Aktualizacja Regionalnej Strategii Innowacji Województwa Kujawsko-Pomorskiego

Ewaluacja RSI

Wyniki wstępne

Pierwsze SPOTKANIE PLENARNE grupy eksperckiej

Przysiek, 12.06.2012

Zakres ewaluacji – informacje wprowadzające

2

Przedmiot ewaluacji RSI WK-P (2005), przyjęta uchwałą SWK-P Nr XLI/587/05 w grudniu

2005 r. (dokument oficjalny / obowiązujący). RSI WK-P (2007) tzw. KUJPOMRIS, aktualizująca strategię z 2005 r.,

jednak bez podstawy normatywnej. Cel i koncepcja badania

określenie stopnia realizacji celów RSI, określenie kluczowych czynników wpływających na wdrażanie

strategii w okresie przed badaniem, przeprowadzenie przeglądu działań procesie wdrażania RSI oraz wypracowanie wniosków niezbędnych jako czynnik wspomagający

proces aktualizacji RSI województwa kujawsko-pomorskiego (do roku 2020) wraz z Planem Działań.

Metodologia ewaluacji

3

Dwa źródła danych dane zastane + dane pochodzące z badań empirycznych.

Badania empiryczne – oparte na metodzie jakościowej + (posiłkowo) badaniu ilościowym, wykonywanych w 4 modułach badawczych: badanie podstawowe (cel: ewaluacja) badania uzupełniające / pogłębiające (cel: ewaluacja + materiały

źródłowe do pracy zespołów eksperckich). Techniki pozyskiwania danych

analiza dokumentów zastanych, indywidualny wywiad pogłębiony (bezpośredni i telefoniczny), zogniskowany wywiad grupowy (oddzielnie dla 3 grup), panel ekspercki, badanie CATI (dwa badania, MŚP i instytucje otoczenia biznesu).

Charakterystyka ogólna przedmiotu ewaluacji

411 COP / 49 DZ.

Charakterystyka ogólna przedmiotu ewaluacji

5

Ocena jakości priorytetów i celów operacyjnych [1/5]

6

Jakość priorytetów i towarzyszących im celów jest odpowiednia. Mogą stanowić podstawę do aktualizacji RSI.

RSI odpowiednio wskazuje typowe problemy / bariery / ograniczenia, które powinna adresować polityka innowacyjna: słaba współpraca sektora przedsiębiorstw (MŚP) z nauką, niewielki stopień współuczestnictwa sfery nauki i przedsiębiorstw we

wspólnych przedsięwzięciach badawczo-rozwojowych, niedostosowanie programów edukacyjnych do potrzeb gospodarki, brak zainteresowania przedsiębiorców współpracą z jednostkami

naukowymi niedopasowanie oferty B+R do potrzeb przedsiębiorstw, ograniczenia w dostępie do źródeł finansowania zewnętrznego, ograniczona atrakcyjność oferty instytucji otoczenia biznesu, zjawisko innowacyjności jako wyizolowany proces, nie związany z

relacjami współpracy i koniecznością budowy konsensusu na rzecz innowacyjności.

Ocena jakości priorytetów i celów operacyjnych [2/5]

7

Analiza porównawcza regionalnych strategii innowacji w Polsce w obszarze jakości celów strategicznych i priorytetów (RSI WK-P na tle innych RSI w Polsce).

Ocena jakości priorytetów i celów operacyjnych [3/5]

8

Pośród priorytetów RSI największe problemy wciąż dotyczą priorytetu drugiego:

„/…/ [wszystkie] priorytety strategii pozostają zasadne /…/ natomiast z punktu widzenia regionu, najgorzej jest z drugim obszarem, /.../ to właśnie tu wciąż najbardziej różnią się stanowiska i potrzeby nauki i gospodarki, a jeśli chodzi o pozostałe obszary, to w nich można by zidentyfikować działania, które zostały wykonane z dobrym rezultatem” /FGI-IP/„Zbyt mało uwagi zwraca się na kształtowanie postaw proinnowacyjnych wśród ludzi, młodzieży /…/ wciąż jest to kwestia niewystarczająco uwzględniana”, /FGI-N/.

Ocena jakości priorytetów i celów operacyjnych [4/5]

9

RSI uwzględnia liczny zestaw celów operacyjnych. Z punktu widzenia wspierania innowacyjności cele te sformułowano trafnie. Pewien problem sprawiała jednak liczebność wyznaczonych celów.

„/…/ jest to strategia o wszystkim, na każdy temat i w każdej sprawie [związanej z innowacyjnością]” /IDI/ oraz „/…/ ten przykład pokazuje, jak ktoś w tym dokumencie starał się uwzględnić wszystkie sprawy i zaspokoić wszelkie oczekiwania” /IDI/. Liczba celów operacyjnych a problem braku ich priorytetyzacji, w

tym braku priorytetyzacji działań. Zjawisko rozdrobnienia środków i tendencja do: częściowego zaspokajania wszystkich potrzeb albo całkowitej z nich rezygnacji na rzecz innych działań, niekoniecznie

odpowiadających określonym w strategii celom.

Niska zdolność operacjonalizacji celów / działań

Ocena jakości priorytetów i celów operacyjnych [5/5]

10

Operacjonalizacja RIS polegać powinna na animacji i generowaniu projektów i włączania ich w nurt instrumentów finansowych. A więc: Kluczowe znaczenie należało przypisywać procesowi komunikacji

na poziomie regionalnym pomiędzy RSI a instytucjami zarządzającymi programami regionalnymi.

Przedmiot komunikacji to przede wszystkim obszar „doprogramowania” konkursów o wsparcie.

Plan działań operacjonalizujący RSI

Przełożenie RSI na RPO

11

Wdrażanie RSI – aspekty powiązane

12

Krótki okres objęty planem działań (2-3 lata) implikuje konieczność ustanowienia systemu zarządzania strategią, którego jednym z głównych zadań staje się aktualizacja planu, z wypracowaniem niezbędnego konsensusu społecznego i odpowiednim przełożeniem na określone instrumenty finansowania.

W przypadku RSI WK-P systemu takiego nie zapewniono. Brak planu działań i brak struktur zarządzania strategią i koordynacji z

innymi instrumentami finansowymi oddziaływał niekorzystnie.

Powyższy stan NIE OZNACZA, że w okresie ostatnich lat nie udało się zrealizować wielu interesujących i trafnie skonfigurowanych

projektów, szczególnie w ramach pierwszego i trzeciego priorytetu RSI; wiele z nich jest

kontynuowane także obecnie

Przykłady udanych interwencji

13

Sfera inżynierii finansowej

W sferze instrumentów inżynierii finansowej realizację założeń RSI należy ocenić zdecydowanie korzystnie: powstał silny sektor instrumentów finansowych: w sferze

funduszy poręczeniowych jeden z najmocniejszych w kraju, zaś w sferze poręczeń nie odbiegający istotnie od reszty kraju.

Jedynym mankamentem pozostaje tylko brak jakichkolwiek funduszy kapitałowych, w tym w szczególności kapitału zalążkowego.

RezultatyRezultaty

Inżynieria finansowa

14

Pożyczki - liczba

Pożyczki - wartość

Poręczenia - liczba

Poręczenia - wartość

Kap. por. / firma

Przykłady udanych interwencji

15

Promocja współpracy pomiędzy przedsiębiorcami i sferą nauki / instytucji badawczo-rozwojowych

Projekt „Voucher badawczy” Voucher Badawczy (typ 1) na pierwszy kontakt z jednostką

naukową, dla firm, które wcześniej nie współpracowały ze sferą nauki i badań (max 25 tys. zł, do 100% WK).

Voucher Badawczy (typ 2) na rozwój współpracy badawczo-rozwojowej, dla firm, które prowadziły już współpracę z jednostkami nauki i badań (max 50 tys. zł, do 80% WK).

3 edycje naboru; w wyniku pierwszego naboru wpłynęło 76 wniosków, z czego 58 rozpatrzono pozytywnie: 49 Typ 1, 9 Typ 2. Najwięcej przedsięwzięć związanych jest z innowacyjnością w dziedzinie elektroniki, informatyki i telekomunikacji – 21 oraz chemii, biotechnologii i przemysłu spożywczego – 14.

Bon na Innowacyjność

Bon na Innowacyjność (realizacja / doświadczenia)

16

Wyraźna koncentracja na finansowaniu ze

źródeł własnych

Inicjator UdziałBeneficjent 81,6%

Wykonawca 22,7%

Konsultant PK 2,3%

Firma doradcza 1,6%

Inny podmiot 1,2%

Nie wiem 1,2%

Powód Udział

Współpraca 17%

Specjalizacja 17%

Lokalizacja 12%

Wykonawca 11%

System zarządzania i zagadnienia pokrewne

17

W obu wersjach RSI znalazły się opisy systemu wdrażania i monitoringu. W opisach uwzględniono funkcje tych systemów, źródła informacji oraz wskaźniki. Wskazano także podmiot odpowiedzialny za ustanowienie systemów (ZW) i powołanie odpowiednich struktur (KM i JM).

Opis rozwiązań był bardzo zdawkowy, praktycznie nie rozstrzygający, czy nawet bardziej precyzyjnie nie wskazujący, jak taki system miałby wyglądać. W rezultacie: problematykę zarządzania i monitoringu RSI pozostawiono jako

zagadnienie nierozstrzygnięte, założono, że system taki zostanie skonstruowany odrębnie.

W roku 2009 podjęto próbę zaprojektowania bardziej rozwiniętego systemu zarządzania strategią (RORIiSI w Toruniu). Obecnie trudno jest uznać by propozycje te znalazły zastosowanie.

System zarządzania i zagadnienia pokrewne

18

Analiza porównawcza RSI w Polsce w obszarze struktur zarządzania oraz mechanizmów monitoringu i ewaluacji.

SYSTEM ZARZĄDZANIA (wdrażania)

(i) obecność w systemie trwałych i odpowiedzialnych instytucji regionalnych,

(ii) logiczny układ i przejrzystość opisu systemu,

(iii) zakres opisu w kontekście uprawnień i zadań,

(iv) opis scenariusza prac związanego z powołaniem, rozwojem i modyfikacją struktury zarządzania,

SYSTEM MONITORINGU I EWALUACJI

(v) opis założeń do monitoringu / ewaluacji,

(vi) propozycja struktury organizacyjnej,

(vii)katalog wskaźników i odpowiadających im mierników,

(viii) wskazanie kamieni milowych oraz opis metodologii badań ewaluacyjnych i prowadzenia monitoringu.

Oddziaływanie w sferze gospodarczej (wyniki CATI)

19

Cel: uzupełnienie i pogłębienie wiedzy co do problemów związanych z kształtowaniem się innowacyjności regionalnego sektora MŚP: Ocena oddziaływania RIS (pośrednio) Identyfikacji obszarów interwencji w kontekście wspierania

innowacyjności MŚP oraz planowania działań w RSI. Respondenci

właściciele / współwłaściciele (44%), członkowie zarządów nie będący właścicielami (8%), dyrektorzy i kierownicy wyższych szczebli zarządzania (17%), inni pracownicy specjaliści (planowanie i rozwój, 31%).

Wyniki wstępne (ok. 50% założonej próby, N=300). Badanie CATI – regionalny sektor MŚP.

Aktywność proinnowacyjna

20

21

Aktywność proinnowacyjna

Ocena współpracy z: Bardzo dobra Dobra Przeciętna Zła

Uczelnią wyższą 21% 57% 21%Instytucją naukową / badawczo-rozwojową 40% 40% 20%Parkiem przemysłowym / technologicznym 67% 33%Klastrem przedsiębiorstw 67% 33%Funduszem inwestycyjnym VC/PEFunduszem pożyczkowym 100%Funduszem poręczeniowym 50% 50%Firmą doradczą 33% 17% 50%

22

Finansowanie

Bariery rozwojowe

23

Podsumowanie

24

Ocena ogólna (++). Układ priorytetów (+), w tym nowy priorytet. Układ celów operacyjnych (+/-).

plan działań, działania wspomagające.

System zarządzania, powiązania z instrumentami finansowymi (-) zarządzanie, monitoring i ewaluacja.

Oparcie na pozytywnych doświadczeniach (kontynuacja, nowe dziedziny interwencji) z uwzględnieniem wniosków z badań (+).

Stymulowanie rozwoju instrumentów finansowych (np. przedsiębiorczość akademicka, nowe źródła finansowania) (-).

Dane kontaktowe Wykonawcy

25

Policy & Action Group Uniconsult Sp. z o.o.ul. Migdałowa 4, 02-796 Warszawatel. (022) 256 39 00, fax. (022) 256 39 10email: biuro@pag-uniconsult.pl

Osoba do kontaktów bieżących:

Bogdan Pietrzak, bpietrzak@pag-uniconsult.plTel. (biuro j.w.), tel. kom. 505 058 720