UCZEŃ Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄINTELEKTUALN Ą

W SZKOLE OG ÓLNODOSTĘPNEJ

Specjalne potrzeby edukacyjne uczniów z niepełnosprawnością intelektualną

dr Barbara MarcinowskaRadom 12.10.2011

Akademia Pedagogiki Specjalnej im. M. GrzegorzewskiejM. GrzegorzewskiejM. GrzegorzewskiejM. Grzegorzewskiej

Instytut Pedagogiki Specjalnej

„Z ekologicznego punktu widzenia warto pytać o to, w jakim świecie życiez danym upośledzeniem miałoby sensi w jaki sposób można taki świat urzeczywistnić.”

(Speck, 2005, s.25)

upośledzenie umysłowe/ niepełnosprawność intelektualna

- stan charakteryzujący się istotnym ograniczeniem zarówno w funkcjonowaniu intelektualnym, jak i w zachowaniu przystosowawczym, wyrażający sięw poznawczych, społecznych i praktycznych umiejętnościach adaptacyjnych. Niepełnosprawność ujawnia się przed 18 rokiem życia.

( R.L. Schalock i in. 2010, s. 1)

DZIECKO Z GŁĘBOKĄNIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ

INTELEKTUALNĄ

WYCHOWANEK

DZIECKO Z GŁĘBOKĄNIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ

INTELEKTUALNĄ

WYCHOWANEK

PROGRAM ZAJĘĆ REWALIDACYJNO-WYCHOWAWCZYCH

PROGRAM ZAJĘĆ REWALIDACYJNO-WYCHOWAWCZYCH

DZIECKO ZE ZNACZNĄNIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ

INTELEKTUALNĄ

UCZEŃ

DZIECKO ZE ZNACZNĄNIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ

INTELEKTUALNĄ

UCZEŃ

DZIECKO Z UMIARKOWAN ĄNIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ

INTELEKTUALNĄ

UCZEŃ

DZIECKO Z UMIARKOWAN ĄNIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ

INTELEKTUALNĄ

UCZEŃ

DZIECKO Z LEKK ĄNIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ

INTELEKTUALNĄ

UCZEŃ

DZIECKO Z LEKK ĄNIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ

INTELEKTUALNĄ

UCZEŃ

IPETIPET

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTA ŁCENIA OGÓLNEGO

DLA UCZNIÓWZ UPOŚLEDZENIEM

UMYSŁOWYM W STOPNIU

UMIARKOWANYM LUBZNACZNYM

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTA ŁCENIA OGÓLNEGO

DLA UCZNIÓWZ UPOŚLEDZENIEM

UMYSŁOWYM W STOPNIU

UMIARKOWANYM LUBZNACZNYM

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTA ŁCENIA OGÓLNEGOPODSTAWA PROGRAMOWA KSZTA ŁCENIA OGÓLNEGO

poradnia psychologiczno-pedagogiczna;

zespól orzekający

przedszkole/szkoła/placówka;zespół nauczycieli

i specjalistówWIELOSPECJALISTYCZNA

OCENA POZIOMU FUNKCJONOWANIA

UCZNIA

ORZECZENIE O POTRZEBIE KSZTA ŁCENIA SPECJALNEGO

SPECJALNE POTRZEBY

EDUKACYJNE

INDYWIDUALNY PROGRAM EDUKACYJNO-TERAPEUTYCZNY (IPET)

Rozpoznanie specjalnych potrzeb edukacyjnych -wielospecjalistyczna ocena poziomu

funkcjonowania ucznia (WOPFU)

„Nie wystarczy koncentracja na zbiorze danych o pojedynczym dziecku.

Szczególne znaczenie ma ujęcie otoczenia

(rodzice, rodzeństwo, warunki kulturowe i materialne itd.).

Diagnostycznym punktem odniesienia nie jest samo upośledzone dziecko, lecz „dziecko –w –swoim – otoczeniu .”

(Speck 2005, s. 378)

Wielospecjalistyczna ocena poziomu funkcjonowania ucznia

• diagnoza dla rozwoju (Obuchowska 2002)

• diagnoza funkcjonalna (Marcinkowska 2004)

• diagnoza dla jakości życia (Marcinkowska 2009)

Wielospecjalistyczna ocena poziomu funkcjonowania ucznia

- rodzaj złożonego procesu rozpoznawczego, którego celem jest zaprojektowanie i monitorowanie procesu wspierania osoby z niepełnosprawnościąintelektualną.

Proces diagnostyczny przeprowadzany jest w ciągu całego życia OSOBY, dotyczy jej rozwoju i obejmuje wszystkie jego aspekty funkcjonowania na tle „mapy ekologicznej”

.

Etapy procesu rozpoznania specjalnych potrzeb edukacyjnych uczniów z niepełnosprawnością intelektualną

ORZECZENIEORZECZENIE

WIELOSPECJALISTYCZNA OCENA POZIOMU FUNKCJONOWANIA

UCZNIA

WIELOSPECJALISTYCZNA OCENA POZIOMU FUNKCJONOWANIA

UCZNIA

ANALIZA POTRZEB, MO ŻLIWO ŚCI I OGRANICZE Ń ROZWOJOWYCH lub EDUKACYJNYCH

ANALIZA POTRZEB, MO ŻLIWO ŚCI I OGRANICZE Ń ROZWOJOWYCH lub EDUKACYJNYCH

SPECJALNE POTRZEBY ROZWOJOWE (SPR) lub

SPECJALNE POTRZEBY EDUKACYJNE (SPE)

„MOCNE STRONY”FUNKCJONOWANIA UCZNIA

„MOCNE STRONY”FUNKCJONOWANIA UCZNIA

„SŁABE STRONY”FUNKCJONOWANIA UCZNIA

„SŁABE STRONY”FUNKCJONOWANIA UCZNIA

WOPFU

- swoiste „dopełnienie” informacji zgromadzonych przez zespół orzekający z poradni psychologiczno-pedagogicznej

JAK JEST?JAK JEST?

poznanie UCZNIA

poznanie UCZNIA

zdrowie

wiedza,umiejętności

motywacja

możliwości rozwojowe

emocjeśrodowisko

zainteresowania

potrzeby

DLACZEGO TAK JEST?

•• szczegszczegóółłowa analiza uzyskanych danych.owa analiza uzyskanych danych.

•• interpretacja danych, postawienie wstinterpretacja danych, postawienie wstęępnych hipotezpnych hipotez

DLACZEGO BĘDZIE TAK ?

• Orientacyjnie przewidywanie (w zarysie) osiągnięćUCZNIA .

CO MOŻNA ZROBIĆ,ABY UZYSKA Ć POŻĄDANY STAN?

Wskazania do edukacji i terapii

PRZYKŁAD

WYNIKI OCENY POZIOMU FUNKCJONOWANIA UCZNIA

Analiza orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego …

Rozpoznanie medyczne …

Przyjmowane leki i ich wpływ na funkcjonowanie ucznia …

WIELOSPECJALISTYCZNA OCENA POZIOMU FUNKCJONOWANIA U CZNIA

Obszar/sfery rozpoznania

Metoda/technika/narzędzie

Odpowiedzialnyczłonek zespołu

Wynik oceny

„mocne strony funkcjonowania”

„słabe strony funkcjonowania”

potrzeby

… … … … … …

… … … … … …

OBSZARY WSPARCIA PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEGO

Obszar funkcjonowania

Rodzaj i zakres wsparcia

… …

… …

specjalne potrzeby edukacyjne (SPE) ucznia z niepełnosprawnością

intelektualną

wybrane czynniki warunkujące SPE ucznia z niepełnosprawnością intelektualną

� procesy poznawcze;

� procesy kierunkowe;

� sprawność analizatorów;

� funkcjonowanie społeczne;

� zdrowie;

�…..

DOSTOSOWANIE:

• „przestrzeni edukacyjnej”;

• celów (?);

• metod;

• środków;

• form;

• oceniania

ZAMIAST ZAKOŃCZENIA

SUKCES

WOPFUWOPFU

IPETIPET

REALIZACJAREALIZACJA

DANE

INTERPRETACJA

CELE

PROCEDURY

BIBLIOGRAFIA1. Obuchowska I. (2002). Osoby niepełnosprawne: diagnoza dla rozwoju. W: D. Lotz, K. Wenta, W. Zejdler

(red.), Diagnoza dla osób niepełnosprawnych. Szczecin: Agencja wydawnicza „Kwadra”

2. Marcinkowska B. (2009). Diagnoza dla jakości życia osób z niepełnosprawnością intelektualną. W: Pedagogika Specjalna. Różne poszukiwania –wspólna misja. Warszawa: Wydawnictwo APS

3. Marcinkowska B. (2005). Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka z niepełnosprawnością sprzężoną. W: G. Walczak(red.). Wczesne wspomaganie rozwoju dzieci z uszkodzonym wzrokiem z dodatkowymi

niepełnosprawnościami. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu

4. Marcinkowska B., Wołowicz A. (2010). Wielospecjalistyczna ocena poziomu funkcjonowania

i konstruowanie indywidualnych programów dla osób z głębszą niepełnosprawnością intelektualną. Skrypt. Warszawa: Wydawnictwo APS.

5. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie warunków organizowania kształcenia,

wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie

w specjalnych przedszkolach, szkołach i oddziałach oraz w ośrodkach. (Dz.U. Nr 228, poz. 1489);

6. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie warunków organizowania kształcenia,

wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie

w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych. (Dz.U. Nr 228, poz. 1490);

7. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy

psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. Nr 228, poz. 1487)

8. Schalock R.L., Coulter D.L.; Bradley V.J.; Borthwick-Duffy S.A.; Wil H. E. Buntinx , Craig E. M., Gomez S.C., Lachapelle Y., Luckason R., Reeve A., Shogren K., Snell M., Spreat S., Tasse M.J., Thompson J.R., Verdugo – Alonso M.A., Wehmeyer M.I., Yeager M.H. (2010) Intellectual Disability: Definition,

Classification, and Systems of Supports. Washington. D.C.: American Association on Mental Retardation.

9. Speck O.(2005). Niepełnosprawni w społeczeństwie. Podstawy ortopedagogiki. Gdańsk: GWP

DZIĘKUJĘ!

www.aps.edu.pl

marcinkowska@aps.edu.pl

Akademia Pedagogiki Specjalnej im. M. GrzegorzewskiejM. GrzegorzewskiejM. GrzegorzewskiejM. Grzegorzewskiej

Instytut Pedagogiki Specjalnej