a Henepola - Medytacja Vipassana w Prostych Slowach

8/14/2019 a Henepola - Medytacja Vipassana w Prostych Slowach

1/115

MEDYTACJA

VIPASSANAW PROSTYCH SOWACH

Czcigodny Henepola Gunaratana

(c) 1990

tumaczya

INDYGO

(c) 2004


2/115

AstralDynamics.pl

Copyright 2004 AstralDynamics.pl. Wszystkie prawa zastrzeone.

Licencja na kopiowanie

Prawa autorskie do niniejszej polskiej wersji Medytacja Vipassana w prostych sowach

(Mindfulness in plain English) naledo serwisu AstralDynamics.pl

Publikacja ta jest przeznaczona jedynie dla osobistego uytku. Mona wykonywa jej

papierowe kopie jedynie dla osobistego uytku.

Poza powyszym wyjtkiem, adna cz tej publikacji nie moe by kopiowana ani

publikowana w jakiejkolwiek formie i przy pomocy jakichkolwiek rodkw, zarwno

elektronicznych jak i mechanicznych, wczajc w to fotokopie, bez pisemnej zgody autora.


3/115

AstralDynamics.pl3

Spis treci

O autorze .................................................................................................................................... 4

Przedmowa................................................................................................................................. 5

Buddyzm .................................................................................................................................... 6

Medytacja - dlaczego warto?......................................................................................................9

Czym medytacja nie jest .......................................................................................................... 15

Czym jest medytacja ................................................................................................................ 23

Postawa..................................................................................................................................... 30

Praktyka.................................................................................................................................... 34

Co robi z ciaem...................................................................................................................... 45

Co robi z umysem.................................................................................................................. 48

Planowanie medytacji .............................................................................................................. 55

wiczenia na pocztek .............................................................................................................60

Jak radzi sobie z problemami ................................................................................................. 66

Jak radzi sobie z tym, co nas rozprasza cz. I ....................................................................... 77

Jak radzi sobie z tym, co nas rozprasza - cz. II ...................................................................... 81

Uwano (Sati) ....................................................................................................................... 92

Uwano a koncentracja ......................................................................................................... 99

Medytacja w yciu codziennym............................................................................................. 104

Co z tego jest dla ciebie.......................................................................................................... 112


4/115

AstralDynamics.pl4

O autorze

Czcigodny Henepola Gunaratana zosta wywiecony w wieku 12 lat na mnichabuddyjskiego w maej wityni w miejscowoci Malandeniya Village w Kurunegala District

na Sri Lance. Jego nauczycielem by Czcigodny Kiribatkumbure Sonuttara Mahathera. W

wieku 20 lat uzyska wysze wicenia w Kandy w 1947 roku. Otrzyma wyksztacenie w

Vidyalankara College oraz Buddhist Missionary College w Colombo. Nastpnie przez 5 lat

pracy misjonarskiej dla Mahabodhi Society jedzi do Indii, suc Harijana (Nietykalnym) w

Sanchi, Delhi i Bombaju. Spdzi rwnie dziesi lat jako misjonarz w Malezji, penic

funkcj doradcy religijnego w Sasana Abhivurdhiwardhana Society, Buddhist Missionary

Society oraz Buddhist Youth Federation of Malaysia. By nauczycielem w Kishon Dial

School oraz Temple Road Girls' School a take Dyrektorem Buddhist Institute w Kuala

Lumpur.

Na zaproszenie Sasana Sevaka Society, Czcigodny Gunaratana przyjecha do Stanw

Zjednoczonych w 1968 aby peni funkcj Honorowego Sekretarza Generalnego w Buddhist

Vihara Society of Washington, D.C. W 1980 zosta wybrany na Przewodniczcego tego

Stowarzyszenia. W tym czasie uczy buddyzmu na kursach, prowadzi medytacje w

odosobnieniu, oraz dawa czste wykady w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Europie,

Australii i Nowej Zelandii.

Rozwija take swoje zaintersowania akademickie uzyskujc kolejno stopnie licencjacki,

magisterski i doktorski w dziedzinie filozofii na American University. Uczy buddyzmu nakursach w American University, Georgetown University oraz University of Maryland. Jego

ksiki i artykuy zostay wydane w Malezji, Indiach, na Sri Lance i Stanach Zjednoczonych.

Od roku 1973 peni funkcj doradcy na American University, pomagajc studentom

zaintersowanym buddyzmem i medytacjbuddyjsk. Obecnie jest Przewodniczcym Bhavana

Society w Zachodniej Virginii w Shenandoah Valley, okoo 100 mil od Washingtonu, D.C.,

gdzie uczy medytacji oraz prowadzi medytacje w odosobnieniu.


5/115

AstralDynamics.pl5

Przedmowa

Z wasnego dowiadczenia wiem, e najskuteczniejszym sposobem przekazania czego,tak, aby inni to zrozumieli, jest uywanie prostego jzyka. Uczc, nauczyem si take, e im

jzyk bardziej formalny, tym mniej zrozumiay. Ludzie nie reaguj otwarcie na sztywny i

formalny jzyk, zwaszcza, kiedy prbujemy nauczy ich czego, z czym nie stykaj si na

codzie. Wydaje im si, e medytowanie jest czym, czego nie mogliby robi codziennie.

Jako e coraz wicej ludzi zwraca si ku medytacji, potrzebujoni prostej instrukcji po to, by

mogli medytowa sami, kiedy nie maj nauczyciela. Ksika ta powstaa dziki probom

wielu medytujcych, ktrym potrzebna bya prosta ksika napisana zrozumiaym, potocznym

jzykiem

W przygotowaniu tej ksiki pomogo mi wielu przyjaci. Jestem im wszystkim gboko

wdziczny. Chciabym zwaszcza podzikowa i wyrazi szczegln wdzicznonastpujcym osobom: John Patticord, Daniel J. Olmsted, Matthew Flickstein, Carol

Flickstein, Patrick Hamilton, Genny Hamilton, Bill Mayne, Bhikkhu Dang Pham Jotika i

Bhikkhu Sona, za ich nieocenione komentarze i uwagi krytyczne podczas pisania ksiki.

Skadam podzikowania rwnie Czcigodnej Siostrze Sama i Chrisowi O'Keefe za ich wkad

w wydanie niniejszej ksiki.

H. Gunaratana Mahathera

Bhavana Society

Rt. 1 Box 218-3

High View, WV 268087 grudnia, 1990


6/115

AstralDynamics.pl6

WSTP

Buddyzm

Tematem tej ksiki jest praktyka medytacji Vipassana. Podkrelam, praktyka. Jest topodrcznik medytacji zawierajcy praktyczne wskazwki, przewodnik dajcy wgld w

medytacj krok po kroku. Ma by praktyczny. Przeznaczony jest do uywania.

Powstao ju wiele ksiek szczegowo omawiajcych buddyzm jako filozofi a taketeoretyczne aspekty medytacji buddyjskiej. Zainteresowanym polecamy zapoznanie si znimi. Wiele z nich jest bardzo dobrych. Niniejsza ksika to podrcznik. Zostaa napisana dlatych, ktrzy pragnmedytowa, a zwaszcza dla tych, ktrzy chc zacz od razu. W USA

jest bardzo niewielu wykwalifikowanych nauczycieli medytacji buddyjskiej. Naszym

zamiarem jest przedstawienie podstawowych informacji koniecznych do tego by ju sampocztek by udany. Tylko ci, ktrzy postpowa bdzgodnie z naszymi zaleceniami mog

oceni czy nam si udao, czy nie. Tylko ci, ktrzy rzeczywicie medytujregularnie i pilnie,mogosdzi nasz wysiek. W adnej ksice nie mona omwi kadego problemu, z jakimzetkn si moe medytujcy. Wczeniej czy pniej konieczna bdzie obecnokompetentnego nauczyciela. Jednake, w midzyczasie pozna mona podstawy; do penegozrozumienia treci tych stron prowadzi duga droga.

Jest wiele sposobw medytacji. Kada z gwnych tradycji religijnych posiada jaki rodzajprocedury, ktrnazywa medytacj, a samo sowo czsto uywane jest w szerokim znaczeniu.Podkrelamy, e ksika ta mwi wycznie o medytacji Vipassana, takiej, jaka jest znana i

praktykowana w buddyzmie w Azji poudniowej i poudniowo-wschodniej. Tumaczy si toczsto jako "medytacja wgldu" (Insight meditation), jako e celem tego systemu jestuzyskanie przez medytujcego wgldu w natur rzeczywistoci oraz dokadne zrozumienie

jak wszystko dziaa.

Buddyzm jako cao rni si cakowicie od teologicznych religii dobrze znanych wikszocimieszkacw Zachodu. Jest bezporednibramdo krlestwa duchowego czy te boskiego,bez zwracania si do bstw lub innych "porednikw". Ma odcie silnie beznamitny, o wielebliszy temu, co nazwalibymy psychologini temu, co zwyczajowo nazwalibymy religi.Jest to nigdy nie koczce si badanie rzeczywistoci, mikroskopowe badanie procesupercepcji, ktrego celem jest zerwanie zason kamstwa i uudy, przez ktre zwykle


7/115

Medytacja Vipassana w prostych sowach

AstralDynamics.pl7

postrzegamy wiat, a tym samym odsonicie oblicza ostatecznej rzeczywistoci. MedytacjaVipassana jest staroytni elegancktechnikwanie temu suc.

Buddyzm Theravada oferuje nam skuteczny system sucy badaniu gbszych warstw

umysu, a do rdzenia samej wiadomoci. Oferuje rwnie znaczcy system oddawania czci irytuaw, w ktrych zawarte s te techniki. Ta pikna tradycja w naturalny sposb rozwijaasi przez 2,5 tysica lat w obrbie bardzo tradycyjnych kultur poudniowej i poudniowo-wschodniej Azji.

Dooymy wszelkich stara, aby w niniejszej ksice oddzieli to, co wane, od tego, co suytylko do ozdoby, i aby przedstawi samprawd. Ci czytelnicy, ktrym zaley na rytuaach,mog zapozna si z praktyk Theravada w innych ksikach i znajd w nich bogactwozwyczajw i ceremonii, bogat tradycj, pikn i o gbokim znaczeniu. Ci, ktrym blisze

jest podejcie bezosobowe mogkorzysta z samych technik, stosujc je w takim kontekciefilozoficznym i emocjonalnym, jaki im odpowiada. Chodzi o to, by praktykowa.Rozrnienie pomidzy medytacj Vipassana i innymi stylami medytacji jest niezwykleistotne i naley je w peni zrozumie. Buddyzm odnosi si do dwch podstawowych rodzajwmedytacji. S to dwie odrbne umiejtnoci mentalne, tryby funkcjonowania lub cechywiadomoci. W Pali, oryginalnym jzyku literatury Theravada, nazywane sone ''Vipassana''i ''Samatha''.

Sowo ''Vipassana'' mona przetumaczy jako ''wgld'', czyst wiadomo tego, codokadnie dzieje si w momencie, gdy to si dzieje. Sowo ''Samatha'' mona przetumaczy

jako ''koncentracja'' lub ''spokj''. To stan, w ktrym umys uspokaja si, skupia na jednejtylko rzeczy i nie rozprasza si. Po osigniciu tego stanu, gboki spokj ogarnia ciao iumys, jest to stan spokoju, ktrego trzeba dowiadczy, aby go zrozumie. Wikszosystemw medytacyjnych kadzie nacisk na element Samatha. Medytujcy skupia swj umysna wybranych elementach, takich jak modlitwa, piewanie pieni religijnych, pomiewiecy,wizerunek religijny lub cokolwiek innego, i wycza inne myli i doznania ze swojejwiadomoci. Wynikiem jest stan uniesienia (ekstazy), ktry trwa tak dugo jak samamedytacja. Jest to wspaniae, zachwycajce, pocigajce i pene znaczenia, lecz jedynietymczasowe doznanie. Medytacja Vipassana odnosi si do drugiego elementu - wgldu.

W Vipassanie medytujcy uywa koncentracji jako narzdzia, dziki ktremu jegowiadomo moe przebi mur iluzji, ktry oddziela go od ywego wiata rzeczywistoci.Jest to stopniowy proces wiecznie ewoluujcej wiadomoci, postp w kierunku sednarzeczywistoci. Trwa to latami, lecz pewnego dnia medytujcy burzy mur i zanurza si wwietle. Transformacja jest cakowita. Jest nazywana wyzwoleniem i jest trwaa. Wyzwolenie

jest celem wszystkich rodzajw praktyk buddyjskich, lecz drogi do osignicia tego celu srne.

W obrbie buddyzmu jest niezwykle wiele odmiennych odamw (cieek), lecz dziel siona na dwa gwne nurty - Mahayan i Theravad. Buddyzm Mahayana przewaa we


8/115

Buddyzm

AstralDynamics.pl8

wschodniej Azji, ksztatujc kultur Chin, Korei, Japonii, Nepalu, Tybetu i Wietnamu.Najszerzej znanym z systemw Mahajany jest Zen, praktykowany gwnie w Japonii, Korei,Wietnamie oraz USA. System Theravada przewaa w poudniowej i poudniowo-wschodniejAzji w krajach takich jak Sri Lanka, Tajlandia, Birma, Laos i Kamboda. Ksika niniejsza

powicona jest praktyce Theravada.

Tradycyjna literatura Theravada opisuje techniki zarwno Samatha (koncentracja i spokj

umysu) jak i Vipassana (wgld lub czysta wiadomo). W literaturze Pali opisano ponadczterdzieci rnych tematw medytacji. Poleca si je jako przedmioty koncentracji i jakoprzedmioty badania prowadzcego do wgldu. Lecz niniejszy podrcznik zawierapodstawowe informacje i ograniczymy si do omwienia najbardziej podstawowego zzalecanych tematw - oddychania. Ksika ta stanowi wstp do osignicia uwanocipoprzez obserwacj i zrozumienie caego procesu oddychania. Skupiajc swoj uwag naoddechu, medytujcy czynnie obserwuje cay swj percepcyjny wszechwiat. Uczy siobserwowa zmiany zachodzce we wszystkich doznaniach fizycznych, uczuciach i percepcji.Uczy si bada czynnoci swojego umysu i fluktuacje w charakterze samej wiadomoci.Wszystkie te zmiany zachodz nieustannie i s obecne w kadym momencie naszegodowiadczenia.

Medytacja to ywa czynno, eksperymentalna w swej naturze. Nie mona jej naucza jakprzedmiotu wycznie szkolnego. Bijce serce tego procesu musi pochodzi z wasnegoosobistego dowiadczenia nauczyciela. Na temat ten powstao duo skodyfikowanegomateriau napisanego przez najwybitniejsze umysy. Warto tej literaturze powici uwag.

Wikszo z tez przedstawionych w ksice zostao zaczerpnitych z Tipitaka, to jesttrzyczciowego zbioru dzie, w ktrych zachoway si oryginalne nauki Buddy. Tipitakaskada si z Vinaya - kodeksu dyscypliny dla mnichw, zakonnic, oraz ludzi wieckich; Suttas- dysput publicznych przypisywanych Buddzie; oraz z Abhidhamma - zbioru gbokich naukpsycho-filozoficznych.

W pierwszym wieku naszej ery wybitny buddyjski uczony Upatissa napisa dzieozatytuowane Vimuttimagga (cieka Wolnoci), w ktrym podsumowa nauki Buddy natemat medytacji. W V wieku n.e., inny wielki buddyjski uczony, Buddhaghosa, pisa o tym

samym w innym dziele scholastycznym - Visuddhimagga (cieka Oczyszczenia), ktre podzi dzie pozostaje podstawowym tekstem na temat medytacji. Wspczeni nauczycielemedytacji opierajsi na Tipitaka oraz na wasnym osobistym dowiadczeniu. Celem naszym

jest przedstawienie wskazwek na temat medytacji Vipassana w sposb maksymalnie

klarowny i zwizy. Ksika ta oferuje sposobno by, po raz pierwszy sprbowa medytacji.Od Ciebie zaley, czy zrobisz pierwsze kroki na drodze do odkrycia, kim jeste i jaki jest sensycia. Warto wyruszy w t podr. yczymy powodzenia.


9/115

AstralDynamics.pl9

ROZDZIA 1

Medytacja - dlaczego warto?

Medytacja nie jest atwa. Wymaga czasu i wysiku, a take wytrwaoci, zdecydowania idyscypliny. Wymaga mnstwa cech, ktre zwykle uwaamy za nieprzyjemne i ktrych

wolelibymy unikn za wszelk cen. Mona to okreli sowem "determinacja". Zpewnocio wiele atwiej jest nie przejmowa si i oglda telewizj. Dlaczego wic warto?Dlaczego powica na niczas i energi, kiedy mona si bawi? Dlaczego zawraca sobiegow? To proste. Poniewa jeste czowiekiem. I wanie z tego prostego powodu, e jesteczowiekiem, twoim dziedzictwem jest wrodzone niezadowolenie z ycia, ktrego nie monasi pozby. Mona je usun ze wiadomoci na jaki czas. Mona je ignorowa przezduszy czas, lecz i tak zawsze powrci - zwykle, gdy si tego najmniej spodziewasz. Nagle,pozornie bez powodu, zatrzymujesz si, robisz podsumowanie, i zdajesz sobie spraw z tego

jak naprawd wyglda twoje ycie.

Zaczynasz nagle rozumie, e ycie przecieka ci midzy palcami. Robisz dobrmin do zejgry. Jako wiesz koniec z kocem i na pozr wszystko jest w porzdku. Ale momentyrozpaczy, czas, kiedy czujesz, e wszystko ci si wali, tkwiw tobie, mimo e nie pokazujesztego na zewntrz. Czujesz si zagubiony i zdajesz sobie z tego spraw. Lecz wspaniale toukrywasz. Tymczasem w gbi duszy jeste przekonany, e musi by jaki inny sposb ycia,lepszy sposb patrzenia na wiat, sposb, aby y peni ycia. Czasem, przez przypadek,udaje ci si do niego dotrze. Dostajesz dobr prac, zakochujesz si, wygrywasz. I przezchwil wszystko jest inne. ycie staje si bogatsze i janiejsze, a dziki temu ze czasy i

szarzyzna odchodzw niepami. Dowiadczenia zmieniaj si i mwisz sobie: "OK, udaomi si. Teraz ju bd szczliwy". Lecz i to rozwiewa si jak dym na wietrze. Pozostajcitylko wspomnienia. Wspomnienia i niewyrane przeczucie, e co jest nie tak.

Ale w yciu jest jeszcze gbszy poziom wraliwoci, tylko jako tego nie dostrzegasz. Wkocu czujesz si odizolowany. Czujesz jakby tkwi w kokonie odgradzajcym ci odwspaniaych dowiadcze. Przelizgujesz si po powierzchni ycia. Znowu nie dajesz sobierady. A potem nawet to niewyrane przeczucie znika, a ty ponownie znajdujesz si w tejsamej, dawnej rzeczywistoci. wiat znowu jest obrzydliwy lub w najlepszym przypadkunudny. To emocjonalna hutawka, a ty czsto jeste na dnie, marzc o tym, by by naszczycie.


10/115


AstralDynamics.pl10

Co wic z tobjest nie tak? Jeste dziwakiem? Nie. Jeste po prostu czowiekiem. Cierpisz nat sam chorob, co kady inny czowiek. W kadym z nas jest potwr, ktry ma wielemacek: chroniczne napicie, brak szczerego wspczucia dla innych, wczajc w tonajbliszych, zablokowane uczucia, emocjonalna martwota. Bardzo wiele macek. Nikt z nas

nie jest cakowicie wolny od tego. Moemy temu zaprzecza, moemy prbowa to stumi.Stworzylimy cakultur, by to ukry, udajc, e nie istnieje, i by odwrci swojuwag odtego za pomoccelw, projektw, statusu. Ale ten potwr nie znika. Czai si w kadej myli ikadym doznaniu - bezdwiczny gos w twojej gowie, ktry powtarza: "Jeszcze nie jestewystarczajco dobry. Musisz mie wicej. Musisz si bardziej postara. Musisz by lepszy."To potwr, ktry przejawia si wszdzie w subtelnych formach.

Id na przyjcie. Przysuchaj simiechom, opanowanym gosom, ktre artuj, lecz kryje siza nimi strach. Poczuj napicie, poczuj presj. Nikt nie jest naprawd rozluniony, ludzietylko udaj. Id na mecz. Przyjrzyj si fanom na trybunach. Przyjrzyj si irracjonalnymwybuchom gniewu. Przypatrz si niekontrolowanej frustracji ukrytej pod maskentuzjazmu ipoczucia wsplnoty. Wycie, gwizdy, nieopanowany egotyzm w imi lojalnoci wobec klubu.Pijastwo, bjki na trybunach. To ludzie, ktrzy desperacko prbuj uwolni si odwewntrznego napicia. Ci ludzie nie yjw harmonii z samymi sob. Obejrzyj wiadomociw TV. Przysuchaj si sowom popularnych piosenek. Znajdziesz w nich ten sam temat,powtarzajcy si w rnych wariacjach. Zazdro, cierpienie, niezadowolenie, napicie.

ycie zdaje si by wielkim wysikiem i nieustannbeznadziejnwalk z przeciwnociamilosu. A jak radzimy sobie z tym brakiem zadowolenia? Dajemy zapa si w puapk "gdyby

tylko". Gdybym tylko mia wicej pienidzy, bybym szczliwy. Gdybym tylko znalazkogo, kto naprawd by mnie kocha, gdybym tylko schud o 10 kilogramw, gdybym tylkomia kolorowy telewizor, jacuzzi, krcone wosy itd., bez koca. Skd si to bierze, a cowaniejsze, co mona z tym zrobi? Bierze si z naszego umysu. Jest to gboki,niedostrzegalny, wszechobecny zestaw mentalnych nawykw - wze gordyjski, ktryzapltalimy krok po kroku i moemy go rozplta w ten sam sposb - stopniowo. Moemydostroi naszwiadomo, poskada rozsypane kawaki i owietli je. To, co niewiadome,stopniowo moemy uczyniwiadomym.

Sednem naszego dowiadczenia snieustannie zachodzce zmiany. ycie upywa chwila zachwili nigdy nie jest takie samo. Bezustanna zmiana to istota wszechwiata percepcyjnego.W twej gowie powstaje myl, a p sekundy pniej ju jej nie ma. Powstaje nastpna irwnie znika. W twoich uszach rozbrzmiewa dwik, a potem cisza. Otwrz oczy, a wiatzewszd otacza ci. Zamknij je, a zniknie. Ludzie pojawiaj si w twoim yciu i znikaj.Przyjaciele odchodz, krewni umieraj. Raz jeste na wozie, raz pod wozem. Czasemwygrywasz i rwnie czsto przegrywasz. Zmiany s nieuchronne. Nie ma dwch

jednakowych chwil.

Nie ma w tym nic zego. Taka jest natura wszechwiata, lecz nasza kultura nauczya nasreagowa na ten nieustanny nurt w dziwny sposb. Dzielimy dowiadczenia na kategorie.


11/115

Medytacja dlaczego warto?

AstralDynamics.pl11

Prbujemy przyporzdkowa kade doznanie, kadodmian mentalnw tym nieustajcymnurcie, do jednej z trzech szufladek w umyle. Jest ono dobre, ze lub obojtne. Nastpnie, wzalenoci od tego, do ktrej szufladki je woylimy, reagujemy na nie zestawemutrwalonych nawykw mentalnych. Jeli dane dowiadczenie jest "dobre", to usiujemy na

nim zatrzyma czas. Trzymamy si go kurczowo, napawamy si nim, nie pozwalamy muuciec. Gdy to nie dziaa, robimy wszystko co w naszej mocy, by dowiadczenie powtrzyosi. Nazwijmy ten nawyk mentalny "chwytaniem" (grasping).

Po przeciwnej stronie umysu znajduje si szufladka z napisem "ze". Kiedy postrzegamy cojako "ze", prbujemy odsun to od siebie. Prbujemy zaprzeczy temu, odrzuci to, pozbysi tego w jakikolwiek sposb. Walczymy z wasnymi doznaniami. Uciekamy od tego, co jestczci nas samych. Nazwijmy ten nawyk mentalny "odrzuceniem" (rejecting). Pomidzytymi dwoma sposobami reakcji, znajduje si szufladka neutralna. Tutaj umieszczamydowiadczenia, ktre nie sani dobre, ani ze. Sobojtne, nieciekawe i nudne. Pakujemy jedo szufladki neutralnej, po to by je ignorowa i kierujemy uwag tam, gdzie co si dzieje, tj.na bdne koo naszego podania i niechci. Ta kategoria dowiadcze pozbawiona jestnalenej jej czci uwagi. Nazwijmy ten nawyk mentalny "ignorowaniem". Bezporednimwynikiem tego szalestwa jest nieustanny bieg donikd w codziennym kieracie, nieustannapogo za przyjemnoci, nieustanna ucieczka od blu, nieustanne ignorowanie 90 % naszegodowiadczenia. A potem zastanawiamy si: "Dlaczego ycie jest takie nudne?" Wostatecznym rozrachunku taki system nie dziaa.

Bez wzgldu na to, jak bardzo gonisz za przyjemnoci i sukcesem, s momenty, kiedy

przegrywasz. Bez wzgldu na to, jak szybko uciekasz, nadchodz momenty, kiedy bl cidogania. A miedzy tymi momentami ycie jest tak nudne, e chce ci si wy. Nasze umysypene sopinii i uwag krytycznych. Zbudowalimy wok siebie mury i jestemy winiamiswoich wasnych kamstw i niechci. Cierpimy. Cierpienie to wane sowo w mylibuddyjskiej. To kluczowy termin i naley go dokadnie zrozumie. W jzyku Pali okrelane

jest jako 'dukkha' i oznacza bl nie tylko fizyczny. Oznacza gbokie, subtelne poczucieniezadowolenia, bdce czcikadego kieratu umysowego. Budda gosi, e cierpienie jestsednem ycia. Na pierwszy rzut oka jest to tak ponure i pesymistyczne, e a wydaje sinieprawdziwe. Przecie, mimo wszystko, jest mnstwo chwil, kiedy jestemy szczliwi,

nieprawda? Nie, tylko nam si tak wydaje. Wybierz jakikolwiek moment, w ktrym czuesi speniony i przeanalizuj go dokadnie. Pod warstw radoci odnajdziesz ledwodostrzegalne, wszechobecne napicie; bez wzgldu na to, jak wspaniay by to moment,zawsze w kocu przemija. Niewane ile wanie zdobye i tak stracisz to czciowo albopowicisz resztycia na pilnowanie, by ci nic nie ubyo oraz na plany jak zdoby wicej. Wkocu umrzesz. W kocu stracisz wszystko. Wszystko przemija.

Czy nie brzmi to ponuro? Na szczcie wcale tak nie jest. Brzmi ponuro tylko wtedy, kiedypatrzymy na to ze zwykego, mentalnego punktu widzenia, z tego poziomu, w ktrym

jestemy w codziennym kieracie. Na gbszym poziomie punkt widzenia zmienia si, pojawiasi nowy, zupenie inny sposb patrzenia na wszechwiat. To poziom istnienia, gdzie umys


12/115


AstralDynamics.pl12

nie prbuje zatrzyma czasu, gdzie nie trzymamy si kurczowo przemijajcych dowiadcze,gdzie nie usiujemy ignorowa ani blokowa dozna. Istnieje jednak poziom dowiadczenia,gdzie nie ma ani dobra, ani za, ani przyjemnoci, ani blu. To wspaniay sposb patrzenia nawiat i mona si go nauczy. Nieatwo to zrobi, lecz jest to moliwe.

Szczcie i spokj umysu. To spodstawowe kwestie w yciu czowieka. To jest to, czegowszyscy szukamy. Czasem trudno to dostrzec, poniewa zakrywamy te najwaniejsze celewarstwami powierzchownych celw. Chcemy jedzenia, pienidzy, seksu, rzeczy materialnychi szacunku. Czasem nawet mwimy, e pojcie "szczcia" jest zbyt abstrakcyjne: "Suchaj, ja

jestem praktyczny. Po prostu daj mi pienidze i kupi sobie wszystko, czego mi potrzeba doszczcia". Niestety, to nie dziaa. Przyjrzyj si tym celom, a odkryjesz, e spowierzchowne.Chcesz je. Dlaczego? Bo jestem godny. Jeste godny, no to co? Jak co zjem przestanby godny i poczuj si dobrze. Aha! Dobrze si poczujesz! Wanie o to chodzi. To, o conam chodzi, to nie powierzchowne cele. S one tylko celami porednimi. To, o co namchodzi, to poczucie ulgi, ktre pojawia si, kiedy jaka potrzeba zostaje zaspokojona. Ulga,rozlunienie, koniec napicia. Spokj, szczcie, koniec z poczuciem niezaspokojenia.

Czym wic jest szczcie? Dla wikszoci z nas szczyt szczcia oznacza, e mamy wszystko,czego pragniemy, wszystko kontrolujemy, udajemy wadc, chcemy, by cay wiat taczy jakmu zagramy. Raz jeszcze powtarzam, nie tdy droga. Przyjrzyjmy si historycznympostaciom, ktre rzeczywicie miay t nieograniczonwadz. Nie byli szczliwymi ludmi.Z pewnoci nie yli w zgodzie z samymi sob. Dlaczego? Bo pragnli mie cakowit iabsolutn kontrol nad wiatem, a nie byo to moliwe. Chcieli kontrolowa wszystko, a

zawsze jest kto, kto nie chce podda si takiej kontroli. Nie mogli kontrolowa gwiazd.Take chorowali i take musieli umrze.

Nie moesz mie wszystkiego co chcesz, to niemoliwe. Na szczcie jest inne wyjcie.Moesz nauczy si kontrolowa swj umys, wyrwa si z tego zamknitego krgupodania i nienawici. Moesz nauczy si nie poda, rozpoznawa swoje pragnienia, alenie da si im kontrolowa. To nie znaczy, e kadziesz si na drodze i pozwalasz, ebywszyscy po tobie deptali. To znaczy, e moesz dalej wie normalne ycie, ale przyjzupenie inny punkt widzenia. Robisz to, co musisz, ale wolny jeste od obsesyjnego,

kompulsywnego podania. Pragniesz czego, ale nie musisz goni za tym. Boisz si czego,ale nie musisz sta, trzsc si ze strachu. Wypracowanie takiej postawy jest bardzo trudne,zabiera lata. Skoro jednak nie mona kontrolowa wszystkiego, lepiej jest prbowa robi to,co trudne ni to, co niemoliwe.

Zastanw si jednak przez chwil. Spokj umysu i szczcie! Czy wanie nie o to chodzi wcywilizacji? Budujemy drapacze chmur i autostrady. Mamy patne urlopy i telewizj. Mamybezpatne leczenie i zwolnienia lekarskie, ubezpieczenia i zasiki. Wszystko to ma na celuzapewnienie jakiego spokoju i bezpieczestwa. Mimo to, odsetek chorych psychicznie stalewzrasta, a przestpczo ronie jeszcze szybciej. Na ulicach roi si od przestpcw iszalecw. Wystaw rk za prg swojego bezpiecznego domu, a kto zaraz ukradnie ci


13/115

Medytacja dlaczego warto?

AstralDynamics.pl13

zegarek! Co jest nie tak. Szczliwy czowiek nie czuje potrzeby zabijania. Lubimy myle,e nasze spoeczestwo wykorzystuje ca dostpn mu wiedz, by osign spokj iszczcie. Zaczynamy pojmowa, e materialna strona ycia rozwina si nadmierniekosztem gbszego, emocjonalnego aspektu, i pacimy za ten bd. Jedna rzecz to mwi o

degeneracji duchowego i moralnego ycia wspczesnej Ameryki, inna rzecz, to co z tymzrobi. Trzeba zacz od siebie. Spjrzmy uwanie w gb siebie, szczerze i obiektywnie, akady z nas dostrzee momenty, kiedy moe o sobie powiedzie: "Jestem do niczego" oraz"Zwariowaem". Nauczymy si dostrzega te momenty jasno i wyranie, ale bez poczuciawiny i bdziemy si dalej rozwija, wychodzc z tych stanw.

Nie moesz wprowadzi radykalnych zmian w sposobie ycia, dopki nie zobaczysz siebiedokadnie takim, jakim jeste naprawd. Gdy tylko to nastpi, zmiany zaczn zachodzi wsposb naturalny. Nie musisz walczy ze sob lub innymi, czy te podporzdkowywa sireguom narzuconym przez autorytety. Po prostu zmiany w tobie zachodz automatycznie.Lecz uzyskanie tego wgldu jest trudnym zadaniem. Musisz zobaczy, jaki jeste i kim jeste,bez zudze, osdu i oporu. Musisz przekona si, jakie jest twoje miejsce w spoeczestwie itwoje zadanie jako istoty spoecznej. Musisz przekona si, jakie s twoje powinnoci iobowizki wobec innych ludzi, lecz nade wszystko, jaka jest twoja odpowiedzialno wobecsamego siebie jako jednostki yjcej z innymi jednostkami. I musisz dostrzega to wszystkowyranie jako jedno, jako sie wzajemnie powizanych elementw, ktre razem tworznow jako. Wydaje si to by skomplikowane, lecz czsto nastpuje w jednej chwili. Jelichodzi o osignicie tego rodzaju zrozumienia i pogodnego szczcia, nic nie moe bybardziej pomocne ni kultura duchowa, ktrzawdziczamy medytacji.

Dhammapada to staroytny tekst buddyjski, ktry wyprzedzi Freuda o tysice lat. Czytamy wnim: "To, kim jeste obecnie wynika z tego, kim bye. To, kim bdziesz jutro, wyniknie ztego, kim jeste dzi. Skutki za bdwlec si za tob, tak jak wz poda za woem, ktry gocignie. Skutki dziaa oczyszczonego umysu pjd za tob jak cie. Nikt nie moe zrobidla ciebie wicej ni twj oczyszczony umys - ani rodzice, ani krewni, ani przyjaciele, nikt.Zdyscyplinowany umys przynosi szczcie."

Celem medytacji jest oczyszczenie umysu. Oczyszcza ona proces mylowy z czego, co

mona by nazwa psychicznymi czynnikami dranicymi (psychic irritants), tj. chciwoci,nienawici i zazdroci, z pt, ktre trzymajnas w niewoli emocjonalnej. Wprowadza umysw stan spokoju i wiadomoci, w stan koncentracji i wgldu (zrozumienia).

W naszym spoeczestwie wierzy si w wyksztacenie. Uwaamy, e dziki wiedzy osobaoczytana jest cywilizowana. Jednak cywilizacja daje powierzchown ogad. Wystawmynaszego wyrafinowanego dentelmena na stresy wojny lub krachu ekonomicznego izobaczmy, co si stanie. Jedna rzecz to przestrzeganie prawa ze wzgldu na kar i obawprzed konsekwencjami. Zupenie inna rzecz to przestrzeganie prawa, dlatego e jestemywolni od chciwoci, ktra sprawia, e kradniemy, i od nienawici, ktra sprawia, e zabijamy.Wrzu kamie do strumienia. Jego nurt wygadzi jego powierzchni, lecz w gbi nic si nie


14/115


AstralDynamics.pl14

zmieni. We ten sam kamie i wrzu go w ogie, kamie zmieni si zarwno wewntrz jak ina zewntrz. Stopi si. Cywilizacja zmienia czowieka na zewntrz. Medytacja cakowicieagodzi jego wntrze.

Medytacj nazywa si Wielkim Nauczycielem. To oczyszczajca prba ognia, ktra prowadzipowoli do zrozumienia. Im wicej rozumiesz, tym atwiej ci si przystosowa, tym bardziejjeste tolerancyjny. Im wicej rozumiesz, tym wicej w tobie wspczucia. Stajesz si jakdoskonay rodzic lub idealny nauczyciel. Gotw jeste wybaczy i zapomnie. Kochaszinnych, poniewa ich rozumiesz. A rozumiesz innych, poniewa zrozumiae siebie. Zajrzaedo swego wntrza i ujrzae wasne zudzenia i wasne ludzkie saboci. Ujrzae wasneczowieczestwo i nauczye si wybacza i kocha. Jeli nauczye si wspczucia wobecsiebie, wspczucie wobec innych przychodzi automatycznie. Dowiadczony medytujcy toosoba, ktra dogbnie rozumie ycie i wczeniej czy pniej zaczyna je kocha gboko ibezwarunkowo.

Medytacja bardzo przypomina przygotowywanie ziemi pod upraw. Aby zamieni las naziemi uprawn, trzeba najpierw wyci drzewa i wykarczowa ziemi. Nastpnie zaora iuyni ja. Potem siejesz ziarno i zbierasz niwo. Aby przygotowa swj umys, musisznajpierw pozby si tego, co przeszkadza i drani, wyrwa to z korzeniami, aby nie odroso.Potem uyniasz. Nawozisz gleb umysu energi i dyscyplina. Nastpnie siejesz ziarno izbierasz niwo wiary, moralnoci, uwanoci i mdroci.

Przy okazji, wiara i moralno, w tym kontekcie maj szczeglne znaczenie. Buddyzm nie

popiera wiary w tym znaczeniu, e wierzymy w co, bo tak jest napisane w ksice, bo takpowiedzia prorok lub tak naucza kto, kto cieszy si uznaniem. Tutaj chodzi raczej opewno (confidence). Wiesz, e co jest prawdziwe, bo sam si o tym przekonae,osobicie. Podobnie, moralno to nie sztywne przestrzeganie narzuconych odgrnie reguzachowania. Celem medytacji jest osobista transformacja. Po dowiadczeniachmedytacyjnych nie jeste ta sam osob, ktr bye wczeniej. Medytacja zmienia twjcharakter, czynic ci wraliwszym oraz gboko wiadomym swoich wasnych myli, sw iuczynkw. Twoja arogancja znika, podobnie jak i antagonizmy. Umys staje si spokojny iniezmcony. ycie zaczyna pyn bez zakce. Prawidowa medytacja przygotowuje ci na

poraki i sukcesy yciowe. Zmniejsza napicie, lki i obawy. Niepokj sabnie, a gwatowneuczucia zostajposkromione. Rzeczy wracajna swoje miejsce i ycie staje jest lotem a niewalk. A wszystko to dzieje si poprzez zrozumienie.

Medytacja wyostrza koncentracj i zdolno mylenia. Nastpnie, krok po kroku, twojepodwiadome motywy i mechanizmy stajsi dla ciebie zrozumiae. Wyostrza ci si intuicja.Wzrasta precyzja myli i stopniowo poznajesz rzeczy takimi, jakimi s naprawd, bezuprzedze i zudze. Czy to wystarczajce powody by zawraca sobie gow? Niezupenie.To tylko obietnice na papierze. Jest tylko jeden sposb, by si przekona, czy medytacjawarta jest wysiku. Naucz si medytowa prawidowo i medytuj. Sam si przekonaj.


15/115

AstralDynamics.pl15

ROZDZIA 2

Czym medytacja nie jest

Medytacja to sowo. Syszae je ju wczeniej, inaczej bowiem nie signby po tksik. Proces mylenia opiera si na skojarzeniach, a sowo 'medytacja' przywodzi na myl

wiele rnych skojarze. Niektre s prawdopodobnie prawdziwe a inne to stek bzdur.Niektre z nich odnosz si do innych rodzajw medytacji i nie maj nic wsplnego zpraktykVipassany. Zanim przejdziemy dalej powinnimy oczyci umys ze mieci, po to byzrobi miejsce na nowe informacje. Zacznijmy wic od tego, co najbardziej oczywiste.

Nie zamierzamy uczy jak kontemplowa wasny ppek lub intonowa tajemnicze sylaby.Nie chodzi o pokonywanie demonw ani o wykorzystywanie niewidzialnych energii. Nie

dostaniesz kolorowego pasa za osignite wyniki i nie musisz goli gowy ani nosi turbanu.Nie musisz nawet rozda swojego dobytku i zamieszka w klasztorze. W rzeczywistoci

moesz zacz natychmiast i od razu zrobi postpy, chyba e prowadzisz niemoralne lubchaotyczne ycie. To brzmi zachcajco, czy nie?

Jest bardzo wiele ksiek powiconych medytacji. Wikszo z nich jest napisana wyczniez punktu widzenia okrelonej tradycji religijnej lub filozoficznej, a wielu autorw nie zadaosobie trudu, by o tym wspomnie. Piszo medytacji jakby podawali oglne reguy, lecz wrzeczywistoci s to wysoce specyficzne procedury charakterystyczne wycznie dla danegosystemu. Wynikiem jest chaos. Lecz jeszcze gorsza jest rnorodno skomplikowanychteorii i interpretacji, ktre wzajemnie sobie przecz. Skutkiem tego jest prawdziwy baagan i

gmatwanina sprzecznych opinii z towarzyszcym im natokiem nieistotnych informacji.Niniejsza ksika jest szczeglna. Zajmujemy si wycznie medytacj Vipassana.Zamierzamy nauczy ci jak spokojnie i obiektywnie obserwowa funkcjonowanie wasnegoumysu, po to by mg zrozumie wasne zachowanie. Celem jest wiadomo, wiadomotak intensywna, skoncentrowana i zharmonizowana, e pozwoli ci wnikn w natur samejrzeczywistoci.

Na temat medytacji istnieje szereg faszywych pogldw. Syszymy je wci z ust nowychuczniw, wci powtarzajsi te same pytania. Najlepiej jest od razu je wyjani, poniewaprzekonanie o ich susznoci moe od samego pocztku zablokowa postpy. Przyjrzymy sikademu z osobna i rozprawimy si z nimi.


16/115


AstralDynamics.pl16

Faszywy pogld nr 1Medytacja jest po prostu technikrelaksacyjn

Diabe tkwi tutaj w sowie "po prostu". Relaksacja to kluczowy skadnik medytacji, ale celmedytacji Vipassana jest znacznie wzniolejszy. Tak czy inaczej, stwierdzenie to jestgeneralnie prawdziwe w odniesieniu do wielu innych systemw medytacyjnych. Wszystkie

praktyki medytacyjne kadnacisk na koncentracj umysu, na uspokojenie umysu poprzezskoncentrowanie si na wybranym elemencie lub temacie. Jeli si przyoymy to osigniemystan gbokiego, bogiego relaksu nazywanego Jhana. Jest to stan najwyszego spokoju,graniczcy z ekstaz. Jest to przyjemno, z ktradne dowiadczenie w normalnym staniewiadomoci nie moe si rwna. Wikszo systemw zatrzymuje si na tym. To jest cel, akiedy do niego docierasz, po prostu powtarzasz to dowiadczenie przez reszt ycia. ZmedytacjVipassana jest inaczej. Vipassana dy do innego celu - wiadomoci. Uwaa si,

e aby go osign konieczne s koncentracja i rozlunienie. Powinny one poprzedzamedytacj, sprzydatnymi narzdziami i korzystnymi efektami ubocznymi. Ale nie scelemsamym w sobie. Celem jest wgld. Medytacja Vipassana to gboka praktyka religijna, ktrama na celu ni mniej ni wicej tylko oczyszczenie i transformacj codziennego ycia. Rnicepomidzy koncentracja wgldem omwimy dokadniej w Rozdziale 14.

Faszywy pogld nr 2Medytacja oznacza wejcie w trans

Stwierdzenie to rzeczywicie mona odnie do niektrych typw medytacji, ale nie doVipassany. Medytacja wgldu nie jest formhipnozy. Nie chodzi o to, aby wyczy umys istraci wiadomo. Nie chodzi o to by zamieni si w warzywo, ktre niczego nie czuje.Wprost przeciwnie. Nauczysz si dostraja do swoich zmian emocjonalnych. Nauczysz sipoznawa siebie z coraz wiksz jasnoci i dokadnoci. W czasie nauki tej techniki mogwystpi pewne stany, ktre postronnemu obserwatorowi mog przypomina trans. Wrzeczywistoci sone czym dokadne przeciwnym. Osoba w transie hipnotycznym podatna

jest na cudzkontrol, podczas gdy w stanie gbokiej medytacji medytujcy kontroluje sam

siebie. Podobiestwo jest jednie powierzchowne, a wywoanie tego typu zjawisk nie jestcelem Vipassany. Jak ju wspomnielimy, gboka koncentracja w stanie Jhana jestnarzdziem lub jedynie etapem w drodze do wyszej wiadomoci. Vipassana z definicjioznacza kultywowanie uwanoci i wiadomoci. Jeli w trakcie medytacji traciszwiadomo, to znaczy, zgodnie z definicj tego sowa w systemie Vipassany, e niemedytujesz. To proste.


17/115


AstralDynamics.pl17

Faszywy pogld nr 3Medytacja to tajemnicza niezrozumiaa praktyka

Jest to prawda tylko po czci. W medytacji mamy do czynienia z poziomami wiadomocigbszymi ni symboliczne myli. Wobec tego nie wszystko co dotyczy medytacji da siprzekaza sowami. To nie oznacza jednak, e nie mona jej zrozumie. Sgbsze poziomyzrozumienia ni sowa. Rozumiesz jak chodzi. Prawdopodobnie nie umiesz opisakolejnoci, w jakiej twoje nerwy i minie kurcz si wwczas, ale umiesz chodzi.Medytacj trzeba poj w ten sam sposb, praktykujc j. Nie mona si jej nauczyteoretycznie. Trzeba jej dowiadczy. Medytacja to nie jaka bezmylna formuka, dzikiktrej mona automatycznie uzyska przewidywalne wyniki. W rzeczywistoci nigdy nie dasi przewidzie dokadnie, co wydarzy si podczas danej sesji medytacyjnej. Za kadymrazem jest to odkrywanie, eksperyment i przygoda. Jest to do tego stopnia prawdziwe, e

kiedy osigniemy w medytacji pewien stopie przewidywalnoci i powtarzalnoci to ju to,samo w sobie, jest znakiem. Oznacza to, e zboczye z drogi i zmierzasz w kierunkustagnacji. W medytacji Vipassana najwaniejsze jest, by nauczy si podchodzi do kadejsekundy jakby bya pierwszi jedynsekundwe wszechwiecie.

Faszywy pogld nr 4Celem medytacji jest zdobycie umiejtnoci parapsychicznych

Nie, celem medytacji jest rozwj wiadomoci. Nie chodzi tu o nauk jak czyta w cudzychmylach. Celem nie jest rwnie umiejtno lewitacji. Celem jest wyzwolenie. Istniejezwizek pomidzy zjawiskami parapsychologicznymi a medytacj, ale zwizek ten jest doskomplikowany. Na samym pocztku praktykowania medytacji takie zjawiska mog, ale niemusz, wystpowa. Niektrzy mog mie intuicyjne przeczucia lub wspomnienia zwczeniejszych wciele, a inni niczego takiego nie dowiadcz. Tak czy inaczej nie uwaa sitego za dobrze rozwinite i wiarygodne zdolnoci parapsychiczne. Nie naley przypisywa imnadmiernego znaczenia. W rzeczywistoci takie zjawiska s dosy niebezpieczne dla tych,ktrzy dopiero zaczli medytowa, z tego wzgldu, e szbyt kuszce. Mogby puapkdla

ego i zwabi nas z dobrej drogi. Najlepiej jest nie zwraca na nie adnej uwagi. Jeli pojawisi, w porzdku. Jeli nie, to te dobrze. Prawdopodobnie si nie pojawi. Na pewnym etapierozwoju medytujcy moe robiwiczenia po to, by rozwin zdolnoci parapsychiczne. Alema to miejsce znacznie pniej. Po osigniciu gbokiego stanu Jhany medytujcy bdziewystarczajco zaawansowany, by pracowa z takimi siami bez niebezpieczestwa, ewymknsi spod kontroli i zapanujnad jego yciem. Nastpnie rozwinie je po to, by suyinnym. Lecz do tego potrzebne s dziesitki lat praktyki. Nie przejmuj si tym. Po prostuskoncentruj si na dalszym rozwijaniu wiadomoci. Jeli bdziesz sysza gosy lub miawizje, to odnotuj ten fakt, ale zignoruje je. Nie daj si wcign.


18/115


AstralDynamics.pl18

Faszywy pogld nr 5Medytacja jest niebezpieczna i rozsdne osoby powinny jej unika

Wszystko jest niebezpieczne. Moesz wpa pod autobus, kiedy przechodzisz przez ulic.Moesz skrci kark, kiedy bierzesz prysznic. Jeli zaczniesz medytowa, to prawdopodobnierne niemie sprawy z przeszoci powrc do ciebie. Wszystko, co stumie w sobie idawno temu pogrzebae moe by przeraajce. Lecz jest to rwnie korzystne. Nic nie jestcakowicie wolne od ryzyka, ale to nie znaczy, e powinnimy si schroni w jakim kokonie.To nie byoby ycie. To byaby mier za ycia. Sposb, aby poradzi sobie zniebezpieczestwem, to wiedzie, jakie dokadnie jest zagroenie, skd moe nadej, i cozrobi, kiedy nadejdzie. Temu suy niniejszy podrcznik. Vipassana to rozwj wiadomoci.Samo w sobie nie jest to niebezpieczne, wprost przeciwnie. Zwikszona wiadomo toochrona przed niebezpieczestwem. Medytacja prawidowo przeprowadzana jest delikatnym i

stopniowym procesem. Nie spiesz si, a rozwj nastpi naturalnie. Niczego nie mona robina si. Pniej, kiedy ju bdziesz pod opiekmdrego i kompetentnego nauczyciela, moeszzwikszy tempo rozwoju poprzez okresy intensywnej medytacji. Na pocztku jednak niespiesz si. Dziaaj delikatnie, a wszystko bdzie w porzdku.

Faszywy pogld nr 6Medytacja jest tylko dla witych a nie dla przecitnych ludzi

Pogld taki jest bardzo popularny w Azji, gdzie mnichw i witych otacza si nabonczci.Jest to nieco podobne do sposobu, w jaki w Ameryce idealizuje si gwiazdy filmowe izawodnikw grajcych w baseball. Osoby takie postrzega si wedug pewnego stereotypu,idealizuje i tworzy taki ich wizerunek, ktremu mao kto byby w stanie sprosta. Nawet naZachodzie podejcie do medytacji jest czciowo podobne. Oczekujemy, e medytujcybdzie jak niezwyk, pobonosob. Bezporedni, choby krtki, kontakt z takimi ludmiszybko rozwiewa te iluzje. Zwykle s to ludzie bardzo energiczni i peni zapau, ludzie,ktrych ycie jest bardzo aktywne. Oczywicie, to prawda, e wikszowitych medytuje,ale nie medytuj, dlatego, e s wici. Jest na odwrt. S wici, poniewa medytuj.

Osignli to dziki medytacji. A medytowa zaczli zanim stali siwici. To bardzo wane.Wielu uczniw najwyraniej uwaa, e naley postpowa moralnie zanim mona zaczmedytowa. To podejcie, ktre nie ma szans powodzenia. Moralno wymaga czciowejkontroli umysu. To warunek wstpny. Nie mona przestrzega jakichkolwiek zasadmoralnych bez minimalnej choby samokontroli, a jeli myli nieustannie kotuj si wumyle, samokontrola jest mao prawdopodobna. Najpierw konieczna jest kultura mentalna.

Trzema integralnymi skadnikami medytacji w buddyzmie s: moralno, koncentracja imdro. Te trzy skadniki rozwijaj si wsplnie w miar pogbiania si praktyki.

Wpywajna siebie nawzajem i rozwijasz je wszystkie razem a nie kad z osobna. Kiedymasz w sobie mdro, ktra pozwala ci zrozumie sytuacj, wspczucie wobec innych


19/115


AstralDynamics.pl19

pojawia si automatycznie, a wspczucie oznacza, e automatycznie powstrzymujesz si odmyli, sw i uczynkw, ktre mogyby zrani ciebie lub innych. W ten sposb twojezachowanie staje si automatycznie moralne. Problemy pojawiajsi tylko wtedy, kiedy niema zrozumienia. Jeli nie dostrzegasz konsekwencji wasnych czynw, bdziesz popenia

bdy. Kto, kto chce zawsze postpowa moralnie jeszcze zanim zacznie medytowa, czekana co, co nigdy si nie zdarzy. Wedug sw dawnych mdrcw jest on jak czowiek, ktryczeka, a ocean cakowicie si uspokoi, zanim wykpie si w nim. Aby dokadniej zrozumieten zwizek proponujemy przyj, e istniej 3 poziomy moralnoci. Najniszy poziom toprzestrzeganie zasad i regu ustalonych przez kogo innego; np. przez ulubionego proroka,przez pastwo, wodza plemienia lub ojca. Bez wzgldu na to, kto ustanawia prawa, jedyne comusisz zrobi na tym poziomie, to pozna zasady i przestrzega ich. Nawet robot to potrafi.Nawet tresowany szympans mgby to zrobi, gdyby reguy byy proste, a szympans bybybity za kadym razem, kiedy zamie regu. Ten poziom w ogle nie wymaga medytacji.Wszystko czego potrzebujesz, to reguy i kto, kto staby nad tobz batem.

Nastpny poziom moralnoci to przestrzeganie tych regu nawet wtedy, gdy nie ma nikogo,kto by nas kara. Przestrzegamy ich, poniewa s w nas. Sam sobie wymierzasz kar zakadym razem, gdy ktr z nich zamiesz. Ten poziom wymaga pewnej kontroli umysu.Jeli twoje myli s chaotyczne, takie rwnie bdzie twoje zachowanie. Kultura umysowaredukuje chaos umysowy. Jest trzeci poziom moralnoci, lecz etyka to lepsza nazwa dlaniego. Ten poziom znajduje si na szczycie skali, jest paradygmatem sucym zadrogowskaz. Na poziomie etyki nie przestrzega si sztywnych regu narzuconych z gry, lecznasze zachowanie dostosowane jest do potrzeb sytuacji. Na tym poziomie konieczna jest

wysoka inteligencja i umiejtno, by w kadej sytuacji bra pod uwag wszystkie elementyoraz reagowa w sposb twrczy, indywidualny i odpowiedni do sytuacji. Ponadto, osobapodejmujca te decyzje musi wznie si ponad ograniczony osobisty punkt widzenia. Musispojrze na ca sytuacj obiektywnie, w jednakowym stopniu biorc pod uwag potrzebywasne, jak i innych. Innymi sowy, musi by wolna od chciwoci, nienawici, zazdroci itego caego egoizmu, przez ktry nie moemy spojrze na sprawy z punktu widzenia innych.Tylko wtedy moe wybra tak drog dziaania, ktra rzeczywicie bdzie najbardziejoptymalna w danej sytuacji. Ten poziom moralnoci bezwzgldnie wymaga medytacji, chybae kto ju urodzi si wity. Nie ma innego sposobu, by nauczy si tej umiejtnoci.

Ponadto, umiejtno rozwaania kadego aspektu, konieczna na tym poziomie, jestwyczerpujca. Gdyby prbowa logicznie rozwaa wszystkie aspekty kadej sytuacji,szybko zmczyby si. Intelekt nie jest w stanie podoa temu zadaniu. To dla niego za duo.Na szczcie nasza gbsza wiadomo z atwoci si z tym upora. Medytacja zrobi to zaciebie. To niesamowite uczucie.

Na przykad, masz jaki problem - powiedzmy, rozwd wujka Hermana. Sytuacja wydaje siby patowa, jest tak duo rnych "ale", e sam Salomon nie poradziby sobie z tym.Nastpnego dnia zmywasz naczynia, mylc o czym cakiem innym i rozwizanie samoprzychodzi ci do gowy. Po prostu pojawia si nagle, a ty mwisz 'Aha!' I po problemie. Takmoe zdarzy si tylko, gdy wyczymy logik i damy szans swojemu gbszemu "ja" na


20/115


AstralDynamics.pl20

znalezienie rozwizania. Logiczny umys po prostu w tym przeszkadza. Medytacja uczy jakzdystansowa si od procesu mylowego. To sztuka polegajca na tym, aby zej z utartejcieki, a umiejtno ta bardzo przydaje si w yciu codziennym. Medytacja to z pewnocinie jest jaka oderwana od ycia praktyka zarezerwowana wycznie dla pustelnikw i

ascetw. To praktyczna umiejtno, ktra koncentruje si na codziennych wydarzeniach iznajduje bezporednie zastosowanie w yciu kadego czowieka. Medytacja nie oznaczawyrzeczenia siwiata.

Niestety, wanie ten fakt dla niektrych uczniw stanowi przeszkod. Zaczynajmedytowa,spodziewajc si natychmiastowego, kosmicznego objawienia z chrem aniow. Zwykledostaj do rki narzdzie, ktre pozwala im lepiej radzi sobie z problemami takimi jakrozwd wujka Hermana. Niepotrzebnie s rozczarowani. Najpierw pojawia si rozwizanieproblemw. Chr anielski pojawia si troch pniej. :-)

Faszywy pogld nr 7Medytacja to ucieczka od rzeczywistoci

Nieprawda. Medytacja to bieg w kierunku rzeczywistoci. Nie chroni ci przed blem ycia.Pozwala ci zagbi si w ycie i wszystkie jego aspekty tak dalece, e przekraczasz barierblu i docierasz tam, gdzie cierpienie nie istnieje. Vipassan praktykuje si specjalnie po to,by stan twarzw twarz z rzeczywistoci, w peni dowiadczyycia takiego, jakim ono

jest i aby stawi czoo temu, co napotkamy. Vipassana pozwala pozby si zudze i uwolnisi od cigego samooszukiwania. Jest to, co jest. Jeste, kim jeste, a oszukiwanie si, co dowasnych saboci i motyww, tylko pogra ci w iluzji. Medytacja Vipassana nie suytemu, by si zapomnie ani temu, by ukry kopoty. Uczysz si widzie siebie takiego, jakim

jeste. Zobacz to, co jest i zaakceptuj to w peni. Tylko wtedy moesz to zmieni.

Faszywy pogld nr 8Medytacja to wspaniay sposb na "odlot"

Odpowied brzmi: i tak i nie. Medytacja czasami wywouje stan bogoci. Lecz nie to jestcelem i nie zawsze pojawiajsi takie odczucia. Ponadto, jeli medytujemy wanie po to, by

je wywoa, to prawdopodobiestwo ich wystpienia jest mniejsze ni gdybymy medytowaliwe waciwym celu medytacji, to jest w celu zwikszenia wiadomoci. Przyjemno wynikaz odprenia, a odprenie to efekt uwolnienia napicia. Jeli oczekujemy, e medytacjawywoa bogostan to wprowadzamy napicie, co wywouje reakcj acuchow. To jakparagraf 22 ("Paragraf 22" - ksika Josepha Hellera, w nieniejszym tekcie oznacza sytuacjparadoksaln - przyp. tum.). Bogostan osigniemy tylko wtedy, gdy nie bdziemy si o tospecjalnie stara. Poza tym, jeli zaley ci tylko na euforii i pozytywnych odczuciach, to satwiejsze sposoby ich osignicia. Sdostpne w knajpach i na rogach ulic kadego miasta.


21/115


AstralDynamics.pl21

Euforia nie jest celem medytacji. Bdzie si czsto pojawia, ale trzeba j traktowa jakoskutek uboczny. Oczywicie jest to bardzo przyjemny stan, a im duej si medytuje, tymczciej si pojawia. Wszyscy, ktrzy dugo medytujzgadzajsi co do tego.

Faszywy pogld nr 9Medytacja to egoizm

Pozornie wanie tak jest. Medytujcy po prostu siedzi sobie na poduszce. Czy jest dawckrwi? Nie. Czy pracuje, pomagajc ofiarom katastrof? Nie. Lecz przyjrzyjmy si jegomotywom. Dlaczego to robi? Chce oczyci wasny umys z gniewu, uprzedze i zej woli.Jest aktywnie zaangaowany w proces pozbywania si chciwoci, napicia, bezdusznoci. Towanie s przeszkody, ktre blokuj jego wspczucie dla innych. Dopki si ich nie

pozbdzie, wszystkie dobre uczynki bd najprawdopodobniej suy nadymaniu wasnegoego i na duszmet nie pomagajw niczym. Krzywdzenie innych w imi pomocy, to jednaz najstarszych gier. Wielki Inkwizytor hiszpaskiej Inkwizycji mia na ustach najwzniolejszehasa. Procesy czarownic w Salem byy przeprowadzane dla dobra publicznego. Gdyprzyjrze siyciu osobistemu zaawansowanych medytujcych, to moemy przekona si, eczsto soni zaangaowani w dziaalno dobroczynn. Rzadko natomiast bdw szeregachwalczcych misjonarzy, skonnych do powicania jednostek dla dobra jakiej religijnej idei.Prawda jest taka, e jestemy bardziej samolubni ni nam si wydaje. Ego potrafi obrciwniwecz najszlachetniejsze dziaania, jeli si go nie kontroluje. Dziki medytacji stajemy siwiadomi tego, jacy jestemy naprawd poprzez to, e zaczynamy zdawa sobie spraw zrnych licznych subtelnych sposobw, w jakie przejawia si nasz egoizm. I wtedy dopierozaczynamy naprawd stawa si bezinteresowni. Pozbywanie si wasnego egoizmu to nie

jest dziaanie egoistyczne.

Faszywy pogld nr 10Medytacja oznacza, e siedzisz i mylisz o wzniosych rzeczach

To nieprawda. Robi si tak w niektrych systemach kontemplacyjnych. Ale nie w Vipassanie.Vipassana to praktykowanie wiadomoci. wiadomoci tego, co jest, bez wzgldu na to, czyjest to najwysza prawda, czy bezwartociowe mieci. Jest to, co jest. Oczywicie, w czasiepraktyki mog ci naj wzniose myli. Z pewnocinie naley ich unika. Ale nie naleyrwnie koncentrowa si na nich. Powstaj po prostu jako skutek uboczny. Vipassana toprosta praktyka. Polega na tym, e dowiadczasz tego, co ci w yciu spotyka bezporednio,nie zakadajc niczego z gry i przyjmujc wszystko, co nadejdzie bez szufladkowaniadowiadcze w umyle. Vipassana oznacza, e widzisz swoje ycie obiektywnie, takim jakie

jest w kadej chwili. Co si zdarzy, to si zdarzy. To proste.


22/115


AstralDynamics.pl22

Faszywy pogld nr 11Wystarczy kilka tygodni medytacji a wszystkie problemy znikn

Przykro mi, medytacja nie jest cudownym lekiem, ktry wszystko wyleczy natychmiast.

Pierwsze zmiany zaczniesz zauwaa od razu, ale na naprawd gbokie efekty trzeba czekalatami. Tak ju jest na wiecie. Niczego, co naprawd wartociowe, nie mona zdoby z dniana dzie. Pod niektrymi wzgldami medytacja jest bardzo trudna. Wymaga dugotrwaejdyscypliny i niekiedy bolesnej praktyki. Za kadym razem, kiedy medytujesz, s jakierezultaty, ale czsto s one bardzo subtelne. S gboko w umyle i uwidaczniaj si duopniej. A jeeli po kadej medytacji bdziesz spodziewa si jakich wielkich,natychmiastowych zmian, to zupenie przegapisz te mniejsze. Zniechcisz si, poddasz si ibdziesz si zarzeka, e nie ma adnych zmian. Cierpliwo jest kluczem. Cierpliwo.Nawet, jeli medytacja niczego innego ci nie nauczy, to z pewnocinauczy ci cierpliwoci.

A to najcenniejsza lekcja, ktrej mona si nauczy.


23/115

AstralDynamics.pl23

ROZDZIA 3

Czym jest medytacja

Medytacja to sowo, a sowa s uywane w rny sposb przez rne osoby. Takiestwierdzenie moe wydawa si banalne, lecz tak nie jest. Wane jest, by precyzyjnie

okreli, co dokadnie rozumiemy przez sowa, ktrych uywamy. Na przykad: kada kulturana Ziemi stworzya jaki rodzaj praktyki umysu, ktry mona by okreli mianem medytacji.Wszystko zaley od tego, jakcisdefinicj przyjmiemy. Medytacj praktykujwszyscy, odEskimosw po mieszkacw Afryki. Techniki te s niezwykle zrnicowane i niezamierzamy tutaj wymienia ich wszystkich. Od tego s inne ksiki. Dla celw tej ksikiograniczymy si do omwienia tych praktyk, ktre s najlepiej znane na Zachodzie inajczciej kojarzone ze sowem medytacja.

W obrbie tradycji judeochrzecijaskiej znajdujemy dwie zazbiajce si techniki nazywane

modlitwi kontemplacj. Modlitwa to bezporednie zwrcenie si do jakiej istoty duchowej.Kontemplacja to duszy okres wiadomego rozmylania na jaki okrelony temat, zwykledotyczcy ideaw religijnych lub fragmentw z jakiej witej ksigi. Z punktu widzeniaumysu, obydwie te czynnoci s wiczeniami w koncentracji. Zwyka gonitwa mylizmniejsza si, a umys jest skupiony i wiadomy. Rezultat jest taki sam jak w przypadkuinnych praktyk opierajcych si na koncentracji: gbokie wyciszenie, fizjologicznespowolnienie metabolizmu oraz uczucie spokoju i dobre samopoczucie.

Z tradycji hinduskiej pochodzi medytacja jogi, ktra polega gwnie na koncentracji.

Tradycyjne podstawowe wiczenia polegaj na skupieniu uwagi na pojedynczej rzeczy:kamieniu, pomieniu wiecy, sylabie lub czymkolwiek innym po to, by umys nie bdzi. Ponabyciu podstawowych umiejtnoci jogin przechodzi do dalszej czci praktyki, w ktrejpodczas medytacji koncentruje si na bardziej zoonych rzeczach, takich jak: piewaniepieni religijnych, kolorowe obrazy o treci religijnej, kanay energetyczne w ciele itd. Jednakbez wzgldu na to jak bardzo skomplikowany jest przedmiot medytacji, medytacja w swejistocie pozostaje wycznie wiczeniem koncentracji.

Koncentracj wysoko ceni si rwnie w obrbie tradycji buddyjskiej. Lecz tu dochodzi nowyelement, na ktry kadzie si akcent. Elementem tym jest wiadomo. Wszystkie rodzajemedytacji buddyjskiej maj na celu rozwj wiadomoci, przy uyciu koncentracji jako


24/115


AstralDynamics.pl24

narzdzia. Jednak tradycja buddyjska jest bardzo bogata i jest kilka rnych cieekprowadzcych do tego celu. W medytacji Zen s dwie cieki. Pierwsza z nich tobezporednie zanurzenie si w wiadomoci dziki samej sile woli. Siadasz i po prostusiedzisz, to znaczy wyrzucasz z umysu wszystko, poza samwiadomocisiedzenia. Brzmi

to prosto, ale tak nie jest. Wystarczy sprbowa, by przekona si, jakie to trudne. Drugametoda, stosowana w szkole Rinzai, polega na przechytrzeniu umysu tak, aby z poziomuwiadomych myli wznis si na poziom czystej wiadomoci. Student dostaje zagadk,ktrej nie da si rozwiza, lecz on, tak czy inaczej, musi znale rozwizanie. Jednoczeniewarunki, w ktrych praktykuje, sbardzo trudne. Poniewa nie moe uciec od blu sytuacji,

jedyndrogucieczki jest pene dowiadczenie chwili. Nie ma dokd uciec. Zen jest trudny.Jest skuteczny w przypadku wielu osb, lecz jest naprawd trudny.

Kolejna taktyka, buddyzm tantryczny, to co niemale odwrotnego. wiadoma myl,przynamniej w naszym zwykym rozumieniu, jest manifestacjego, jani, ktr, jak nam sizwykle wydaje, jestemy. wiadoma myl jest cile zwizana z pojciem jani. Ja lub egoto tylko i wycznie zestaw reakcji i wyobrae umysowych, sztucznie przypisanych do nurtuczystej wiadomoci. Tantra dy do osignicia czystej wiadomoci poprzez zniszczenieego. Osiga si to dziki procesowi wizualizacji. Ucze otrzymuje konkretny wizerunek otreci religijnej, ktry obiera za przedmiot medytacji, np. jedno z bstw z panteonutantrycznego. Czyni to tak dogbnie, e staje si tosamy z t istot. Odrzuca wasnosobowo i przyjmuje inn. Jak atwo sobie wyobrazi, wymaga to czasu, lecz jestskuteczne. W trakcie tego procesu medytujcy moe zaobserwowa, w jaki sposb powstajeego. Rozpoznaje arbitraln natur wszystkich ego, wczajc w to jego wasne, i wwczas

wyzwala si z jego wizw. Osiga stan, w ktrym moe posiada ego, jeli taki jest jegowybr, swoje wasne lub jakiekolwiek inne, lecz moe take nie mie adnego. Rezultat -czysta wiadomo. Rwnie Tantra to nie jest buka z masem.

Vipassana to najstarsza z buddyjskich praktyk medytacyjnych. Pochodzi bezporednio zSitipatthana Sutta, rozprawy przypisywanej samemu Buddzie. Vipassana to bezporedni istopniowy rozwj uwanoci i wiadomoci, nastpujcy krok po kroku w przecigu wielulat. Ucze skupia sw uwag na dokadnym badaniu pewnych aspektw wasnego ycia.Medytujcy uczy si jak postrzega coraz wicej zdarze z nurtu swego ycia. Vipassana to

delikatna technika, ale jest rwnie bardzo bardzo gruntowna i dokadna. To staroytny,skodyfikowany system treningu wraliwoci, zestaw wicze sucych temu, bymy stawalisi bardziej otwarci na to, czego dowiadczamy w yciu. Oznacza to uwane suchanie,baczne obserwowanie i ostrone testowanie. Uczymy si intensywnie odczuwa zapach, wpeni czu dotyk i naprawd zwraca uwag na to, co czujemy. Uczymy si sucha wasnychmyli, bez wikania si w nie.

Celem praktyki Vipassany jest nauczy si jak by uwanym. Wydaje nam si, e ju toumiemy, lecz to tylko zudzenie. Dzieje si tak, poniewa tak mao uwagi powicamynieustannemu nurtowi wasnych dozna, e rwnie dobrze moglibymy spa. Nie jestemywystarczajco uwani, by zauway, e nie jestemy uwani. Jeszcze jeden Paragraf 22.


25/115

Czym jest medytacja

AstralDynamics.pl25

Przez to, e stajemy si bardziej uwani, powoli uwiadamiamy sobie, kim naprawdjestemy pod mask ego. Uwiadamiamy sobie, czym naprawd jest ycie. To nie tylkosukcesy i poraki, lizaki i dostawanie po apach. To zudzenie. Dla tych, ktrym zaley natym, by co widzie i potrafipatrze we waciwy sposb, ycie jest o wiele bogatsze.

Vipassana to forma treningu umysowego, ktry nauczy nas dowiadczawiata w cakowicienowy sposb. Po raz pierwszy przekonasz si, co naprawd dzieje si z tob, wok ciebie i wtobie. To proces odkrywania siebie, badanie, w ktrym bierzemy udzia, w ktrymobserwujemy wasne dowiadczenia, bdc jednoczenie ich uczestnikami, w momencie gdymajmiejsce. wiczy naley z takim wanie podejciem.

"Niewane czego si nauczyem. Trzeba zapomnie o teoriach, stereotypach i uprzedzeniach.Pragn zrozumie prawdziw natur ycia. Chc wiedzie jak to jest y naprawd. Chcpoj prawdziwe i najgbsze znaczenia ycia, a nie po prostu przyj wyjanienia innejosoby. Chc si sam przekona." Jeli podejdziesz do medytacji w ten sposb, osignieszsukces. Przekonasz si, e jeste obiektywnym obserwatorem, widzisz rzeczy dokadnie takie,

jakie s- niestae i zmieniajce si z chwili na chwil. ycie staje si wwczas tak bogate, enie da si tego bogactwa opisa. Tego trzeba dowiadczy.

W jzyku palijskim medytacja wgldu okrelana jest zwrotem 'Vipassana Bhavana'. Sowo'Bhavana' pochodzi od rdzenia 'Bhu', ktry oznacza rosn lub stawa si. Tak wiec 'Bhavana'oznacza doskonalenie, kultywowanie, a sowo to zawsze uywane jest w odniesieniu doumysu. 'Bhavana' oznacza wic doskonalenie umysu. Sowo 'Vipassana' zoone jest z

dwch rdzeni. 'Passana' oznacza wzrok lub postrzeganie. 'Vi' to prefiks o zoonym zestawieznacze. Podstawowe znaczenie to w szczeglny sposb. Lecz jest w tym rwnie konotacjaze sowami zarwno do, w, jak i przez. Znaczenie caego sowa to: spogldanie na co zprecyzj i jasnoci, dostrzeganie kadego komponentu jako wyranego i odrbnego orazprzeszywanie go na wylot tak, aby dotrze do najbardziej pierwotnej rzeczywistoci tejrzeczy. Ten proces prowadzi do wgldu w zasadnicz, podstawow rzeczywisto tego, coakurat badamy. Jeli wszystko zoymy razem, to 'Vipassana Bhavana' oznacza: doskonalenieumysu, majce na celu spogldanie na co w szczeglny sposb prowadzcy do penegozrozumienia i wgldu.

W medytacji Vipassana kultywujemy ten szczeglny sposb patrzenia na wiat. Uczymy sipostrzega rzeczywisto tak, jaka naprawd jest i ten szczeglny sposb percepcjinazywamy "uwanoci". Uwano naprawd jest czym zupenie innym od tego, co znamyna codzie. Zwykle nie przygldamy si temu, co jest wok nas. Widzimy ycie poprzezzasony myli i poj, ktre mylnie bierzemy za rzeczywisto. Tak bardzo zapltujemy si wnieprzerwanym strumieniu myli, e nie dostrzegamy rzeczywistoci. Cigle jestemy czymzajci, zapani w puapk wiecznej pogoni za przyjemnoci i zaspokojeniem oraz wiecznejucieczki od blu i nieprzyjemnoci. Zuywamy ca energi na to, by poczu si lepiej, byukry nasze lki. Bez ustanku poszukujemy bezpieczestwa. A tymczasem wiatrzeczywistych dowiadcze umyka nam sprzed nosa niezauwaony. W medytacji Vipassana


26/115


AstralDynamics.pl26

wiczymy si w tym, by ignorowa bezustannpotrzeb wygody i zamiast tego zanurzy siw rzeczywistoci. Jak na ironi, spokj przychodzi tylko wtedy, kiedy przestajemydesperacko prbowa go osign. Kolejny Paragraf 22.

Prawdziwe spenienie pojawia si wtedy, gdy znika palca potrzeba podania zaprzyjemnoci. Kiedy porzucimy gorczkowpogo za zaspokojeniem, ycie naprawd stajesi pikne. Kiedy pragniesz pozna rzeczywisto bez zudze, pen- wraz z towarzyszcym

jej blem i niebezpieczestwami - wwczas prawdziwa wolno i bezpieczestwo stan sitwoim udziaem. To nie jest jaka teoria, ktrusiujemy wbi ci do gowy. To dostrzegalnarzeczywisto, co o czym moesz i powiniene sam si przekona.

Buddyzm liczy sobie 2500 lat, a kady system filozoficzny o tak dugiej tradycji mia czas, byrozwin warstwy, doktryny i rytuay. Tak czy inaczej, buddyzm generalnie charakteryzujesi podejciem silnie dowiadczalnym i antyautorytatywnym. Budda Gautama by osobbardzo niekonwencjonalni przeciwnikiem tradycji. Jego nauki nie byy zbiorem dogmatw,lecz raczej propozycji, ktre kady moe zgbi sam. Zaprasza wszystkich sowami: "Chodi przekonaj si sam". Do swoich uczniw mwi midzy innymi: "Niczyjej gowy nie cenwyej swojej". Mia przez to na myli, by nie przyjmowa niczyich sw na wiar. Trzebasprawdzi samemu.

Chcemy, aby wanie z takim podejciem czyta kade sowo w tym podrczniku. Nietwierdzimy niczego po to, by to zaakceptowa tylko dlatego, e jestemy jakim autorytetemw tej dziedzinie. lepa wiara nie ma z tym nic wsplnego. To rzeczywisto, w ktrej trzeba

eksperymentowa. Naucz si dostosowywa swoj percepcj zgodnie z zaleceniamipodanymi w niniejszej ksice, a sam si przekonasz. To i tylko to moe stanowi podstawdla twojej wiary. Medytacja wgldu to przede wszystkim praktyka odkrywania i badaniasiebie.

Po tym, co powiedzielimy do tej pory, przedstawimy teraz krtkie streszczenie kluczowychzagadnie filozofii buddyjskiej. Nie zamierzamy wdawa si w szczegy, ktrych dobry opismona znale w innych ksikach. Jednak ponisze informacje swane dla zrozumieniaVipassany, dlatego naley o nich wspomnie.

Z punktu widzenia buddyzmu, my - ludzie, yjemy w bardzo dziwny sposb. Rzeczy ulotnepostrzegamy jako trwae, pomimo tego, e wszystko wok nas si zmienia. Proces zmian jeststay i niezmienny. Kiedy czytasz te sowa, twoje ciao starzeje si, lecz nie zwracasz na touwagi. Ksika, ktr trzymasz w rku, niszczeje. Druk zamazuje si, a kartki niszczej.Mury wok ciebie murszej. Czsteczki, z ktrych mury te s zbudowane, wibruj zogromn szybkoci, a wszystko porusza si, rozpada na kawaki i ulega powolnemurozkadowi. Na to rwnie nie zwracasz uwagi. Pewnego dnia rozgldasz si dookoa. Twojeciao jest pomarszczone i zniszczone, wszystko ci boli. Ksika poka i staa sibezuyteczna; budynek sta si ruin. A ty tsknisz za stracon modoci i paczesz, bostracie to, co do ciebie naleao. Skd bierze si to cierpienie? Bierze si z braku uwagi. Nie


27/115

Czym jest medytacja

AstralDynamics.pl27

obserwowaeycia wnikliwie. Nie zauwaye wci zachodzcych w wiecie zmian wtedy,gdy one nastpoway. Stworzye sobie zbir wyobrae umysowych: "ja", "ksika","budynek", i zaoye, e bdone wieczne. Nigdy takie nie bd. Ale moesz przystosowasi do zachodzcych nieustannie zmian. Moesz nauczy si postrzega swoje ycie jako

nieustanny ruch, co tak piknego jak taniec lub symfonia. Moesz nauczy si jak czerparado z nieustannego przemijania zjawisk. Moesz nauczy si pyn z prdem ycia, a niewci walczy z nim. Tego mona si nauczy. To tylko kwestia czasu i wicze.

Nasze, ludzkie nawyki percepcyjne s pod niektrymi wzgldami cakowicie bezsensowne.Ignorujemy 99% wszystkich bodcw czuciowych, ktre odbieramy, a pozostae zamieniamyw odrbne obiekty umysowe. Nastpnie reagujemy na te obiekty w zaprogramowany,nawykowy sposb. Na przykad: siedzisz sobie samotnie w spokoju i ciszy nocy. Gdzie woddali szczeka pies. Dowiadczenie to, samo w sobie, jest nieopisanie pikne, jeli tylkozechcemy mu si przyjrze. W morzu ciszy wzbierajnagle wibrujce fale dwiku. Syszyszcudowne, skomplikowane wzorce, ktre przeksztacane sw iskrzce bodce elektryczne wsystemie nerwowym. Zjawisko to, samo w sobie, jest pikne i daje poczucie peni. Jednak my,ludzie, zazwyczaj cakowicie to ignorujemy. Zamiast tego przeksztacamy nasze doznanie wobiekt umysowy. Naklejamy na niego etykietki mentalne, a nastpnie wyzwalamy seriereakcji emocjonalnych i mylowych: "Znowu ten pies. Cigle szczeka w nocy. Niech todiabli. Co noc tak przeszkadza. Kto powinien co z tym zrobi. Moe trzeba zadzwoni napolicj. A moe lepiej po hycli. No to zadzwoni. Nie, moe lepiej napisz do wacicielatego psa list, w ktrym my wygarn. Nie, to za duy kopot. Po prostu kupi sobie zatyczki douszu." To s tylko nawyki umysowe i percepcyjne. Uczysz si takich reakcji jako dziecko,

naladujc nawyki percepcyjne otaczajcych ci osb. Te reakcje percepcyjne nie s cechwrodzonnaszego systemu nerwowego. To nie jedyny sposb, w jaki tryby naszego umys umog by uywane. Moemy oduczy si tego, czego si nauczylimy. Trzeba zacz odtego, by zrozumie, co robimy w trakcie, kiedy to robimy, stan z boku i spokojnieobserwowa.

Z punktu widzenia buddyzmu, my - ludzie, mamy wsteczne pogldy na ycie. To, co wrzeczywistoci jest przyczyn cierpienia, postrzegamy jako szczcie. Przyczyn cierpienia

jest syndrom podania lub odrzucenia, o ktrym mwilimy wczeniej. Spostrzegasz co

nagle. To moe by cokolwiek: pikna dziewczyna, przystojny mczyzna, d motorowa,bandyta z broni, ciarwka pdzca wprost na ciebie lub co innego. Cokolwiek by to byo,nastpnrzeczbdzie reakcja na ten bodziec, wraz z towarzyszcymi temu odczuciami.

Wemy na przykad zmartwienia. Czsto si martwimy. Martwienie si samo w sobie jestproblemem. Zmartwienie to proces, ktry ma swoje etapy. Niepokj to nie tylko stan, lecz

rwnie pewna procedura. Musisz przyjrze si samemu pocztkowi tego procesu, tympocztkowym stadiom, zanim jeszcze proces ten nabierze rozpdu. Pierwszym ogniwemacucha zmartwie jest reakcja podania/odrzucenia. Gdy tylko co pojawi si w umyle, toalbo si tego kurczowo chwytamy, albo odsuwamy to od siebie. To wprawia w ruch


28/115


AstralDynamics.pl28

mechanizm zmartwienia. Na szczcie mamy co, co moe nam pomc, czyli medytacjVipassana, ktrej moemy uy by spowodowa zwarcie w tym mechanizmie.

Medytacja Vipassana uczy nas, jak precyzyjnie bada wasny proces percepcyjny. Uczymy

si obserwowa powstawanie myli i dozna z pogodnym dystansem i bezstronnoci.Uczymy si obserwowa ze spokojem i jasnociwasne reakcje na bodce. Widzimy wasnereakcje, nie dajc si w nie uwika. Obsesyjna natura myli powoli zamiera. Wci moemykogo polubi. Wci moemy uskoczy przed nadjedajc ciarwk. Ale wcale niemusimy przy tym przechodzi przez pieko.

Takie odejcie od obsesyjnej natury myli pozwala w nowy sposb spojrze na rzeczywisto.To cakowita zmiana paradygmatu, cakowita zmiana mechanizmu percepcyjnego. Niesie zesobspokj i przekonanie o susznoci, wiechycia oraz poczucie peni towarzyszcekadej czynnoci. Ze wzgldu na te zalety buddyzm uwaa taki sposb patrzenia na wiat zaodpowiedni, a teksty buddyjskie nazywaj go "widzeniem rzeczy takimi, jakimi naprawds".

Medytacja Vipassana to zestaw wicze, ktre otwieraj nas stopniowo na nowrzeczywisto, tak, jaka naprawd jest. Razem z tnow rzeczywistocipojawia si nowespojrzenie na najwaniejszy aspekt rzeczywistoci: "ja". Krtki rzut oka wystarczy, byzrozumie, e to, co zrobilimy z innymi doznaniami, zrobilimy take z pojciem "ja".Wzilimy nurt myli, uczu, dozna i stworzylimy z niego konstrukcj mentaln. Nastpnieprzykleilimy jej etykietk "ja" i traktujemy j, jakby bya trwaa i niezmienna. Postrzegamy

jjako odrbnod innych rzeczy. Odcinamy si od reszty procesu nieustannych zmian, ktretworz wszechwiat. A potem ualamy si nad wasn samotnoci. Lekcewaymy naszczno ze wszystkimi istotami i decydujemy, e "ja" musi mie wicej dla "siebie"; a potemnie moemy si nadziwi, e jestemy tacy chciwi i niewraliwi. I tak to trwa. Kady zyuczynek, kady przykad bezdusznoci na wiecie ma swoje rdo bezporednio wfaszywym odczuciu odrbnoci "ja" od wszystkich innych rzeczy.

Wystarczy pozby si iluzji dotyczcych tego jednego przekonania, a cay twj wszechwiatzmienia si. Nie oczekuj jednak, e nastpi to w cigu jednego dnia. Cae ycie spdzie

tworzc i budujc to przekonanie, utrwalajc go kadmyl, sowem i uczynkiem przez tewszystkie lata. Nie zniknie od razu. Odejdzie, jeli powicisz mu odpowiedniilo czasu iuwagi. Medytacja Vipassana to proces, za pomoc ktrego unicestwiamy je. Po troszeczkuusuwamy je, po prostu obserwujc.

Pojcie "ja" to pewien proces. To rzecz, ktrtworzymy. W medytacji Vipassana uczymy sidostrzega, e tworzymy jwtedy, kiedy to robimy, oraz jak to robimy. Wwczas odchodziona, jak chmura przesuwajca si po czystym niebie. Osigamy stan, w ktrym, w zalenociod sytuacji, moemy, ale nie musimy czego robi. Nie ma przymusu. Mamy wybr.


29/115

Czym jest medytacja

AstralDynamics.pl29

Oczywicie wszystko to s wielkie dowiadczenia. Kade z nich oznacza gbokiezrozumienie jednego z fundamentalnych aspektw ludzkiego ycia. Nie przychodzszybko,wymagajznacznego wysiku. Lecz mona bardzo wiele zyska w ostatecznym rozrachunku.Dziki nim ycie zmienia si cakowicie. Medytujcy, ktry do koca poda t ciek,

osiga doskonae zdrowie umysowe, odczuwa czystmio do wszystkich yjcych istot, awszystkie jego cierpienia ustaj. Nie jest to bahy cel. Lecz aby odnie korzyci nie trzebaczeka na koniec podry. Zyski pojawiaj si natychmiast i w cigu lat kumuluj si. Imczciej medytujesz, tym wicej dowiadujesz si o prawdziwej naturze swojej egzystencji. Imwicej czasu powicasz na medytacj, tym bardziej rozwijasz umiejtno spokojnejobserwacji kadego impulsu i intencji, kadej myli i doznania, wtedy, gdy powstajone wtwoim umyle. Twoja droga do wyzwolenia jest mierzona ilociprzemedytowanych godzin.A za kadym razem, kiedy ju masz dosy, moesz zatrzyma si. Nie ma nad tobkija pozatwoim wasnym pragnieniem, by przekona si, jakie naprawd jest ycie, aby nada sensegzystencji wasnej oraz innych.

Medytacja Vipassana jest eksperymentalna w swej naturze. Nie jest teoretyczna. Praktykujcmedytacj stajemy si wraliwi na rzeczywiste doznanie ycia, na odczucia. Nie siedzisz i niesnujesz wzniosych i wysublimowanych myli o yciu, tylko yjesz. Medytacja Vipassana toprzede wszystkim nauka jaky.


30/115

AstralDynamics.pl30

ROZDZIA 4

Postawa

W ostatnim stuleciu zachodnia nauka poczynia niezwyke odkrycie w dziedzinie fizyki.Jestemy czci wiata, ktry nas otacza. Sama czynno obserwacji wpywa na rzeczy,

ktre obserwujemy. Rozwamy nastpujcy przykad. Elektron jest niezwykle may. Niemona go zobaczy bez specjalnej aparatury, i od tej aparatury zaley, co obserwatorzobaczy. Z jednej strony, jeli spojrzymy na elektron wydaje si on by czsteczk, malektwardkulk, ktra odbija si od tego co napotka i porusza si po liniach prostych. Z drugiej

jednak strony elektron wydaje si przyjmowa posta niematerialnej fali, promieniuje ipulsuje. Elektron to raczej wydarzenie ni przedmiot. A obserwator uczestniczy w tymwydarzeniu dziki samemu procesowi obserwacji. Tego typu interakcji nie da si unikn waden sposb.

Wschodnia nauka ju od dawna o tym wie. Umys skada si z serii wydarze a obserwatoruczestniczy w tych zdarzeniach za kadym razem, kiedy spoglda w gb. Medytacja toobserwacja, ktra oznacza jednoczesny udzia. To, na co patrzysz, reaguje na procesobserwacji. Patrzysz na siebie, a to, co widzisz, zaley od tego, jak patrzysz. Tak wic procesmedytacji jest niezwykle subtelny, a rezultat cakowicie zaley od stanu umysumedytujcego. Ponisze zasady majwielkie znaczenie dla sukcesu w praktyce. Wikszo znich ju zostaa uprzednio przedstawiona. Tutaj zbieramy je wszystkie jako zbir zasad,ktrych naley przestrzega.

1.

Niczego nie oczekuj: po prostu sied i obserwuj, co si dzieje. Potraktuj to jakeksperyment. Zainteresuj si aktywnie samym testem. Ale nie pozwl, by twojeoczekiwania wzgldem rezultatw rozproszyy ci. Jeli ju o tym mowa, nie oczekuj

jakichkolwiek wynikw. Pozwl, by medytacja biega wasnym rytmem i torem.Pozwl, by medytacja nauczya ci tego, czego powiniene si nauczy. wiadomomedytacyjna dy do postrzegania rzeczywistoci dokadnie takiej, jakona jest. Bezwzgldu na to czy to jest zgodne z naszymi oczekiwaniami, czy nie, konieczne jestbymy na chwil porzucili wstpne zaoenia i wyobraenia. Na jaki czas musimyodoy nasze wyobraenia, opinie i interpretacje na grn pk. W przeciwnymprzypadku bdnam one przeszkadza.


31/115


AstralDynamics.pl31

2. Nie napinaj si: nie przyspieszaj niczego, ani nie staraj si za bardzo. Medytacja niejest agresywna. Nie mona niczego gwatownie robi na si. Dziaaj systematycznie ibez napicia.

3.

Nie spiesz si: nie ma popiechu, dziaaj powoli. Naley usadowi si na poduszce isiedzie jakby miao si cay dzie wolny. Wszystko co cenne, wymaga czasu.Cierpliwo, cierpliwo, cierpliwo.

4. Niczego nie trzymaj si kurczowo i niczego nie odrzucaj: niech si dzieje, co sidzieje, przystosuj si do tego, cokolwiek by to byo. Jeli pojawi si pozytywnewyobraenia, to dobrze. Jeli pojawi si negatywne wyobraenia, to te dobrze.Potraktuj je wszystkie rwno i cokolwiek si zdarzy przyjmij to ze spokojem. Niewalcz z tym, czego dowiadczasz, po prostu obserwuj to uwanie.

5. Odpu sobie: naucz si pync z nurtem zachodzcych zmian. Rozlunij si izrelaksuj.

6. Zaakceptuj wszystko, co si pojawi: zaakceptuj swoje uczucia, nawet te, ktrychwolaby nie mie. Zaakceptuj swoje dowiadczenia, nawet te, ktrych nienawidzisz.Nie potpiaj si za to, e masz wady i saboci. Naucz si postrzega wszystkiezjawiska zachodzce w twoim umyle jako absolutnie naturalne i zrozumiae. Sprbujwyrobi w sobie nieustajc, bezstronn akceptacj wobec wszystkiego, czegodowiadczasz.

7. Bd dla siebie agodny: bd dla siebie miy. By moe nie jeste ideaem, ale jestewszystkim, z czym bdziesz pracowa. Proces stawania si tym, kim bdziesz, zaczynasi od cakowitej samoakceptacji.

8. Obserwuj siebie: kwestionuj wszystko. Niczego nie przesdzaj z gry. Nie wierz wco tylko dlatego, e brzmi to mdrze i pobonie, bo powiedzia to kto, kto jestwity. Sam si przekonaj. To nie znaczy, e masz by cyniczny, zuchway lubodnosi si do innych z lekcewaeniem. To znaczy, e powiniene opiera si na

wasnym dowiadczeniu. Poddaj wszystkie stwierdzenia testowi wasnychdowiadcze i pozwl, by rezultaty doprowadziy ci do prawdy. Medytacja wgldurozwija si z wewntrznej tsknoty do tego, aby uwiadomi sobie, co jest prawdziwei uzyska wgld w prawdziw struktur egzystencji, ktry przyniesie wyzwolenie.Capraktyka opiera si na pragnieniu, eby pozna prawd. Bez niego praktyka jestpowierzchowna.

9. Potraktuj problemy jak wyzwania: potraktuj negatywne dowiadczenia jak okazj, bysi czego nauczy i rozwin. Nie uciekaj od nich, nie potpiaj siebie ani nie cierp wmilczeniu. Masz problem? wietnie. To woda na twj myn. Ciesz si, zagb si wnim i badaj go.


32/115

Postawa

AstralDynamics.pl32

10.Nie rozmylaj: nie musisz wszystkiego rozumie. Dyskursywne mylenie nie uwolnici z puapki. W medytacji umys oczyszcza si w naturalny sposb poprzezuwano, poprzez sam uwag, bez sw. Nawyk roztrzsania problemw nie jestkonieczny, by pozby si rzeczy, ktre ci zniewalaj. Wszystko czego trzeba, to

czysta, pozarozumowa percepcja czym si jak dziaaj. Samo to wystarczy, by si ichpozby. Pojcia i rozumowanie stylko zawad. Nie myl. Obserwuj.

11.Nie zastanawiaj si nad kontrastami: ludzie s rni, lecz roztrzsanie tych rnic toniebezpieczna rzecz. Jeli nie bdziemy ostroni, doprowadzi nas to wprost doegoizmu. Tok zwykego ludzkiego rozumowania peen jest chciwoci, zazdroci idumy. Mczyzna, ktry widzi innego mczyzn na ulicy, moe natychmiastpomyle: "Wyglda lepiej ode mnie." Od razu pojawia si zawi lub wstyd.Dziewczyna, ktra widzi inn dziewczyn moe pomyle: "Jestem adniejsza odniej." Od razu pojawia si duma. Takie porwnywanie to nawyk mentalny, ktryprowadzi bezporednio do takich czy innych, negatywnych odczu: chciwoci,zawici, dumy, zazdroci i nienawici. To negatywny nawyk mentalny, lecz takwanie robimy cay czas. Porwnujemy si z innymi, jeli chodzi o: wygld, sukces,osignicia, bogactwo, stan posiadania, iloraz inteligencji, a wszystko to prowadzi dotego samego miejsca - wyobcowania, barier pomidzy ludmi, negatywnych uczu.

Zadaniem medytujcego jest pozbycie si tego negatywnego nawyku poprzez dokadnezbadanie go, a nastpnie zastpienie go innym nawykiem. Zamiast skupia si na rnicachpomidzy soba innymi, medytujcy skupia si na podobiestwach. Ogniskuje swuwag na

tych czynnikach, ktre suniwersalne dla wszystkich yjcych istot, na rzeczach, ktre zbligo do innych. Dziki temu, porwnania, jeli ju w ogle si pojawi, prowadz raczej dopoczucia wsplnoty, a nie do poczucia wyobcowania. Oddychanie to uniwersalny proces.

Wszystkie krgowce oddychajgeneralnie w ten sam sposb. Wszystkie yjce istoty, w takiczy inny sposb, wymieniajgaz z otoczeniem. To jeden z powodw, dla ktrych podczasmedytacji koncentrujemy si wanie na oddechu. Zaleca si, by medytujcy bada proceswasnego oddechu, co pozwoli mu na zrozumienie jego pierwotnego, odwiecznego zwizku zresztycia. To nie znaczy, e przymykamy oczy na wszystkie rnice wok nas. Rniceistniej. Oznacza to po prostu, e przestajemy podkrela rnice a zaczynamy akcentowa

elementy uniwersalne. Zalecana jest nastpujca procedura:

Kiedy medytujcy spostrzee jakikolwiek obiekt, nie powinien rozmyla o nim w zwyky,egoistyczny sposb. Powinien raczej obserwowa proces percepcji sam w sobie. Powinienobserwowa pojawiajce si uczucia i bdce ich skutkiem czynnoci umysu. Powinienzaobserwowa zmiany, ktre w wyniku tego zachodzw jego wiadomoci. Obserwujc tezjawiska, medytujcy musi by wiadom tego, e to co widzi, jest uniwersalne. Topocztkowe doznanie wywoa przyjemne, nieprzyjemne lub neutralne uczucia. Topowszechne zjawisko. Podobnie jak w jego umyle, zachodzi ono take w umysach innychosb i powinien on wyranie sobie zdawa z tego spraw. Na te odczucia moe zareagowa wrny sposb. Moe odczuwa chciwo, podanie lub zazdro. Moe odczuwa lk,


33/115


AstralDynamics.pl33

niepokj, nud lub martwi si. Takie reakcje s powszechne. Po prostu zauwaa je inastpnie uoglnia. Powinien zdawa sobie spraw z tego, e takie reakcje s zwykymiludzkimi reakcjami i kady moe ich dowiadczy.

Na pocztku taki typ praktyki moe wydawa si sztuczny i wymuszony, lecz jest nie mniejnaturalny ni to, co robimy zazwyczaj. Jest po prostu nowy. W miar jak bdziemypraktykowa, ten zwyczaj zastpi zwyky nawyk egoistycznego porwnywania, a na duszmet okae si on o wiele bardziej naturalny. Dziki temu mamy w sobie duo zrozumienia.Saboci i wady innych ju nas nie denerwuj. Zmierzamy w kierunku harmonii z caymyciem.


34/115

AstralDynamics.pl34

ROZDZIA 5

Praktyka

Cho tematw medytacji jest wiele, zdecydowanie zalecamy, by zacz od cakowitegoskupienia uwagi na oddechu, po to by wej w stan niezbyt gbokiej koncentracji. Pamitaj,

to nie jest praktyka techniki koncentracji. Praktykujesz uwano, do ktrej potrzebna jest citylko czciowa, niezbyt gboka koncentracja. Celem jest doskonalenie uwanoci, ktrej

kulminacj jest wgld i mdro, by zrozumie prawd tak, jaka jest. Celem jest dokadne

poznanie rzeczywistego mechanizmu wspdziaania ciaa i umysu. Celem jest pozbycie si

psychicznych zadr, po to by uczyni swoje ycie prawdziwie spokojnym i szczliwym.

Umysu nie mona oczyci, jeli nie bdziemy postrzega rzeczy takimi, jakie s. "Widzenie

rzeczy takimi, jakie s" to wyraenie niejednoznaczne i niosce ze sobwiele treci. Wielu

pocztkujcych medytujcych zastanawia si, co mamy na myli, poniewa kady, kto ma

dobry wzrok, dostrzega jakie rzeczy s.

Kiedy uywamy tego wyraenia w odniesieniu do wgldu uzyskanego dziki medytacji, to nie

mamy na myli powierzchownego postrzegania przedmiotw za pomoc wzroku, lecz

postrzeganie rzeczy z mdroci, takimi jakie s same w sobie. Postrzeganie z mdroci

oznacza postrzeganie rzeczy w ramach wspdziaania ciaa i umysu, bez uprzedze lub

przesdw majcych swe rdo w chciwoci, nienawici i zudzeniach. Zwykle kiedy

obserwujemy wzajemne oddziaywanie ciaa i umysu, mamy tendencj do ukrywania lub

ignorowania rzeczy dla nas nieprzyjemnych i kurczowego trzymania si rzeczy przyjemnych.

Dzieje si tak, poniewa nasze umysy generalnie spod wpywem naszych pragnie, alw i

zudze. Nasze ego, ja lub pogldy stajna przeszkodzie i wpywajna nasz osd.

Kiedy uwanie obserwujemy odczucia cielesne, nie powinnimy myli ich z tym, co powstaje

w umyle, poniewa odczucia fizyczne mogpowsta w oderwaniu od umysu. Na przykad:

siedzimy wygodnie. Po chwili moe pojawi si bl w plecach lub nogach. Nasz umys

natychmiast dowiadcza tego dyskomfortu i tworzy wiele myli dotyczcych tego uczucia. W

tym momencie, nie mylc uczu z wytworami umysu, powinnimy odizolowa uczucie samo

w sobie i obserwowa je uwanie. Odczucie to jeden z siedmiu uniwersalnych czynnikw

mentalnych. Pozostaych sze to: kontakt, percepcja, wytwory umysu, koncentracja, sia

yciowa oraz wiadomo.


35/115


AstralDynamics.pl35

Kiedy indziej z kolei moemy dowiadcza emocji takich jak: rozlaenie, strach lub

podanie. Powinnimy obserwowa doznanie dokadnie takim, jakim jest, starajc si nie

myli go z niczym innym. Kiedy nasz form, emocje, spostrzeenia, wytwory umysu i

wiadomo wrzucamy do jednego worka i prbujemy je traktowa jak uczucie, tracimy

orientacj, poniewa nie zobaczymy rda uczucia. Jeli po prostu zastanawiamy si nadsamym uczuciem, ignorujc inne czynniki mentalne, zrozumienie/zrealizowanie prawdy staje

si bardzo trudne. Chcemy uzyska wgld w dowiadczenie nietrwaoci, aby przezwyciy

zo i uraz; nasza gbsza wiedza dotyczca braku szczcia przewysza nasz chciwo,

ktra jest przyczyn braku szczcia; nasze osignicie bezinteresownoci przewysza

ignorancj powsta w zwizku z pojciem jani i wasnej osoby. Najpierw powinnimy

przyjrze si ciau i umysowi osobno. Kiedy ju zrozumiemy kade z nich z osobna,

powinnimy zobaczy ich zasadnicz, wzajemnwspzaleno. Kiedy nasz wgld staje si

wyrany, stajemy si coraz bardziej wiadomi faktu, e czci skadowe wsppracuj ze

sob. adna nie moe istnie bez pozostaych. Moemy przekona si o rzeczywistym

znaczeniu synnej metafory o lepcu, ktry moe chodzi, i kalece, ktry widzi. aden z nich

sam nie moe wiele osign. Ale jeli lepiec wemie na plecy osob kalek, wsplnie z

atwoci mog podrowa i osiga swoje cele. Podobnie ciao, samo nic nie moe

zdziaa. Jest jak koda, niezdolne do ruchu lub dziaania, moe jedynie podda si

nietrwaoci, rozkadowi, mierci. Sam umys nic nie moe osign bez ciaa. Kiedy uwanie

obserwujemy zarwno ciao, jak i umys, widzimy ilu wspaniaych rzeczy mogone wsplnie

dokona.

Jeli tylko siedzimy bez ruchu, moemy osign pewien stopie uwanoci. Wyjazd w

odosobnione miejsce i spdzenie kilku dni lub miesicy na obserwowaniu wasnych uczu,dozna, spostrzee, niezliczonych myli i rnych stanw wiadomoci moe w kocu

przynie nam spokj i ukojenie. Zwykle nie mamy tyle czasu, by medytowa nieprzerwanie,

siedzc w jednym miejscu. Wobec tego powinnimy znale sposb na to, by by uwanym

w yciu codziennym, po to bymy mogli radzi sobie z codziennymi, nieprzewidywalnymi

okolicznociami. Nie wiemy co przyniesie kady nowy dzie. Jest wiele przyczyn i

okolicznoci zachodzcych wydarze, poniewa wiat, w ktrym yjemy, jest

nieprzewidywalny i peen uwarunkowa. Uwano to nasza apteczka pierwszej pomocy,

bdca zawsze pod rk. Jeli w sytuacji, w ktrej czujemy oburzenie, uwanie zbadamy

wasny umys, to odkryjemy wiele gorzkich prawd. To znaczy odkryjemy, e jestemysamolubni; jestemy egocentryczni; jestemy przywizani do naszego ego; kurczowo

trzymamy si naszych pogldw; uwaamy, e mamy racj, a wszyscy inni si myl; jestemy

peni przesdw; uprzedze; a u podstaw tego tkwi brak mioci do siebie. To odkrycie, cho

gorzkie, jest bardzo wzbogacajce. A na duszmet odkrycie to uwalnia nas od cierpienia

majcego gbokie, psychologiczne i duchowe korzenie.

Uwano to praktyka stuprocentowej szczeroci wobec siebie samego. Kiedy obserwujemy

wasny umys i ciao, zaczynamy zdawa sobie spraw z rnych nieprzyjemnych dla nas

rzeczy. Poniewa nie podobajsi nam one, prbujemy je odrzuci. Co nam si nie podoba?

Nie lubimy oddala si od tych, ktrych kochamy, lub y z tymi, ktrych nie kochamy.


36/115

Praktyka

AstralDynamics.pl36

Lubimy bd nie lubimy nie tylko ludzi, miejsc i przedmiotw, lecz rwnie opinii, poj,

wierze i decyzji. Nie lubimy tego, co w naturalny sposb dzieje si z n

a Henepola - Medytacja Vipassana w Prostych Slowach

Documents

Transcript of a Henepola - Medytacja Vipassana w Prostych Slowach