczącą rolę stabilizacyjną na płaszczyźnie politycznej,

społecznej i gospodarczej. Perspektywa akcesji łagodziła konflikty wewnętrzne i stymulowała

realizację reform ustrojowych. W tym artykule zostanie opisanych kilka organizacji, które powstały

jako efekt współpracy regionalnej krajów bałkańskich oraz ich współpracy z Unią Europejską.

Zostanie opisane także inicjatywy Unii Europejskiej w regionie oraz jej wsparcie finansowe poprzez

różnych programów przedakcesyjnych ( PHARE, SAPARD, CARDS, IPA) które umocniły tej

współpracy regionalnej. Na koniec zostanie opisany jako przykład powstanie Euroregionu Adriatyk i

jego rola w regionie. Reasumując rola współpracy regionalnej jest pierwszym krokiem integracji

krajów bałkańskich ze Starym Kontynentem.

mgr Justyna Rusiłowicz,

Uniwersytet w Białymstoku.

Współpraca euroregionalna na przykładzie województwa podlaskiego.

W artykule przedstawiono zakres współpracy euroregionalnej na obszarze województwa

podlaskiego. Przedstawiono główne przesłanki i cele euroregionów. Określono wpływ rozwoju

współpracy w ramach euroregionów na rozwój społeczny i ekonomiczny obszarów przygranicznych,

jak również główne bariery rozwoju współpracy. Zdefiniowano pojęcia współpraca transgraniczna,

współpraca euroregionalna i euroregion.

mgr Łuksza Karol Bugowski,

Uniwersytet w Białymstoku.

Skandynawia jako przykład innowacyjnego regionu peryferyjnego.

Celem artykułu jest analiza czynników, które umożliwiły powstanie regionalnych

mechanizmów tworzenia procesów innowacji w skandynawskich gospodarkach. Biorąc pod uwagę

położenie geograficzne, jak również rozmieszczenie współczesnych centrów handlowo-finansowych

należy stwierdzić, że Szwecja, Norwegia i Daniasą krajami peryferyjnymi.W pracy zostanie podjęta

próba odpowiedzi na pytanie, jak państwom skandynawskim udało się stworzyć gospodarkę opartą na

7

wiedzy odznaczającą się wysokim stopniem innowacyjności pomimo niekorzystnego położenia

geograficznego. W szczególności zostaną omówione czynniki, które umożliwiły państwom

skandynawskim przełamanie barier rozwojowych.

W artykule zostaną ponadto omówione inicjatywy zmierzające do podniesienia poziomu

konkurencyjności poprzez wzrost innowacyjności. Sukces skandynawskiej polityki innowacyjnej

wynika bowiem przede wszystkim ze współpracy pomiędzy firmami publicznymi oraz prywatnymi, a

także organizacjami rządowymi i pozarządowymi. Koordynacją owej współpracy

międzyinstytucjonalnej zajmuje się organizacja NordicInnovation, której główną misją jest

stymulowanie procesów powstawania innowacji. W szczególności wspierane sąinnowacyjne

rozwiązania będące odpowiedzią na wyzwania współczesnej gospodarki, takimi jak np. zmiany

demograficzne, ochrona środowiska czy odnawialne źródła energii. Dla rozwoju gospodarki opartej na

wiedzy istotne znaczenie miała także polityka prowadzona na szczeblu rządowym, która zakładała

liberalizację wewnętrzną oraz otwarcie na światowe rynki, rozwój szkolnictwa wyższego, przy

jednoczesnym zachowaniu jakości kształcenia na poziomie szkolnictwa podstawowego i zawodowego

oraz znaczne inwestycje w obszar badań i rozwoju. Dla powstania innowacyjnej gospodarki w

państwach skandynawskich nie bez znaczenia była kultura społeczna, obejmująca stabilność

polityczną, zaufanie do władz publicznych oraz system wartości społecznych oparty na przedkładaniu

dobra ogółu ponad interes jednostki.

Według Unijnej tablicy innowacyjności (Innovation Union Scoreboard, IUS) do czterech

unijnych liderów innowacji należą Szwecja i Dania (ponadto Niemcy i Finlandia). Jest to dowód na to,

że także w regionach peryferyjnych może powstawać i rozwijać się innowacyjna gospodarka.Istotą

powodzenia przy kreowaniu innowacji zaś jest odpowiednie współdziałanie sfer publicznych, biznesu

i organizacji pozarządowych w połączeniu z odpowiednim poziomem edukacji społeczeństwa.

Prawo międzynarodowe i prawo europejskie a rozwój regionalny

Czwartek, II część, sala 36.

mgr Dominik Matczak,

Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu.

„Czy dyrektywa w sprawie egzekwowania dyrektywy 96/71/WE usunie wątpliwości

interpretacyjne pojęcia delegowania pracowników?”

W najnowszym raporcie Komisja Europejska szacuje, że każdego roku około miliona

pracowników jest delegowanych przez swoich pracodawców do pracy w innym państwie

członkowskim. W tej grupie licznie reprezentowani są również pracownicy polscy. W założeniu

mająca charakter anty-dumpingowy Dyrektywa 96/71/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16

grudnia 1996 r. miała stworzyć równowagę pomiędzy swobodą świadczenia usług - z jednej strony,

oraz zapewnieniem godnych warunków pracy i płacy, a także odpowiedniej ochrony socjalnej - z

drugiej strony. Jednak na gruncie wdrażania przedmiotowej dyrektywy pojawiły się w praktyce liczne

problemy, co znajduje odzwierciedlenie w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii

Europejskiej. W odpowiedzi dnia 21 marca 2012 r. zaprezentowany został projekt dyrektywy w

sprawie egzekwowania dyrektywy 96/71/WE. Jego celem jest poprawa wdrażania i monitorowania

pojęcia delegowania dla zapobiegania obchodzeniu lub nadużywaniu obowiązujących przepisów przez

przedsiębiorstwa korzystające z unijnej swobody świadczenia usług w sposób nieodpowiedni bądź

nieuczciwy oraz uniemożliwiać te zjawiska i je zwalczać. Mając na uwadze bardzo duże praktyczne

znaczenie projektowanych zmian, autor dokonał oceny nowej regulacji pod kątem próby

doprecyzowania rozumienia pojęcia „delegowania”, mającego fundamentalne znaczenie dla

konstrukcji prawnej dyrektywy 96/71/WE.

mgr Łukasz Górski,

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Skutek bezpośredni umów międzynarodowych w prawie Unii Europejskiej. Wybrane problemy.

8

Celem referatu jest przedstawienie niektórych problemów wiążących się z zagadnieniem skutku

bezpośredniego umów międzynarodowych w prawie Unii Europejskiej. Jest to kwestia ściśle wiążąca

się z rozważaniami dotyczącymi rozwoju regionalnego w kontekście współpracy międzynarodowej.

Nie do przecenienia jest przecież rola umowy jako instrumentu służącego realizacji programów

supranacjonalnej kooperacji.

We wstępnej części referatu przedstawiane są podstawowe regulacje traktatowe dotyczące

przedmiotowego zagadnienia.

Bardziej szczegółowe rozważania koncentrują się na dwóch problemach.

Ich przedmiotem jest, po pierwsze, problem współpracy międzynarodowej w ramach WTO. W

kontekście tematyki referatu oznacza to przedstawienie zagadnień skutku bezpośredniego GATT i

porozumień WTO. W tym względzie wskazać należy, iż generalnie odmawia się wskazanym

dokumentom takiego przymiotu. W referacie wskazuje się jednak na wyjątki od tak kategorycznego

ujęcia, sformułowane w orzecznictwie sądowym tzw. formuły Fediol i Nakajima.

Po drugie, rozważane są implikacje wynikające z wyroku Trybunału Sprawiedliwości z dnia 3

września 2008 r. w połączonych sprawach C 402/05 P Kadi i C 415/05 P Al Barakaat przeciwko

Radzie i Komisji Europejskiej (Dz.U. C 285 od 08.11.2008, s.2), w którym dopuszczono kontrolę

aktów wspólnotowych wydanych w celu wykonania rezolucji Rady Bezpieczeństwa Narodów

Zjednoczonych, zwłaszcza pod kątem ich zgodności z ius cogens. Tym samym podkreślono

autonomię wspólnotowego porządku prawnego i w interesujący sposób (na nowo) zakreślono relację

pomiędzy nim i porządkiem prawnym międzynarodowym. W konsekwencji, z jednej strony, osłabiono

nieco skuteczność wykonywania rezolucji Rady Bezpieczeństwa, z drugiej – podkreślono prymat ius

cogens, przestrzeganie których jest przecież dla pomyślnego rozwoju nie do przecenienia.

mgr Milena Bodych,

Uniwersytet Warszawski.

Trade Law and Globalization.

International trade law forms an influential (due to threat of trade sanctions) normative tier

above domestic law in shaping the process of economic globalization. The aim of this paper is to

explore the interplay between international trade standards and local practices. It is organized to

highlight normative and organizational dimensions of the relationship between global regulatory

standards and local performance. Its main components are multilateral agreements such as the World

Trade Organization's General Agreement on Trade in Services and Agreement on Trade -Related

Aspects of Intellectual Property Rights. Increasingly important are bilateral trade agreements.

Although often termed free trade agreements, their inclusion of pro-monopolistic intellectual property

components and previsions designed to alter the health systems of less important trading partners

suggests a preferential stategic purpose fovoring multinational corporate interests, with implications

for applied ethics due to their limited democratic input and lack of engagement with bioethical and

human rights norms. The research presented here and the underlying project from which it is derived

give significant attention to these normative and organizational perspectives in examining the

conditions that affect local implementation of international trade standards.

mgr Łukasz Mirocha,

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Polityka koncernów farmaceutycznych wobec epidemii AIDS w krajach Trzeciego Świata.

Rynek przeszkodą dla współpracy ?

Autor traktując komercyjnie zorientowaną politykę koncernów farmaceutycznych i wiążące się

z nią strategie handlowe jako punkt wyjścia, podejmuje próbę dotarcia do przyczyn rozwoju epidemii

AIDS w krajach Trzeciego Świata. Rozważania zawarte w pracy prowadzą do wniosku, iż

niedostępność leków antyretrowirusowych (ARV) w najuboższych rejonach świata należy wiązać z

obecnym kształtem prawa własności intelektualnej, w tym podpisanej pod auspicjami WTO umowie

TRIPS. W dalszej części pracy autor wskazuje przykłady sporów wyrosłych na gruncie tegoż aktu,

9

których stronami były dotknięte epidemią AIDS kraje rozwijające się oraz forsujące usztywnienie

modelu ochrony patentowej firmy farmaceutyczne. Znaczące w tym kontekście jest stanowisko

państw Zachodu, które na ogół ignorując problemy Afryki czy Ameryki Południowej, występują

przeciwko koncernom w obliczu zagrożenia własnych obywateli (vide kazus Stanów Zjednoczonych i

tzw. listów wąglikowych w 2001 r.). W dalszej części pracy autor zmieniając nieco optykę, zadaje

„głębsze” pytanie o uprawomocnienie prawa własności intelektualnej. Odpowiedź odnajduje w

założeniach ekonomicznej szkoły prawa i odwołaniu się do takich wartości jak zysk, skuteczność,

postęp. Adaptując postmodernistyczną krytykę uprawomocnienia „technologicznego” autor wskazuje

na pewien paradoks – firmy farmaceutyczne broniąc wysokich cen leków ARV argumentują, iż

uzyskane dochody przeznaczają na niezbędne badania, jednakże efekt tych badań jest niedostępny dla

osób, kosztem których są prowadzone.

Prawo krajowe wobec zagadnień rozwoju regionalnego.

Piątek, I część, sala 314.

mgr Ewa Lotko,

Uniwersytet w Białymstoku.

Zadłużenie gminy a pozyskiwanie przez nią zewnętrznych źródeł finansowania działalności z

uwzględnieniem planowanych zmian.

Na pytanie o przyczyny zadłużania się samorządów, samorządowcy odpowiadają przede wszystkim

potrzebą zaspokajania potrzeb wspólnot lokalnych, na rzecz których funkcjonują. Potrzeby te

zaspokajane są w dwóch płaszczyznach: pierwsza to konsumpcja bieżąca, której poziom widoczny jest

w relacji wydatków bieżących do wydatków ogółem; i druga-podejmowanie przedsięwzięć o

charakterze inwestycyjnym, których czas wykonania, wykracza poza okres jednego roku

budżetowego.

Analizując zagadnienie zadłużania się przez samorządy, należy zwrócić uwagę na co jednostka

pożycza pieniądze i czy przy podejmowaniu decyzji o zadłużeniu organy j.s.t. rozważyły aspekt

ekonomiczny, jak i prawny, biorąc pod uwagę obowiązujące regulacje prawne, analizę sytuacji

makroekonomicznej kraju, przyszłych wpływów do budżetu danej j.s.t., koszt obsługi długu i

związane z nim ryzyko.

Korzystanie z zewnętrznych źródeł finansowania jest już na stałe wpisane w problematykę

funkcjonowania samorządu terytorialnego. Zdecydowana większość samorządów stosuje instrumenty

dłużne oraz stara pozyskać jak najwięcej środków pomocowych z UE, aby móc zrealizować swoje

wydatki, które nie znajdują pokrycia w uzyskiwanych dochodach. Jednak, aby zadłużenie nie

stanowiło zagrożenia dla prawidłowego funkcjonowania samorządu, musi być odpowiednio

limitowane. W związku z powyższym analizie zostaną poddane następujące kwestie:

Po pierwsze - określenie maksymalnego oraz bezpiecznego dla gminy poziomu zadłużenia ze

szczególnym uwzględnieniem zmian zaproponowanych w projekcie ustawy o zmianie ustawy o

finansach publicznych z zaprezentowaniem stanowiska rządowego oraz samorządowego.

Po drugie – pozyskiwanie środków zwrotnych, w tym zaciąganie kredytów i pożyczek, emisja

obligacji.

Po trzecie – pozyskiwanie środków pomocowych z Unii Europejskiej.

Po czwarte - próby odpowiedzi na pytanie: czy nadmierne zadłużenie gminy ogranicza i

uniemożliwia jej rozwój oraz planowane inwestycje?

mgr Dominika Jocz,

Uniwersytet w Białymstoku.

Prawnoadministracyjne instrumenty wspierania rozwoju regionalnego.

Aby móc skutecznie realizować swoje kompetencje w celu wykonania założonych zadań,

podmioty odpowiedzialne za rozwój regionalny potrzebują odpowiednich narzędzi. Są nimi

instrumenty prawne, czyli normy prawa wskazujące sposób, w jaki może, bądź musi być podjęte

10

działanie przez organy administracji publicznej i organy stanowiące władzę. Prawne instrumenty

wspierania rozwoju regionalnego można zasadniczo podzielić na trzy grupy: administracyjne,

gospodarcze oraz finansowe. Podział ten jest płynny, gdyż poszczególne instrumenty mogą posiadać

cechy charakterystyczne dla więcej niż jednej grupy.

Prawnoadministracyjnymi instrumentami wspierania rozwoju regionalnego są przede

wszystkim formy współpracy jednostek samorządu terytorialnego w celu realizacji zadań, które

przerastają możliwości organizacyjne i finansowe pojedynczej jednostki. W tym celu samorządy

różnych szczebli mogą zawierać między sobą porozumienia, zakładać związki i stowarzyszenia.

Wskazane form współpracy ze swego założenia mają zapewnić wykonanie kluczowych zadań

własnych samorządu o tak istotnym charakterze, że wymagają zaangażowania przynajmniej kilku

podmiotów.

Różny jest cel tworzenia związków i porozumień. Generalną zasadą, choć nie sankcjonowaną

prawnie, jest to, że związki powołuje się na czas nieokreślony, do wykonania zadań prowadzonych w

sposób ciągły lub wymagających długiego czasu realizacji oraz poważnych nakładów finansowych.

Porozumienia, jako mniej sformalizowaną formę współpracy, stosuje się w wypadku gdy wykonanie

zadania nie wymaga dłuższego czasu realizacji lub też dużych nakładów finansowych i

organizacyjnych. Poza tym można zauważyć tendencję, że porozumienia stosuje się w przypadku

współpracy dwóch samorządów, a związki gdy samorządów jest co najmniej kilka. Porozumienia z

reguły wspierają rozwój regionu (dotyczy to jednak z reguły porozumień pomiędzy samorządami).

Porozumienia j.s.t. z organami administracji rządowej spotyka się znacznie rzadziej i dotyczą z reguły

kwestii czysto administracyjnych.

Istotną rolę pełnią również stowarzyszenie komunalne, gdyż jednym z ich podstawowych i

głównych celów jest obrona wspólnych interesów oraz reprezentacja członków stowarzyszenia

względem administracji rządowej. Stowarzyszenia komunalne, jako podmioty będące reprezentantami

wielu j.s.t., mają realną możliwość oddziaływania na politykę regionalną rządu.

mgr Anna Drabarz,

Uniwersytet w Białymstoku.

Implementacja zasady równych szans jako czynnik rozwoju regionalnego – instrumenty

prawne, szanse i wyzwania.

Polityka antydyskryminacyjna Unii Europejskiej jest często wdrażana przez organizacje

regionalne i lokalne – również na tych szczeblach realizuje się politykę europejską i krajową. Aspekty

równości i braku dyskryminacji są czynnikami decydującymi o lokalnym rozwoju, jeśli tylko

podmiotom działającym na tym polu zapewni się odpowiednie wsparcie (m.in. prawne, finansowe,

informacyjne i organizacyjne). Dlatego najważniejsze cele w tej dziedzinie to znalezienie sposobów na

wzmocnienie regionalnych i lokalnych form współpracy oraz na jak najlepsze wykorzystanie funduszy

europejskich i krajowych do zastosowania polityki równych szans w praktyce.

Aby działania te realnie wpływały na rozwój regionalny, a nie blokowały go, istotne jest, aby

stosowane instrumenty prawne mające gwarantować „włączanie” polityki równych szans odznaczały

się proporcjonalnością i w sposób racjonalny zapobiegały dyskryminacji.

Lokalne i regionalne wysiłki na rzecz promowania równości powinny również przyciągnąć

nowe grupy podmiotów na poziom ogólnoeuropejski. W szczególności można by tu liczyć na gminne

organy administracji publicznej, stowarzyszenia małych firm i lokalne organizacje pozarządowe.

mgr Piotr Jać,

Uniwersytet w Białymstoku.

Komisje wspólne Rady Ministrów a procesy integracji społeczno-gospodarczej.

mgr Justyna Bugajska,

Uniwersytet w Białymstoku.

11

„Młodzi przestępcy”. Prawno-socjologiczne wyznaczniki demoralizacji nieletnich.

Niezmiennie od lat elementami sprzyjającymi intensyfikacji niedostosowania społecznego

dzieci i młodzieży odnieść można przede wszystkim do trzech otaczających je instytucji: rodzina,

szkoła i grupa rówieśników. Jak powszechnie wiadomo uznaje się, że rodzina ma największe

znaczenie w uspołecznieniu młodej jednostki. Dyskurs różnych czynników społecznych, takich jak:

niepowodzenia w szkole, uczestnictwo w grupie rówieśników, szeroko pojęta swoboda realizowana w

ramach bezstresowego wychowania dzieci, powoduje natężenie tej właściwej jak i tej niepożądanej

socjalizacji.

Wzorcowe Reguły Minimum Narodów Zjednoczonych z 1985r. dotyczące wymiaru

sprawiedliwości wobec nieletnich, opierają się na założeniu, że państwa członkowskie powinny dążyć

do stwarzania warunków, które zapewniają nieletniemu pożyteczną egzystencję w społeczeństwie, a

celem wymiaru sprawiedliwości wobec nieletnich powinno być ich dobro. Z kolei Rekomendacje

Komitetu Rady Europy z 1987r. stwierdzają, że system wymiaru sprawiedliwości dla nieletnich

powinien mieć na celu ich wychowanie i społeczną integrację.

Celem dysertacji jest wskazanie podstawowych uwarunkowań szeroko pojętej demoralizacji

dzieci i młodzieży, wskazanie ich najczęściej występujących symptomów, a przede wszystkim próba

zweryfikowania związku przyczynowo-skutkowego objawów demoralizacji. Demoralizacja jest

rezultatem wielu przyczyn i wielu czynników. Żadnego z nich nie należy traktować indywidualnie,

albowiem demoralizacja jak postara się wywieść autor pracy, składa się z kilku lub kilkunastu

czynników występujących łącznie. One zaś powodują, że jednostka niewłaściwie eksponuje określone

zachowanie, specyficzne podejście do życia i innych osób, czyli to wszystko co potocznie nazywamy

niedostosowaniem społecznym.

Na tle tak podjętego tematu powstaje najważniejsze pytanie, czy demoralizacja jest etapem,

który nastąpił po procesie umoralnienia jednostki, czy też mianem młodych zdemoralizowanych

określamy jednostki, które nie były poddane procesowi socjalizacji moralnej, a ich socjalizacja

przebiegała – by tak rzec – ku wzorom sprzecznym z etyką.

Regiony świata w stosunkach międzynarodowych. Współpraca, czy konflikt?

Piątek, II część, sala 216.

mgr Piotr Bałaban,

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie.

Dialog społeczny wczoraj i dziś.

Historia dialogu społecznego w Polsce zmienia się wraz z historią kraju. Jego początki sięgają

w Polsce XIX wieku, gdzie walczono o podstawowe przywileje pracownicze takie jak 8 godzinny czas

pracy Dialog określany jest jako zaprzeczenie konfliktu, na różnych poziomach staje się możliwością

pokojowego rozwiązania sporu już na poziomie relacji dwustronnych w klasycznym rozumieniu sporu

w oparciu a zatrudnienie na umowę o pracę . Zmieniająca się jednak sytuacja polityczna po 1989 roku,

wprowadziła nowe rozwiązania gospodarcze, a co za tym idzie całkiem odmienne od pewnych relacji

zatrudnienia w PRL oblicze rynku pracy. Powstały nowe formy zatrudnienia takie jak umowy cywilno

– prawne, umowy o współpracę czy samozatrudnienie. Zmieniająca się sytuacja zmieniła oblicze

umowy społecznej opartej na solidarności pokoleń co skutkowało wypłacaniem rent i emerytur z

bieżących składek. W sytuacji niskiej ściągalności składek dofinansowywanie systemu przez budżet

państwa jest coraz wyższe, a zatrudnienie w oparciu o klasyczne umowy maleje, co skutkuje niskimi

świadczeniami. W dodatku zmienia się miejsce właścicieli z państwowych zakładów poprzez proces

prywatyzacji w prywatne. Konsekwencją tych zmian jest zmiana roli Państwa jako negocjatora i

strony.

Współcześnie rozwiązania powinny być zmieniane wraz z zmieniającymi się uwarunkowaniami

prawnymi dotyczącymi zatrudnienia i braku ochrony Kodeksu Pracy dla zatrudnionych na podstawie

umów cywilnoprawnych. Tezę tę umocować można faktem iż w doktrynie prawnej ciągłe i

permanentne świadczenie umowy zlecenia jest specyficzna formą umowy o pracę. Różni ją od

klasycznego stosunku umowy o pracę brak uprawnień pracowniczych (np. urlop).

12

mgr Arkadiusz Tomaszewski,

Collegium Civitas.

Państwa regionu cieśniny Bab Al-Mandab: pomiędzy konfliktem a współpracą.

Cieśnina Bab – Al-Mandab oddziela kontynent afrykański (Róg Afryki) od azjatyckiego

(Półwysep Arabski) i jest częścią jednej z najważniejszych światowych dróg wodnych. Porównywalne

znaczenie mają takie akweny jak cieśniny Malaka, Gibraltarska, Ormuz czy kanały Sueski i

Panamski. Wzajemne powiązania pomiędzy obszarami Rogu Afryki i południowo-zachodniego krańca

Półwyspu Arabskiego sięgają co najmniej X wieku p.n.e., podobnie jak zainteresowanie mocarstw

światowych uzyskaniem wpływów w regionie: poczynając od Persji, poprzez cesarstwo bizantyjskie,

kalifat arabski, a w czasach nowożytnych Imperium Otomańskie, Wielka Brytania, Francja, Włochy,

Stany Zjednoczone i Rosja. W ten sposób region uwikłany jest w geopolitykę, a jednocześnie

przeżywa szereg problemów wewnętrznych. Nawet pobieżny przegląd wyzwań, przed którymi stoją

państwa regionu, ukazuje skalę problematyki: nieprzerwanie tlący się konflikt Erytrejsko-Etiopski,

upadek Somalii, konflikty sudańskie, zróżnicowanie etniczne i religijne, niskie wskaźniki rozwoju

społecznego, konflikt w Jemenie, stałe zagrożenie suszą – to tylko kilka z nich. Rozwój wszystkich

państw regionu wymaga wzajemnej współpracy, koniecznej nie tylko w celu zaspokojenia spokojnej

żeglugi przez cieśninę. Istnieje wiele innych elementów, które wymuszają współpracę: eksport ropy

naftowej z Sudanu Południowego wymaga współpracy z Sudanem Północnym, Etiopia nie posiadając

dostępu do morza musi wykorzystywać porty morskie Dżibuti, Somalii (Somalilandu) lub Erytrei,

potencjał energetyczny (hydroelektrownie) Etiopii może zapewnić niezależność energetyczną regionu,

pokój w Somalii możliwy jest przy współpracy państw regionu. Współpraca wymagana jest także, aby

przeciwdziałać rozwojowi i działalności grup terrorystycznych. Nie ulega wątpliwości, że pomyślna

przyszłość regionu wymaga współpracy, lecz tlące się konflikty stanowią silną barierę rozwoju.

Państwa regionu cieśniny Bab Al-Mandab są ilustracją, jak złożone problemy i skomplikowane

zależności mogą pojawić się w polityce regionalnej, i jak przemyślaną i dalekowzroczną politykę

należy prowadzić, aby konflikty wygasały a współpraca przynosiła pozytywne rezultaty.

dr Magdalena Ickiewicz – Sawicka,

Politechnika Białostocka.

Mniejszości narodowe i etniczne na Bałkanach – wybrane aspekty.

Artykuł dotyczy mniejszości narodowych i etnicznych na terenie Bałkanów. Składa się z

wstępu, zakończenia i czterech części merytorycznych. W pierwszej z nich znalazły się teoretyczne

koncepcje dotyczące funkcjonowania mniejszości narodowych i etnicznych w Europie zarówno w

kontekście prawnym jak i politologicznym a także w świetle stosunków międzynarodowych. Druga

część prezentuje problematykę mniejszości na Bałkanach w świetle najnowszej historii (okres

istnienia Federacyjnej Socjalistycznej Republiki Jugosławii oraz jej rozpad). Niniejsza część zawiera

także prezentację i opis niektórych mniejszości narodowych i etnicznych występujących na

Bałkanach. Trzecia część z kolei opisuje wybrane współczesne stosunki narodowo – etniczne

występujące na opisywanym obszarze. W części czwartej zaś zawarto analizę niniejszej tematyki,

prognozując przyszłość. Tekst zamykają wnioski końcowe.

mgr Mira Wawreniuk,

Uniwersytet w Białymstoku.

Euroregiony jako specyficzna forma współpracy transgranicznej na przykładzie działań

podejmowanych na wschodniej granicy Polski.

Zmiana funkcji granicy, która przestała być barierą, a zaczęła integrować, w istotny sposób

wywarła wpływ na intensyfikację działań o charakterze transgranicznym. We współczesnych

stosunkach międzynarodowych transgraniczność stała się podstawą współdziałania pomiędzy

13

państwami na szczeblu lokalnym, regionalnym, subregionalnym i globalnym. Podejmowana jest

współpraca praktycznie we wszystkich dziedzinach funkcjonowania państwa, samorządów i

społeczności lokalnych: gospodarce, kulturze, edukacji, infrastrukturze technologicznej, ekologii.

Współpraca transgraniczna może przybierać różne formy: wspólnoty robocze, uzgodnienia

instytucjonalne, ciała transgraniczne czy Europejskie Ugrupowania Współpracy Terytorialnej

(EUWT). Jednak obecnie najczęściej stosowanym rozwiązaniem jest tworzenie euroregionów.

Celem wystąpienia będzie przedstawienie specyficznej formy współpracy transgranicznej,

jaką są euroregiony, ze szczególnym uwzględnieniem struktur powstałych na wschodniej granicy

Polski (przede w wszystkim z udziałem województwa podlaskiego). Dokonane zostanie

umiejscowienie współpracy euroregionalnej w kontekście działań transgranicznych, przedstawiona

zostanie także geneza oraz specyfika tworzenia i działania euroregionów. Ponadto zaprezentowane

zostaną wyniki badań ankietowych - przeprowadzonych przez Wojciecha Kosiedowskiego – które

dotyczyły oceny współpracy transgranicznej i euroregionalnej przez mieszkańców obszarów

przygranicznych Białorusi, Litwy, Łotwy i Polski Wschodniej.

mgr Andrei Abramchuk,

Uniwersytet im. Marii Curie – Skłodowskiej w Lublinie.

Współpraca międzynarodowa na terenie transgranicznego rezerwatu biosfery „Polesie

Zachodnie” (Polska - Białoruś – Ukraina): stan, problemy i perspektywy.

We współczesnym świecie skuteczna realizacja wielu zadań, a szczególnie na terenach

przygranicznych, wymaga konkretnej współpracy międzynarodowej. W społeczeństwie obywatelskim

podstawowe znaczenie ma współpraca międzynarodowa na poziomie społeczności lokalnej,

miejscowych organów władzy, oraz organizacji pozarządowych. Decydujące znaczenie struktur

regionalnych w rozstrzyganiu różnych problemów lokalnych jest spowodowane tym, że to one

najlepiej znają potrzeby regionu (problemy, wyzwania), oraz możliwe rozwiązania tych problemów.

Niezbędnym elementem przy tworzeniu transgranicznego rezerwatu biosfery „Polesie Zachodnie”

(Polska - Białoruś – Ukraina) oraz gwarancją jego skutecznego funkcjonowania jest aktywność

społeczna i realna współpraca międzynarodowa. I przede wszystkim powinna to być współpraca

partnerów ze wszystkich trzech części rezerwatu. Organizacje społeczne zarówno na Białorusi, jak i w

Polsce mogą być, i w zasadzie są już, siłą napędową w aktywizacji miejscowych społeczności oraz we

współpracy międzynarodowej.

Niestety, mimo, że są pozytywne doświadczenie we współpracy w ramach tworzonego

transgranicznego rezerwatu biosfery (TRB) „Polesie Zachodnie” (Polska - Białoruś – Ukraina) to jej

stan pomiędzy stronami TRB nadal jest niedostateczny. Aktywność społeczności lokalnych w

poszczególnych narodowych częściach rezerwatu bardzo się różni. Przyczyny tego zjawiska są

zarówno obiektywne jak i subiektywne. Poczynając od różnic polityczno-ustrojowych i

ekonomicznych modeli rozwoju państw, oraz różnego stopni rozwoju społeczeństwa obywatelskiego

państw-stron, a kończąc na istnieniu reżimu wizowego.

W związku ze specyfiką rozwoju społeczno-politycznego i gospodarczego, oraz wysokim

stopniem rozwoju społeczeństwa obywatelskiego w polskiej części rezerwatu, społeczności lokalne są

tu bardziej aktywne w realizacji różnorakich projektów i działań. Dotyczy to zarówno samorządów

lokalnych, organów władzy państwowej jak i organizacji pozarządowych.

Dla wszystkich trzech państw-stron TRB „Polesie Zachodnie” zarówno w Białorusi jak i na

Ukrainie i w Polsce, właśnie organizacje pozarządowe winny stać się kluczową siłą napędową w

rozwoju współpracy międzynarodowej, gwarantującą jego skuteczne funkcjonowanie.

mgr Agata Woźniak,

Politechnika Gdańska.

Współpraca transgraniczna na przykładzie euroregionów Pomerania oraz Niemen i jej wpływ

na rozwój regionalny Polski.

14

Skutkiem przemian politycznych jak i gospodarczych, które nastały w Polsce po roku 1989 jest

rozwój partnerstwa z krajami ościennymi zarówno na szczeblu lokalnym jak i regionalnym. Działanie

to zaowocowało w powstanie wielu obszarów współpracy transgranicznej tzw. euroregionów.

Europejska Konwencja Ramowa o współpracy przygranicznej między wspólnotami

terytorialnymi z 21 maja 1980 roku i Europejska Karta Samorządu Terytorialnego z 15 października

1985 roku to dwa dokumenty, w których zostały zawarte wzorce o ustanawianiu współpracy

euroregionów. Poprzez podpisanie tych dwóch umów (w roku 1993 i 1994) Polska może zawierać

porozumienia międzypaństwowe o wspieraniu współpracy transgranicznej.

Główną funkcją współpracy transgranicznej jest zacieranie różnic istniejących granic jak również

neutralizowanie ich negatywnych skutków. Stosunki transgraniczne mają ważne znaczenie w

umacnianiu i rozwoju sąsiedzkich kontaktów dlatego też mimo odmienności historycznych,

politycznych czy społecznych niezbędne jest partnerstwo między państwami.

Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie wpływu i roli współpracy transgranicznej na

rozwój regionalny, pod którego pojęciem kryje się rozwój całej gospodarki narodowej, rozpatrywanej

w aspekcie regionalnym, na który składa się szereg regionów administracyjnych. Do zestawienia

zostały wybrane euroregiony z zachodniej jak i wschodniej granicy Polski: Pomerania ( współpraca z

Niemcami i Szwecją) oraz Niemen (współpraca z Litwą i Białorusią).

mgr Mariusz Wypych,

Uniwersytet Łódzki.

Ewolucja europejskiej polityki regionalnej. Zmiany w okresie programowania 2014-2020.

Polityka spójności została traktatowo usankcjonowana wraz z wejściem w życie Jednolitego

Aktu Europejskiego. Wcześniej, Wspólnota Europejska podejmowała różne działania ukierunkowane

na rozwój regionalny. Już w Traktacie Rzymskim ustanowiono Europejski Fundusz Społeczny, który

początkowo miał służyć jako instrument refundujący państwom członkowskim część kosztów

związanych z finansowaniem działań promujących mobilność zawodową i geograficzną mieszkańców,

natomiast obecnie stanowi jeden z ważniejszych instrumentów finansujących działania wzmacniające

poziom zatrudnienia i spójność społeczną UE. Ważnym momentem dla rozwoju polityki regionalnej

był rok 1975, w którym ustanowiono najważniejszy obecnie instrument finansujący rozwój regionalny

w UE – Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego. Wraz z wejściem w życie Jednolitego Aktu

Europejskiego, traktatowo usankcjonowano istnienie wspólnotowej polityki regionalnej

ukierunkowanej na zmniejszenie różnic w rozwoju społeczno-gospodarczym między regionami, ze

szczególnym uwzględnieniem usuwania opóźnień w rozwoju regionów słabiej rozwiniętych.

Szczegółowe cele polityki, zasady oraz instrumenty finansujące podlegają zmianom w każdym

kolejnym okresie programowania, są dostosowywane do warunków społeczno-gospodarczych krajów

członkowskich, korzystając z doświadczeń z poprzednich okresów. Podobnie jest obecnie, kiedy to

wraz z przedstawieniem przez Komisję Europejską w październiku 2011 pakietu wniosków

legislacyjnych zaprezentowano planowany kształt polityki spójności na lata 2014-2020.

Biorąc powyższe pod uwagę zadecydowałem o przygotowaniu artykułu, w którym zostanie

zaprezentowany zarys ewolucji europejskiej polityki regionalnej ze szczególnym uwzględnieniem tych

elementów polityki, które są wykorzystywane obecnie (m.in. zasady, instrumenty finansowe), jak i

zakresem polityki spójności w nowym okresie programowania (z uwzględnieniem założeń strategii

Europa 2020, stanowiącej odniesienie do programowania środków w okresie 2014-2020). Artykuł

będzie zawierać m.in. następujące treści:

1. Zakres działań na rzecz rozwoju regionalnego w okresie 1957-1988,

2. Europejska polityka regionalna w okresie 1989-2007,

3. Okres programowania 2007-2013,

4. Proponowany zakres polityki spójności na lata 2014-2020

mgr Marta Mazur,

Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu.

15

Regionalizacja w nauce z wykorzystaniem środków masowego przekazu na przykładzie miasta

Wrocławia.

Współczesność wymusza na społeczeństwie zaakceptowanie i wykorzystywanie środków

masowego przekazu do komunikowania się ze światem i utrzymywania więzi międzyludzkich.

Pejoratywna opinia na temat poziomu edukacji w polskim szkolnictwa równoważy się z brakami w

podstawowym wyposażeniu każdej klasy czy ograniczeniem się do jednej reprezentatywnej klasy

multimedialnej, w której lekcje odbywają się głównie z młodą kadrą dydaktyczną. Pierwszym

wymienianym wśród pedagogów powodem prowadzenia jałowych, tradycyjnych lekcji z

wykorzystaniem tablicy i podręczników jest brak dostępu do klas z multimedialnym rzutnikiem i

laptopem, drugim to konieczność realizacji podstawy programowej, a nie skupieniem się na realizacji

prezentacji Power Point, które pochłaniają zdecydowanie więcej czasu. Jednak prawdziwym

powodem takiej postawy pedagogów jest brak pomysłów na lekcje i konieczność skierowania się ku

potrzebom i oczekiwaniom uczniów. Dlatego bardzo ważne są naciski kierowane ze strony

kuratorium, ale także samego ministerstwa, które organizuje sympozja i konferencje zachęcające

szkoły do tworzenia twórczych programów mających na celu zinformatyzowanie i wzbogacenie o

nowe metody prowadzenie zajęć. Wydawnictwa wzbogacają materiały dla nauczycieli o programy

multimedialne, ale stanowią jedynie odzwierciedlenie treści zawartych w podręcznikach. Wymienione

powyżej przykłady stanowią jedynie impuls, który ma pobudzić grono pedagogiczne do

wykorzystywania środków multimedialnych.

mgr Monika Sebatyńska – Wasiluk,

Uniwersytet w Białymstoku.

Współpraca transgraniczna i jej specyfika.

Celem artykułu jest omówienie problematyki współpracy międzynarodowej. W szczególności

analizie został poddany termin współpracy transgranicznej.

Termin współpraca transgraniczna jest definiowany na wiele sposobów z powodu

polisemicznego charakteru samej kategorii regionu. Najczęściej termin ten odnosi się do współpracy

zewnętrznej władz terytorialnych i może występować w dwóch formach, jako współpraca

transgraniczna lub międzyregionalna. Współpraca transgraniczna może dotyczyć wyłącznie relacji

między jednostkami położonymi przy granicach wewnętrznych państw członkowskich Unii

Europejskiej lub relacji między władzami terytorialnymi krajów członkowskich i państw spoza Unii

Europejskiej. Współpraca międzyregionalna ma miejsce w przypadku, gdy wykracza poza relacje

przygraniczne bliskiego sąsiedztwa i dotyczy państw należących do Unii Europejskiej, jak i spoza,

niekoniecznie graniczących ze sobą. Pojęcie współpracy transgranicznej jest powszechnie stosowane

w aktach prawnych i dokumentach. Istotnym przykładem jest Europejska Karta Regionów

Granicznych i Transgranicznych oraz Europejska Konwencja Ramowa o Współpracy Transgranicznej.

Współpracę transgraniczną można określić jako proces, w którym społeczności lokalne i regionalne,

także struktury samorządu terytorialnego łączą swoje wysiłki, w celu wspólnego rozwiązywania

swoich problemów, mimo oddzielającej je granicy państwowej. Badany podmiot można również

rozpatrywać w kontekście innych form kooperacji takich jak: współpraca międzynarodowa,

współpraca transnarodowa i współpraca międzyregionalna.

Procesy integracyjne należą do najbardziej charakterystycznych zjawisk w życiu społecznym i

gospodarczym współczesnej Europy. Integracja społeczności lokalnej i regionalnej, wspieranie

zjednoczenia oto istotne wyznaczniki współczesnego rozwoju. Podwaliną współpracy

międzynarodowej jest globalizacja. Relacje międzynarodowe to intensywne interakcje, które

wykraczają poza granice krajów, stanowią jednocześnie zewnętrzny wyraz ich potrzeb i dążeń.

Transgraniczność wiąże się z terminem ,,integracja”. W sensie etymologicznym pochodzi od

łacińskiego wyrazu integratio, co znaczy zespalanie się, scalanie. W czasach państw narodowych XX

wieku, w których to upowszechniło się pojęcie, w szerszym zakresie zaczęto wiązać pojęcie z

procesem integracji gospodarczej, a następnie politycznej. Termin ten można odnosić do różnych

spraw. Można się integrować, czyli łączyć wokół wspólnych celów, jak również można zespalać

wysiłki we wspólnych działaniach, a także scalać na przykład instytucje. Według klasycznej teorii

16

integracji ekonomicznej, sformułowanej przez B. Balassa, proces ten kształtuje się w pięciu etapach:

w ramach obszaru (strefy) wolnego handlu, unii celnej, wspólnego rynku, unii gospodarczej

(ekonomicznej), pełnej integracji gospodarczej. Wychodząc poza schemat B. Balassa, Z. Doliwa

Klepacki wskazuje pełną integrację gospodarczą, która powoduje integrację w zakresie polityki

zagranicznej, obronnej sprawiedliwości, spraw wewnętrznych, upatrując przy tym efekt ,,sprzężenia

zwrotnego. Integracja jest procesem długotrwałym, bowiem poszczególne państwa i społeczeństwa

sukcesywnie rozwijają współpracę, opierając się na współpracy bilateralnej lub multilateralnej. Ta

współpraca powoduje nie tylko wzajemne poznanie, ale również wzajemne upodabnianie w działaniu.

Współpraca państw i regionów na obszarach oraz terytoriach nadgranicznych wpłynęła na

rozwój relacji międzypaństwowych i politycznych w Europie. Dużą rolę odegrały zachodzące na

przestrzeni wieków zmiany granic politycznych, które powodowały zmiany przynależności

państwowej, przemiany społeczne, kulturowe, etniczne, gospodarcze, zmiany sytuacji prawnej i

majątkowej mieszkańców. Współpraca transgraniczna odgrywa kluczową rolę w procesie integracji

europejskiej. Zjawisko to ujęte na tle procesów integracji transgranicznej Europy w kontekście norm

prawnych, instytucji, obszarów działania, funkcji, wskazuje na złożoność i różnorodność procesu.

mgr Paweł Paluchowski,

Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu.

Porównanie stanu oraz perspektyw rozwoju rynku pracy dla młodych absolwentów na Podlasiu

i na Dolnym Śląsku na przykładzie Wrocławia i Białegostoku.

Etos pracy, tak hołubiony w kulturze oraz literaturze przełomu XIX i XX wieku, okazuje się

być nieobcy również współcześnie. Co więcej, zjawisko to jest obecnie bardzo szeroko

rozpowszechnione we współczesnym, codziennym życiu. Trudno się dziwić, w pracy bowiem,

spędzamy najwięcej czasu, mamy najwięcej znajomych, ścieramy się z innymi poglądami, rozwijamy

się, praca determinuje w pewnym sensie nasze całe życie. Nie dziwi więc fakt, iż temat ten stał się

dość popularny we współczesnych badaniach naukowych.

Celem niniejszego artykułu jest próba zdefiniowania cech charakterystycznych dla rynku pracy

we Wrocławiu oraz Białymstoku, z naciskiem na różnice oraz dysonanse, jakie dzielą te dwa rynki.

Referat skupia się na wybranych, najważniejszych zdaniem autora zagadnieniach. W pierwszej części

przedstawione zostaną podstawy teoretyczne, w tym definicje poszczególnych zjawisk oraz stan

badań. W drugiej części wskazane zostaną praktyczne aspekty, tj. przede wszystkim wyniki badań

oraz podjęta zostanie próba wskazania przyczyn aktualnego stanu badanych zjawisk. Na koniec

przedstawione zostaną wnioski i, co ważne, podjęta zostanie próba wskazania dróg rozwoju oraz

narzędzi niwelowania różnic poziomu rozwoju rynku pracy na wschodzie oraz na zachodzie Polski.

mgr Sylwester Jasiński,

Uniwersytet w Białymstoku.

Kapitał ludzki jako podstawa rozwoju regionalnego.

Artykuł przedstawia czynniki rozwoju regionalnego, a w szczególności znaczenie kapitału

ludzkiego w tym procesie. Na podstawie poszczególnych mierników rozwoju społeczno-

gospodarczego autor opisuje wpływ kapitału ludzkiego na proces rozwoju regionalnego, wysuwając

przypuszczenie, że innowacyjność jest impulsem przemian i warunkiem niezbędnym ich zaistnienia.

Włodzimierz Musiał,

Urząd Miejski.

Współpraca transgraniczna Rzeczypospolitej Polskiej z Republiką Białorusi.

Postępująca integracja Europy doprowadziła do rozwoju współpracy transgranicznej.

Współpraca transgraniczna to każde wspólnie realizowane przedsięwzięcie, którego celem jest

umocnienie i rozwój sąsiedzkich relacji miedzy społecznościami i władzami terytorialnymi co

17

najmniej dwóch stron oraz podpisanie porozumień i przyjecie uzgodnień niezbędnych do realizacji

takich działań (Europejska konwencja ramowa o współpracy trans granicznej miedzy wspólnotami i

władzami terytorialnymi, dokument Rady Europy podpisany 21 maja 1980 roku w Madrycie) .

Przykładem współpracy transgranicznej jest kooperacja Rzeczypospolitej Polskiej z Republiką

Białorusi. Do aktów prawnych regulujących współpracę transgraniczną między Polską a Białorusią

należy zaliczyć przede wszystkim: Deklarację o dobrym sąsiedztwie, wzajemnym zrozumieniu i

współpracy między Rzeczpospolitą Polską i Republiką Białoruś, podpisaną 10 października 1991 r.;

Porozumienie między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Białoruś o głównych

zasadach współpracy transgranicznej, podpisane 24 kwietnia 1992 r.; Traktat między Rzecząpospolitą

Polską i Republiką Białoruś o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy, podpisany 23 czerwca

1992 r. ; Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Białorusi w sprawie

przejść granicznych, podpisana 24 kwietnia 1992 r.; Umowa o ruchu osobowym pomiędzy Rządem

Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Białoruś o ruchu osobowym, podpisana 26 sierpnia

2003 r.; Umowa o ruchu osobowym pomiędzy Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki

Białorusi z 20 grudnia 2007 r.; Umowa o ruchu osobowym pomiędzy Rządem Rzeczypospolitej

Polskiej a Rządem Republiki Białorusi o zasadach małego ruchu granicznego, podpisana 12 lutego

2010 r.; Umowa miedzy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Białoruś o

współpracy w dziedzinie kultury, nauki i oświaty, podpisana 27 listopada 1995 r. W aktach prawnych

obydwie strony określiły podstawowe kierunki i formy współpracy w następujących dziedzinach:

gospodarka, kultura, sztuka, oświata, nauka i turystyka, sport, ochrona zdrowia, infrastruktura,

ochrona środowiska. Współpraca transgraniczna obu państw przyniosła wymierne rezultaty w postaci

ożywienia kontaktów gospodarczych, organizacji imprez kulturalnych, sportowych.

mgr Anna Czopek,

Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach.

Klasyfikacja powiatów województwa śląskiego ze względu na poziom rozwoju infrastruktury

wodno-kanalizacyjnej i ochrony środowiska.

Niniejszy artykuł porusza problem klasyfikacji obiektów ze względu na wybrane zmienne

diagnostyczne. We wprowadzeniu autor prezentuje główny cel tego referatu, cele szczegółowe oraz

hipotezy, które zostaną zweryfikowane przez badanie empiryczne. Celem głównym referatu jest

uporządkowanie powiatów województwa śląskiego od najlepszego do najsłabszego biorąc pod uwagę

poziomu rozwoju infrastruktury wodno – kanalizacyjnej i ochrony środowiska, a następnie ustalenie

grup powiatów tegoż województwa charakteryzujących się podobieństwom ze względu na

analizowane zjawisko.

W dalszej części referatu omówiony zostanie problemu doboru zmiennych diagnostycznych, wraz z

prezentacją finalnego zbioru zmiennych wykorzystanych do dalszej analizy. Następnie wyznaczone

zostaną wartości zmiennych syntetycznych na podstawie różnych sposobów wybranych przez autorkę.

W celu przeprowadzenia analiz porównawczych dokonano przekształceń wartości zmiennych

syntetycznych w tzw. mierniki taksonomiczne (syntetyczne). Uzyskane wyniki pozwolą w dalszej

części na uporządkowanie powiatów według wartości syntetycznych mierników.

Następnie, za pomocą mierników taksonomicznych zostanie dokonany podział zbioru analizowanych

jednostek, tj. powiatów województwa śląskiego na grupy, zawierające obiekty o podobnym poziomie

rozwoju infrastruktury wodno-kanalizacyjnej i ochrony środowiska. Klasyfikacja powiatów zostanie

dokonana również za pomocą innych znanych metod grupowania, do których należą m.in. metody

aglomeracyjne (najbliższego sąsiedztwa, najdalszego sąsiedztwa, Warda, itd.) czy metody k –średnich.

Artykuł kończy podsumowanie wraz z interpretacją otrzymanych rezultatów wybranymi metodami

klasyfikacji.

mgr Dorota Grądzka,

Uniwersytet w Białymstoku.

Rola współpracy międzynarodowej w zakresie nauki i technologii w procesie podnoszenia

innowacyjności chińskiej gospodarki.

18

Warunki globalizacji i związane z nimi zmniejszenie barier komunikacyjnych, wpływają

zarówno na intensyfikację handlowej jak i naukowej współpracy międzynarodowej.

Uczelnie wyższe i instytuty badawcze odgrywają istotną rolę w procesie nawiązywania i

umacniania współpracy międzynarodowej pomiędzy krajami. Jednostki badawcze, jako ośrodki

bezpośrednio generujące nową wiedzę wpływają na podnoszenie innowacyjności gospodarki.

Naukowcy i badacze nie tylko generują wiedzę skodyfikowaną, ale są też kanałem transferu wiedzy

nieucieleśnionej (tacit knowledge), niezbędnej do powstania innowacji. Współpraca międzynarodowa

chińskich ośrodków badawczych, polegająca w szczególności na: zawieraniu umów o współpracy,

organizacji stażów naukowych, realizacji projektów badawczych z najlepszymi ośrodkami naukowymi

na świecie, może być uznana za istotny kanał transferu wiedzy do gospodarki chińskiej.