(4) (3) Rozliczenie (20) (16) (6) (19) (10) · Publikacja „Rozliczenie podatkowe za 2014 rok”...

Sławomir Liżewski

VADEMECUM PŁATNIKA

Patroni publikacjiRozliczenie podatkow

e za 2014 rok. Obow

iązki płatnika do końca stycznia i końca lutego 2015 r.

Książka zawiera gotowe instrukcje, jak krok po kroku rozliczyć z podatku za 2014 rok pracowników i współpracowników

Rozliczeniepodatkowe za 2014 rokObowiązki płatnika do końca styczniai końca lutego 2015 r.

ISBN 978-83-269-3425-4UOW 46Książka dostępna jako e-book na:

Cena 65 zł

Za 2014 rok płatnicy rozliczają z podatku swoich pracowników i osoby współpra-cujące na nowych wersjach formularzy podatkowych. Są to: PIT-4R(4), PIT-8AR(3), PIT-11(20), PIT-R(16), PIT-8C(6), PIT-40(19), IFT-1/IFT-1R(10). Sprawdź, czym różnią się one od poprzednich wersji.

• Przekonaj się, jaką odpowiedzialność ponosi specjalista ds. płac za niezłożenie formularzy podatkowych w terminie.

• Bądź pewien, że w swojej codziennej pracy stosujesz wszystkie zmiany w podat-kach, które weszły w życie w 2014 roku.

• Dowiedz się, co się zmienia w rozliczeniach podatkowych w 2015 roku.

• Sprawdź, jak krok po kroku wypełnić poszczególne formularze podatkowe i w jakim terminie rozliczyć się z fiskusem.

• Przeczytaj, w jaki sposób wątpliwości podatkowe płatników rozstrzygają organy podatkowe i minister finansów.

• Miej pod ręką przepisy prawne oraz aktualne wskaźniki i stawki, które ułatwią Ci bezbłędne rozliczenie podatku za 2014 rok.

Rozliczenie podatkowe za 2014 rok

Obowiązki płatnika do końca styczniai końca lutego 2015 r.

Vademecum płatnika

Publikacja „Rozliczenie podatkowe za 2014 rok” to starannie wybrane przykłady i zebrane informacje oraz wskazówki, jak wypełniać formularze podatkowe do urzędu skarbowego oraz dla pracowników i współpracowników.

AutorSławomir Liżewskispecjalista w zakresie podatków

Kierownik grupy wydawniczejAgnieszka Konopacka-Kuramochi

WydawcaAgnieszka Gorczyca

RedaktorRenata Kajewska

KorektaMonika Rychalska

DrukMiller Druk

Skład i łamanieTriograf, Dariusz Kołacz

Nakład: 300 egz.ISBN 978-83-269-3425-4

Copyright by Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o.Warszawa 2014

Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o.ul. Łotewska 9a, 03-918 Warszawa,tel. 22 518 29 29, faks 22 617 60 10, e-mail: [email protected]

NIP: 526-19-92-256, KRS: 0000098264 – Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie,XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego,Wysokość kapitału zakładowego 200.000 zł.

Publikacja „Rozliczenie podatkowe za 2014 rok” została opracowana we współpracy z Wydawnictwem VNR Verlag für die Deutsche Wirtschaft AG z Niemiec. „Rozliczenie podatkowe za 2014 rok” chronione jest prawem autorskim. Przedruk materiałów zamieszczonych w publikacji „Rozliczenie podatkowe za 2014 rok” oraz w innych dostępnych elementach subskrypcji – bez zgody wydawcy – jest zabroniony. Zakaz nie dotyczy cytowania publikacji z powoła-niem się na źródło. Publikacja „Rozliczenie podatkowe za 2014 rok” została przygotowana z zachowaniem najwyż-szej staranności i wykorzystaniem wysokich kwalifi kacji, wiedzy i doświadczenia autorów oraz konsultantów. Zapro-ponowane w publikacji „Rozliczenie podatkowe za 2014 rok” oraz w innych dostępnych elementach subskrypcji wskazówki, porady i interpretacje nie mają charakteru porady prawnej. Ich zastosowanie w konkretnym przypadku może wymagać dodatkowych, pogłębionych konsultacji. Publikowane rozwiązania nie mogą być traktowane jako ofi cjalne stanowisko organów i urzędów państwowych. W związku z powyższym redakcja nie może ponosić odpo-wiedzialności prawnej za zastosowanie zawartych w publikacji „Rozliczenie podatkowe za 2014 rok” lub w innych dostępnych elementach subskrypcji wskazówek, przykładów, informacji itp. do konkretnych przykładów. Wydawca nie odpowiada za treść zamieszczonej reklamy; ma prawo odmówić zamieszczenia reklamy, jeżeli jej treść lub forma są sprzeczne z linią programową bądź charakterem publikacji oraz interesem Wydawnictwa Wiedza i Praktyka.Informacje o prenumeracietel.: 22 518 29 29e-mail: [email protected]

3

Spis treściRozdział 1. Podatki w wynagrodzeniach w 2014 roku – najważniejsze zmiany ................................................................................................................................ 7

Niezawodowa służba wojskowa .................................................................................. 7Odszkodowania i zadośćuczynienia – nowe zwolnienie podatkowe ..................... 7

Rozdział 2. Zmiany planowane w 2015 roku ..................................................... 15Ograniczanie dokumentów papierowych ................................................................ 15Poszerzenie liczby e-druków ..................................................................................... 17

Rozdział 3. Wypłaty na przełomie roku .............................................................. 18Wypłata ekwiwalentu urlopowego ............................................................................ 18Ustalenie momentu wypłaty ...................................................................................... 19

Rozdział 4. Obowiązki płatnika do końca stycznia 2015 r. .......................... 20Oświadczenia składane płatnikowi (PIT-12, PIT-2 i PIT-2A) .............................. 20Deklaracja roczna o pobranych zaliczkach na podatek dochodowy

– PIT-4R .................................................................................................................... 22Wynagrodzenie dla płatnika ...................................................................................... 23Zakłady pracy chronionej (zakłady aktywności zawodowej)

oraz komornicy ........................................................................................................ 25Kwota z ugody wypłacona byłemu pracownikowi ................................................. 34Zaliczka od świadczeń zwolnionych z podatku w deklaracji PIT-4R .................. 35Wartość abonamentu medycznego dla członków rodziny pracownika .............. 35Deklaracja roczna o zryczałtowanym podatku dochodowym – PIT-8AR .......... 37Nagrody dla uczestników programu promocyjnego .............................................. 43Świadczenia dla byłych żołnierzy ............................................................................. 44

Rozdział 5. Obowiązki płatnika do końca lutego 2015 r. ............................. 46Roczne rozliczenie pracownika – PIT-40 ................................................................ 46Informacja o dochodach i o pobranych zaliczkach na podatek dochodowy

– PIT-11 .................................................................................................................... 52Informacja o wypłaconych podatnikowi kwotach z tytułu pełnienia

obowiązków społecznych i obywatelskich – PIT-R ............................................. 58Informacja PIT-8C ...................................................................................................... 61Informacja IFT-1/IFT-1R ........................................................................................... 64

Rozdział 6. Przechowywanie dokumentów. Odpowiedzialność księgowej .................................................................................. 67

Niezłożenie formularzy przez płatnika .................................................................... 67Odpowiedzialność karna ........................................................................................... 68Kary za wykroczenia skarbowe w 2015 roku .......................................................... 68Kary za nieterminowe wpłacanie pobranego podatku .......................................... 70


4

Kary za niepobranie podatku .................................................................................... 71Kary za niezłożenie w terminie deklaracji oraz niewyznaczenie

osoby odpowiedzialnej ........................................................................................... 71Kary za uchybienia w obowiązkach zgłoszeniowych ............................................. 72Odsetki za zwłokę ....................................................................................................... 73Przedawnienie terminu zapłaty odsetek od zaliczek .............................................. 74Osoby odpowiedzialne karnie ................................................................................... 75Wyznaczenie osób, które obliczają podatki ............................................................. 76Czynny żal .................................................................................................................... 76Uniknięcie kary za przestępstwo skarbowe lub złagodzenie jej wymiaru ........... 77

Rozdział 7. Rozliczanie zleceniobiorców za 2014 rok .................................... 79Opodatkowanie umów zlecenia ................................................................................ 79Oskładkowanie umów zlecenia ................................................................................. 79Nowe zasady oskładkowania zleceń w 2015 i w 2016 roku ................................... 80Błędne pobranie ryczałtu zamiast zaliczki .............................................................. 80Zleceniobiorcy prowadzący działalność gospodarczą ........................................... 81Zleceniobiorcy będący menedżerami ...................................................................... 81

Rozdział 8. Formularze składane przez płatnika za 2014 rok .................... 82

Rozdział 9. Wskaźniki i stawki .............................................................................. 86

Rozdział 10. Najważniejsze przepisy prawne .................................................... 88Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) ........................................................... 88Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) ............................................................................... 104Rozporządzenie ministra finansów z 24 grudnia 2002 r.

w sprawie wynagrodzenia płatników i inkasentów pobierających podatki na rzecz budżetu państwa (Dz.U. nr 240, poz. 2065) ......................... 106

Rozporządzenie ministra finansów z 22 sierpnia 2005 r. w sprawie właściwości organów podatkowych (Dz.U. nr 165, poz. 1371 ze zm.) ................................................................................................... 107

Ustawa z 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 186 ze zm.) .............................................................................. 114

5

Wykaz skrótów i aktów prawnych użytych w książce

kp – ustawa z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 1502)

kc – ustawa z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 121)

kpc – ustawa z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywil-nego (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 101)

kks – ustawa z 1 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy (tekst jedn.: Dz.U. z 2013 r. poz. 186 ze zm)

ustawa o PIT – ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.)

SN – Sąd NajwyższyZUS – Zakład Ubezpieczeń SpołecznychMPiPS – Ministerstwo Pracy i Polityki SpołecznejPIP – Państwowa Inspekcja PracyGIP – Główny Inspektorat Pracy

Uwaga. W rozliczeniu za 2014 rok deklaracje i informaje podatkowe są składane:• styczniowe – do 2 lutego 2015 r. (31 stycznia przypada w sobotę),• lutowe – do 2 marca 2015 r. (28 lutego przypada w sobotę)

6

W sytuacji gdy pracodawca spóźnia się z wystawieniem i przekazaniem PIT-8C czy PIT-11 albo nie odprowa-

dza w terminie zaliczek na podatek, naraża się na wysokie kary fi nansowe określone w Kodeksie karnym skarbowym. Odpo-wiedzialności karnej podlega nie tylko sam płatnik, ale także osoba upoważniona na podstawie umowy m.in. do naliczania i wpłacania zaliczek. Kary mogą być dotkliwe, ale istnieje moż-liwość ich złagodzenia albo nawet uniknięcia.

W ustawie o rachunkowości w art. 4 ust. 5 podano, że za wykonanie obowiązków w zakresie rachunkowości odpo-wiedzialność ponosi kierownik jednostki. Jeżeli kierownik jednostki powierzy obowiązki w zakresie rachunkowości innej osobie za jej zgodą, to odpowiada z tytułu nadzoru nad tą osobą. Przyjęcie odpowiedzialności przez inną osobę powinno być stwierdzone w formie pisemnej. W przypadku gdy kierownikiem jednostki jest organ wieloosobowy, a nie została wskazana osoba odpowiedzialna, odpowiedzialność ponoszą wszyscy członkowie tego organu.

Księgowa czy kadrowa, która podpisała umowę o pracę lub zlecenia, odpowiada za szkodę wyrządzoną pracodaw-cy z racji popełnionych błędów lub uchybień i jest zobo-wiązana do naprawienia tej szkody. Księgowa zatrudniona na umowę o pracę jako pracownik odpowiada za należyte wykonanie obowiązków na zasadach ogólnych zawartych w Kodeksie pracy. Natomiast księgowa zatrudniona na umowę zlecenia odpowiada bez ograniczeń za całą szkodę. Odpowiedzialność ta wynika z art. 471 Kodeksu cywilne-go. Zakres odpowiedzialności cywilnej powinien wynikać przede wszystkim z zawartej umowy.

Rozdział 2. Zmiany podatkowe w 2015 roku

7

ROZDZIAŁ 1.

Podatki w wynagrodzeniach w 2014 roku – najważniejsze zmiany

Niezawodowa służba wojskowaW Dz.U. z 2014 r. pod poz. 773 opublikowano ustawę z 24 kwietnia 2014 r.o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw. Zmiana dotyczy zwolnienia od podatku świadczeń otrzymywanych z tytułu odbywania lub pełnienia: niezawodowej służby wojskowej lub jej form równorzędnych, z wyjątkiem okresowej służby wojskowej oraz służby przygotowawczej (art. 21 ust. 1 pkt 15 lit. a ustawy o PIT). Przed zmianą zwolnienie dotyczyło także świadczeń z tytułu odbywania nadterminowej zasadniczej służby wojskowej.

Odszkodowania i zadośćuczynienia – nowe zwolnienie podatkowe Od 4 października 2014 r. wprowadzono zmianę korzystną dla pracowników. Zwolniono z opodatkowania podatkiem dochodowym wypłaty odszkodowań lub zadośćuczynień dokonane na podstawie postanowień układów zbiorowych pra-cy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statu-tów. Nowe zwolnienie ma zastosowanie do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2014 r.

W postanowieniu z 29 marca 2013 r. Trybunał Konstytucyjny (sygn. akt S 2/130) uznał, że istnieje niezgodność z Konstytucją RP polegająca na tym, że ustawodawca nie uwzględnił w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT innych – poza ustawami i wyda-nymi na ich podstawie przepisami wykonawczymi – normatywnych źródeł prawa pracy. Tymczasem art. 59 ust. 2 Konstytucji RP stanowi, że związki zawodowe oraz pracodawcy i ich organizacje mają prawo do rokowań, w szczególności w celu roz-wiązywania sporów zbiorowych, oraz do zawierania układów zbiorowych pracy i in-nych porozumień. Wdrożeniem tej konstytucyjnej zasady jest art. 9 kp. Przepis ten ustanawia jako źródła prawa pracy nie tylko przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych (o ile określają prawa i obowiązki pracowników


8

i pracodawców). W pojęciu prawa pracy mieszczą się także postanowienia układów zbiorowych.

pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy.

Pomimo korzystnych dla pracowników zapisów Konstytucji RP oraz art. 9 kp otrzy-manie przez pracownika np. odszkodowania na podstawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów powodowało konieczność zapłaty przez niego podatku dochodowego. Dnia 29 marca 2013 r. Trybunał Konstytucyjny wskazał, że taka sy-tuacja może być niezgodna z Konstytucją RP.

WA Ż N E

Ponieważ nie chodziło tu o niekonstytucyjny przepis (bo tego przepisu właśnie bra-kowało w zakresie ustanowienia zwolnienia dla pracowników), Trybunał Konstytu-cyjny wezwał Sejm do zmiany przepisów podatkowych. Taka zmiana została właśnie wprowadzona przez parlament i dotyczy dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2014 r.

Konsekwencje wyroku TK

W efekcie rozstrzygnięcia Trybunału Konstytucyjnego wolne od podatku docho-dowego są otrzymane w 2014 roku odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § l Kodeksu pracy. Zmiany wprowadziła ustawa z 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku docho-dowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2014 r. poz. 1328).

Ryzyko stosowania nowego zwolnienia

Samo nazwanie w układzie zbiorowym pracy lub regulaminie danego świadczenia dla pracownika „odszkodowaniem” albo „zadośćuczynieniem” nie oznacza, że będzie można korzystać z nowego zwolnienia. Należy się liczyć, że organy podatkowe będą sprawdzać, czy mamy rzeczywiście do czynienia z odszkodowaniem lub zadośćuczynieniem.

P R Z Y K Ł A DRegulamin pracy przyznawał prawo do odszkodowania pracownikowi, który z uwagi na nagłe, niezaplanowane sytuacje musiał zostać w pracy dłużej, niż wynikało to z umowy o pracę. Sytuacjami tymi mogły być np. choroba albo wypadek innego pracownika i konieczność natychmiastowego przejęcia jego obowiązków. Jan Kowalski przez 2 tygodnie zostawał na dodatkowe 3 godziny w pracy, aby wykonać zadania kolegi, który w czasie podróży służbowej do Francji miał wypadek samochodowy i leżał w szpitalu w okolicach Paryża. Pracodawca wypłacił pracownikowi na podstawie regulaminu pracy odszkodowanie 1.700 zł. Organ po-datkowy nie uznał tej kwoty za zwolnioną z opodatkowania, gdyż zdaniem kontrolerów była to wypłata wynagrodzenia za nadgodziny nazwana odszkodowaniem. Kontrolerzy podnieśli,

9

Rozdział 1. Podatki w wynagrodzeniach w 2014 roku – najważniejsze zmiany

że w prawie polskim nazwa świadczenia nie ma znaczenia dla jego kwalifikacji cywilnoprawnej czy podatkowej. Jeżeli wypłata 1.700 zł ma cechy wynagrodzenia za nadgodziny, to nie zmieni tego nazwanie świadczenia „odszkodowaniem”.

P R Z Y K Ł A DUkład zbiorowy przyznaje prawo do odszkodowania pracownikowi, który w efekcie wy-padku przy pracy poniósł uszczerbek na zdrowiu w wymiarze większym niż 10% (według ustaleń komisji lekarskiej). Pracownik spadł z rusztowania. Uszczerbek na zdrowiu wyniósł 35%. Pracownik otrzymał od pracodawcy 47.000 zł (niezależnie od świadczeń dla pra-cowników z tytułu wypadku przy pracy). Świadczenie jest wolne od podatku dochodo-wego.

Wcześniejsze zwolnienia podatkowe dla pracowników

Ustawodawca utrzymał zwolnienia dla odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Nowelizacja nie zmie-niła więc zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT wielu innych świadczeń wypłacanych w związku ze stosunkiem pracy. Tak jak przed nowelizacją zwolnieniem z podatku dochodowego nie są jednak objęte: • określone w prawie pracy odprawy i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wy-

powiedzenia umowy o pracę, • odprawy pieniężne wypłacane na podstawie przepisów o szczególnych zasadach

rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pra-cowników,

• odprawy i odszkodowania z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariu-szom pozostającym w stosunku służbowym,

• odszkodowania przyznane na podstawie przepisów o zakazie konkurencji.

Ustawodawca utrzymał także zwolnienie z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o PIT, które obejmuje inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie.

Przykłady stosowania powołanych przepisów

Odszkodowanie z tytułu zakazu konkurencji jest traktowane jako rodzaj wynagro-dzenia, a nie odszkodowanie wyrównujące szkodę. Dlatego to świadczenie jest opo-datkowane.

P R Z Y K Ł A DPracodawca i pracownik podpisali umowę o zakazie konkurencji obowiązującą przez 12 mie-sięcy po ustaniu zatrudnienia. Minimalna wartość odszkodowania dla tego pracownika, wyznaczona według art. 1012 § 1 kp, wynosi 25.000 zł. Pracodawca zgodził się przyznać pracownikowi odszkodowanie w wyższej wartości 31.000 zł. Kwota ta podlega opodatko-waniu podatkiem dochodowym.


10

Jedno z najczęściej przyznawanych przez sądy odszkodowań wynika z wypowiedze-nia przez pracodawcę z naruszeniem przepisów o okresach wypowiedzenia. Jest ono zwolnione z opodatkowania.

P R Z Y K Ł A DPracodawca rozwiązał zawartą umowę o pracę na czas nieokreślony w trybie zwolnienia dyscyplinarnego bez zachowania okresu wypowiedzenia. Uzasadnieniem było ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych, polegające na złożeniu przez pracownika niezgodne-go z prawdą oświadczenia o wyborze pracodawcy jako jedynego miejsca pracy. Pracownik nie poinformował pracodawcy, że pracuje jeszcze w innej firmie. Spowodowało to, że pracodawca niewłaściwie rozliczył wolną kwotę podatku dochodowego przy obliczaniu zaliczek na podatek dochodowy (powinien to zrobić inny pracodawca). Sąd nie zgodził się z tezą pracodawcy, że ten błąd pracownika był uzasadnieniem dla dyscyplinarnego zwolnienia. Sąd pracy zasądził odszkodowanie w kwocie 10.426,25 zł za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracodawcę wraz z ustawowymi odsetkami. Pracodawca potrącił kwotę zaliczki na podatek dochodowy. Okazało się to błędem. Zasądzone odszkodowanie nie stanowiło utraconego wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy. Było to odszkodowanie z tytułu niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę. Przyznano je na podstawie wyroku sądowego, a jego wysokość i zasady ustalania wynikają wprost z przepisów Kodeksu pracy. Dlatego zasądzone wyrokiem sądu odszkodowanie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wiele sporów między pracownikami a pracodawcami kończy się ugodą.

P R Z Y K Ł A DW dniu 13 czerwca 2012 r. pracodawca (spółka z o.o.) rozwiązał umowę o pracę z zacho-waniem 3-miesięcznego terminu wypowiedzenia, podając jako przyczynę niewystarczający profil wykształcenia pracownika (dyrektor działu sprzedaży). Pracownik domagał się przed sądem przywrócenia do pracy. Ostatecznie strony sporu zawarły ugodę. Na tej podstawie pracodawca zobowiązał się, że zapłaci pracownikowi kwotę 135.000 zł jako odszkodowanie z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę płatne w pięciu równych ratach (po 27.000 zł). Wysokość i zasady ustalania odszkodowania wynikały wprost z przepisów prawa pracy dotyczących niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę (art. 44, art. 45, art. 471 Kodeksu pracy). Dlatego ugoda jest zwolniona z opodatkowania.

P R Z Y K Ł A DPracownik był zatrudniony w spółce jawnej na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony na stanowisku dyrektora oddziału. Otrzymał listem poleconym pismo z informacją o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika. Przed sądem pracownik podniósł, że rozwiązanie umowy o pracę było bezpodstawne, z uwagi na to, że w tym okresie był już pracownikiem chronionym w rozumieniu przepisu art. 39 Kodeksu pracy. Pracownik podnosił, że pracodawca nie mógł mu wypowiedzieć umowy o pracę, gdyż pracownikowi brakowało 2 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, a okres zatrudnienia umożliwiał mu

11


uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku. Pracownik wskazał przed sądem art. 411 kp, który zawęża możliwość wypowiedzenia mu umowy o pracę jedynie do przypad-ków upadłości lub likwidacji pracodawcy, co nie nastąpiło. Ostatecznie przed sądem została zawarta ugoda. Na tej podstawie pracownik otrzymał od byłego pracodawcy 46.000 zł.Wypłata tej kwoty jest zwolniona z podatku dochodowego.

Zwolnieniu z opodatkowania podlegają także odszkodowania wypłacone na bazie art. 183d kp. Na tej podstawie osoba, wobec której pracodawca naruszył zasadę równego traktowania w zatrudnieniu, ma prawo do odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę.

P R Z Y K Ł A DByłemu pracownikowi, na podstawie ugody sądowej, zostało przyznane i wypłacone odszkodo-wanie w związku z naruszeniem przez pracodawcę zasady równego traktowania w zatrudnieniu. Wartość odszkodowania to 28.000 zł. Świadczenie to było odszkodowaniem mającym na celu wyrównanie poniesionej przez pracownika szkody. Przyznane odszkodowanie, jak też zasady jego ustalania wynikają wprost z przepisu art. 183d Kodeksu pracy. Dlatego odszkodowanie otrzymane w wyniku zawartej ugody sądowej będzie korzystało ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT.

Nie zawsze pracownik skorzysta ze zwolnienia. Na podstawie art. 361 kp jeżeli wy-powiedzenie pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony następuje z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy albo z innych przyczyn niedotyczących pracowników, pracodawca może, w celu wcześniejszego rozwiązania umowy o pracę, skrócić okres trzymiesięcznego wypowiedzenia (najwyżej jednak do 1 miesiąca). W takim przypadku pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wyso-kości wynagrodzenia za pozostałą część okresu wypowiedzenia.

P R Z Y K Ł A DZostała rozwiązana z pracownikiem umowa o pracę na mocy porozumienia stron i na pod-stawie art. 1 ust. 1 i 2 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (tekst jedn.: Dz.U. nr 90, poz. 844 ze zm.). W związku z rozwiązaniem umowy o pracę pracodawca wypłacił pracownikowi:• odszkodowanie za skrócony okres wypowiedzenia, • odprawę pieniężną na podstawie art. 8 powołanej ustawy w wysokości trzymiesięcznego

wynagrodzenia.Oba świadczenia są opodatkowane.

Wynika to z tego, że odprawa pieniężna z art. 8 ustawy o szczególnych zasadach rozwią-zywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy jest traktowana jako świadczenie majątkowe zakładu, związane z pozostawaniem przez pra-cownika w stosunku pracy i z okresem świadczenia pracy. Odprawa nie ma charakteru odszkodowawczego. Dlatego stanowi przychód podlegający opodatkowaniu na pod-


12

stawie art. 12 ust. 1 ustawy o PIT (zob. wyrok WSA w Warszawie z 1 kwietnia 2009 r.,sygn. akt III SA/Wa3530/08). Natomiast świadczenie wypłacane z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę, pomimo że jest odszkodowaniem – o czym mowa w art. 361 § 1 zd. 2 Kodeksu pracy – jest opodatkowane, gdyż na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy o PIT nie podlega ono zwolnieniu.

Zaliczka pobrana przed wprowadzeniem zwolnienia podatkowego

Jeżeli pracodawca pobrał zaliczkę na podatek dochodowy od zadośćuczynień lub odszkodowań wypłaconych pracownikowi na podstawie układu zbiorowego, poro-zumienia zbiorowego, regulaminu lub statutu, nie musi korygować swoich rozliczeń z fiskusem, pomimo że te przychody pracownika zostały z mocą wsteczną zwolnione z opodatkowania.Data wejścia w życie nowego zwolnienia jest o tyle bez znaczenia, że każdy dochód podlegający nowelizacji jest zwolniony z opodatkowania z mocą wsteczną od 1 stycznia 2014 r. Jest to możliwe dlatego, że tylko obciążenia podatkowe muszą być wprowadza-ne z odpowiednim wyprzedzeniem (aby podatnicy mogli się do nich przygotować). Jest to jednak kłopotliwa sytuacja dla pracodawcy, który przed 4 października 2014 r. wypłacił pracownikowi ww. zadośćuczynienie lub odszkodowanie i pobrał zaliczkę na podatek dochodowy według zasad obowiązujących w poprzednim stanie prawnym.

Załóżmy, że pracodawca wypłacił w lutym 2014 roku zadośćuczynienie pracownikowi na podstawie zakładowego układu zbiorowego (np. zadośćuczynienie w związku z wy-padkiem przy pracy) i pobrał od tego zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycz-nych. Nie mógł wtedy zastosować zwolnienia podatkowego, które zostało uchwalone w II połowie 2014 roku. Czy powinien korygować rozliczenia w zakresie podatku do-chodowego jako płatnik? Płatnik wpłacając zaliczkę od dochodów pracownika, nie składa żadnej miesięcznej deklaracji do urzędu skarbowego. Nie może więc skorygować tej deklaracji i na tej podstawie wystąpić do urzędu skarbowego o zwrot nadpłaconych pieniędzy. O jego ewentualnym uprawnieniu do wystąpienia do urzędu skarbowego w sprawie tych pieniędzy decydują przepisy Ordynacji podatkowej o zwrocie nadpłaty. Przepisy te regulują przede wszystkim prawo podatnika do zwrotu nadpłaty. Jeżeli podat-nik kwestionuje zasadność pobrania przez płatnika podatku albo wysokość pobranego podatku, może złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty podatku. Na mocy art. 75 § 2 pkt 2Ordynacji podatkowej uprawnienie to przysługuje płatnikom lub inkasentom, jeżeli:a) w złożonej deklaracji wykazali oraz wpłacili podatek w wysokości większej od

wysokości pobranego podatku (art. 75 § 2 pkt 2 lit. a Ordynacji podatkowej), b) w złożonej deklaracji wykazali oraz wpłacili podatek w wysokości większej od

należnej (art. 75 § 2 pkt 2 lit. b Ordynacji podatkowej), c) nie będąc obowiązanymi do składania deklaracji, wpłacili podatek w wysokości

większej od należnej (art. 75 § 2 pkt 2 lit. c Ordynacji podatkowej).Punkt c) wskazuje uprawnienie płatników, którzy np. zapłacili w zawyżonej wysokości zaliczkę na podatek dochodowy od dochodów pracowniczych. Artykuł 75 § 2 pkt 2 lit. a–b Ordynacji podatkowej nie ma zastosowania dla tych sytuacji, gdyż warunkiem zastosowania tych przepisów jest złożenie deklaracji. Natomiast zdaniem organów

13


podatkowych i większości sądów administracyjnych płatnik, który nienależnie po-brał zaliczkę wypłaconą pracownikowi, nie może także skorzystać z art. 75 § 2 pkt 2 lit. c Ordynacji podatkowej.

Stanowisko organów podatkowych

Płatnik może złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty tylko w sytuacjach powodujących uszczerbek w jego majątku, gdy na skutek własnych błędów zadeklarował oraz wpłacił podatek w wysokości większej od należnej albo większej od pobranej. Ten pogląd wyraził w interpretacji indywidualnej z 17 maja 2013 r. dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie (nr IPPB1/415-378/13-2/EC). Takiego uszczerbku płatnik nie ponosi, gdy wypłacił pra-cownikowi zwolnione z mocą wsteczną z opodatkowania zadośćuczynienie o wartości np. 5.000 zł, pobierając od tej kwoty zaliczkę na podatek dochodowy. Uszczerbek ponosi w tej sytuacji podatnik, gdyż otrzyma wypłatę po odprowadzeniu zaliczki.

P R Z Y K Ł A DPracodawca pobrał 1.000 zł zaliczki od dochodu pracownika, ale wpłacił do urzędu skarbowego 1.100 zł. Ponieważ 100 zł pochodzi z majątku płatnika, a nie pracownika, to pracodawca może złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty o wartości 100 zł.

Zdaniem organów podatkowych nie ma cechy uszczerbku majątku płatnika sytuacja, gdy pracodawca pobrał kosztem majątku podatnika zawyżoną zaliczkę albo pobrał zaliczkę od pieniędzy pracownika, gdy nie było do tego podstawy (pracownik korzystał ze zwolnienia). Jedynym poszkodowanym jest pracownik.

P R Z Y K Ł A DW lutym 2014 roku pracodawca wypłacił pracownikowi 5.000 zł zadośćuczynienia na podstawie zakładowego układu zbiorowego. Pracodawca pobrał zaliczkę na podatek dochodowy, zmniejszając kwotę do wypłaty dla pracownika. Zaliczka na podatek obciążyła więc tylko majątek pracownika. Dlatego, zdaniem organów podatkowych, prawo do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty będzie miał tylko pracownik (w praktyce składając go poprzez zeznanie roczne za 2014 rok). To pracownik jest osobą poszkodowaną i oddanie pracodawcy przez fiskusa nienależnie pobranych pieniędzy z tytułu zaliczki nie zlikwiduje tej szkody. Pracodawca musiałby po otrzymaniu zwrotu z urzędu przekazać pieniądze pracownikowi. Pracodawca byłby więc zbędnym pośrednikiem co do likwidacji powstałej szkody w majątku pracownika. Dodatkowo pojawiałoby się ryzyko, że po zwrocie z urzędu skarbowego pieniędzy pracodawca nie przekazałby ich pracownikowi (np. z uwagi na problemy finansowe firmy). Dlatego organy podatkowe uważają, że wniosek o stwierdzenie nadpłaty może złożyć tylko pracownik jako podatnik.

Organy podatkowe zajmują więc następujące stanowisko: jeżeli nadpłata powstała na sku-tek pobrania przez płatnika od pieniędzy należnych podatnikowi podatku w wysokości wyższej od należnej, to w takim przypadku nie wystąpiły okoliczności, o których mowa w art. 75 § 2 pkt 2 lit. c Ordynacji podatkowej. Po stronie płatnika nie powstała nadpłata, wobec czego nie jest on uprawniony do wystąpienia z żądaniem stwierdzenia nadpłaty.


14

Organy podatkowe a linia orzecznicza sądów

Przykładem stanowiska sądu administracyjnego, który poparł przedstawiony pogląd organów podatkowych, jest wyrok WSA w Gdańsku z 11 lutego 2014 r. (sygn. akt I SA/Gd 1690/13). Sąd ten odwołał się m.in. do wyroku WSA w Gdańsku z 15 lipca 2010 r. (sygn. akt I SA/Gd 452/10), w którym znajdziemy pogląd, że nadpłata w po-datku w przypadku płatnika dotyczy jedynie tych przypadków, w których dochodzi do uszczerbku majątku u płatnika. Jeżeli bowiem wadliwość postępowania płatnika prowadzi do uszczuplenia majątku podatnika na skutek spełnienia przez niego nie-należnego świadczenia (lub wysokości większej od należnej) w następstwie błędnego obliczenia, pobrania oraz odprowadzenia podatku, nadpłata powstaje u podatnika, który w takim przypadku jest jedynym podmiotem uprawnionym do jej zwrotu.

Złożenie wniosku o stwierdzenie nadpłaty

Niektóre sądy przyznają jednak pracodawcy prawo do złożenia wniosku w sprawie nadpłaty. Następnie organ podatkowy zawiadamia o takim wniosku pracownika i de-cyduje, czy pracownik, czy jednak raczej pracodawca ma prawo do otrzymania zwrotu nadpłaty. Przykładem takiej interpretacji przepisów jest wyrok NSA z 10 lutego 2012 r. (sygn. akt II FSK 289/11). Wyrok odnosi się do art. 75 § 2 pkt 2 lit. b i c Ordynacji podatkowej stosowanego pod kątem prawa do wystąpienia przez płatnika z wnio-skiem o stwierdzenie nadpłaty od wpłaty przez niego podatku w wysokości więk-szej od należnej. NSA zauważył, że przepisy te nie uzależniają tego prawa od tego, aby po stronie płatnika doszło do uszczuplenia majątku z powodu wpłaty podatku w kwocie wyższej od należnej. W tym uregulowaniu zawarte jest prawo płatnika do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty nawet wówczas, gdy pobrał on podatek w wysokości wyższej od należnej, a więc gdy doszło do uszczerbku majątkowego po stronie samego podatnika.

NSA stwierdził, że jeśli z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty wystąpi podatnik lub płatnik, to organ podatkowy jest zobowiązany, stosownie do art. 165 § 3a Ordyna-cji podatkowej, zawiadomić o wszczęciu postępowania na wniosek jednej ze stron wszystkie pozostałe podmioty będące stroną w sprawie. W postępowaniu takim organ podatkowy jest zobowiązany ustalić, z czyją nadpłatą w konkretnym przypadku ma do czynienia (podatnika czy płatnika), ponieważ w razie nadpłaty podatnika na jego rzecz powinna być wydana decyzja stwierdzająca nadpłatę (podobnie w razie nadpłaty płatnika na rzecz płatnika powinna być wydana decyzja stwierdzająca nadpłatę).

WA Ż N E

Jakie jest praktyczne znaczenie tego wyroku? Pracodawca składając wniosek o stwier-dzenie nadpłaty, nie musi wykazywać, że poniósł uszczerbek w swoim majątku. Po złożeniu wniosku dowie się od organu podatkowego, kto ma prawo otrzymać nadpłatę – pracodawca czy pracownik.

15

ROZDZIAŁ 2.

Zmiany planowane w 2015 rokuResort finansów przygotował nowe formularze podatkowe, które będą zawierały po-uczenie o możliwości składania ich w drodze elektronicznej. Zmiany będą obowią-zywać płatników oraz podmioty niebędące płatnikami, a także biura rachunkowe pośredniczące w składaniu tych dokumentów. Nowe rozporządzenie dotyczące wzorów oświadczeń, deklaracji i informacji podatkowych zostało przygotowane w związku ze zmianami, które mają obowiązywać od 1 stycznia 2015 r. w ustawie o PIT.

Ograniczanie dokumentów papierowychNowe rozwiązanie ma ograniczyć wpływ do administracji podatkowej powszechnych dotychczas dokumentów papierowych, które są przez nią przetwarzane. Pozwoli to na natychmiastowe gromadzenie w systemach informatycznych administracji podatkowej danych niezbędnych do uruchomienia usługi generowania wstępnie wypełnionych zeznań podatkowych dla niektórych podatników podatku dochodowego od osób fizycznych (pre-filed tax return – PFR).

Niektóre grupy płatników i innych podmiotów nadal będą mogły składać druki w for-mie papierowej, ale termin na przekazanie administracji podatkowej informacji oraz rocznego obliczenia podatku ulegnie skróceniu o miesiąc, co skutkuje koniecznością odzwierciedlenia tej zmiany we wzorach formularzy podatkowych.

WA Ż N E

Ponadto, w ramach Programu e-Podatki, planowane jest wprowadzenie instytucji portalu podatkowego, który jest systemem teleinformatycznym administracji podatkowej służącej do kontaktu organów podatkowych z obywatelami oraz doręczenia pism elektronicznie. Jednocześnie ze względu na to, że za pośrednictwem portalu podatkowego będą składane druki obowiązujące w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych, niezbędne stało się wskazanie tej informacji przez podanie właściwego adresu na wzorach formularzy.

13 nowych wzorów formularzy

Wzory formularzy, które stanowią 13 załączników do projektu rozporządzenia, będą miały zastosowanie do przychodów, dochodów (strat) uzyskanych (poniesionych) od 1 stycznia 2014 r. Tylko niektóre będą stosowane do dochodów (strat) uzyskanych (poniesionych) od 1 stycznia do 31 grudnia 2014 r. lub od 1 stycznia 2015 r.

16

Wzory oświadczeń PIT-2, PIT-2A, PIT-12 nie zawierają zmian.

WA Ż N E

Wzór PIT-3 zawiera zmianę polegającą na dodaniu pod częścią A, pod wykropkowa-niem dotyczącym wskazania płatnika właściwego do zmniejszenia zaliczki na podatek dochodowy o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, wyrazów: „(nazwa pełna organu rentowego)”. W formularzu PIT-4R w treści pouczenia w górnej części formularza: „Można składać w wersji elektronicznej www.e-deklaracje.gov.pl”, zastąpiono poucze-niem w brzmieniu: „Składanie w wersji elektronicznej: www.portalpodatkowy.mf.gov.pl”. Zmiana ma na celu upowszechnienie informacji o obowiązku składania deklaracji przez Internet, a także o utworzeniu portalu podatkowego – platformy elektronicznej, za pośrednictwem której będą składane deklaracje i informacje podatkowe. Określenie „Miejsce składania” zastąpiono wyrazem „Otrzymuje” – zmiana dostosowuje do nazew-nictwa używanego w innych wzorach formularzy. Podobne modyfikacje wprowadzono we wzorach deklaracji PIT-8AR oraz informacji PIT-8C, PIT-11, PIT-R, IFT-1/IFT-1R.

Deklaracja PIT-8AR

W PIT-8AR dodano wiersz: „5. Kwoty wypłat z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego (art. 30 ust. 1 pkt 14 ustawy)” oraz poz. 57–68, w związku z czym dostoso-wano numerację dalszych wierszy i pozycji formularza. Zmiany te wynikają z konieczności uwzględnienia obowiązujących od 15 stycznia 2014 r. zmian w ustawie o PIT w związku z określeniem zasad wypłaty emerytur ze środków zgromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych. Nowe przepisy zmieniły zasady opodatkowania wypłat z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego w tym wypłat na rzecz osoby uprawnionej na wy-padek śmierci oszczędzającego. Obecnie pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 10% (wcześniej obowiązywało opodatkowanie według skali podatkowej).

PIT-8C, PIT-11, IFT-1/IFT-1R

W formularzach tych w zakresie „Terminu składania” przeredagowano treść informacji w sposób uwzględniający zmiany proponowane w nowelizacji ustawy o PIT. Wska-zano, że termin do końca lutego roku następującego po roku podatkowym dotyczy informacji składanych urzędom skarbowym wyłącznie przy zastosowaniu środków komunikacji elektronicznej oraz podatnikom.Z kolei, w przypadku składania urzędowi skarbowemu informacji w formie pisemnej, zgodnie z art. 45ba ust. 2 ustawy (płatnik nie będzie obowiązany do złożenia urzędowi skarbowemu informacji za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej), termin do złożenia informacji upływać będzie z końcem stycznia roku następującego po roku podatkowym.

ŹródłoProjekt z 25 września 2014 r. rozporządzenia ministra finansów w sprawie określenia niektórych wzorów oświadczeń, deklaracji i informacji podatkowych obowiązujących w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych.


17

Rozdział 2. Zmiany planowane w 2015 roku

Poszerzenie liczby e-drukówW 2015 roku kolejne formularze podatkowe będą składane przez Internet bez podpisu elektronicznego weryfikowanego za pomocą kwalifikowanego certyfikatu.Elektroniczne formularze podatkowe, czyli deklaracje i podania mogą być opatrzone:• bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego

kwalifikowanego certyfikatu albo• innym podpisem elektronicznym zapewniającym autentyczność deklaracji i podań.

E-formularze bez certyfikatu

W projekcie rozporządzenia rozszerzono wykaz deklaracji, które mogą być przesyłane bez konieczności stosowania bezpiecznego podpisu elektronicznego o następujące druki składane m.in. przez płatników – podatku dochodowego od osób fizycznych: PIT-4R, PIT-8AR, PIT-8C, PIT-11, IFT-1/IFT-1R, IFT-3/IFT-3R, PIT-40.Deklaracje te złożą wyłącznie podatnicy albo płatnicy będący osobami fizycznymi.Bez konieczności stosowania bezpiecznego podpisu elektronicznego będą również przesyłane korekty tych deklaracji. Osoby prawne i jednostki niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, tak jak dotychczas, mogą składać e-formularze opatrując je bezpiecznym podpisem elektronicznym.

Kwota przychodów

Elementem podpisu elektronicznego bez certyfikatu jest kwota przychodu za rok podatkowy o dwa lata wcześniejszy niż rok przesyłania deklaracji lub podań albo wartość „0”(zero), gdy za ten rok nie złożono zeznania. Oznacza to, że w podpisie elektronicznym stosowanym w 2015 roku musi być podawana kwota przychodu wykazana w zeznaniach PIT za rok 2013. Za ten rok zostały określone nowe wzo-ry zeznań (PIT-36, PIT-36L, PIT-37) oraz rocznego obliczenia podatku (PIT-40). W związku z tym w rozporządzeniu poprawiono pozycje, które należy wykazać z tych druków.

Zastosowanie nowych druków

Rozporządzenie ma wejść w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia. Od 1 stycznia 2015 r. zaczną jednak obowiązywać przepisy:• dotyczące składania deklaracji PIT przez płatników, będących osobami fizycznymi,• opisujące kwotę przychodów, które będą elementem podpisu elektronicznego nie-

weryfikowanego za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu.W przypadku druków składanych w podatku dochodowym (PIT-4R, PIT-8AR, PIT--8C, PIT-11, IFT-1/IFT-1R, IFT-3/IFT-3R, PIT-40) będą one miały zastosowanie do przychodów, dochodów (strat) uzyskanych (poniesionych) od 1 stycznia 2014 r.

ŹródłoProjekt z 21 października 2014 r. rozporządzenia ministra finansów zmieniającego rozporządzenie w sprawie sposobu przesyłania deklaracji i podań oraz rodzajów podpisu elektronicznego, którymi powinny być opatrzone.

18

ROZDZIAŁ 3.

Wypłaty na przełomie rokuWynagrodzenia należne za rok poprzedni wypłaca się w takiej wysokości, w jakiej były należne za dany miesiąc tego roku, bez względu na to, kiedy zostały wypłacone. Jednak wypłacając należności za rok poprzedni w kolejnym roku, stosuje się stawki procentowe składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz stawkę podatku dochodowego obowiązującą w tym roku, w którym dokonuje się wypłaty. Dotyczy to również kosztów uzyskania i kwoty zmniejszającej podatek.

Wynagrodzenia wypłacone w kolejnym roku za rok poprzedni ujmuje się w PIT-11 dla tego roku, w którym zostały wypłacone.Dla zaliczenia wynagrodzeń do przychodu wystarczy pozostawienie ich w dyspozycji pracownika. Nie ma znaczenia faktyczne podjęcie wynagrodzenia przez pracownika. Wynagrodzenie minimalne za rok poprzedni wypłacane w kolejnym roku nalicza się w wysokości ustalonej dla poprzedniego roku (za grudzień 2014 r., w przypadku wypłaty w styczniu 2015 r. podstawę naliczeń stanowi kwota 1.680 zł).

WA Ż N E

Pensję za dany miesiąc wypłaca się zawsze według wysokości obowiązującej w tym miesiącu, którego dotyczy, bez względu na datę faktycznej wypłaty. Zatem bez wzglę-du na to, czy wynagrodzenie za grudzień było płatne w tym samym miesiącu, czy w styczniu, należy je wypłacić w kwocie należnej za grudzień.

Wypłata ekwiwalentu urlopowegoEkwiwalent za urlop nalicza się z zastosowaniem współczynnika ustalonego dla roku, w którym prawo do świadczenia zostało nabyte. W przypadku niewykorzystania przez pracownika przysługującego urlopu w całości lub w części z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy, pracownikowi przysługuje ekwiwalent pieniężny (art. 171 § 1 kp). Co do zasady ekwiwalent za urlop powinien zostać wypłacony w ostatnim dniu zatrudnienia, bowiem w tym dniu prawo do urlopu przekształca się w prawo do ekwiwa-lentu (wyrok SN z 15 października 1976 r., sygn. akt I PRN 71/76). W praktyce zdarzają się jednak sytuacje, gdy nie jest możliwe wypłacenie ekwiwalentu za urlop w tym dniu. Wypłacając ekwiwalent za urlop w późniejszym miesiącu niż nastąpiło rozwiązanie stosunku pracy, należy pamiętać o konieczności zastosowania kosztów uzyskania.

19

Rozdział 3. Wypłaty na przełomie roku

Koszty stosuje się w wysokości obowiązującej w roku, w którym dokonywana jest wypłata świadczenia ze stosunku pracy. Natomiast nie należy już stosować kwoty zmniejszającej podatek, bowiem zgodnie z art. 32 ust. 3 ustawy o PIT kwotę tę stosuje się wyłącznie przy obliczaniu zaliczki na podatek dochodowy pracownika. Oznacza to, że możliwość stosowania ulgi jest bezpośrednio związana z pozo-stawaniem w stosunku pracy. Kwotę wypłaconego w 2014 roku ekwiwalentu za urlop należy ująć w PIT-11 za rok 2014, bez względu na to, za jaki rok ekwiwalent przysługiwał.

Ustalenie momentu wypłatyZgodnie z art. 11 ustawy o PIT przychodami są otrzymane lub postawione do dyspo-zycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Oznacza to, że przychód powstaje w chwili złożenia list płac i gotówki w kasie, bądź przekazania należności na rachunek bankowy pracownika, nie zaś moment faktycznego podjęcia tych środków przez pracownika

P R Z Y K Ł A DWypłata wynagrodzenia za grudzień 2014 roku nastąpiła 29 grudnia. Jeden z pracowników, który pobiera wynagrodzenie gotówką, do końca grudnia przebywał na urlopie wypoczynko-wym i wynagrodzenie podjął dopiero 7 stycznia 2014 r. W takim przypadku dla kwalifikacji składkowo-podatkowej nie jest istotne faktyczne podjęcie gotówki w kasie firmy. Było ono bowiem pozostawione do dyspozycji pracownika już 29 grudnia i ten dzień stanowi datę otrzymania przychodu przez pracownika.

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne stanowi przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowych od osób fizycznych, a nie wynagrodzenie. Przychód zaś powstaje w tym miesiącu, w którym należności ze stosunku pracy były pozostawione w dyspozycji pracownika (art. 11 ustawy o PIT). Do celów składkowo-podatkowych nie ma zatem znaczenia, za jaki okres i w ilu częściach wynagrodzenie zostało wypłacone. Liczy się jedynie data jego wypłaty.

Podstawa prawna→ Art. 1518, art. 171 § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. nr 21,

poz. 94 ze zm.).

→ Art. 11, art. 22 ust. 2, art. 32 ust. 3 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).

→ Art. 18 ust. 1. art. 19 ust. 1. ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.).

→ § 15 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. nr 2, poz. 14 ze zm.).

20

ROZDZIAŁ 4.

Obowiązki płatnika do końca stycznia 2015 r.

Oświadczenia składane płatnikowi (PIT-12, PIT-2 i PIT-2A)

Złożenie przez podatnika oświadczenia PIT-12 w wymaganym terminie, tj. przed 10 stycznia roku następującego po roku podatkowym, spowoduje, że pracodaw-ca będzie miał obowiązek rozliczenia podatku dochodowego pracownika w ze-znaniu PIT-40 (art. 37 ust. 1 ustawy o PIT). W 2015 roku 10 stycznia przypada w sobotę.

Jeżeli ostatni dzień terminu przypada na sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy, za ostatni dzień terminu uważa się następny dzień po dniu lub dniach wolnych od pracy (art. 12 § 5 Ordynacji podatkowej).

WA Ż N E

Skoro PIT-12 trzeba złożyć przed 10 stycznia, który przypada w sobotę, formularz ten na druku PIT-12(6) należałoby złożyć najpóźniej w piątek 9 stycznia 2015 r. Wtedy jest pewność, że termin „przed 10 stycznia następnego roku podatkowego” zostanie zachowany. Istotne jest, że oświadczenie PIT-12 trzeba składać w podanym terminie co roku, jeśli podatnik chce, aby jego podatek rozliczył płatnik. Nie ma tu znaczenia okoliczność, że sytuacja podatnika nie uległa zmianie. Przypomnijmy, że do złożenia PIT-12 są uprawnieni m.in.:• pracownicy,• tymczasowo aresztowani lub skazani,• osoby otrzymujące świadczenie integracyjne lub premię integracyjną,• stypendyści.

Z oświadczenia PIT-12 powinno wynikać, że osoba je składająca:1) poza dochodami uzyskanymi od płatnika nie uzyskała dochodów z innych źródeł.

Przy czym ograniczenie to nie dotyczy dochodów:

21

Rozdział 4. Obowiązki płatnika do końca stycznia 2015 r.

■ opodatkowanych zryczałtowanym podatkiem dochodowym (art. 30 i 30a ustawy o PIT),

■ z kapitałów pieniężnych (art. 30b ustawy o PIT),■ opodatkowanych podatkiem liniowym według stawki 19% (art. 30c ustawy o PIT),■ z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości (art. 30e ustawy o PIT);

2) nie korzysta z odliczeń, poza wymienionymi w art. 37 ust. 1a pkt 2–4 ustawy o PIT. Chodzi tu o: ■ potrącone przez płatnika w ciągu roku składki na ubezpieczenia społeczne,

a także zapłacone składki „zagraniczne”, tj. zgodnie z przepisami obowiązu-jącymi w innych niż Polska krajach UE, krajach EOG oraz Szwajcarii (art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b lub pkt 2a ustawy o PIT),

■ zwrócone płatnikowi nienależnie pobrane świadczenia, które uprzednio zwięk-szyły dochód do opodatkowania, jeżeli nie zostały one potrącone od dochodu przy poborze zaliczek.

Z oświadczenia PIT-12 powinno wynikać, że osoba je składająca:1) odlicza od podatku kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, pobranej w roku

podatkowym ze środków podatnika – chodzi o składki krajowe i zagraniczne określone w art. 27b ustawy o PIT,

2) nie korzysta z możliwości opodatkowania dochodów na zasadach określonych w art. 6 ust. 2 lub 4 ustawy o PIT, tj. łącznie z małżonkiem lub jako osoba samotnie wychowująca dzieci,

3) nie ma obowiązku doliczenia kwot uprzednio odliczonych, z zastrzeżeniem art. 37 ust. 1a pkt 5 ustawy o PIT (chodzi tu o doliczenie zwrotu uprzednio zapłaconej i odliczonej składki na ubezpieczenie zdrowotne).

Jeśli pracownik złoży pracodawcy oświadczenie PIT-2(3), pracodawca będzie pomniej-szał zaliczki na podatek o kwotę wolną, która wynosi 46,33 zł miesięcznie. Jak wynika z art. 32 ust. 3 ustawy o PIT, z oświadczenia tego powinno wynikać, że:• pracownik nie otrzymuje emerytury lub renty za pośrednictwem płatnika,• pracownik nie osiąga dochodów z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni pro-

dukcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną,• pracownik nie osiąga dochodów, od których jest obowiązany opłacać zaliczki na

podstawie art. 44 ust. 3 ustawy o PIT, tj. z działalności gospodarczej oraz z najmu lub dzierżawy opodatkowanych według skali podatkowej,

• pracownik nie otrzymuje świadczeń pieniężnych od organu zatrudnienia lub od biura terenowego Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,

• ten zakład pracy jest właściwy do stosowania tego zmniejszenia.

Poza tym w odniesieniu do oświadczenia PIT-2:• należy je złożyć przed pierwszą wypłatą wynagrodzenia w roku podatkowym,• nie składa się go, jeśli stan faktyczny wynikający z oświadczenia złożonego w la-

tach poprzednich nie uległ zmianie; jeśli pracownik powiadomił pracodawcę


22

o zmianach stanu faktycznego wynikającego z oświadczenia, pracodawca przestaje zmniejszać

zaliczki o kwotę wolną od podatku.Jeśli pracownik złoży PIT-2 w 2015 roku przed pierwszą styczniową wypłatą wyna-grodzenia, pracodawca uwzględni kwotę wolną w rozliczeniu zaliczki na podatek już za styczeń 2015 roku.

WA Ż N E

Warto też wspomnieć o oświadczeniu PIT-2A, które dotyczy zmniejszenia miesięcznej zaliczki o kwotę wolną od podatku w przypadku świadczeń osób m.in. otrzymują-cych stypendium, tymczasowo aresztowanych otrzymujących należności za pracę, otrzymujących świadczenie integracyjne (art. 35 ust. 4 ustawy o PIT). Obecnie jest to formularz PIT-2A(3).

Deklaracja roczna o pobranych zaliczkach na podatek dochodowy – PIT-4RW terminie do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym płatnicy mają obowiązek przesłać deklarację PIT-4R do właściwego urzędu skarbowego – ze względu na swoje miejsce zamieszkania, siedzibę lub miejsce prowadzenia działalno-ści, jeśli płatnik nie posiada siedziby. Za 2014 rok deklarację na formularzu PIT-4R(4) składa się do 2 lutego 2015 r. (poniedziałek), ponieważ 31 stycznia 2015 r. przypada w sobotę.

Do złożenia PIT-4R są zobowiązani m.in. płatnicy określeni w:• art. 31, 33–35 i 42e ustawy o PIT, tj. będący m.in. pracodawcami, oddziałami Woj-

skowej Agencji Mieszkaniowej, aresztami śledczymi i zakładami karnymi, centrami integracji społecznej oraz podmiotami przyjmującymi na praktyki absolwenckie, komornikami,

• art. 41 ustawy o PIT, tj. będący zleceniodawcami zlecającymi wykonanie dzieła oraz dokonujący innych świadczeń z tytułu działalności wykonywanej osobi-ście, a także przychodów z tytułu praw majątkowych (art. 38 ust. 1a i 1b, art. 42 ust. 1a ustawy o PIT).

Jeśli płatnik zobowiązany do złożenia PIT-4R zaprzestanie prowadzenia działalno-ści przed końcem stycznia roku następującego po roku podatkowym, deklarację tę powinien przekazać w terminie do dnia zaprzestania tej działalności (art. 38 ust. 1b ustawy o PIT). A co się stanie, gdy płatnik zaprzestanie prowadzenia działalności przed końcem roku podatkowego, tj. przed 31 grudnia danego roku? Wówczas odprowadzenie ostatniej zaliczki i przekazanie PIT-4R powinno nastąpić także do dnia zakończenia tej działalności.

23


P R Z Y K Ł A DDziałalność płatnika została zakończona 16 czerwca 2014 r., a 10 czerwca wypłacono wynagrodzenie. Termin odprowadzenia zaliczki do 21 lipca 2014 r. (20 lipca przypadał w niedzielę) w takiej sytuacji nie obowiązywał, ponieważ 16 czerwca płatnik przestał istnieć jako podmiot. Odprowadzenie zaliczki i przekazanie PIT-4R powinno nastąpić do 16 czerwca 2014 r. Nie dotyczy to oczywiście przejęcia zakładu pracy zgodnie z przepisami art. 231 kp, ponieważ w tej sytuacji mamy do czynienia z sukcesją obowiązków, które „przechodzą” na nowy podmiot.

W PIT-4R płatnik wykazuje m.in.:• liczbę podatników i wysokość należnych zaliczek na podatek dochodowy za każdy

miesiąc roku podatkowego ze stosunku pracy;• pobrany podatek na PFRON, zakładowy fundusz rehabilitacji osób niepełnospraw-

nych lub zakładowy fundusz aktywności;• zaliczki na podatek, pobrane od świadczeń z tytułu działalności określonej w art. 13

pkt 2 i 4–9 oraz art. 18 ustawy o PIT; dotyczy to działalności wykonywanej oso-biście (m.in. przychody z działalności sportowej, trenerskiej, publicystycznej, artystycznej, literackiej, oświatowej, z udziału w konkursach z dziedziny nauki, kultury, sztuki, stypendia sportowe czy przychody z uprawiania sportu, przychody z umów zlecenia lub o dzieło, a także z tytułu pełnienia obowiązków społecznych i obywatelskich, kontraktów menedżerskich) oraz praw majątkowych (np. praw autorskich), a także

• wynagrodzenie przysługujące płatnikowi za terminowe potrącanie zaliczek, o którym mowa w art. 28 Ordynacji podatkowej.

Wynagrodzenie dla płatnikaJak wynika z art. 28 § 1 Ordynacji podatkowej, płatnikom (i inkasentom) przysługuje zryczałtowane wynagrodzenie z tytułu terminowego wpłacania podatków pobranych na rzecz budżetu państwa. Wynosi ono 0,3% kwoty podatków pobranych przez płat-ników na rzecz budżetu państwa. Kwota tego wynagrodzenia jest potrącana z kwo-ty podatków pobranych przez płatników. Przy czym płatnik, który pobrał podatek nienależnie lub w wysokości wyższej od należnej, jest obowiązany dokonać zwrotu nienależnego wynagrodzenia na rachunek właściwego urzędu skarbowego wraz z od-setkami za zwłokę. W deklaracji PIT-4R wspomniane wynagrodzenie płatnika należy wykazać w części C formularza, wiersz 12, poz. 145–156. Płatnik, który pobrał podatek nienależnie lub o wysokości wyższej od należnej, jest obowiązany dokonać zwrotu nienależnego wynagrodzenia na rachunek właściwego urzędu skarbowego wraz z odsetkami za zwłokę.

Jak wspomniano wyżej, płatnik nie musi jednak potrącać należnego mu wynagrodzenia w odniesieniu do każdego miesiąca. Można potrącać to wynagrodzenie raz w roku – najczęściej w grudniu za cały rok. Taka forma może być stosowana np. w przypadku potrącania drobnych kwot zaliczek na podatek.


24

Choć płatnicy wiedzą o takiej możliwości, rzadko z niej korzystają. Jest to dość niskie wynagrodzenie dla płatnika w stosunku do kwoty przekazanej do urzę-du skarbowego. Przykładowo od 10.000,00 zł podatku jest to kwota 30,00 zł, którą należy co miesiąc księgować. Po zakończonym roku trzeba też wykazać ją w roz-liczeniu rocznym PIT-4R w rozbiciu na poszczególne miesiące, ale też raz w roku.

WA Ż N E

Jak czytamy w jednej z interpretacji: „wnioskodawca z kwoty zaliczek na podatek docho-dowy pobranych za grudzień 2010 r. może potrącić należne mu wynagrodzenia z tytułu terminowego wpłacania podatku dochodowego za wszystkie miesiące 2010 r. A skoro potrącenia będzie dokonywał w miesiącu grudniu, to łączną kwotę potrąceń winien wykazać w ww. deklaracji PIT-4R w części C w rubryce 12 w (...) poz. 166, tj. pozycji dotyczącej miesiąca grudnia” (interpretacja indywidualna wydana przez dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 30 kwietnia 2010 r., sygn. IBPBII/1/415-132/10/MK).

I N E T E R P R E TACJ E O R GA N ÓW P O DAT KOW YC H

Warto też pamiętać, że w razie stwierdzenia, iż płatnik lub inkasent pobrał wynagro-dzenie nienależnie lub w wysokości wyższej od należnej, organ podatkowy wydaje decyzję o zwrocie nienależnego wynagrodzenia (art. 28 § 2 Ordynacji podatkowej). W związku z tym uznano, że wynagrodzenie płatników lub inkasentów pobrane nienależnie lub w wysokości wyższej od należnej będzie traktowane jako zaległość podatkowa (art. 52 § 1 pkt 3 Ordynacji podatkowej).

W jednym z wyroków WSA w Warszawie stwierdził, że zawarte w art. 28 § 2 Ordynacji podatkowej pojęcie „nienależne wynagrodzenie płatnika” zostało użyte przez usta-wodawcę w stosunkowo wąskim rozumieniu. Jest nim bowiem tylko wynagrodzenie potrącone od kwot podatku pobranego od podatnika nienależnie lub w wysokości wyższej niż należna. Przy czym pobranie podatku w wysokości zbyt wysokiej lub podatku nienależnego musi być skutkiem nieprawidłowego działania płatnika (wyrok WSA w Warszawie z 16 listopada 2009 r., sygn. akt III SA/Wa 1237/09). Płatnik musi też zwrócić wynagrodzenie, które pobrał od podatku nienależnego. Jak czytamy w innym wyroku: „Jeśli więc z jakichś względów, które jednak w świetle art. 28 § 1 Or-dynacji są prawnie obojętne, podatnik pobrał swoje wynagrodzenie, choć podatek nie był należny, to zobowiązany jest do zwrotu wynagrodzenia. Jakkolwiek Ustawodawca w omawianym przepisie nie wyraził tego wprost, to jednak jako oczywistą przyjąć należy taką jego wykładnię, która milcząco zakłada obiektywną należność podatku. Podatek nienależny nie jest bowiem podatkiem, a w konsekwencji wynagrodzenie za pobranie i odprowadzenie takiego »podatku« płatnikowi nie przysługuje” (wyrok WSA w Warszawie z 1 lutego 2011 r., sygn. akt III SA/Wa 1317/10).

O R Z E C Z N I CT WO W S A

25


Płatnikowi przysługuje wynagrodzenie za terminowe odprowadzanie podatku na rzecz budżetu państwa tylko w odniesieniu do zobowiązań podatkowych, które nie uległy przedawnieniu.

Zwrócił na to uwagę jeden z organów podatkowych: „Spółka uprawniona jest do potrącenia należnego wynagrodzenia z tytułu terminowego wpłacania podatków pobranych na rzecz budżetu państwa jedynie za okres istnienia zobowiązania, a więc do upływu terminu jego przedawnienia. W przedmiotowej sprawie zobowiązanie podatkowe uległo przedawnieniu za miesiące od stycznia do listopada 2004 roku, bowiem termin płatności zobowiązania podatkowego za [te] miesiące przypadał w 2004 roku, zatem licząc 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku, tj. od końca 2004 roku termin przedawnienia upłynął z końcem 2009 roku. Natomiast w przypadku zobowiązania za grudzień 2004 roku termin płatności przypadał na styczeń 2005 roku, zatem licząc 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku, tj. od końca 2005 roku termin przedawnienia upływa z końcem 2010 roku” (interpretacja podatkowa wydana przez dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 10 listopada 2010 r., sygn. IPPB2/415-751/10-2/MG).

I N T E R P R E TACJ E O R GA N ÓW P O DAT KOW YC H

W praktyce można spotkać się także z sytuacją, gdy płatnik nie potrąci przysługującego mu wynagrodzenia z tytułu terminowego wpłacania pobranych podatków na rzecz budżetu państwa lub potrąci wynagrodzenie w wysokości niższej niż 0,3% kwoty pobranych podatków. W takim przypadku uprawnienie do tego wynagrodzenia przy-sługuje do upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego, tj. 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Jeśli więc płatnik nie potrąci wynagrodzenia z kwoty pobranego podatku w roku kalendarzowym lub potrąci wynagrodzenie w kwocie niższej, nie oznacza to, że zrezygnował z przy-sługującego mu wynagrodzenia. Może otrzymać to wynagrodzenie lub jego część, wystąpiwszy o zwrot nadpłaty podatku, jednak nie później niż do upływu terminu przedawnienia tego podatku (interpretacja indywidualna wydana przez dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 10 listopada 2011 r., sygn. IPPB5/423-816/11-2/IŚ).

Zakłady pracy chronionej (zakłady aktywności zawodowej) oraz komornicyZakłady pracy chronionej oraz zakłady aktywności zawodowej obowiązują inne zasady dysponowania pobranymi zaliczkami na podatek dochodowy (art. 38 ust. 2 i 2a–2c ustawy o PIT). Dotyczy to jednak tylko zaliczek pobranych od przychodów ze stosunku pracy i stosunków pośrednich, wymienionych w art. 12 ustawy o PIT, oraz od zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego, wypłacanych przez tych płatników, a więc poza zaliczkami potrącanymi od należności z innych tytułów, np. z zawieranych umów cywilnoprawnych.


26

Zakłady pracy chronionej kwoty pobranych zaliczek przekazują:

za miesiące od początku roku do miesią-ca włącznie, w którym dochód podatnika uzyskany od początku roku u tego płatnika przekroczył kwotę stanowiącą górną grani-cę pierwszego przedziału skali podatkowej (85.528 zł)

w 40% na PFRON, w 60% na zakładowy fundusz rehabilitacji

osób niepełnosprawnych (ZFRON)

za miesiące następujące po miesiącu, w któ-rym dochód podatnika uzyskany od począt-ku roku u tego płatnika przekroczył kwotę 85.528 zł

na normalnych zasadach (jak pozostali płat-nicy) określonych w art. 38 ust. 1 ustawy o PIT, tj. do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki na rachunek urzędu skarbowego właściwego według siedziby płatnika (miejsca zamiesz-kania płatnika lub prowadzenia działalności)

Zakłady aktywności zawodowej kwoty pobranych zaliczek przekazują:

za miesiące od początku roku do miesią-ca włącznie, w którym dochód podatnika uzyskany od początku roku u tego płatnika przekroczył kwotę stanowiącą górną grani-cę pierwszego przedziału skali podatkowej (85.528 zł)

na zakładowy fundusz aktywności

za miesiące następujące po miesiącu, w któ-rym dochód podatnika uzyskany od począt-ku roku u tego płatnika przekroczył kwotę 85.528 zł

na normalnych zasadach, tj. zgodnie z art. 38 ust. 1 ustawy o PIT – jw.

Inna sytuacja wystąpi w razie utraty przez płatnika statusu zakładu pracy chronionej, jeśli podmioty te będą zatrudniały osoby niepełnosprawne. W tym przypadku chodzi również o zaliczki od świadczeń ze stosunku pracy i innych z art. 12 ustawy o PIT oraz od zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego wypłacanych przez płatników.

Za miesiące od początku roku do miesiąca włącznie, w którym dochód osoby niepeł-nosprawnej uzyskany od początku roku u tego płatnika przekroczył kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej (85.528 zł)kwoty zaliczek przekazują

w wysokości:w przypadku płatników osiągających wskaźnik

zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości:25% na ZFRON od 25 do 30%50% na ZFRON od 30 do 35%75% na ZFRON od 35 do 40%

100% na ZFRON co najmniej 40%Za miesiące następujące po miesiącu, w którym dochód osoby niepełnosprawnej uzyskany od początku roku u tego płatnika przekroczył kwotę 85.528 złna normalnych zasadach, tj. zgodnie z art. 38 ust. 1 ustawy o PIT

27


W deklaracji PIT-4R w części C, pkt 8, poz. 97–108 płatnicy ci powinni wykazać podatek pobrany, przekazany na PFRON, ZFRON lub zakład aktywności zawo-dowej. Natomiast w odniesieniu do komorników (innych uprawnionych podmiotów) zasady poboru przez nich zaliczek na podatek dochodowy zostały określone w przepisach art. 42e ustawy o PIT. A zatem, w przypadku gdy za zakład pracy wypłaty świadczeń określonych w art. 12 ustawy o PIT (m.in. ze stosunku pracy) dokonuje:• komornik sądowy lub• podmiot niebędący następcą prawnym zakładu pracy przejmujący jego zobowią-

zania wynikające m.in. ze stosunku służbowego (będzie to np. syndyk masy upa-dłości),

jest on obowiązany, jako płatnik, do poboru zaliczki na podatek.

Przy obliczaniu tej zaliczki uwzględnia się:• najniższą stawkę określoną w skali podatkowej, tj. 18%,• koszty uzyskania przychodu w wysokości określonej w art. 22 ust. 2 pkt 1 ustawy

o PIT, tj. 111,25 zł miesięcznie, nie więcej niż 1.335 zł rocznie,• składki na ubezpieczenia społeczne, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b ustawy

o PIT, potrącone w danym miesiącu (chodzi o składki potrącone przez płatnika ze środków podatnika).

Zaliczkę obliczoną w ten sposób zmniejsza się o kwotę:• wolną od podatku na zasadach określonych w art. 32 ust. 3 ustawy o PIT,• składki na ubezpieczenie zdrowotne (art. 27b ustawy o PIT), pobranej w danym

miesiącu ze środków podatnika w kwocie podlegającej odliczeniu od podatku, tj. w wysokości 7,75% podstawy wymiaru składki zdrowotnej.

Kwoty pobranych zaliczek na podatek płatnik przekazuje w terminie do 20. dnia miesią-ca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki, na rachunek urzędu skar-bowego właściwego według siedziby płatnika (miejsca zamieszkania płatnika lub miej-sca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby). Poza tym komornik lub inny wspomniany wyżej płatnik także sporządza deklarację PIT-4R (art. 42e ust. 5 ustawy o PIT). W PIT-4R komornik lub inny wskazany wyżej płatnik powinien wykazać liczbę podatników oraz kwoty zaliczek w układzie miesięcznym w części C formularza, w pkt 1, poz. 9–32. W tym samym miejscu wspomniane dane wykazują pracodawcy dokonujący świadczeń ze stosunku pracy lub innego pokrewnego.

P R Z Y K Ł A DKomornik prowadzi egzekucję należności pracowniczych na podstawie nakazu zapłaty sądu pracy. W nakazie zasądzono do zapłaty na rzecz pracownika wynagrodzenie netto 950 zł. Wierzyciel wszczął egzekucję tej kwoty. Pojawia się problem, czy komornik od zasądzonej kwoty netto może pobrać podatek dochodowy.Przede wszystkim trzeba pamiętać, że prawo pracy posługuje się tylko pojęciem wynagrodzenia za pracę. Wspomniane tu wynagrodzenie „netto” ma znaczenie jedynie potoczne, tj. oznacza część wynagrodzenia za pracę wypłaconą pracownikowi, ale tylko wtedy, gdy pracodawca doko-na stosownych odliczeń na podstawie innych przepisów prawa (składki ZUS, zaliczka na podatek).


28

Jeśli jednak pracodawca nie wypłaci wynagrodzenia za pracę, nie można mówić o jakimkolwiek odliczeniu. A tym samym nie można mówić także o wypłacie części wynagrodzenia nazwanej wynagrodzeniem netto. W związku z tym, jeśli komornik sądowy dokonuje egzekucji należ-ności wynikających ze stosunku pracy, przejmuje obowiązki płatnika i wobec tego jest obowiązany do naliczenia i pobrania zaliczki na podatek dochodowy od wyegzekwowa-nych kwot. Można więc mówić w tym przypadku o wynagrodzeniu potocznie zwanym „brutto”, ponieważ jest ono podstawą dokonywania wymaganych prawem potrąceń (patrz: interpretacja indywidualna wydana przez dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 11 sierpnia 2011 r., sygn. ITPB2/415-501/11/RS).

Potwierdził to inny organ podatkowy, który stwierdził: „W sytuacji więc, gdy ko-mornik sądowy dokonuje egzekucji należności wynikających ze stosunku pracy, przejmuje obowiązki płatnika i wobec tego jest obowiązany do naliczenia i pobrania zaliczki na podatek dochodowy od wyegzekwowanych kwot, zgodnie z zasadami określonymi w art. 42e [ustawy o PIT]. Bez znaczenia pozostaje zatem, czy należ-ności te zostały nazwane wynagrodzeniem brutto czy netto” (interpretacja indy-widualna wydana przez dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 27 lipca 2012 r., sygn. IPTPB2/415-300/12-4/MP).

P R Z Y K Ł A DSpółka dokonywała w 2014 roku świadczeń z kilku tytułów na rzecz pracowników i współ-pracowników. W ramach obowiązków płatnika potrącała zaliczki na podatek dochodowy, które wyniosły:1. Ze stosunku pracy na rzecz 5 pracowników: 1.262 zł od sierpnia do listopada, a za

grudzień 1.317 zł.2. Z tytułu umowy zlecenia: 350 zł od kwietnia do czerwca, 740 zł od lipca do października,

690 zł od listopada do grudnia.3. Z tytułu praktyki absolwenckiej: 970 zł w lipcu i sierpniu.

W deklaracji PIT-4R w części C formularza wykazuje się:

Wiersz 1:→ poz. 22–26: 5,→ poz. 28–31: 1.262,→ poz. 32: 1.317.

Wiersz 2:→ poz. 39 i 40: 970.

Wiersz 3 (służy do wpisywania sumy kwot z wierszy 1 i 2):→ poz. 51: 970,→ poz. 52: 2.232 (1.262 + 970),→ poz. 53–55: 1.262,→ poz. 56: 1.317.

(4) (3) Rozliczenie (20) (16) (6) (19) (10) · Publikacja „Rozliczenie podatkowe za 2014 rok”...

Documents

Transcript of (4) (3) Rozliczenie (20) (16) (6) (19) (10) · Publikacja „Rozliczenie podatkowe za 2014 rok”...