Analiza japońskich wykresów świecowych

Plan szkolenia

Krótka historia,

Podstawowe pojęcia i kształty świec,

Formacje świecowe i ich zastosowanie,

Podsumowanie.

Spojrzenie wstecz XVII w. powstał w Japonii jeden z

pierwszych rynków terminowych na świecie – rynek kontraktów na ryż;

W XVIII w. działał najsłynniejszy japoński „trader” Homma; jako pierwszy zwrócił uwagę na psychologiczne aspekty handlu – podstawa AT;

Istnieje opinia, iż właśnie Homma jako pierwszy zaczął stosować analizę wykresów;

Spojrzenie wstecz…cd

1755 Powstanie dzieła „Fontanna złota-trzech małp nauka o pieniądzach”, rzekomo autorstwa Hommy;

Połowa XIX wieku – najprawdopodobniej początek stosowania wykresów świecowych.

Ewolucja japońskich wykresów

Wykres zatrzymania Wykresy palikowy oraz słupkowy

Wykres kotwicowy Wykres świecowy

Budowa świecy

Podstawowe kształty świec Wyróżniamy trzy podstawowe kształty:

Świece z długimi korpusami,

Szpulki,

Doji;

Różnice wynikają z:

wielkości i kolorów korpusów,

długości cieni,

Proporcji między korpusami i cieniami;

Kształt świecy obrazuje nam sytuację na rynku (kto ma przewagę, byki czy niedźwiedzie).

Świece z wysokim korpusem • Kształt:

– Ceny otwarcia i zamknięcia są od siebie znacznie oddalone,

– Krótkie cienie (zarówno górny jak i dolny) lub ich brak;

• Charakterystyka: (+) jednoznaczna informacja kto ma przewagę

na rynku (byki czy niedźwiedzie),

(+) znacząca wartość prognostyczna; sprawdza się jako potwierdzenie sygnałów płynących z innych typów analizy,

(-) subiektywizm w ocenie wysokości korpusu. Można stosować zasadę, że korpus powinien być co najmniej 3 razy wyższy od poprzedniej świecy.

Długi biały korpus =

rynek byka

Długi czarny korpus =

rynek niedźwiedzia

Szpulki • Występują najczęściej;

• Kształt: – Zarówno cena otwarcia jak i zamknięcia

mieszczą się blisko siebie (mały korpus),

– Biały lub czarny korpus,

– Cienie różnej długości;

• W pojedynkę wskazują, że rynek jest niezdecydowany, brak strony przeważającej i co za tym idzie brak wyraźnego trendu;

• Wartość prognostyczna gdy pojawiają się w formacjach.

Doji

• Kształt: – Cena otwarcia = cena zamknięcia (lub

bardzo blisko siebie),

– Cienie przybierają różne kształty;

• Japończycy określają taką sytuację jako „skrzyżowanie dróg byków i niedźwiedzi”;

• Rynek jest w stanie przejściowym, ostrzeżenie o możliwości odwrócenia dotychczasowej tendencji;

• Element wielu formacji świecowych.

Zastosowanie wykresów świecowych

Wsparcie dla innych typów analizy technicznej (potwierdzanie sygnałów);

Wyznaczanie obszarów wsparcia/oporu;

Prognozowanie za pomocą samodzielnych formacji świecowych.

Świece jako potwierdzenia sygnałów

Świeca z wysokim białym

korpusem potwierdza obronę

obszaru wsparcia

FGOLD D1, 11-12.2008

FOIL H4, 01.2011

Obszar oporu wyznaczony

przez poprzedni szczyt Wysoki czarny

korpus

potwierdza

obronę obszaru

oporu

Długi czarny korpus

potwierdza wybicie z

konsolidacji

Świece z długimi korpusami

potwierdzają przełamania

obszarów wsparcia i oporu!

obszary oporu i wsparcia

(ograniczenia konsolidacji)

FUS30 H1 01.2011

Wyznaczanie obszarów w/o • Świeca z długim białym lub czarnym korpusem może sama w sobie

stanowić, odpowiednio obszar wsparcia lub oporu;

• Ceny zwykle mają trudność z pokonaniem połowy korpusu lub całej świecy;

• Fakt ten możemy wykorzystać np. do ustawiania linii obrony (stop loss).

Potencjalne

wsparcia

Potencjalne

opory

Mając długą pozycję, stop

loss możemy umieścić

poniżej połowy korpusu

wysokiej białej świecy

Przykład wykorzystania

wysokiej białej świecy do

umieszczania zlecenia stop loss Pojawia się świeca z

wysokim białym

korpusem

EURUSD H1, 12.2010

Przykład wykorzystania

wysokiej czarnej świecy do

umieszczania zlecenia stop loss

Pojawia się świeca z

wysokim białym

korpusem

Mając krótką pozycję,

stop loss umieszczamy

powyżej połowy

korpusu wysokiej

białej świecy

EURUSD H1, 02.2011

Podstawowe formacje jednoświecowe

Do najpopularniejszych formacji świecowych należą:

Młot;

Spadająca gwiazda;

Wisielec.

Formacja Młota

• Budowa świecy: – Cena zamknięcia jest blisko ceny

otwarcia (ewentualnie są sobie równe - doji),

– Krótki górny cień (najlepiej brak),

– Długi dolny cień (im dłuższy tym lepszy),

– Kolor korpusu nie istotny;

• Młot pojawia się po znaczącym ruchu spadkowym i zapowiada wzrosty.

Na co zwrócić uwagę!

• Ruch spadkowy poprzedzający pojawienie się młota powinien być „istotny” (rynek mocno wyprzedany)… – Ocena subiektywna;-)

– Np. porównanie do poprzednich podobnych ruchów na danym instrumencie;

• Młot staje się obszarem wsparcia (można ustawiać stop loss poniżej dolnego cienia);

• Może pojawić się ruch powrotny (testowanie młota jako wsparcia), przełamanie neguje formację.

Pojawia się młot

Kolejnego dnia następuje test młota

FUS30 D1, dno bessy

Pojawienie się młota

poprzedziło

odwrócenie trendu

spadkowego

Formacja wisielca

• Budowa świecy:

– Taka sama jak w przypadku młota;

• Różnica jest w miejscu występowania formacji – wisielec pojawia się po silnych wzrostach i zapowiada spadki;

• Japończycy mówią o tym kształcie świecy: „Jeśli przychodzi z dołu – kupuj, jeśli z góry - sprzedawaj”.

Zalecane kroki ostrożności

• Sam fakt powstania wisielca nie świadczy o sygnale otwierania pozycji, kształt świecy przejawia pewną siłę popytu;

• Zalecane jest poczekać na potwierdzenie (cena zamknięcia kolejnej świecy poniżej korpusu wisielca);

• Zamknięcie kolejnej świecy powyżej maksimum wisielca oznacza zanegowanie całej formacji.

Pojawia się wisielec

FFR40 D1, 06.2010

Potwierdzenie następuje

następnego dnia

Spadająca gwiazda

• Budowa świecy:

– Cena zamknięcia blisko ceny otwarcia (lub na tym samym poziomie),

– Kolor korpusu nie ma znaczenia,

– Krótki dolny cień (najlepiej brak),

– Długi górny cień (im dłuższy tym lepszy)

• Powstaje po silnym ruchu wzrostowym i zapowiada spadki.

Pojawienie

spadającej gwiazdy

Rynek zbliża się do obszaru oporu

Przez kolejne dni rynek

testuje spadającą gwiazdę

FFR40 D1 01-04.2010

Formacje dwuświecowe

Zasłona ciemnej chmury;

Formacja przenikania;

Formacje objęcia (hossy/bessy).

Zasłona ciemnej chmury

• Pierwsza świeca:

– Wysoki biały korpus po dłuższym ruchu wzrostowym;

• Druga świeca:

– Otwarcie powyżej korpusu poprzedniej świecy (im wyżej tym lepiej),

– Zamknięcie co najmniej poniżej połowy korpusu poprzedniej świecy;

• Zapowiada odwrócenie trendu wzrostowego.

Uwagi!

• Formacja nie jest kompletna jeżeli druga świeca nie zamknie się poniżej połowy korpusu;

• Jeżeli tak się stanie należy poczekać na potwierdzenie w kolejnych świecach;

• Wybicie powyżej formacji stanowi zanegowanie sygnału.

Formacja przenikania • Przeciwieństwo poprzedniej

formacji;

• Pierwsza świeca: – Wysoki czarny korpus po istotnym

ruchu spadkowym;

• Druga świeca: – Otwarcie poniżej korpusu

poprzedniej świecy (im niżej tym lepiej),

– Zamknięcie co najmniej powyżej połowy korpusu poprzedniej świecy;

• Zapowiada odwrócenie trendu spadkowego.

Formacje objęcia

Objęcie hossy

– Warunki takie same jak w formacji przenikania;

– Dodatkowym warunkiem jest zamknięcie drugiej świecy powyżej korpusu pierwszej.

Formacje objęcia

Objęcie bessy

– Warunki takie same jak w formacji zasłony ciemnej chmury;

– Dodatkowym warunkiem jest zamknięcie drugiej świecy poniżej korpusu pierwszej.

Formacje trójświecowe

Gwiazda wieczorna:

Występuje w trendzie wzrostowym i zapowiada spadki,

Gwiazda poranna:

Występuje w trendzie spadkowym i zapowiada wzrosty.

Budowa formacji gwiazdy wieczornej • Pierwsza świeca:

– Długi biały korpus,

– Poprzedza ją silny ruchu wzrostowy,

• Druga świeca: – Mały korpus (biały lub czarny),

– Korpus nie powinien stykać się z korpusem poprzedniej świecy,

• Trzecia świeca: – Czarny korpus,

– Nie może stykać się z korpusem drugiej świecy,

– zamknięcie w obrębie korpusu pierwszej świecy formacji (im niżej tym lepiej)

Gwiazda wieczorna doji

Gdy druga świeca ma kształt doji formacja ma większą „siłę”:

– Większe prawdopodobieństwo zmiany dotychczasowego kierunku,

– Potencjalnie silniejszy ruch spadkowy niż w przypadku zwykłej gwiazdy wieczornej.

Budowa formacji gwiazdy porannej

• Odwrotność poprzedniej formacji;

• Również tutaj korpusy świec nie mogą na siebie zachodzić;

• Formacja zapowiada wzrosty.

Gwiazda poranna doji

Doji zwiększa potencjalną skuteczność formacji oraz zasięg i tempo prognozowanego ruchu.

Warto wiedzieć • Formacje wieloświecowe są to tak naprawdę

formacje jednoświecowe tylko w innej skali (w innym interwale);

• Każdą omawianą tu formację wieloświecową możemy przekształcić w jedną z trzech podstawowych formacji jednoświecowych (młot, wisielec lub spadająca gwiazda);

• Przekształcenia dokonujemy łącząc świece.

Zasady łączenia świec

• Cena otwarcia połączonej świecy = cena otwarcia pierwszej świecy;

• Ceną zamknięcia połączonej świecy = cena zamknięcia ostatniej świecy;

• Górny i dolny cień = odpowiednio najwyższa i najniższa cena serii świec.

Łączenie świec

Przekształcenie trzyświecowej

formacji gwiazdy porannej w

formację młota

Przekształcenie dwuświecowej

formacji objęcia bessy w

formację spadającej gwiazdy

Podsumowanie

Jedna z najstarszych metod analizy cen, daleko starsza niż klasyczna „zachodnia” Teoria Dowa (klasyczna AT);

Wykres świecowy jest najbardziej obrazowym sposobem prezentowania zmian cen instrumentów finansowych;

Analizę kształtów i formacji świecowych można bez trudu połączyć z innymi typami AT;

Analiza formacji świecowych raczej jako wsparcie (potwierdzenie) sygnałów inwestycyjnych płynących z innych metod analizy, niż samodzielne narzędzie inwestycyjne.

Białystok

blogi.bossa.pl

Dziękuję za

obecność

i uwagę

Jarosław Piróg Makler Papierów Wartościowych

j.pirog@bossa.pl

022 504 32 64

693 303 812