Katarzyna Pilińska

-pochodne węglowodorów, których cząsteczki składają się z rodnika i grupy alkoholowej.

CnH2n+1OH

„OH” –grupa wodorotlenowa

grupa hydroksylowa

Słowo alkohol - pochodzi najprawdopodobniej od arabskiego słowa al.-ghul (zły duch)

tworzy się przez dodanie do nazwy węglowodoru o tej samej liczbie atomów węgla końcówki –ol

To alkohol , który wywodzi się od metanu, gdzie jeden atom wodoru jest zastąpiony grupą hydroksylową -OH.

Metanol

Właściwości : Czysty metanol jest bezbarwną, łatwo rozpuszczalną w wodzie cieczą o charakterystycznym

zapachu.

Spala się bladoniebieskim płomieniem.

Reakcja spalania metanolu: 2CH3OH+3O22CO2+4H2O

Metanol jest silną trucizną. Picie lub wdychanie par metanolu grozi śmiercią.

8-10g metanolu powoduje ślepotę, większa ilość- śmierć.

ostry zapach podobny do zapachu do etanolu

Zastosowanie służy jako rozpuszczalnik farb i lakierów oraz paliwo

używa się go do produkcji tworzyw sztucznych, leków, barwników, włókien syntetycznych

stosowany w przemyśle chemicznym m.in. do wytwarzania aldehydu mrówkowego, estrów, metyloamin, chlorku metylu

Otrzymywanie: Metanol otrzymuje się jako uboczny produkt suchej destylacji drewna- stąd nazwa „spirytus drzewny”. Można go też otrzymać z tlenku węgla(II) i wodoru (tzw. gaz do syntez), stwarzając odpowiednie warunki procesu.

Reakcja:

CO+2H2CH3OH

Katalizatorami w tej reakcji są: ZnO, Cr2O3, MnO2

Etanol To alkohol, który wywodzi się od etanu, gdzie jeden atom wodoru został zastąpiony grupą hydroksylową -OH

Właściwości : Etanol jest bezbarwną cieczą o charakterystycznym zapachu i ostrym smaku.

Etanol jest lotną cieczą.

Białko jajka ścina się pod wpływem etanolu.

Łatwo spala się jasnoniebieskim płomieniem.

Reakcja:

C2H5OH+3O22CO2+3H2O

Mieszaninę ok 95% etanolu ze zwykłą wodą to potocznie nazywany spirytus.

Etanol w czystej postaci (100%) jest nazywany alkoholem absolutnym.

Przy ostrożnym wlewaniu etanolu do wody widać wyraźną granicę pomiędzy cieczami. Po wymieszaniu granica zanika. Etanol bardzo dobrze miesza się z wodą. Po wstrząśnięciu następuje zmniejszenie objętości roztworu. Zjawisko nosi nazwę kontrakcji.

Uniwersalny papierek wskaźnikowy, zanurzony w wodnym roztworze etanolu, nie zmienia swojego zabarwienia. Odczyn alkoholu jest obojętny.

Jako płyny dezynfekujące

środki higieny osobistej:

lakiery do włosów

zmywacze do paznokci

płyny do kąpieli

atramenty

płyny hamulcowe, hydrauliczne

Etanol otrzymuje się metodą znaną już w starożytności. Jest nią fermentacja alkoholowa glukozy - cukru występującego w owocach lub otrzymywanego w wyniku przekształceń innych cukrów. Fermentacja zachodzi w roztworze wodnym pod wpływem enzymów, wytwarzanych między innymi przez drożdże. Sumaryczne równanie reakcji fermentacji można zapisać następująco:

C6H12O6 ----->2 C2H5OH + 2 CO2

Glicerol

Alkohol trójwodorotlenowy zawierający trzy atomy węgla. Nazwa systematyczna: propanotriol. Estry glicerolu i wyższych kwasów tłuszczowych to tłuszcze właściwe, a gdy jedna z grup hydroksylowych jest zestryfikowana anionem fosforanowym, mamy do czynienia z fosfolipidami. Wzór: CH2OH - CHOH - CH2OH.

Właściwości : Glicerol jest bezbarwną, gęstą, nietoksyczną cieczą o słodkim smaku.

Bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie.

Spala się w powietrzu jasnożółtym, kopcącym płomieniem.

2C3H5(OH)3+7O26CO2+8H2O

Zastosowanie : Glicerol ma właściwości higroskopijne, dzięki czemu służy w przemyśle

spożywczym do konserwacji środków, które powinny zachować wilgoć.

Znajduje również zastosowanie w przemyśle kosmetycznym, skórzanym, materiałów wybuchowych i farmaceutycznym oraz do produkcji barwników. Jest też składnikiem płynów hamulcowych i chłodniczych.

Inne alkohole : Alkohol Pentylowy (n-pentylowy) alkohol, (CH3(CH2)3CH2OH,), ciecz, temperatura wrzenia 137C, słabo rozpuszczalny w wodzie, bardzo dobrze rozpuszczalny w alkoholu etylowym i eterze. Występuje w produktach fermentacji alkoholowej.

Alkohol Allilowy , H2C=CH-CH2OH, alkohol nienasycony alifatyczny, ciecz o ostrym, drażniącym zapachu i temperaturze wrzenia 97C. Alkohol allilowy rozpuszcza się w alkoholu, eterze, chloroformie, eterze naftowym. Na skalę przemysłową otrzymuje się go przez hydrolizę chlorku allilu lub katalityczną izomeryzację tlenku propylenu. Szeroko stosowany jest w syntezach organicznych do otrzymywania estrów, wykorzystywanych w przemyśle farmaceutycznym i perfumeryjnym oraz tworzyw sztucznych.

Alkohol Amylowy, CH3(CH2)3CH2OH, bezbarwna ciecz o odurzającym

zapachu i temperaturze wrzenia 137C, rozpuszczająca tłuszcze, oleje, parafiny, woski, żywice syntetyczne i naturalne (żywice) oraz częściowo asfalt i smołę węglową. Alkohol amylowy używany jest do wyrobu rozpuszczalników i olejków zapachowych.

Alkohol Benzylowy, fenylokarbinol, C6H5CH2OH, bezbarwna ciecz,

słabo rozpuszczalna w wodzie. Najprostszy alkohol aromatyczny. Temperatura wrzenia 205,4C. Alkohol benzylowy występuje (także w postaci estrów) w olejkach eterycznych (np. jaśminu i hiacyntu). Stosowany jest jako rozpuszczalnik i zmywacz farb i lakierów, jego estrów używa się do kompozycji zapachowych w przemyśle perfumeryjnym.

Alkohole aromatyczne zwane inaczej fenolami

czyli takie, w których grupa -OH jest przyłączona do cyklicznego węglowodoru aromatycznego mają zazwyczaj odczyn lekko kwaśny.

Napoje alkoholowe : Wina W zależności od zawartości alkoholu rozróżnia się wina: lekkie, średnio mocne, mocne oraz wzmocnione. Inny podział dokonany na podstawie zawartości cukrów rozróżnia wina: wytrawne, półwytrawne, półsłodkie, słodkie oraz bardzo słodkie. Ze względu na sposób konsumpcji, wina podzielono na: stołowe, deserowe oraz specjalne (ziołowe i musujące). Do napojów winnych zalicza się także miody pitne, uzyskiwane z brzeczki miodowej poddawanej fermentacji alkoholowej.

Wódki Napojami alkoholowymi są także wódki. Zalicza się do nich wódki naturalne owocowe, uzyskiwane ze spirytusu owocowego, np. gin (Gordons Dry Gin, Polish Gin), śliwowice (Śliwowica Paschalna, Śliwowica Mieszana), kirsch (Kirsch of Egger) oraz calvados (Special Apple Brandy Dry). Znane są także wódki naturalne zbożowe, jak: Extra Żytnia, Stołeczna Żytnia oraz Specjalna Żytnia.

Piwo Niskoprocentowy napój alkoholowy wytwarzany z jęczmienia, chmielu, słodu, wody i drożdży. Znany od kilku tys. lat. Cechy charakterystyczne: złota lub ciemna barwa, chmielowy zapach, gorzki smak oraz obfita piana. Piwo można podzielić na: jasne i ciemne - w zależności od zabarwienia - oraz lekkie, pełne i mocne - decyduje o tym zawartość ekstraktu. Rozróżnia się także piwo górnej i dolnej fermentacji w zależności od typu stosowanych drożdży. Do piw górnej fermentacji można zaliczyć angielskie: Stout, Porter, Ale, niemieckie: Weissebier oraz polskie: Grodziskie. Piwa dolnej fermentacji to: jasne pilzneńskie, ciemne typu bawarskiego lub dortmundzkie jasne .

Whisky i koniaki Do wódek zalicza się także whisky (Polish Whisky, Royal Castle, Johnnie Walker). Inną grupą są wódki naturalne, ze specjalnych spirytusów. Do nich zaliczane są m.in. koniaki będące podwójnym destylatem wina gronowego. Dla koniaków francuskich zastrzeżona jest nazwa Cognac. Są to alkohole pochodzące z sześciu okręgów położonych w departamentach Charente oraz Charente-Maritime. Francuskie koniaki w zależności od wieku są odpowiednio oznaczone: jedną, dwiema lub trzema gwiazdkami oraz następującymi symbolami: VO (very old), VSO (very superior old), VSOP (very superior old pace) oraz XO (extra old).

Napojami alkoholowymi są także wódki wytrawne, półsłodkie, słodkie oraz piwa, kremy i likiery. Wśród tych ostatnich można wyróżnić likiery: owocowe (Cherry Brandy, Polish Cherry), o smaku owocowym (Curaao, Lemon Liqueur), korzenno-ziołowe i ziołowe (Goldwasser) oraz o smaku specjalnym (Alasz, Likier Miętowy).

Skutki spożywania alkoholu: Alkohol zmienia świadomość, nastrój, wpływa na sposób myślenia, mówienia,

poruszania się. Jego działanie ma skutki krótko- i długoterminowe.

Alkohol przyspiesza bicie serca, zmienia ciśnienie krwi. Jest silnym obciążeniem dla wątroby, bez działania której nie mógłby zostać strawiony i wydalony z organizmu. Jednak rozkładając alkohol na nietrujące substancje, wątroba sama ulega zatruciu, co u osób nadużywających systematycznie alkoholu prowadzi często do choroby zwanej marskością wątroby.

Alkohol zakłóca funkcjonowanie komórek nerwowych i mózgu, Powoduje zaburzenia pamięci, utrudnia przypominanie sobie czegoś i zapamiętywanie nowych informacji, wywołuje zakłócenia równowagi, osłabia refleks, uniemożliwia koncentrację, utrudnia podejmowanie decyzji. Zakłóca działanie zmysłów - wzroku, słuchu, powonienia, smaku i dotyku, może nawet wywołać halucynacje.

Po alkoholu człowiek często robi rzeczy, których normalnie nigdy by nie zrobił, zakłóceniu ulega bowiem zdroworozsądkowa i moralna ocena rzeczywistości.

Niektórzy po alkoholu wpadają w przygnębienie i depresję, inni przeciwnie - stają się podnieceni, a nawet agresywni.

Nawet jeśli po niewielkiej ilości alkoholu młody człowiek poczuje się rozluźniony, to po jakimś czasie dobre samopoczucie przechodzi w oszołomienie i otępienie.

Choroba alkoholowa- uzależnienie od alkoholu, polegające na tak silnym przyzwyczajeniu organizmu do alkoholu, że on go potrzebuje aby w ogóle funkcjonować.

W chorobie alkoholowej człowiek traci kontrolę nad piciem i pije pomimo szkód, które to przynosi dla niego samego i jego najbliższych. Co więcej - przeczy temu, że coś jest nie w porządku, ukrywa przed sobą własne picie. Chorobę alkoholową można zaleczyć, choć nie da się jej całkowicie wyleczyć. Oznacza to, że alkoholikiem zostaje się do końca życia i każda próba "kontrolowanego" picia przynosi powrót do nałogu.

Niszczenie komórek nerwowych

Zanik pamięci

Otępienie

Udar mózgu

Uszkodzenie mięśnia sercowego

Nadciśnienie krwi

Zawał serca

Uszkodzenie wątroby (marskość)

Owrzodzenie żołądka

Owrzodzenie dwunastnicy

Spożycie alkoholu to ok. 8 litrów 100% spirytusu rocznie na głowę (licząc z noworodkami). W tym 50 litrów piwa.

Najmocniejszy alkohol wyprodukował w okresie międzywojennym Estoński Monopol Alkoholowy. Destylowany z ziemniaków alkohol miał moc 98 procent.

Wprawdzie picie piwa bywa niekiedy zalecane osobom cierpiącym na kamicę nerkową ("piasek w nerkach") ze względu na jego działanie moczopędnie, jednak słysząc taką propozycję, nawet od lekarza, należy zawsze pamiętać o negatywnym wpływie alkoholu (bo piwo to przecież także alkohol) na inne układy i narządy.

Ciekawostki:

Zaśnięcie po spożyciu alkoholu jest wynikiem toksycznego działania alkoholu na mózg (zatrucia alkoholem). Sen nie jest wówczas naturalny (fizjologiczny), a człowiek podczas takiego snu nie wypoczywa w sposób właściwy.

Najmłodszym klientem w polskich izbach wytrzeźwień był pięcioletni chłopiec, u którego stwierdzono 1,4 promila alkoholu. Chłopca uratowano w szpitalu w Płocku w 1995 roku. Matka dziecka tłumaczyła, ze syn wypił wino zostawione przez gości.

Statystyczny mieszkaniec Rosji wypija rocznie 14,1 litra czystego spirytusu. Najwięcej na świecie.

W Polsce 78 procent zabójstw popełnianych jest po alkoholu.

najmocniejsze piwo na świecie ma 23 procenty i nazywa się Baz Super Brew

0,30 - 0,5 (promili) Upośledzenie koordynacji ruchowo - wzrokowej, zaburzenia równowagi, euforia i obniżenie krytycyzmu.

0,50-0,7 (promili) Zaburzenia sprawności ruchowej, nadmierna pobudliwość i gadatliwość, obniżenie samokontroli oraz błędna ocena własnych możliwości, które często prowadzą do fałszywej oceny sytuacji przez kierowcę.

0,7 - 2,0 (promili) Zaburzenia równowagi, sprawności, koordynacji ruchowej, błędy w logicznym myśleniu, wadliwe wyciąganie wniosków, opóźnienie czasu reakcji, wyraźna drażliwość, zachowanie agresywne, wzrost ciśnienia krwi, przyspieszona akcja serca.

2,0 - 3,0 (promili) Zaburzenia mowy i równowagi, wzmożona senność, znacznie obniżona zdolność do kontroli własnych zachowań.

3,0 - 4,0 (promili) Spadek ciśnienia krwi, obniżenie ciepłoty ciała, zanik odruchów fizjologicznych, zaburzenia świadomości prowadzące do śpiączki.

Ponad 4,0 (promili) Stan poważnego zagrożenia życia.

Objawy występujące w zależności od stężenia alkoholu we krwi: