ADRES REDAKCJI REDAKTOR NACZELNA...

ADRES REDAKCJI:Instytut In¿ynierii Materia³ówPolimerowych i BarwnikówOddzia³ Zamiejscowy Farb i Tworzywul. Chorzowska 50 A, 44-100 Gliwicetel. (32) 231-90-41, fax (32) 231-26-74

REDAKTOR NACZELNA:Dr in¿. Anna Œlusarczyktel. (32) 231-90-41 wew. 47fax (32) 231-26-74e-mail: [email protected]

Zastêpca Redaktor Naczelnej:Mgr in¿. Katarzyna Dudektel. (32) 231-90-44fax (32) 231-26-74e-mail: [email protected] in¿. Marta Lenartowicztel. (32) 231-90-41 wew. 46fax (32) 231-26-74e-mail: [email protected]

SEKRETARZ REDAKCJI:Ilona ¯mijowskatel. (32) 231-90-41 wew. 41fax (32) 231-26-74e-mail: [email protected]

ZESPÓ£ REDAKCYJNY:Gra¿yna Kamiñska-Bach, IzabelaGajlewicz, Edyta Gibas, Ewa Langer,Katarzyna Mrowiec, Marzena Nowicka--Nowak, Anna Paj¹k, Teresa Stareczek,El¿bieta Kamiñska-Tarnawska, Geno-wefa Toczko, Ma³gorzata Zubielewicz

RADA PROGRAMOWA:Prof. dr Ryszard Koz³owski –Przewodnicz¹cy RadyProf. dr hab. in¿. Krystyna CzajaMgr in¿. Stanis³aw GorzkowskiDr in¿. Katarzyna JaszczDr El¿bieta Kamiñska-TarnawskaDoc. dr in¿. Janusz KozakiewiczDr in¿. Stefan KubicaMgr in¿. Helena KuczyñskaProf. dr hab. in¿. Jan £ukaszczykDr in¿. Maciej UmiñskiDr Maria ZieleckaDr in¿. Ma³gorzata Zubielewicz

WYDAWCA:Instytut In¿ynierii Materia³ówPolimerowych i Barwnikówul. M. Sk³odowskiej-Curie 5587-100 ToruñInternet: www.impib.pl

PL ISSN 1230-3321

Nr 4/2011Lipiec–Sierpieñ

Farby i LakieryPaints and Varnishes

Czasopismo Naukowo-Techniczne

SPIS TREŒCIWspomnienie

Mgr in¿. Kazimierz UHACZ (1929-2011) · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 3

Artyku³ naukowo-technicznyColourful coatings for your house? Yes… with inorganic colorants · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 4Barwne pow³oki dla Twojego domu dziêki nieorganicznym koncentratom barwi¹cym · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 13

Rynek wyrobów lakierowychEuropa wraca do gry· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 22ECHA ¿¹da dodatkowych informacji · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 22PPG nabywa Dyrup· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 22CPS Color zwiêksza swoje mo¿liwoœci · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 23Niemcy uruchamiaj¹ platformê przemys³ow¹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 23AkzoNobel otwiera fabrykê w Indiach · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 23Miêdzynarodowe Targi Interlakokraska · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 23Helios otwiera nowe obiekty· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 24Wacker zwiêksza dostawy ¿ywic do powlekania powierzchni· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 24Hempel zamierza zbudowaæ pierwsze przedsiêbiorstwo w Rosji · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 24Niepohamowany wzrost kosztów· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 24Wzrost œwiatowego zapotrzebowania na wysokojakoœciowe pigmenty · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 25Merck wznawia produkcjê pigmentów z efektem specjalnym w Japonii · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 25Wzrost œwiatowego rynku zmiêkczaczy · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 25Chiny najwiêkszym producentem i konsumentem TiO2 · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 26Wacker mianuje nowego partnera do sprzeda¿y w Afryce · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 26Tikkurila koñczy przejêcie firmy Zorka · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 26Przemys³ farb w Austrii oczekuje w 2011 roku na dodatnie obroty · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 26AkzoNobel tworzy partnerstwo w Chinach · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 27Projektanci barw BASF publikuj¹ najnowsze trendy · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 27Wzrost globalnego rynku pigmentów · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 27AkzoNobel tworzy nowy zak³ad w Wielkiej Brytanii · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 28Projektanci opakowañ zapo¿yczaj¹ technologie z innych przemys³ów · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 28Rynek pow³ok na rok 2011 · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 28Globalny wzrost rynku pigmetów · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 29

Nowe wyroby i technologieFarby epoksydowe dla tankowców wykorzystywanych do transportu chemikaliów · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 30Zmywacz do pow³ok malarskich, nie zawieraj¹cy dichlorometanu · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 30Pow³oki zewnêtrzne: Przyspieszanie procesu rozwoju produktu· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 31ISP projektuje reaktywne polimery dla drukowania atramentowego · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 3122 Egzogenne zwi¹zki endokrynne dodane do listy SIN jako zakazane przez REACH· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 32Ekologiczne wymalowanie · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 32£atwy pomiar ma³ych cz¹steczek· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 32Mieszad³o wysokoobrotowe · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 33Wype³niacz dla pow³ok do drewna · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 33¯ywice oparte na materia³ach odnawialnych · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 33Celowy wybór pigmentów · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 33Funkcyjny siarczan baru dla farb proszkowych · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 34Œrodki pomocnicze dla lepszej przyczepnoœci do metalu · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 34Wodorozcieñczalna farba do malowania pojazdów · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 34Specjalny monomer skraca czas procesu · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 34Mieszaniny chemiczne i preparaty przedmiotem specjalnego sprawdzenia pod k¹tem REACH · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 35Ekologiczne i niepalne rozpuszczalniki · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 35Olej drzewny chroni przed sinizn¹ drewna i grzybami · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 36Dotyk wykoñczenia· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 36Przyczepnoœæ do tworzyw · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 36Projekt – s³oneczne pow³oki · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 37Badania pow³ok utworzonych przez zdyspergowany w polimerze ciek³y kryszta³ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 37Asocjacyjne polimery wykazuj¹ce lepko sprê¿yste zachowania · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 37Mieszalne nanokompozyty – znacz¹cy potencja³ technologii XXI wieku · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 38Proste narzêdzie s³u¿¹ce porównaniu kropelek wody · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 38Oszczêdnoœæ energii w procesie drukowania dla opakowañ ¿ywnoœciowych· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 38Przegl¹d polimerów wielozadaniowych · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 39¯ó³ty tlenek ¿elaza odporny na ciep³o· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 39

Opisy bibliograficzne · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 40

Imprezy krajowe i zagraniczne · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 63

2 Farby i Lakiery (Paints and Varnishes) 4/2011

� Spis treœci �

� Wspomnienie

Mgr in¿. Kazimierz UHACZ (1929-2011)

Z g³êbokim ¿alem ¿egnamy mgr. in¿. Kazimierza Uhacza, wieloletniegopracownika Instytutu Przemys³u Tworzyw i Farb w Gliwicach. Mgr in¿.Kazimierz Uhacz ukoñczy³ studia in¿ynierskie na Politechnice £ódzkiej,a magisterskie na Wydziale Chemicznym na Politechnice Gdañskiej.

Przez wiele lat pe³ni³ funkcjê kierownika Zak³adu Farb Okrêtowych Insty-tutu Przemys³u Tworzyw i Farb w Gdañsku – Oliwie. Specjalizowa³ siêw opracowywaniu okrêtowych farb podwodnych.

¯egnamy wspania³ego Cz³owieka, znakomitego i zas³u¿onego specjalistêz zakresu farb i lakierów oraz antykorozji. Odszed³ z naszego grona Cz³o-wiek wielkiego serca, przez wiele lat zaanga¿owany w sprawy Instytutu.

Redakcja

� Wspomnienie �

Farby i Lakiery (Paints and Varnishes) 4/2011 3

� Artyku³ naukowo-techniczny

H. Teleng-van Oorschot, Evonik Colortrend BV, The Netherlands

Colourful coatings for your house? Yes… with inorganic colorants

In architectural paint markets the primary focus is on colour space coverage in a wide variety of

paints. Also for mineral paints (silicate, silicone) and thermal insulations systems (ETICS) which

need to be coloured with inorganic pigments, the need for a broad coverage of the colour space is

increasing.

This article describes a flexible colour solution that is specially designed to meet the needs of dif-

ferent application areas using inorganic colorants. Criteria for the selection of suitable pigments

such as chemistry and form of the pigment, colour tone and strength and pH sensitivity are de-

scribed. The developed colorants are extensively tested for weather stability and impact on hydro-

phobicity of the paint.

More and more, personalization is part of ourworld. This is also true for the way we live andthe house that we live in. Colour is an excellentway to personalize your home, both inside andoutside. This phenomenon can also be recog-nized in analysis of the pigment market1), whichnot only shows a growing demand for colour butalso for offering a broad colour palette.

For paint manufacturers, the challenge is tooffer colour in a wide variety of products withdifferent chemistries (acrylics, alkyds, mineralpaints). Both organic and inorganic pigmentsare available to provide this colour, usually inthe form of a liquid colorant (pigment disper-sion). Depending on the application area of thecoloured paint, the choice for a pigment shouldbe carefully considered. Especially for façadeapplications, which are exposed to rain andsunlight, to cold and heat, there should bea strong focus on choosing the right pigment.

Façade paints are typically formulated withhigh Pigment Volume Concentrations (PVC)and are applied on substrates that can be che-mically active, like concrete. The high PVC ofthe paint results in porous paint films in whichoxygen and other gasses from the air can pene-trate. In combination with UV radiation andeventual moisture, an environment is created

in which a degradation process of pigmentsstarts easily. Besides this, the type of substratecan also influence a premature breakdown ofthe pigment. Concrete hardens chemically.During the curing reaction, crystalline hydratephases (including calcium silicate hydrate) andcalcium hydroxide are formed, giving an alka-line environment with a pH-value of 12 to 13.These alkaline substances can attack the pig-ments. Organic pigments are in general muchmore sensitive for these circumstances than in-organic pigments. For this reason, it is advisedto use inorganic pigments for façade applica-tions.

Inorganic pigments

Inorganic pigments can be natural or syn-thetic (see figure 1). Natural pigments includeochre’s and umbers. Synthetic inorganic pig-ments can be divided in Complex InorganicColour Pigments (CICP) (for example nickeltitanate yellows, cobalt blue), metal oxides (forexample iron oxides), metal salts (for examplechrome yellow) and others (for example ultra-marine blue).

The highly vulnerable double bonds or car-bon rings that give the bright colour to organic


� Artyku³ naukowo-techniczny �

pigments are not present in inorganic pig-ments. Therefore UV triggered photo-oxidationreactions that are destructive for many organicpigments can not occur.

Most inorganic pigments contain a heavymetal like cobalt or chromium based on techni-cal definition (Density of metal > 4,5 g/cm3).This leads to the suspicion of being toxic. Be-cause of either valence (for example: Cr IIIinstead of Cr VI) or because of crystal latticeformation by means of a calcination reaction(>1000°C) that fuses metals into a chemicallyinert crystal lattice constellation, inorganic pig-ments are considered to be non-toxic. Many ofthese pigments are even approved for toycoatings (EN 71-3).

Colour space coverage of inorganic pigments

A flexible colour concept has been deve-loped to meet the colour requirements of dif-ferent application areas. Customization of thecolorant combination which suits the require-ments best is now possible with this concept.The colorant combinations can either focus on

cost effective tinting, on performance or on co-lour space coverage. Facts like number of canis-ters, shot size and can size are also considered.

Since the need for inorganic colorants ishigher than ever, the colour system containsa large selection of inorganic pigments tochoose from.

It is well known that inorganic pigments cannot provide the bright and strong colours thatcan be produced with organic pigments. Forthis reason only a limited part of the colourspace can be covered with inorganic pigments.

To visualize above fact, one can work withthe colours that are available in the widelyknown NCS fandeck. In figure 2 all colours ofthe NCS II fandeck are plotted in a 2 dimen-sional a-b space. It can be seen that the coloursare evenly divided throughout the colourspace. The pie-chart in the right corner showshow the colours can be divided into 5 colourareas.

With a common selection of 8 inorganic pig-ments approximately 42% of the colours avail-able in the NCS fandeck can be covered (co-vered colours are plotted in the a-b colour



Colorants

Colored White

OrganicInorganic

DyesPigments

Natural Synthetic

Metal Oxides

Non-opaqueOpaque

Rutile

OthersMetal SaltsCICP

OtherSpinel

Titanium Dioxide

Zinc Oxide

Zinc Sulfide

Antimony Oxide

Calcium

Carbonate

Barium Sulfate

Mica

Silica

Talc

Clays

Ochres

Umbers

Hematites

Magnetites

Phosphates

Metallic pigments

Ultramarine blue

Luster

Bismuth

Carbon black

Cobalt blue

Cobalt green

Copper chrome black

Iron browns

Nickel titanate yellows

Chrome titanate buffs

Manganese titanate browns

Cadmiums

Chrome yellow

Molybdate orange

Iron blues

Chrome Oxide

Iron oxide

Figure 1: Type of inorganic pigments available in the market (source: Shepherd Pigments Co.) CICP = Com-plex Inorganic Coloured Pigment

space in figure 3). Also the pie-chart demon-strates that a large part of the colours can notbe made with a common selection of inorganicpigments (dotted colours can not be covered).Only a limited amount of colours can be co-vered in the red, blue and green areas.

Within the flexible colour concept it is pos-sible to expand the selection of inorganic pig-ments in several directions. In this way it is pos-sible to expand the amount of colours from theNCS fandeck that can be covered significantly.This is demonstrated in figure 4, where the



NCS2 a* & b* values At D65 Daylight

-60

-40

-20

0

20

40

60

80

-60 -40 -20 0 20 40 60

A value

Bvalu

e

Figure 2: two-dimensional overview of the colors in the NCS2 fandeck and how they are divided in the colorspace

-60

-40

-20

0

20

40

60

80

-60 -40 -20 0 20 40 60

P.Y. 184

P.Y. 216

P.R. 101(neutral)

P.Y. 42(neutral)

P.G. 17

P.Bk . 11

P.W. 6

P.B. 28(neutral)

Common selection, fair color space coverage (S = 8)

57.2%No Match [%]

42.8%Match [%]

1116No Match

834Match

1950NCS2

57.2%No Match [%]

42.8%Match [%]

1116No Match

834Match

1950NCS2

� Match

Figure 3: Typical coverage of color space with common 8 inorganic pigments (dotted colors in pie chart cannot be covered)

dark blue colours are the additional coloursthat can be made. It can also be seen in thepie-chart the in the blue and green area, signifi-cantly more colours can be made.

It is possible to cover 63% of the NCSfandeck with a selection of 11 inorganic colo-rants! This is the broadest colour space cover-age in the market today. In order to balance thecolour space coverage and the number of avail-able pigments, all inorganic colorants havebeen chosen to complement each other in theircolour tone.

Exposure to weather conditions

Colour space coverage being the first selec-tion criterion, technical performance of a pig-ment is of equal importance. For this reason,the technical performance during exposure toweather conditions of the suitable pigmentshas been tested extensively.

Fading is the premature discoloration of co-loured coatings due to exposure to light and/orweather influences. Disappearance of the co-lour of one pigment in a multi-pigment layercan also result in a shift in colour tone. Nor-mally, fading results in a homogeneous change

in colour over the entire exposed area, mainlyon the sunny side of buildings.

What basically happens is that, under influ-ence of light and/or weather influences radi-cals are formed in the coating, which attackthe resin and certain chemical groups from thecoloured pigment. Attack of the resin by radi-cals results in the chemical breakdown of theresin, destroying the protection layer for thepigment. This makes the pigment free accessi-ble for attack of the formed radicals, UV-radia-tion, water and oxygen, eventually resulting inthe loss of colour or a shift in colour tone. Espe-cially organic pigments, with their specific che-mical structures (hydrocarbons) are much



-60

-40

-20

0

20

40

60

80

-60 -40 -20 0 20 40 60

37.3%No Match [%]

62.7%Match [%]

728No Match

1222Match

1950NCS2

Additional colors

Previous match

Figure 4: additional color space coverage with a combination of 11 inorganic pigments

more sensitive for oxidation (oxygen comingfrom the air or solvated in water). The sensiti-vity of fading is therefore significantly higherfor organic pigments than for inorganic pig-ments (containing metals in the form of metaloxides and therefore not sensitive for oxida-tion). Depending on the chemical structure ofthe different pigments, one organic pigmentmight be more sensitive to fading than anothertype of organic pigment.

The weather stability of the pigments usedin the flexible colour concept has been testedunder accelerated weathering conditions (ac-cording to DIN ISO 11341). In this process, theperformance of inorganic pigments has beencompared to their organic counterparts in apure acrylic paint system on an inert substrate.The result of a sample comparison is demon-strated in figure 5.

As described before, the highly vulnerabledouble bonds or carbon rings that give thebright colour to organic pigments are not pre-sent in inorganic pigments. This results in lessvivid and less strong colours for inorganic pig-ments. This can also be observed in figure 5. Inthe contrary, UV triggered photo-oxidation re-actions, which are harmful for many organic

pigments, should not occur with inorganic pig-ments. In case of magenta, figure 5 shows thatfor the organic magenta in the exposed areafading of the colour occurred. For the inor-ganic magenta, no fading of the colour can beobserved. For some inorganic pigments UV-ra-diation can result in a shift in colour tone dueto charge transfer between the metals in thestructure. In this case coated versions are avail-able where the coating absorbs the specificwave length of the spectrum that initiates thecharge transfer2). The use of organic pigmentsin paints for facades is therefore limited topaints with high quality resins (no silicates, sili-cones or mineral paints) while the perfor-mance of inorganic pigments is guaranteed inall types of paint.

High alkaline environments

The tests of inorganic pigments in a pureacrylic paint and on an inert substrate demon-strate how a pigment performs under influenceof moist and sunlight. This is however only partof the exposure in practice: a pigment shouldalso be capable to withstand influences fromchemicals released from the substrate andair-pollution or chemicals that are present inthe paint formulation. For this reason, the pig-ments are also tested in silicate paint on ce-



Exposed

Not exposed

Organic InorganicFigure 5: Comparison of organic and inorganic ma-genta after accelerated weathering tests (1000hours) in a pure acrylic paint

Not exposed

Exposed

Figure 6: PY 184 after exposure on cement substratecompared to not exposed sample

ment substrates, which yields high alkaline en-vironments. The results for the inorganic yel-low (PY 184) are shown in figure 6. As de-scribed before, cement substrates can lead tohigh alkaline environments.

P.Y. 184 is sensitive for high alkaline envi-ronments where it can turn into the colourlessBiO(OH) when the pigment reacts with thepresent OH–: BiVO4 + OH–

� BiO(OH) + VO3–.

As can be seen in figure 6, for the silicatepaint (pH = 11.2) in combination with the ce-ment substrate no fading of the P.Y. 184 isobserved.

High alkaline environments can lead to dis-coloration (or change in colour tone) of a co-loured paint for pigments that are sensitive forattack by alkaline substances. This can notonly occur after application but also duringstorage of the coloured (high pH) paint. Limepaint is an example of a paint type that in gene-ral has a pH-value of higher than 12 and there-fore, pigments that are sensitive for high alka-line environments are tested in a variety ofpaints with different, but relatively high, pHvalues. Again, Bismuth Vanadate has beentaken as an example. For this test, a combina-tion of the yellow pigment with a complemen-tary colour (P.B. 28) has been made. Combining2 complementary colours in one samplequickly shows a shift in colour tone if one ofthe pigments is less stable than the other pig-ment. For this reason, combining complemen-tary colours should not be done in practice(point of attention during colour formulationwork). In figure 7 it is shown that after 7 days

of storage of the coloured paint sample, a shifttowards the blue can be observed, indicatingthat the yellow pigment disappears. This is alsoillustrated in the graph where a negative deltab value indicates that the yellow pigment dis-appears. From these tests it can be concludedthat P.Y. 184 can not withstand pH-valueshigher than 12 and therefore the use of thispigment should be avoided in high alkalinepaints like lime paints.

Impact of colorants on paint properties

So far, the behaviour of pigments and theirpoints of attention have been discussed. Inpractice, pigments will be incorporated intothe paint in the form of a liquid colorant. Be-sides the pigment, other ingredients from thecolorants are introduced in to the paint, whichmight influence the performance of the paintnegatively. To make sure that the properties ofthe paint are not influenced colorant ingre-dients should be chosen carefully.

A very important property of façade paintsis to protect the substrate from water penetra-tion. This property is also known as hydropho-bicity of the paint. Since colorants contain dis-persing agents and additives that make surethat the pigments are part of a stable pigmentdispersion in a water containing environment,it seems impossible to make a colorant withoutadding additives without hydrophilic parts.However, a careful choice for the right dispers-ing agents and additives reduces the impact onthe hydrophobicity of the paint to a negligible



Bismute Vanadate pH sensitivity

Seven Days storage of colored paint

-5

-4

-3

-1

0

1

Silicone "R"

(pH 8)

Silicone "M"

(pH 8,7)

Silicate

(pH 11,3)

Lime "D"(pH 12,9)

Lime "K"(pH 12,4)

Lime "I"(pH 12,9)

Paint types tested

Delt

ab

2 % addition of Bismute Vanadate colorant

March 2007

-2

Figure 7: discoloration of high alkaline paints containing Bismuth Vanadate after 7 days of storage

level. These colorants can be added to the paintwithout compromising the hydrophobicity ofthe paint. Additives that should be avoided areanionic and cationic additives.

Hydrophobicity of the paint can be tested inseveral ways. A very quick test is to applya droplet of water to the dried (coloured) paint.The way that the droplet is spreading and thespeed it is spreading with, is a very good indi-cation for the behavior of the paint. An exam-ple is given in figure 8.

Besides this, also a test in which water is run-ning down the surface is a good indicator of thewater sensitivity of the paint. Both paint andcolorant should be optimized to prevent un-wanted white ‘snail trails’ that can occur after ex-posure to water. An illustration is given in figure9 where water has been running down the panel(500 ml in 20 minutes) after 1 day, 3 days and 7days of drying. On the panel a siloxan paint hasbeen applied containing 3% (m/m) of colorantwith Chrome oxide Green (50%).

Keeping surfaces cool

So far exposure to UV radiation and waterhas been discussed. However, there is oneother important topic when exposure to theweather is concerned: heat build-up in coatedsurfaces due to exposure to IR-radiation. Thefact that eventual degradation reactions occurfaster with increasing temperatures is a goodreason to keep your façade surfaces cool.Another effect is that less temperature inducedstress takes place in the coating and the coatingsubstrate. Keeping these effects at the mini-mum level prolongs the life of the coated sys-tem. Where white surfaces tend to reflect mostof the radiation from the sun (in UV, visibleand IR spectrum), coloured coatings reflectonly a part of the radiation. In general onecould say that the darker the colour, the moreof the radiation is absorbed in the visible area.Two pigments can however have the same ab-sorption in the visible area, yielding the sameobserved colour, but can have different absorp-tion characteristics in the infrared area, result-ing in differences in heat build up3). Coatingsthat look opaque in the visible area might stillhave transparency in the IR area. MaximizingIR reflection is possible by:— Increasing the pigment concentration in the

coating



Passed Failed

Figure 8: The spreading behavior of a water dropletgives a fast indication of the hydrophobicity of acolored paint

FailedPassedFigure 9: White snail trails are an indication of wa-ter sensitivity of the colored coating

— Increasing the thickness of the coating— Using pigments which are IR-reflectiveIn figure 10, the solar spectrum is shown. It canbe clearly seen that only a small part of thespectrum exists of visible light energy (50%);UV light counts for 5% of the energy and 45%of the energy of light consists of IR radiation. Itis the absorption of the energy in the IR part ofthe spectrum that leads to heat build up in(coated) surfaces. If the IR light is reflected in-stead of absorbed, this will result in cooler sur-faces. Where in case of white and light co-loured surfaces a lot of IR light is already re-flected, for darker colours this is not alwaystrue.

Especially traditional blacks like carbon blackand Black iron oxide absorb most of the solarenergy with a Total Solar Reflectance (TSR) of

only 5%. In that case, the choice for an IR reflec-tive black pigment results in higher reflectanceof the IR light with the same reflectance of thevisible light. This is shown in Figure 11 for seve-ral types of black with different TSR-values. Theresult is a cooler surface with lower costs for airconditioning but also less degradation reactionsand therefore a longer lasting coating. For thisreason a colorant based on an IR reflective blackpigment is a valuable addition to a colour system,especially for façade applications. Other inor-ganic pigments that are commonly used infaçade applications already have a good TSRvalue. An example for this is given in figure 12,

where inorganic Cobalt blue is compared withthe organic phtalo blue. Though Phtalo blue hasthe a higher over-all reflection in the IR light, Co-balt blue reflects more energy in the area wherethe light energy is the highest (700-1100 nm), seefigure 104).

This means that being less sensitive forphoto-oxidation is not the only benefit from theuse of inorganic pigments for façade coatings.Besides that, inorganic pigments also show ad-vantages with respect to heat build up, enhanc-ing the durability of the coloured coating evenmore.

Conclusion

This article describes that inorganic pig-ments are the best choice for colouring your



UV Visible Infrared

Wawelength [nm]

0 0 0 0300 500 700 900 1100 1300 1500 1700 1900 2100 2300 2500

Inte

nsity

Figure 10: The solar spectrum

Reflectance CurvesInfrared-reflecting Pigments in PVDF

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800 2000 2200 2400

FeMnCr

FeCrFeMnNiCr

CuCr

24%

30%

13%

5%

Total Solar Reflectance (%)

Figure 11: Reflectance curves for different types ofblack, the red line represents commonly used nonIR reflective types of black (TSR = 5%)

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

300 500 700 900 1100 1300 1500 1700 1900 2100 2300 2500

Wavelength (nm)

Refl

ecta

nce

(%)

Cobalt blue

(TSR = 28.7%

Phtalo blue (TSR = 20%)

Figure 12: Reflectance curves for Cobalt blue andPhtalo blue.

façade paints. It gives you some guidelines onhow to make the choice for the pigments thatare right for your applications and it describesthe points of attention in using the pigments.Since every combination of paint and colorantis different, it is strongly advised to test the per-formance of the coloured system of choice.The described pigments, and many more, arepart of a flexible colour concept that ensuresthe possibility to customize the colour systemand adjust it to your needs.

1) Seeking the rainbow’s end; new colorants offer en-

hanced effects, durability and environmental bene-

fits, Dr Rainer Hennig et Al., European Coatings Jour-

nal 09/2009 page 18-23

2) Source: Basf-Ciba pigments

3) Introduction to IR reflective pigments, Mark Ryan,

Paint & Coatings Industry magazine, august 2005 page

70-76

4) Keeping Cool with reflective pigments, Jeff Nixon,

Polymers Paint Colour Journal Volume 193 No 4469,

page 26-30

Artyku³ zosta³ opublikowany w materia³ach konferencjiAdvances in Coatings Technology 2010



H. Teleng-van Oorschot, Evonik Colortrend BV, The Netherlands

Barwne pow³oki dla Twojego domu dziêki nieorganicznym koncentratom barwi¹cym

Rynek farb dla budownictwa skupia siê przede wszystkim na zapewnieniu szerokiej gamy kolorys-

tycznej wyrobów lakierowych. Zapotrzebowanie na szerok¹ gamê kolorów wzrasta równie¿ w

przypadku farb mineralnych (krzemianowe, silikonowe) oraz systemów izolacji termicznej

(ETICS), do barwienia których stosuje siê pigmenty nieorganiczne.

W artykule opisano elastyczne rozwi¹zanie, opracowane w taki sposób, aby mo¿liwe by³o stoso-

wanie barwników nieorganicznych w ró¿nicowanych wyrobach lakierowych. Opisano kryteria

doboru odpowiednich pigmentów, takie jak struktura i postaæ pigmentu, si³a barwienia i kolorysty-

ka oraz wra¿liwoœæ na pH. Przetestowano stabilnoœæ opracowanych barwników na warunki atmo-

sferyczne oraz zbadano ich wp³yw na hydrofobowoœæ farby.

Œwiat w coraz wiêkszym stopniu siê perso-nalizuje. Odnosi siê to tak¿e do sposobu nasze-go ¿ycia i mieszkañ, w których ¿yjemy. Kolor todoskona³y sposób na personalizacjê Twojegodomu, zarówno pomieszczeñ jak i wygl¹duzewnêtrznego. Zjawisko to jest tak¿e zauwa¿al-ne w analizach rynku1) pigmentów, który nietylko wykazuje rosn¹ce zapotrzebowanie nakolor, ale tak¿e szerok¹ paletê kolorów.

Dla producentów farb, wyzwaniem jest za-oferowanie kolorów w wielu ró¿nych wyro-bach lakierowych (farby akrylowe, alkidowe,mineralne). Dostêpne s¹ zarówno organicznejak i nieorganiczne pigmenty nadaj¹ce barwê,zazwyczaj w postaci ciek³ej (dyspersja pigmen-tu). W zale¿noœci od obszaru zastosowania bar-wionej farby, wybór pigmentu nale¿y dok³ad-nie rozwa¿yæ. Szczególny nacisk na dobór od-powiedniego pigmentu powinno siê k³aœæ wfarbach elewacyjnych, które s¹ nara¿one nadzia³anie deszczu i s³oñca, ciep³a i zimna.

Farby elewacyjne zazwyczaj formu³owanes¹ przy wysokim stê¿eniu objêtoœciowym pig-mentu (SOP) i stosowane s¹ na pod³o¿ach, któ-re mog¹ byæ aktywne chemicznie, jak np. be-ton. Wysokie SOP farby prowadzi do powsta-nia porowatych pow³ok lakierowych, prze-puszczalnych dla tlenu oraz innych gazów z po-wietrza. W po³¹czeniu z promieniowaniem UVi ewentualn¹ wilgoci¹ powstaj¹ warunki sprzy-jaj¹ce rozk³adowi pigmentów. Ponadto, naprzedwczesny rozk³ad pigmentu mo¿e mieæwp³yw tak¿e rodzaj pod³o¿a. Beton twardniejechemicznie. Podczas reakcji utwardzania two-

rzy siê uwodniona faza krystaliczna (w tymuwodniony krzemian wapnia) i wodorotlenekwapnia, daj¹ce œrodowisko zasadowe o pH12÷13. Te substancje alkaliczne mog¹ atako-waæ pigmenty. Pigmenty organiczne s¹ znacz-nie bardziej wra¿liwe na tego typu œrodowiskoni¿ pigmenty nieorganiczne. Z tego powodu dobarwienia elewacji zaleca siê pigmenty nieor-ganiczne.

Pigmenty nieorganiczne

Pigmenty nieorganiczne mog¹ byæ natural-ne lub syntetyczne (patrz rysunek 1). Pigmentynaturalne zawieraj¹ ochry i umbry. Syntetycz-ne pigmenty nieorganiczne mo¿na podzieliæna (CICP) kompleksowe barwne pigmenty nie-organiczne jak np. ¿ó³cienie pigmentowe nabazie tytanianiu niklu, b³êkit kobaltowy, tlenkimetali (na przyk³ad tlenki ¿elaza), sole metali(np. ¿ó³cieñ chromowa) i inne (np. b³ekit ultra-marynowy).

Reaktywne wi¹zania podwójne lub pierœcie-nie wêglowe które nadaj¹ jasn¹ barwê pigmen-tom organicznym nie wystêpuj¹ w pigmentachnieorganicznych. Dlatego w pigmentach nieor-ganicznych nie zachodz¹ reakcje fotoutlenia-nia, inicjowane promieniowaniem UV, którepowoduj¹ rozk³ad wielu pigmentów organicz-nych.

Wiêkszoœæ pigmentów nieorganicznych, wgdanych technicznych, zawiera metale ciê¿kie,takie jak kobalt lub chrom (gêstoœæ metalu4,5>g/cm3). Prowadzi to do podejrzenia ¿e s¹



toksyczne. Pigmenty nieorganiczne uwa¿anes¹ za nietoksyczne ze wzglêdu na wartoœcio-woœæ (np.: Cr III zamiast Cr VI) lub ze wzglêduna tworzenie siatki krystalicznej na drodze kal-cynacji (>1000 °C), podczas której metale sta-piaj¹ siê tworz¹c inertn¹ chemicznie konfor-macjê sieci krystalicznej. Wiele z tych pigmen-tów jest dopuszczonych do pow³ok stosowa-nych w zabawkach (EN 71-3).

Kolorystyka pigmentów nieorganicznych

Rosn¹ce wymagania w ró¿nych obszarachzastosowañ dotycz¹ce kolorystyki doprowadzi-³y do opracowania szerokiej palety kolorów.Dziêki temu poprzez kombinacje ró¿nych pig-mentów mo¿liwe jest dostosowanie kolorysty-ki do wymagañ klienta. £¹czenie ró¿nych pig-mentów pozwala skoncentrowaæ siê na ekono-micznym barwieniu, na w³aœciwoœciach u¿yt-kowych lub na kolorystyce. Mo¿na tak¿e wzi¹æpod uwagê takie czynniki jak liczba i rozmiarypojemników czy wielkoœæ wsadu.

Ze wzglêdu na wy¿sze ni¿ kiedykolwiek za-potrzebowanie na barwniki nieorganiczne, sys-tem barwienia oferuje du¿y wybór kolorówpigmentów nieorganicznych.

Powszechnie wiadomo, i¿ pigmenty nieorga-niczne nie mog¹ zapewniæ jasnych i mocnychkolorów, które mo¿na uzyskaæ stosuj¹c pigmentyorganiczne. W zwi¹zku z tym tylko ograniczonaczêœæ zakresu barw mo¿e byæ pokryta przy wy-korzystaniu pigmentów nieorganicznych.

Aby to zobrazowaæ, mo¿na wykorzystaæ ko-lory, które s¹ dostêpne w znanych wzornikachkolorów NCS. Na rysunku 2 wszystkie kolorywzornika NCS II s¹ wykreœlone na dwuwymia-rowej przestrzeni ab. Mo¿na zauwa¿yæ, ¿e ko-lory s¹ podzielone równomiernie w ca³ej prze-strzeni. Wykres ko³owy w prawym rogu poka-zuje, jak kolory mog¹ byæ podzielone na 5 ob-szarów koloru.

Dziêki prostej selekcji 8 pigmentów nieorga-nicznych, mo¿na pokryæ oko³o 42% palety ko-lorów NCS (pokryte kolory s¹ wykreœlone wprzestrzeni kolorów ab na rysunku 3).



CICP

Manganese titanate browns

Œrodki barwi¹ce

Pigmenty Barwniki

Nieorganiczne Organiczne

Barwne Bia³e

Naturalne Syntetyczne Nie kryj¹ce

WapñWêglanSiarczan baruMikaKrzemionkaTalkGlinki

Ditlenek tytanuTlenek cynkuSiarczek cynkuTlenek antymonu

OchryUmbryHarmatytyMagnetyty

Tlenki metali Sole Inne

Pigmenty metaliczneB³êkit ultramarynyLustrzaneBizmutySadza

Kadm¯ó³cieñ chromowaOran¿ molibdenianowyB³êkit ¿elazowa

Tlenek chromuTlenek ¿elazaO strukturze

spineluO strukturze

rutylu Inne

B³êkit kobaltowy

Zieleñ kobaltowaCzerñ na baziechromianu miedziBr¹zy ¿elazowe

??? Chrome titanate buffs¯ó³cieñ na bazie tytanianu niklu

Br¹zy na bazie tytanianu magnezu

Fosforany

Kryj¹ce

Rysunek 1: Rodzaje pigmentów nieorganicznych dostêpnych na rynku (Ÿród³o: Shepherd Pigments Co.)CICP=Complex Inorganic Coloured Pigment

Z wykresu ko³owego tak¿e widaæ, ¿e du¿ejczêœci kolorów nie mo¿na otrzymaæ przez pros-t¹ selekcjê pigmentów nieorganicznych (za-kropkowane kolory nie mog¹ byæ pokryte). Je-dynie niewielka iloœæ kolorów mo¿e obj¹æ ob-szary czerwony, niebieski i zielony.

W ramach elastycznej koncepcji kolorówmo¿liwe jest rozwiniêcie wyboru pigmentów

nieorganicznych w kilku kierunkach. W tensposób mo¿liwe jest znacz¹ce rozszerzenieiloœci kolorów wg wzornika NCS, które mog¹byæ pokryte. Dowodem tego jest rysunek 4,gdzie granatowe kolory s¹ kolorami dodatko-wymi, jakie mo¿na otrzymaæ. Jest to tak¿e wi-doczne na wykresie ko³owym w zakresie ob-szaru niebieskiego i zielonego koloru.



-60

-40

-20

0

20

40

60

80

-60 -40 -20 0 20 40 60

Wartoœæ NCS2 a* & b* dla Ÿród³a œwiat³a D65

Wartoœæ A

Wa

rto

œæ

B

Rysunek 2: Dwuwymiarowe przedstawienie barw wg wzornika NCS2 i przestrzeni barw

-60

-40

-20

0

20

40

60

80

-60 -40 -20 0 20 40 60

P.Y. 184

P.Y. 216

P.R. 101(neutral)

P.Y. 42(neutral)

P.G. 17

P.Bk . 11

P.W. 6

P.B. 28(neutral)

57.2%

42.8%

1116

834

1950NCS2

� Trafienie

Trafienie

Trafienie [%]

Bez trafienia

Bez trafienia [%]

Podstawowy wybór……

Rysunek 3: Typowe pokrycie przestrzeni kolorów za pomoc¹ 8 pigmentów nieorganicznych (kropkowanekolory na wykresie ko³owym nie mog¹ byæ pokryte)

Mo¿liwe jest pokrycie 63% wzornika NCSpoprzez wybór 11 pigmentów nieorganicz-nych! Obecnie na rynku jest to najwiêkszy za-siêg przestrzeni kolorystycznej. W celu osi¹g-niêcia równowagi pokrycia przestrzeni kolo-rów i liczby dostêpnych pigmentów, zosta³ywybrane wszystkie nieorganiczne barwniki,aby uzupe³nia³y siê wzajemnie w swoich odcie-niach kolorów.

Ekspozycja na warunki atmosferyczne

Pokrycie przestrzeni kolorystycznej jestpierwszym i bardzo wa¿nym kryterium wybo-ru parametrów technicznych pigmentu. Z tegopowodu odpowiednie pigmenty by³y szerokotestowane w warunkach atmosferycznych.

P³owienie jest przedwczesnym przebar-wieniem barwnych pow³ok w wyniku ekspo-zycji na œwiat³o i/lub pod wp³ywem innychwarunków atmosferycznych. Znikniêcie bar-wy jednego pigmentu w warstwie multi-pig-mentowej mo¿e tak¿e powodowaæ zmianêodcienia koloru. Normalnie, blakniêcie po-woduje jednorodn¹ zmianê barwy na ca³ejpowierzchni budynków nara¿onych na na-s³onecznienie.

Pod wp³ywem œwiat³a i/lub pod wp³ywemwarunków atmosferycznych w pow³oce po-wstaj¹ rodniki, które atakuj¹ ¿ywicê i niektóregrupy chemiczne z pigmentu. Powoduje to roz-k³ad chemiczny ¿ywicy, niszczenie warstwystanowi¹cej ochronê pigmentu. Pigment stajesiê ³atwo dostêpny i pod wp³ywem promienio-wania UV, wody i tlenu, dochodzi do utraty lubzmiany odcienia barwy. Szczególnie pigmentyorganiczne, ze wzglêdu na ich specyficzn¹strukturê chemiczn¹ (wêglowodory) s¹ bar-dziej wra¿liwe na utlenianie (tlen pochodz¹cyz powietrza lub solwatowany w wodzie).Podatnoœæ na p³owienie jest zatem znacz¹cowy¿sza ni¿ w przypadku pigmentów nieorga-nicznych (zawieraj¹ce metale w postaci tlen-



-60

-40

-20

0

20

40

60

80

-60 -40 -20 0 20 40 60

37.3%

62.7%

728

1222

1950NCS2

Trafienie [%]

Trafienie

Bez trafienia

Bez trafienia [%]

Dodatkowy kolor

Trafienie uzupelniajace

Rysunek 4: Dodatkowe pokrycie przestrzeni barwnej dziêki kombinacji 11 nieorganicznych pigmentów

ków metali, a zatem nie s¹ wra¿liwe na utlenia-nie). W zale¿noœci od struktury chemicznejró¿nych pigmentów, jeden pigment organicznymo¿e byæ bardziej wra¿liwy na blakniêcie odinnego rodzaju pigmentu organicznego.

Stabilnoœci pigmentów w elastycznej kon-cepcji barwy zosta³y przetestowane w przys-pieszonych warunkach atmosferycznych(zgodnie z DIN ISO 11341). W tym procesie po-równano pigmenty organiczne i odpowiada-j¹ce im pigmenty nieorganiczne w systemieczystego akrylu na pod³o¿u obojêtnym. Wynikpróby porównania wykazano na rysunku 5.

Jak opisano powy¿ej, pigmenty organicznes¹ bardzo wra¿liwe ze wzglêdu na obecnoœæw nich wi¹zañ podwójnych lub pierœcieniwêglowodorowych, które daj¹ jasne kolory,a które nie wystêpuj¹ w pigmentach nieorga-nicznych. W zwi¹zku z tym kolory pigmentównieorganicznych nie s¹ ani tak intensywne anitak ¿ywe. Mo¿na równie¿ to zaobserwowaæ narysunku 5. Natomiast w przeciwieñstwie dopigmentów organicznych, które ulegaj¹ reak-cjom utleniania pod wp³ywem promieniowa-nia UV, reakcje takie nie powinny zachodziæw przypadku pigmentów nieorganicznych.W przypadku magenty, jak przedstawia to ry-

sunek 5, organiczna magenta p³owieje w miej-scach wystawionych na dzia³anie promienio-wania. Dla nieorganicznej magenty, nie obser-wuje siê tego zjawiska. W przypadku niektó-rych pigmentów nieorganicznych promienio-wanie UV mo¿e spowodowaæ zmianê tonu bar-wy dziêki transferowi, który zachodzi miêdzymetalami w strukturze. W tym przypadku dos-têpne s¹ powlekane wersje, których pokryciepoch³ania okreœlon¹ d³ugoœæ fali widma, którazainicjowana jest przez transfer2). Wykorzysta-nie pigmentów organicznych w farbach elewa-cyjnych ogranicza siê zatem do farb o wysokiejjakoœci ¿ywic (nie mog¹ to byæ krzemiany, sili-kony ani farby mineralne), podczas gdy wydaj-noœæ pigmentów nieorganicznych jest zagwa-rantowana w przypadku wszystkich rodzajówfarb.

Œrodowisko wysoko alkaliczne

Badanie pigmentów nieorganicznych wczystej farbie akrylowej i na pod³o¿u obojêt-nym pokazuje, jak zachowuje sie pigment podwp³ywem wilgoci i promieniowania s³onecz-nego. Jest to jednak tylko czêœæ ekspozycji: pig-menty powinny równie¿ wytrzymywaæ oddzia-³ywanie zwi¹zków chemicznych uwalnianychz pod³o¿a i zanieczyszczeñ powietrza oraz sub-stancji chemicznych, obecnych w wyrobie la-kierowym. Z tego powodu, pigmenty s¹ rów-nie¿ badane w farbach krzemianowych nanie-sionych na wysoko alkaliczne pod³o¿e cemen-towe. Wyniki dla ¿ó³ci nieorganicznych (PY184) pokazane s¹ na rys. 6. Jak ju¿ wczeœniejopisano, pod³o¿a cementowe mog¹ byæ przy-czyn¹ wysoce alkalicznego œrodowiska.

P.Y. 184 jest wra¿liwy na wysoko alkaliczneœrodowisko, w którym mo¿e przekszta³ciæ siêw bezbarwny BiO(OH), gdy¿ pigment reagujez obecnym anionem OH–:

BiVO4 + OH–� BiO(OH) + VO3

–.Jak widaæ na rysunku 6, w farbie siliaktowej

o pH=11,2 na pod³o¿u cementowym, nie obser-wuje siê odbarwiania pigmentu PY 184.

Œrodowiska wysoce alkaliczne sprzyjaj¹wystêpowaniu odbarwieñ (lub zmianie odcie-nia koloru) w pigmentowanych farbach,w przypadku gdy zawieraj¹ one pigmenty



Nieeksponowana

Eksponowana

NieorganiczneOrganiczneRysunek 5: Porównanie magenty organicznej i nie-organicznej po przyspieszonych testach pogodo-wych (1000 godzin) w czystej farbie akrylowej

wra¿liwe na dzia³anie substancji alkalicznych.Mo¿e to nast¹piæ od razu po aplikacji, ale tak¿epodczas ich przechowywania (wysokie pH).Farby wapienne s¹ przyk³adem farb, w którychpH siêga z regu³y wartoœæ 12 lub powy¿ej, a za-tem, pigmenty, które s¹ wra¿liwe na wysoce al-kaliczne œrodowisko s¹ testowane w ró¿nychfarbach o zró¿nicowanych, ale stosunkowo wy-sokich wartoœciach pH. Ponownie jako przy-k³ad wybrano wanadan bizmutu. Na potrzebybadania, po³¹czono ¿ó³ty pigment z pigmentemo komplementarnym kolorze (PB 28). Po³¹cze-nie dwóch komplementarnych barw w jednejpróbce szybko pokazuje zmianê odcienia kolo-

ru, w przypadku gdy jeden z pigmentów jestmniej stabilny ni¿ inny. Z tego powodu, w prak-tyce nie powinno ³¹czyæ sie kolorów komple-mentarnych (nale¿y mieæ na uwadze to zjawis-ko podczas opracowywania kolorów). Rysunek7 przedstawia dane dla próbki farby pigmento-wanej, po 7 dniach przechowywania, dla którejmo¿na zaobserwowaæ przejœcie w kierunkubarwy niebieskiej, co wskazuje na zanik ¿ó³te-go pigmentu.

Wykres na którym wartoœæ delta b jest ujem-na tak¿e wskazuje na zanikanie ¿ó³tego pig-mentu. Na podstawie powy¿szych badañ mo¿-na stwierdziæ, ¿e pigment P.Y.184 nie jest stabil-ny przy pH powy¿ej 12, a zatem nale¿y unikaæstosowania tego barwnika w farbach wysocealkalicznych takich jak farby wapienne.

Wp³yw pigmentów na w³aœciwoœci farby

Do tej pory w artykule omówiono zachowa-nie pigmentów oraz czynniki na które nale¿yzwróciæ uwagê przy ich stosowaniu w receptu-rach wyrobów lakierowych. W praktyce, pig-menty wprowadza siê do farb w postaci ciek³ej.Poza pigmentami do farb dodawane s¹ innesk³adniki ni¿ œrodki barwi¹ce, a które mog¹mieæ negatywny wp³yw na w³aœciwoœci u¿ytko-we farby. Aby mieæ pewnoœæ, ¿e œrodki bar-wi¹ce nie bêd¹ wp³ywa³y na w³aœciwoœci farby,nale¿y dobieraæ je bardzo starannie.

Bardzo wa¿n¹ w³asnoœci¹ farb elewacyj-nych jest ochrona pod³o¿a przed przenikaniemwody. T¹ w³asnoœæ okreœla siê równie¿ jako



Nieeksponowana

Eksponowana

Rysunek 6: PY 184 po ekspozycji na pod³o¿u ce-mentowym w porównaniu z próbk a nie ekspono-wan¹

-5

-4

-3

-1

0

1

(pH 8) (pH 8,7) (pH 11,3)

Lime "D"(pH 12,9)

Lime "K"(pH 12,4)

Lime "I"(pH 12,9)

Delt

ab

March 2007

-2

Wrazliwosc na pH wanadanu bizmutu7 dni przechowywania barwnej powloki

Testowane farby

2 % dodatek barwnego wanadanu bizmutu

Silikon „R” Silikon „M” Krzemian

Rysunek 7: Odbarwienie wysoko alkalicznej farby zawieraj¹cej wanadan bizmutu po 7 dniach przechowy-wania

hydrofobowoœæ farby. Z uwagi na to, ¿e pig-menty zawieraj¹ œrodki dysperguj¹ce orazœrodki pomocnicze, zapewniaj¹ce stabilnoœæzdyspergowanego pigmentu w œrodowiskuwodnym, wydaje siê niemo¿liwe otrzymanieœrodka barwi¹cego bez koniecznoœci wprowa-dzenia œrodków pomocniczych nie zawiera-j¹cych czêœci hydrofilowych. Jednak¿e, staran-ny wybór w³aœciwego œrodka dysperguj¹cegoi innych œrodków pomocniczych redukujewp³yw na hydrofobowoœæ farby do poziomu,który mo¿na pomin¹æ. Takie pigmenty mo¿nawprowadziæ do farb nie wp³ywaj¹c na jej hyd-rofobowoœæ. Nale¿y równie¿ unikaæ œrodkówpomocniczych anionowych i kationowych.

Hydrofobowoœæ farb mo¿na sprawdziæ nakilka sposobów. Bardzo szybki test polega nananiesieniu kropli wody na wyschniêt¹ pow³o-kê pigmentowanego wyrobu lakierowego. Spo-sób i szybkoœæ rozprzestrzenia siê kropli jestbardzo dobrym wskaŸnikiem do okreœlenia za-chowania siê farby. Przyk³ad jest podany na ry-sunku 8.

Poza tym, dobrym wskaŸnikiem okreœla-j¹cym wra¿liwoœæ farby na wodê s¹ badania,

w których woda sp³ywa po pow³oce. Zarównofarby, jak i œrodki barwi¹ce powinny byæ takzoptymalizowane, aby nie powstawa³y bia³eœlady ‘snail trails’, które mog¹ wyst¹piæ w wyni-ku kontaktu z wod¹. Œlady takie mo¿na zaob-serwowaæ na rysunku 9 (p³ytka po prawej stro-nie), które powsta³y w miejscu gdzie woda sp³y-wa³a po panelu (500 ml w 20 minut) po 1, 3 i 7dniach suszenia. Na panelu zastosowano farbêsiloksanow¹ zawieraj¹c¹ 3% (m/m) pigmentu zzieleni¹ chromow¹ (50%).

Zimne pow³oki

Do tej pory omówiono nara¿enie farby napromieniowanie UV i wodê. Rozwa¿aj¹cwp³yw czynników atmosferycznych na pow³o-ki lakierowe nale¿y uwzglêdniæ jeszcze innywa¿ny czynnik: mo¿liwoœæ nagrzewania siê po-wierzchni pow³ok w wyniku ekspozycji na pro-mieniowanie IR.

Fakt ¿e rozk³ad pow³oki lakierowej nastêpu-je szybciej wraz ze wzrostem temperatury jestdobrym powodem aby nie dopuszczaæ do na-grzewania siê œcian. Ponadto napiêcie wywo³a-ne w pow³oce jak i w pod³o¿u jest mniejszew ni¿szych temperaturach. Utrzymanie tychefektów na minimalnym poziomie wyd³u¿aczas ¿ycia pow³oki. Podczas gdy, bia³e powierz-



Passed Failed

Rysunek 8: Rozlewnoœæ kropli wody pozwala ozna-czyæ hydrofobowoœæ farby

FailedPassedRysunek 9: Bia³e smugi – “snail trails” s¹ wskaŸni-kiem okreœlaj¹cym wra¿liwoœæ farby na wodê

chnie maj¹ tendencjê do odbijania wiêkszoœcipromieniowania s³onecznego (UV, widzialnei IR), to pow³oki z pigmentowanych wyrobówlakierowych odbijaj¹ tylko czêœæ promieniowa-nia. Ogólnie mo¿na powiedzieæ, ¿e im ciem-niejszy kolor, tym pow³oka poch³ania wiêcejpromieniowania w obszarze widzialnym. Jed-nak¿e dwa pigmenty mog¹ poch³aniaæ promie-niowanie widzialne w tym samym stopniu imieæ ten sam kolor, natomiast bêd¹ siê ró¿ni³ycharakterystykami absorpcji w obszarze pod-czerwieni, zatem bêd¹ siê nagrzewaæ3 w ró¿-nym stopniu. Pow³oki kryj¹ce w zakresie wi-dzialnym mog¹ byæ przepuszczalne dla pro-mieniowania IR. Maksymalizacjê odbicia pro-mieniowania w podczerwieni mo¿na uzyskaæprzez:— zwiêkszenie stê¿enia pigmentu w pow³oce— zwiêkszenie gruboœci pow³oki— stosowanie pigmentów odbijaj¹cych pro-

mieniowanie IR.Na rysunku 10 przedstawiono widmo promie-niowania s³onecznego. Mo¿na wyraŸnie zau-

wa¿yæ, ¿e jedynie niewielka czêœæ widma to za-kres odpowiadaj¹cy energii promieniowaniawidzialnego (50%); promieniowanie UV to 5%energii ca³ego widma, a 45% energii odpowia-da promieniowaniu IR. To w³aœnie absorpcjaenergii odpowiadaj¹ca promieniowaniu w pod-czerwieni prowadzi do akumulacji ciep³a w(pomalowanym) pod³o¿u. W przypadku gdypromieniowanie IR jest odbijane a nie absorbo-wane, wówczas powierzchnie nie bêd¹ siê na-

grzewa³y. Podczas gdy dla bia³ych i jasnych po-wierzchni du¿a iloœæ promieniowania IR jestodbijana, nie jest to zawsze prawdziwe w przy-padku ciemnych powierzchni.

Szczególnie tradycyjne czernie, jak sadza iczarny tlenek ¿elaza poch³aniaj¹ wiêkszoœæenergii s³onecznej a ich Total Solar Reflectance(TSR) jest równy 5%. W tym przypadku, wybórczarnego pigmentu odbijaj¹cego promieniowa-nie IR powoduje zwiêkszenie wspó³czynnikaodbicia œwiat³a w zakresie podczerwieni przytym samym wspó³czynniku odbicia œwiat³a wi-dzialnego. Jest to pokazane na rys. 11 dla ró¿-

nych typów czarnych pigmentów z ró¿nymiwartoœciami TSR. Rezultatem s¹ ch³odniejszepowierzchnie daj¹ce ni¿sze koszty klimatyza-cji, ale równie¿ mniejsza liczba reakcji degra-dacji, a tym samym trwalsze pow³oki. Z tegopowodu barwniki oparte na czarnych pigmen-tach odbijaj¹cych IR s¹ cennym dodatkiem dosystemu kolorów, zw³aszcza dla aplikacji ele-wacyjnych. Inne pigmenty nieorganiczne,powszechnie u¿ywane w wyrobach lakiero-wych do elewacji, maj¹ korzystne wartoœciTSR. Ilustruj¹ to dane na rysunku 12, gdzie nie-organiczny b³êkit kobaltowy jest porównany zorganicznym b³êkitem ftalowym. Chocia¿ b³ê-kit ftalowy ma najwy¿sz¹ ca³kowit¹ wartoœæodbicia promieniowania IR, b³êkit kobaltowy



UV Widzialne Podczerwieñ

D [nm]³ugoœæ fali

0 0 0 0300 500 700 900 1100 1300 1500 1700 1900 2100 2300 2500

Inte

nsyw

noœæ

Rysunek 10: Widmo

Reflectance CurvesInfrared-reflecting Pigments in PVDF

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800 2000 2200 2400

FeMnCr

FeCrFeMnNiCr

CuCr

24%

30%

13%

5%

Total Solar Reflectance (%)

Rysunek 11: Krzywe odbicia dla ró¿nych typówczarnych pigmentów, czerwona linia reprezentujezwykle u¿ywany czarny pigment nieodbijaj¹cy pro-mieniowania IR (TSR = 5%)

odbija wiêcej energii w obszarze, w którymenergia œwietlna ma najwy¿sz¹ wartoœæ(700-1100 nm), patrz rys. 104).

Oznacza to, ¿e mniejsza wra¿liwoœæ na fo-toutlenianie nie jest jedyn¹ korzyœci¹ ze sto-sowania pigmentów nieorganicznych w po-w³okach elewacyjnych. Pigmenty nieorga-niczne wykazuj¹ równie¿ korzyœci w odnie-sieniu do akumulacji ciep³a, podnosz¹c, na-wet w wiêkszym stopniu) trwa³oœæ koloru po-w³oki.

Wnioski

W artykule tym wykazano, ¿e pigmenty nie-organiczne s¹ najlepszym wyborem do otrzy-mywania pigmentowanych farb elewacyjnych.Zawarto w nim tak¿e wskazówki, w jaki spo-sób dokonaæ wyboru pigmentów odpowied-nich do wymagañ klienta oraz omówiono czyn-niki, na które nale¿y zwróciæ uwagê podczasstosowania pigmentów. Z uwagi na fakt, ¿e ka¿-da kombinacja farby i œrodków barwi¹cych jestinna, zaleca siê testowanie w³aœciwoœci u¿ytko-wych pigmentowanych systemów. Opisane pig-menty, i wiele innych, s¹ czêœci¹ elastycznejkoncepcji doboru barwy, który zapewnia mo¿-liwoœæ indywidualizacji systemu barwienia.

1) Seeking the rainbow’s end; new colorants offer en-

hanced effects, durability and environmental bene-

fits, Dr Rainer Hennig et Al., European Coatings Jour-

nal 09/2009 page 18-23

2) Source: Basf-Ciba pigments

3) Introduction to IR reflective pigments, Mark Ryan,

Paint & Coatings Industry magazine, august 2005 page

70-76

4) Keeping Cool with reflective pigments, Jeff Nixon,

Polymers Paint Colour Journal Volume 193 No 4469,

page 26-30



0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

300 500 700 900 1100 1300 1500 1700 1900 2100 2300 2500

Dlugosc fali (nm)

Wsp

ólc

zyn

nik

od

bic

ia(%

) Blekit ftalowy (TSR = 20%)

Blekit kobaltowy

(TSR = 28,7%)

Rysunek 12: Krzywa wspó³czynników odbicia œwia-t³a dla b³êkitu kobaltowego i b³êkitu ftalowego

� Rynek wyrobów lakierowych

Europa wraca do gry

Europe is back in business

PPCJ vol 201 No 4561

W Norymberdze w dniach 29-31 marca2011 roku odby³y siê Europejskie Targi Lakier-nicze (European Coatings Show – ECS). W te-gorocznej edycji wziê³o udzia³ 887 wystawcówz 45 krajów, którzy zaprezentowali swoje pro-dukty i us³ugi. Ponad 26 tys. goœci odwiedzi³ocentrum wystawowe w Norymberdze.

Wystawcy European Coatings Show poka-zali ca³y wachlarz najnowszych osi¹gniêæ i in-nowacji na rynku – od surowców do farb, pig-mentów i barwników, farb drukarskich i kle-jów poprzez pó³produky dla chemii budowla-nej, urz¹dzenia do produkcji i pomiarów orazró¿ne systemy aplikacji. Nastêpne EuropejskieTargi Lakiernicze odbêd¹ siê w Centrum Wys-tawienniczym w Norymberdze 19-21 marca2013 r., a kongres rozpocznie siê dzieñ wczeœ-niej, w dniu 18 marca 2013 roku.

I.G.

ECHA ¿¹da dodatkowych informacji

ECHA demands more information


Europejska Agencja Chemikaliów (ECHA)poinformowa³a producentów pó³produktów –zawieraj¹cych te wykorzystywane w farbach,lakierach i rozpuszczalnikach – ¿e bêd¹ musie-li uzupe³niæ dokumentacjê rejestracyjn¹ zgod-nie z rozporz¹dzeniem sytemu REACH. ECHApo sprawdzeniu 400 dokumentacji rejestracyj-nych pó³produktów stwierdzi³a, ¿e 86% z nichnie zawiera dostatecznych informacji pozwala-j¹cych stwierdziæ spe³nienie wymagañ narzu-conych przez rozporz¹dzenie REACH, któreuzasadnia³yby stosowanie z³agodzonych wy-magañ dotycz¹cych informacji. Agencja wy-

maga wiêcej informacji dla substancji wzorco-wych ni¿ dla pó³produktów. W swoim komuni-kacie ECHA informuje, i¿ dossier rejestracyjnepowinno zawieraæ informacje z których wyni-ka, ¿e spe³nia szczególne warunki dotycz¹cepó³produktów. Jeœli nie spe³nia wymaganychwarunków to agencja mo¿e uznaæ, ¿e w jejmiejsce nale¿y przygotowaæ pe³n¹ dokumenta-cjê zgodn¹ z rozporz¹dzeniem REACH.

Tymczasem Belgia zosta³a upomniana przezEuropejski Trybuna³ Sprawiedliwoœci (ECJ) zabrak nak³adania kar na firmy ³ami¹ce zasadysystemu REACH.

ECHA ostrzega równie¿, ¿e okreœlone infor-macje z dossier rejestracyjnych zawartychw kartach bezpieczeñstwa, w tym nazwy reje-strantów w przysz³oœci bêd¹ publikowane. Jed-nak¿e w przypadku uzasadnionych powodów,zaakceptowanych przez ECHA, dopuszczalnejest aby firmy zastrzeg³y je jako informacje po-ufne.

I.G.

PPG nabywa Dyrup

PPG to purchase Danish-based coatings com-pany Dyrup

PPCJ vol 201 No 4561/2011

PPG Industries nabywa duñsk¹ spó³kê Dy-rup A/S z siedzib¹ w Kopenhadze od jego w³aœ-ciciela, Monberg&Thorsen. Ca³kowita wartoœætransakcji, ³¹cznie z d³ugami, to oko³o 135 mi-lionów € (200 mln USD). Transakcja ma zostaæsfinalizowana w trzecim kwartale tego roku.

Dyrup produkuje farby a w szczególnoœcibejce i produkty specjalistyczne, których obrótw 2010 wyniós³ ok 190 mln € (270 mln USD).Firma zatrudnia ok. 950 osób i posiada szeœæzak³adów produkcyjnych w Europie. Do zna-nych marek firmy Dyrup nale¿¹: Bondex, Gorii Xylophene, które s¹ sprzedawane przedewszystkim w Danii, Francji, Niemczech, Portu-


� Rynek wyrobów lakierowych �

galii, Polsce i Hiszpanii. „Nabywaj¹c DyrupPPG poszerza swoj¹ dzia³alnoœæ w Europie roz-ci¹gaj¹c swoj¹ obecnoœæ geograficzn¹ w regio-nie, oraz umacniaj¹c sektor produktów do och-rony drewna, w którym dotychczas byliœmyreprezentowani na niewielk¹ skalê”, powie-dzia³ Pierre-Marie De Leener, wiceprezes wy-konawczy Architectual Coatings EMEA orazprezes PPG Europe.

I.G.

CPS Color zwiêksza swoje mo¿liwoœci

CPS Color increase capacity

Europe Coatings J, 3/2011

CPS zwiêkszy³ swoje zdolnoœci produkcyjneo blisko 40%, dziêki inwestycjom rzêdu 3,5 mlneuro zarówno w ³añcuch dostaw jak i w niektó-re centra badawczo-rozwojowe. Posuniêcie towspiera pozycjê firmy jako producenta barwni-ków rozpuszczalnikowych oraz wolnych odrozpuszczalników. Ca³kowita zdolnoœæ produk-cyjna w przedsiêbiorstwie wzroœnie z 9700 Klitrów do 13500 K litrów. Inwestycja jest nas-têpstwem szybkiego rozwoju firmy, który wci¹gu ostatnich kilku lat wynosi³ œrednio 10%.

M.L.

Niemcy uruchamiaj¹ platformê przemy-s³ow¹

Germany launches industry platform


Niemiecka Federacja Fotokatalizy Stosowa-nej powsta³a z inicjatywy cz³onków Verbandder Mineralfarbenindustrie (Niemieckiego sto-warzyszenia producentów pigmentów, dodat-ków funkcjonalnych, barwników do ¿ywnoœcii innych). Trzynaœcie firm za³o¿ycielskichz FAP reprezentuje przemys³ farb i lakierów,pigmentów i materia³ów budowlanych. FAPchce podnieœæ œwiadomoœæ klientów oraz decy-dentów na temat fotokatalizy poprzez krytycz-n¹ dyskusjê i przyczyniæ siê do rozpowszech-nienia zastosowañ fotokatalizy.

Struktura FAB obejmuje dzia³y: koordynacjii badañ, komunikacji i public relations oraz

technologii i ochrony œrodowiska. Przewodni-cz¹cymi tych dzia³ów s¹: dr Stefan Peter Blöß(KRONOS INTERNATIONAL, Inc), Milan Wil-helm Krumbe (Sachtleben Chemie GmbH)oraz dr Wolfram Maier (Saint-Gobain WeberGmbH).

Efekt powierzchni œwiat³oczu³ej uzyskujesiê dziêki cz¹steczkom specjalnego katalizato-ra, który wprowadza siê do materia³ów i farb.Po wp³ywem energii œwietlnej, cz¹stki te roz-k³adaj¹ tlenki azotu, zwi¹zki organiczne (brud,zanieczyszczenia gleby, a tak¿e bêd¹ce powo-dem nieprzyjemnego zapachu) i bio filmy (two-rzone przez bakterie, algi i pleœnie) na nie-szkodliwe dla œrodowiska substancje.

I.G.

AkzoNobel otwiera fabrykê w Indiach

AkzoNobel opens plant in India


D¹¿enie firmy AkzoNobel do przyspiesze-nia rozwoju oraz zwiêkszenia przychodówz dzia³alnoœci prowadzonej w Indiach do 1 bi-liona w ci¹gu najbli¿szych piêciu lat, podkreœlaotwarcie nowego zak³adu Industrial Coatingsniedaleko Bangalore. W fabryce, która znajdujesiê w Hoskote na terenie ju¿ dzia³aj¹cego zak³a-du produkcyjnego AkzoNobel, w którym wy-twarzane s¹ farby ochronne, dla przemys³umorskiego, samochodowe oraz farby proszko-we, bêd¹ produkowane wyroby lakierowe docoil coatingu i specjalistyczne pow³oki do two-rzyw sztucznych.

M.L.

Miêdzynarodowe Targi Interlakokraska

Interlakokraska celebrates 15th paints and coa-tings show

PPCJ vol.201, nr 4560

W dniach 1-5 maja 2011 roku w Moskwie poraz piêtnasty odby³y siê Miêdzynarodowe Tar-gi Interlakokraska dla przemys³u farb i lakie-rów. Targi zgromadzi³y 250 firm z 20 krajów³¹cznie z trzema pawilonami: niemieckim,chiñskim i z Republiki Czeskiej. Wœród wys-



tawców swoje nowoœci rynkowe i us³ugi przed-stawi³y miêdzy innymi firmy: Bang i BonsomerBASF, Bayer, BYK, Celanese, Eisenmann, Evo-nik, Dow Chemicals, DuPont, Omya, HolidayPigments, Jotun i wiele innych. Na targach za-brak³o niestety firm AkzoNobel, VPK oraz kil-ku innych wiod¹cych w bran¿y, które bra³yudzia³ w ubieg³orocznej edycji targów.

Targom towarzyszy³ Trzeci Miêdzynarodo-wy Kongres Naukowo-Techniczny. Seminariaobejmowa³y tematykê anodyzacji aluminium,zdobienia metali, sprzêtu do malowania prosz-kowego i ciek³ymi farbami oraz konkurs na naj-lepszy krajowy wyrób lakierowy.

I.G.

Helios otwiera nowe obiekty

Helios opens new facilities


Helios Group otworzy³a na S³owenii dwazak³ady produkcyjne – w Dom¿ale powsta³ocentrum wyrobów lakierowych do renowacjipow³ok samochodowych oraz zak³ad produkcjiwyrobów wodorozcieñczalnych, a w Medvodecentrum wyrobów lakierowych na metal. Pro-ducent farb zainwestowa³ 14 mln € w trzy pro-jekty. Do roku 2012 zostan¹ zainwestowanejeszcze dodatkowe œrodki w zak³adzie produk-cyjnym wyrobów wodorozcieñczalnych i cen-trum do renowacji pow³ok samochodowych.Obecnie zdolnoœci produkcyjne farb dekora-cyjnych i renowacyjnych na bazie wody wyno-sz¹ 500 ton miesiêcznie.

M.L.

Wacker zwiêksza dostawy ¿ywic do powle-kania powierzchni

Wacker boost supply of surface coating resins


Od stycznia 2011 roku firma Wacker mo¿edostarczyæ znacznie wiêksz¹ iloœæ ¿ywic doprodukcji farb. Od pocz¹tku pierwszego kwar-ta³u 2011 r., w szczególnoœci VINNOL ® H 15,jest dostêpny w wiêkszych iloœciach ni¿ wczeœ-niej. W roku 2010 w wyniku konsolidacji ryn-

ku trudno dostêpne by³y spoiwa oparte na ko-polimerze chlorku winylu. Poprzez zwiêksze-nie dostêpnoœci produktów, Wacker odgrywakluczow¹ rolê w zapewnieniu dostaw surow-ców przeznaczonych do powlekania opako-wañ. Producent chemikaliów jakim jest Wa-cker do koñca trzeciego kwarta³u planuje roz-szerzyæ mo¿liwoœci dostaw produktów zawie-raj¹cych grupy hydroksylowe. ¯ywice te s¹ po-trzebne przede wszystkim do produkcji farbdrukarskich.

M.L.

Hempel zamierza zbudowaæ pierwszeprzedsiêbiorstwo w Rosji

Hempel plans to build its first facility in Russia

Farbe Lack 6/2011

Firma Hempel, producent farb i lakierówz g³ówn¹ siedzib¹ w Danii, konkretyzuje swoj¹ekspansjê w Rosji. Przedsiêbiorstwo planujeutworzenie tam swojej pierwszej instalacji pro-dukcyjnej. Razem z lokalnymi w³adzami regio-nu Uljanowsk, producent farb i lakierów posta-nowi³ zainwestowaæ w projekt 23 mln €. W tymcelu obie strony podpisa³y umowê inwestycyj-n¹. Instalacja w Uljanowsku, oko³o 890 km nawschód od Moskwy, ma rozpocz¹æ produkcjêw grudniu 2012 roku. W trybie jednozmiano-wym przedsiêbiorstwo ma produkowaæ rocz-nie 16,3 mln litrów farb i lakierów. W razie ko-niecznoœci istnieje mo¿liwoœæ przejœcia na pra-cê dwuzmianow¹ i podwy¿szenie wydajnoœciprodukcyjnej do 26 mln litrów.

T.S.

Niepohamowany wzrost kosztów

Unstoppable rise of costs

Farbe Lack 6/2011

Producenci farb proszkowych w Niemczechmusz¹ obecnie poradziæ sobie z du¿ymi wzros-tami cen surowców. Od lata 2010 roku samekoszty zakupu bia³ego pigmentu dwutlenku ty-tanu wzros³y z 1.500 do 1600 za tonê do ponad2.600 za tonê. Producenci surowców zapowia-daj¹ dalsze wzrosty cen, tak, ¿e do wczesnej je-



sieni mo¿liwe jest podwojenie ceny tego klu-czowego surowca. Problemem s¹ równie¿opóŸnienia w dostawach i ograniczenia w iloœ-ciach pigmentu. Od 2010 roku wzros³y równie¿wyraŸnie ceny substancji b³onotwórczych.Szczególnie mocno wzros³y ceny ¿ywic epo-ksydowych, które zdro¿a³y o 85%. ¯ywice poli-estrowe podro¿a³y w ostatnich miesi¹cach o(25-40)%. Równie¿ œrodki pomocnicze i pig-menty barwne przyczyniaj¹ siê, przez wyraŸ-nie dwucyfrowy wzrost procentowy cen, dopodro¿enia surowców. Kryzysy politycznew krajach przerabiaj¹cych ropê naftow¹ orazwzrastaj¹ce zapotrzebowanie dalekiegowschodu bardzo utrudniaj¹ ka¿de szacowaniekosztów. Obok kosztów Ÿle wp³ywa równie¿niekorzystna relacja poda¿y i popytu w przy-padku chemicznych surowców podstawo-wych, równie¿ w dalszych czêœciowych dosta-wach i problemach zaopatrzeniowych w su-rowce lakiernicze. S¹ to niedobre wiadomoœcidla tej korzystnej i równoczeœnie wysoko inno-wacyjnej ga³êzi przemys³u – koniec spiralikosztów nie jest przewidywalny.

T.S.

Wzrost œwiatowego zapotrzebowania nawysokojakoœciowe pigmenty

Global demand for high performance pigmentsgrows

Farbe Lack 6/2011

Œwiatowe zu¿ycie wysokojakoœciowych pig-mentów wynosi oko³o 136 000 ton a do roku2015 wartoœæ ta ma wzrosn¹æ do 175 000 ton.Nowe studium „The Future of High Perfoman-ce Pigments III – Market Forecasts to 2015”przedsiêbiorstwa badania rynku IntertechPiraprzewiduje globalny wzrost przeciêtnie o 4%dla wysokojakoœciowych pigmentów, zarównopod wzglêdem iloœciowym jak i wartoœci. We-d³ug studium rynkiem o najwiêkszych obro-tach jest Azja, a jego szacunkowy wzrost wroku 2015 ma osi¹gn¹æ wartoœæ 1,64 mld USD.Drugim pod wzglêdem wielkoœci rynkiem jestEuropa (1,58 mld USD). Trzecie miejsce z ryn-kiem o wartoœci 1 mld USD zajmuje AmerykaPó³nocna. Na Azjê przypada 37,3% œwiatowego

rynku pigmentów wysokojakoœciowych, 36%na Europê oraz 23,2%na Amerykê Pó³nocn¹.Najwa¿niejszym odbiorc¹ jest bran¿a farb. We-d³ug szacunków IntertechPira do 2015 rokuprzemys³ farb zu¿yje 97 900 ton (tj. 55,8%) wiel-koœci produkcji rynku.

T.S.

Merck wznawia produkcjê pigmentówz efektem specjalnym w Japonii

Merck special effect pigments are again produ-ced in Japan

Farbe Lack 6/2011

Merck wznowi³ w miejscowoœci Onahamaw Japonii regularn¹ produkcjê. W Onahamaprzedsiêbiorstwo produkuje miêdzy innymipigmenty z efektem specjalnym „Xirallic”, któ-re znajduj¹ szerokie zastosowanie w przemyœlesamochodowym. Prace renowacyjne i porz¹d-kowe zosta³y zakoñczone przed planowanymterminem. Przedsiêbiorstwo oczekuje, ¿e wczerwcu instalacja osi¹gnie ponownie plano-wan¹ wielkoœæ produkcji. Obok OnahamyMerck wybuduje alternatywn¹ wytwórniê pro-dukuj¹c¹ tego typu pigmenty z efektem specjal-nym poza Japoni¹. Zgodnie z planami, produk-cja pigmentów z efektem specjalnym od 2012roku ma siê odbywaæ tak¿e w Niemczech. Mato byæ druga, dodatkowa linia produkcyjna.

T.S.

Wzrost œwiatowego rynku zmiêkczaczy

Global market of softeners experiences growth

Farbe Lack 6/2011

Zmiêkczacze nale¿¹ do najczêœciej sprzeda-wanych œrodków pomocniczych. Instytut Ba-dania Rynku Ceresana Research oczekuje, ¿eœwiatowe zapotrzebowanie na zmiêkczaczewzroœnie do roku 2018 do ponad 7,6 mln tonna rok. Najwiêkszym rynkiem zbytu jest rejonAzja-Pacyfik, przy czym dominuj¹c¹ pozycjêzajmuj¹ Chiny z 65%-owym udzia³em. Podczas,gdy zu¿ycie plastyfikatorów w AmerycePó³nocnej i Europie Zachodniej przypuszczal-nie rozwinie siê tylko poni¿ej przeciêtnej, inne



regiony zwiêksz¹ swoje udzia³y. Do roku 2018Instytut Rozwoju Rynku oczekuje w tych pañ-stwach ponad 4% rocznych wzrostów. Podczas,gdy wzrost zastosowañ tworzyw sztucznychw ci¹gu najbli¿szych oœmiu latach ulegnie os³a-bieniu, to zmiêkczacze do klejów, farb i lakie-rów wzrosn¹ ponad 3%.

T.S.

Chiny najwiêkszym producentem i konsu-mentem TiO2

China – the biggest TiO2 producer and consumer

Farbe Lack 6/2011

Chiny s¹ w skali œwiatowej najwiêkszymproducentem i konsumentem dwutlenku tyta-nu. Wed³ug najnowszych danych rynkowychchiñskiego przedsiêbiorstwa doradztwa rynko-wego China Chemicals Market (CCM), ca³ko-wita zdolnoœæ produkcyjna w Chinach wynosioko³o 30% œwiatowej zdolnoœci produkcyjnejTiO2. W ubieg³ym roku by³o to 2 mln ton, a pro-dukcja roczna wynosi³a 1,47 mln ton. W Chi-nach zu¿ycie osi¹gnê³o w roku 2010 wartoœæpowy¿ej 1,4 mln ton. W zwi¹zku z brakamidostawczymi na europejskim rynku, eksportChin raptownie wzrós³, co doprowadzi³o do po-zytywnego bilansu handlowego za rok 2010.Eksperci oczekuj¹, ¿e zapotrzebowanie naTiO2 w najbli¿szych latach bêdzie wzrasta³oo 10% rocznie.

T.S.

Wacker mianuje nowego partnera do sprze-da¿y w Afryce

Wacker names new parter in sales in Africa

Farbe Lack 7/2011

Monachijski koncern Wacker przekaza³,w ramach globalnego procesu konsolidacyjne-go, dystrybucjê wybranych produktów siliko-nowych i polimerowych z portfolio AfrykiPó³nocnej grupie Orkila. Równoczeœnie przed-siêbiorstwo ma zamiar rozszerzyæ uzgodnieniawed³ug istniej¹cych umów na dalsze czêœciAfryki Zachodniej i Wschodniej. Dystrybutorsprzedaje na zlecenie koncernu g³ównie poli-

merowe proszki dyspersyjne i dyspersje jaki emulsje silikonowe, ¿ywice silikonowe, œrodkiuszczelniaj¹ce, œrodki przeciw pienieniu, sila-ny i elastomery silikonowe. Produkty te znaj-duj¹ zastosowanie w Afryce g³ównie w zakre-sie budownictwa, farb, kosmetyków, teksty-liów, przy przeróbce papieru jak i w chemiiprocesowej, przemyœle spo¿ywczym oraz far-maceutycznym.

T.S.

Tikkurila koñczy przejêcie firmy Zorka

Tikkurila completes aquisition from Zorka

Farbe Lack 8/2011

Firma Tikkurila zakoñczy³a na pocz¹tku lip-ca przejêcie interesów serbskiego producentafarb Zorka Color wraz z jego filiami. Cena tran-sakcji wynosi ponad 12 milionów EUR. Dziêkitemu przejêciu fiñski producent farb umacniaswoj¹ pozycjê w Europie Œrodkowo-Wschod-niej, szczególnie na Ba³kanach. Obok Serbii,firma Zorka Color jest aktywna równie¿ w Ma-cedonii, Boœni-Hercegowinie, Czarnogórze,Chorwacji i w Kosowie. Serbski producent farbzalicza siê do trzech najwiêkszych w zakresiefarb dekoracyjnych w Serbii i najwiêkszegow Macedonii. Przedsiêbiorstwo zatrudnia 150osób i osi¹gnê³o w roku 2010 roczne obrotyrzêdu 16,2 miliona EUR.

T.S.

Przemys³ farb w Austrii oczekuje w 2011roku na dodatnie obroty

Austrian coatings industry expected to showpositive income

Farbe Lack 8/2011

Austriacki przemys³ farb spogl¹da z opty-mizmem na rok 2011. Po obni¿eniu produkcjio 17 % na 351 milionów EUR w czasie kryzyso-wego roku 2009, w 2010 roku produkcja wzros-³a o 10,9 % na 390 milionów EUR. Jest to trend,który ma siê utrzymaæ w os³abionej nieco for-mie równie¿ w roku 2011, w którym przewidu-je siê wzrost obrotów o 8 %. Przemys³ farb niemo¿e co prawda jeszcze dorównaæ do rekordo-



wego roku 2008, jednak sytuacja jest ju¿ unor-mowana. W pierwszych trzech miesi¹cach2011 roku sam eksport wzrós³ o prawie 29% na21.000 ton. Znacz¹ce wzrosty odnotowuje siêna rynkach przysz³oœciowych, dawnegoWschodu jak Polska (+ 104%), Wêgry (+21,2%),Niemcy (+81,2%) oraz W³ochy (+ 14,3%). Œwia-towa rosn¹ca koniunktura stwarza jednak rów-nie¿ problemy dla œrednich producentów farb:brak i wzrost cen wa¿nych surowców (w 2010roku w niektórych zakresach nawet o 70%). Po-wodem jest stale kurcz¹ca siê liczba producen-tów surowców; polityczna struktura umo¿liwiapodzia³ tylko miêdzy du¿e œwiatowe koncernychemiczne. Austriaccy producenci farb nie mo-g¹ tego rodzaju wzrostami w ca³oœci obarczaæklientów.

T.S.

AkzoNobel tworzy partnerstwo w Chinach

AkzoNobel starts partnership in China

Farbe Lack 7/2011

Firma AkzoNobel utworzy³a z chiñsk¹ fir-m¹ Quangxi CAVA Titanium Industry Co. Ltd.partnerstwo, którego celem jest produkcjai dystrybucja dwutlenku tytanu (TiO2). Wspó³-praca – obejmuj¹ca budowê nowej fabrykiTiO2 w miejscowoœci Qinzhou – ma pomócw zabezpieczeniu rosn¹cego zapotrzebowaniana dwutlenek tytanu dla azjatyckiego rynku.Chiñski partner obecnie zajmuje siê planowa-niem i budow¹ 100.000 tonowej instalacji TiO2.Produkcja ma rozpocz¹æ siê na pocz¹tku 2014roku.

T.S.

Projektanci barw BASF publikuj¹ najnowszetrendy

BASF experts discuss the latest trends

Farbe Lack 8/2011

Miêdzynarodowy zespó³ projektantów kon-cernu BASF Coatings przedstawi³ globalnesprawozdanie na temat nowych trendów. Eks-perci od barw z Azji, Ameryki Pó³nocnej i Eu-ropy przedstawiaj¹ w nim prognozy na temat

barw samochodowych. W sprawozdaniustwierdzono, ¿e ziemiste odcienie barwywspó³graj¹ z now¹ œwiadomoœci¹ ekologiczn¹,jako wyra¿enie „Green Luxury” w po³¹czeniu zbardzo zredukowanym b³yszczeniem. Te tren-dy ucieleœniaj¹ równie¿ takie odcienie barwyjak indygo, miêta lub z³amana biel. W trendzieszybkich postêpów technologicznych znajduj¹siê równie¿ miêdzy innymi odcienie srebra.Czêste kierunki odcieni barwy na ulicach euro-pejskich to równie¿ granat, œwiec¹cy turkus,b³yszcz¹ca czerñ lub jasna czerwieñ. Szczegól-nie matowe barwy zwiêkszaj¹ techniczne wyz-wania. Barwy, których do tej pory nie by³o tobe¿ i mieszanina szaroœci i be¿u, a równie¿mo¿liwe s¹ odcienie morelowe i ró¿owe. Szcze-gólnie zwracaj¹ce uwagê s¹ odcienia z³ote, do-chodz¹ce a¿ do z³otej czerwieni. O kulturow¹ró¿norodnoœæ dbaj¹ egzotyczne i silne, œwie-c¹ce odcienie barw jak ¿ó³cieñ, fiolet i szma-ragd. Po³¹czenie zaufanego i nowego szczegól-nie objawia siê w nowych odcieniach bzu, zato-pionych w niebarwnej, znanej szaroœci.

T.S.

Wzrost globalnego rynku pigmentów

Global pigment market rise

Farbe Lack 8/2011

Instytut badania rynku Ceresana Researchoczekuje, ¿e obroty na œwiatowym rynku pig-mentów w roku 2018 wynosiæ bêd¹ 45 miliardaUSD. W roku 2010 najwiêkszym w skali œwia-towej rynkiem zbytu dla pigmentów (45 %) by³rejon Azja-Pacyfik, za nim plasowa³a siê Ame-ryka Pó³nocna a nastêpnie Europa Zachodnia.Instytut prognozuje w nowym wydaniu„Marktstudie Pigmente”, ¿e rejon Azja-Pacyfikbêdzie mia³ równie¿ w nastêpnych latach zna-cz¹cy wp³yw na dynamikê rynku. Najwiêkszeszanse wzrostu znajduj¹ siê w dynamicznierozwijaj¹cych siê krajach progowych, na czelez Chinami i Indiami. Ponadprzeciêtne wzrostyod 3,6 do 4,4 % wykazuj¹ poza tym AmerykaPo³udniowa i Œrodkowy Wschód. Silnymwzrostem w skali œwiatowej charakteryzuje siêrynek sadzy, stosowanej do wielu tworzywsztucznych. W ró¿norodny sposób rozwija siê



regionalny popyt na poszczególne typy pig-mentów. Podczas, gdy w Ameryce Pó³nocneji Europie Zachodniej najbardziej wzrasta zu¿y-cie tlenków ¿elaza jak i organicznych pigmen-tów, w innych regionach wysokie wzrosty od-notowuje siê dla dwutlenku tytanu i sadzy.Udzia³ dwutlenku tytanu ma w roku 2018 wy-nosiæ trochê ponad 60 % globalnego rynku pig-mentów.

T.S.

AkzoNobel tworzy nowy zak³ad w WielkiejBrytanii

AkzoNobel plans to build new facility in UK

Farbe Lack 8/2011

Holenderski koncern chemiczny AkzoNo-bel N.V. poda³ do wiadomoœci, ¿e zamierza zbu-dowaæ now¹ du¿¹ fabrykê w Wielkiej Brytanii.Jak podaje koncern, nowe przedsiêbiorstwo mazostaæ uruchomione pod koniec 2014 rokuw pó³nocno-wschodniej Anglii i ma produko-waæ farby dekoracyjne. Koszt inwestycji wy-niesie 110 milionów EUR. Nowa instalacja pro-dukcyjna bêdzie wybudowana w odleg³oœci 25mil od zak³adu firmy AkzoNobel w Prudhoe.

T.S.

Projektanci opakowañ zapo¿yczaj¹ techno-logie z innych przemys³ów

Packaging designers borrow technologies fromother industries

PPCJ vol. 201, 2011

Przemys³ samochodwy doprowdzi³ do dos-kona³oœci produkcjê farb i lakierów, aby uzys-kaæ po¿¹dany efekt. Przemys³ budowlanyosi¹gn¹³ sukces w stworzeniu lekkich, wytrzy-ma³ych materia³ów ozdobnych u¿ywaj¹c che-micznych œrodków porotwórczych. Tylko tedwa przyk³ady pokazuj¹, ¿e ³¹czenie kolorówi koncentratów barwi¹cych do tworzyw u³at-wia uzyskiwanie niesamowitych efektów spe-cjalnych. Takie wypróbowane technologie zdo-bywaj¹ nowe rynki np. rynek opakowañ. Za-miast wypróbowywaæ nowe niesprawdzonetechnologie, projektanci odnosz¹ korzyœci z do-

tychczasowych osi¹gniêæ przemys³u samocho-dowego i budowlanego wytwarzaj¹c pe³nowar-toœciowe produkty.

Oto kilka przyk³adów zapo¿yczonych tech-nologi wykorzystanych w produkcji opako-wañ:

• B³yszcz¹cy efekt têczy (rainbow sparkle ef-fect): Obecnie producenci kart kredytowychwykorzystuj¹ ten efekt do wytwarzania elitar-nych kart kredytowych. Wykorzystuje siê gorównie¿ przy produkcji opakowañ do artyku-³ów luksusowych oraz na niektóre artyku³y dlamê¿czyzn.

• Efekt „soft touch”: Ten sam dodatek doda-wany do produkcji kierownic samochodowychw celu uzyskania efektu miêkkoœci u¿ywa siêprzy produkcji opakowañ.

• Chemiczne œrodki porotwórcze: Œrodek po-rotwórczy pozwala obni¿yæ masê opakownaiao 20%, co stanowi alternatywê dla biopolime-rów. Mniejsza masa opakowania pozwalazmniejszyæ zu¿ycie materia³u i zredukowaækoszty transoprtu.

Warto zauwa¿yæ, ¿e nale¿y podpatrywaærozwi¹zania wykorzystywane przez inne prze-mys³y, które s¹ ju¿ wczeœniej sprawdzone i oka-za³y siê dobre.

E.G.

Rynek pow³ok na rok 2011

Smart Coatings Markets 2011

PPCJ vol. 201, 2011

W lutym tego roku NanoMarkets LC opubli-kowa³ kompleksowy raport pt. „Smart CoatingsMarket 2011”. Na wstêpie zdefiniowano „smartcoatings” jako pow³oki zaprojektowane abyw ³atwy sposób dostosowaæ je do zmian zacho-dz¹cych w przepisach dotycz¹cych ochronyœrodowiska. Taka definicja jest nieœcis³a i za-wiera w sobie niektóre starsze materia³y, wy¿-sz¹ klasê materia³ów tzw. „inteligentnych”.Aplikacje opisane w raporcie zawieraj¹ antyko-rozyjne, samoczyszcz¹ce i antybakteryjne inte-ligentne pow³oki. Obecnie du¿a czêœæ tychpow³ok zbudowana jest tak aby zapobiegaæprzyleganiu innych materia³ów do tych po-w³ok i w ten sposób przed³u¿yæ okres ¿ycia pro-



duktu oraz samej pow³oki w porównaniu dopow³ok konwencjonalnych.

Inteligentne pow³oki antykorozyjne: Stratywynikaj¹ce poœrednio lub bezpoœrednio z po-wodu korozji wp³ywaj¹ na pogorszenie PKBkrajów rozwiniêtych. Departament obrony wUSA szacuje straty na 20 mld dolarów rocznie.Ta wartoœæ obejmuje koszty napraw i wymianuszkodzonych czêœci, malowanie i ponownemalowanie oraz wy³¹czenia z ruchu.

Pow³oki przeciwporostowe: Porosty na kad-³ubach statków to powa¿ny i kosztowny prob-lem. Co wiêcej zaostrzenie przepisów prawazmusza do odejœcia od stosowania œrodkówantyporostowych opartych na miedzi i innychmetalach.

Pow³oki samoczyszcz¹ce: Szyby okiennez pow³okami zabezpieczaj¹cymi przed brudems¹ dostêpne od oko³o 10 lat. Niestety z powoduwysokiej ceny nie znalaz³y wielu klientów.

Samonaprawiaj¹ce siê pow³oki: Przypusz-cza siê, ¿e dla tych pow³ok wiele mo¿liwoœcizapewni rynek militarny.

Farby samorozwarstwiaj¹ce siê: Analitycyfirmy NanoMarkets s¹ zdania, ¿e najwiêkszemo¿liwoœci dla pow³ok samorozwarstwia-j¹cych siê bêdzie nadal dawa³ rynek farb i la-kierów. W przeciwieñstwie do tradycyjnychfarb typu self-priming, które s¹ zwyk³ymi farba-mi o nieco zmienionej chemicznej strukturzedziêki czemu uzyskuje siê lepsz¹ przyczepnoœædo pod³o¿a, farby samorozwarstwiaj¹ce siê sta-nowi¹ po³¹czenie podk³adu i farby w jednym.Po na³o¿eniu, w procesie schniêcia bêdzie nas-têpowa³o rozdzielanie warstw, w taki sposób,¿e warstwa podk³adu znajdzie siê przy pod-³o¿u.

E.G.

Globalny wzrost rynku pigmetów

Global pigment market to grow

European Coatings Newsletter, 13.07.2011

Do 2018 roku prognozowany jest wzrostprzychodów z produkcji pigmentów na ³¹czn¹kwotê ponad 45 mln USD. Prognozy oparte s¹o najnowsz¹ publikacjê „Market Study: Pig-ments” wydan¹ przez Ceresana Reasearch.Publikacja opisuje badania œwiatowego rynkupigmentów. W 2010 roku 45 % globalnego za-potrzebowania na pigmenty region zu¿ywa³ ry-nek Azja-Pacyfik. Drugim najwiêkszym ryn-kiem by³a Ameryka Pó³nocna zaraz po Zachod-niej Europie. Przeprowadzone badania przewi-duj¹ ze region Azja-Pacyfik bêdzie w przysz³oœ-ci nadal mia³ znacz¹cy wp³yw na dynamikêrynku. Gwa³townie rozwijaj¹ce siê wscho-dz¹ce rynki – takie jak Chiny czy Indie maj¹ogromny potencja³ wzrostowy. Ponadto Ame-ryka Po³udniowa i Œrodkowo-Zachodnia jejczêœæ zarejestrowa³y ponadprzeciêtny wskaŸ-nik wzrostu w przedziale 3,6% do 4,6%. Zapo-trzebowanie dla ró¿nych rodzajów pigmentóww oddzielnych rejonach wykazuje ró¿ne tren-dy rozwojowe. Tlenki ¿elaza i pigmenty pocho-dzenia organicznego wykaza³y najwiêkszywskaŸnik wzrostu w Ameryce Pó³nocnej i Eu-ropie Zachodniej. W przypadku wschodz¹cychrynków, zapotrzebowanie na pigment, jakimjest sadza odnotowa³ szczególnie wzrostow¹tendencjê. Sadza znajduje zastosowanie wprzypadku rynku tworzyw sztucznych i kau-czuków. Eksperci przewiduj¹ ze w 2018 r.udzia³ dwutlenek tytanu osi¹gnie poziom niecoponad 60% globalnego rynku pigmentów.

A.Œ.



� Nowe wyroby i technologie

Farby epoksydowe dla tankowców wyko-rzystywanych do transportu chemikaliów

Epoxy coatings for chemical tankers

PPCJ, vol. 201, No 4560, 2011

Firma International Paint wprowadzi³a narynek Interline®9001, now¹ bimodaln¹ farbêepoksydow¹ do zbiorników typu cargo stoso-wanych na tankowcach przewo¿¹cych chemi-kalia. Wiêksza odpornoœæ na dzia³anie przewo-¿onych substancji, zerowa absorpcja wielusubstancji chemicznych i mniejsze ogranicze-nia dotycz¹ce cyklu roz³adunku, czyszczeniazbiornika i za³adunku, powoduj¹, ¿e Interline9001 upraszcza przewóz szerokiej gamy ³adun-ków p³ynnych, optymalizuj¹c zyski z transpor-tu tankowcami.

Nowoczesne tankowce do przewozu chemi-kaliów IMO Ship typ I, II i III zosta³y zaprojek-towane i przygotowane do obs³ugi bardzo sze-rokiej gamy ³adunków p³ynnych, pocz¹wszy odstosunkowo nieszkodliwych materia³ów takichjak oleje roœlinne a¿ do bardziej agresywnychjak dichlorek etylenu i soda kaustyczna. Wiêk-szoœæ jednostek jest wyposa¿ona w zbiornikiz miêkkiej, pomalowanej stali, zbiorniki ze stalinierdzewnej lub zbiorniki bêd¹ce kombinacj¹obu rodzajów stali. Najczêœciej na zbiornikiwykonane z miêkkiej stali stosowana jest farbafenolowo epoksydowa, która zapewnia szero-kie mo¿liwoœci przewozu ³adunku, ale mo¿epoch³aniaæ i zatrzymywaæ niektóre substancjestanowi¹ce ³adunek. Kolejnym najczêstszymtypem pow³oki jest krzemian cynku. Pow³okiwykonane z krzemianu cynku zapewniaj¹ dos-kona³¹ odpornoœæ na rozpuszczalniki i czystechemikalia, ale ich stosowanie jest ograniczo-ne ze wzglêdu na brak odpornoœci na kwasyi zasady. Nowy produkt firmy InternationalPaint ma na celu zapewniæ wiêksz¹ wydajnoœæi elastycznoœæ w dzia³aniu tankowców do prze-wozu chemikaliów, ³atwe prze³¹czanie siê

z jednego ³adunku do nastêpnego przy mini-malnym przestoju. Zbiorniki pokryte now¹ bi-modaln¹ pow³ok¹ epoksydow¹ mog¹ przewo-ziæ wszystkie ³adunki, które przewo¿one s¹w zbiornikach pokrytych farb¹ fenolowo-epo-ksydow¹, blisko 25% innych ³adunków, któ-rych transport nie jest mo¿liwy w zbiornikachz tradycyjn¹ fenolowo-epoksydow¹ pow³ok¹,a ponadto ograniczenia cyklu roz³adunek –czyszczenie – za³adunek s¹ o 60% mniejsze ni¿w zbiornikach z tradycyjnym systemem pow³o-kowym.

I.G.

Zmywacz do pow³ok malarskich, nie zawie-raj¹cy dichlorometanu

DCM-free solution for paint stripper

PPCJ, vol. 201, No 4560, 2011

Eastman Chemical Company wprowadzi³na rynek propionian n-butylu przeznaczony dozmywaczy pow³ok malarskich, nie zawiera-j¹cych dichlorometanu (DCM). Produkt jestzgodny z nowymi wymogami prawnymi UE do-tycz¹cymi stosowania produktów do usuwaniafarb zawieraj¹cych DCM i posiada nisk¹ war-toœæ wskaŸnika charakterystyki ryzyka, po-wszechnie stosowanego w celu okreœlenia po-tencjalnego wp³ywu na zdrowie cz³owieka.Produkt firmy Eastman poprawia dzia³aniezmywaczy i wykazuje dobre dzia³anie syner-giczne z powszechnie stosowanymi „aktywny-mi” rozpuszczalnikami, takimi jak dimetylosul-fotlenek (DMSO) lub 1-etylo-2-pirolidon (NEP).„Nowe regulacje prawne sprawiaj¹, ¿e twórcyreceptur zmywaczy musz¹ znaleŸæ bezpieczn¹i skuteczn¹ alternatywê dla zmywaczy w któ-rych stosowany jest dichlorometan” powie-dzia³ Ralf Taube, Dyrektor ds. Rozwoju Rynkufirmy Eastman. „W po³¹czeniu z DMSO lubNEP propionian n-butylu zwiêksza skutecz-noœæ zmywaczy niezawieraj¹cych w swoim


� Nowe wyroby i technologie �

sk³adzie DCM. Zastosowanie takiej mieszaninyrozpuszczalników mo¿e skróciæ czas usuwaniapow³oki o ponad 75% w porównaniu do zmy-waczy zawieraj¹cych wy³¹cznie DMSO lubNEP. ”

I.G.

Pow³oki zewnêtrzne: Przyspieszanie proce-su rozwoju produktu

Exterior coatings: Accelerating the Product De-velopment Process

JCT Coatings Tech, 06.2011

W sektorze architektury pow³oka staje siêcoraz bardziej konkurencyjna, produkty i ró¿-nicowanie siê marki s¹ coraz bardziej istotne.Potrzeba szybszego rozwoju nowych produk-tów jest napêdzana przez kilka si³. Poszukujesiê nowych farb, które spe³niaj¹ zmieniaj¹cesiê potrzeby konsumentów i kontrahentów.D¹¿y siê do ograniczenia LZO oraz roœnie stalezapotrzebowanie na funkcjonalne pow³oki (sa-mooczyszczaj¹ce, przeciwbakteryjne, itp.).

Wiod¹cymi firmami zajmuj¹cymi siê testo-waniem pow³ok s¹: Atlas Material TestingTechnology LLC i Q-Lab Corporation oraz Na-rodowy Instytut Standardów i Technologii(NIST). Obecnie istniej¹ dwa typy przyspieszo-nych metod badania do oceny zewnêtrznychpokryæ architektonicznych: zewnêtrzne testyoparte na œledzeniu energii s³onecznej koncen-tratorem lustrzanym i wewnêtrzne badania la-boratoryjne. Oba rodzaje s¹ wykorzystywanezgodnie z metodami ASTM.

Lusterka s³onecznego koncentratora odbija-j¹ i skupiaj¹ pe³ne widmo s³oneczne na próbkii system automatycznie œledzi s³oñce przezca³y dzieñ, co powoduje maksymalne stê¿eniew wysokoœci ekspozycji na œwiat³o s³oneczne.Paralaktyczny koncentrator Atlas of Mirrorsz Acceleration (EMMA [R]) znajduje siê w Ari-zonie, wyposa¿ony jest równie¿ w zraszacz.Testy z udzia³em tej maszyny stanowi¹ oko³o8× przyspieszenie w czasie rzeczywistym tes-tów. Q-Trac Natural Sunlight Concentratorz Q-Lab jest równie¿ dostêpny z lub bez zwil¿a-cza wod¹. W zale¿noœci od czasu rozpoczêciatestu, system ten daje w zaledwie szeœæ miesiê-

cy wyniki, które s¹ odpowiednikami trzech latekspozycji UV na Florydzie.

W 2010 r., Atlas i Departament Energii wy-gra³ R & D 100 Award za wspólnie opracowanysystem Ultra Accelerated Weathering System(UAWS), który mo¿e zapewniæ 100× przyspie-szenie. Systemy luster zaprojektowano z 91warstw specjalistycznych pow³ok interferen-cyjnych, które skupiaj¹ s³oneczne promienieUV, ale te¿ odzwierciedlaj¹ niektóre d³ugoœcifali promieniowania widzialnego i podczerwie-ni, zapobiegaj¹c przegrzaniu. Przeciêtny testtrwa od dwóch do czterech tygodni i mo¿e dos-tarczyæ wyniki porównywalne z 10 do 20 latstarzenia w warunkach atmosferycznych. Fir-ma planuje komercjalizacjê systemu w po³owie2011 r.

E.G.

ISP projektuje reaktywne polimery dla dru-kowania atramentowego

ISP designs reactive polymers for aqueous inkjetprinting

PPCJ, vol. 201, No 4560, 2011

Prace badawcze naukowców z InternationalSpecialty Products (ISP)koncentruj¹ siê przedewszystkim na recepturowaniu wodnych wyro-bów lakierowych na bazie reaktywnych poli-merów, o dobrych w³aœciwoœciach u¿ytkowychi wysokiej stabilnoœci w bardzo zró¿nicowa-nych warunkach.

Podczas niedawnego European CoatingsCongress dr D. Hood, kierownik dzia³u badaw-czo-rozwojowego, przedstawi³ projekt nowejpow³oki która powstaje dziêki zdolnoœci do sie-ciowania polimerów wodorozcieñczalnych. DrHood zaprezentowa³ strukturê i funkcje tychmateria³ów w przyk³adowych farbach orazomówi³ mo¿liwoœci zastosowaniach ich w no-wej generacji pow³ok utwardzalnych UV. We-d³ug dr Hood’a przezwyciê¿enie problemówzwi¹zanych z recepturowaniem wodnych farbutwardzalnych promieniowaniem UV pozwolina rozszerzenie komercyjnych zastosowañ bar-dzo po¿¹danego produktu. „Tradycyjne pow³o-ki UV s¹ bardzo solidne i trwa³e, maj¹ bardzodobre w³aœciwoœci u¿ytkowe” stwierdzi³ Hood.



„Rozszerzaj¹c zakres produktów o wodne wy-roby lakierowe utwardzane UV mo¿emy zmie-niæ sposób produkcji i sprzeda¿y systemówdrukowania atramentowego”. W artykule„Nowe wyroby lakierowe utwardzane UV i ichstosowanie w wodnych uk³adach do drukuatramentowego”, opisana zosta³a struktura mo-lekularna nietypowego monomeru laktamu po-³¹czonego z wodorozcieñczalnym polimeremoraz badania jego w³aœciwoœci takich jak: po-³ysk, tworzenie pow³oki, utrwalania barwnikai wra¿liwoœæ na zadruk.

I.G.

22 Egzogenne zwi¹zki endokrynne dodanedo listy SIN jako zakazane przez REACH

22 Endocrine Disruptors Added to SIN List AsOrganization Calls for Ban Under REACH

JCT Coatings Tech, 06.2011

Miêdzynarodowy Sekretariat ds. Chemika-liów opublikowa³ uaktualnion¹ wersjê listySIN (Substitute It Now) dotycz¹c¹ prawa reje-stracji, oceny i autoryzacji chemikaliów(REACH) w UE, dodaj¹c 22 chemikalia powo-duj¹ce zaburzenia endokrynologiczne.

Zdaniem Chem.Sec. substancje takie jak pa-rabeny i ftalany, s¹ „powszechnie spotykanew zabawkach, opakowaniach ¿ywnoœci i kos-metykach” i powinny byæ zakazane w ramachREACH (rozporz¹dzenie 1907/2006). Chem-Sec. przedstawi³a uaktualniona listê na konfe-rencji w Brukseli, gdzie prelegenci podkreœlili,¿e lista bêdzie przydatna dla firm zajmuj¹cychsiê identyfikowaniem i wycofywaniem sub-stancji, które mog¹ byæ zakazane. Grupa wyra-zi³a frustracjê, ¿e dzia³ania podejmowane w ra-mach REACH, zmierzaj¹ce do zakazania u¿y-wania niektórych substancji z listy „wzbudza-j¹cych szczególne obawy” (SVHC) przebiegaj¹bardzo powoli, co oznacza, ¿e mog¹ byæ zaka-zane lub ich u¿ywanie mo¿e byæ ograniczone.

Wœród 22 egzogennych zwi¹zków endo-krynnych na liœcie SIN znalaz³y siê: 3-benzyli-denokamfora, 4-metylobenzylidenokamfora,4-nitrofenol, p-nitrofenol, benzofenon-1, benzo-fenon-2, benzofenon-3, butyloparaben, ftalanydicykloheksylu (DCHP), ftalany dietylu (DEP),

ftalany diheksylu (DHP), metoksycynamonianoktylu (OMC), metyloditiokarbaminian sodu,eter tert-butylowo-metylowy (MTBE), penta-chlorofenol, tetra chloroetylen, propylopara-ben, cyklotetrasiloksan, rezorcyna, tert-butylo-hydroksyanizol (BHA), tiuram i etylenobis-(di-tiokarbaminian) cynku.

E.G.

Ekologiczne wymalowanie

Eco coating

Farbe Lack/2011

Firma Auro GmbH prezentuje uniwersalnygrunt ekologiczny dla przygotowania powierz-chni œcian i sufitów. Farby wapienne umo¿li-wiaj¹ oddychanie œcian i zapobiegaj¹ przetrwa-niu pleœni, gdy¿ naturalny tynk wapienny maodczyn alkaliczny. Grunt nr 305 stanowi czystomineraln¹, pigmentowan¹ na bia³o farbê, przy-czepn¹ do neutralnych, mineralnych lub orga-nicznych pod³o¿y. Uniwersalny grunt nie za-wiera rozpuszczalników, jest bezwonny i nada-je œcianom pierwszy szlif jako jedyne wymalo-wanie lub z dalszym kolorowym wymalowa-niem lub z farbami wapiennymi.

T.S.

£atwy pomiar ma³ych cz¹steczek

Simple particle size analysis

Europ Coatings J 05.2011

Pomiar ma³ych cz¹steczek znacznie u³atwiaurz¹dzenie o nazwie Analysette 22 Microtecplus.

Zapewna bardzo szeroki zakres pomiaru, od0,08 do 2000 µm z bardzo du¿¹ dok³adnoœci¹.Komory pomiarowe mieszcz¹ siê w wygodnymdo u¿ycia kartrid¿u, które podczas prze³¹cza-nia pomiêdzy pomiarem na mokro i sucho ³at-wo wymieniæ bez u¿ywania dodatkowych na-rzêdzi. Mo¿na dokonywaæ pomiarów dladwóch ró¿nych zakresów lub ³¹czyæ dwa po-miary z trzecim o innym zakresie.

Dla pomiarów na mokro urz¹dzenie jest wy-posa¿one w potê¿n¹ rotacyjn¹ pompê w celuoptymalnego transportu ciê¿kich cz¹steczek



o du¿ej koncetracji przez system pomiarowy.Z pomoc¹ inteligentnego czujnika poziomu cie-czy a¿ do trzech cieczy o ró¿nej objêtoœci mog¹byæ ustawiane domyœlnie. Jako ciecze dysper-guj¹ce mo¿na u¿ywaæ rozpuszczalników orga-nicznych.

Wszystko to, w po³¹czeniu z efektywnymi zmiennym ultrasonicznym systemem oraz in-teligentnym oprogramowaniem zapewnia-j¹cym automatyczne przeprowadzanie z³o¿o-nych sekwencji pomiarowych i powtarzalnoœæwyniku, sk³ada siê na system spe³niaj¹cy wy-magania pomiarowe.

E.G.

Mieszad³o wysokoobrotowe

Stirring at high speed


Erichsen prezentuje dwa nowe mieszad³az systemem cichej pracy i z p³ynn¹ regulacj¹obrotów. Dissolver 492 I zapewnia p³ynn¹ regu-lacjê obrotów a¿ do 10 tys. obrotów. Jest odpo-wiedni dla opakowañ o objêtoœci od 0,25 do 2litrów. Drugi model Dissolver 492 II osi¹ga ma-ksymaln¹ prêdkoœæ mieszad³a 9 tys. obrotówi jest odpowiedni dla opakowañ o objêtoœci od0,5 do 8 litrów.

Urz¹dzenia umo¿liwiaj¹ rêczne mieszaniecieczy oraz ³¹czenie poszczególnych sk³adni-ków w cieczach. Mieszad³o umo¿liwia uzyska-nie ¿¹danych odcieni farb oraz wytwarzaniemieszanek do produkcji farb poprzez opraco-wanie receptur w ramach prac B&R w szero-kim zakresie w przemyœle kosmetycznym i me-dycznym.

E.G.

Wype³niacz dla pow³ok do drewna

Extender for wood coatings


Votteler Lackfabrik opracowa³ nowy wodnywype³niacz pigmentowy do farb do drewnapod nazw¹ „Hydrodur Filler 81036”. Nowy pro-dukt zapewnia wszystkto to co dotychczasowywype³niacz PU oraz dodatkowe korzyœci. Para-

metry takie jak szorstkoœæ, schniêcie, ³atwoœæszlifowania i przetwórstwo pozostaj¹ ze sob¹w równowadze, tak wiêc produkt ten mo¿e byæu¿ywany jak dotychczas produkty otrzymywa-ne na bazie rozpuszczalników.

Zawartoœæ czêœci sta³ych powy¿ej 70% czynigo wyrobem o stosunkowo dobrej jakoœci. Wy-pe³niacza u¿ywa siê jako uk³adu jednosk³adni-kowego do pracy w normalnych warunkachlub jako uk³adu dwusk³adnikowego do po-wierzchni o szczególnych wymaganiach (MDF,drewno).

E.G.

¯ywice oparte na materia³ach odnawialnych

Binder based on renewable matrials


Alberdingk Bole opracowa³ now¹ ¿ywicêmaj¹c¹ zastosowanie w szczególnoœci w alifa-tycznych systemach utwardzaj¹cych. Albodur955 VP rozszerza ofertê produktow¹ o 100%poliole PU oparte na materia³ach odnawial-nych z w³aœciwoœciami hydrofobowymi. Prze-znaczony do u¿ytku wewnêtrznego i zewnêtrz-nego w wyrobach lakierowych odpornych naœwiat³o, którymi pokrywa siê posadzki oraz odktórych wymagana jest wysoka odpornoœæ me-chaniczna i chemiczna. ¯ywica jest rekomen-dowana do u¿ytku w alifatycznych aplikacjach2K do metali (zarówno primery jak i farby bez-poœrednio aplikowane na powierzchniê) lub dotworzyw sztucznych wzmacnianych w³óknamiszklanymi. ¯ywica jest utwardzana ogólnodos-têpnymi alifatycznymi poliizocyjanami (HDIoraz mieszankami HDI/IPDI).

E.G.

Celowy wybór pigmentów

Pigmetns chosen on purpose

Farbe Lack 7/2011

Firma BASF opracowa³a nowe oprogramo-wanie „PigmentViewer”, które ju¿ w wczesnymstadium umo¿liwia w³aœciwy dobór pigmen-tów dla uzyskania w recepturze odpowiednie-go odcienia barwy. Animacje komputerowe



przedstawiaj¹ realistyczne wra¿enie barwy iumo¿liwiaj¹ trójwymiarowe odtworzenie po-wierzchni farby. Wybrane pigmenty mo¿na wi-zualizowaæ na ró¿nych powierzchniach. Rów-noczeœnie mo¿liwe jest bezpoœrednie porówny-wanie dwóch pigmentów na tym samym obiek-cie. Wirtualna scena mo¿e byæ symulowanajako pe³ny odcieñ, bia³e przejaœnienie lub me-taliczne przebarwienie w warunkach œwiat³adziennego (D65) lub œwiat³a lampy jarzeniowej(F11). Nowo opracowana platforma umo¿liwiakombinacjê graficznego przedstawienia pozy-cji CIELAB w obszarze barwy z technicznymiinformacjami danego pigmentu jak i korzysta-nie z arkusza danych produktu i dalszych deta-li technicznych jak krzywe remisji.

T.S.

Funkcyjny siarczan baru dla farb proszko-wych

Functional barium sulfate for powder coatings

Farbe Lack 7/2011

Nowy, funkcyjny siarczan baru dla farbproszkowych o nazwie „Sachtoperse EP’ opra-cowano w firmie Sachtleben Chemie GmbH.Kontakt powierzchni pow³ok z chemikaliamimo¿e prowadziæ do wybielenia powierzchnii w ekstremalnych przypadkach do korozji.Nowy produkt mo¿e zapobiegaæ tym s³abympunktom w systemie farb. W porównaniu z in-nymi wype³niaczami jak np. wêglanem wapnialub m¹czk¹ kwarcow¹, specjalne cz¹steczkisiarczanu baru s¹ obojêtne i mniej œcieralneoraz powoduj¹ podwy¿szenie odpornoœci farbproszkowych na chemikalia.

T.S.

Œrodki pomocnicze dla lepszej przyczepnoœcido metalu

Additives enhance adhesion to metal surfaces

Farbe Lack 8/2011

Firma Remmers prezentuje nowy uniwer-salny œrodek do poprawy przyczepnoœci do me-talu „UMA-824” z zakresu produktów „Farbydo drewna & bejce dla stolarzy”. Produkt mo¿e

byæ stosowany zarówno do farb z wybranymirozpuszczalnikami jak i do wodnych wyrobówlakierowych. Œrodek pomocniczy poprawiaprzyczepnoœæ farb do ró¿nych metali jak alumi-nium, stal szlachetna, stal ocynkowana i stalczarna. Produkt odpowiada z jednej stronywielokrotnie wyznaczonej twórczej wielkoœcizadanej dla jednorodnego ustawienia barwy,z drugiej strony zaœ umo¿liwia stolarzom pracêtylko z jedn¹ farb¹.

T.S.

Wodorozcieñczalna farba do malowaniapojazdów

Waterborne traffic paint

JCT Coatings Tech, nr 4/2011

Dow Coatings Materials og³osi³a wprowa-dzenie na rynek nowego produktu FASTRACKHE-2706. Jest to nowy polimer emulsyjny, za-projektowany, by zapewniæ wyj¹tkow¹ sku-tecznoœæ wi¹zania pigmentów w wodnym sys-temie pow³okowym do stosowania na pojazdy.

W³aœciwoœci zastosowanego spoiwa akrylo-wego pozwalaj¹ osobom tworz¹cym recepturyna zredukowanie zawartoœci takich sk³adni-ków jak TiO2 i lateks, nie powoduj¹c pogorsze-nia w³aœciwoœci pow³ok. Dziêki nowemu spoi-wu mo¿na obni¿yæ zawartoœæ TiO2 o 50%, a o30% zredukowaæ konieczn¹ iloœæ lateksu w far-bie bez pogorszenia czasu wysychania lub in-nych w³aœciwoœci takich jak krycie, wytrzyma-³oœæ, stabilnoœæ czy ³atwoœæ nak³adania metod¹natryskow¹. Wiêcej informacji: www.dowcoa-tingsmaterials.com.

E.L.

Specjalny monomer skraca czas procesu

Specialty monomer shortens polymerisationprocess

Farbe Lack 8/2011

„Akrylan hydroksypropylokarbaminianu”(HPCA), firmy BASF SE, usieciowany mono-mer akrylanowy, skraca czas procesu przyotrzymywaniu zawieraj¹cych karbaminian po-limerów. HPCA umo¿liwia wprowadzenie



zdolnych do sieciowania jednostek karbamino-wych do polimeru podczas tylko jednego eta-pu. Dwustopniowe na ogó³ przekszta³cenie zo-staje wyeliminowane i tym samym procesotrzymywania ulega skróceniu. Jednosk³adni-kowe systemy lakierowe dla przemys³u samo-chodowego z tym monomerem osi¹gaj¹ wyso-k¹ jakoœæ porównywaln¹ z farbami dwusk³ad-nikowymi pod wzglêdem odpornoœci na wa-runki atmosferyczne i odpornoœci na zadrapa-nia. Mo¿liwe jest te¿ zastosowanie tego pro-duktu w klejach.

T.S.

Mieszaniny chemiczne i preparaty przed-miotem specjalnego sprawdzenia podk¹tem REACH

Chemical mixtures and preparations to get spe-cial REACH screenings

Polym Paint Col J, nr 4554/2010

Mieszaniny chemiczne i preparaty, obejmu-j¹ce niemal wszystkie farby i lakiery, s¹ przed-miotem specjalnej kontroli przeprowadzanejprzez inspektorów, aby upewniæ siê, ¿e wszyst-kie sk³adniki chemiczne zosta³y zarejestrowa-ne w REACH.

Forum Wymiany Informacji og³osi³o terminzakoñczenia pierwszego etapu rejestracji na30 listopada, obejmuje on rejestracjê œrodkówchemicznych masowych a szczególnie niebez-piecznych.

Na spotkaniu Forum w paŸdzierniku w Hel-sinkach European Chemicals Agency (ECHA)stwierdzi³a, ¿e nowy projekt wykonawczy„REACH-En-Force 2” mia³by na celu zagwaran-towaæ przestrzeganie obowi¹zków na³o¿onychna producentów mieszanin.

Inspektorzy forum sprawdzaliby recepturymieszanin chemicznych i upewniali siê, czywszystkie sk³adniki aktywne s¹ zarejestrowanew REACH. Braliby równie¿ pod uwagê przysz-³e obowi¹zki producentów farb i lakierów doty-cz¹ce przygotowywania kart bezpieczeñstwadla mieszanin z uwzglêdnieniem programuREACH.

Ponadto, ECHA przedstawi³a nowy link dostrony pozwalaj¹cej firmom produkuj¹cym far-

by i lakiery na sprawdzenie czy substancje che-miczne u¿ywane do produkcji ich asortymentuzosta³y zarejestrowane w REACH. Firmy temog¹ równie¿ zawiadamiaæ ECHA przez stro-nê www.webropol.com o substancjach, którenie znajduj¹ siê w bazie.

Rada Ministrów Unii Europejskiej zatwier-dzi³a tañsze badanie ISO, które mo¿e byæ stoso-wane przez producentów farb i lakierówchc¹cych siê upewniæ, ¿e ich produkty spe³nia-j¹ dyrektywê UE 2004/42 ograniczaj¹c¹ emisjêVOC z farb i lakierów (http://register.consi-lium.europa.euf).

Wiêcej informacji na temat toksycznoœcifarb i lakierów mo¿na uzyskaæ z porozumieniapomiêdzy EU’s Joint Research Centre i TheUSA’s National Centre for Computational Toxi-cology (NCCT).

Spoœród innych wiadomoœci, Parlament Eu-ropejski zatwierdzi³ regulacje Unii Europej-skiej okreœlaj¹c¹, ¿e na farbach i lakierach im-portowane z krajów spoza UE, Turcji, Norwe-gii, Islandii lub Lichtenstein musi znajdowaæsiê etykieta i oznakowanie z kraju z jakiego po-chodz¹.

Cz³onkowie Parlamentu Europejskiego zgo-dzili siê, ¿e s³owa „made in” i nazwa kraju po-winna byæ pisana po angielsku lub w lokalnymjêzyku, rozumianym tam, gdzie produkt jestsprzedawany.

E.L.

Ekologiczne i niepalne rozpuszczalniki

Eco-friendly and non-flammable solvents


Rhodia uzyska³a wsparcie z programu„LIFE +” Komisji Europejskiej oraz z ADEME(French Environment and Energy Manage-ment Agency), na rozwój nowych rozpuszczal-ników Rhodiasolv ® IRIS w skali przemys³o-wej. W ramach du¿ego programu badaw-czo-rozwojowego (R&D), Rhodia opracowa³aszereg innowacyjnych, bardziej przyjaznychœrodowisku rozpuszczalników opracowanychz myœl¹ o spe³nieniu wymogów ochrony zdro-wia i bezpieczeñstwa swoich klientów. Ulega-j¹cy biodegradacji, nietoksyczny, niepalny i nie



zawieraj¹cy VOC, produkt jest u¿ywany jakoalternatywa dla tradycyjnych rozpuszczalni-ków w ró¿norodnych zastosowaniach, takichjak rozpuszczalniki do usuwania farb, usuwa-nia graffiti, ¿ywic kompozytowych, tuszu i doczyszczenia wyrobów w³ókienniczych i odt-³uszczania przemys³owego. Preparaty opartena nowych rozpuszczalnikach s¹ op³acalne i o-feruj¹ rozwi¹zania zgodne z nowymi normamieuropejskimi.

M.L.

Olej drzewny chroni przed sinizn¹ drewnai grzybami

Wood oil protects form mould and blue stain

Farbe Lack 6/2011

Dyrup opracowa³ nowy, wodny, zawieraj¹cy¿ywicê alkidow¹ olej „Gori 29 Holz-Öl Extra”.Produkt nadaje siê szczególnie do stosowaniana wszystkich niepowlekanych rodzajachdrewna z drzew iglastych do stosowania nazewn¹trz. Dziêki swojej recepturze olej chronipowierzchniê drewna przed sinizn¹ i innymiuszkadzaj¹cymi drewno grzybami. Olej drzew-ny mo¿na nak³adaæ zarówno pêdzlem, metod¹zanurzeniow¹ lub metod¹ polewania, jak rów-nie¿ za pomoc¹ przyrz¹du szczotkowego. Nao-liwione powierzchnie s¹ po oko³o trzech godzi-nach py³osuche. W zale¿noœci od jakoœci po-wierzchni 1 litr produktu wystarcza dla oko³o12,5 m2 powierzchni drewna. Olej nie zawieraakrylanów i nie tworzy filmu.

T.S.

Dotyk wykoñczenia

Finishing touches

JCT Coatings Tech, nr 3/2011

W dzisiejszych czasach, podobnie jak odczasów staro¿ytnych Egipcjan, farby pe³ni¹rolê dekoracyjn¹, pozwalaj¹ wyraziæ siebie.Dziêki wyrobom lakierowym mo¿na stworzyæniezwyk³e nowoczesne efekty dekoracyjne, jakrównie¿ imitacjê antycznych wnêtrz. Corazwiêksz¹ popularnoœci¹ cieszy siê sposób deko-rowania wnêtrz faux finish, ponadto technika

ta staje siê coraz tañsza i ³atwiejsza, co pozwalana to, ¿e coraz wiêcej wykonawców lub osóbsamodzielnie dekoruj¹cych mieszkania radzisobie z t¹ technik¹. Ogólnie mówi¹c technikata pozwala uzyskaæ na œcianie obraz zbli¿onydo naturalnego wygl¹du kamienia, marmuruczy drewna.

Wiêkszoœæ producentów wyrobów dekora-cyjnych to ma³e, wyspecjalizowane przedsiê-biorstwa. Rosn¹ce zainteresowanie tym rodza-jem dekorowania spowodowa³o, ¿e firmy takiejak Sherwin-Williams, Benjamin Moore czyAkzo Nobel równie¿ opracowa³y specjalne wy-roby dekoracyjne. Rozwój w dziedzinie narzê-dzi oraz produktów pozwala obecnie na wyko-rzystanie techniki faux finish zarówno osobomw³asnorêcznie dekoruj¹cym mieszkania jaki profesjonalistom na uzyskanie specjalnychefektów niewielkim kosztem.

E.L.

Przyczepnoœæ do tworzyw

Adhesion to plastic substrates obtained


Koncern DSM Coatings Resins wprowadzi³na rynek nowy produkt o nazwie handlowej„NeoCryl B-300”. Ta wyj¹tkowa, objêta paten-tem, obojêtna chemicznie sta³a ¿ywica akrylo-wa polepsza w³asnoœci adhezyjne pow³ok na-noszonych na pod³o¿a wykonane z tworzywsztucznych, w przypadku których uzyskaniedobrej przyczepnoœci jest bardzo trudne. Pro-dukt jest ³atwo rozpuszczalny w szerokim za-kresie monomerów stosowanych jako rozcieñ-czalniki i znajduje zastosowanie w recepturachfarb drukarskich sieciuj¹cych pod wp³ywemenergii jak równie¿ w przypadku farb i lakie-rów nanoszonych metod¹ natryskow¹. Stosun-kowo ³atwe jest wprowadzenie tego rodzaju ¿y-wicy do ju¿ istniej¹cych uk³adów pow³oko-wych, ponadto jest ona kompatybilna z wielo-ma epoksydowymi, uretanowymi i poliestro-wymi akrylanami. Dodatek 20% NeoCryluB-300 polepsza przyczepnoœæ farb drukarskichdo trudnych powierzchni jak równie¿ popra-wia miêdzypow³okow¹ adhezjê lakierów i farbnanoszonych na zadrukowane powierzchnie.



Nowoopracowane ¿ywice znajduj¹ równie¿ za-stosowanie w recepturach pow³ok maj¹cychbezpoœredni kontakt z ¿ywnoœci¹. Ich powsta-nie to odpowiedŸ na trend ukierunkowany naszersze stosowanie ¿ywic sieciuj¹cych podwp³ywem Ÿród³a energii w farbach drukar-skich przeznaczonych do opakowañ ¿ywnoœci,gdzie wymagana jest niska migracja, a którewykazuj¹ dobr¹ adhezjê do wielu ró¿nych po-wierzchni.

A.Œ.

Projekt – s³oneczne pow³oki

Solar coating project

Polym Paint Col J, 4554/2010

Celem projektu rozpoczêtego przez Swan-sea University i Tata Steel, na kwotê 20 mlnfuntów, jest przekszta³cenie domów i biur w sa-modzielne elektrownie.

Najczêœciej stosowane materia³y budowlanetakie jak szk³o, pokryte zostanie pow³ok¹, którawy³apuje i magazynuje energiê s³oneczn¹. Nau-kowcy mówi¹, ¿e mo¿na w ten sposób nagrzaæi zasiliæ w energiê wszystkie rodzaje budynkówza jedynie czêœæ kosztów konwencjonalnychpaneli s³onecznych. Twierdz¹ równie¿, ¿e doroku 2020 mo¿na w ten sposób dostarczyæ 1/3odnawialnej energii w Wielkiej Brytanii. Oko³o50 naukowców, technologów i in¿ynierów za-anga¿owanych jest w budowê centrum, w któ-rym trwaæ bêd¹ prace nad projektem, któregocelem jest wprowadzenie pierwszych produk-tów na rynek w ci¹gu 5 lat.

E.L.

Badania pow³ok utworzonych przez zdys-pergowany w polimerze ciek³y kryszta³

Adhesive polymer-dispersed liquid crystal filmsinvestigated


„Journal of Material Chemistry” nr 21/2011opisuje nowe badania maj¹ce na celu ocenêzdyspergowanego w polimerze, charakteryzu-j¹cego siê adhezj¹, ciek³ego kryszta³u (PDLC)o niskiej kohezji, utworzonego poprzez roz-

dzia³ faz wywo³any przez rozpuszczalnik i poli-meryzacjê „PlasStil Gel-10” oraz nematyczne-go, ciek³ego kryszta³u 4-n-pentyl-4-cyanobiphe-nylu (5CB). Autorzy badan: JianhuaZou i JiyuFang dowiedli ze bezpoœrednia konfiguracjazdyspergowanych kropelek 5CB jest wra¿liwana rodzaj powierzchni która ma kontakt z wy-kazuj¹cym w³asnoœci adhezyjne filmem PDLC.Podczas gdy adhezyjny film PDLC umieszczo-no na powierzchni utworzonej z poliimidu,zdyspergowane kropelki 5CB wykazywa³ykonfiguracjê równoleg³¹. Gdy umieszczono gona taœmie Scotch, zdyspergowane krople 5CBprzyjmowa³y konfiguracjê pionow¹. Kohezyj-ne uszkodzenia mechaniczne wykazuj¹cegoprzyczepnoœæ filmu PDLC pozwoli³y badaczomna powtarzalne wdrukowywanie cienkiego fil-mu PDLC w strukturalne i kierunkowe wzoryna pod³o¿u.

A.Œ.

Asocjacyjne polimery wykazuj¹ce lepkosprê¿yste zachowania

Associative polymers show viscoelastic behavior


Przez ostatnie trzy dekady hydrofobowomodyfikowane, rozpuszczalne w wodzie poli-mery, z uwagi na swoje praktyczne i zasadni-cze znaczenie, cieszy³y siê coraz wiêkszym za-interesowaniem. Valeria Gonzales i EnriqueJimenez-Regalado z oœrodka badawczego Cetrode Invertigacion ec QuimicaAplicada (CIQA)z Meksyku przeprowadzili badania ³añcuchówtych polimerów, których strukturê stanowi³yrozpuszczalne w wodzie poliakryloamidy hyd-rofobowo modyfikowane z ma³¹ iloœci¹ hydro-fobowych grup, o ró¿nej budowie ³añcuchówhydrofobowych (C16 i Cdi8) i zmiennym po³o-¿eniu grup hydrofobowych rozmieszczonychwzd³u¿ ³añcucha (polimery telecheliczne, poli-mery o w³aœciwoœciach zwiêkszaj¹cych lep-koœæ oraz polimery mieszane). Pe³na metodykaprzeprowadzonych badan zosta³a opublikowa-na w Polymer Bulletin 2011, vol. 67, No. 2, str.251-262. Wnikliwe studia nad grup¹ tychzwi¹zków, przeprowadzone metod¹ przep³y-wów ustalonych i oscylacyjnych, wykaza³y ich



lepko sprê¿yste zachowania w semirozcieñ-czalnych roztworach. Ponadto oceniono, jakiwp³yw na lepkoœæ roztworów polimerów aso-cjacyjnych ma rodzaj i lokalizacja grup hydro-fobowych

A.Œ.

Mieszalne nanokompozyty – znacz¹cypotencja³ technologii XXI wieku

Miscible nanocomposites to offer great poten-tial


Zarówno w nauce jak i przemyœle nanokom-pozyty polimerowe zyska³y na znaczeniu, jakomateria³y, które w sposób istotny przyczyni³ysiê do rozwoju technologii XXI wieku. Nano-kompozyty to zwi¹zki sk³adaj¹ce siê z matrycypolimerowej i nanocz¹stek, które zosta³yw³¹czone w matryce jako wype³niacz. Grupabadaczy z Uniwersytetu w Bayreuth w Niem-czech, opracowa³a proces chemiczny, któryotwiera nowe drogi dla produkcji nowychw pe³ni mieszalnych nanokompozytów. Mate-ria³y te reprezentuj¹ wysoce ró¿norodny poten-cja³ dla innowacji technologicznych. Nowe ma-teria³y charakteryzuj¹ siê wyraŸnie lepsz¹przezroczystoœci¹, podczas gdy nanocz¹steczkiw postaci agregatów s¹ przyczyn¹ zmatowie-nia i nieprzezroczystoœci tradycyjnych nano-kompozytów. Ponadto ich przewodnoœæ elek-tryczna i cieplna s¹ tym bardziej widoczne imbardziej jednorodne jest rozprowadzenie nano-cz¹steczek w matrycy polimeru. Nale¿y tak¿ezaznaczyæ, ¿e materia³y opracowane na Uni-wersytecie w Bayeruth maj¹ wiêksz¹ odpor-noœæ na oddzia³ywanie ciep³a oraz ognia.

A.Œ.

Proste narzêdzie s³u¿¹ce porównaniu kro-pelek wody

Simple tool to compare water beading


Powstawanie drobnych kropelek wody napowierzchni hydrofobowych lakierów na-wierzchniowych do drewna oraz bejc, bywa

czasem traktowane jak efekt estetyczny, którymo¿e byæ celowo podkreœlany przez producen-ta danego wyrobu jako jedna z jego cech. Po-wstaj¹ce na powierzchni pokrytej pow³ok¹ la-kierow¹ kropelki wody mog¹ byæ charaktery-zowane iloœciowo przez zastosowanie obrazo-wania mikroskopowego (zgodnie z ASTMD7334, Zasada Pomiaru Zwil¿alnoœci Pow³ok,Substratów i Pigmentów Metod¹ Wstêpuj¹cegoK¹ta Zwil¿ania) jednak ocena powstawaniakropli z a¿ taka precyzj¹ nie zawsze jest ko-nieczna. Proponowany nowy miêdzynarodowystandard ASTM, stanowi swojego rodzaju wi-zualny przewodnik umo¿liwiaj¹cy ocenê stop-nia perlenia bez koniecznoœci u¿ycia precyzyj-nego sprzêtu pomiarowego. Nowa normaASTM WK32143 Metody Badañ WizualnejOceny Perlenia Wody Na Poziomych Powierz-chniach Pow³ok jest opracowywana przez Ko-mitet D01.42 on Architectural Coatings dzia³a-j¹cy w ramach Komitetu NormalizacyjnegoD01- Paint and Related Coatings, Materials andApplications.

A.Œ.

Oszczêdnoœæ energii w procesie drukowaniadla opakowañ ¿ywnoœciowych

Printing process for food packaging savesenergy


Cztery koncerny z ró¿nych obszarówzwi¹zanych z przemys³em drukarskim uczest-nicz¹c we wspólnym projekcie opracowa³ynowy proces stworzony w oparciu o udoskona-lon¹ technikê druku fleksograficznego. W ra-mach projektu opracowano receptury specjal-nych farb drukarskich, za pomoc¹ którychmo¿liwy jest proces nadruku „mokre-na-mo-kre”. Charakterystyk¹ tego procesu jest fakt, zefarby drukarskie s¹ kolejno suszone i utwar-dzane przy u¿yciu promieniowania EB w atmo-sferze azotu. Proces sieciowania trwa zaledwiedziesiêtn¹ czêœæ sekundy. Opracowanie nowejtechniki pozwoli wyeliminowaæ wczeœniejszystandardowy proces drukowania, oparty g³ów-nie na wykorzystaniu rozpuszczalnikowychfarb drukarskich lub farb schn¹cych pod wp³y-



wem promieniowania UV. W porównaniuz wymienionymi powy¿ej procesami druku,nowy fleksograficzny proces drukowania wy-maga szeœciokrotnie mniejszej iloœci nak³aduenergii, przy zachowaniu jakoœci i prêdkoœæ na-druku uzyskiwanymi przy druku wklês³ym.

A.Œ.

Przegl¹d polimerów wielozadaniowych

Review on multiresponsive polymers published


Z³o¿one funkcje ¿ywych systemów wynika-j¹ z ich wrodzonej zdolnoœci do reagowania naró¿norodne bodŸce zewnêtrzne, które induku-j¹ dynamikê zmian ich fizyko-chemicznychcech. Postêp technologiczny w obszarze nanoi biotechnologii wymaga powstania inteligent-nych syntetycznych materia³ów, które bêd¹przypominaæ ¿ywe organizmy w ich z³o¿onymzachowaniu takim jak odpowiedz na zastoso-wane bodŸce. Taka odwracalna reakcja bêdziesterowa³a tworzeniem siê hierarchicznychstruktur samoorganizuj¹cych siê lub wywo³y-wa³a zmiany objêtoœci, kszta³tu lub charakte-rystyki powierzchni danego uk³adu.

Postêp w tej gwa³townie rozwijaj¹cej siêdziedzinie mo¿e prowadziæ do opracowaniawielu „wielozadaniowych” struktur takich jakpolimery, cz¹steczki, ¿ele lub powierzchnieo ogromnym potencjale zastosowañ. Autorzyprzegl¹du George Pasparakis i Maria Vmvaka-ki szczególn¹ uwagê zwracaj¹ na ostatnie pos-têpy odnotowane w chemii polimerów, którewykreowa³y powstanie wielozadaniowych za-awansowanych technologicznie materia³ówpolimerowych. Opracowanie nosz¹ce tytu³:„Multiresponsive polymers: nano-sized assem-

blies stimuli, sensitive gels and smart surfaces”zosta³y opublikowane w Polymer Chemistry,vol. 2, 2011, str. 1234-1248)

A.Œ.

¯ó³ty tlenek ¿elaza odporny na ciep³o

Yellow iron oxide resists heat


Z uwagi na strukturê chemiczn¹, barwa¿ó³tego tlenku ¿elaza jest niestabilna w wyso-kich temperaturach. Dlatego te¿, pigment tennie znajduje zastosowania zasadniczo dla wy-robów lakierowych wra¿liwych na dzia³anieciep³a. Firma Nubiola opracowa³a technologiêenkapsulacji dziêki, której wytwarzany jest¿ó³ty tlenek ¿elaza odporny na dzia³anie cie-p³a. Nazwa handlowa tego zwi¹zku to „NubiferY-7050”. Polepszona odpornoœæ na oddzia³ywa-nie ciep³a tzn. 260°C (5 min) nowo otrzymane-go ¿ó³tego tlenku ¿elaza pozwala stosowaæ gow przypadku wielu tworzyw sztucznych orazwyrobów lakierowych wra¿liwych na ciep³o.Ta chemiczna „aktualizacja” pozwoli³a uzyskaæfinalny produkt o ulepszonych w³asnoœciachtakich jak: odpornoœæ na dzia³anie œwiat³a, od-pornoœæ na dzia³anie warunków atmosferycz-nych, wysoka przezroczystoœæ oraz ³atwoœædyspergowania. Nowo oferowany udoskonalo-ny technologicznie wysokiej jakoœci pigmentjest odpowiedni do uzyskania zmatowionegobarwienia ¿ó³to/be¿owego w sposób op³acalny,generuj¹c ekonomikê kosztów tego procesu jakrównie¿ mo¿e byæ on ³¹czony z innymi pig-mentami organicznymi prawie nie wp³ywaj¹cna zmianê odcienia, przy niezmiennym zacho-waniu po¿¹danych w³asnoœci.

A.Œ.



� Opisy bibliograficzne

Dzia³ zawiera opisy bibliograficzne artyku-³ów z dziedziny farb i lakierów opracowane napodstawie znajduj¹cych siê w IMPiB Oddz.Gliwice fachowych czasopism krajowych i za-granicznych oraz materia³ów konferencyjnych— stanowi wiêc informacjê o dokumentachpierwotnych oraz ich treœci. Informacje te u³o-¿one s¹ w oparciu o klasyfikacjê i skorowidzzagadnieñ tematycznych i dotycz¹ ostatnich

osi¹gniêæ nauki, techniki, wynalazczoœci, bez-pieczeñstwa i higieny pracy oraz zagadnieñekonomiczno-organizacyjnych i rynkowych.

Dane bibliograficzne wy¿ej wymienionychmateria³ów obejmuj¹ w kolejnoœci: tytu³ artyku-³u w jêzyku polskim, tytu³ artyku³u w jêzyku ory-ginalnym, nazwisko autora, skrót nazwy czaso-pisma, rok, tom i numer strony, liczbê rysunków,tabel i pozycji bibliograficznych.

WYKAZ REFEROWANYCH CZASOPISM I ICH SKRÓTÓW1. Coatings World – Coatings World2. European Coatings Journal – Europe Coatings J3. Farbe und Lack – Farbe Lack4. Journal of Coatings Technology – JCT Coatings Tech5. Journal of Coatings Technology and Research – J Coat Tech and Research6. Polymers Paint Colour Journal – Polym Paint Col J7. Surface Coatings International Journal of the Oil & Colour Chemists’

Association – Surface Coatings Internat8. Progress in Organic Coatings – Progr. Org. Coat.

KLASYFIKACJA ZAGADNIEÑ w WYDAWNICTWACH ZINTINSTYTUTU IN¯YNIERII MATERIA£ÓW POLIMEROWYCH i BARWNIKÓW

1. SUROWCE LAKIERNICZE1.1. Oleje i woski1.2. ¯ywice naturalne — szelak, kalafonia, ko-

palne i inne1.3. ¯ywice syntetyczne1.3.1. Polimery wêglowodorowe1.3.2. Polimery zawieraj¹ce tlen1.3.2.1. ¯ywice alkidowe1.3.2.2. Nasycone ¿ywice poliestrowe1.3.2.3. Nienasycone ¿ywice poliestrowe1.3.2.4. ¯ywice epoksydowe1.3.2.5. ¯ywice akrylowe1.3.2.6. ¯ywice fenolowe1.3.3. Polimery zawieraj¹ce azot1.3.3.1. Poliuretany — poliizocyjaniany1.3.3.2. ¯ywice aminowe — amidowe, aminowe,

imidowe, melaminowe i inne1.3.4. Polimery chlorowcowane1.3.5. ¯ywice zawieraj¹ce krzem i inne hetero-

pierwiastki1.3.6. Polimery celulozowe

1.3.7. Polimery wodorozcieñczalne1.3.7.1. Polikondensacyjne1.3.7.2. Dyspersyjne i emulsyjne1.3.8. Spoiwa nieorganiczne1.3.9. Polimery o specjalnych w³aœciwoœciach —

ognioodporne, termoodporne1.3.10. Kauczuki — naturalne, syntetyczne, chlo-

rowane i inne1.3.11. Substancje bitumiczne — bitumy, asfalty,

smo³y, paki itp.1.4. Rozpuszczalniki, rozcieñczalniki, plastyfi-

katory1.5. Pigmenty1.5.1. Pigmenty nieorganiczne1.5.1.1. Pigmenty bia³e1.5.1.2. Pigmenty barwne1.5.1.3. Pigmenty czarne1.5.1.4. Pigmenty z efektami specjalnymi (meta-

liczne, per³owe, interferencyjne)1.5.1.5. Pigmenty œwiec¹ce (fluoroscencyjne, fos-

foroscencyjne)


� Opisy bibliograficzne �

1.5.2. Pigmenty organiczne1.5.2.1. Pigmenty barwne1.5.2.2. Pigmenty czarne1.5.2.3. Pigmenty z efektami specjalnymi1.5.2.4. Pigmenty œwiec¹ce1.5.3. Pigmenty specjalne: antykorozyjne, unie-

palniaj¹ce, otoczkowane i inne1.6. Wype³niacze1.7. Pasty pigmentowe, mieszalniki farb1.8. Œrodki pomocnicze — sykatywy, œrodki

przeciw ko¿uszeniu, matuj¹ce, truj¹ce, ab-sorbuj¹ce UV i inne

2. WYROBY LAKIEROWE2.1. Rozpuszczalnikowe wyroby lakierowe —

pigmentowane2.1.1. Wyroby lakierowe dla motoryzacji2.1.2. Wyroby lakierowe dla budownictwa ogól-

nego2.1.3. Wyroby lakierowe na drewno — na meble,

drewno i materia³y drewnopochodne2.1.4. Wyroby lakierowe dla œrodków transportu2.1.5. Wyroby lakierowe dla okrêtownictwa (far-

by okrêtowe) i gospodarki morskiej2.1.6. Wyroby lakierowe dla przemys³u elektro-

technicznego — elektroizolacyjne i inne2.1.7. Wyroby lakierowe dla opakowañ — do pu-

szek konserwowych i inne m.in. dla prze-mys³u spo¿ywczego

2.1.8. Wyroby lakierowe antykorozyjne — pod-k³ady, grunty i inne

2.1.9. Farby graficzne2.1.10. Farby specjalne — ognioodporne, niepalne,

m³otkowe, wielobarwne, matowe, chemo-odporne, tiksotropowe, pr¹doprzewo-dz¹ce, odblaskowe, daj¹ce pow³oki zdzie-ralne, przeciwœlizgowe i inne

2.2. Wyroby lakierowe wodorozcieñczalne2.3. Wyroby lakierowe bezrozpuszczalnikowe2.4. Farby proszkowe2.5. Wyroby lakierowe utwardzane radiacyjnie

(UV, EBC)2.6. Wyroby o du¿ej zawartoœci czêœci sta³ych

(high solids)2.7. Kity, szpachlówki — kity szpachlowe, masy

dŸwiêkoch³onne, mastyki i inne2.8. Plastizole i organozole3. STOSOWANIE WYROBÓW LAKIERO-

WYCH3.1. Przygotowanie powierzchni do malowania3.2. Nak³adanie pow³ok — techniki malowania3.2.1. Malowanie zanurzeniowe3.2.2. Natrysk pneumatyczny3.2.3. Malowanie bezpowietrzne3.2.4. Polewanie wielostrumieniowe

3.2.5. Natrysk elektrostatyczny3.2.6. Malowanie elektroforetyczne3.2.7. Ci¹g³e powlekanie blach (coil coating)3.2.8. Malowanie walcami i rolkami3.3. Aparaty i urz¹dzenia do malowania — ma-

larnie i lakiernie oraz ich wyposa¿enie3.4. Utwardzanie pow³ok — suszenie, sieciowa-

nie fizyczne, chemiczne, radiacyjne, urz¹-dzenia i aparaty do suszenia i inne

3.5. Pow³oki lakierowe i inne organiczne —charakterystyka, badanie w³aœciwoœci

3.6. Usuwanie pow³ok — techniki, zmywaczei inne

3.7. Higienicznoœæ oraz warunki stosowania ieksploatacji

3.8. Informacje praktyczne dla stosuj¹cych wy-roby lakierowe

4. ZAGADNIENIA NAUKOWO-BADAWCZEI PRZEMYS£OWE

4.1. Korozja — problematyka korozji, ochronaprzed korozj¹, przetwarzacze rdzy, itp.

4.2. Zagadnienia organizacyjno-ekonomiczne4.2.1. Organizacja, ekonomika — organizacja

pracy, produkcja, planowanie, prognozo-wanie, tendencje rozwojowe i inne

4.2.2. Magazynowanie, opakowanie, transport4.2.3. Informacja, dokumentacja, normalizacja,

szkolenie, konferencje, sympozja, targi4.3. Postêp techniczny — wynalazczoœæ, racjo-

nalizacja, prace naukowo-badawcze, auto-matyzacja

4.4. Projektowanie — prace projektowo-kons-trukcyjne z zakresu malarni, zak³adówprodukcyjnych

4.5. Technologia i aparatura — technologia pro-dukcji, recepturowanie, in¿ynieria che-miczna, aparatura przemys³owa

4.6. Zagadnienia badawczo-analityczne — ba-dania, analizy chemiczne, aparatura kon-trolno-pomiarowa itp.

4.6.1. Badania terenowe — stacje klimatyczne4.6.2. Badania przyspieszone4.6.3. Nowe: techniki, sprzêt i rozwi¹zania ba-

dawczo-analityczne4.7. Nowe idee w wyrobach lakierowych4.8. Bezpieczeñstwo i higiena pracy — bhp

i ppo¿., ochrona œrodowiska, socjologiaprzemys³owa

4.9. Barwa — kolorystyka, dynamika i pomiarbarwy, pigmentacja itp.

5. RYNEK5.1. Rynek surowców lakierniczych5.2. Rynek wyrobów lakierowych5.3. Nowoœci



FiL–4/2011/ 1.3.2.5¯ywice akrylowe. Obok epoksydów, ureta-nów i ¿ywic alkilowych farby czêsto bazuj¹na akrylanachAcrylatharze. Neben Epoxiden, Urethanenund Alkyden basieren Lacke häufig aufAcrylateFarbe Lack 2011 (nr 7, s. 38-39, rys. 1)

Przedstawiono ¿ywice bazuj¹ce na estrachkwasu akrylowego lub metakrylowego, otrzy-mane w procesie polimeryzacji w roztworze.¯ywice te mog¹ byæ bezpoœrednio zastosowanedo rozpuszczalnikowych farb lub z dodatkiememulgatorów do otrzymywania dyspersji wod-nych. W tym ostatnim przypadku rozpuszczal-nik tworzy z wod¹ mieszaninê lub jest usuwa-ny na drodze destylacji. Opisano proces otrzy-mywania ¿ywic akrylowych, zalety i wady poli-meryzacji w roztworze, alternatywy do tej me-tody. Podano mo¿liwoœci stosowania ¿ywicakrylowych oraz metody uzyskania wodnychdyspersji.

T.S.FiL–4/2011/ 1.3.7.2Ochrona antykorozyjna. Nowa koncepcjasubstancji b³onotwórczej dla wodnych farbantykorozyjnychVor Korrosion geschützt. Neue Bindemittel-konzepte RostschutzbeschichtungenO. Elizalde, S. Amthor

Farbe Lack 2011 (nr 6, s. 27-30, rys. 8, tab. 2,

poz. bibl.10)

Przedstawiono potencja³, jaki tkwi w no-wych wodnych substancjach b³onotwórczychtypu styren-akrylan, zdolnych zast¹piæ znane,rozpuszczalnikowe substancje b³onotwórcze.Opisano wp³yw architektury polimerowej cz¹s-teczek lateksu na w³aœciwoœci farby i tworzeniesiê pow³oki, na rozdzia³ pigmentów i w³aœci-woœci barierowe. Nowoœci¹ jest wbudowaniew substancjê b³onotwórcz¹ substancji o w³aœci-

woœciach inhibituj¹cych korozjê. Mo¿na toosi¹gn¹æ przez ustawienie morfologii cz¹stecz-kowej, modyfikowanie sk³adu fazy wodnej izastosowanie polihybrydów. W ramach pracynad morfologi¹ cz¹steczkow¹ opracowano sub-stancjê b³onotwórcz¹, oznaczaj¹c¹ siê nie tylkoulepszonym procesem tworzenia siê filmu idzia³aniem barierowym, lecz oddzia³ywaniemjako aktywny inhibitor korozji – opóŸniaj¹cytworzenie siê rdzy. Opracowano równie¿ now¹hybrydow¹ substancjê b³onotwórcz¹, która macharakter hydrofobowy i oznacza siê lepszymiw³aœciwoœciami barierowymi ni¿ czysty sty-ren-akrylan.

T.S.FiL–4/2011/ 1.3.7.2.Œwiat³o rzucone na bardziej ekologiczne¿ywiceSheeding light on greener resinsJ. Patel, S. Rengasamy, V. Mannari

Europe Coatings J, 2011 (nr 4, s. 125-129,

rys. 4, tab. 3, poz. bibl. 32)

Wodne dyspersje poliuretanowe staj¹ siêcoraz bardziej popularne w takich zastosowa-niach jak farby, kleje, elastomery dziêki niskiejzawartoœci lotnych zwi¹zków organicznychi bardzo dobrym w³aœciwoœciom. Typowe ter-moplastyczne dyspersje poliuretanowe to poli-uretany o wysokiej masie cz¹steczkowej, któretworz¹ pow³okê w wyniku fizycznego schniê-cia. Pow³oki te charakteryzuj¹ siê znakomitymiw³aœciwoœciami mechanicznymi oraz odpor-noœci¹ na chemikalia dziêki silnym wi¹zaniomwodorowym pomiêdzy grupami uretanowymioraz dziêki wysokiej masie cz¹steczkowej. Nie-stety w wielu zastosowaniach konieczne s¹pow³oki, które powstaj¹ w wyniku procesu sie-ciowania. Sk³oni³o to do opracowania siecio-wanych dyspersji poliuretanowych, wœród któ-rych najpopularniejsze to dyspersje poliureta-nowe sieciowane promieniowaniem UV i za-



wieraj¹ce akrylowe grupy funkcyjne. Typowy³añcuch sk³ada siê z elastycznych segmentów(polimeryczne lub oligomeryczne poliole) i seg-mentów sztywnych (grupy uretanowe, izocyja-nianowe, centra jonowe) a zakoñczony jest gru-pami akrylanowymi i metakrylanowymi (Rys.).

W artykule przedstawiono now¹ seriê dys-persji poliuretanowych, w których czêœæ elas-tyczna ³añcucha to pochodne oleju sojowegoz grupami akrylanowymi. Zawartoœæ surow-ców odnawialnych w tej grupie wyrobów to25%. Obok grup pochodz¹cych z akrylanówzastosowano równie¿ grupy silanowe, aby zba-daæ ich wp³yw na w³aœciwoœci pow³ok przed ipo sieciowaniu promieniami promieniowa-niem UV.

Do badañ sporz¹dzono dyspersje poliureta-nowe o zró¿nicowanym sk³adzie. Na otrzyma-nych pow³okach oznaczono miêdzy innymitwardoœæ metod¹ t³umienia wahad³a i o³ówko-w¹, adhezjê do pod³o¿a, odpornoœæ chemiczn¹oraz w³aœciwoœci termiczne. Wszystkie pow³o-ki zawieraj¹ce grupy akrylowe i/lub silanowena koñcach ³añcucha charakteryzowa³y siêbardzo dobr¹ adhezj¹ do pod³o¿a metalowego,zdecydowanie lepsz¹ ni¿ konwencjonalne sys-temy poliuretanowe. Przypisuje siê to w³aœnieelastycznej czêœci poliolowej na bazie oleju so-jowego.

E.L.FiL–4/2011/ 1.3.10Radialna struktura cz¹stek handlowego la-teksu styrenu z akrylanem butylu oznacza-na za pomoc¹ metody synchrotronowegoma³ok¹towego rozpraszania promieni ren-tgenowskich z kontrastow¹ zmian¹ warun-kówRadial structure of commercial styre-ne-co-butyl acrylate latex particles by meansof synchrotron small-angle X-ray scatteringunder contrast-variation conditionsX. Chen, J. Zhang, Z. Yi, Q. Wang, X. Li, F.

Bian, J. Wang, Y. Men

J Coat Tech and Research, 2011 (vol. 8, nr 4,

s. 489-496, rys. 6, tab. 2, poz. bibl. 43)

Lateksy to dyspersje cz¹stek polimeruw ci¹g³ym medium, najczêœciej w wodzie.Œrednica cz¹stek znajduje siê w zakresie od 30do 500 nm. Produkty te znalaz³y szerokie zasto-

sowanie w wielu ga³êziach przemys³u, miêdzyinnymi do produkcji ok³adzin papierowych,farb, klejów itp.

W artykule przedstawiono wyniki badañstruktury cz¹stek handlowego lateksu styrenuz akrylanem butylu wzd³u¿ kierunku radialne-go stosuj¹c metodê zmiany kontrastu przy u¿y-ciu techniki synchrotronowego ma³ok¹towegorozpraszania promieni rentgenowskich(SAXS). Manipuluj¹c gêstoœci¹ elektronow¹,oceniono mikrostrukturalne parametry dysper-sji lateksowej na podstawie iloœciowej ocenyprofili intensywnoœci rozpraszania. W trakciepomiarów ze zmiennym kontrastem mog¹ zos-taæ zidentyfikowane cztery punkty o jednako-wym rozpraszaniu, zlokalizowane na wekto-rach rozpraszania odpowiadaj¹cym ostrym mi-nimum krzywej rozpraszania jednorodnychcz¹stek w kszta³cie kul. Sugeruje to, ¿e kszta³t istruktura cz¹steczek nie zosta³y naruszoneprzez dodanie pewnej iloœci sacharozy i soli.Zjawisko to przypisuje siê istnieniu cienkichwarstw powierzchniowych wokó³ podstawo-wych rdzeni w cz¹stkach. Wyniki badañ wska-zuj¹, ¿e cz¹stki lateksu wykazuj¹ strukturêcore–shell (rdzeñ – otoczka), a œrednia gruboœæotoczki wynosi oko³o 2 nm.

E.L.FiL–4/2011/ 1.3.10Otrzymywanie i charakterystyka hybrydo-wego lateksu poli(MMA-BA)/nano-ATOw procesie miniemulsyjnej polimeryzacjiPreparation and character ization ofpoly(MMA-BA)/nano-ATO hybryd latex viaminiemulsion polymerizationG-J. Zhang, Z-H. Chen, X-R. Zeng, F. Yu,

J. Wang


s. 505-511, rys. 7, tab. 1, poz. bibl. 24)

W procesie polimeryzacji miniemulsyjnejotrzymano hybrydowe lateksy poli(metakrylanmetylu-akrylan n-butylu)/tlenek cyny domiesz-kowany nanoantymonem (ATO). Jako emulga-tor stosowano dodecylosiarczan sodu (SDS),natomiast jako kompatybilizator heksadekan(HD). Polimeryzacja mini emulsyjna jest now¹metod¹ polimeryzacji emulsyjnej, która mawiele zalet i stosowana jest jako technika en-kapsulacji. W metodzie tej monomer jest



wstêpnie dyspergowany do kropli o wielkoœciod 50 do 500 nm, nastêpnie jest stabilizowanyza pomoc¹ kombinacji œrodka powierzchnio-wo czynnego oraz kompatybilizatora. Ka¿daz kropli traktowana jest jako tzw. „nanoreak-tor”. Metoda ta jest szeroko stosowana w en-kapsulacji nanozwi¹zków nieorganicznych ta-kich jak krzemionka, ditlenek tytanu, Fe3O4,tlenek glinu.

W artykule analizowano czynniki, któremaj¹ wp³yw na efektywnoœæ procesu enkapsu-lacji nano-ATO. Przygotowane lateksy hybry-dowe by³y analizowane za pomoc¹ transmisyj-nej mikroskopii elektronowej, analizy termograwimetrycznej, spektroskopii NIR, wielkoœæcz¹stek oznaczana by³a technik¹ dynamiczne-go rozpraszania œwiat³a.

Wyniki badañ wskazuj¹, ¿e efektywnoœæ en-kapsulacji nano-ATO osi¹ga wartoœæ maksy-maln¹ 78% przy 3% wag. nano-ATO, 4% wag.SDS i 4% wag. HD. Œrednia œrednica cz¹stekhybrydowego lateksu wynosi 87,5 nm. Zarów-no ubytek masy jak i transmitancja w zakresiebliskiej podczerwieni malej¹ ze wzrostem iloœ-ci nano-ATO. Pow³oki hybrydowe zawieraj¹cenano-ATO wykazuj¹ doskona³e zdolnoœæ doochrony przed promieniowaniem IR o wyso-kiej transmitancji w zakresie widzialnym.Mog¹ byæ stosowane jako transparentne po-w³oki izoluj¹ce w celu oszczêdnoœci energii.

E.L.FiL–4/2011/ 1.5.3.Ochrona przed korozj¹ z materia³ów z re-cyklinguRecycled rust protectionHassan Salah Aly Emira, Nagui Aly Ab-

del-Khelk



W procesie otrzymywania ¿elaza i stali nainstalacjach w Egipcie powstaje wiele typówmateria³ów odpadowych. Jeden z nich sk³adasiê z drobnych cz¹stek py³u powstaj¹cego pod-czas produkcji stali. Sk³adaj¹ siê w wiêkszoœciz zanieczyszczeñ stali, a jego g³ówne sk³adnikito: tlenek cynku, tlenek o³owiu (II), ferryt cyn-ku, tlenek magnezu. Wiêkszoœæ prac doty-cz¹cych problemów z tego typu odpadamizwi¹zana jest z wyeliminowaniem metali ciê¿-

kich z py³u i recyklingiem w procesach meta-lurgicznych. Obróbka odpadów w celu zmini-malizowania iloœci zanieczyszczeñ mo¿e po-zwoliæ na zastosowanie ich jako pigment dofarb. Pomo¿e to równie¿ rozwi¹zaæ powa¿neproblemy zwi¹zane miêdzy innymi z wysokimrozdrobnieniem cz¹stek odpadów.

W artykule przedstawiono wyniki badañpow³ok z zastosowaniem odpadowego proszku¿elaza jako pigmentu antykorozyjnego. Odpo-wiednio przygotowane próbki odpadów prze-badano w trzech typach spoiw. W³aœciwoœcifizyko-mechaniczne, badania odpornoœci nakorozjê oraz wartoœci przepuszczalnoœci parywodnej pow³ok wskazuj¹, ¿e badane materia³yodpadowe mog¹ byæ stosowane jako pigmentyantykorozyjne w wybranych typach spoiw.

E.L.FiL–4/2011/ 1.6.Ciêcie kosztów uzyskania dobrego kryciaCutting the cost of opacityS. Bussell, M. Verheijen



W pierwszym kwartale 2009 roku cenadwutlenku tytanu (TiO2) wynosi³a za tonê2 400 USD w USA i Azji. Od tego czasu cena tasystematycznie roœnie i osi¹gnê³a poziom 2 750– 2 950 USD za tonê pod koniec 2010 roku.Ceny w Europie s¹ wy¿sze i osi¹gaj¹ wartoœædo 2 780 euro za tonê. W tym samym czasie po-wa¿nie ograniczono dostawy bieli tytanowejdo klientów. Powodem tego mog¹ byæ: brakiska³ tytanowych oraz innych surowców ko-niecznych do produkcji, zwiêkszenie kosztówenergii, zwiêkszenie zapotrzebowania na tere-nach Azji.

Sytuacja ta zmusza osoby tworz¹ce receptu-ry do rozwa¿enia opcji zmniejszenia zawartoœ-ci bieli tytanowej w wyrobach. Jedn¹ z mo¿li-woœci jest zastosowanie kompleksowego na-pe³niacza wêglanowego firmy Sibelco Group,na bazie mieszaniny naturalnych wêglanówwapnia i magnezu oraz uwodornionych wêgla-nów.

Biel tytanowa jest odpowiedzialna w far-bach i pow³okach za bia³oœæ i krycie. Jejwspó³czynnik za³amania œwiat³a wynosi 2,75.Daje on najwy¿szy poziom rozproszenia, gdy



œwiat³o przechodzi przez granicê, spoiwo –TiO2 lub powietrze – TiO2. Zmniejszenie za-wartoœci TiO2 wymaga znalezienia kompromi-su pomiêdzy obni¿eniem kosztów, a utrzyma-niem odpowiednich w³aœciwoœci pow³ok, po-¿¹danego poziomu bia³oœci i krycia.

Na rysunku przedstawiono w jaki sposóbmo¿na obni¿yæ zawartoœæ TiO2 bez pogarsza-nia w³aœciwoœci poprzez zmniejszenie œredniejwielkoœci ziaren wype³niacza (a). Alternatyw-n¹ metod¹ jest zastosowanie ultradrobnychcz¹stek, które wype³niaj¹ przestrzenie pomiê-dzy TiO2 i du¿ymi cz¹stkami wype³niacza (b).

W niniejszym artykule przedstawiono wyni-ki badañ efektywnoœci kompleksów wêglano-wych jako wype³niacza stosowanego z biel¹tytanow¹. Porównawczo wykonano badania zczterema innymi wype³niaczami.

Jasnoœæ w przypadku nowego wype³niacza,w wytypowanych recepturach by³a lepsza ni¿stosuj¹c pozosta³e wype³niacze. W recepturachpowy¿ej KSOP wzglêdnie ³atwo mo¿na osi¹g-n¹æ dobr¹ jasnoœæ stosuj¹c bia³e wype³niacze,ale krycie jest gorsze po obni¿eniu poziomuTiO2. Wyniki badañ wykaza³y, ¿e zwiêkszeniezawartoœci nowego wype³niacza w recepturzepozwala na obni¿enie poziomu TiO2 uzyskuj¹csi³ê krycia jakiej nie daj¹ inne wype³niacze.

W³aœciwoœci reologiczne czyni¹ nowe produk-ty odpowiednie do takich wyrobów jak mate-ria³y uszczelniaj¹ce, podk³ady, szpachlówki.

E.L.FiL–4/2011/ 1.8.Nowy œrodek matuj¹cy dla uzyskania nis-kiego po³yskuNovel matting agent for low glossH.-D. Christian

Polym Paint Col J, 2010 (vol. 200, nr 4554,

s. 14-16, rys. 9)

Technologia substancji matuj¹cych i dodat-ków zwiêkszaj¹cych szorstkoœæ powierzchnirozwijaj¹ siê od kilku dekad obejmuj¹c ró¿netypy substancji, takie jak œrodki polimeroweoraz œrodki na bazie dwutlenku krzemu (SiO2).Przemys³ farb i lakierów niesie ze sob¹ specjal-ne wyzwania, aby uzyskaæ pow³oki o niskimpo³ysku ze wzglêdu na brak rozpuszczalnikóww recepturach, niewielki skurcz pow³oki czywarunki utwardzania pow³ok.

W artykule przedstawiono charakterystykê,w³aœciwoœci fizyko-chemiczne œrodków matu-j¹cych jak równie¿ w³aœciwoœci pow³ok z zasto-sowaniem tych œrodków.

Badane œrodki matuj¹ce ró¿ni³y siê wielkoœ-ci¹ cz¹stek, pH, morfologi¹ i obróbk¹ powierz-chniow¹. Jednym z nich by³ nowy œrodek EXP3600. G³ówn¹ cech¹, która wyró¿nia go wœródinnych jest nowa, reaktywna obróbka siloksa-nami, która powoduje zwiêkszenie kompatybil-noœci w systemach pow³okowych utwardza-nych promieniowaniem UV.

Na podstawie wyników badañ stwierdzono,¿e na efektywnoœæ matowania systemów UVma wp³yw wiele czynników takich jak: œrednirozmiar cz¹stek, obróbka powierzchniowa, do-bór inicjatorów, poziom reaktywnoœci oligome-rów, szybkoœæ utwardzania.

Interesuj¹cym zagadnieniem zwi¹zanym zmatowaniem pow³ok UV, w odró¿nieniu od in-nych typów pow³ok jest fakt, ¿e po³ysk obni¿a³siê ze wzrostem gruboœci pow³oki. Grubszapow³oka to wiêkszy jej skurcz. Aby uzyskaæniski po³ysk nale¿y wiêc po³¹czyæ wysokiskurcz pow³oki z maksymaln¹ gêstoœci¹ upako-wania substancji matuj¹cej.

Podsumowuj¹c, stosuj¹c now¹ substancjêmatuj¹c¹ EXP 3600 mo¿na osi¹gn¹æ niski po-



³ysk pow³ok, utrzymuj¹c nisk¹ lepkoœæ wyrobu,klarownoœæ i transparentnoœæ jak równie¿ g³ad-koœæ powierzchni pow³oki.

E.L.FiL–4/2011/ 1.8Radykalnie matowo. Matowanie bezroz-puszczalnikowych farb utwardzanych pro-mieniami UV: wp³yw sk³adu farby na mato-wanieRadikal matt. Mattierung lösemittelfreierUV-härtender Lacke: Einfluss der Lackfor-mulierung auf die MattierungR. Behl, H.D. Christian


poz. bibl. 8)

Za pomoc¹ odpowiednich œrodków matu-j¹cych, odpowiedniego recepturowania jaki parametrów instalacji i procesu utwardzania,mo¿liwe jest matowanie równie¿ bezrozpusz-czalnikowych farb utwardzanych promieniamiUV. W drugiej czêœci z serii trzech artyku³ówna ten temat przedstawiono wp³yw recepturo-wania na matowanie. Opisano wp³yw rodza-jów oligomerów, monomerów i fotoinicjatorówna proces matowania oraz sposób sterowania„punktem ¿elowania”. Stwierdzono, ¿e im wy¿-sza gêstoœæ podwójnego wi¹zania oligomeru,któr¹ okreœla siê jako funkcjonalnoœæ i masêmolow¹, tym lepsza zdolnoœæ do matowania.Monomery o w wiêkszoœci liniowej budowiemolekularnej wspieraj¹ matowanie. Mieszani-ny fotoinicjatorów mog¹ zoptymalizowaæ pro-ces matowania. Œrodki wspieraj¹ce schniêciepowierzchniowe jak benzofenon utrudniaj¹matowanie, œrodki o d³ugofalowym widmie ab-sorpcyjnym wspomagaj¹ matowanie. Dla mato-wania decyduj¹cy jest punkt w którym osi¹ga-ny jest „punkt ¿elowania” podczas utwardza-nia. Im póŸniej zostanie on osi¹gniêty, tym lep-sze matowanie.

T.S.FiL–4/2011/ 1.8PrzeŸroczysta d³ugotrwa³a ochrona przeddzia³aniem promieniowania UVTransparent long-life UV-protectionPolym Paint Col J, 2010 (vol. 200, nr 4554, s.

27-28, rys. 3)

W artykule przedstawiono zastosowanietlenku cynku w formie nanocz¹stek w celu

poprawy w³aœciwoœci takich jak odpornoœæ nazarysowanie, ochrona przed dzia³aniem pro-mieniowania UV w farbach, lakierach, kosme-tykach. Cz¹stki te otrzymywane s¹ zgodniez now¹ innowacyjn¹ technologi¹ w specjal-nym reaktorze. Zincox 10 w porównaniu z in-nymi absorberami UV charakteryzuje siê:

— stabilnoœci¹ ochrony przed UV przedd³u¿szy czas ni¿ organiczne absorbery, w przy-padku których efekt ochrony zmniejsza siêw czasie,

— zakres absorpcji ZnO obejmuje zakres za-równo UV-C i UV-A, mo¿e pe³niæ rolê szeroko-pasmowego filtra,

— nie wp³ywa negatywnie na inne sk³adnikikompozycji pow³okowej.

Dziêki ca³kowitej dezaglomeracji Zincox-umo¿liwe jest uzyskanie znacznie wy¿szegostopnia transparentnoœci nie trac¹c ochronyprzed dzia³aniem promieniowania UV.

E.L.FiL–4/2011/ 1.8Radykalnie matowo. Matowanie bezroz-puszczalnikowych, utwardzanych UV farb:wp³yw instalacji i parametrów procesuRadikal matt. Mattierung lösemittelfreierUV-härtender Lacke: Einfluss der Anlagen-und Prozessparameter;R. Behl, H. D. Christian


poz. bibl. 10)

Artyku³ stanowi trzeci¹ czêœæ z serii wp³y-wu ró¿nych parametrów na proces matowania.Czêœæ ta obejmuje wp³yw takich parametrówjak widmo œwiat³a, intensywnoœæ i dozowaniepromieniowania oraz temperatura napromie-niowanej powierzchni. Do matowania zastoso-wano nowo opracowany œrodek na baziestr¹canego kwasu krzemowego, modyfikowa-nego polidimetylosiloksanem. Stwierdzono, ¿epromienniki o wy¿szym udziale fal d³ugichwspomagaj¹ matowanie. Przy zastosowaniuosobliwych promienników stopieñ zmatowie-nia poprawia siê wraz ze wzrostem dozowania.Przy ustawianiu wymaganego dozowania nale-¿y przyj¹æ zasadê – niskie dozowanie przy ni¿-szej prêdkoœci. Nie poleca siê utwardzania zapomoc¹ wysokociœnieniowych promienników.Wstêpne ogrzewanie wymalowanych powierz-



chni wp³ywa pozytywnie na matowanie, a ro-dzaj pod³o¿a ma znaczny wp³yw na stopieñzmatowienia pow³oki.

T.S.FiL–4/2011/ 1.8Bez uszkadzania filmu i szybko. Œrodki po-mocnicze typu nano polepszaj¹ odpornoœæna przywieranie i skracaj¹ czasy schniêciaOhne Filmabriss und schnell. Nanoadditiveverbessern die Blockfestigkeit und verkür-zen TrockenzeitenD. Burgard, M. Herold


poz. bibl. 11)

Farby wodne wymagaj¹ czêsto d³ugiego cza-su schniêcia lub wykazuj¹ sk³onnoœci do przy-wierania. Obydwa zjawiska s¹ niekorzystne,gdy¿ ograniczaj¹ produktywnoœæ procesówmalowania. Przedstawiono mo¿liwoœæ zastoso-wania nowoczesnych, zdyspergowanych nano-cz¹steczek, jako funkcyjnych œrodków pomoc-niczych. Opisano sposób przygotowania dys-persji nanocz¹steczek, polegaj¹cy na równo-czesnym dyspergowaniu i sfunkcjonalizowa-niu tych cz¹steczek. Podano mo¿liwy mecha-nizm sieciowania, polegaj¹cy na reakcji nano-cz¹steczek z grupami karboksylowymi polime-ru. Na podstawie badañ wykazano skutecznoœædzia³ania nanocz¹steczek jak podwy¿szenieodpornoœci na przywieranie w przypadkuakrylanów, poliuretanów i emulsji alkilowejmodyfikowanej akrylanami. Na podstawie wy-branych œrodków pomocniczych typu nanowykazano, ¿e œrodki te obok poprawy w³aœci-woœci u¿ytkowych powoduj¹ podwy¿szenieproduktywnoœci wielu procesów nak³adania.Oddzia³ywanie œrodków pomocniczych typunano na inne systemy schn¹ce oksydacyjniewymaga jeszcze dodatkowych badañ.

T.S.FiL–4/2011/ 1.8.Rozwi¹zywanie problemów z pow³okamipoliuretanowymiSolving polyurethane formulation problemsN. Carter, C. Evans, S. Easthope


s. 36-37, rys. 5, tab. 1)

W celu uzyskania wymaganych w³aœciwoœcipow³ok poliuretanowych (PU) konieczne jest

stawienie czo³a wielu trudnoœciom. Wœród naj-istotniejszych zagadnieñ wymieniæ mo¿na:

— poprawê przebiegu procesu utwardzaniaoraz w³aœciwoœci fizycznych systemów PU,

— sprostanie wymaganiom stawianym przezustawy ograniczaj¹ce emisjê lotnych zwi¹zkóworganicznych,

— zmniejszenie toksycznoœci poprzez obni-¿enie zawartoœci izocyjanianów.

Jednym z najwiêkszych problemów jestobecnoœæ w wyrobie wilgoci wprowadzanej zapomoc¹ higroskopijnych polioli lub rozpusz-czalników albo obecnej w pigmentach, wy-pe³niaczach lub plastyfikatorach. Reakcja wil-goci z izocyjanianami mo¿e znacznie pogor-szyæ w³aœciwoœci pow³ok.

Rozwi¹zaniem dla opracowuj¹cych receptu-ry zarówno jedno- jak i dwusk³adnikowych wy-robów PU jest technologia oksazolidyn. Pro-dukty firmy Incorez o nazwie Incozol s¹ alter-natywnym rozwi¹zaniem o niskiej toksycznoœ-ci. Reaguj¹ one z wilgoci¹, która mo¿e znajdo-waæ siê w wyrobie eliminuj¹c mo¿liwoœæ prze-biegu reakcji izocyjanian–wilgoæ.

W artykule opisano równie¿ inne zalety ja-kie niesie ze sob¹ zastosowanie nowych pro-duktów, takie jak:

— zmniejszenie problemów zwi¹zanychz tworzeniem siê CO2 i co za tym idzie pozosta-waniem gazu w pow³oce,

— obni¿enie poziomu izocyjanianu w recep-turze,

— poprawa wygl¹du pow³ok oraz wielu ichw³aœciwoœci,

— produkty o niskiej lepkoœci pozwalaj¹ uzy-skaæ wyroby poliuretanowe typu high solid.

Omawiana technologia znajduje szerokiezastosowanie w poliuretanowych wyrobach la-kierowych, szczeliwach i klejach.

E.L.FiL–4/2011/ 1.8.Nowoczesne receptury farb dla budownic-twaModern formulation for architectural paintsV. James, P. Leger


s. 31-34, rys. 11)

Zmiany jakie nastêpuj¹ w sektorze farb dlabudownictwa podyktowane s¹ przepisami



prawnymi (obni¿enie zawartoœci lotnychzwi¹zków organicznych) i wymaganiami u¿yt-kowników koñcowych w zakresie trwa³oœci,³atwoœci stosowania, niskiej zawartoœci roz-puszczalników, braku nieprzyjemnego zapa-chu, szybkoœci schniêcia oraz ceny.

Eksperci z Dow Corning usi³uj¹ pomóc oso-bom opracowuj¹cym receptury poprzez wpro-wadzenie na rynek œrodków pomocniczycho niskiej zawartoœci lotnych zwi¹zków orga-nicznych (LZO) pozwalaj¹cych uzyskaæ odpor-noœæ na wodê oraz kontrole nad pienieniem.

Dow Corning opracowa³ dwa silikonowe do-datki do poprawy odpornoœci pow³ok na wodê.W artykule przedstawiono wyniki badañ po-w³ok bez dodatku, z jednym z omawianychoraz ze œrodkiem konkurencyjnym. Na podsta-wie wyników badañ stwierdzono, ¿e dzia³anienowych œrodków polega na tym, ¿e reaguj¹ onetworz¹c hydrofobow¹ sieæ silikonow¹ w po-w³oce powoduj¹c odpychanie wody, ale jedno-czeœnie pozwalaj¹c na utrzymanie otwartejstruktury co umo¿liwia pow³okom „oddycha-nie”. Drug¹ grup¹ œrodków s¹ trzy silikonoweemulsje zapobiegaj¹ce pienieniu w wyrobachwodorozcieñczalnych.

Dalsze informacje na temat œrodków po-mocniczych firmy Dow Corning dostêpne s¹na stronie internetowej firmy.

E.L.FiL–4/2011/ 1.8Optymalizowanie œrodków powierzchnio-wo czynnych do obni¿ania pienienia pod-czas etapu ucierania dla poprawy procesuOptimizing Low-Foam Gring Step Surfac-tants for Improved ProcessingA. Mardilovich, L. Madrigal, C. Pierre, G.

Monaghan, F. Castillo

JCT Coatings Tech, 2011 (vol. 8, nr 4, s.

36-42, rys. 5, tab. 6, poz. bibl. 5)

Œrodki powierzchniowo czynne s¹ bardzoczêsto stosowane, by pomóc zwil¿yæ cz¹stkipigmentu poprzez wypieranie powietrza z po-wierzchni pigmentu. Po tym etapie, œrodek dys-perguj¹cy otacza cz¹stki pigmentu co prowadzido na rozbicia aglomeratów. Rol¹ œrodków po-mocniczych jest równie¿ zapobieganie proce-som deflokulacji w trakcie i po utarciu pigmen-tów. Kiedy dyspersja jest ju¿ gotowa, œrodki po-

mocnicze mog¹ spe³niaæ równie¿ inne dodat-kowe role w wyrobie koñcowym.

Na etapie tworzenia dyspersji mo¿e poja-wiaæ siê spienienie. Aby temu zapobiec stoso-wane s¹ odpieniacze, którymi najczêœciej s¹nierozpuszczalne œrodki silikonowe. W artyku-le przedstawiono wyniki badañ wybranych od-pieniaj¹cych œrodków pomocniczych. Œrodki teprzebadano w wybranych farbach dyspersyj-nych. Na podstawie wyników badañ pokazanoprzydatnoœæ poszczególnych œrodków w prak-tyce.

E.L.FiL–4/2011/ 2.1.1Zaawansowane nano-ceramiczne inteligen-tne pow³okiAdvanced nano-ceramic smart coatingsPolym Paint Col J, 2010 (vol. 200, nr 4554,

s. 23-26, rys. 3, tabl. 1)

Tradycyjnie pow³oki na szk³o w przemyœlesamochodowym to funkcjonalne pow³oki bar-wników lub metali osadzonych na pod³o¿uz poli(tereftalanu) etylenu. Pow³oki te powinnyzapewniaæ kontrolê jaskrawego oœwietlenia,odpornoœæ przeciw blakniêciu oraz kontrolêniektórych w³aœciwoœci zwi¹zanych z promie-niowaniem s³onecznym. Pow³oki zawieraj¹cebarwniki nie przepuszczaj¹ œwiat³a widzialne-go, s¹ jednak przepuszczalne dla promieniowa-nia podczerwonego, co powoduje nagrzewaniesiê wnêtrza samochodu. Maj¹ te¿ niestety ten-dencje do blakniêcia w czasie nara¿enia na os-tre œwiat³o s³oneczne. Pow³oki metalizowaneodbijaj¹ promieniowanie s³oneczne, jednak ichb³yszcz¹ce i przypominaj¹ce lustro powierzch-nie mog¹ spowodowaæ zagro¿enie dla innychkierowców. Zaawansowanie w dziedzinie na-notechnologii pozwoli³o na zastosowanie wprzemyœle samochodowym pow³ok nanocera-micznych na szyby samochodowe. Naukowcyopracowali materia³ pow³okowy, który charak-teryzuje siê wysok¹ wytrzyma³oœci¹, nie blak-nie, a jednoczeœnie nie ma b³yszcz¹cej powierz-chni co pozwala wyeliminowaæ wady poprzed-nich materia³ów. Opracowano ró¿ne materia³ybêd¹ce pochodnymi metali takimi jak tlenkiczy azotki, które dziêki temu, ¿e s¹ to materia³yceramiczne zapewniaj¹ stabilnoœæ chemiczn¹,a przez to otrzymuje siê produkt koñcowy



o lepszych w³aœciwoœciach. Na podstawie ba-dañ wytypowano azotek tytanu do dalszychszeroko zakrojonych badañ i nastêpnie komer-cjalizacji.

E.L.FiL–4/2011/ 2.1.1Tworzenie siê struktury powierzchni po-w³ok stosowanych w przemyœle samocho-dowymThe evolution of surface texture in automo-tive coatingsC. A. Peters, M. E. Nichols, K. R. J. Ellwood


s. 469-480, rys. 15, poz. bibl.19)

W artykule przedstawiono wyniki badañprocesu sieciowania i tworzenia strukturypow³ok niepigmentowanych stosowanychw przemyœle samochodowym. Do badañ wyko-rzystano technikê profilometrii bezdotykowejoraz pomiary lepkoœci dynamicznej w trakcieodparowywania rozpuszczalnika oraz utwar-dzania termicznego. Zmiana struktury po-wierzchni okaza³a siê siln¹ funkcj¹ temperatu-ry i zawartoœci rozpuszczalnika. Podczas po-cz¹tkowego ogrzewania wyrobu lakierowegonastêpowa³o rozlewanie siê wyrobu na po-wierzchni, podczas gdy mniejsze nierównoœciobserwowano podczas ch³odzenia po utwar-dzeniu. Lepkoœæ dynamiczna okaza³a siê istot-n¹ funkcj¹ iloœci katalizatora. Przeprowadzonosymulacje matematyczne, w celu obliczenialepkoœci pozornej podczas procesu rozlewaniasiê wyrobu na pod³o¿u. Obliczone profile lep-koœci odpowiada³y przewidywaniom teoretycz-nym dla zachowania siê niepigmentowanychpow³ok lakierowych.

E.L.FiL–4/2011/ 2.1.1.Pow³oki na poduszki powietrzne samocho-dówCoatings for automotive airbagsPolym Paint Col J, 2010 (vol. 200, nr 4554, s.

29-30, poz. bibl. 20)

Poduszki powietrzne wraz z pasami bezpie-czeñstwa s³u¿¹ zmniejszeniu skutków wypad-ków drogowych. W patencie z 1991 roku, po-dobnie do systemów stosowanych obecnie,znajduje siê wzmianka o pow³okach. Pow³okipokrywaj¹ce poduszki powietrzne chroni¹ je

przed dzia³aniem wysokiej temperatury, spra-wiaj¹ ¿e nie przepuszczaj¹ gazów i s¹ odpornena dzia³anie ognia.

Poduszki powietrzne to materia³y pneuma-tyczne, nadmuchiwane, stosuje siê do nich nie-wielkie iloœci materia³ów pow³okowych. Po-w³oki sprawiaj¹, ¿e poduszki s¹ mniej prze-puszczalne pozwalaj¹c na szybsze nape³nianiesiê podczas kolizji lub wypadku.

Jako materia³ pow³okotwórczy w patencieopisano mieszaninê uniepalnionego poliureta-nu z poliuretanem nieprzepuszczalnym dla ga-zów. Wyrób lakierowy nak³adany jest w posta-ci jednej warstwy zapewniaj¹c wszystkie cechywczeœniej stosowanych systemów wielowar-stwowych.

Miêdzynarodowe starania o zwiêkszeniebezpieczeñstwa pasa¿erów powoduj¹ równo-leg³y rozwój prac nad udoskonaleniem podu-szek powietrznych jak i innych elementów sto-sowanych w przemyœle samochodowym. Po-w³oki na poduszki powietrzne stale s¹ udosko-nalane i zmieniane, by zaspokoiæ œwiatowe po-trzeby zmniejszenia zu¿ycia energii, obni¿eniakosztów i wagi samochodów. Pow³oki, którewzmacniaj¹ w³aœciwoœci ochronne charaktery-zuj¹ siê ma³¹ przepuszczalnoœci¹, dobr¹ adhe-zj¹ i wytrzyma³oœci¹.

E.L.FiL–4/2011/ 2.1.2Wewn¹trz i na zewn¹trz. Œciany wewnêtrz-ne i fasady wymagaj¹ ró¿nych dyspersjiakrylanowychInside and outside. Inner walls and façadesdemand different acrylic dispersions.Farbe Lack 2011, (nr 8, s. 34-35, rys. 1, tab.1)

Farby dyspersyjne spe³niaj¹ podwójn¹ funk-cjê: z jednej strony dbaj¹ o estetykê wymalowa-nego obiektu, z drugiej zaœ o ochronê obiektuprzed wp³ywami zewnêtrznymi jak wilgoæ,promieniowanie s³oneczne oraz uszkodzeniamechaniczne lub chemiczne. W samej Europieprzerabia siê aktualnie rocznie ponad 600.000 twodnych dyspersji polimerowych w zakresiefarb dyspersyjnych dla budownictwa. Opisanozastosowanie pierwotnych dyspersji akrylano-wych do farb do wnêtrz i na zewn¹trz. Podanosk³ad wodnych farb dyspersyjnych, wymaga-nia, które powinny spe³niaæ farby do wnêtrz



i na zewn¹trz. Farby do wnêtrz powinny cha-rakteryzowaæ siê g³ównie brakiem zapachu,w przypadku farb fasadowych istotna jest od-pornoœæ na wp³ywy fizyczne, chemiczne i bio-logiczne. Z ró¿nymi wymaganiami zwi¹zane s¹ró¿ne typy substancji b³onotwórczych, innailoœæ pigmentów i œrodków pomocniczych.

TSFiL–4/2011/ 2.1.2Wp³yw kwasu itakonowego na odpornoœæna szorowanie na mokro wysoko pigmento-wanych farb stosowanych w budownictwieEffect of itaconic acid on the wet skrub re-sistance of highly pigmentem paints for ar-chitectural coatingsM. Pinheiro de Oliveira, C. Reggiani Silva,

L. Müller Guerrini


s. 439-447, rys. 5, tab. 4, poz. bibl. 24)

Jedn¹ z najwa¿niejszych w³aœciwoœci pow-³ok dekoracyjnych jest odpornoœæ na szorowa-nie na mokro. W³aœciwoœæ ta jest wskaŸnikiemz jak¹ si³¹ spoiwo „wi¹¿e” pigmenty. W przy-padku farb lateksowych jest wiele czynników,które maj¹ wp³yw na odpornoœæ na szorowa-nie. Wœród nich wyró¿niæ mo¿na metodê, typ,rozmieszczenie oraz iloœæ kwasu karboksylo-wego stosowanego do sporz¹dzenia lateksu.

W artykule opisano wyniki badañ wp³ywukarboksylowych monomerów, takich jak kwasitakonowy, na koloidalne w³aœciwoœci latek-sów otrzymywanych w procesie pó³ci¹g³ej ko-polimeryzacji emulsyjnej styrenu z akrylanemn-butylu. Kopolimeryzacjê prowadzono stosu-j¹c ró¿ne stê¿enia kwasu itakonowego. Zbada-no wp³yw funkcjonalnych monomerów naogólny stopieñ konwersji, koloidalne w³aœci-woœci lateksów i umiejscowienie grup karbo-ksylowych. Grupy karboksylowe obecne w la-teksach analizowane by³y za pomoc¹ konduk-tometrycznego i potencjometrycznego mia-reczkowania. Okreœlono wp³yw kwasu itako-nowego na odpornoœæ na szorowanie na mokrowysoko pigmentowanych farb stosowanychw budownictwie oraz korelacjê tych w³aœci-woœci z rozmieszczeniem grup karboksylo-wych. Na podstawie wyników badañ stwier-dzono, ¿e w³aœciwoœci farb wysoko pigmento-wanych s¹ silnie zale¿ne od iloœci i rozmiesz-

czenia grup karboksylowych. Kwas karboksy-lowy rozproszony w fazie wodnej ma du¿ywp³yw na odpornoœæ na szorowanie na mokrooraz na charakterystykê produktów koñco-wych.

E.L.FiL–4/2011/ 2.1.3Wp³ywy cz¹stek dwutlenku tytanu i tlenkucynku na w³aœciwoœci akrylowo-poliureta-nowych wyrobów lakierowychEffect of titania and zinc oxide particles onacrylic polyurethane coating performanceS. Saha, D. Kocaefe, C. Krause, T. Parouche

Progr. Org. Coat., 2011 (vol. 70, wyd. 4,

s. 170-177, rys. 8, tabl. 1, poz. bibl. 26)

Œrodowisko naturalne, a zw³aszcza czêœæpromieniowania UV pochodz¹ca od s³oñcai wody (w postaci wilgoci i deszczy) wywieraniekorzystny wp³yw na wygl¹d powierzchnidrewna poddanego obróbce cieplnej. Ekspozy-cja na promieniowanie UV powoduje reakcjerozerwania ³añcucha, które zmieniaj¹ swoistew³aœciwoœci drewna poddanego obróbce i od-barwienie powierzchni drewna. Powtarzaj¹cesiê zmiany temperatury i wilgotnoœci mog¹ po-wodowaæ pêcznienie i kurczenie siê powierz-chni drewna, tworz¹c w efekcie pêkniêciai szczeliny nara¿aj¹c podpowierzchniowe war-stwy drewna na dzia³anie czynników atmosfe-rycznych. Dlatego te¿ d¹¿y siê do rozwoju wy-robów lakierowych maj¹cych na celu ochronêdrewna poddanego obróbce cieplnej, zachowu-j¹c jednoczeœnie jego naturalny wygl¹d.

Wodorozcieñczalne akrylowo-poliuretano-we wyroby lakierowe s¹ efektywnymi, nietok-sycznymi wyrobami daj¹cymi trwa³e pow³okio podwy¿szonych w³aœciwoœciach. Opisanew artykule badania dotycz¹ podjêtych próbpoprawy w³aœciwoœci tych wyrobów poprzezdodatek naturalnych przeciwutleniaczy (wy-ci¹g z kory) i nieorganicznych absorberów UV(nano- i mikrocz¹stki dwutlenku tytanu oraznanocz¹stki tlenku cynku).

G³ównym celem badañ jest okreœlenie cha-rakterystyki zwil¿ania i przenikania pow³ok,uzyskanych z tych nowych wodorozcieñczal-nych akrylowo-poliuretanowych wyrobów, napowierzchni drewna oraz okreœlenie zmiangruboœci pow³ok w czasie starzenia. Badaniom



poddano ró¿ne pow³oki na³o¿one na drewnososnowe poddane obróbce cieplnej.

G. K-B.FiL–4/2011/ 2.1.8Otrzymywanie i w³aœciwoœci antykorozyj-ne pow³ok epoksydowych modyfikowa-nych polisiloksanami z utwardzaczamiaminowymi zawieraj¹cymi poliaminopro-pylometylosiloksanPreparation and anticorrosive performan-ces of polysiloxane-modified epoxy coatingsbased on polyaminopropylmethylsiloxa-ne-containing amine curing agentL. Chen, S. Zhou, S. Song, B. Zhang, G. Gu


s. 481-487, rys. 6, tab. 2, poz. bibl. 30)

¯ywice epoksydowe s¹ szeroko stosowanedo otrzymywania pow³ok ochronnych zewzglêdu na ich siln¹ adhezjê do pod³o¿a, od-pornoœæ chemiczn¹ i ³atwoœæ przetwarzania.Niestety posiadaj¹ one równie¿ wady, któreograniczaj¹ ich stosowanie w pewnych sytua-cjach. Zastosowanie jako modyfikatora ³añcu-cha polisiloksanowego pozwala na poprawêstabilnoœci w podwy¿szonych temperaturach,odpornoœci na dzia³anie promieniowania UV,zapewnia wiêksz¹ hydrofobowoœæ czy odpor-noœæ na dzia³anie wilgoci.

W artykule przedstawiono wyniki badañpow³ok epoksydowych modyfikowanych poli-siloksanami. Przygotowane one by³y przy u¿y-ciu mieszaniny poliaminopropylometylosilo-ksanu (PAPMS) z N-(2-hydroksyetylo)etyleno-diamin¹ jako utwardzaczem i kardanolem jakokompatybilizatorem. Oligomer PAPMS zosta³otrzymany w procesie kontrolowanej hydrolizyi kondensacji (�-aminopropylo)metylodimeto-ksysilanu. Dla porównania sporz¹dzono kon-wencjonalne pow³oki epoksydowe stosuj¹cjako utwardzacz fenyloalkiloaminê. Kompaty-bilnoœæ pomiêdzy stosowanym utwardzaczem,a ¿ywic¹ epoksydow¹ by³a badana technik¹SEM oraz technik¹ detekcji pierwiastków.W³aœciwoœci antykorozyjne pow³ok epoksydo-wych utwardzanych tradycyjnie oraz nowymutwardzaczzem badane by³y za pomoc¹ elek-trochemicznej spektroskopii impedancyjnej,oznaczaj¹c odpornoœæ na dzia³anie mg³y solnejoraz testy zanurzenia w kwasie (25% wag.

H2SO4), zasadzie (25% wag. NaOH) i solance(3% wag. NaCl). Stwierdzono, ¿e kardanolmo¿e znacznie poprawiæ mieszalnoœæ badane-go utwardzacza z ¿ywicami epoksydowymi.Pow³oki epoksydowe modyfikowane polisilo-ksanami wykazuj¹ zdecydowanie lepsze w³aœ-ciwoœci antykorozyjne ni¿ systemy konwencjo-nalne.

E.L.FiL–4/2011/ 2.1.8Odpornoœæ na korozjê i zu¿ywanie siê bez-pr¹dowych niklowych pow³ok kompozyto-wych z cz¹steczkami PTFE i/lub MoS2

Wear and corrosion properties of electrolessNikel composite coatings with PTFE and/orMoS2 particlesM. Mohammadi, M. Ghorbani


s. 527-533, rys. 8, tab. 2, poz. bibl. 36)

Bezpr¹dowe pow³oki niklowe s¹ szerokostosowane w wielu ga³êziach przemys³u zewzglêdu na bardzo dobre w³aœciwoœci fizycznetakie jak: wysoka twardoœæ, jednorodnoœæ po-w³oki, odpornoœæ na korozjê i zu¿ywanie siê,mo¿liwoœæ nak³adania na pod³o¿a zarównoprzewodz¹ce jak i nieprzewodz¹ce. Twardecz¹stki takie jak wêglik krzemu, tlenek glinu,tlenek tytanu, diament poprawiaj¹ odpornoœæna zu¿ywanie siê pow³ok poprzez zwiêkszenieich twardoœci, natomiast cz¹stki takie jak PTFEczy siarczku molibdenu poprawiaj¹ w³aœciwoœ-ci tribologiczne pow³ok.

W artykule przedstawiono wyniki badañwp³ywu cz¹stek PTFE i/lub MoS2 na morfolo-giê, odpornoœæ na korozjê i zu¿ywanie siê bez-pr¹dowych pow³ok niklowych. Badane pow³o-ki by³y poddawane dzia³aniu podwy¿szonejtemperatury, nastêpnie oznaczano zmianê ichtwardoœci. Morfologia powierzchni charakte-ryzowana by³a za pomoc¹ skaningowego mi-kroskopu elektronowego. Badania w³aœciwoœcitribologicznych i antykorozyjnych przeprowa-dzono odpowiednio metod¹ „pin-on-disc” oraztechnik¹ polaryzacji potencjodynamicznej.

Wyniki badañ wskazuj¹, ¿e twardoœæ po-w³ok ros³a pod wp³ywem dzia³ania podwy¿szo-nej temperatury i wartoœæ maksymaln¹ osi¹g-nê³a w temperaturze 400 °C. Wprowadzeniecz¹stek PTFE i MoS2 poprawi³o odpornoœæ po-



w³ok na zu¿ywanie siê o oko³o 30% orazzmniejszy³o œredni¹ wartoœæ wspó³czynnikatarcia z 0,65 do 0,25. Poprawie uleg³y równie¿w³aœciwoœci antykorozyjne pow³ok.

E.L.FiL–4/2011/ 2.1.10Lakierowe pow³oki anti graffitiAnti-Graffiti ClearcoatL. A. Capino

JCT Coatings Tech, 2011 (vol. 8, nr 3, s.

44-51, rys. 11, tab. 3, poz. bibl. 4)

Graffiti jest obecne wszêdzie. W ostatnichlatach opracowano wiele typów wyrobów antigraffiti, co potwierdza jak jest to wa¿ny i aktu-alny problem. Wiêkszoœæ otrzymywanych po-w³ok to sieciowane, bardzo wytrzyma³e syste-my, które s¹ odporne na graffiti poprzez doda-tek substancji powierzchniowych takich jakfluorosilany. Substancje te uk³adaj¹ siê odpo-wiednio na powierzchni pow³oki „odpychaj¹c”

graffiti. Wszystkie te wyroby maj¹ jednak pew-ne ograniczenia.

Nowym produktem jest jednosk³adniko-wy, sieciowany pod wp³ywem wilgoci wyróborganosiloksanowy, który eliminuje koniecz-noœæ mieszania wielu sk³adników jak w przy-padku systemów poliuretanowych czy epo-ksydowych. Ponadto jest odporny na dzia³a-nie czynników atmosferycznych i przenika-nie wilgoci. Do zmywania graffiti stosowanamo¿e byæ woda pod ciœnieniem. Poza tymstosowane mog¹ byæ równie¿ silniejsze œrod-ki myj¹ce, poniewa¿ pow³oka ma znakomit¹

odpornoœæ na rozpuszczalniki. Bardzo dobraadhezja pozwala na stosowanie tych wyro-bów na odpowiednio przygotowany œwie¿ybeton, jak równie¿ wczeœniej, pokryty pow³o-k¹.

Elastomery silikonowe, wchodz¹ce w sk³adnowego produktu, sk³adaj¹ siê z trójwymiaro-wych polidiorganosiloksanów. Oligomery temaj¹ grupy funkcyjne hydroksylowe, które rea-guj¹ z utwardzaczem silanowym daj¹c polimerz koñcowymi grupami zdolnymi do hydrolizy.Ponadto w wyrobie mog¹ byæ obecne wy-pe³niacze takie jak pirogeniczne lub str¹canekrzemionki, które wzmacniaj¹ ³añcuch dziêkiwi¹zaniom wodorowym. Katalizatory cynowes¹ czêsto stosowane do przyspieszania reakcjisieciowania. Po na³o¿eniu wyrobu na pod³o¿esieciuje on poprzez reakcjê z wilgoci¹ z powie-trza zgodnie ze schematem pokazanym na ry-sunku.

Pierwszy etap polega na tworzeniu grup si-lanolowych wraz z utworzeniem produktuubocznego hydrolizy. Drugi etap to kondensa-cja grup silanolowych z wyjœciowym ³añcu-chem polimerowym jak i z makrocz¹steczk¹ si-likonu. W artykule przedstawiono wyniki ba-dañ adhezji, odpornoœci na chemikalia, wyso-kie temperatury, graffiti oraz mo¿liwoœci czysz-czenia pow³ok nowego wyrobu. Wyniki porów-nano z otrzymanymi dla pow³ok poliuretano-wych i epoksydowych o w³aœciwoœciach antigraffiti.

E.L.



FiL–4/2011/ 2.1.10Wp³ywy ³usek szklanych na ochronê prze-ciwpo¿arow¹ i odpornoœæ na wodê wodo-rozcieñczalnych pêczniej¹cych ogniooch-ronnych wyrobów lakierowych na kons-trukcje staloweInfluences of glass flakes on fire protectionand water resistance of waterborne intu-mescent fire resistive coating for steel struc-tureGuojian Wang, Jiayun Yang

Progr. Org. Coat., 2011 (vol. 70, wyd. 2-3,


W artykule opisano zastosowanie dodatku³usek szklanych (GF) jako modyfikatora popra-wiaj¹cego ochronê przeciwpo¿arow¹ i odpor-noœæ na wodê ochronnych pow³ok przeciw-ogniowych. Wp³yw dodatki ³usek szklanych naw³aœciwoœci pow³ok badano szczegó³owo zapomoc¹ technik TGA, XRD, XRF, SEM oraz tes-tu ochrony przeciwpo¿arowej. Na podstawiewyników analizy TGA, stwierdzono, ¿e doda-tek GF mo¿e poprawiæ proces antyutlenianiazwêglonej warstwy i przyczyniæ siê do zwiêk-szenia masy pozosta³oœci po pow³oce. Równie¿wyniki analizy XRF wskazuj¹ na poprawê pro-cesu antyutleniania wyrobów z dodatkiem ³u-sek szklanych. Obrazy SEM ukaza³y, ¿e doda-tek GF mo¿e poprawiæ strukturê piany pow³ok.Ponadto stwierdzono, ¿e stabilnoœæ termicznai ognioochronnoœæ pow³ok niemodyfikowa-nych ³uskami szklanymi, po ich zanurzeniuw wodzie przez ponad 600 godzin, uleg³y po-gorszeniu, podczas, gdy pow³oki modyfikowa-ne zachowa³y w³aœciwoœci pêczniej¹ce i ognio-ochronne.

G. K-B.FiL–4/2011/ 2.2Oferuj¹c wolnoœæ w tworzeniu recepturOffering formulation freedomJelle van der Werf, Thomas Dikken, Erik de

Knoop, Claudia Goemans



Przepisy prawne wci¹¿ ograniczaj¹ zastoso-wanie potencjalnie szkodliwych substancjichemicznych. Dotyczy to miêdzy innymi limi-tów zawartoœci w wyrobach lakierowych lot-nych zwi¹zków organicznych. Sytuacja ta po-

woduje koniecznoœæ wprowadzania na rynek,do wyrobów lakierowych, nowych czêsto bar-dziej zaawansowanych materia³ów. Jednymz takich materia³ów, stosowanych na rynkufarb przemys³owych s¹ wodne, dwusk³adniko-we systemy poliuretanowe. Ta wzglêdnie nowatechnologia rozwija³a siê przez lata, aby staæsiê odpowiednim zamiennikiem uk³adów roz-puszczalnikowych o niskiej zawartoœci lotnychzwi¹zków organicznych.

Wodne, dwusk³adnikowe wyroby poliureta-nowe w porównaniu z rozpuszczalnikowymimaj¹ dwie podstawowe wady. W uk³adach roz-puszczalnikowych zarówno polimer jak iutwardzacz s¹ rozpuszczone tworz¹c jednofa-zowy homogeniczny uk³ad. W uk³adzie wod-nym sk³adniki s¹ zemulgowane tworz¹c trójfa-zowy uk³ad: woda, polimer, izocyjanian. Pod-czas stosowania hydrofobowego utwardzaczakonieczne mo¿e byæ zastosowanie dodatkowe-go koalescenta, aby poprawiæ mieszalnoœæsk³adników i nie spowodowaæ pogorszeniaw³aœciwoœci pow³ok. Drug¹ wad¹ jest fakt, ¿egrupy izocyjanianowe mog¹ ulegaæ reakcjiz wod¹. Na rysunku przedstawiono reakcjê sie-ciowania dwusk³adnikowego systemu poliure-

tanowego (I) oraz niepo¿¹dan¹ reakcjê jakaprzebiega po przereagowaniu poliizocyjanianuz wod¹ (II).

W odpowiedzi na rosn¹ce zapotrzebowanieopracowano i wprowadzono na rynek now¹klasê polioli do dwusk³adnikowych, wodnychsystemów poliuretanowych o bardzo dobrychw³aœciwoœciach. Pozwalaj¹ one na uzyskaniepow³ok o gruboœci 100 µm dziêki polimeromo specjalnie skonstruowanych ³añcuchach bez



udzia³u lub z niewielkim dodatkiem koalescen-tów.

W artykule przedstawiono w jaki sposóbzmieniaj¹ siê niektóre w³aœciwoœci pow³ok po-przez dodanie do poliolu niewielkiej iloœci wy-branych korozpuszczalników.

E.L.FiL–4/2011/ 2.5.Recepturowanie dla uzyskania dobrychefektówFormulating to good effectP. De Groote, G. Franzolin, W. Yu, I. Bhatta-

charya, X. Deruyttere


rys. 3, tab. 5)

Coraz szersze zastosowanie tworzyw poli-merowych miêdzy innymi w przemyœle samo-chodowym, elektronicznym powoduje corazwiêkszy nacisk na zagadnienia zwi¹zane z wy-robami lakierowymi na pod³o¿a z tworzyw.Znacznie wzros³o zapotrzebowanie na pow³okio bardzo dobrych w³aœciwoœciach. Niskie na-piêcie powierzchniowe, wra¿liwoœæ na tempe-raturê i rozpuszczalniki powoduje, ¿e wieletworzyw polimerowych jest trudnym pod³o-¿em do malowania. Ograniczenia te spowodo-wa³y rozwój technologii malowania tworzywwyrobami utwardzanymi promieniowaniemUV. Pozwala to na pokonanie ograniczeñ kon-wencjonalnych wyrobów lakierowych, ponad-to charakteryzuj¹ siê dodatkowymi zaletamijak mo¿liwoœæ malowania pod³o¿y wra¿liwychna temperaturê, lepsza odpornoœæ na zaryso-wanie, œcieranie czy brudzenie siê pow³ok.

Systemy sieciowane pod wp³ywem dostar-czonej energii sk³adaj¹ siê z oligomerów lubmonomerów z akrylowymi grupami funkcyj-nymi, które polimeryzuj¹ pod wp³ywem dzia³a-nia strumienia elektronów lub gdy zawieraj¹fotoinicjator, pod wp³ywem promieniowaniaUV. Procesy te charakteryzuj¹ siê wysok¹ efek-tywnoœci¹, oszczêdnoœci¹ energii, mo¿liwoœci¹zastosowania linii produkcyjnych zajmuj¹cychmniejsz¹ przestrzeñ.

W artykule przedstawiono wyniki badañwyrobów utwardzanych za pomoc¹ promienio-wania UV na bazie nowych ¿ywic, pozwala-j¹cych uzyskaæ pow³oki z efektami specjalny-mi.

Pierwszy system to wodna dyspersja poli-uretanowa sieciowana UV, stanowi¹ca alterna-tywê dla uk³adów rozpuszczalnikowych. Za-wiera ona pigmenty metaliczne pozwalaj¹cuzyskaæ metaliczny efekt. Wyniki badañ wyka-zuj¹, ¿e uzyskane pow³oki charakteryzowa³ysiê znakomit¹ orientacj¹ pigmentów p³atko-wych oraz bardzo dobrymi w³aœciwoœciami.

Kolejnym uk³adem jest bezrozpuszczalniko-wa dyspersja poliuretanowa daj¹ca pow³okio wysokim po³ysku i efekcie lustrzanym. Jedn¹z istotnych zalet jest fakt, ¿e wspomniany efektlustrzany mo¿na uzyskaæ na pod³o¿ach z two-rzyw polimerowych jak równie¿ na drewnie.

Trzecim uk³adem s¹ systemy daj¹ce pow³okiprzyjemne w dotyku. Zazwyczaj pow³oki takieuzyskaæ mo¿na by³o z dwusk³adnikowych sys-temów rozpuszczalnikowych lub wodnych.W artykule zaproponowano system sk³adaj¹cysiê z oligomeru sieciowanego pod wp³ywemdostarczonej energii.

E.L.FiL–4/2011/ 3.4Wp³yw warunków wstêpnego sieciowaniaIR na odpornoœæ na œcieranie pow³okproszkowych z dodatkiem p³atków metaluEffects of IR pre-curing conditions on wearresistance of metal flake powder coatingsM. Barletta, D. Bellisario

Progr. Org. Coat., 2011 (vol. 70, wyd. 4, s.

273-286, rys. 16, tabl. 6, poz. bibl. 49)

Zastosowanie hybrydowych pieców z grza-niem i promiennikami podczerwieni podczasotrzymywania wysokojakoœciowych przemys-³owych pow³ok proszkowych jest jedn¹ z bar-dziej atrakcyjnych metod pozwalaj¹cych za-oszczêdziæ energiê i czas procesu. Powy¿szametoda opiera siê na dwustopniowym procesieotrzymywania pow³ok. W pierwszym, pigmen-towana, dekoracyjna warstwa jest elektrosta-tycznie nak³adana na pod³o¿e i poddawanaprocesowi wstêpnego utwardzania za pomoc¹promieniowania IR. Drugi proces polega na na-³o¿eniu bezbarwnej warstwy nawierzchnioweji wygrzewaniu tego dwuwarstwowego uk³aducelem utwardzenia.

W artykule opisano badania dotycz¹ce op-tymalizacji procesu wstêpnego utwardzaniai jego wp³ywu na stopieñ polimeryzacji pow³o-



ki nawierzchniowej oraz odpornoœæ na œciera-nie ca³ego systemu lakierowego. Badanowp³yw czasu i natê¿enia promieniowania IR nastopieñ przereagowania pow³oki pigmentowa-nej, morfologiê systemu pow³okowego orazjego w³aœciwoœci termiczne, mechaniczne i try-bologiczne. Uzyskane wyniki porównano z od-powiednimi w³aœciwoœciami pow³ok utwardza-nych tradycyjn¹ dwu-etapow¹ metod¹ wygrze-wania.

G. K-B.FiL–4/2011/ 3.5Redukcja napiêæ. W³aœciwoœci mechanicz-ne lakierów utwardzanych promieniamiUVReducing tensions. Mechanical propertiesof UV-cured clear coatings.R. Nothhelfer-Richter

Farbe Lack 2011, (nr 8, s. 16-18, rys.7, poz.

bibl. 15)

W przypadku farb utwardzanych promie-niami UV czêsto wystêpuj¹ wewnêtrzne napiê-cia ze wzglêdu na szybk¹ reakcjê sieciowania.Napiêcia te mog¹ powodowaæ obni¿enie przy-czepnoœci pow³ok. Przedstawiono badaniawp³ywu sk³adu farb i warunków aplikacji naw³aœciwoœci mechaniczne i zanik wi¹zañ po-dwójnych, celem lepszego zrozumienia mecha-nizmów tworzenia siê i znikania wewnêtrz-nych napiêæ. Badano ró¿ne typy akrylanówuretanowych, od systemów standartowych,systemów o ró¿nej elastycznoœci a¿ po systemyo wysokiej funkcjonalnoœci. Jako pod³o¿a za-stosowano czarn¹ i bia³¹ farbê bazow¹, czarnei bia³e tworzywo sztuczne typu ABS oraz szk³oi blachê lustrzan¹. Utwardzanie nastêpowa³oza pomoc¹ ró¿nych dawek promieni UV. Zanikwi¹zañ podwójnych badano za pomoc¹ wspó-³ogniskowej spektroskopii ramanowskiej, twar-doœæ wg³êbn¹ oznaczano za pomoc¹ twardoœ-ciomierza iglicowego wg DIN EN ISO 14577-1,do badania napiêcia wewnêtrznego stosowanoaparat do pomiaru naprê¿eñ CORI. Stwierdzo-no, ¿e napiêcia wewnêtrzne zale¿¹ od receptu-ry farb i rosn¹ wraz z zwiêkszeniem dawekpromieniowania UV, za pomoc¹ spektroskopiiramanowskiej mo¿liwe jest okreœlenie wg³êb-nych profili utwardzania farb UV, zanik po-dwójnych wi¹zañ dobrze koreluje z pomiarami

twardoœci. Jak przewidywano w systemie wy-soko funkcjonalnym stwierdzono najwy¿szenapiêcia wewnêtrzne. Badane systemy farb UVokaza³y siê bardzo odporne na zadrapania.

TSFiL–4/2011/ 3.5Pow³oki przeciwdzia³¹ce osadzaniu siêloduFighting the Cold with CoatingsJCT Coatings Tech 2011 (vol. 8, nr 2, s. 28-29,

rys. 2)

Szwajcarska wspó³praca miêdzy koncer-nem chemicznym Clariant, ZHAW School ofEngineering, GEBERT RUF STIFTUNG, SwissFederal Office of Energy (SFOE) i RECT Rene-wable Energy Technology Center GmbH przed-stawi³a raporty z postêpów w rozwoju 3 rodza-jów pow³ok do ochrony powierzchni stosowa-nych w niskich temperaturach na których gro-madzi siê lód. Wstêpne testy by³y pozytywne,dziêki czemu przewiduje siê stosowanie no-wych pow³ok w energetyce wiatrowej, prze-myœle lotniczym, ch³odniczym, motoryzacyj-nym i wielu innych sektorach. Pow³oki takieminimalizuj¹ przyczepnoœæ lodu jak i zapobie-gaj¹ gromadzeniu siê zamarzaj¹cej wody napowierzchni. Gdy lód ma ma³¹ przyczepnoœædo pow³oki mo¿e zostaæ usuniêty naturalniepodczas drgañ, si³y odœrodkowej czy te¿ samejgrawitacji. Dzieje siê tak dziêki pokryciu po-wierzchni „samo odladzaj¹cymi” siê pow³oka-mi. Naukowcy opracowali badania przyczep-noœci lodu do powierzchni pow³oki. Dziêki tejtechnologii mog¹ oceniæ poziom przyczepnoœ-ci lodu dla ró¿nych pow³ok za pomoc¹ „Adhe-sion Reduction Factor (ARF)”. Du¿e znaczeniena ca³ym œwiecie i zastosowanie takiego rodza-ju pow³ok wystêpuje w turbinach wiatrowych.Pracuj¹ one w trudnych warunkach klimatycz-nych, szczególnie w niskich temperaturach,gdzie œnieg i lód stanowi¹ powa¿ne problemuu¿ytkowe. Miêdzy innymi z t¹ myœl¹ powsta³ypow³oki na bazie polimerów, aby za ich poœred-nictwem zminimalizowaæ przyczepnoœæ loduco umo¿liwi takim turbinom prace przez ca³yrok i pozwoli unikn¹æ wysokich kosztów ener-gii. Drugim rodzajem s¹ pow³oki, dziêki któ-rym nastêpuje opóŸnienie kondensacji zamarz-niêtej wody (lodu). W tym przypadku pow³oki



wykazuj¹ dobr¹ przyczepnoœæ miêdzy innymido szk³a. W niskich temperaturach tworzy siêochronna warstwa, która opóŸnia tworzeniesiê lodu. Testowanie tego rodzaju pow³oki jestobecnie w toku. Takie rozwi¹zania powoduj¹mniejsze zu¿ycie energii urz¹dzeñ a do tego eli-minuje siê czasoch³onne procesy odmra¿ania,co przyczyni siê do postêpu w przemyœle samo-chodowym w przypadku szyb bez stosowaniaelementów grzewczych i odmra¿aczy.

M.L.FiL–4/2011/ 3.5Trwa³oœæ pow³ok akrylowych otrzymanychz handlowych dyspersji. Temperatura ze-szklenia i rozci¹gliwoœæ jako wskaŸnikiprocesu degradacjiDurability of acrylic films from commercialaqueous dispersion: Glass transition tempe-rature and tensile behavior as indexes ofphotooxidative degradationM. Lazzari, D. Scalarone, G. Malucelli, O.

Chiantore

Progr. Org. Coat., 2011 (vol. 70, wyd. 2-3, s.

116-121, rys. 5, tabl. 3, poz. bibl. 35)

Proces przyspieszonego starzenia pow³ok,otrzymanych z dwóch handlowych dyspersjiakrylowych – BA/MMA i EA/MMA, potencjal-nie przeznaczonych do ochrony powierzchnikamiennych, œledzono przy u¿yciu technikispektroskopii w podczerwieni oraz chromato-grafii ¿elowej (SEC zwana równie¿ GPC jestszczególnym przypadkiem HPLC). Zmianystrukturalne poddawano korelacji ze zmiana-mi rozci¹gliwoœci i temperatury zeszklenia.

Na podstawie przeprowadzonych badañ,stwierdzono, ¿e badane kopolimery ulega³yzbli¿onym zmianom molekularnym i struktu-ralnym, które by³y zwi¹zane z obecnoœci¹ jed-nostek akrylanu, bardziej podatnych na reak-cje utlenienia i sk³onnych do rozerwania ³añ-cucha polimerowego, oraz obecnoœci¹ d³ugichbocznych grup estrowych aktywuj¹cych reak-cje sieciowania. Pomimo, ¿e te dwie g³ównezmiany cz¹steczkowe, wywo³ane procesemdegradacji, nie wp³ynê³y znacz¹co na zmianêtemperatury zeszklenia, to postêpuj¹ce zmniej-szanie siê wytrzyma³oœci na rozci¹ganie by³obezpoœrednio zwi¹zane z poziomem usiecio-wania.

Zale¿noœæ ta sugeruje mo¿liwoœæ szybkieji skutecznej oceny stopnia degradacji pow³ok,w zakresie oceny ich d³ugoterminowych w³as-noœci, poprzez monitorowanie ich w³aœciwoœcimechanicznych podczas pomiarów naprê¿e-nie–odkszta³cenie.

G. K-B.FiL–4/2011/ 3.5Korelacja pomiêdzy odpornoœci¹ na œciera-nie i zarysowaniem pow³ok nanokompozy-towychCorrelation between the wear resistance,and the scratch resistance, for nanocompo-site coatingsY. Bautista, J. Gonzalez, J. Gilabert, M.J.

Ibañez, V. Sanz



Zastosowany w badaniu test nanozarysowa-nia iloœciowo charakteryzuje zachowanie po-w³ok w czasie zarysowania. Podczas badaniauzyskano takie parametry jak: odkszta³cenieplastyczne, odkszta³cenie sprê¿yste, obci¹¿e-nie krytyczne powoduj¹ce zarysowanie, œcina-nie oraz inne dane dotycz¹ce mechanizmu za-rysowania pow³ok. Taka znajomoœæ mechaniz-mu procesu zarysowania umo¿liwia optymali-zacjê zachowania danego materia³u.

W artykule skorelowano odpornoœæ na zary-sowanie z odpornoœci¹ na œcieranie dla pow³oknanokompozytowych o odmiennych matry-cach polimerowych oraz zawieraj¹cych ró¿nerodzaje i ró¿ne iloœci nanocz¹stek. Znajomoœæw³aœciwoœci mechanicznych uzyskanych z tes-tu zarysowania wspomaga proces optymaliza-cji pow³ok w kierunku odpornoœci na œciera-nie.

G. K-B.FiL–4/2011/ 3.5Nie emituj¹ce dwusk³adnikowe systemyepoksydowe. Utwardzacz poliamidowy dlaodpornych pow³ok pod³ogowychEmissionsfreie 2K Epoxidsysteme. Poly-aminhärter für beständige Bodenbeschich-tungen;M. Garlaschelli

Farbe Lack 2011 (nr 7, s. 29-31, rys. 3, tab. 3)

Ze wzglêdu na coraz ostrzejsze przepisy, do-tycz¹ce czystoœci powietrza w pomieszcze-



niach, konieczne jest ograniczenie emisji lot-nych substancji z pow³ok pod³ogowych lubœciennych. Dotyczy to g³ównie systemów epo-ksydowych, w których jako reaktywny zmiêk-czacz stosuje siê alkohol benzylowy. Rozwi¹za-niem s¹ systemy wodne, w których modyfiko-wane utwardzacze aminowe, spe³niaj¹ równo-czeœnie rolê utwardzacza i emulgatora. W cza-sie reakcji z p³ynn¹ ¿ywic¹ epoksydow¹ po-wstaje system, który w czasie utwardzania i sie-ciowania odprowadza do œrodowiska wodêw postaci pary wodnej. Alternatyw¹ wodnychsystemów jest technika, bazuj¹ca na nowychbadaniach reakcji i sieciowania amin. Nowoopracowany utwardzacz poliaminowy „Anca-mine 2712” reaguje w 100% zarówno w tempe-raturze pokojowej jak i w 10 °C z rozcieñczon¹,ciek³¹ ¿ywic¹ epoksydow¹. W technice amino-wej nie stosuje siê alkilo-fenoli i alkoholu ben-zylowego, ani innych lotnych substancji orga-nicznych, co pozwala unikn¹æ zanieczyszcze-nia powietrza w pomieszczeniach. Otrzymanepow³oki s¹ odporne mechanicznie, stabilnechemicznie, odporne na wodê, dlatego mog¹znaleŸæ szerokie zastosowanie nie tylko do ma-lowania pod³óg i œcian, lecz równie¿ do innychszczególnie wymagaj¹cych zastosowañ w bu-downictwie.

T.S.FiL–4/2011/ 3.5Stabilnoœæ korozyjna pow³ok poliestro-wych na pod³o¿ach stalowych poddanychwstêpnej obróbce odmiennymi pow³okamifosforanu ¿elazaCorrosion stability of polyester coatings onsteel pretreated with different iron–phos-phate coatingsB.V. Jegdiæ, J.B. Bajat, J.P. Popiæ, V.B. Miško-

viæ-Stankoviæ



W artykule opisano badania nad wp³ywemwstêpnej obróbki powierzchni stali, ró¿nymirodzajami wyrobów na bazie fosforanu ¿elaza,na stabilnoœæ korozyjn¹ i przyczepnoœæ pow³okpoliestrowych. Pow³oki fosforanowe otrzymy-wano ze zwyk³ej k¹pieli galwanicznej orazk¹pieli galwanicznej z dodatkiem NaNO2 jakoprzyspieszacza. Morfologiê pow³ok fosforano-

wych badano przy u¿yciu techniki mikroskopiisi³ atomowych (AFM). Stabilnoœæ korozyjn¹pow³ok poliestrowych na stali poddanej wstêp-nej obróbce powierzchniowej (fosforanowa-niu) badano w 3% roztworze NaCl stosuj¹ctechnikê elektrochemicznej spektroskopii im-pedancyjnej (EIS), natomiast przyczepnoœætych pow³ok („na sucho” i „na mokro”) mierzo-no standardow¹ metod¹ odrywow¹.

Na podstawie uzyskanych badañ, stwierdzo-no, ¿e dla stali poddanej zwyk³emu procesowifosforanowania otrzymano wy¿sze wartoœcioporu porów (Rp) i ni¿sze wartoœci reaktancjipojemnoœciowej pow³oki, ni¿ dla stali podda-nej procesowi fosforanowania z dodatkiemNaNO2 i dla stali nie obrabianej powierzchnio-wo (naga stal). Chropowatoœæ powierzchni po-w³oki fosforanowej osadzonej na stali w czasiek¹pieli galwanicznej bez dodatku przyspiesza-cza sprzyja tworzeniu silniejszych wi¹zañ z po-w³ok¹ poliestrow¹, co potwierdzaj¹ wyniki ba-dañ przyczepnoœci.

G. K-B.FiL–4/2011/ 3.8Wypalane cz¹steczki. Farby piecowe umo-¿liwiaj¹ otrzymanie w wzglêdnie krótkimczasie gotow¹ do u¿ycia pow³okêGebrannte Moleküle. Einbrennlacke ermög-lichen es, in relativ kurzer Zeit eine geb-rauchsfertige Beschichtung zu schaffenB.Müller, U. Poth

Farbe Lack 2011 (nr 6, s. 36-37, rys. 1)

Farby piecowe tworz¹ pow³oki w temperatu-rach od 80 °C do 250 °C w czasie od 1 minutydo 45 minut. Przedstawiono ró¿ne typy sub-stancji b³onotwórczych dla farb piecowych. Dofarb piecowych stosuje siê ¿ywice aminowew po³¹czeniu z substancjami b³onotwórczymi,zawieraj¹cymi grupy hydroksylowe jak ¿ywicealkilowe, nasycone poliestry i ¿ywice akrylano-we, ¿ywice epoksydowe, ¿ywice epoksyestro-we i okreœlone ¿ywice poliwinylowe. Opisanow³aœciwoœci i mo¿liwoœci zastosowania farb,otrzymanych z wymienionych ¿ywic oraz po-równano ró¿ne w³aœciwoœci ¿ywic alkilowych,poliestrowych i akrylanowych w kontekœcieich zastosowania do okreœlonych wyrobów pie-cowych.

T.S.



FiL–4/2011/ 4.1Hamowanie korozji aluminium przez po-w³oki opracowane z Al-Zn-wanadan hydro-talkituCorrosion inhibition of aluminum by coa-tings formulated with Al–Zn–vanadate hyd-rotalciteJ.M. Vega, N. Granizo, D. de la Fuente, J. Si-

mancas, M. Morcillo



Hydrotalkity to jonowe p³ytkowe cia³a sta³ez dodatnio na³adowanymi warstwami zawiera-j¹cymi dwa rodzaje kationów metali orazuwodnione aniony. Zdolnoœæ tych zwi¹zkówdo zatrzymywania agresywnych jonów przyjednoczesnym uwalnianiu inhibitorów korozjijest g³ównym powodem coraz czêstszego zastê-powania nimi zwi¹zków chromu szeœciowar-toœciowego (chromianów).

W artykule opisano badania dotycz¹cew³aœciwoœci antykorozyjnych wyrobów alkido-wych z dodatkiem Al-Zn-wanadanu hydrotalki-tu, przy ró¿nym stê¿eniu objêtoœciowym pig-mentu, na³o¿onych na próbki aluminium. Pa-nele aluminiowe z na³o¿on¹ pow³ok¹ podda-wano ró¿nym przyspieszonym testom – w ko-morze wilgotnoœciowej, solnej, Kasternicha;ekspozycji w warunkach atmosferycznychoraz atmosferach o innych agresywnoœciach.W³aœciwoœci korozyjne oceniano za pomoc¹techniki elektrochemicznej spektroskopii im-pedancyjnej (EIS). W celach porównawczychbadano równie¿ pow³oki zawieraj¹ce tradycyj-ny pigment antykorozyjny – chromian cynku.Uzyskane wyniki potwierdzaj¹ zdolnoœæ hamo-wania korozji pod³o¿a aluminium przez zwi¹z-ki hydrotalkitu. Wykazano, ¿e wzrost zawartoœ-ci pigmentu antykorozyjnego (przy sta³ym stê-¿eniu objêtoœciowym pigmentu) nie zawszepoprawia w³aœciwoœci primera, ale wy¿szailoœæ wanadanów uwalnianych z cz¹stekAl-Zn-wanadanu hydrotalkitu poprawia w³aœ-ciwoœci antykorozyjne.

G. K-B.FiL–4/2011/ 4.6Rentgenowska Spektroskopia Fotoelektro-nowa (XPS) jako narzêdzie do analizy po-w³ok

X-ray Photoelectron Spectroscopy as anAnalysis Tool for CoatingsL. Haack

JCT Coatings Tech 2011 (vol 8, nr 2, s. 42-51,

rys.16, poz. bibl. 20)

Artyku³ ten jest drugim z serii skupiaj¹cymsiê na technice analizy powierzchni pozwala-j¹cej na badania sk³adu materia³ów w przemyœ-le samochodowym. W pierwszym, opublikowa-nym w styczniowym numerze CoatingsTech(tom 8, nr 1, s. 46-47), omówione zosta³y trzytechnologie, a dotycz¹ce ich zagadnienia kon-tynuuje czêœæ druga. Artyku³ szczegó³owo opi-suje spektroskopiê elektronow¹ Augera (AES)i spektroskopiê masow¹ jonów wtórnych(SIMS). Obie techniki s¹ doskona³ymi narzê-dziami do przeprowadzania analizy powierz-chni i ustalania sk³adu pierwiastkowegow funkcji „depth”. Wszystkie omówione meto-dy mo¿na stosowaæ do wiêkszoœci zagadnieñtechnicznych, które dotycz¹ chemii powierzch-ni cia³ sta³ych. Rentgenowska SpektroskopiaFotoelektronowa (XPS) jest najczêœciej stoso-wan¹ technik¹ do analizowania iloœciowegosk³adu chemicznego cienkich warstw i po-wierzchni cia³ sta³ych. Urz¹dzenie samo w so-bie jest stosunkowo proste w obs³udze, a dlawiêkszoœci próbek, interpretacja danych rów-nie ³atwa. Mo¿na dok³adnie zmierzyæ i okreœliæsk³ad chemiczny powierzchni materia³u. Ostat-nie zmiany pozwoli³y rozwin¹æ technikê. Jestona tak czu³a, ¿e pomiar wykonuje siê do 50 Å.Z tego powodu zgromadzone informacje che-miczne doskonale nadaj¹ siê do przewidywa-nia charakteru przyczepnoœci jak i diagnozo-wania zanieczyszczeñ odpowiedzialnych zabrak przyczepnoœci pow³oki, farby, kleju. Dziê-ki pomiarom XPS mo¿na uzyskaæ wiele niez-bêdnych informacji. Metoda ta pozwoli podej-mowaæ nowe wyzwania w odniesieniu do che-mii powierzchni jak i powierzchni miêdzyfazo-wej w nowej generacji pow³ok i materia³ówkompozytowych.

M.L.FiL–4/2011/ 4.6Zastosowanie techniki Foto-DSC i RT-FTIRdo badania polimeryzacji, inicjowanej podwp³ywem œwiat³a, wielofunkcyjnych akry-lanów z TX-BT



The investigation of photoinitiated polyme-rization of multifunctional acrylates withTX-BT by Photo-DSC and RT-FTIRD. S. Esen, F. Karasu, N. Arsu



W artykule opisano badania dotycz¹ce pro-cesu fotopolimeryzacji wielofunkcyjnych akry-lanów w obecnoœci TX-BT [3H-5-Thia-1,2,3-tri-aza-cyclopenta[b]anthracene-10-one] jako jed-nosk³adnikowego fotoinicjatora. Pomiary prze-prowadzano w czasie procesu polimeryzacjistosuj¹c technikê RT-FTIR (spektroskopiaw podczerwieni z transformacj¹ Fouriera z bie-¿¹cym przetwarzaniem danych). Do badania¿elowania triakrylanu trimetylolopropanu(TMPTA), P-3038 (mieszanina 75% epoksydiakrylanu (EA) i 25% diakrylanu glikolu tri-propylenowego (TPGDA)) oraz mieszaninyTPGDA + P-3038 w obecnoœci TX-BT wykorzys-tano technikê Foto-DSC. W badanych reak-cjach fotopolimeryzacji zastosowano ró¿ne stê-¿enie inicjatora i natê¿enie œwiat³a UV.

G. K-B.FiL–4/2011/ 4.6Modelowanie matematyczne jednoczesne-go odparowania rozpuszczalnika i che-micznej reakcji utwardzania w termo-utwardzalnych wyrobach lakierowych. Ba-danie parametrówMathematical modelling of simultaneoussolvent evaporation and chemical curing inthermoset coatings: A parameter studySøren Kiil


s. 192-198, rys. 12, poz. bibl. 10)

W artykule przedstawiono model matema-tyczny opisuj¹cy zachowanie dwusk³adniko-wego, rozpuszczalnikowego, termoutwardzal-nego wyrobu lakierowego. Model ten opisujetakie zjawiska, jak reakcje sieciowania, dyfuzjêrozpuszczalnika wewn¹trz pow³oki i jegoodparowanie, proces ¿elowania, zeszkleniei utwardzenie. Analizie poddano reakcje poli-izocyjanianu i poliolu w rozpuszczalniku orga-nicznym katalizowane zwi¹zkiem cynoorga-nicznym. Badano wp³yw kilku parametrów, ta-kich jak, miêdzy innymi pocz¹tkowe stê¿enierozpuszczalnika, pocz¹tkow¹ gruboœæ pow³oki,

na stopieñ przereagowania substratów i zawar-toœæ czêœci sta³ych pow³oki.

Wyniki symulowanego odparowywania roz-puszczalnika porównywano z danymi ekspery-mentalnymi (otrzymanymi w wyniku poprzed-nich prac badawczych). Omówiono mechanizmprocesu dla badanego systemu lakierowego.

G. K-B.FiL–4/2011/ 4.6.3Naturalne pow³oki zwiêkszaj¹ dzia³alnoœæwyrobów medycznychNatural Coating Improves Performance ofMedical DevicesJCT Coatings Tech 2011 (vol. 7, nr. 11,

s. 24-25, rys. 2)

Urz¹dzenia medyczne umieszczone w cielenie tylko wykonuj¹ swoje okreœlone zadania, alemusz¹ dzia³aæ w taki sposób, aby nie byæ przy-czyn¹ ¿adnych powik³añ. Hydrofilowe pow³okistosowane w medycynie w produkcji ró¿nego ro-dzaju „urz¹dzeñ” wprowadzanych do cia³a s¹wysoce wyspecjalizowane. Tradycyjne, m.in.cewniki, zosta³y pokryte syntetyczn¹ pow³ok¹hydrofilow¹ (poliwinylopirolidon, PVP), którapomaga ograniczyæ krzepniêcie krwi, a u¿ywaneprzez d³u¿szy okres czasu, powoduj¹ ¿e uk³adodpornoœciowy nie rozpoznaje ich jako cia³a ob-cego. Pow³oki te mog¹ jednak mieæ problemy zprzyczepnoœci¹ i trwa³oœci¹. W tym celu zosta³yopracowane pow³oki hydrofilowe na bazie kwa-su hialuronowego, naturalnie wystêpuj¹cego po-lisacharydu, który jest obecny u wszystkich ssa-ków. Zapewniaj¹ one wiêksz¹ przyczepnoœæ itrwa³oœæ, a rzeczywiste mierzone wspó³czynnikitarcia, poprawê ogólnej wydajnoœci wyrobówmedycznych. Materia³ stosowany do pow³okz wyrobów medycznych jest modyfikowany che-micznie, aby zapewniæ dobr¹ przyczepnoœæ dopod³o¿a. Zarówno w badaniach in vitro jak i in

vivo wykaza³y, ¿e zmiany te nie maj¹ znacz¹cegowp³ywu na biozgodnoœæ pow³oki. Pow³oki tezmniejszaj¹ ryzyko urazów i œcieranie tkanek.Ponadto, mog¹ byæ stosowane jako bardzo cien-kie elastyczne folie. Nak³adanie pow³ok nie wy-maga specjalistycznego sprzêtu i jest znacznie³atwiejsze i bardziej op³acalne ni¿ stosowanietradycyjnych pow³ok utwardzanych promienio-waniem UV.

M.L.



FiL–4/2011/ 4.7Pigmentowane wyroby lakierowe na baziepolimerów o spektralnie selektywnychw³aœciwoœciach, przeznaczone na elastycz-ne pod³o¿a, poprawiaj¹ce w³aœciwoœci cie-plnePolymer-based pigmented coatings on fle-xible substrates with spectrally selectivecharacteristics to improve the thermal pro-perties.J. Manara, M. Reidinger, M. Rydzek, M. Ar-

duini-Schuster


s. 199-204, rys. 13, poz. bibl. 18)

Funkcjonalne tkaniny i membrany mog¹tworzyæ imponuj¹ce efekty wizualne, dziêkiczemu s¹ coraz czêœciej stosowane we w³ókien-nictwie. Zredukowanie emisji cieplnej teksty-liów i membran, przez zastosowanie pow³okniskoemisyjnych, prowadzi do poprawy ichw³aœciwoœci termicznych.

Opisane w artykule spektralnie selektywnewyroby lakierowe przeznaczone na pod³o¿aelastyczne ³¹cz¹ ze sob¹ specyficzne wymaga-nia w zakresie barwy (lub wygl¹du zewnêtrz-nego) z nisk¹ emisyjnoœci¹ w zakresie podczer-wieni. Autorzy opracowali, zoptymalizowalii scharakteryzowali sk³ad polimerycznych pig-mentowanych pow³ok lakierowych w zakresierodzaju matrycy, wielkoœci cz¹stek i storniarozproszenia pigmentów, zawartoœci metalicz-nych pigmentów przezroczystych dla promie-niowania podczerwonego. Efektem prac s¹ nis-koemisyjne wyroby lakierowe, które po na³o¿e-niu na tkaninê poliestrow¹ powoduj¹ obni¿e-nie jej emisji cieplnej z ponad 0,9 na poni¿ej 0,3jednostki.

G. K-B.FiL–4/2011/ 4.7Badania nad zastosowaniem polimerówprzewodz¹cych PANI-MeSA zdyspergowa-nych w poliestrze akrylowym jako wyro-bów antykorozyjnych na stal ocynkowan¹Study of PANI-MeSA conducting polymerdispersed in UV-curing polyester acrylateon galvanized steel as corrosion protectioncoatingS. Jafarzadeh, A. Adhikari, P-E. Sundall, J.

Pan



Przedstawiono syntezê polianiliny (PANI)w procesie chemicznej oksydacyjnej polimery-zacji przy zastosowaniu kwasu metanosulfono-wego (MeSA) jako domieszki oraz nadsiarcza-nu amonowego jako utleniacza. Otrzymanew ten sposób polimery PANI-MeSA dyspergo-wano w ¿ywicy poliestrowo akrylowej, nak³a-dano na pod³o¿e ze stali ocynkowanej i podda-wano procesowi utwardzania pod wp³ywempromieniowania UV. Badania uk³adu PA-NI-MeSA prowadzono w celu zapewnieniajego wysokiej jakoœci i „ekologicznoœci”. Przyzastosowaniu skaningowej mikroskopii elek-tronowej (SEM) i testu twardoœci przy u¿yciumikrowg³êbnika badano morfologiê i w³asnoœ-ci mechaniczne otrzymanych pow³ok. Pomiarypotencja³u bezpr¹dowego (OCP) oraz pomiaryelektrochemicznej spektroskopii impedancyj-nej (EIS) wykonywano w 3% (m,m) roztworzeNaCl. Obrazy uzyskane technik¹ SEM ukazuj¹zdyspergowanie cz¹stek PANI w pow³oce, na-tomiast na podstawie pomiarów elektroche-micznych stwierdzono, ¿e obecnoœæ cz¹stekPANI powoduje przesuniêcie potencja³u prze-bicia w kierunku wy¿szych wartoœci potencja-³u i wyd³u¿enie obszaru pasywnego. Zmiany wwartoœciach oporu pow³ok podczas d³ugotrwa-³ego nara¿enia na elektrolit daj¹ u¿yteczne in-formacje na temat mechanizmu dzia³ania anty-korozyjnego PANI, wskazuj¹c na jej dzia³anieredukuj¹co-utleniaj¹ce (redox).

G. K-B.FiL–4/2011/ 4.7Synteza trwa³ych mikrokapsu³ek do samo-lecz¹cych antykorozyjnych wyrobów lakie-rowych. Porównanie wybranych metodSynthesis of durable microcapsules forself-healing anticorrosive coatings: A com-parison of selected methodsT. Nesterova, K. Dam-Johansen, S. Kiil

Progr. Org. Coat., 2011 (vol. 70, wyd. 4, s.

342-352, rys. 10, tabl. 2, poz. bibl. 25)

Samolecz¹ce materia³y maj¹ zdolnoœæ donaprawy defektów powsta³ych wskutek ekspo-zycji na bodŸce zewnêtrzne. W ostatniej deka-dzie przeprowadzano szeroko zakrojone bada-nia laboratoryjne tych tak zwanych inteligent-



nych materia³ów pod k¹tem zastosowania ichw przemyœle wyrobów lakierowych.

W artykule opisano badania dotycz¹ce pro-cesu samoleczenia epoksydowych antykoro-zyjnych wyrobów lakierowych zawieraj¹cych,w matrycy polimerowej, mikrokapsu³ki wy-pe³nione reaktywnymi zwi¹zkami. Uwalnianietych reaktywnych substancji z mikrokapsu³ek,nastêpuj¹ce pod wp³ywem pojawiania siê nie-wielkich uszkodzeñ pow³oki, wywo³uje reak-cjê, w wyniku której tworzy siê usieciowanasieæ polimerowa niweluj¹ca te pêkniêcia. Mi-krokapsu³ki musz¹ byæ na tyle wytrzyma³e, abypozosta³y nienaruszone w czasie przechowy-wania, formu³owania wyrobu lakierowegoi jego aplikacji. Ponadto, musz¹ one byæ stabil-ne przez wiele lat w suchej pow³oce. Opisanocztery, dostêpne w literaturze, metody otoczko-wania pod k¹tem ich przydatnoœci do otrzyma-nia stabilnych mikrokapsu³ek. Na podstawieprzeprowadzonych badañ, stwierdzono, ¿e ro-dzaj materia³u, z którego wykonany jest rdzeñmikrokapsu³ek, silnie wp³ywa na ich stabil-noœæ i w³aœciwoœci. Stwierdzono równie¿, ¿enie ka¿da metoda otoczkowania nadaje siê dootrzymywania mikrokapsu³ek z rdzeniem z ¿y-wicy epoksydowej.

G. K-B.FiL–4/2011/ 4.7Wra¿liwe electro-optycznie cienkie war-stwy wêglowe diamentopodobne osadzonemetod¹ impulsowego reaktywnego rozpy-lania magnetronowego do zastosowañw urz¹dzeniach elektronicznychElectro-optically sensitive diamond-like car-bon thin films deposited by reactive magnet-ron sputtering for electronic device applica-tionsVinícius Z. Rizzo, Ronaldo D. Mansano



Celem pracy by³o zbadanie w³aœciwoœcielektrycznych i optycznych cienkich warstwwêglowych diamentopodobnych (DLC) podk¹tem ich zastosowañ w urz¹dzeniach elektro-nicznych. Badane pow³oki DLC osadzano me-tod¹ impulsowego reaktywnego rozpylaniamagnetronowego na pod³o¿ach krzemowych(typu p) i szklanych. Na ka¿dym z pod³o¿y

uzyskano po 8 pow³ok DLC, stosuj¹c ró¿ne pa-rametry procesu osadzania: czas osadzania,ciœnienie gazu w zakresie 5-10 mTr przy czêsto-tliwoœci 13,56 MHz i mocy 100,150,200 i 250W. Przy wykorzystaniu pomiarów I-V i C-V(X. Cheng, C. Chen, H. Zhou, High frequencyC–V study of devices based on diamond-likecarbon films, Solid-State Electronics 48 (2004)285–289) okreœlono w³aœciwoœci otrzymanychpow³ok. Na podstawie uzyskanych wyników,omówiono wp³yw parametrów osadzania naw³aœciwoœci pow³ok.

G. K-B.FiL–4/2011/ 4.7Samolecz¹ce antykorozyjne organicznepow³oki na bazie otoczkowanych estrów si-lilowych reaguj¹cych z wod¹. Synteza i do-wód koncepcjiSelf-healing anticorrosive organic coatingbased on an encapsulated water reactivesilyl ester: Synthesis and proof of conceptS.J. García, H.R. Fischer, P.A. White, J. Mar-

del, Y. González-García, J.M.C. Mol, A.E.

Hughes



W niniejszej pracy przedstawiono samole-cz¹ce antykorozyjne organiczne wyroby lakie-rowe na bazie otoczkowanych reaguj¹cych zwod¹ zwi¹zków. Opisano syntezê, w³aœciwoœci,sposób w³¹czenia do wyrobów oraz ocenê dzia-³ania reaktywnych estrów sililowych, jako no-watorskich organicznych reaktywnych œrod-ków. Estry te nadaj¹ siê do zastosowania ich wsamolecz¹cych antykorozyjnych wyrobach la-kierowych ze wzglêdu na swoj¹ zdolnoœæ do re-agowania z wod¹/wilgoci¹ i pod³o¿em metalo-wym, umo¿liwiaj¹c¹ unikniêcie koniecznoœciobecnoœci dodatkowego œrodka sieciuj¹cegolub katalizatora, jak ma to miejsce w tradycyj-nych systemach zwi¹zków otoczkowanych.

W celu potwierdzenia w³aœciwoœci samole-cz¹cych i reaktywnoœci opisanych otoczkowa-nych estrów sililowych wykorzystano badaniatechnikami FTIR, EIS i SVET, pokazuj¹c jedno-czeœnie przydatnoœæ tych technik do oceny sa-molecz¹cych antykorozyjnych organicznychwyrobów lakierowych.

G. K-B.



FiL–4/2011/ 5.3Przegl¹d nowych produktówNew product roundupJCT Coatings Tech, 2011 (vol. 8, nr 2,

s. 38-40, rys. 2)

W artykule przedstawiono przegl¹d ró¿-nych produktów z wielu wiod¹cych firm.Nowe dodatki z Air Products maj¹ niskie za-wartoœci VOC i wolne s¹ od APE. Œrodek po-wierzchniowo czynny jakim jest EnviroGem®2010 dodatkowo pe³ni rolê œrodka zwil¿a-j¹cego, który zapewnia zmniejszenie napiêciapowierzchniowego, jest tak¿e doskona³ym pig-mentem zapewniaj¹cym doskona³¹ trwa³oœækoloru. Œrodek przeciwpieni¹cy na bazie silo-ksanu Surfynol ® DF-110C zapewnia wyelimi-nowanie pojawiaj¹cej siê mikropianki i gwa-rancjê najwy¿szej kompatybilnoœci. Kolejnymproduktem jest EnviroGem360, którego mo¿nau¿ywaæ w bardzo ma³ym stê¿eniu do uzyska-nia doskona³ego nawil¿enia i tworzenia filmu,a stosowanie rozpuszczalników zawieraj¹cychVOC jest prawie lub ca³kowicie wyeliminowa-ne. Arch Chemical wspó³pracuje z wiod¹ca fir-m¹. Ostatnio firma wprowadzi³a œrodek kon-serwuj¹cy Proxel® BZ Plus, ró¿ni¹cy siê do tra-dycyjnych œrodków formaldehydowych. Archbada równie¿ ko-biocydy do dalszego zwiêk-szania wydajnoœci suchych konserwantów.Zinc Omadine ® ZOE przyci¹ga rosn¹ce zain-teresowanie oferuj¹c bardzo dobre parametrywytrzyma³oœciowe, bez wp³ywu na œrodowiskonaturalne. Obecnie jest 10 produktów spe³nia-j¹cych normy certyfikacji EnVia. Arkema badatechnologie wykorzystania odnawialnych Ÿró-de³ energii jako surowiec do kwasu akrylowe-go, który jest nastêpnie przekszta³cany na spoi-wa i dodatki, które s¹ powszechnie stosowanew przemyœle pow³ok. Jednym z przyk³adów no-

wej linii produktów przyjaznych œrodowiskufirmy BASF jest Tinuvin® DW – seria absorbe-rów i stabilizatorów œwiat³a, które nie wymaga-j¹ obecnoœci dodatkowych rozpuszczalnikóww pow³okach wodnych. Produkt firmy Cognis,Loxanol®EFC 300 (tak¿e Hydropalat® 216,DSX®3291, DSX 3121) jest bardzo wydajnychœrodkiem, dziêki któremu temperatura ulegaobni¿eniu przy formowaniu filmu jednoczeœ-nie zapewniaj¹c lepsz¹ jego odpornoœæ. FirmaBYK opracowa³a, w celu zaspokojenia potrzebswoich klientów produkty tj. œrodki zwil¿aj¹cei dysperguj¹ce (DISPERBYK®-2155), którew niewielkim stopniu posiadaj¹, lub nie, VOCdo tego nie zawieraj¹ ftalanów, formaldehydu,ani innych toksyn. Najnowsze dodatki silikono-we firmy Dow Corning: Dow Corning® 87 i 88dodaj¹ wodoodpornoœci i zapobiegaj¹ absorp-cji wody w farbach. S¹ idealne dla farb wod-no-rozpuszczalnych o niskiej zawartoœci VOCopracowanych dla rynku „zrób to sam”. Liniadodatków Solus TM (Solus 2100, Solus 2100) zfirmy Eastman Chemical Company zosta³azaprojektowana, aby tworzyæ formu³y o niskiejzawartoœci VOC. Jedne z nich stosowane s¹ douk³adów typu „high–solids”, inne do zastoso-wañ wodnych. Firma przewiduje wprowadze-nie kilku dodatkowych produktów na bazie ce-lulozy w ci¹gu najbli¿szych 5 lat. Najnowszeprodukty wprowadzone przez Rhodia Noveca-re Rhodoline®OTE, Rhodoline FT-100, w któ-rych nie ma VOC, zapewniaj¹ od 2 do 4 razyd³u¿szy czas otwarcia preparatów pow³oko-wych bez dodatków rozpuszczalnika przywiêkszym po³ysku, odpornoœci na œcieraniei na plamienie. Seria Rhodoline WA to œrodkizwil¿aj¹ce, s³abo pieni¹ce i ulêgaj¹ce biodegra-dacji.

M.L.



� Imprezy krajowe i zagraniczne

� SURFPROTECT 2011

Miêdzynarodowe Targi Zabezpieczeñ

Powierzchni

Sosnowiec/Polska18 – 20.10.2011TargiKontakt:Robert Torkatel.: +48 327887512tel. kom: +48 510031697fax: +48 [email protected]

� VI Miêdzynarodowa Konferencja Nauko-

wo-Techniczna „Materia³y Wêglowe i

Kompozyty Polimerowe”

Ustroñ-Jaszowiec/Polska7-10.11.2011KonferencjaKontakt:dr in¿. Lidia Kurzejatel.: +48 322319041tel. kom.: 507046734fax: +48 [email protected] in¿. Grazyna Króltel. kom.: [email protected]

� XVIII Konferencja Naukowo-Techniczna

KONTRA 2012 „Trwa³oœæ Budowli i Ochro-

na przed Korozj¹”

Szczyrk/Polska24-26.05.2012KonferencjaKontaktKatedra Konstrukcji BudowlanychWydzia³ Budownictwa Politechniki Œl¹skiejtel.: +48 32 2372334fax: +48 32 [email protected]

� European Coatings Conference

„Coil and can coatings”

Berlin/Niemcy6 – 7.10.2011KonferencjaKontakt:Vincentz NetworkKara HorschigPlathnerstr. 4cD-30175 Hannover, Germanytel.: + 49 511 9910-271fax: + 49 511 [email protected]

� European Coatings Conference – „Adhesi-

ves for wind and solar technology”

Berlin/Niemcy22 – 23.11.2011KonferencjaKontakt:Vincentz NetworkMatthias JanzPlathnerstraße 4c30175 Hannover/Germanytel.: +49 511 9910-273fax: +49 511 9910-279matthias.janz@vincentz.netwww.european-coatings.comwww.farbeundlack.de


Automotive Coatings

Berlin/Niemcy24 – 25.11.2011KonferencjaKontakt:Vincentz NetworkKristin RoubinekPlathnerstraße 4c30175 Hannover/ Germanytel.: +49 511 9910-274fax: +49 511 9910-279

� Imprezy krajowe i zagraniczne �


� Imprezy krajowe i zagraniczne �

[email protected]


Construction Chemicals

Berlin/Niemcy13 – 14.12.2011KonferencjaKontakt:Vincentz NetworkKara HorschigPlathnerstraße 4c30175 Hannover/ Germanytel.: +49 511 9910-271fax: +49 511 [email protected]

� The 16th International Specialized Exhibi-

tion Interlakokraska’2012

Moskwa/Rosja12 – 15.03.2012TargiKontakt:

ExpoCentrNatalia Skuratowa123100, Ìîñêâà, Êðàñíîïðåñíåíñêà íàá. 14tel.: +7 (499) 795-38-45, 795-39-99faks: +7 (499) 795–39–[email protected]

� Coatings for the next decade

1st European Technical Coatings Congress

Lozanna/Szwajcaria04-06.06.2012KongresKontakt:Administrative SecretariatETCC 2012c/o Congrex Switzerland Ltd.Freie Strassse 90/P.O. Box4002 Basel/Switzerlandtel.: +41 61 686 77 11fax: +41 61 686 77 [email protected]

ADRES REDAKCJI REDAKTOR NACZELNA...

Documents

Transcript of ADRES REDAKCJI REDAKTOR NACZELNA...