Aktualny stan branży mięsnej i jej perspektywy rozwoju
-
Upload
hyatt-lambert -
Category
Documents
-
view
47 -
download
0
description
Transcript of Aktualny stan branży mięsnej i jej perspektywy rozwoju
Aktualny stan branży mięsnej
i jej perspektywy rozwoju
dr inż. Robert Mroczek
Łódź, 27 czerwca 2014 r.
Plan wystąpienia
2
1. Źródła danych
2. Produkcja żywca rzeźnego w Polsce
3. Pozycja Polski wśród głównych unijnych producentów mięsa
4. Podstawowe dane o przemyśle mięsnym w Polsce
5. Struktura firm przemysłu mięsnego
6. Wyniki ekonomiczno-finansowe przedsiębiorstw przemysłu mięsnego
7. Wskaźniki finansowe przemysłu mięsnego
8. Wydajność pracy w przemyśle mięsnym i jego poszczególnych grupach
9. Obroty handlowe mięsem wieprzowym i wołowym
10. Konkluzje
Źródła danych
Podstawowym źródłem danych o wynikach ekonomiczno-finansowych przemysłu mięsnego w Polsce, które według Polskiej Klasyfikacji Działalności 2007 były zakwalifikowane do klas - PKD 10.11 (poprzednio 15.11) przetwórstwo i konserwowanie mięsa, z wyłączeniem mięsa z drobiu oraz PKD 10.13 (poprzednio 15.13) produkcja wyrobów z mięsa, włączając wyroby z mięsa drobiowego i złożyły sprawozdania finansowe F-01/I-01.
Korzystano również z Eurostatu oraz z danych Centrum Analitycznego Administracji Celnej (CAAC)
Produkcja żywca rzeźnego w Polsce w przeliczeniu na wbc (w tys. ton)
0
500
1000
1500
2000
2500
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013*
wieprzowe wołowe drobiowe
* - prognoza IERiGŻ-PIB
Pozycja Polski wśród unijnych producentów mięsa w 2012 r.
5
a - w 2011 rokuŹródło: opracowanie M. Tereszczuk
Lp.
Kraje
Produkcja żywca
wieprzowego (w tys. ton
wagi poubojowej)
Kraje
Produkcja żywca
wołowego (w tys. ton
wagi poubojowej)
Kraje
Produkcja drobiu
(w tys. ton wagi
poubojowej)
UE-27 22 400 UE-27 7 764 UE-27 12 370a
w tym: w tym: w tym: 1. Niemcy 5 459 Francja 1 477 Francja 1 7332 Hiszpania 3 466 Niemcy 1 140 W. Brytania 1 5603. Francja 1 957 Włochy 981 Niemcy 1 4234. Polska 1 734 W. Brytania 883 Hiszpania 1 3875. Włochy 1 621 Hiszpania 597 Polska 1 3856. Dania 1 604 Irlandia 495 Włochy 1 2207. Holandia 1 332 Holandia 374 Holandia 8418. Belgia 1 110 Polska 371 Belgia 4969. W. Brytania 825 Belgia 262 Węgry 383
10. Węgry 346 Austria 221
Najważniejsi producenci mięsa i produktów mięsnych w UE-27 w 2012 r. (wartość obrotów
wg parytetu siły nabywczej) w mld euro
6
0 10 20 30 40 50
Niemcy
Francja
Hiszpania
Polska
Włochy
W.Brytania
Holandia
Źródło: opracowanie M. Tereszczuk
Podstawowe dane o przemyśle mięsnym w Polsce
7a – szacunek
Wyszczególnienie 2007 2011 2012 2013Liczba czynnych przedsiębiorstw 2 899a 2 324a 2 387a 2 364a
w tym: przemysłowych 1 237 1 173 1 138 1 120a
składających sprawozdania finansowe 832 710 717 680 mikrofirm 1 662a 1 151a 1 249a 1 244a
Zasoby pracy (w tys. osób) Przeciętne zatrudnienie w przedsiębiorstwach przemysłu mięsnego
93,1 87,4 86,9 91,5a
w tym w przedsiębiorstwach składających sprawozdania
finansowe86,1 76,1 79,9 84,7
Wartość produkcji sprzedanej przemysłu mięsnego w cenach bieżących (w mld zł)
26,7 34,2 40,3 44,8a
w tym przedsiębiorstw składających sprawozdania
finansowe25,2 30,1 36,4 40,8
Udział przedsiębiorstw składających sprawozdania finansowe (w %) w:
liczbie firm sektora mięsnego, 28,7a 30,6a 30,0a 28, 8a
zatrudnieniu w całym sektorze mięsnym, 83,6a 80,5a 84,5a 85,4a
produkcji całego sektora mięsnego. 89,0a 84,3a 86,4a 87,0a
Struktura podmiotowa przedsiębiorstw przemysłu mięsnego według grup
wielkości przedsiębiorstw
8
Wyszczególnienie 2004 2008 2012Liczba przedsiębiorstw (firm): dużych 75 77 76 średnich 293 327 276 małych 937 852 786 łącznie przemysłowych 1 305 1 256 1 138 mikrofirm 2 117a 1 637a 1 249a
razem 3 422a 2 893a 2 387a
Zatrudnienie w firmach: dużych 37 274 43 007 42 200(liczba osób) średnich 31 856 33 645 28 400 małych 18 678 18 528 16 309 łącznie przemysłowych 87 808 95 180 86 909Wartość produkcji firm: dużych 9 053 13 110 19 777(ceny bieżące, w mln zł) średnich 7 193 9 617 12 353 małych 5 504 5 965 8 140 łącznie przemysłowych 21 750 28 692 40 270
a – szacunek
Struktura podmiotowa przedsiębiorstw przemysłu mięsnego (w proc. produkcji
sprzedanej i zatrudnieniu)
9
25,3 20,8 20,2 21,3 19,5 18,8
33,1 33,5 30,7 36,3 35,3 32,7
41,6 45,7 49,1 42,4 45,2 48,5
0%
20%
40%
60%
80%
100%
2004 2008 2012 2004 2008 2012
duże
średnie
małe
produkcja sprzedana zatrudnienie
Liczba przedsiębiorstw mięsnycha
w krajach o najwyższej produkcji mięsa w Unii Europejskiej (usystematyzowana
według liczby przedsiębiorstw w 2012 roku)
10
a – mięsa czerwonego i białegoŹródło: obliczenia własne na podstawie danych Eurostatu
Wyszczególnienie
Liczba przedsiębiorstw Zmiany w proc. rocznie
2000 2004 2008 20122001-2004
2005-2008
2009-2012
Niemcy 18 523 12 825 11 044 11 301 -8,8 -3,7 0,6
Francja 12 574 11 668 9 891 6 781 1,0 -4,0 -9,0
Hiszpania 4 092 4 243 4 153 3 909 0,9 -0,5 -1,5
Włochy 3 743 3 794 3 559 3 600 0,3 -1,6 0,3
Polska 4 521 3 882 3 283 2 787 -3,7 -4,1 -4,0
Wielka Brytania 1 187 1 013 1 035 1 027 -3,9 0,5 -0,2
Holandia 795 760 600 535 -1,1 -5,7 -2,8
Dania 158 158 147 151 0,0 -1,8 0,7
Wyniki ekonomiczno-finansowe przedsiębiorstw przemysłu mięsnego
11
Wyszczególnienie 2007 2010 2011 2012 2013
Produkcja sprzedana w cenach bazowych (w mln zł)
25 163,5 27 523,6 30 051,7 36 380,8 40 812,4
Zatrudnienie (w tys. osób) 86,2 79,8 76,1 79,9 84,7
Liczba badanych firm 823 697 710 717 680
Zysk brutto (w mln zł) 834,5 1191,7 799,4 1032,7 1108,1
Zysk netto (w mln zł) 695,3 1028,8 679,6 890,9 963,2
Kapitał własny (w mln zł) 5 394,6 6 152,6 6 199,9 6 708,8 7 486,7
Zadłużenie ogółem (w mln zł) 6 821,2 6 325,4 6 826,8 8 009,8 8 475,0
w tym
długoterminowe (w mln zł) 1 848,3 1 451,2 1 627,9 1 893,6 1 902,2
z tego z tytułu pożyczek i kredytów
1 643,1 1 263,6 1 329,0 1 648,7 1 520,1
Nakłady inwestycyjne (w mln zł) 1137,4 768,9 803,7 841,0 889,0
Wskaźniki finansowe przedsiębiorstw przemysłu mięsnego
12
a – liczby w nawiasach odnoszą się do przeciętnych wskaźników w całym przemyśle spożywczym
Wyszczególnienie 2007 2010 2011 2012 2013Wskaźniki rentowności w procentach przychodów netto
zysk brutto 2,81 3,76 2,29 2,45 2,36 zysk netto 2,34
(4,25)a
3,25(4,66)
1,95(3,38)
2,12(3,75)
2,05(4,02)
nadwyżka operacyjna 5,97 6,50 5,01 4,88 4,57ROE, tj. zysk netto w proc. kapitału własnego 12,89
(14,45)16,72
(14,26)10,96
(10,79)13,28
(12,14)12,87
(12,69)Współczynnik bieżącej płynności finansowej 1,05
(1,30)1,20
(1,33)1,24
(1,37)1,22
(1,36)1,30
(1,25)Udział przedsiębiorstw osiągających zyski netto (w procentach)
w ogólnej liczbie firm 86,4 86,9 77,3 81,3 84,1 w przychodach przemysłu 91,8 91,1 85,8 91,4 84,5Zadłużenie ogółem do kapitału własnego 1,26 1,05 1,10 1,19 1,13Zadłużenie ogółem do aktywów ogółem 0,56 0,51 0,52 0,54 0,53Stopa inwestowania 1,68
(1,49)1,18
(1,19)1,24
(1,23)1,23
(1,24)1,16
(1,26)
Wydajność pracy w przedsiębiorstwach przemysłu mięsnego mierzona wartością
produkcji sprzedanej w cenach bieżących (w tys. zł/ zatrudnionego)
13
Wyszczególnienie 2004 2008 2012
Przedsiębiorstwa małe (10-49 zatrudnionych) 295 322 499
Przedsiębiorstwa średnie (50-249) 226 286 435
Przedsiębiorstwa duże (250 i więcej zatrudnionych)
243 305 469
Struktura asortymentowa handlu zagranicznego mięsem i jego produktami
w latach 2004-2013 (w %)
EKSPORT IMPORT
87
2620
2
32840
584046
40
10
0%
20%
40%
60%
80%
100%
2004 r. 2013 r. 2004 r. 2013 r.
wieprzowina wołowina drób
Źródło: opracowanie M. Tereszczuk
Struktura geograficzna handlu zagranicznego mięsem i jego produktami w latach 2004-2013
(w %)
15
EKSPORT IMPORT
64,257,9 91,2
8,420,1
5,5 8,6
88,8
16,2 12,05,8 0,111,2 10,0
0%
20%
40%
60%
80%
100%
2004 r. 2013 r. 2004 r. 2013 r.
UE-12 UE-15 WNP pozostałe
Źródło: opracowanie M. Tereszczuk
16
Handel zagraniczny wieprzowiną
(w tys. ton*) (w mln euro)
*wg wagi produktu, żywiec w ekwiwalencie mięsa
Eksport mięsa wieprzowego
Lp.
2013 r. 2012 r.Kraj Wartość
(mln Euro)Wolumen(tys. ton)
Kraj Wartość(mln Euro)
Wolumen(tys. ton)
Ogółem 912,3 437,9
Ogółem 767,7 368,7
1. Białoruś 104,5 42,5 Białoruś 148,8 66,22. Rosja 99,4 35,8 Japonia 82,1 25,93. Włochy 81,9 43,3 Rep. Czeska 58,7 20,74. Japonia 75,7 24,8 Włochy 57,2 32,05. Słowacja 71,1 32,2 Ukraina 56,0 33,36. Rep. Czeska 69,8 21,9 Słowacja 49,9 23,47. Chiny 67,8 51,7 Rosja 43,5 16,58. Węgry 57,5 27,4 Węgry 42,5 21,99. Niemcy 41,7 29,0 Rep. Korei 29,7 13,410. Ukraina 33,0 19,3 Niemcy 26,7 13,6
17
Źródło: opracowanie M. Tereszczuk
Handel zagraniczny wołowiną i cielęciną
18
(w tys. ton - w ekw. mięsa) (w mln euro)
Eksport mięsa wołowego i cielęcego
Lp.
2013 r. 2012 r.
Kraj Wartość(mln euro)
Wolumen(tys. ton)
Kraj Wartość(mln euro)
Wolumen(tys. ton)
Ogółem 921,8 281,2 Ogółem 893,6 272,9
1. Włochy 217,1 59,7 Włochy 160,5 43,6
2. Holandia 131,3 49,2 Holandia 145,1 50,6
3. Niemcy 126,9 44,4 Niemcy 109,3 35,9
4. Hiszpania 74,4 23,2 Turcja 101,4 36,7
5. Francja 59,1 14,7 Hiszpania 73,1 21,7
6. W. Brytania 39,7 8,6 Francja 40,3 10,4
7. Rosja 29,7 10,3 W. Brytania 34,4 8,1
8. Rep. Czeska 27,4 7,1 Rosja 34,3 12,3
9. Uzbekistan 25,3 5,4 Rep. Czeska 21,0 5,3
10. Dania 24,7 7,0 Szwecja 20,9 5,1
19Źródło: opracowanie M. Tereszczuk
Udział eksportu w produkcji sprzedanej mięsa i przetworów mięsnych (w %)
20
Wyszczególnienie 2004 2006 2008 2010 2011 2012
Mięso czerwone 12,5 19,7 21,5 28,8 35,1 33,9
Mięso drobiowe 21,1 36,9 25,7 29,6 27,1 30,0
Przetwory z mięsa czerwonego i drobiowego
7,9 8,5 11,0 17,1 15,9 16,7
Mięso i przetwory z mięsa ogółem
13,2 20,3 19,5 25,8 27,2 27,7
Przemysł spożywczy 17,4 22,9 22,6 28,7 29,1 30,8
Źródło: Szczepaniak I. (red.), Monitoring i ocena konkurencyjności polskich producentów żywności (2). Raport PW nr 40, IERiGŻ-PIB, Warszawa 2012.
Wskaźniki ujawnionych przewag komparatywnych (RCA) w eksporcie produktów mięsnych i w całkowitym
eksporcie rolno-spożywczym
21
Wyszczególnienie 2004 2006 2008 2010 2011 2012Mięso i podroby jadalne
1,62 2,46 2,40 2,62 2,74 2,88
Przetwory z mięsa 1,58 1,63 1,88 2,21 2,13 2,23Produkty rolno-spożywcze ogółem
1,19 1,44 1,31 1,41 1,36 1,46
Źródło: Szczepaniak I. (red.), Monitoring i ocena konkurencyjności polskich producentów żywności (4). Raport PW nr 74, IERiGŻ-PIB, Warszawa 2013.
Wskaźnik pokrycia importu eksportem (TC)
22
Wyszczególnienie 2004 2006 2008 2010 2011 2012Wieprzowina 1,54 1,74 0,75 0,72 0,75 0,77Wołowina 17,44 19,97 16,21 15,29 14,85 14,15Drób 3,00 4,42 6,22 6,56 6,78 7,80Mięso i przetwory z mięsa ogółem
2,86 3,49 1,82 1,91 1,92 1,89
Źródło: opracowanie M. Tereszczuk
Konkluzje 1. Polska jest liczącym się producentem mięsa w Unii Europejskiej. W 2012
roku zajmowaliśmy czwartą pozycję w produkcji wieprzowiny, piątą w drobiu i ósmą w produkcji wołowiny. Pod względem wartości produkcji sprzedanej całego sektora (mięsa czerwonego i białego) liczonej w cenach porównywalnych, zajęliśmy bardzo wysokie, bo czwarte miejsce za Niemcami, Francją i Hiszpanią.
2. Procesy koncentracji przemysłowej produkcji mięsa czerwonego i ubojów zwierząt rzeźnych (trzody oraz bydła) przebiegają powoli i w najbliższej perspektywie nie widać przesłanek, by w istotny sposób nastąpiło ich przyspieszenie. Mimo malejącej od lat liczby przedsiębiorstw przemysłu mięsnego, zwłaszcza małych oraz mikrofirm, branża charakteryzuje się rozdrobnioną strukturą podmiotową, gdyż w firmach małych i średnich ulokowana jest połowa produkcji tego sektora. Nie oznacza to, że z rynku powinny zniknąć małe firmy, dla których także jest miejsce (rynki lokalne, niszowe).
23
Konkluzje3. Wyniki ekonomiczno-finansowe oraz wskaźniki finansowe przemysłu mięsnego osiągnięte w 2013 roku, były nieco lepsze niż w latach 2011-2012, o czym świadczą następujące zjawiska:zysk netto zwiększył się o ponad 1/5 (do 963 mln zł),poprawiła się również rentowność kapitału własnego (ROE) do prawie 13% tj. tyle samo - co w 2012 r., ale o 2.p.p. więcej niż w 2011 r.,płynność bieżąca jest na bezpiecznym poziomie (1,2-1,3),nakłady inwestycyjne wzrosły o 8% (do 889 mln zł), ale do 1,16 obniżyła się stopa inwestowania,rentowność netto pozostała na niskim poziomie – ok. 2%,nadwyżka operacyjna (ekonomiczna) obniżyła się o 8% (do 4,57%),kapitał własny zwiększył się o 16% (do 7,5 mld zł), a o 14% wzrosło zadłużenie ogólne (do 8,5 mld zł), co oznacza, że relacje zadłużenia ogółem do kapitału własnego, czy do aktywów ogółem są utrzymywane na bezpiecznym poziomie,na względnie stabilnym i bezpiecznym poziomie utrzymywało się zadłużenie długoterminowe, w tym z tytułu pożyczek i kredytów,odsetek firm osiągających zyski netto w ogólnej liczbie firm wzrósł do 84,1% , tj. o 2,8 p.p. więcej niż w 2012 r. i o 6,8 p.p. więcej niż w 2011 r.
24
Konkluzje4. Eksport mięsa i jego produktów jest jednym z głównych czynników rozwoju przedsiębiorstw przemysłu mięsnego w Polsce. Potrzebna jest zatem kontynuacja podjętych wcześniej działań, takich jak m.in.:dywersyfikacja rynków zbytu (poszukiwanie atrakcyjnych i perspektywicznych rynków oraz szybki powrót na rynki azjatyckie, bliskiego wschodu, WNP), skuteczna i ukierunkowana promocja (2-3 produktów utożsamianych z Polską),dbałość o dobry wizerunek polskiego przetwórstwa mięsnego oraz o jakość oferowanych produktów,poprawa efektywności produkcji (większe wykorzystanie mocy produkcyjnych, specjalizacja).
5. Innym ważnym elementem wpływającym na rozwój branży mięsnej, jest wzrost spożycia mięsa w naszym kraju, zwłaszcza wołowego i wieprzowego, czemu nie sprzyja trwający od kilku lat regres w chowie trzody chlewnej oraz wysokie ceny mięsa wołowego przy braku powtarzalności jego jakości. Konsumenci - a zwłaszcza ci bardziej zamożni, zwracają większą uwagę na jakość mięsa i jego produktów, akceptując ich wyższą cenę w zamian za smak, trwałość, naturalne przyprawy, brak konserwantów itp. Jest to szansa dla małych firm sprzedających swoje produkty na runkach lokalnych czy w niszach rynkowych.
25
Konkluzje
6. Wyniki ekonomiczno–finansowe przemysłu mięsnego w 2014 roku w porównaniu z 2013 rokiem mogą się pogorszyć i być zbliżone do tych z 2011 roku. Na taki stan rzeczy wpływ będą miały niewątpliwie perturbacje na rynku mięsa wieprzowego, wynikające z wykrycia w naszym kraju przypadków Afrykańskiego Pomory Świń (ASF) u 2 padłych dzików w lutym tego roku, co stało się pretekstem do wprowadzenia embarga na polską wieprzowinę przez kraje z tzw. Unii Celnej zawiązanej przez: Rosję, Białoruś oraz Kazachstan. Embargo wprowadziły też inne kraje trzecie w tym m.in.: Chiny, Japonia i Korea, co znalazło odzwierciedlenie w niższych obrotach handlowych mięsem wieprzowym z Polski. Czym dłużej stan ten będzie trwał, tym oczywiście rysują się gorsze perspektywy dla branży mięsnej - nie tylko w tym roku, ale również w następnych latach. Większa konkurencja na rynku krajowym doprowadzi do obniżania i tak niskich marż przetwórczych, a to może spowodować większą liczbę upadłości firm przemysłu mięsnego. Trzeba mieć nadzieję, że w II półroczu tego roku, uwarunkowania zewnętrzne zmienią się na korzyść i chociaż w części uda się powrócić na te rynki.
26
Dziękuję za uwagę,
27
Charakterystyka przedsiębiorstw przemysłu mięsnego oraz drobiarskiego według grup wielkości przedsiębiorstw
28
Wyszczególnienie 2004 2008 2012Przemysł mięsny
Liczba przedsiębiorstw (firm): dużych 75 77 76
średnich 293 327 276 małych 937 852 786
łącznie przemysłowych 1 305 1 256 1 138
mikrofirm 2 117a 1 637a 1 249a
razem 3 422a 2 893a 2 387a
Zatrudnienie w firmach: dużych 37 274 43 007 42 200(liczba osób) średnich 31 856 33 645 28 400
małych 18 678 18 528 16 309 łącznie przemysłowych 87 808 95 180 86 909
Wartość produkcji firm: dużych 9 053 13 110 19 777(ceny bieżące, w mln zł) średnich 7 193 9 617 12 353
małych 5 504 5 965 8 140 łącznie przemysłowych 21 750 28 692 40 270
Przemysł drobiarski
Liczba przedsiębiorstw (firm): dużych 20 21 20
średnich 40 62 55 małych 143 105 96 łącznie przemysłowych 203 188 171
mikrofirm 257a 202a 229a
razem 460a 390a 400a
Zatrudnienie w firmach: dużych 11 190 11 123 16 784(liczba osób) średnich 4 495 6 761 5 168
małych 2 697 2 201 2 033 łącznie przemysłowych 18 382 20 085 23 9085
Wartość produkcji firm: dużych 2 912 4 470 8 920
(ceny bieżące, w mln zł) średnich 1 570 2 797 3 264
małych 1 363 1 116 1 487
łącznie przemysłowych 5 845 8 383 13 671