PATOGENY I SZKODNIKI OWADZIE PATOGENY I SZKODNIKI OWADZIE PATOGENY I SZKODNIKI OWADZIE PATOGENY I SZKODNIKI OWADZIE W OBIEKTYWIE DORADCÓW PROCAM POLSKA! W OBIEKTYWIE DORADCÓW PROCAM POLSKA!

IDENTYFIKUJEMYIDENTYFIKUJEMYIDENTYFIKUJEMYIDENTYFIKUJEMYIDENTYFIKUJEMYIDENTYFIKUJEMYIDENTYFIKUJEMYIDENTYFIKUJEMYIDENTYFIKUJEMYIDENTYFIKUJEMYIDENTYFIKUJEMYIDENTYFIKUJEMYIDENTYFIKUJEMYIDENTYFIKUJEMYIDENTYFIKUJEMYIDENTYFIKUJEMY

REJESTRUJEMY REJESTRUJEMY REJESTRUJEMY REJESTRUJEMY REJESTRUJEMY REJESTRUJEMY REJESTRUJEMY REJESTRUJEMY I ZWALCZAMY!I ZWALCZAMY!I ZWALCZAMY!I ZWALCZAMY!I ZWALCZAMY!I ZWALCZAMY!I ZWALCZAMY!I ZWALCZAMY!REJESTRUJEMY REJESTRUJEMY REJESTRUJEMY REJESTRUJEMY REJESTRUJEMY REJESTRUJEMY REJESTRUJEMY REJESTRUJEMY I ZWALCZAMY!I ZWALCZAMY!I ZWALCZAMY!I ZWALCZAMY!I ZWALCZAMY!I ZWALCZAMY!I ZWALCZAMY!I ZWALCZAMY!

Uprawa kukurydzy jest uważana za jedną z łatwiejszych. Pogląd ten wynika z mniejszej ilości zabiegów ochrony roślin przed agrofagami. A myśl o zastosowaniu fungicydów w uprawie zabiegów ochrony roślin przed agrofagami. A myśl o zastosowaniu fungicydów w uprawie kukurydzy jest dla nas dziwna wręcz nawet śmieszna. Ale nie jest wykluczone ze za parę lat zabiegi te będą na porządku dziennym. W naszych polskich warunkach jeszcze nie mamy tak wielkiego nasilenia chorób i szkodników kukurydzy ze względu na dość „krótki” czas uprawy. W wielkiego nasilenia chorób i szkodników kukurydzy ze względu na dość „krótki” czas uprawy. W krajach Ameryki płd. i płn. czy też Azji , gdzie tradycja uprawy sięga kilkuset nawet kilku tysięcy lat (np. Majowie), lista agrofagów, zwłaszcza chorób grzybowych, jest znacznie dłuższa. Można się przekonać o tym przeglądając ten link się przekonać o tym przeglądając ten link http://cropdisease.cropsci.illinois.edu/corn/index.html

Sukcesywny wzrost uprawy kukurydzy w Polsce w pływa na lepszy rozwój zdiagnozowanych Sukcesywny wzrost uprawy kukurydzy w Polsce w pływa na lepszy rozwój zdiagnozowanych szkodników i chorób. W ostatnich latach można było zauważyć nasilanie występowania znanych już agrofagów(omacnica prosowianka, głownia guzowata, fusarium) jak i pojawianie się nowych zagrożeń (zachodnia kukurydziana stonka korzeniowa, crazytop). W Polsce jak na się nowych zagrożeń (zachodnia kukurydziana stonka korzeniowa, crazytop). W Polsce jak na razie największe szkody na skalę gospodarczą stanowią:

Choroby takie jak:

• Fuzariozy, Głownia guzowata, Głownia pyłkowa

• Szkodniki takie jak: Ploniarka zbożówka, Omacnica prosowianka.

FUZARIOZA FUZARIOZA ((FusariumFusarium sp.)sp.)FUZARIOZA FUZARIOZA ((FusariumFusarium sp.)sp.)Choroba ta jest efektem wcześniejszego Choroba ta jest efektem wcześniejszego zaatakowania roślin przez zgniliznę korzeni i zgorzel zaatakowania roślin przez zgniliznę korzeni i zgorzel zaatakowania roślin przez zgniliznę korzeni i zgorzel zaatakowania roślin przez zgniliznę korzeni i zgorzel podstawy łodyg.podstawy łodyg.

Opanowuje górne części roślin Opanowuje górne części roślin -- liście okrywowe liście okrywowe Opanowuje górne części roślin Opanowuje górne części roślin -- liście okrywowe liście okrywowe kolby i kolby w dojrzałości mlecznokolby i kolby w dojrzałości mleczno--woskowej. Silnie woskowej. Silnie porażona kukurydza pęka oraz zmienia się jej barwa porażona kukurydza pęka oraz zmienia się jej barwa porażona kukurydza pęka oraz zmienia się jej barwa porażona kukurydza pęka oraz zmienia się jej barwa na różowoczerwoną, czerwonobrązową.na różowoczerwoną, czerwonobrązową.

Choroba ta nie powoduje strat w plonie, lecz Choroba ta nie powoduje strat w plonie, lecz Choroba ta nie powoduje strat w plonie, lecz Choroba ta nie powoduje strat w plonie, lecz pogarsza jego jakość. Sprzyja jej ciepła i wilgotna pogarsza jego jakość. Sprzyja jej ciepła i wilgotna pogoda.pogoda.

Obwieszona kolba spowodowana grzybami z rodziny Fusarium

Zgorzel podstawy łodygi Zgorzel podstawy łodygigrzybami z rodziny Fusarium

Infekcja kolby przez Fusarium Infekcja kolby przez FusariumInfekcja kolby w fazie mleczno-

woskowej przez Fusarium

Infekcja kolby przez Infekcja kolby przez FusariumFusarium Infekcja kolby przez Fusarium Infekcja kolby przez Fusarium

Obwieszone kolby oraz załamane wierzchołki roślin spowodowane infekcją przez Fusarium

Obwieszone kolby oraz załamane wierzchołki roślin charakterystyczne dla infekcją przez Fusarium

GŁOWNIA GUZOWATA GŁOWNIA GUZOWATA ((UstilagoUstilago maydismaydis))GłowniaGłownia porażaporaża wszystkiewszystkie nadziemnenadziemne częściczęści roślin,roślin, zwłaszczazwłaszczaGłowniaGłownia porażaporaża wszystkiewszystkie nadziemnenadziemne częściczęści roślin,roślin, zwłaszczazwłaszczaintensywnieintensywnie rosnącerosnące.. NaNa różnychróżnych częściachczęściach roślinroślin tworzątworzą sięsięguzowateguzowate naroślanarośla,, powodującepowodujące osłabienieosłabienie wzrostu,wzrostu, obniżenieobniżenieplonuplonu ziarnaziarna ii zielonejzielonej masymasy orazoraz pogorszeniepogorszenie jegojego jakościjakości..plonuplonu ziarnaziarna ii zielonejzielonej masymasy orazoraz pogorszeniepogorszenie jegojego jakościjakości..ChorobaChoroba rozwijarozwija sięsię najlepiejnajlepiej ww temperaturachtemperaturach 2626--3434°°CC.. WW upalneupalnelatalata chorobachoroba występujewystępuje częstoczęsto ww większymwiększym nasileniunasileniu niżniż ww latalatachłodnechłodne.. PorażeniuPorażeniu roślinroślin sprzyjasprzyja przenawożenieprzenawożenie azotemazotemchłodnechłodne.. PorażeniuPorażeniu roślinroślin sprzyjasprzyja przenawożenieprzenawożenie azotemazotemii zranieniazranienia roślinroślin npnp.. gradem,gradem, szkodnikami,szkodnikami, zabiegamizabiegamipielęgnacyjnymipielęgnacyjnymi lublub osłabienieosłabienie roślinroślin susząsuszą.. ZaprawianieZaprawianie nasionnasionchronichroni roślinyrośliny wyłączniewyłącznie przedprzed zarażeniemzarażeniem pierwotnympierwotnym ww stadiumstadiumsiewkisiewki..chronichroni roślinyrośliny wyłączniewyłącznie przedprzed zarażeniemzarażeniem pierwotnympierwotnym ww stadiumstadiumsiewkisiewki..

Infekcja kolby głownią guzowatąInfekcja kolby głownią guzowatą Infekcja kolby głownią guzowatąInfekcja kolby głownią guzowatą

Infekcja łodygi kukurydzy Infekcja łodygi kukurydzy głownią guzowatągłownią guzowatą

Infekcja głownią guzowatą oraz Infekcja głownią guzowatą oraz widocznym różowo widocznym różowo widocznym różowo widocznym różowo

pomarańczowym zabarwieniem pomarańczowym zabarwieniem spowodowanym przez spowodowanym przez FusariumFusarium

Infekcja kolby głownią Infekcja kolby głownią guzowatąguzowatą

Infekcja kolby głownią Infekcja kolby głownią guzowatąguzowatą

Infekcja kolby głownią Infekcja kolby głownią Infekcja kolby głownią guzowatą w przekroju

Infekcja kolby głownią guzowatą w przekroju

Infekcja kolby głownią guzowatąguzowatą

Infekcja kolby głownią guzowatą

Dojrzała Głownia Infekcja kolby głownią

guzowatą

Dojrzała Głownia Guzowata uwalniająca

zarodniki

GŁOWNIA PYŁKOWAGŁOWNIA PYŁKOWAGŁOWNIA PYŁKOWAGŁOWNIA PYŁKOWA((SphacelothecaSphacelotheca reilianareiliana))

Zarodniki grzyba zimują w glebie i na resztkach pożniwnych Zarodniki grzyba zimują w glebie i na resztkach pożniwnych Zarodniki grzyba zimują w glebie i na resztkach pożniwnych Zarodniki grzyba zimują w glebie i na resztkach pożniwnych oraz na ziarnie siewnym. W okresie kiełkowania ziarna następuje oraz na ziarnie siewnym. W okresie kiełkowania ziarna następuje infekcja kiełków, następnie grzybnia rozwija się w roślinie. infekcja kiełków, następnie grzybnia rozwija się w roślinie. Formujące się wiechy i kolby porażonych roślin przekształcają się Formujące się wiechy i kolby porażonych roślin przekształcają się Formujące się wiechy i kolby porażonych roślin przekształcają się Formujące się wiechy i kolby porażonych roślin przekształcają się w masę zarodników skupionych na pozostałościach wiązek w masę zarodników skupionych na pozostałościach wiązek przewodzących. Zarodniki są zlepione i z zewnątrz osłonięte przewodzących. Zarodniki są zlepione i z zewnątrz osłonięte delikatną błonką, która w miarę ich dojrzewania pęka, uwalniając i delikatną błonką, która w miarę ich dojrzewania pęka, uwalniając i delikatną błonką, która w miarę ich dojrzewania pęka, uwalniając i delikatną błonką, która w miarę ich dojrzewania pęka, uwalniając i umożliwiając roznoszenie ich przez wiatr i deszcz na sąsiednie umożliwiając roznoszenie ich przez wiatr i deszcz na sąsiednie pola. W razie wystąpienia, szkodliwość tej choroby jest bardzo pola. W razie wystąpienia, szkodliwość tej choroby jest bardzo wysoka, bowiem odnotowany na plantacji procent zniszczonych wysoka, bowiem odnotowany na plantacji procent zniszczonych kolb powoduje zbliżoną procentową stratę plonu ziarna. Choroba kolb powoduje zbliżoną procentową stratę plonu ziarna. Choroba wysoka, bowiem odnotowany na plantacji procent zniszczonych wysoka, bowiem odnotowany na plantacji procent zniszczonych kolb powoduje zbliżoną procentową stratę plonu ziarna. Choroba kolb powoduje zbliżoną procentową stratę plonu ziarna. Choroba ta występuje głównie w przypadku złego zaprawiania materiału ta występuje głównie w przypadku złego zaprawiania materiału nasiennego oraz na plantacjach kukurydzy wysianych z materiału nasiennego oraz na plantacjach kukurydzy wysianych z materiału nasiennego drugiego pokolenia F2.nasiennego drugiego pokolenia F2.nasiennego drugiego pokolenia F2.nasiennego drugiego pokolenia F2.

Zainfekowane ziarniaki Głownią Pyłkową Zainfekowane ziarniaki Głownią Pyłkową Zainfekowane ziarniaki Głownią Pyłkową Zainfekowane ziarniaki Głownią Pyłkową

Zainfekowane ziarniaki Głownią Pyłkową

Jako ciekawostkę przedstawiam fotografie Jako ciekawostkę przedstawiam fotografie „DZIECIUCHOWATOŚCI” zwanej pierwociną (z ang. "„DZIECIUCHOWATOŚCI” zwanej pierwociną (z ang. "tasseltassel--„DZIECIUCHOWATOŚCI” zwanej pierwociną (z ang. "„DZIECIUCHOWATOŚCI” zwanej pierwociną (z ang. "tasseltassel--earear„). Pewnie wielu zastanawiało się co to za przypadłość, „). Pewnie wielu zastanawiało się co to za przypadłość, kiedy kolba rośnie na wiesze i czy to jest choroba . kiedy kolba rośnie na wiesze i czy to jest choroba . kiedy kolba rośnie na wiesze i czy to jest choroba . kiedy kolba rośnie na wiesze i czy to jest choroba . Dzieciuchowatość to mutacja genetyczna o małym znaczeniu Dzieciuchowatość to mutacja genetyczna o małym znaczeniu gospodarczym która występuje w niewielkim nasileniu. gospodarczym która występuje w niewielkim nasileniu. gospodarczym która występuje w niewielkim nasileniu. gospodarczym która występuje w niewielkim nasileniu. Kukurydza jest rośliną jednopienną tzn. na jednym osobniku Kukurydza jest rośliną jednopienną tzn. na jednym osobniku występuje kwiatostan męski (wiecha) i żeński (kolba). Ze występuje kwiatostan męski (wiecha) i żeński (kolba). Ze względu na to, że cecha żeńska jest dominująca dochodzi względu na to, że cecha żeńska jest dominująca dochodzi względu na to, że cecha żeńska jest dominująca dochodzi względu na to, że cecha żeńska jest dominująca dochodzi właśnie do takich anomalii genetycznych wyrastania kolb na właśnie do takich anomalii genetycznych wyrastania kolb na wiechach. wiechach. wiechach. wiechach.

Znaczenie Znaczenie szkodnikówszkodnikówkukurydzy kukurydzy w w PolscePolscekukurydzy kukurydzy w w PolscePolsce

[PAWEŁ K. BEREŚ, GRZEGORZ PRUSZYSKI 2008]

Omacnica ProsowiankaOmacnica ProsowiankaJest to motyl o rozpiętość skrzydeł od 25 do 30 mm, stadium szkodliwym są gąsienice,

barwy cielistej, z brązowymi plamkami na każdym segmencie oraz ciemną przepaską nagrzbiecie.barwy cielistej, z brązowymi plamkami na każdym segmencie oraz ciemną przepaską nagrzbiecie.

Wiosną następuje wylot motyli, zapłodnione samice składają jaja w czerwcu nadolnej stronie liści kukurydzy. Larwy początkowo żywią się pyłkiem, następnie żerująpod pochwami liści lub pomiędzy liśćmi okrywowymi kolb, ostatecznie wchodzą dopod pochwami liści lub pomiędzy liśćmi okrywowymi kolb, ostatecznie wchodzą downętrza pędów i kolb, gdzie wygryzają chodniki i komory. Uszkodzenia łodyg wpostaci wygryzionych korytarzy powodują tzw. złomy w 2 i 3 międzywęźlu. Częśćgąsienic żeruje na kolbach uszkadzając miękkie ziarniaki. Objawy żerowaniagąsienic żeruje na kolbach uszkadzając miękkie ziarniaki. Objawy żerowanianajlepiej widoczne są pod koniec sierpnia w postaci otworów o średnicy od 3 do 4mm i wyrzuconych przez nie białych trocin. Otwory po żerujących gąsienicach iuszkodzenia na kolbach ułatwiają infekcję wtórną głowni guzowatej i innych choróbgrzybowych. Część dorosłych gąsienic zimuje, część przepoczwarcza się jeszcze wtym samym roku dając początek częściowemu drugiemu pokoleniu. W jednej rośliniemoże żerować nawet kilkanaście gąsienic. Na wielu plantacjach w rejonachintensywnej uprawy kukurydzy gąsienice omacnicy prosowianki uszkadzają nawet odintensywnej uprawy kukurydzy gąsienice omacnicy prosowianki uszkadzają nawet od50 do 100 % roślin, straty w plonach ziarna wahają się od kilku do 30 %.

[MGR MACIEJ BOROŃ, DOC DR. HAB MAREK MRÓWCZYŃSKI]

Omacnica Prosowianka Omacnica Prosowianka -- owad owad dorosłydorosły

Żerowanie Żerowanie i uszkodzenia spowodowane i uszkodzenia spowodowane przez przez gąsienice Omacnicy Prosowianki gąsienice Omacnicy Prosowianki przez przez gąsienice Omacnicy Prosowianki gąsienice Omacnicy Prosowianki

Żerowanie Żerowanie i uszkodzenia spowodowane przez gąsienice Omacnicy Prosowianki i uszkodzenia spowodowane przez gąsienice Omacnicy Prosowianki

Charakterystyczne odchody gąsienic Omacnicy podobne Charakterystyczne odchody gąsienic Omacnicy podobne do do trocin, czasem mylone z zbrylonym pyłkiem kukurydzy trocin, czasem mylone z zbrylonym pyłkiem kukurydzy

Zabarwienia Zabarwienia charakterystyczne dla charakterystyczne dla niedoborów niedoborów pokarmowychpokarmowych. W wyniku żerowania . W wyniku żerowania wewnątrz łodyg gąsienic omacnicy, odcięte zostały wewnątrz łodyg gąsienic omacnicy, odcięte zostały asymilantyasymilanty –– roślina zamieraroślina zamiera..wewnątrz łodyg gąsienic omacnicy, odcięte zostały wewnątrz łodyg gąsienic omacnicy, odcięte zostały asymilantyasymilanty –– roślina zamieraroślina zamiera..

Miejsce wejścia gąsienicy Omacnicy do Złamanie spowodowane żerowaniem

oraz widoczny kanał żerowania Miejsce wejścia gąsienicy Omacnicy do rośliny

oraz widoczny kanał żerowania Omanicy

Ploniarka Zbożówka

Ploniarka zbożówka to muchówka długości 2 mm, o lśniąco czarnym ciele,

Ploniarka Zbożówka

Ploniarka zbożówka to muchówka długości 2 mm, o lśniąco czarnym ciele,czerwonych oczach i brązowo-żółtych odnóżach. Lot pierwszego pokolenia odbywasię od końca kwietnia do początku czerwca. Pokolenie letnie występuje od końcaczerwca do sierpnia, a od sierpnia do końca października pokolenie jesienne. Samiceczerwca do sierpnia, a od sierpnia do końca października pokolenie jesienne. Samiceskładają pojedynczo od 25 do 35 jaj. Larwy smukłe, lśniące, białe, do 5 mm, bez nóg,z jedną parą czarnych silnych haków gębowych i dwiema małymi brodawkami z tyłuciała. Larwy powodują uszkodzenia młodych liści w postaci podłużnych nadżerekciała. Larwy powodują uszkodzenia młodych liści w postaci podłużnych nadżerekutrudniających ich wzrost. Liście deformują się w różny sposób (poskręcane,pofałdowane, zwinięte, obłamane lub splecione ze sobą). Objawy uszkodzeńnajlepiej widoczne są w fazie od 5 do 6 liści. Średnie straty w plonach ziarnanajlepiej widoczne są w fazie od 5 do 6 liści. Średnie straty w plonach ziarnakukurydzy powodowane przez tego szkodnika wynoszą około 10 %, wposzczególnych latach wahają się od ułamka do 20 %.

[MGR MACIEJ BOROŃ, DOC DR. HAB MAREK MRÓWCZYŃSKI]

Uszkodzenia spowodowane żerowaniem larw Uszkodzenia spowodowane żerowaniem larw ploniarkiploniarki

Owady dorosłe ploniarki zbożówkiOwady dorosłe ploniarki zbożówkiUszkodzenia spowodowane Uszkodzenia spowodowane żerowaniem larw żerowaniem larw ploniarkiploniarki Owady dorosłe ploniarki zbożówkiOwady dorosłe ploniarki zbożówkiżerowaniem larw żerowaniem larw ploniarkiploniarki

Uszkodzenia charakterystyczne Uszkodzenia charakterystyczne dla dla żerowania larw żerowania larw ploniarkiploniarkidla dla żerowania larw żerowania larw ploniarkiploniarki