a dst aw p r o Jezus uczy i zbawia - Katechizmy.pl · 2014-05-29 · Jezus uczy i zbawia Zeszyt...

21
Jezus uczy i zbawia Zeszyt ucznia do religii dla I klasy gimnazjum Iz 54,10 WYDAWNICTWO WAM N O W A p o d s t a w a p r o g r a m o w a 1 WYDAWNICTWO WAM Księża Jezuici

Transcript of a dst aw p r o Jezus uczy i zbawia - Katechizmy.pl · 2014-05-29 · Jezus uczy i zbawia Zeszyt...

Page 1: a dst aw p r o Jezus uczy i zbawia - Katechizmy.pl · 2014-05-29 · Jezus uczy i zbawia Zeszyt ucznia do religii dla I y gimnazjum Iz 54,10 WydaWnictWo WaM n o W a p o d s t a w

Jezus uczy i zbawia

Zeszyt uczniado religii dla I klasy gimnazjum

Iz 54,10W y d a W n i c t W o W a M

no

Wa podstawa progr

amow

a1

W y d a W n i c t W o W a MK s i ę ż a J e z u i c i

GIMN ZESZYT 1.indd 1 6/3/2013 12:58:14 PM

Page 2: a dst aw p r o Jezus uczy i zbawia - Katechizmy.pl · 2014-05-29 · Jezus uczy i zbawia Zeszyt ucznia do religii dla I y gimnazjum Iz 54,10 WydaWnictWo WaM n o W a p o d s t a w

Zeszyt ćwiczeń do nauczania religii rzymskokatolickiej na terenie całej Polski,z zachowaniem praw biskupów diecezjalnych, przeznaczony dla klasy I gimnazjum i może być stosowany jako

pomoc uzupełniająca do podręcznika nr AZ-31-01/10-KR-2/12

Recenzenciks. dr Łukasz Idem, ks. dr Radosław Mazur

Komitet redakcyjnyks. Zbigniew Marek SJ (przewodniczący), ks. Andrzej Hajduk SJ, ks. Janusz Mółka SJ, s. Anna Walulik CSFN

Autorzyks. Zbigniew Marek SJ, s. Anna Walulik CSFN

RedakcjaRenata Komurka

KorektaDariusz Godoś

Projekt okładki i opracowanie graficzneChapterOne

FotoFotolia: © kastanka © GaLeon i © vectomart © skeczbuk, © Sergey Nivens, © Gennadiy Poznyakov, © Fyle,

© Photobank kiev, © Perry, © peshkova, © leksustuss, © kromkrathog, © Kreatiw, © valery121283, © TheFinalMiracle, © Eric Isselée, © wajan, © gudrun, © Anna Omelchenko, © Petr Malyshev, © frenta, © imagebos,

© zatletic, © Anastasia Popova, © Lorelyn Medina, © Creativa, © vectomart, © ChemiQ, © idea. Inne: © Paweł Fabiszewski, © Paweł Krzan, © Tomasz Oleniacz SJ, © Tadeusz Piotr Prociak,

© Tadeusz Warczak, © s. Arkadia Napiórkowska CSC.

NIHIL OBSTATProwincja Polski Południowej Towarzystwa Jezusowego

ks. Wojciech Ziółek SJ, prowincjałKraków, 12 kwietnia 2013 r., l.dz.58/2013.

© Wydawnictwo WAM • Księża Jezuici, Kraków 2013

wydanie drugie zmienione

ISBN 978-83-7767-859-6

WYDAWNICTWO WAMul. Kopernika 26 • 31-501 Kraków

tel. 12 62 93 200 • faks 12 42 95 003e-mail: [email protected]

www.wydawnictwowam.pl

DZIAŁ HANDLOWYtel. 12 62 93 254-255 • faks 12 62 93 496

e-mail: [email protected]

K S I Ę G A R N I A W Y S Y Ł K O W Atel. 12 62 93 260, 12 62 93 446-447

GIMN ZESZYT 1.indd 2 6/3/2013 12:58:14 PM

Page 3: a dst aw p r o Jezus uczy i zbawia - Katechizmy.pl · 2014-05-29 · Jezus uczy i zbawia Zeszyt ucznia do religii dla I y gimnazjum Iz 54,10 WydaWnictWo WaM n o W a p o d s t a w

Człowiek w historii zbawienia

Rozdział iBógna ludzkiChdRogaCh

GIMN ZESZYT 1.indd 3 6/3/2013 12:58:14 PM

Page 4: a dst aw p r o Jezus uczy i zbawia - Katechizmy.pl · 2014-05-29 · Jezus uczy i zbawia Zeszyt ucznia do religii dla I y gimnazjum Iz 54,10 WydaWnictWo WaM n o W a p o d s t a w

Na dobry początek1.

Wypisz zdanie z tekstu biblijnego (Łk 24, 13-35), które świad-czy o tym, że Pan Jezus chce przeprowadzić nas przez życie. …………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................

Wyjaśnij potrzebę autorytetu w osiąganiu dojrzałości.…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................

zinterpretuj biblijne opowiadanie o uczniach z emaus (Łk 24, 13-35) w kontekście rozpoczynania nowego etapu życia. …………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................

4

GIMN ZESZYT 1.indd 4 6/3/2013 12:58:15 PM

Page 5: a dst aw p r o Jezus uczy i zbawia - Katechizmy.pl · 2014-05-29 · Jezus uczy i zbawia Zeszyt ucznia do religii dla I y gimnazjum Iz 54,10 WydaWnictWo WaM n o W a p o d s t a w

Moje notatki

Wpisz osoby, które na drodze twojego życia uważasz za autorytety.…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………...........................................................................................................................................................................................................................................................................................

Sentencja: „Kochasz życie? Nie trwoń zatem czasu, ponieważ ono jest z niego utkane”.(Benjamin Franklin)

5

GIMN ZESZYT 1.indd 5 6/3/2013 12:58:16 PM

Page 6: a dst aw p r o Jezus uczy i zbawia - Katechizmy.pl · 2014-05-29 · Jezus uczy i zbawia Zeszyt ucznia do religii dla I y gimnazjum Iz 54,10 WydaWnictWo WaM n o W a p o d s t a w

Rozterki gimnazjalisty 2.

Jakie pytanie najbardziej cię nurtuje? …………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................………….......................................................................................................................................................................................

Jak Pan Jezus odpowiada na ludzkie pytania o sens życia?…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................………….......................................................................................................................................................................................

6

GIMN ZESZYT 1.indd 6 6/3/2013 12:58:16 PM

Page 7: a dst aw p r o Jezus uczy i zbawia - Katechizmy.pl · 2014-05-29 · Jezus uczy i zbawia Zeszyt ucznia do religii dla I y gimnazjum Iz 54,10 WydaWnictWo WaM n o W a p o d s t a w

Moje notatki

Sentencja:„Zazwyczaj mamy dość czasu, jeśli potrafimy wykorzystać go właściwie”. (Johann Wolfgang von Goethe)

7

GIMN ZESZYT 1.indd 7 6/3/2013 12:58:17 PM

Page 8: a dst aw p r o Jezus uczy i zbawia - Katechizmy.pl · 2014-05-29 · Jezus uczy i zbawia Zeszyt ucznia do religii dla I y gimnazjum Iz 54,10 WydaWnictWo WaM n o W a p o d s t a w

Biblia na polskiej ziemi6.

zinterpretuj obraz, wykorzystując powiedzenie świętego Hie-ronima: „Nieznajomość Pisma Świętego jest nieznajomością chrystusa”.…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................

14

GIMN ZESZYT 1.indd 14 6/3/2013 12:58:21 PM

Page 9: a dst aw p r o Jezus uczy i zbawia - Katechizmy.pl · 2014-05-29 · Jezus uczy i zbawia Zeszyt ucznia do religii dla I y gimnazjum Iz 54,10 WydaWnictWo WaM n o W a p o d s t a w

Moje notatki

Wpisz ważne dla ciebie zdanie zaczerpnięte z Biblii.…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................………….........................................................................................................................................................................................

Sentencja: „Czy serce nie pałało w nas, kiedy rozmawiał z nami w drodze i Pisma nam wyjaśniał?”. (Łk 24, 32)

15

GIMN ZESZYT 1.indd 15 6/3/2013 12:58:22 PM

Page 10: a dst aw p r o Jezus uczy i zbawia - Katechizmy.pl · 2014-05-29 · Jezus uczy i zbawia Zeszyt ucznia do religii dla I y gimnazjum Iz 54,10 WydaWnictWo WaM n o W a p o d s t a w

Napisz, jakie wydarzenia z życia świętego stanisława Kostki potwierdzają, że żył on dewizą: „do wyższych rzeczy jestem stworzony”.…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................

Życie słowem Bożym7.

16

GIMN ZESZYT 1.indd 16 6/3/2013 12:58:22 PM

Page 11: a dst aw p r o Jezus uczy i zbawia - Katechizmy.pl · 2014-05-29 · Jezus uczy i zbawia Zeszyt ucznia do religii dla I y gimnazjum Iz 54,10 WydaWnictWo WaM n o W a p o d s t a w

Moje notatki

Sentencja: „Wcześnie osiągnąwszy doskonałość, przeżył czasów wiele”. (Mdr 4, 13)

Wyjaśnij, co dla ciebie znaczy życiowa dewiza świętego sta-nisława Kostki: „do wyższych rzeczy jestem stworzony”.…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................

17

GIMN ZESZYT 1.indd 17 6/3/2013 12:58:23 PM

Page 12: a dst aw p r o Jezus uczy i zbawia - Katechizmy.pl · 2014-05-29 · Jezus uczy i zbawia Zeszyt ucznia do religii dla I y gimnazjum Iz 54,10 WydaWnictWo WaM n o W a p o d s t a w

GIMN ZESZYT 1.indd 18 6/3/2013 12:58:23 PM

Page 13: a dst aw p r o Jezus uczy i zbawia - Katechizmy.pl · 2014-05-29 · Jezus uczy i zbawia Zeszyt ucznia do religii dla I y gimnazjum Iz 54,10 WydaWnictWo WaM n o W a p o d s t a w

Rozdział iiSłowo Bogado Człowieka

Stworzenie świata

Stworzenie człowieka

grzech pierworodny

kain i abel

Potopwieża Babel

Człowiek w historii zbawienia

GIMN ZESZYT 1.indd 19 6/3/2013 12:58:24 PM

Page 14: a dst aw p r o Jezus uczy i zbawia - Katechizmy.pl · 2014-05-29 · Jezus uczy i zbawia Zeszyt ucznia do religii dla I y gimnazjum Iz 54,10 WydaWnictWo WaM n o W a p o d s t a w

Przed początkiem świata

Napisz, do kogo odnoszą się określenia z tekstu biblijnego Kol 1, 13-20:

„On jest pierworodnym wobec całego stworzenia”;„w Nim wszystko zostało stworzone”;„On jest przed wszystkim i wszystko w Nim istnieje;„w Nim zamieszkała cała pełnia”;„aby przez Niego wszystko pojednać ze sobą”.

zdania te mówią o…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................

Napisz, co o Panu Bogu mówi tekst biblijny Kol 1, 13-20.…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................

20

GIMN ZESZYT 1.indd 20 6/3/2013 12:58:24 PM

Page 15: a dst aw p r o Jezus uczy i zbawia - Katechizmy.pl · 2014-05-29 · Jezus uczy i zbawia Zeszyt ucznia do religii dla I y gimnazjum Iz 54,10 WydaWnictWo WaM n o W a p o d s t a w

Moje notatki

Sentencja: „On jest obrazem Boga niewidzialnego – Pierworodnym wobec każdego stworzenia, bo w Nim zostało wszystko stworzone”. (Kol 1, 15-16)

21

GIMN ZESZYT 1.indd 21 6/3/2013 12:58:25 PM

Page 16: a dst aw p r o Jezus uczy i zbawia - Katechizmy.pl · 2014-05-29 · Jezus uczy i zbawia Zeszyt ucznia do religii dla I y gimnazjum Iz 54,10 WydaWnictWo WaM n o W a p o d s t a w

Prawda o początku8.

Jacek Kaczmarski, Stworzenie świata

Stworzenie świata nie przychodzi łatwoPierwszego dnia pierwszego dniaOddzieliłem tylko od ciemności światłoI Ziemi nadałem kształtZdecydowałem co złe być ma co dobreA to był całej rzeczy zaczynPo czym uznałem dzieło swe za mądreNa tym się skończył pierwszy dzień mej pracy

W działaniu trzeba poznać kolej rzeczyDrugiego dnia drugiego dniaDzieliłem wody tak by niebo sklepićZ jednego świata uczyniłem dwaTak kształt materii dążył z myśli prądemGdy z nieba w morza poszły deszczu strugiPo czym uznałem dzieło swe za mądreNa tym się skończył pracy mej dzień drugi

W tworzeniu szkodzi marzeń niecierpliwośćTrzeciego dnia trzeciego dniaPowoli kształty ziemskiego tworzywaDobyłem z oceanów dnaDałem bogactwo roślin w owoc płodneCo bezmiar życia na ziemi roznieciPo czym uznałem dzieło swe za mądreNa tym się skończył pracy mej dzień trzeci

22

GIMN ZESZYT 1.indd 22 6/3/2013 12:58:26 PM

Page 17: a dst aw p r o Jezus uczy i zbawia - Katechizmy.pl · 2014-05-29 · Jezus uczy i zbawia Zeszyt ucznia do religii dla I y gimnazjum Iz 54,10 WydaWnictWo WaM n o W a p o d s t a w

Moje notatki

Korzystając z fragmentu wiersza Jacka Kaczmarskiego, wyja-śnij, dlaczego jednostronne teorie nie zaspokajają potrzeby człowieka poznania początków świata.…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................

Sentencja: „Kto nie idzie do przodu, ten się cofa”. (Johann Wolfgang von Goethe)

23

GIMN ZESZYT 1.indd 23 6/3/2013 12:58:26 PM

Page 18: a dst aw p r o Jezus uczy i zbawia - Katechizmy.pl · 2014-05-29 · Jezus uczy i zbawia Zeszyt ucznia do religii dla I y gimnazjum Iz 54,10 WydaWnictWo WaM n o W a p o d s t a w

Bóg o stworzeniu świata9.

Wypisz wyrażenia, które w biblijnej pieśni o stworzeniu świa-ta (Rdz 1, 1-25.31) występują najczęściej.…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................

Wyjaśnij, jaką prawdę w ten sposób przekazał ludziom autor biblijny.

…………......................................................................................…………......................................................................................…………......................................................................................

Przekreśl zdania, które fałszują chrześcijańskie wyjaśnienie biblijnej prawdy o stworzeniu świata.

• Świat powstał tak, jak przedstawia to tekst biblijny.• Tekst biblijny o stworzeniu świata to poetycki

i pouczający utwór.• Biblijna pieśń o stworzeniu świata wyjaśnia,

że Bóg stworzył świat, który jest dobry.• Biblijny opis stworzenia świata dostarcza wiadomości

z zakresu biologii, geologii, prehistorii.

24

GIMN ZESZYT 1.indd 24 6/3/2013 12:58:27 PM

Page 19: a dst aw p r o Jezus uczy i zbawia - Katechizmy.pl · 2014-05-29 · Jezus uczy i zbawia Zeszyt ucznia do religii dla I y gimnazjum Iz 54,10 WydaWnictWo WaM n o W a p o d s t a w

Moje notatki

Sentencja: „A Bóg widział, że wszystko, co uczynił, było bardzo dobre”.(Rdz 1, 31)

25

GIMN ZESZYT 1.indd 25 6/3/2013 12:58:28 PM

Page 20: a dst aw p r o Jezus uczy i zbawia - Katechizmy.pl · 2014-05-29 · Jezus uczy i zbawia Zeszyt ucznia do religii dla I y gimnazjum Iz 54,10 WydaWnictWo WaM n o W a p o d s t a w

Spis treści

Rozdział iBóg na ludzkich drogach . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

1. Na dobry początek . . . . . . . . . . . . . . . . . .42. Rozterki gimnazjalisty . . . . . . . . . . . . . . . . . 63. Drogi i bezdroża . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84. Boże podpowiedzi . . . . . . . . . . . . . . . . . 105. Odczytywanie sensu Biblii . . . . . . . . . . . . . . . 126. Biblia na polskiej ziemi . . . . . . . . . . . . . . . . 147. życie słowem Bożym . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

Rozdział iisłowo Boga do człowieka . . . . . . . . . . . . . . . . 19

Przed początkiem świata . . . . . . . . . . . . . . . . 208. Prawda o początku . . . . . . . . . . . . . . . . . 229. Bóg o stworzeniu świata . . . . . . . . . . . . . . . 2410. O stworzeniu człowieka . . . . . . . . . . . . . . . 2611. człowiek wobec Boga . . . . . . . . . . . . . . . . 2812. zło w świecie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3013. utracona szansa . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3214. Boża obietnica . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3415. stwórca i stworzenie . . . . . . . . . . . . . . . . 3616. Podarowana nadzieja . . . . . . . . . . . . . . . . 38

Rozdział iiisłowo Boga prowadzi człowieka . . . . . . . . . . . . . . 41

Bóg kieruje dziejami świata . . . . . . . . . . . . . . . 4217. Owoce posłuszeństwa . . . . . . . . . . . . . . . 4418. W drodze do wolności . . . . . . . . . . . . . . . . 4619. Obietnica królestwa . . . . . . . . . . . . . . . . 4820. W służbie Bogu . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5021. Bóg jedyny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5222. spełnione obietnice . . . . . . . . . . . . . . . . 54

114

GIMN ZESZYT 1.indd 114 6/3/2013 12:59:26 PM

Page 21: a dst aw p r o Jezus uczy i zbawia - Katechizmy.pl · 2014-05-29 · Jezus uczy i zbawia Zeszyt ucznia do religii dla I y gimnazjum Iz 54,10 WydaWnictWo WaM n o W a p o d s t a w

Spis treści

Rozdział iBóg na ludzkich drogach . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

1. Na dobry początek . . . . . . . . . . . . . . . . . .42. Rozterki gimnazjalisty . . . . . . . . . . . . . . . . . 63. Drogi i bezdroża . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84. Boże podpowiedzi . . . . . . . . . . . . . . . . . 105. Odczytywanie sensu Biblii . . . . . . . . . . . . . . . 126. Biblia na polskiej ziemi . . . . . . . . . . . . . . . . 147. życie słowem Bożym . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

Rozdział iisłowo Boga do człowieka . . . . . . . . . . . . . . . . 19

Przed początkiem świata . . . . . . . . . . . . . . . . 208. Prawda o początku . . . . . . . . . . . . . . . . . 229. Bóg o stworzeniu świata . . . . . . . . . . . . . . . 2410. O stworzeniu człowieka . . . . . . . . . . . . . . . 2611. człowiek wobec Boga . . . . . . . . . . . . . . . . 2812. zło w świecie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3013. utracona szansa . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3214. Boża obietnica . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3415. stwórca i stworzenie . . . . . . . . . . . . . . . . 3616. Podarowana nadzieja . . . . . . . . . . . . . . . . 38

Rozdział iiisłowo Boga prowadzi człowieka . . . . . . . . . . . . . . 41

Bóg kieruje dziejami świata . . . . . . . . . . . . . . . 4217. Owoce posłuszeństwa . . . . . . . . . . . . . . . 4418. W drodze do wolności . . . . . . . . . . . . . . . . 4619. Obietnica królestwa . . . . . . . . . . . . . . . . 4820. W służbie Bogu . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5021. Bóg jedyny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5222. spełnione obietnice . . . . . . . . . . . . . . . . 54

Rozdział iVsłowo stało się ciałem . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 Bóg przemienia historię świata . . . . . . . . . . . . . . 5823. Dobra Nowina o zbawieniu . . . . . . . . . . . . . . 6024. Tajemnica Jezusa chrystusa . . . . . . . . . . . . . . 6225. Posłannictwo Jezusa . . . . . . . . . . . . . . . . 6426. Wierność Ojcu . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6627. spory wokół Jezusa . . . . . . . . . . . . . . . . . 6828. Nauczyciel i uczniowie . . . . . . . . . . . . . . . . 7029. Wiara nade wszystko . . . . . . . . . . . . . . . . 72

Rozdział VWypełnienie zbawczych obietnic . . . . . . . . . . . . . 75

Droga do zwycięstwa . . . . . . . . . . . . . . . . . 7630. znak dla wierzących . . . . . . . . . . . . . . . . 7831. Warunek zwycięstwa . . . . . . . . . . . . . . . . 8032. Hosanna! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8233. Najważniejsze wydarzenia . . . . . . . . . . . . . . 8434. czas zadumy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8635. Moje rekolekcje... . . . . . . . . . . . . . . . . . 8836. Święto mojego zbawienia . . . . . . . . . . . . . . 9037. zwycięstwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92

Rozdział Visłowo Boże rozprzestrzenia się . . . . . . . . . . . . . . 95

zasady życia chrześcijańskiego . . . . . . . . . . . . . . 9638. Narodziny Kościoła . . . . . . . . . . . . . . . . . 9839. Matka Kościoła . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10040. Wspólnota Kościoła . . . . . . . . . . . . . . . . . 10241. Wierni Jezusowi i Kościołowi . . . . . . . . . . . . . 10442. Kryzysy w Kościele . . . . . . . . . . . . . . . . . 10643. Reformy w Kościele . . . . . . . . . . . . . . . . . 10844. Kościół w Polsce . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11045. Do pełni życia . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112

115

GIMN ZESZYT 1.indd 115 6/3/2013 12:59:26 PM